Қазақстандағы және дамыған мемлекеттердегі күнкөріс минимумын, ең төменгі еңбекақыны талдау

1 Қазақстандағы және дамыған мемлекеттердегі тұтыну себетін, күнкөріс минимумын, ең төменгі еңбекақыны талдау 2
1.1 Кедейлік көрсеткіштеріне не жатады және оларға сипаттама 4
1.2 Күнкөріс минимумы көлемін есептеу әдістемесі қалай жүргізілетіндігіне сипаттама. 5
1.3 Күнкөріс минимумы көрсеткіштерінің жүйесі 7
1.4 Күнкөріс минимумы түсінігі және оның ҚР әлеуметтік стандартына сәйкес өлшеміне сипаттама 8
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 10

Ең төменгі күнкөріс деңгейінің мәні мен мөлшерін анықтауда халықаралық практикада адамның ең төмен қажеттіліктерін қанағаттандыруда қажет ететін тауарлар мен қызметтердің бірер ең төмен деңгейін белгілеуге негізделген тәсілдеме - тұтыну себеті кеңірек таралған. Ол азық-түлікті және азық-түліктік емес бөліктерге бөлінеді. Сонымен бірге көптеген елдерде ең төменгі күнкөріс деңгейінде азық-түлік шығыстарының үлесіне 25-тен 50 %-ға дейін тиеді.
Тұтыну себетінің құны нормативтік, статистикалық және құрамдастырылған әдістермен айқындалады. Дамыған елдерде ең төменгі күнкөріс деңгейін халықтың медициналық (орташа) табыстарын есепке ала отырып анықтаудың практикасы кең дамыған. Шығыс еуропалық елдердің көбінде есеп-қисаптарда нормативтік әдіс пайдаланылады. ТМД елдерінде ол басымырақ пайдаланылады және ең аз тұтыну себетінің құнына тең келеді.

1 «Жаңа онжылдық – жаңа экономикалық өрлеу – қазақстанның жаңа мүмкіндіктері» Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халқына Жолдауы // Егемен Қазақстан, 2010, бет 1-3
2 Таубаев А.А. Кәсіпорын экономикасы: Оқу құралы. – Қарағанды: Қазақтұтынуодағы Қарағанды экономикалық универ, 2008.- 175
3 Мұхамбетова З.С. Кәсіпорын экономикасы: Оқу құралы. – Қарағанды: Қазақтұтынуодағы Қарағанды экономикалық универ, 2008.- 165
4 Кажмуратов К., Кошанов К. Научно-техническая политика суверенного Казахстана.Свободная мысль 1992г.№8.23-30 с.
5 Жұрынов М. Болашағымыз болжаулы \ Егемен Қазақстан 25 сәуір 2008ж.
6 Волков О.И., Поздняков В.Я. Экономика предприятия: Практикум. – М.: ИНФРА-М, 2004. – 331б.
7 Грузинов В.П. Экономика предприятия: Учебник для ВУЗов. – М.: банки и биржи, ЭНИТИ, 1999. – 535б.

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТЫН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

Инженерлік-технологиялық факультеті
Техникалық физика және жылуэнергетика кафедрасы

СОӨЖ
Тақырыбы: Қазақстандағы және дамыған мемлекеттердегі тұтыну себетін, күнкөріс минимумын, ең төменгі еңбекақыны талдау.

Орындаған: Капсалямов К Ш
Тексерген: Анарбеков Н.М

Семей 2015
Мазмұны
1 Қазақстандағы және дамыған мемлекеттердегі тұтыну себетін, күнкөріс минимумын, ең төменгі еңбекақыны талдау 2
1.1 Кедейлік көрсеткіштеріне не жатады және оларға сипаттама 4
1.2 Күнкөріс минимумы көлемін есептеу әдістемесі қалай жүргізілетіндігіне сипаттама. 5
1.3 Күнкөріс минимумы көрсеткіштерінің жүйесі 7
1.4 Күнкөріс минимумы түсінігі және оның ҚР әлеуметтік стандартына сәйкес өлшеміне сипаттама 8
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 10

1 Қазақстандағы және дамыған мемлекеттердегі тұтыну себетін, күнкөріс минимумын, ең төменгі еңбекақыны талдау.
Ең төменгі күнкөріс деңгейінің мәні мен мөлшерін анықтауда халықаралық практикада адамның ең төмен қажеттіліктерін қанағаттандыруда қажет ететін тауарлар мен қызметтердің бірер ең төмен деңгейін белгілеуге негізделген тәсілдеме - тұтыну себеті кеңірек таралған. Ол азық-түлікті және азық-түліктік емес бөліктерге бөлінеді. Сонымен бірге көптеген елдерде ең төменгі күнкөріс деңгейінде азық-түлік шығыстарының үлесіне 25-тен 50 %-ға дейін тиеді.
Тұтыну себетінің құны нормативтік, статистикалық және құрамдастырылған әдістермен айқындалады. Дамыған елдерде ең төменгі күнкөріс деңгейін халықтың медициналық (орташа) табыстарын есепке ала отырып анықтаудың практикасы кең дамыған. Шығыс еуропалық елдердің көбінде есеп-қисаптарда нормативтік әдіс пайдаланылады. ТМД елдерінде ол басымырақ пайдаланылады және ең аз тұтыну себетінің құнына тең келеді.
Ең төменгі күнкөріс деңгейінің шамасы тағамдық азық-түліктерді тұтыну нормасы мен азық-түліктік және азық-түліктік емес шығыстар арасындағы ара қатынасты белгілеуге байланысты болған кезде практика құрамдастырылған әдісті пайдаланудың артықшылығына сендіреді.
Қазақстанда 2005 жылға дейін өмір сүрген ең төменгі күнкөріс деңгейіндегі азық-түліктік және азық-түліктік емес бөлігі - 70-тің 30 %-ға ара салмағы - халық шығыстарының нақты құрылымына жауап бермеді. Халықтың әр алуан топтарына арналған тағамдық негізгі азық-түліктерді тұтынудың жаңа ең төменгі нормаларын қабылдауға табанды қажеттік қалыптасты. Бұл тамақтық азық-түліктерді тұтыну экономика дамуының дағдарыстық мезгілінің өзгеше ерекшеліктеріне көп нәрседе сәйкес келген қолданыстағы ең төменгі нормаларының салауатты тамақтану туралы қазіргі түсінікке, экономика дамуының қазіргі реалдарына, демографиялық жағдаяттың белгіленген үдерістеріне және негізгі тамақтық азық- түліктерімен елдің азық-түлік рыногының толықтылығы деңгейіне жауап бермейтіндігіне байланысты болып отыр. Ең төменгі күнкөрістегі азық-түліктік және азық-түліктік емес бөліктердің арасындағы ара салмақ 2006 жылдан бастап 60-тың 40%-ға ара салмағына өзгерді. Екінші өзгеріс азық-түлік себетінің құрамына қатысты болып отыр, ол толық құнды және баланстанған тамақтану жөніндегі Дүниежүзілік денсаулықты ұйымдастыру ұйымының ұсыныстарын ескере отырып кеңейтілуде. Ең алдымен азық-түліктік себеттің ассортименттік жиынтығымен, ол 20 атаудың орнына предметтердің 43 атауын кіріктіреді. Бұл тамақтанудың сөткелік тағам мөлшерін (рационды) алуан етіп түрлендіруге, айқын пайдалы қасиеттері бар жұғымды заттардың түсуін айтарлықтай көбейтуге мүмкіндік береді. Оның үстіне бұл үшін отбасылық бюджетті айтарлықтай көбейтудің қажеті жоқ мамандар жұғымды микроэлементтер бойынша теңгерімділікке қол жетеді деп санайды.
Ең төменгі күнкөріс деңгейі әлеуметтік индикатор ретінде есептеудің өзгеше нүктесі болып табылады, оны халықтың тұрмыс деңгейін бағалау мен кедейліктің өлшемі және жалақының, зейнетақының және өзге базалық әлеуметтік төлемақылардың ең төменгі мөлшерін негіздеу үшін пайдаланады.
Сондықтан мемлекеттік әлеуметтік стандарттар 2006 жылдан бастап ең төменгі күнкөріс деңгейін есепке ала отырып белгіленеді, ал негізгі әлеуметтік төлемақылардың мөлшерлемелері бұл деңгейден төмен емес деңгейде белгіленеді.
Ең төменгі күнкөріс деңгейін анықтауға жаңа тәсілдемелерді қабылдаумен байланысты кедейлік шегі өзгереді. Бұл жерде екі факторды бөліп көрсету қажет. Оның бірі - халықтың тұрмыс деңгейін бағалау, яғни тұрмыс деңгейі ең төменгі күнкөріс деңгейінен төмен азаматтардың үлес салмағын анықтау. Екінші фактор - бұл әлеуметтік көмек көрсету. Барлық елдер өзінің мүмкіндіктеріне қарай азаматқа, отбасына әлеуметтік көмек көрсетілетін шекті анықтайды. 2008 жылы әлеуметтік көмекті әр түрлі нысандарда 2506 мың адам алды.
Қазақстанда атаулы әлеуметтік көмек халықты әлеуметтік қорғау жүйесінің маңызды элементі болып табылады, ол ең төменгі күнкөрістің 40%-ы мөлшерінде белгіленген кедейлік шегінің жан басына шаққандағы табыстан төмен отбасыларына беріледі.
Балалары бар отбасыларына Мемлекеттік жәрдемақы туралы заңға сәйкес 18 жасқа дейінгі (бала туғанда берілетін бір жолғы жәрдемақылардан басқа) балаларға жәрдемақы ең төменгі күнкөріс деңгейінің 60 %-ы болатын отбасыларына беріледі.
1.1 Кедейлік көрсеткіштеріне не жатады және оларға сипаттама
Бүгінгі күні кедейшілік қандай мемлекеттік болмасын өзекті мәселесіне айналып отырғаны баршамызға айдай анық. Кедейшілік ол басқару органдарының назарын аударуды қажет ететін ең маңызды мәселелердің бірі. Қазақстандағы кедейшілік әлеуметтік-экономикалық, саяси, мәдени-психологиялық және табиғи себептерге негізделген. Кедейлік - адам мен отбасының өмір сүруінің барлық қырларын қамтитын әлеуметтік құбылыс. Бұл күрделі мәселе бүгінде тек адамның өмір сүру деңгейінің көрсеткіші ретінде ғана емес, жалпы қоғамның тіршілік тұрмысын анықтайды, яғни халықтың әлеуметтік жағдайы, тұрмысы, экономикалық жағдайы қаншалықты қанағаттанарлық екенін көрсетеді. Кедей адамдар мемлекет алдында экономикалық тәуелді. Ол мемлекеттің көмегінсіз өзінің отбасының материалдық жағдайын қамтамасыз етуге қабілетсіз әлеуметтік топ. Әлемнің көптеген елдерінде мемлекеттік күш экономикалық өсуге ғана емес, сонымен қатар тұрмысы нашар халықты әлеуметтік қорғау жүйесіне де бағытталып отыр. Кедейлік қоғам өмірінің барлық қырларына әсерін тигізеді; оны болдырмау үшін кедейліктің ең негізгі шығу себептеріне көңіл аудары керек. Әлеуметтік теңсіздік, жұмыссыздық, әлеуметтік жанжал, қылмыс, дискриминация, шынайылықтан бас тарту сияқты қоғамдағы болып отырған көптеген мәселелер осы кедейшіліктің әсерінен туындап отыр. Кедейшілік салыстырмалы түрде белгілі бір қоғамдағы тұрмыстың деңгейіне, қоғамдық байлықтың бөлінуіне байланысты болатын үдеріс ретінде қарастырылады. Оның пайда болуының негізгі себептері - саяси, экономикалық және демографиялық жағдайлар, саяси-экономикалық дағдарыс, жұмыссыздық, жалақы мен зейнетақының күнкөріс минимумынан төмендігі, халықтың әлеуметтік тұрғыдан нашар қорғалуы және т.б. Кедейшілік бір-бірімен өзара байланысқан және бірқатар ерекшеліктерге ие құбылыс болғандықтан, оларды келесідей топтарға біріктіруге болады:- Экономикалық(жұмыссыздық, төменгі еңбекақы, төменгі еңбек өнімділігі, саланың бәсекеге қабілетсіздігі;)- Әлеуметтік-медициналық(мүгедектік, кәрілік, аурудың жоғары деңгейі;)- Демографиялық(толық емес жанұя,жанұядағы басқа адамдардың көмегіне мұқтаж адамдардың саны;)- Әлеуметтік-экономикалық (әлеуметтік кепілдіктің төменгі деңгейі); - Білімдік-біліктілік (білімнің төменгі деңгейі, кәсіби дайындықтың жеткіліксіздігі); - Саяси (әскери қақтығыстар, еріксіз көшіп-қону); - Аймақтық-географиялық (аймақтардың біркелкі дамымауы).
1.2 Күнкөріс минимумы көлемін есептеу әдістемесі қалай жүргізілетіндігіне сипаттама.
Күнкөріс минимумы - бұл мемлекеттік әлеуметтік саясаттың маңызды құралы. Әлемдік тәжірибеде ол абсолютті кедейшілік ретінде қолданылады және кедейшілік шегі деп аталады. Кдейшілік шегі - бұл адамның негізгі қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін қажетті табыстың минималды деңгейі. Қазақстанда да кедейшілік деңгейін өлшеу үшін күнкөріс минимумы қолданылады. Бірақ экономикалық теңсіздікпен тығыз байланысты болатын кедейшілік қоғамның барлық таптарының әл-ауқат деңгейімен қоса қарастырылуы керек. Есепке сәйкес, Қазақстанда кедейшілік деңгейін төмендетуге бағытталған мемлекеттік саяст тек абсолютті кедейшілік жағдайындағы адамдарға ғана емс, кедейшілікке душар болу тәуекелін болдырмауға да бағытталуы керек. Абсолютті кедей болу тәуекел қапі төнген адамдарды анықтау үшін күнкөріс минимумының екі мөлшеріне тең табыс деңгейінің шекті мөлшерін пайдалану ұсынылады. Табыстардың мұндай дңгейі минималды ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.