Вирустардың жіктелу принциптері,олардың наменклатурасы
1. Вирустардың түрлері
2. ДНҚ . ды вирустар,жіктелуі,қоздыратын аурулары
3. РНҚ . лы бар вирустар, жіктелуі,қоздыратын аурулары
4.Вирустардың көбеюінің биогенетикалық ерекшеліктері және көбею сатылары
5. Пайдаланылған әдебиеттер
2. ДНҚ . ды вирустар,жіктелуі,қоздыратын аурулары
3. РНҚ . лы бар вирустар, жіктелуі,қоздыратын аурулары
4.Вирустардың көбеюінің биогенетикалық ерекшеліктері және көбею сатылары
5. Пайдаланылған әдебиеттер
Келесі номинациялар негізінде вирустар жіктелуі : нуклеин қышқылының түрі ( ДНҚ немесе РНҚ) , оның құрылымы , ( бір немесе екі ) , вирустық геномының әсіресе молайту саны;
•симметрия вирионы capsomers саны мен түрі мөлшері мен морфологиясы ;
• суперкапсидтын болуы
• ауада дезоксихолоттын сезімталдығы
• жасушадагы кобею орны
•антигендік қасиеттері және т.б.
Бір вирус құрамында ДНҚ болса, екіншілері тек РНҚ – дан тұрады. Соңғы кезде ДНҚ мен РНҚ – ның қосындысынан тұратын вирустар да табылды. Вирус ДНҚ – сы өзі сияқты құрылымдарды өте жоғары жылдамдықпен жасап шығарады: шамамен 20 минутта жүздеген жаңа пісіп жетілген фагтар пайда болады, Олар клетканы әбден толтырғаннан кейін клетка қабығы жарылып, ішіндегі фагтар сыртқа шығып, басқа бактерия клеткаларын зақымдауға әзірленеді. Вирустардағы ДНҚ – ның генетикалық рөлін Америка оқымыстылары А.Херли мен М. Уейз Т2 фагының көбеюі зерттеу барысында изотоппен таңбалау әдісін қолдану арқылы дән анықтап берді.
•симметрия вирионы capsomers саны мен түрі мөлшері мен морфологиясы ;
• суперкапсидтын болуы
• ауада дезоксихолоттын сезімталдығы
• жасушадагы кобею орны
•антигендік қасиеттері және т.б.
Бір вирус құрамында ДНҚ болса, екіншілері тек РНҚ – дан тұрады. Соңғы кезде ДНҚ мен РНҚ – ның қосындысынан тұратын вирустар да табылды. Вирус ДНҚ – сы өзі сияқты құрылымдарды өте жоғары жылдамдықпен жасап шығарады: шамамен 20 минутта жүздеген жаңа пісіп жетілген фагтар пайда болады, Олар клетканы әбден толтырғаннан кейін клетка қабығы жарылып, ішіндегі фагтар сыртқа шығып, басқа бактерия клеткаларын зақымдауға әзірленеді. Вирустардағы ДНҚ – ның генетикалық рөлін Америка оқымыстылары А.Херли мен М. Уейз Т2 фагының көбеюі зерттеу барысында изотоппен таңбалау әдісін қолдану арқылы дән анықтап берді.
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министірлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті.
БӨЖ
Тақырыбы:
1) Вирустардың жіктелу принциптері,олардың наменклатурасы.
2) Вирустардың көюеюінің биогенетикалық ерекшеліктері,және көбею сатылары.
Орындаған:Жарқынұлы.М
Тексерген:Омарбеков.Е.О
ЖОСПАР:
1. Вирустардың түрлері
2. ДНҚ - ды вирустар,жіктелуі,қоздыратын аурулары
3. РНҚ - лы бар вирустар, жіктелуі,қоздыратын аурулары
4.Вирустардың көбеюінің биогенетикалық ерекшеліктері және көбею сатылары
5. Пайдаланылған әдебиеттер
Вирустардың жіктелу принциптері,олардың наменклатурасы.
Келесі номинациялар негізінде вирустар жіктелуі : нуклеин қышқылының түрі ( ДНҚ немесе РНҚ) , оның құрылымы , ( бір немесе екі ) , вирустық геномының әсіресе молайту саны;
::симметрия вирионы capsomers саны мен түрі мөлшері мен морфологиясы ;
:: суперкапсидтын болуы
:: ауада дезоксихолоттын сезімталдығы
:: жасушадагы кобею орны
::антигендік қасиеттері және т.б.
Бір вирус құрамында ДНҚ болса, екіншілері тек РНҚ - дан тұрады. Соңғы кезде ДНҚ мен РНҚ - ның қосындысынан тұратын вирустар да табылды. Вирус ДНҚ - сы өзі сияқты құрылымдарды өте жоғары жылдамдықпен жасап шығарады: шамамен 20 минутта жүздеген жаңа пісіп жетілген фагтар пайда болады, Олар клетканы әбден толтырғаннан кейін клетка қабығы жарылып, ішіндегі фагтар сыртқа шығып, басқа бактерия клеткаларын зақымдауға әзірленеді. Вирустардағы ДНҚ - ның генетикалық рөлін Америка оқымыстылары А.Херли мен М. Уейз Т2 фагының көбеюі зерттеу барысында изотоппен таңбалау әдісін қолдану арқылы дән анықтап берді. Фагтың блогы радиоактивті күкіртпен (35 S), ал ДНҚ радиокативті фосформен (32 р) таңбаланды. Темекі мозаикасы вирустың құрылысы қарапайым болып келеді. Оның пішіні таяқша тәрізді, денесінің сырты белок молекулаларымен қапталған РНҚ - дан тұрады. Бұл вирустың РНҚ - сы басқа вирустар мен фагтардағы ДНҚ - ның рөлін атқарады. Егер осы вирустың ДНҚ - сын белокты қапшығынан бөліп алып өсімдік клеткасына жіберсе, ол зақымдалып, көптеген жаңа фагтар пайда болады.
Темекі мозаикасы вирустың құрылысы қарапайым болып келеді. Оның пішіні таяқша тәрізді, денесінің сырты белок молекулаларымен қапталған РНҚ - дан тұрады. Бұл вирустың РНҚ - сы басқа вирустар мен фагтардағы ДНҚ - ның рөлін атқарады.
Егер осы вирустың ДНҚ - сын белокты қапшығынан бөліп алып өсімдік клеткасына жіберсе, ол зақымдалып, көптеген жаңа фагтар пайда болады.
Яғни , олар, әдетте гаплоидты гендер жинағы бірдей . , Тізбекті - қос бір тізбекті , сызықтық , дөңгелек , фрагменттелген : Вирусты геномды нуклеин қышқылдарының әртүрлі түрлері ұсынылған. РНК вирустар арасында оң вирустар ( плюс талында РНК ) геномының ерекшеленеді . Plus - тізбек РНК вирус осы тұқым қуалау функциялары мен РНК орындайды .
Сондай-ақ РНК ның құрамында теріс геномды вирустар бар.РНК-теріс тізбегі тек қана тұқым қуалаушылық қызмет атқарады.Вирус-кішкентай микробтар,олардын жасуша құрылымы жоқ.Ақуыз синтездеудін жолдарының құрамында ДНК немесе РНК болады. Олар VIRA аумағына тиесілі . Егер міндеттейді жасушаішілік паразиттер ретінде , вирустар ұяшықтың цитоплазмасында немесе ядрода көбейуі. Олар - автономды генетикалық құрылымы.
Өзіне тән ерекшелігі-дисьюнктивті турде көбейеді. Клеткаларда жеке нуклеин қышқылдары мен оның нәруыздары синтезделеді,
содан кейін вирус бөлшектері олардаң құрастырылып алынады. Вирустық бөлшектерден құрылған заттарды вирион деп атайды.
Вирустардың морфологиясы олардың шағын мөлшерін ( 18-400 нм ) және қабық бактериялар қалыңдығы салыстыруға ретінде , электронды микроскопия арқылы зерттелді.
Вирионы пішіні әр түрлі болуы мүмкін :
а) rod- ( темекі мозаика вирус )
б) оқ -тәрізді ( құтыру вирусы)
в) сфералық ( polio-mielita вирустар , ВИЧ )
г) Жіп тәрізді ( filoviruses )
г) шәуеттің ретінде ( көптеген Бактериофагалар )
Жай салынды және ұйымдастырылған күрделі вирустар бар.
Қарапайым немесе емес қамтыған вирустар нуклеин қышқылы және капсида деп аталатын ақуыз қабықтың тұрады .Капсид морфологиялык кайталанатын капсомерлардан турады. Нуклеин қышқылы және капсида нуклеокапсида қалыптастыру бір-бірімен өзара іс-қимыл.Нуклеин қышқылы және капсид бір-бірімен өзара іс-қимыл жасап,нуклеокапсид қалыптасады.
Симметрияның түрі:Капсида және нуклеокапсида бұрандалы ,болуы мумкін,
икосаэдрических ( текше ) немесе күрделі эфир болуы мүмкін.
Симметрияның түрі: Икосаэдриялық симметрия вирустық нуклеин қышқылы (мысалы , вирусты гепатит А, герпес , полиомиелит ) бар изометриялық капсида қуыс корпус қалыптастыру байланысты. Симметрия спираль түрі нуклеокапсидте (мысалы, тұмау вирусы ) және бұрандалы құрылымына байланысты.
ДНҚ - лы вирустардың жіктелуі
Тұқымдастықтар
Папова-
вирустар
Гепадна-
вирустар
Иридо-
Вирустар
Парво-
вирустар
Туыстықтар
POLIYOMAVIRUS
PAPILYOMAVIRUS
IRIDOVIRUS
RANAVIRUS
PARVOVIRUS
DEPENDOVIRUS
DENSOVIRUS
Қоздырылатын аурулар:
Полиома-вирустармен:
+ Тышқанның полиомасы;
+ Адамның полиомасы;
+ Үй қояндарының, маймылдардың, күзендердің полиомасы.
Папилломавирус-
тармен:
Үй қояндарының Шоуп папилломасы;
Ірі қараның, ешкінің, жылқының, қойдың, иттің, адамның папилло-
матозы.
Гепардна-
вирустармен:
+ Адамның
В гепатиті;
+ Тиіннің, пекин үйрегінің орман суыры-
ның гепатиті.
Иридовирус-
тармен:
+ Шошқаның африкалық обасы,
+ Құрбақаның иридовирус-3
Парвовирустармен:
+ Ірі қараның;
+ Шошқа;
+ Иттің;
+ Адамның парво
вирусты инфекция;
+ Мысқтың панлейко
пениясы;
+ Күзендер
дің энтериті;
+ Күзендер
дің Алеут ауруы;
+ Қаздың гепатиті.
Депендовирус
тармен:
Адам, ірі қара, жылқы, қой, иттің аденосаттелиттік инфекц-ры
РНҚ-лы бар вирустардың жіктелуі
Тұқымдастықтар
Пикорнавирустар
Калицивирустар
Тогавирустар
Тұқымдастық тармақтары
1.ENTEROVIRUS
2.CARDIOVIRUS
3.RINOVIRUS
4.APHTOVIRUS
1.CALICIVIRUS
1.ALPHAVIRUS
2.RUSBIVIRUS
3.PESTIVIRUS
4.FLAVIVIRUS
Қоздырылатын аурулар:
Энтеровирустармен:
* Ірі қараның энтеровирустық инфекциясы;
* Тешен ауруы;
* Шошқаның везикулярлы ауруы;
* Үйректің вирустық гепатиті
Кардиовирустармен:
* Тышқанның энцефаломиокардиттері және т.б
Риновирустармен:
* Ірі қарада, жылқыда, адамда риновирустық инфекциялары.
Афтовирустармен:
* аусыл
Коронавирустармен:
* Шошқаның везикулярлық экзантемасы;
* Мысықтың калицивирустық инфекциясы және т.б аурулары
Тұқымдастық ішіндегі жіктелмеген вирустар
Альфавирустармен:
* Жылқының венесуелді энцефаломиелиті
* Жылқының шығыс;
* Жылқының батыс американдықэнцефаломиелиті
Рубивирустармен:
* Адам қызамығы
Пестивирустармен:
* Шошканың еуропалық обасы
* Ірі қараның вирустық диареясы
Флавивирустармен:
* Сары безгек
* Весселбсборн ауруы
* Қойдың шотландық
* Батыс Нилдың энцефалиті
* Сент-Луис энцефалиті
* Жапон энцефалиті
* Муррей алқабының энцефалиті және т.б
РНҚ - лы вирустардың жіктелуі
Тұқымдастықтар
Бирнавирустар
Коронавирустар
Парамиксовирустар
Туыстықтар
1.ENTEROVIRUS
2.CARDIOVIRUS
3.RINOVIRUS
4.APHTOVIRUS
1.CORONAVIRUS
Қоздырылатын аурулар:
Бирновирустармен:
* Тауық инфекциялық бурситі;
* Балықтың ұйқы безінің инфекциялық циррозы.
Коронавирустармен:
* Құстың инфекциялық бурситі;
* Шошқаның инфекциялық гастроэнтериті;
* Шошқаның энцефаломиелиті;
* Жаңа туған бұзаулардың коронавирустық энтериті;
* Адамның респираторлық инфекциясы;
* Тышқанның гепатиті.
Тұқымдастықтың ішіндегі жіктелмеген аурулар
Парамиксовирустармен:
* Ірі қараның, қойдың, иттің, кемірушілердің парагрипы;
* Ньюкасл ауруы
Морбилливирустармен:
* Ірі қараның обасы;
* ... жалғасы
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті.
БӨЖ
Тақырыбы:
1) Вирустардың жіктелу принциптері,олардың наменклатурасы.
2) Вирустардың көюеюінің биогенетикалық ерекшеліктері,және көбею сатылары.
Орындаған:Жарқынұлы.М
Тексерген:Омарбеков.Е.О
ЖОСПАР:
1. Вирустардың түрлері
2. ДНҚ - ды вирустар,жіктелуі,қоздыратын аурулары
3. РНҚ - лы бар вирустар, жіктелуі,қоздыратын аурулары
4.Вирустардың көбеюінің биогенетикалық ерекшеліктері және көбею сатылары
5. Пайдаланылған әдебиеттер
Вирустардың жіктелу принциптері,олардың наменклатурасы.
Келесі номинациялар негізінде вирустар жіктелуі : нуклеин қышқылының түрі ( ДНҚ немесе РНҚ) , оның құрылымы , ( бір немесе екі ) , вирустық геномының әсіресе молайту саны;
::симметрия вирионы capsomers саны мен түрі мөлшері мен морфологиясы ;
:: суперкапсидтын болуы
:: ауада дезоксихолоттын сезімталдығы
:: жасушадагы кобею орны
::антигендік қасиеттері және т.б.
Бір вирус құрамында ДНҚ болса, екіншілері тек РНҚ - дан тұрады. Соңғы кезде ДНҚ мен РНҚ - ның қосындысынан тұратын вирустар да табылды. Вирус ДНҚ - сы өзі сияқты құрылымдарды өте жоғары жылдамдықпен жасап шығарады: шамамен 20 минутта жүздеген жаңа пісіп жетілген фагтар пайда болады, Олар клетканы әбден толтырғаннан кейін клетка қабығы жарылып, ішіндегі фагтар сыртқа шығып, басқа бактерия клеткаларын зақымдауға әзірленеді. Вирустардағы ДНҚ - ның генетикалық рөлін Америка оқымыстылары А.Херли мен М. Уейз Т2 фагының көбеюі зерттеу барысында изотоппен таңбалау әдісін қолдану арқылы дән анықтап берді. Фагтың блогы радиоактивті күкіртпен (35 S), ал ДНҚ радиокативті фосформен (32 р) таңбаланды. Темекі мозаикасы вирустың құрылысы қарапайым болып келеді. Оның пішіні таяқша тәрізді, денесінің сырты белок молекулаларымен қапталған РНҚ - дан тұрады. Бұл вирустың РНҚ - сы басқа вирустар мен фагтардағы ДНҚ - ның рөлін атқарады. Егер осы вирустың ДНҚ - сын белокты қапшығынан бөліп алып өсімдік клеткасына жіберсе, ол зақымдалып, көптеген жаңа фагтар пайда болады.
Темекі мозаикасы вирустың құрылысы қарапайым болып келеді. Оның пішіні таяқша тәрізді, денесінің сырты белок молекулаларымен қапталған РНҚ - дан тұрады. Бұл вирустың РНҚ - сы басқа вирустар мен фагтардағы ДНҚ - ның рөлін атқарады.
Егер осы вирустың ДНҚ - сын белокты қапшығынан бөліп алып өсімдік клеткасына жіберсе, ол зақымдалып, көптеген жаңа фагтар пайда болады.
Яғни , олар, әдетте гаплоидты гендер жинағы бірдей . , Тізбекті - қос бір тізбекті , сызықтық , дөңгелек , фрагменттелген : Вирусты геномды нуклеин қышқылдарының әртүрлі түрлері ұсынылған. РНК вирустар арасында оң вирустар ( плюс талында РНК ) геномының ерекшеленеді . Plus - тізбек РНК вирус осы тұқым қуалау функциялары мен РНК орындайды .
Сондай-ақ РНК ның құрамында теріс геномды вирустар бар.РНК-теріс тізбегі тек қана тұқым қуалаушылық қызмет атқарады.Вирус-кішкентай микробтар,олардын жасуша құрылымы жоқ.Ақуыз синтездеудін жолдарының құрамында ДНК немесе РНК болады. Олар VIRA аумағына тиесілі . Егер міндеттейді жасушаішілік паразиттер ретінде , вирустар ұяшықтың цитоплазмасында немесе ядрода көбейуі. Олар - автономды генетикалық құрылымы.
Өзіне тән ерекшелігі-дисьюнктивті турде көбейеді. Клеткаларда жеке нуклеин қышқылдары мен оның нәруыздары синтезделеді,
содан кейін вирус бөлшектері олардаң құрастырылып алынады. Вирустық бөлшектерден құрылған заттарды вирион деп атайды.
Вирустардың морфологиясы олардың шағын мөлшерін ( 18-400 нм ) және қабық бактериялар қалыңдығы салыстыруға ретінде , электронды микроскопия арқылы зерттелді.
Вирионы пішіні әр түрлі болуы мүмкін :
а) rod- ( темекі мозаика вирус )
б) оқ -тәрізді ( құтыру вирусы)
в) сфералық ( polio-mielita вирустар , ВИЧ )
г) Жіп тәрізді ( filoviruses )
г) шәуеттің ретінде ( көптеген Бактериофагалар )
Жай салынды және ұйымдастырылған күрделі вирустар бар.
Қарапайым немесе емес қамтыған вирустар нуклеин қышқылы және капсида деп аталатын ақуыз қабықтың тұрады .Капсид морфологиялык кайталанатын капсомерлардан турады. Нуклеин қышқылы және капсида нуклеокапсида қалыптастыру бір-бірімен өзара іс-қимыл.Нуклеин қышқылы және капсид бір-бірімен өзара іс-қимыл жасап,нуклеокапсид қалыптасады.
Симметрияның түрі:Капсида және нуклеокапсида бұрандалы ,болуы мумкін,
икосаэдрических ( текше ) немесе күрделі эфир болуы мүмкін.
Симметрияның түрі: Икосаэдриялық симметрия вирустық нуклеин қышқылы (мысалы , вирусты гепатит А, герпес , полиомиелит ) бар изометриялық капсида қуыс корпус қалыптастыру байланысты. Симметрия спираль түрі нуклеокапсидте (мысалы, тұмау вирусы ) және бұрандалы құрылымына байланысты.
ДНҚ - лы вирустардың жіктелуі
Тұқымдастықтар
Папова-
вирустар
Гепадна-
вирустар
Иридо-
Вирустар
Парво-
вирустар
Туыстықтар
POLIYOMAVIRUS
PAPILYOMAVIRUS
IRIDOVIRUS
RANAVIRUS
PARVOVIRUS
DEPENDOVIRUS
DENSOVIRUS
Қоздырылатын аурулар:
Полиома-вирустармен:
+ Тышқанның полиомасы;
+ Адамның полиомасы;
+ Үй қояндарының, маймылдардың, күзендердің полиомасы.
Папилломавирус-
тармен:
Үй қояндарының Шоуп папилломасы;
Ірі қараның, ешкінің, жылқының, қойдың, иттің, адамның папилло-
матозы.
Гепардна-
вирустармен:
+ Адамның
В гепатиті;
+ Тиіннің, пекин үйрегінің орман суыры-
ның гепатиті.
Иридовирус-
тармен:
+ Шошқаның африкалық обасы,
+ Құрбақаның иридовирус-3
Парвовирустармен:
+ Ірі қараның;
+ Шошқа;
+ Иттің;
+ Адамның парво
вирусты инфекция;
+ Мысқтың панлейко
пениясы;
+ Күзендер
дің энтериті;
+ Күзендер
дің Алеут ауруы;
+ Қаздың гепатиті.
Депендовирус
тармен:
Адам, ірі қара, жылқы, қой, иттің аденосаттелиттік инфекц-ры
РНҚ-лы бар вирустардың жіктелуі
Тұқымдастықтар
Пикорнавирустар
Калицивирустар
Тогавирустар
Тұқымдастық тармақтары
1.ENTEROVIRUS
2.CARDIOVIRUS
3.RINOVIRUS
4.APHTOVIRUS
1.CALICIVIRUS
1.ALPHAVIRUS
2.RUSBIVIRUS
3.PESTIVIRUS
4.FLAVIVIRUS
Қоздырылатын аурулар:
Энтеровирустармен:
* Ірі қараның энтеровирустық инфекциясы;
* Тешен ауруы;
* Шошқаның везикулярлы ауруы;
* Үйректің вирустық гепатиті
Кардиовирустармен:
* Тышқанның энцефаломиокардиттері және т.б
Риновирустармен:
* Ірі қарада, жылқыда, адамда риновирустық инфекциялары.
Афтовирустармен:
* аусыл
Коронавирустармен:
* Шошқаның везикулярлық экзантемасы;
* Мысықтың калицивирустық инфекциясы және т.б аурулары
Тұқымдастық ішіндегі жіктелмеген вирустар
Альфавирустармен:
* Жылқының венесуелді энцефаломиелиті
* Жылқының шығыс;
* Жылқының батыс американдықэнцефаломиелиті
Рубивирустармен:
* Адам қызамығы
Пестивирустармен:
* Шошканың еуропалық обасы
* Ірі қараның вирустық диареясы
Флавивирустармен:
* Сары безгек
* Весселбсборн ауруы
* Қойдың шотландық
* Батыс Нилдың энцефалиті
* Сент-Луис энцефалиті
* Жапон энцефалиті
* Муррей алқабының энцефалиті және т.б
РНҚ - лы вирустардың жіктелуі
Тұқымдастықтар
Бирнавирустар
Коронавирустар
Парамиксовирустар
Туыстықтар
1.ENTEROVIRUS
2.CARDIOVIRUS
3.RINOVIRUS
4.APHTOVIRUS
1.CORONAVIRUS
Қоздырылатын аурулар:
Бирновирустармен:
* Тауық инфекциялық бурситі;
* Балықтың ұйқы безінің инфекциялық циррозы.
Коронавирустармен:
* Құстың инфекциялық бурситі;
* Шошқаның инфекциялық гастроэнтериті;
* Шошқаның энцефаломиелиті;
* Жаңа туған бұзаулардың коронавирустық энтериті;
* Адамның респираторлық инфекциясы;
* Тышқанның гепатиті.
Тұқымдастықтың ішіндегі жіктелмеген аурулар
Парамиксовирустармен:
* Ірі қараның, қойдың, иттің, кемірушілердің парагрипы;
* Ньюкасл ауруы
Морбилливирустармен:
* Ірі қараның обасы;
* ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz