AutoCAD жүйесінде көлемді объектілерді жобалау және редакторлау
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ...4
І AutoCAD жүйесінде көлемді объектілерді жобалау
1.1 Базалық денелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
1.2 Polysolid (Политело) командасын пайдалану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
1.3 Тұрғызылған денелер үшін динамикалық кеңістік операциялары ... . .10
1.4 Құрамды денелерді тұрғызу және құрылымдық элементтерді қосу... ..14
1.5 Күрделі денелерді жасақтау әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ..20
1.5.1 EXTRUDE командасымен созу арқылы дене жасақтау ... ... ... .. ..24
1.5.2 Айналу денелерін жасақтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..26
1.5.3 Денені кеңістікте бұру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ..27
1.5.4 Айналы шағылысу (жазықтыққа қарағандағы симметрия) ... ... . ..28
1.5.5 Денелер жиымын жасақтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..29
1.5.6 Бір объектіні екіншісіне қарап қатарлау ... ... ... ... ... ... ... ... ..30
1.5.7 Бір объектіні екі объектіге бөлу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ..31
1.5.8 Дененің қабығын жасау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..32
1.5.9 Муфта моделін жасақтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ..33
1.6 Ағынды эжектордың моделі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..38
ІІ Көлемді объектілерді редакторлау. Қималар
2.1 3D моделдерді редакторлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ..45
2.2 Дене жақтарын редакторлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ..50
2.3 Дене қырларын редакторлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ..57
2.4 Дене бетін редакторлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..58
2.5 Жазықтықпен қию ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ..60
2.6 Денені бет көмегімен қию ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ..61
2.7 Жалған қималар(псевдоразрезы) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ..62
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ..65
Пайдаланылған әдебиет ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..67
І AutoCAD жүйесінде көлемді объектілерді жобалау
1.1 Базалық денелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
1.2 Polysolid (Политело) командасын пайдалану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
1.3 Тұрғызылған денелер үшін динамикалық кеңістік операциялары ... . .10
1.4 Құрамды денелерді тұрғызу және құрылымдық элементтерді қосу... ..14
1.5 Күрделі денелерді жасақтау әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ..20
1.5.1 EXTRUDE командасымен созу арқылы дене жасақтау ... ... ... .. ..24
1.5.2 Айналу денелерін жасақтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..26
1.5.3 Денені кеңістікте бұру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ..27
1.5.4 Айналы шағылысу (жазықтыққа қарағандағы симметрия) ... ... . ..28
1.5.5 Денелер жиымын жасақтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..29
1.5.6 Бір объектіні екіншісіне қарап қатарлау ... ... ... ... ... ... ... ... ..30
1.5.7 Бір объектіні екі объектіге бөлу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ..31
1.5.8 Дененің қабығын жасау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..32
1.5.9 Муфта моделін жасақтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ..33
1.6 Ағынды эжектордың моделі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..38
ІІ Көлемді объектілерді редакторлау. Қималар
2.1 3D моделдерді редакторлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ..45
2.2 Дене жақтарын редакторлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ..50
2.3 Дене қырларын редакторлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ..57
2.4 Дене бетін редакторлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..58
2.5 Жазықтықпен қию ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ..60
2.6 Денені бет көмегімен қию ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ..61
2.7 Жалған қималар(псевдоразрезы) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ..62
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ..65
Пайдаланылған әдебиет ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..67
AutoCAD жүйесі көптеген модельдерді жеңілдетіп сызуға арналған программа. Ол 80 жылдардың басында Autodesk американдық фирмасында дербес компьютерлерге бағытталып жасалды. Бұл программа сызба сызу кезінде жылдамдығы және дәлдігі жағынан ыңғайлы болып табылады. Сонымен қатар олар жаңа аналогиялық тапсырмаларды шешу үшін, кез келген шындыққа жақын кескіндерді қолдануға мүмкіндік береді. Осы диплом жұмысында AutoCAD 2011 көмегімен қатты денелерді үш өлшемді кескіндеу және редакторлау туралы тәсілдері сөз болады.
AutoCAD 2011-ді қолданушылар оған көп қызығушылық білдіреді және сызуды AutoCAD-сыз автоматтандыру мүмкін еместігін түсінеді. AutoCAD - тың қызмет түрі бойынша сәулетшілер, инженерлер, ландшафтық дизайнерлер, интерьер дизайнерлері, жиһаз дизайнерлері, т.б. үш өлшемді кеңістікте объектілерді моделдеу жұмыстарын осы AutoCAD программасының арқасында оңай шешеді. Ұсынылып отырған жұмыс AutoCAD 2011-де үш өлшемді объектілерді моделдеуге арналған. Осы жұмыс тәжрибесі кез келген деңгейіндегі пайдаланушыларға үш өлшемді моделдеу тәсілдерін игеруге көмектеседі деген ойдамыз.
AutoCAD 2011-ді қолданушылар оған көп қызығушылық білдіреді және сызуды AutoCAD-сыз автоматтандыру мүмкін еместігін түсінеді. AutoCAD - тың қызмет түрі бойынша сәулетшілер, инженерлер, ландшафтық дизайнерлер, интерьер дизайнерлері, жиһаз дизайнерлері, т.б. үш өлшемді кеңістікте объектілерді моделдеу жұмыстарын осы AutoCAD программасының арқасында оңай шешеді. Ұсынылып отырған жұмыс AutoCAD 2011-де үш өлшемді объектілерді моделдеуге арналған. Осы жұмыс тәжрибесі кез келген деңгейіндегі пайдаланушыларға үш өлшемді моделдеу тәсілдерін игеруге көмектеседі деген ойдамыз.
1. Вяткин Г.П. Машиностроительное черчение. - М.: Машиностроение, 2000.-432 с.
2. ГОСТ 2.305-68. Изображения - виды, разрезы, сечения. М.: Изд-во ГОССТАНДАРТ 1991, 236 с.
3. ГОСТ 2.307-68. Нанесение размеров и предельных отклонений. М.: Изд-во ГОССТАНДАРТ, 1991, 236 c.
4. Зуев С.А. ,Полещук Н.Н. САПР на базе AutoCAD - как это делается. -СПб.: БХВ - Петербург, 2004. -1168 с.
5. Каламейа А.Дж., Уилсон Х.Дж. «Техмерное моделирование в AutoCAD 2004» визуальный курс. М.: Издательский дом «Вильямс».-2005.
6. Николай Полещук, AutoCAD 2011 : БХВ-Петербург,2010
7. Полещук Н.Н. AutoCAD: разработка приложений, настройка и адап-тация. - СПб.: БХВ - Петербург, 2006. - 994 с.
8. Полещук Н.Н., Савельева В.А. Самоучитель AutoCAD 2007 СПб.:
БХВ - Петербург, 2006/ - 624 с.
9. Полещук Н.Н. AutoCAD 2007 СПб.: БХВ - Петербург, 2007 - 1120 с.
10. Потемкин А.Е. «Техмерное твердотельное моделирование». М.: Компьютер Пресс.-2002.
11. Романычева Э.Т., Соколова Т.Ю. Компьютерные технологии инженерной графики в среде AutoCAD 2000. AutoLISP. – Учебное пособие - М: ДМК, 2000
12. Романычева Э.Т., Соколова Т.Ю., Шандурина Г.Ф. Инженерная и компью-терная графика. – Учебник для вузов. - М: ДМК, 2001.
13. Романычева Э.Т., Сидорова Т.М, Сидоров С.Ю. AutoCAD 14.М.: ДМК, 1999,- 480 с., ил.
14. Сазонов А. А.Трехмерное моделирование в AutoCAD 2011: ДМК Пресс, 2011
15. Соколова Т.Ю AutoCAD 2004. Англоязычная и русская версии .- М.: ДМК Пресс,2004. -600 с.: ил. – (Серия «Проектирование»).
16. Уваров А.С. «AutoCAD 2002». М.: ДМК Пресс.-2002.
17. Шпур Г., Краузе Ф-Л. Автоматизированное проектирование в машиностроении: Пер. с немец.- М.: Машиностроение, 1988. – 875 с., ил.
18. Филькенштейн Э. «AutoCAD 2004». М.: Диалектика.-2004.
19. Фрей Д. «Проектирование в AutoCAD 2002 на примерах». М.: Корона-принт.-2004.
20. Хрящев В.Г. Моделирование и создание чертежей в системе AutoCAD ^ БХВ-Петербург, 2004
21. Чекмарев А.А. Инженерная графика: Учеб. Для немаш. Спец. Вузов.- Выс. Шк., 2000.- 335 с.
22. Чекатков А.А. «Техмерное моделирование в AutoCAD». Москва-2006
«ЭКСМО»
2. ГОСТ 2.305-68. Изображения - виды, разрезы, сечения. М.: Изд-во ГОССТАНДАРТ 1991, 236 с.
3. ГОСТ 2.307-68. Нанесение размеров и предельных отклонений. М.: Изд-во ГОССТАНДАРТ, 1991, 236 c.
4. Зуев С.А. ,Полещук Н.Н. САПР на базе AutoCAD - как это делается. -СПб.: БХВ - Петербург, 2004. -1168 с.
5. Каламейа А.Дж., Уилсон Х.Дж. «Техмерное моделирование в AutoCAD 2004» визуальный курс. М.: Издательский дом «Вильямс».-2005.
6. Николай Полещук, AutoCAD 2011 : БХВ-Петербург,2010
7. Полещук Н.Н. AutoCAD: разработка приложений, настройка и адап-тация. - СПб.: БХВ - Петербург, 2006. - 994 с.
8. Полещук Н.Н., Савельева В.А. Самоучитель AutoCAD 2007 СПб.:
БХВ - Петербург, 2006/ - 624 с.
9. Полещук Н.Н. AutoCAD 2007 СПб.: БХВ - Петербург, 2007 - 1120 с.
10. Потемкин А.Е. «Техмерное твердотельное моделирование». М.: Компьютер Пресс.-2002.
11. Романычева Э.Т., Соколова Т.Ю. Компьютерные технологии инженерной графики в среде AutoCAD 2000. AutoLISP. – Учебное пособие - М: ДМК, 2000
12. Романычева Э.Т., Соколова Т.Ю., Шандурина Г.Ф. Инженерная и компью-терная графика. – Учебник для вузов. - М: ДМК, 2001.
13. Романычева Э.Т., Сидорова Т.М, Сидоров С.Ю. AutoCAD 14.М.: ДМК, 1999,- 480 с., ил.
14. Сазонов А. А.Трехмерное моделирование в AutoCAD 2011: ДМК Пресс, 2011
15. Соколова Т.Ю AutoCAD 2004. Англоязычная и русская версии .- М.: ДМК Пресс,2004. -600 с.: ил. – (Серия «Проектирование»).
16. Уваров А.С. «AutoCAD 2002». М.: ДМК Пресс.-2002.
17. Шпур Г., Краузе Ф-Л. Автоматизированное проектирование в машиностроении: Пер. с немец.- М.: Машиностроение, 1988. – 875 с., ил.
18. Филькенштейн Э. «AutoCAD 2004». М.: Диалектика.-2004.
19. Фрей Д. «Проектирование в AutoCAD 2002 на примерах». М.: Корона-принт.-2004.
20. Хрящев В.Г. Моделирование и создание чертежей в системе AutoCAD ^ БХВ-Петербург, 2004
21. Чекмарев А.А. Инженерная графика: Учеб. Для немаш. Спец. Вузов.- Выс. Шк., 2000.- 335 с.
22. Чекатков А.А. «Техмерное моделирование в AutoCAD». Москва-2006
«ЭКСМО»
Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 56 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 56 бет
Таңдаулыға:
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Х.Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университеті
Жаратылыстану ғылымдары факультеті
Информатика кафедрасы
Қорғауға жіберілді
Кафедра меңгерушісі, ф.-м.ғ.к.,
доцент Майлыбаева А.Ж.
______________________
____ ____________ 2015 ж.
Диплом жұмысы
Тақырыбы: AutoCAD жүйесінде көлемді объектілерді
жобалау және редакторлау
Мамандығы: 5В060200 - Информатика
Орындаушы: Игалиев Н.Н.
Ғылыми жетекші: Хамметов А.
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ....4
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ...
І AutoCAD жүйесінде көлемді объектілерді жобалау
1.1 Базалық ...6
денелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ..
1.2 Polysolid (Политело) командасын ...8
пайдалану ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ...
1.3 Тұрғызылған денелер үшін динамикалық кеңістік операциялары ... . .1
0
1.4 Құрамды денелерді тұрғызу және құрылымдық элементтерді қосу... ..
14
1.5 Күрделі денелерді жасақтау ..
әдістері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... 20
1.5.1 EXTRUDE командасымен созу арқылы дене жасақтау ... ... ... .. ..
24
1.5.2 Айналу денелерін жасақтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
26
1.5.3 Денені кеңістікте бұру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ..
27
1.5.4 Айналы шағылысу (жазықтыққа қарағандағы симметрия) ... ... . ..
28
1.5.5 Денелер жиымын жасақтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
29
1.5.6 Бір объектіні екіншісіне қарап қатарлау ... ... ... ... ... ... ... ... ..
30
1.5.7 Бір объектіні екі объектіге бөлу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ..
31
1.5.8 Дененің қабығын жасау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
32
1.5.9 Муфта моделін жасақтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ..
33
1.6 Ағынды эжектордың моделі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
38
ІІ Көлемді объектілерді редакторлау. Қималар
2.1 3D моделдерді ..
редакторлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .45
... ... ... .
2.2 Дене жақтарын ..
редакторлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .50
... ... ... .
2.3 Дене қырларын ..
редакторлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .57
... ... ... .
2.4 Дене бетін редакторлау ..
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... .58
... ... .
2.5 Жазықтықпен ..
қию ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .60
... ... ... ... ... ..
2.6 Денені бет көмегімен ..
қию ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .61
... ... .
2.7 Жалған ..
қималар(псевдоразрезы) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .62
... ... ... ... .
Қорытынды ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... .. 65
Пайдаланылған ..
әдебиет ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .67
... ... ... ... ... .
КІРІСПЕ
AutoCAD жүйесі көптеген модельдерді жеңілдетіп сызуға арналған
программа. Ол 80 жылдардың басында Autodesk американдық фирмасында дербес
компьютерлерге бағытталып жасалды. Бұл программа сызба сызу кезінде
жылдамдығы және дәлдігі жағынан ыңғайлы болып табылады. Сонымен қатар олар
жаңа аналогиялық тапсырмаларды шешу үшін, кез келген шындыққа жақын
кескіндерді қолдануға мүмкіндік береді. Осы диплом жұмысында AutoCAD 2011
көмегімен қатты денелерді үш өлшемді кескіндеу және редакторлау туралы
тәсілдері сөз болады.
AutoCAD 2011-ді қолданушылар оған көп қызығушылық білдіреді және
сызуды AutoCAD-сыз автоматтандыру мүмкін еместігін түсінеді. AutoCAD - тың
қызмет түрі бойынша сәулетшілер, инженерлер, ландшафтық дизайнерлер,
интерьер дизайнерлері, жиһаз дизайнерлері, т.б. үш өлшемді кеңістікте
объектілерді моделдеу жұмыстарын осы AutoCAD программасының арқасында оңай
шешеді. Ұсынылып отырған жұмыс AutoCAD 2011-де үш өлшемді объектілерді
моделдеуге арналған. Осы жұмыс тәжрибесі кез келген деңгейіндегі
пайдаланушыларға үш өлшемді моделдеу тәсілдерін игеруге көмектеседі деген
ойдамыз. Жұмысты басшылыққа алып, тапсырушының барлық тілектері бойынша
жобаға түбегейлі өзгерістер енгізе аласыз, оған түстер шешімінің түрлі
нұсқаларын көрсетіп жобаның құнын арттыруға мүмкіндік аласыз. Мұның
қаншалықты маңызды екенін кез келген кәсіби маман анық ұғынады. Сол
себептен, AutoCAD жүйесі конструкторлар мен дизайнерлер үшін олардың
мамандануына қарамастан, жобалаудың де-факто стандартты жүйесіне айналды.
Сондықтан кез келген кәсіпқой AutoCAD-ты игеру оған өз мүмкіндіктерін
едәуір арттыруға, қажеттілігіне қарай лайықты жұмыс табуға мүмкіндік
беретінін түсінеді.
Дипломдық жұмыс кіріспеден, үш тараудан, қорытынды және пайдаланған
әдебиеттер тізімінен тұрады.
AutoCAD жүйесінде көлемді объектілерді жобалау деп аталатын бірінші
тарауда базалық денелер, Polysolid (Политело) командасын пайдалану,
тұрғызылған денелер үшін динамикалық кеңістік операциялары, құрамды
денелерді тұрғызу және конструктивтік элементтерді қосу мәселелері және
күрделі денелерді жасақтау әдістері сөз болады.
Көлемді объектілерді редакторлау. Қималар деп аталатын екінші
тарауда буль операцияларының көмегімен редакторлау, жақтарды редакторлау,
қырларды редакторлау және дене бетін редакторлау тәсілдері сипатталған,
денені жазықтықпен қию, денені бет көмегімен қию және жалған қималар
тұрғызу тәсілдері келтірілген.
Дипломдық жұмыстың өзектілігі: Объектілердің параметрлері мен AutoCAD-
тың кескіндеу тәсілдерін алдын ала тиімді түрде таңдау алу арқылы
күрделі объектілерді компьютермен моделдеудің озық және шапшаң тәсілдерін
табу, объектілердің моделін жасақтау үдерісінде уақыт пен қаражатты
біршама үнемдейді.
Мақсаты: AutoCAD көмегімен үш өлшемді күрделі детальдарды моделдеудің
тиімді жолдарын көрсету және өзгерту әдістерін пайдалану. AutoCAD 2011–дің
жаңа принциптері мен әдістерін және қосымша пакеттерін қолдану арқылы
күрделі объектілерді моделдеуді үйрену, мүмкіндіктерін зерттеу және нақты
мысалдарды орындау арқылы моделдеудің принциптері мен тәсілдерін меңгеру.
Зерттеу нысаны: AutoCAD 2011 автоматтандырылған жобалау жүйесі,
геометриялық объектілер мен беттер, проекциялық сызу.
Зерттеу міндеттері:
1. Қатты денелі модельдердің графикалық кескіндерін тұрғызудың әртүрлі
әдістерін көрсету, денелердің жақтарын қисық бетке айналдырудың
мүмкіндіктерін пайдалану.
2. Бейнелерді біріктіру, қиылыстыру, алып тастау, созу, ығыстыру тәсілдерін
тиімді қолдану, жазықтықпен және бетпен бөлу, бұрау сияқты амалдарды
пайдалануды үйрену.
3. Күрделі денелердің модельдерін жасақтау.
4. Денелердің кезкелген жазық проекциясын алу.
І AutoCAD жүйесінде КӨЛЕМДІ объектілерді жОБАЛАУ
1.1. Базалық денелер
AutoCAD жүйесінде көлемді объектіні жасақтаудың бір тәсілі - оны ойша
жай стандартты құраушыларға жіктеп, сонан соң, логикалық операциялардың
(біріктіру, алып тастау және қиылыстыру) көмегімен, редакторлау операциясын
пайдаланып, қажетті формадағы объект жасақтау болып табылады.
Осы мақсатта AutoCAD 2011 базалық денелерді кескіндеу үшін мына
командаларды ұсынады: BOX (ЯЩИК), VEDGE (КЛИН), CYLINDER (ЦИЛИНДР), CONE
(КОНУС), TORUS (ТОР), SPHERE (ШАР), PYRAMID (ПИРАМИДА).
Негізінен, базалық денелерді кескіндеу жүйемен сұхбаттасу арқылы оңай
орындалады. Мысалдар келтірейік.
Параллелепипед кескінін жасақтау мысалы:
Команда: _box
Первый угол или [Центр]: 0,0
Другой угол или [КубДлина]: @200,100
Высота или [2Точки]: 60
1 сурет. Параллелепипед
Цилиндр кескінін жасақтау мысалы:
Команда: _cylinder
Центр основания или [3Т2ТККРЭллиптический]: 0,0,0
Радиус основания или [Диаметр]: 50
Высота или [2ТочкиКонечная точка оси]: 80
2 сурет. Цилиндр
Шар кескінін жасақтау мысалы:
Команда: _sphere
Центр или [3Т2ТККР]: 0,0,0
Радиус или [Диаметр]: 50
3 сурет. Шар
Сына кескінін жасақтау мысалы:
Команда: _wedge
Первый угол или [Центр]: 0,0,0
Другой угол или [КубДлина]: @140,60
Высота или [2Точки] : 80
4 сурет. Сына
Сына кескінін жасақтау мысалы:
Команда: _cone
Центр основания или [3Т2ТККРЭллиптический]: 0,0
Радиус основания или [Диаметр] : 50
Высота или [2ТочкиКонечная точка осиРадиус верхнего основания]: 120
5 сурет. Конус
Тор кескінін жасақтау мысалы:
Команда: _torus
Центр или [3Т2ТККР]: 0,0
Радиус или [Диаметр] : 120
Радиус полости или [2ТочкиДиаметр]: 30
6 сурет. Тор
Пирамида кескінін жасақтау мысалы:
Команда: _pyramid
4 сторон Описанный
Центральная точка основания или [КромкаСтороны]: С
Число сторон 4: 6
Центральная точка основания или [КромкаСтороны]: 0,0
Радиус основания или [Вписанный] : 100
Высота или [2ТочкиКонечная точка осиРадиус верхнего основания]: 170
7 сурет. Пирамида
1.2. Polysolid (Политело) командасын пайдалану
Бұл команда жуандығын енгізу арқылы осьтік полисызық тұрғызып, оны
берілген биіктікке созып түрлендіру арқылы белгілі бір денені кескіндеуге
мүмкіндік береді. Дененің көлемі XY жазықтығындағы осьтік сызықтың
жуандығы мен оны Z осінің бағытында тіке созу нәтижесінде алынады.
Полисызықта доға сегменттерін пайдалануға болады. POLYSOLID (РОЛИТЕЛО)
командасын шақырғанда мынадай сұраныс болады:
Начальная точка или [ОбъектВысота Ширина выРавнивание]Объект: Мұнда
полисызықтың бірінші нүктесі нүктесі немесе жақша ішіндегі опцияларға
сәйкес О, В, Ш, Р әріптерінің бірі енгізілуі тиіс. Үндемей келісім бойынша
Объект опциясы орындалады. Опциялардың атқаратын қызметтері:
* Объект – көрсетілген екі өлшемді объектіні (полисызық, кесінді немесе
доға) денеге түрлендіру;
Высота – дене биіктігін беру;
* Ширина – осьтік сызықтың жуандығын енгізу;
* ВыРавнивание – осьтік объектіге қарағанда жуандығын көрсету тәсілі
(вЛево, Центр, вПраво).
Контур тұрғызудың алдында қажетті күйге келтірулерді орындау қажет. Бұл
жағдайда жуандық (сызықтың ені) PSOLWIDTH айнымалысында, ал биіктігі –
PSOLHEIGHT жүйелік айнымалысында сақталады. Оларды шақыру арқылы
параметрлерді бақылауға және өзгертуге болады.
Полидене кескінін жасақтау мысалы:
Команда: _Polysolid Высота = 80.0000, Ширина = 5.0000, Выравнивание = По
центру
Начальная точка или [ОбъектВысотаШиринавыРавнивание] Объект: Ш
Ширина 5.0000: 20
Высота = 80.0000, Ширина = 20.0000, Выравнивание = По центру
Начальная точка или [ОбъектВысотаШиринавыРавнивание] Объект: В
Высота 80.0000: 100
Высота = 100.0000, Ширина = 20.0000, Выравнивание = По центру
Начальная точка или [ОбъектВысотаШиринавыРавнивание] Объект: Р
Введите расположение [сЛеваЦентрсПрава] Центр: Ц
Высота = 100.0000, Ширина = 20.0000, Выравнивание = По центру
Начальная точка или [ОбъектВысотаШиринавыРавнивание] Объект: 0,0
Следующая точка или [ДугаОтменить]: 200,0
Следующая точка или [ДугаОтменить]: Д
Конечная точка дуги или [ЗамкнутьНаправлениеОтрезокВтора я
точкаотМенить]: 200,-300
Следующая точка или [ДугаЗамкнутьОтменить]: Конечная точка дуги или
[ЗамкнутьНаправлениеОтрезокВтора я точкаотМенить]: Enter
8 сурет. Полидене
1.3. Тұрғызылған денелер үшін динамикалық кеңістік операциялары
AutoCAD қарапайым екі өлшемді объектілерге динамикалық кеңістік
операцияларын қолдану арқылы денелер жасақтауға мүмікіндік беретін
әдістерді ұсынады. Ол үшін REGION (Область) деп аталатын примитив
қолданылады. Область (Аймақ) деп кезкелген тұйықталған контурмен қоршалған
жазықтықтың бөлігін айтады. Оның ішінде тесіктер болуы да мүмкін. Аймақтың
көрінбейтін сызықтарын HIDE (СКРЫТЬ) командасымен жасырғанда, өзінің
мөлдірлігін жоғалтпайтын қасиеті бар және оған RENDER (ТОНИРОВАТЬ)
командасымен рең беруге де болады. REGION (Область) командасы айналу
денелерін және созып шығару дененлерін жасақтағанда қолданылады.
AutoCAD-та Область (Аймақ) жасақтау үшін BOUNDARY (КОНТУР) командасын
пайлалануға да болады. Бұл жағдайда аймаққа айналдыруға арналған тұйық
сызықтың кезкелген ішкі нүктесін көрсету жетілікті болады.
Тұйық сызықтан аймақ жасақтау мысалы:
Команда: _boundary
Внутренняя точка: Выбор всех объектов...
Выбираются все видимые объекты...
Анализ выбранных данных...
Анализ внутренних островков...
Внутренняя точка:
Извлечено: 1 замкнутый контур
Создано: 1 область.
КОНТУР: создано объектов - 1 область
9 сурет. Аймақ құру
Денелерді динамикалық тұрғызуға арналған барлығы 4 команда бар.
EXTRUDE (ВЫДАВИТЬ) командасы объектіні нормаль бойынша немесе
траектория бағытымен (конустық мүмкіндікпен) созып шығарады.
SWEEP (СДВИГ) командасы екі өлшемді негізгі объектіні берілген
траектория бағытымен ығыстырады. Бұл жағдайда, негізгі объектіні
масштабтау, бұру және бұрау мүмкіндіктерің пайдалануға болады.
REVOLYE (ВРАЩЕНИЕ) командасы екі өлшемді негізгі объектіні берілген
осьтен айналдыра берілген бұрышқа бұрады.
LOFT (ПОСЕЧЕНИЯМ) командасы аралық қималары бойынша интерполяцияланған
бетпен шектелген дене тұрғызады.
Бұл командалардың қолданылуын мысалдармен түсіндірейік.
1 мысал. Берілген бұрыштармен майыстырылған қатты денелі тұрба тұрғызу.
Бақылауға ыңғайлы болу үшін экранда оңтүстік-батыс изометрияны
пайдаланамыз. Центрлері бас нүктеде орналасқан және радиустары 80 мен 100
болатын екі шеңбер тұрғызамыз. ОБЛАСТЬ командасын пайдаланып оларды
аймақтарға түрлендіреміз. Сонан соң, SUBTRACT (ВЫЧЕСТЬ) командасын
қолданып, үлкен аймақтан кішісін алып тастаймыз. Сонда сақина тәрізді аймақ
шығады. Созып шығару траекториясын тұрғызу үшін UCS (ПСК) командаларын
пайдаланып, XY координат жазықтығын 900-қа бұрамыз. Жаңа координаталар
жүйесінде бас нүктеден басталатын, 3 сегменттен (кесінді-доға-доға) тұратын
кезкелген полисызықты қалағанымызша тұрғызамыз.
Осы жүйеде қала отырып, EXTRUDE (ВЫДАВИТЬ) командасын шақырамыз.
Опцияларды таңдауды ұсынатын төмендегі сұраныс көрінеді:
Текущая плотность каркаса ISOLINES = 4
Высота выдавливания [Направление ТраекторияУгол сужения]:
Направление опциясы арқылы кеңістіктегі екі нүктенің көмегімен созу бағыты
беріледі. Угол сужения опциясы арқылы созудың конустық бұрышы, Траектория
опциясын таңдағанда мынадай сұраныс шығады:
Выберите траекторию выдавливания или [Угол сужения]:
Сұранысқа созу траекториясы үшін тұрғызылған полисызықты көрсетеміз. Тұрба
дайын болады. Қажет болса, оның әртүрлі көріністерін бақылауға болады (10
сурет).
10 сурет. Иілген тұрба салу
2 мысал. Берілген бұрышпен бұрау арқылы қатты дене тұрғызу.
Ең әуелі созу үшін аймақ дайындаймыз. Ол үшін қабырғаларының белгілі бір
жуандығын таңдап алып, тіктөртбұрыш тұрғызамыз. Сонан соң, SWEEP (СДВИГ)
командасын шақырамыз. Мынадай сұраныс көрінеді:
Выберите траекторию сдвига или [вЫравниваниеБазовая
точкаМасштабЗакручивание]:
Егер бірінші кезекте траекторияны таңдасақ, онда алдыңғы мысалдағыдай
нәтиже аламыз. Өзге опциялардың қызметін түсіндірейік:
вЫравнивание – екі өлшемді объектіні бас нүктеде созу траекториясына
перпендикуляр етіп қатарлау қажеттілігін анықтайды.
Базовая точка – жаңа базалық нүкте енгізуге мүмкіндік береді.
Масштаб – масштабты қолданып, траектория бойымен бірқалыпты созу
мүмкіндігін енгізеді.
Закручивание –бұра отырып белгілі бұрышқа созу қызметін басқарады.
11 суретте 0,8 масштабпен, бұра отырып 90( бұрышқа созу нәтижесінде
алынған дене кескінделген.
11 сурет. Бұралған дене салу
REVOLVE (ВРАЩАТЬ) командасымен алдын ала тұрғызылған екі өлшемді
объектіні (аймақты) берілген осьтен, берілген бұрышқа айналдыру арқылы дене
тұрғызуға болады. Айналу денелері өндірісте маңызды роль атқаратындықтан,
оған біраз тоқтала кетейік.
Айналу денелерін алу үшін төмендегі шарттар орындалуы тиіс:
* Айналдыратын объект тұйық жазық фигура болуы шарт. Оны тұрғызуға
пайдаланылатын примитивтер: шеңбер, эллипс, екі өлшемді тұйық полисызық,
жазық тұйық сплайн және аймақ.
Онда тұзақ пен қыртыс болмауы шарт.
* Осьтік сызық ретінде кесінді мен бір түзу сызықты сегменті бар
полисызықты пайдалануға болады. Ось фигура жазықтығына перпендикуляр
болмауы тиіс.
3 мысал. Айналу денесін тұрғызу (12 сурет).
Команда: _revolve
Текущая плотность каркаса: ISOLINES=4, Режим создания замкнутых профилей
= Тело
Выберите объекты для вращения или [РEжим]: _MO
Режим создания замкнутых профилей [ТелоПоверхность] Тело: _SO
Выберите объекты для вращения или [РEжим]: найдено: 1
Выберите объекты для вращения или [РEжим]:
Начальная точка оси вращения или [оБъектXYZ] Объект:
Конечная точка оси:
Угол вращения или [Начальный уголоБратитьВЫражение] 360: 360
12 сурет. Айналу денесін тұрғызу
LOFT (ПОСЕЧЕНИЯМ) командасының қызметін толығырақ сипаттайық. Бұл
команданың көмегімен аралық қималары бойынша интерполяцияланған бетпен
шектелген дене тұрғызуға болады. Қималардың санына шектеу қойылмайды.
4 мысал. Қималардың көмегімен дене тұрғызу (13а,ә сурет).
13а суретте кескінделгендей етіп, XY жазықтығына параллель 0, 150,
300 деңгейлі жазықтықтарда үш жазық объект тұрғызамыз. LОFТ (ПОСЕЧЕНИЯМ)
командасын шақырамыз. Выберите поперечные сечения в восходящем порядке:
сұранысына бірінші - квадратты, екінші-шеңберді, сонан соң үшбұрышты
көрсетеміз. Задайте опцию [Направляющие Путь Только поперечные
сечения] Только поперечные сечения: сұранысына Enter басамыз. Нәтиже 13ә
суретте көрсетілгендей болады.
13а сурет. Қималар 3ә сурет.
Дене тұрғызу
Только поперечные сечения опциясын таңдағанда Настройка лофтинга сұхбат
терезесі ашылып, дене бетінің әртүрлі жасақталу тәсілдерінің (әртүрлі
аппроксимация типтерінің) бірін таңдау ұсынылады:
Кусочно-линейная.
Гладкая
Нормальная.
Ограничение углов.
Направляющие опциясы әртүрлі қималарда жалғастырылатын нүктелерді
көрсететін бағыттаушы сызықтарды пайдалануға мүмкіндік туғызады.
Бағыттаушы сызықтарды пайдаланбаған жағдайда қималар нүктелері рет ретімен
қосылады.
Путь опциясы берілген траектория бойымен бет тұрғызуға көмектеседі. Бұл,
әсіресе, қималар жоқ аралықтарда маңызды роль атқарады (14 сурет).
5 мысал. Қималары және бағыттаушысы бойынша дене тұрғызу (14а,ә сурет).
14а сурет. Қималар және бағыттаушы 14ә сурет. Дене тұрғызу
14а суретте кескінделгендей етіп, XY жазықтығына және оған 30( пен 60(
бұрыш жасап бұрылған екі жазықтықта радиустері 50,30,15 тең болатын үш
шеңбер сызамыз. Олардың центрлерін сплайнмен қосамыз. LОFТ (ПОСЕЧЕНИЯМ)
командасын шақырамыз. Выберите поперечные сечения в восходящем порядке:
сұранысына бірінші, екінші және үшінші шеңберді көрсетеміз. Задайте опцию
[Направляющие Путь Только поперечные сечения] Только поперечные
сечения: сұранысына П енгіземіз. Сонан соң, бағытаушыны көрсетеміз.
Нәтиже 14ә суретте көрсетілгендей болады.
1.4 Құрамды денелерді тұрғызу және құрылымдық элементтерді қосу
Қатты денелі моделдеудің қуатты тәсілі UNION (ОБЪЕДИНЕНИЕ), SUBTRACT
(ВЫЧИТАНИЕ) және INTERSECT (ПЕРЕСЕЧЕНИЕ) командаларымен орындалатын бульдік
операцияларды қолдану болып табылады. Олардың көмегімен қатты денелердің
әртүрлі комбинацияларын құруға, әртүрлі формадағы тесіктер мен қуыстар
жасауға болады. Бұл командалар бірнеше қатты денелі объектілердің негізінде
жаңа геометриялық параметрлері бар бір объект жасақтайды және құраушы
объектілер беттерінің қиылысу сызықтарын жасақтап көрсете алады.
1 мысал. UNION (ОБЪЕДИНЕНИЕ) командасын қолданып дене жасақтау.
Центрі 0,0,0 нүктесінде, радиусі 1000-ға тең болатын шар салынған.
Табанының центрі 0,0,500 нүктесінде болатын, радиусі-200, биіктігі 1500-
ге тең цилиндр тұрғызылған. Екі денені біріктіріп, 15 сурет суретте
көрсетілгендей бір дене жасақтаймыз.
Команда: _sphere
Центр или [3Т2ТККР]: 0,0,0
Радиус или [Диаметр]: 1000
Команда: _cylinder
Центр основания или [3Т2ТККРЭллиптический]: 0,0,500
Радиус основания или [Диаметр] 1000.0000: 200
Высота или [2ТочкиКонечная точка оси]: 1500
Команда: _union
Выберите объекты: найдено: 1 (Шарды көрсету)
Выберите объекты: найдено: 1, всего: 2 (Цилиндрді көрсету)
Выберите объекты: Enter
15 сурет. Шар мен цилиндрді біріктіру
2 мысал. SUBTRACT (ВЫЧИТАНИЕ) командасын қолданып дене жасақтау.
Центрі 0,0,0 нүктесінде, радиусі 1000-ға тең болатын шар салынған.
Табанының қарама-қарсы төбелері -500,-500,0 және 500,500,0 нүктелерінде
болатын, биіктігі 1000-ға тең параллелипипед тұрғызылған. Шардан
параллелипипедті алып тастап, 16 сурет суретте көрсетілгендей бір дене
жасақтаймыз.
Команда: _sphere
Центр или [3Т2ТККР]: 0,0,0
Радиус или [Диаметр] 200.0000: 1000
Команда: _box
Первый угол или [Центр]: -500,-500,0
Другой угол или [КубДлина]: @1000,1000
Высота или [2Точки] 1500.0000: 1000
Команда: _subtract Выберите тела, поверхности и области, из которых
будет выполняться вычитание ..
Выберите объекты: найдено: 1 (Шарды көрсету)
Выберите объекты: Enter
Выберите тела, поверхности или области для вычитания ..
Выберите объекты: найдено: 1 (Параллелипипедті көрсету)
Выберите объекты: Enter
16 сурет. Шардан параллелипипедті алып тастау
3 мысал. INTERSECT (ПЕРЕСЕЧЕНИЕ) командасымен дене жасақтау.
Центрі 0,0,0 нүктесінде, радиусі 1000-ға тең болатын шар салынған.
Табанының центрі 0,0,1000 нүктесінде болатын, радиусі-500, биіктігі (z
осінің теріс бағытында) 2500-ге тең конус тұрғызылған. Екі дененің
қиылысуын 17 сурет суретте көрсетілгендей етіп табамыз.
Команда: _sphere
Центр или [3Т2ТККР]: 0,0,0
Радиус или [Диаметр] 1000.0000: 1000
Команда: _cone
Центр основания или [3Т2ТККРЭллиптический]: 0,0,1000
Радиус основания или [Диаметр] 500.0000: 500
Высота или [2ТочкиКонечная точка осиРадиус верхнего основания] :
2500
Команда: _intersect
Выберите объекты: найдено: 1
Выберите объекты: найдено: 1, всего: 2 Enter
17 сурет. Екі дененің қиылысуын алу
4 мысал. 20 суретте кескінделген детальдың моделін тұрғызу.
Суреттен байқалғандай, детальдың моделін тұрғызу үшін екі денені, яғни,
қақпақ пен фланецті тұрбаны біріктіру қажет. Қақпақты тұрғызуды белгілі
әдіспен - профилін салып, оны аймаққа түрлендіріп (18а сурет) , сонан соң,
EXTRUDE (ВЫДАВЛИВАНИЕ) командасын пайдалану арқылы орындаймыз (19а сурет).
Фланецті тұрбаны тұрғызу үшін де оның профилін салып және аймаққа (18ә
сурет) түрлендіргеннен кейін, REVOLVE (ВРАЩЕНИЕ) командасын қолданамыз (19ә
сурет). Екі дененің бір-біріне қарағандағы бағыттарын және орындарын
анықтап, оларды координаталар жүйесін түрлендіру мен орын ауыстыру арқылы
біріктіреміз. Содан соң, UNION(ОБЪЕДИНЕНИЕ) командасымен екі денені
бірктіріп, артығын SUBTRACT (ВЫЧИТАНИЕ) командасын пайдаланып алып
тастаймыз (20 сурет).
18а сурет.
18ә сурет
Құраушы денелердің профильдері
19а сурет
19ә сурет
Күрделі дененің құраушыларын тұрғызу
20 сурет. Құрамды деталдың моделі
5 мысал. 25 суретте кескінделген сәулеттік объектінің моделін тұрғызу.
21 суретті басшылыққа алып, көрсетілген өлшемдері бойынша жазықтықта
құрамды фигураның жарты контурын сызып дайындап аламыз. Жарты контурды түзу
сызықты кесінділер мен эллипс доғасы құрайды.
Енді, жазықтықтағы симметрияны қолданып, күрделі фигураның толық
контурын кескіндейміз және оны REGION (Область) командасының жәрдемімен
жазық аймаққа айналдырамыз (22 сурет).
21 сурет. Өлшемдер қойылған контур сызбасы
22 сурет. Жазық фигураның толық кескіні
Енді EXTRUDE (ВЫДАВИТЬ) командасымен жазық фигураны нормаль бағытта 200
қашықтыққа созу арқылы 23 суретте көрсетілген денені аламыз.
23 сурет. Жазық фигураны тіке созу арқылы алынған дене
Келесі қадамда КОПИРОВАТЬ командасының көмегімен дененің 2 көшірмесін
аламыз. Сонан соң, 3DПОВЕРНУТЬ командасын пайдаланып, оның біреуін
симметрия осінен айналдыра 60(-қа, ал екіншісін -60(-қа бұрамыз. Пайда
болған 3 денені табандарының центрлері бойынша біріктіріп орналастырамыз
(24 сурет). Енді INTERSECT (ПЕРЕСЕЧЕНИЕ) командасын қолданып қажетті
объектіні аламыз (25 сурет).
24 сурет. Бірдей 3 денені бір жерге орналастыру
25 сурет. Сәулеттік объектінің моделі
1.5 Күрделі денелерді жасақтау әдістері
Кезкелген реалды дененің моделін бульдік (логикалық) операциялардың
негізінде жасақталған типтік денелердің комбинациясы деп қарастыруға
болады. Ол операциялар: біріктіру, алу және қиылыстыру. Операцияны орындау
үшін ГлавнаяРедактирование тело немесе ТелоЛогические операции
мәзірлерінен сәйкес батырмаларды тауып басу қажет.
UNION (ОБЪЕДИНЕНИЕ) командасының көмегімен құраушы объектілердің
көлемдерін біріктіретін күрделі объект тұрғызуға болады. Қиылысатын не
қиылыспайтын жазық объектілерді немесе денелерді біріктіруге болады.
Кұрделі дене жасақталғаннан кейін бастапқы объектілер сақталмайды.
Қиылысатын денелерді біріктіргенде екі дененің орақ бөліктері бір рет
алынады, яғни біріктірілген дененің көлемі құраушы денелердің көлемдерінің
қосындысынан кіші болады.
SUBTRACT (ВЫЧИТАНИЕ) командасының көмегімен негізгі объектіден оның
келесі объектіге тиесілі бөлігі алынып тасталады. Екі объектінің ортақ
бөлігі болмаса негізгі объект өзгеріссіз қалады. Бұл команда көбінесе,
денені берілген формада тесу немесе денеден денені ойып алып тастау үшін
жиі қолданылады.
INTERSECT (ПЕРЕСЕЧЕНИЕ) командасының көмегімен қиылысатын екі немесе
одан да көп денелердің ортақ көлемінен тұратын жаңа күрделі дене жасақтауға
болады. Бұл жағдайда денелердің қиылыспайтын бөліктері суреттен өшіріліп
қалады.
INTERFERE (ВЗАИМОД) командасының көмегімен де қиылысатын екі
немесе одан да көп денелердің ортақ көлемдерінен тұратын күрделі денелер
жасақтауға болады. Бұл жағдайда, денелердің қиылыспайтын көлемдері суреттен
өшірілмейді, AutoCAD денелердің жалпы көлемінен жаңа дене жасақтайды. Көп
жағдайда бұл команданы күрделі сызбаларды көрнекі бақылау үшін пайдалануға
болады.
INTERFERE командасын қолдану мысалы (26 сурет):
26 сурет. Куб пен шарға ВЗАИМОД командасын қолдану
Команда: _interfere
Выберите первый набор объектов или [НАбор вложенныхПАраметры]: найдено:
Кубты көрсету
Выберите первый набор объектов или [НАбор вложенныхПАраметры]: Enter
Выберите второй набор объектов [Набор вложенныхПРоверить первый
набор]ПРоверить: Шарды көрсету
Выберите второй набор объектов [Набор вложенныхПРоверить первый набор]
ПРоверить: Enter
CHAMFEREDGE (ФАСКАКРОМКИ) командасының көмегімен дененің
қиылысатын екі жағының ортақ қыры бойынша фаска алуға болады.
Фаска алуды (қырлауды) көршілес екі жақтың ортақ қырынан алынатын
қашықтықтарын Расстояние1 және Расстояние2 жүйелі айнымалыларының
мәндерімен немесе Расстояние кілті арқылы енгізуге болады.
27ә суретте кубтың қыры және одан тесіліп алынған цилиндрдің (27а
сурет) жоғарғы дөңгелек қыры бойымен фаска алу нәтижесі бейнеленген.
Команда: _CHAMFEREDGE Расстояние1 = 1.0000, Расстояние2 = 1.0000
Выберите кромку или [КОнтурРасстояние]: Фаска алынатын бірінші қырды
көрсету
Выберите кромку, принадлежащую к той же грани, или [КОнтур Расстояние]:
Enter
Нажмите Enter, чтобы принять фаску, или [Расстояние]:Р
Задайте длину фаски базовой поверхности или [Выражение] 1.0000: 10
Задайте длину фаски другой поверхности или [Выражение] 1.0000: 10
Нажмите Enter, чтобы принять фаску, или [Расстояние]: Enter
Команда: _CHAMFEREDGE Расстояние1 = 1.0000, Расстояние2 = 1.0000
Выберите кромку или [КОнтурРасстояние]: Фаска алынатын екінші қырды
көрсету
Выберите кромку, принадлежащую к той же грани, или [КОнтур Расстояние]:
Enter
Нажмите Enter, чтобы принять фаску, или [Расстояние]:Р
Задайте длину фаски базовой поверхности или [Выражение] 1.0000: 5
Задайте длину фаски другой поверхности или [Выражение] 1.0000: 5
Нажмите Enter, чтобы принять фаску, или [Расстояние]: Enter
а ә
27 сурет. Денеден фаскалар алу
FILLETEDGE (СОПРЯЖЕНИЕКРОМКИ) командасының көмегімен дененің
екі жағының ортақ қыры бойынша жұмырлауға болады. Жұмырлау Радиус кілті
арқылы атқарылады.
28ә суретте кубтың қыры және одан тесіліп алынған цилиндрдің (27а
сурет) жоғарғы дөңгелек қыры бойымен жұмырлау нәтижесі бейнеленген.
Команда: _FILLETEDGE
Радиус = 1.0000
Выберите ребро или [ЦепьРАдиус]: РА
Введите радиус сопряжения или [Выражение] 1.0000: 5
Выберите ребро или [ЦепьРАдиус]: Фаска алынатын бірінші қырды көрсету
Выберите ребро или [ЦепьРАдиус]: Фаска алынатын екінші қырды көрсету
Выберите ребро или [ЦепьРАдиус]: Enter
Выбрано ребер для сопряжения: 2.
Нажмите Enter, чтобы принять сопряжение, или [Радиус]: Enter
а ә
28 сурет. Денені жұмырлау
1 мысал. 33 суретте кескінделген күрделі детальдың моделін жасау.
1) XY жазықтығында 29 суретте көрсетілгендей, центрі координаталар бас
нүктесінде болатын етіп табан контурын сызамыз, сонан соң, оны
REGION(ОБЛАСТЬ) командасының көмегімен жазық фигураға айналдырамыз.
29 сурет. Табан контурының сызбасы
2) Дайын объектіні EXTRUDE (ВЫДАВИТЬ) командасының көмегімен Z осінің оң
бағытына 30 қашықтыққа созып, 30 суретте кескінделген дене аламыз.
30 сурет. Созу арқылы алынған дене
3) BOX (ЯЩИК) комндасын пайдаланып, табанының центрі координаталар бас
нүктесінде орналасқан, өлшемдері 260(220(30 болатын параллелепипед
сызамыз. Оны SUBTRACT (ВЫЧИТАНИЕ) командасын қолданып, бастапқы
денеден алып тастаймыз және екі ойық қырлары бойынша жұмырлаймыз (31
сурет).
31 сурет. Денеден алып тастау және жұмырлау
4) BOX (ЯЩИК) комндасын пайдаланып, табанының центрі 0,0,30 нүктесінде
орналасқан, өлшемдері 360(220(30 болатын параллелепипед сызамыз. Оны
UNION (ОБЪЕДИНЕНИЕ) командасын қолданып, бастапқы денемен
біріктіреміз. Сонан соң, табан радиустері 10-ға тең, биіктіктері 60-
қа тең болатын 6 цилиндр сызып, оларды денеден алып тастаймыз (32
сурет).
32 сурет. Денеге дене қосу және алу
5) CYLINDER (ЦИЛИНДР) комндасын пайдаланып, табанының центрі 0,0,60
нүктесінде орналасқан, табан радиусі 80-ге, биіктігі 100-ге тең
болатын цилиндр сызамыз. BOX (ЯЩИК) командасымен табан центрі
0,0,160 нүктесінде орналасқан өлшемдері 80(60(20 болатын
параллелепипед сызамыз. Сызылған 3 денені UNION (ОБЪЕДИНЕНИЕ)
командасын қолданып біріктіреміз (33 сурет).
33. сурет. Күрделі дене жасақтау
6) CYLINDER (ЦИЛИНДР) комндасын пайдаланып, табанының центрі 0,0,0
нүктесінде орналасқан, табан радиусі 60-қа, биіктігі 140-қа тең
болатын цилиндр сызамыз. CONE (КОНУС) командасымен табан центрі
0,0,140 нүктесінде орналасқан, табан радиусі 60-қа, биіктігі 40-қа
тең болатын конус сызамыз. Соңғы сызылған 2 денені SUBTRACT
(ВЫЧИТАНИЕ) командасын қолданып алдыңғы денеден алып тастаймыз.
Күрделі дененің ішкі жағын айқын көрсету үшін оны XZ және YZ
координаталар жазықтықтарымен қиямыз (34 сурет).
34. сурет. Күрделі дененің қимасын жасақтау
1.5.1 EXTRUDE командасымен созу арқылы дене жасақтау
3D Моделирование ТЕЛО ТЕЛО ВЫДАВИТЬ командасы тұйық екі
өлшемді объектіні (профильді) созу әдісімен дене жасақтау үшін қолданылады.
Егер профиль бірнеше примитивтен құралған болса, оларға 3D Моделирование
ГЛАВНАЯ РИСОВАНИЕ ОБЛАСТЬ командасын қолданып тұйық полисызыққа
айналдыру қажет. Созу бағыты объект жазықтығына нормаль бағытта созу
тереңдігі мен конустық бұрыш шамасын енгізу арқылы немесе берілген
траектория бойынша анықталады. Бұл команда фаска, жұмырлау және т.б. ұиын
элементтері бар объектілерді жасақтауға ыңғайлы болып келеді. Конустық созу
қалыпты пайдаланып құю формаларын жасақтауға жиі қолданылады.
Созу нәтижесінде:
• үндемей келісім бойынша созып шығарылған дененің бүйір жақтары бастапқы
профиль жазықтығына перпендикуляр болып қалыптасады
• бірқалыпты тарылатын дене жасақтау үшін конустық бұрышына оң сан беру
керек
• конустық бұрышқа теріс мән бергенде созылған дене бірқалыпты кеңейетін
болады
• күрделі дене жасақтау объектіні оның жазықтығында жатпайтын онша күрделі
емес бағыттаушы бойымен созу арқылы орындалуы мүмкін.
Созылған дене жасақтау алгоритмі:
1. Бастапқы профиль сызу (жасақтау) қажет (35 сурет)
2. Бастапқы объектілерді бөлек қабаттарға орналастыру керек
3. Созу операциясы орындалғаннан кейін бастапқы объектілердің сақталуын
қамтамасыз ету үшін жүйелі айнымалысына DELOBJ =0 мән енгізу керек
4. Егер созу бағыттаушы бойымен орындалатын болса, оны жасақтау қажет
5. ВЫДАВИТЬ батырмасын шерту керек
6. Созылатын объектілерді көрсету қажет
7. Сұраныстарға жауаптар
o Высота выдавливания или [НаправлениеТраекторияУгол
конусностиВыражение]: үндемей келісім бойынша созу биіктігін енгізу
(36 сурет)
o Высота выдавливания или [НаправлениеТраекторияУгол
конусностиВыражение]: У
Угол конусности для выдавливания или [Выражение] 0: Конустық бұрышты
енгізу
Высота выдавливания или [НаправлениеТраекторияУгол
конусностиВыражение]: Т (37 сурет)
Высота выдавливания или [НаправлениеТраекторияУгол
конусностиВыражение] 500.0000: Т
Выберите траекторию выдавливания или [Угол сужения]: бағыттаушы
сызығын көрсету
8. Кескіндеу нәтижесін бақылау үшін ВИД СВ ИЗОМЕТРИЯ батырмасын
басамыз (38 сурет)
Қажет болса көрінбейтін сызықтарды жасыру керек.
35 сурет. Профиль 36 сурет.
Тіке созу
37 сурет. Қиғаш созу 38 сурет.
Бағытпен созу
1.5.2 Айналу денелерін жасақтау
3D Моделирование ТЕЛО ТЕЛО ВРАЩАТЬ командасымен алдын ала
дайындалған тұйықталған контурмен қоршалған аймақты ағымдық координаталар
жүйесінің X немесе Y осінен берілген бұрышқа айналдыруға болады.
Командаамен бір профильді кесіндіден немесе екі нүктеден айналдыруға
болады.
Айналу денесін жасақтау алгоритмі:
1. Бастапқы профиль сызу (жасақтау) қажет (39 сурет)
2. Бастапқы объектілерді бөлек қабаттарға орналастыру керек
3. Айналу операциясы орындалғаннан кейін бастапқы объектілердің сақталуын
қамтамасыз ету үшін жүйелі айнымалысына DELOBJ =0 мән енгізу керек
4. ВРАЩАТЬ батырмасын басу қажет
5. Выберите объекты для вращения или [РEжим]: сұранысына айналдыру үшін
дайындалған объектіні көрсету керек
6. Начальная точка оси вращения или [оБъектXYZ] Объект: сұранысына
айналу осінің бастапқы нүктесін көрсету қажет
o Конечная точка: сұранысына айналу осінің соңғы нүктесін көрсету қажет
o X опциясы – айналу осі X болатынын білдіреді
o Y опциясы – айналу осі Y болатынын білдіреді
o Object опциясы – айналу осі үшін кесіндіні көрсету керектігін
білдіреді
7. Угол вращения или [Начальный уголоБратитьВЫражение] 360:
сұранысына үндемей келісім бойынша 360(-қа тең айналдыру бұрышы
енгізіледі
o Начальный угол опциясы – айналудың бастапқы және соңғы бұрыштарын
енгізеді
8. Кескіндеу нәтижесін бақылау үшін ВИД СВОБОДНАЯ ОРБИТА батырмасын
пайдаланамыз (40 сурет).
39 сурет. Профиль 40 сурет. Айналу денесі
1.5.3 Денені кеңістікте бұру
3DМоделирование ГЛАВНАЯ РЕДАКТИРОВАНИЕ 3DПОВЕРНУТЬ командасын
пайдаланып, берлген моделді көрсетілген осьтің екі нүктесінен айналдыра
кезкелген бұрышқа бұруға болады. Бұрудың өзге опцияларын пайдалануға да
болады.
Денені бұру алгоритмі:
1. 3DПОВЕРНУТЬ батырмасын басу керек
2. Выберите объекты: сұранысына денені көрсету қажет
3. Выберите объекты: Enter басу қажет
4. Базовая точка: сұранысына айналу осінің нүктесін енгізу керек
5. Ось вращения: сұранысына айналдыру тұтқасының көмегімен 3 осьтің бірін
көрсету қажет
6. Точка на первом луче угла или угол: сұранысына осьтің екі нүктесін
көрсету немесе бұру бұрышын енгізу керек (41 сурет).
41 сурет. Денені Z осінен айналдыра 120( –қа бұру
1.5.4 Айналы шағылысу (жазықтыққа қарағандағы симметрия)
3D Моделирование ГЛАВНАЯ РЕДАКТИРОВАНИЕ 3DЗЕРКАЛО командасын
пайдаланып, дененің айналы шағылысуын айна жазықтығы төмендегі әдістермен
берілгенде орындауға болады:
• дайын екі өлшемді объект жазықтығы
• берілген нүкте арқылы өтетін, координаталар жазықтығының біріне
параллель жазықтық
• үш нүкте арқылы берілген жазықтық.
Денені айналы шағылыстыру алгоритмі:
1. 3DЗЕРКАЛО батырмасын басу керек
2. Выберите объекты: сұранысына денені көрсету қажет
3. Выберите объекты: Enter басу қажет
4. Первая точка плоскости отражения (3 точки) или
[ОбъектПоследняяZосьВидXYYZZX 3точки] 3точки:
сұранысына үндемей келісім бойынша шағылу жазықтығының бірінші
нүктесін көрсету керек;
Вторая точка плоскости отражения: екінші нүктесін көрсету керек;
Третья точка плоскости отражения: үшінші нүктесін көрсету керек;
Удалить исходные объекты? [ДаНет] Н: Н Enter басу қажет (42 сурет)
• XY опциясы – симметрия жазықтығы – XОY жазықтығына параллель
• YZ опциясы – симметрия жазықтығы – YОZ жазықтығына параллель
• ZX опциясы – симметрия жазықтығы – ZОX жазықтығына параллель.
• Объект опциясы – симметрия жазықтығы-екі өлшемді объект
42 сурет. Денеге симметриялы дене жасақтау
1.5.5 Денелер жиымын жасақтау
3D Моделирование ГЛАВНАЯ РЕДАКТИРОВАНИЕ 3DМАССИВ командасын
пайдаланып, кеңістікте объектілердің екі немесе үш өлшемді тік бұрышты және
дөңгелек жиымдарын жасақтауға мүмкіндік болады.
Денелердің жиымын жасақтау алгоритмі:
1. 3DМАССИВ батырмасын басу керек
2. Жиымы жасақталатын объектіні көрсету қажет
3. AutoCAD сұраныстарына рет ретімен мыналарды енгізу керек:
o тік бұрышты немесе дөңгелек жиым;
Тік бұрышты жиым үшін AutoCAD сұраныстарына мыналарды енгізу керек:
o жолдар саны. Жолдар X осіне параллель болады
o бағандар саны. Бағандар Y осіне параллель болады
o қабаттар саны. Қабаттар Z осіне параллель болады
o екі жол ара қашықтығы. Қашықтық немесе екі нүктені көрсетуге де болады
o екі бағана ара қашықтығы. Қашықтық немесе екі нүктені көрсетуге де
болады
o екі қабат ара қашықтығы. Қашықтық немесе екі нүктені көрсетуге де
болады (43 сурет)
Дөңгелек жиым үшін AutoCAD сұраныстарына мыналарды енгізу керек:
o Элементтердің жалпы саны
o Толтыру бұрышы
o егер объекты бұрылатын болса,, онда AutoCAD сұранысына ENTER
батырмасын басу қажет
o айналу осінің алғашқы нүктесін анықтайтын дөңгелек жиымының центрін
енгізу;
айналу осінің екінші нүктесін көрсету қажет (44 сурет).
43 сурет. Денелердің үш өлшемді тік бұрышты жиымын жасақтау
44 сурет. Денелердің дөңгелек жиымын жасақтау
1.5.6 Бір объектіні екіншісіне қарап қатарлау
3D Моделирование ГЛАВНАЯ РЕДАКТИРОВАНИЕ 3DВЫРОВНЯТЬ
командасын пайдаланып, кеңістікте объектіні оның таңдап алынған бір түзудің
бойында жатпайтын үш нүктесі екінші объектінің бір түзудің бойында
жатпайтын үш нүктесіне сәйкес келетіндей етіп қатарлауға болады. Команда
орындалғанда таңдап алынған объект мен қатарланатын объектілердің базалық
нүктелері бірігіп, алғашқы объектімен байланысқан X және Y осьтері
қатарланатын дененің белгілі бір қырларымен бағытталады.
3DВЫРОВНЯТЬ командасы динамикалық ҚКЖ-ін (Қолданушының
координаталар жүйесін) пайдаланатындықтан, объектіні тышқанмен қозғап, оны
екінші объектінің қырларына қарап қатарлауға мүмкіндік береді.
Қатарлау алгоритмі:
1) Выберите объекты: қозалатын объектіні таңдап ENTER батырмасын басу
2) Базовая точка или [Копировать]: объектінің алғашқы жазықтығының базалық
нүктесін таңдау (Объект көшірмесін алу үшін К енгізу керек)
3) Вторая точка или [Продолжить] П: объектінің алғашқы жазықтығының X
осінің бойында жатқан екінші нүктесін таңдау
4) Третья точка или [Продолжить] П: объектінің алғашқы жазықтығының Y
осінің бойында жатқан үшінші нүктесін таңдау (45 сурет)
5) Первая целевая точка: алғашқы объектінің базалық нүктесінің жаңа орнын
көрсету
6) Вторая целевая точка или [выХод] Х: X осінің жаңа бағытын анықтайтын
екінші нүктені көрсету
7) Третья целевая точка или [выХод] Х: Y осінің жаңа бағытын анықтайтын
үшінші нүктені көрсету (46 сурет)
Соңғы үш нүктені енгізу алғашқы объектінің кеңістіктегі жаңа орнын толық
анықтауға мүмкіндік береді.
45 сурет. Қатарланатын және қатарлайтын дене
46 сурет. Қатарланған денелер
1.5.7 Бір объектіні екі объектіге бөлу
3D Моделирование ГЛАВНАЯ РЕДАКТИРОВАНИЕ СЕЧЕНИЕ командасын
пайдаланып, кеңістікте денені бірнеше тәсілмен екі денеге бөлуге болады.
Бөлуді орындау алгоритмі:
СЕЧЕНИЕ батырмасын басу
Команда: _slice
Выберите объекты для разрезания: бөлінетін денені көрсету
Выберите объекты для разрезания: ENTER батырмасын басу
Начальная точка режущей плоскости или [плоский Объект Поверхность Zось
Вид XY YZ ZX 3точки] 3точки:
• плоский Объект опциясы ( жазық объектіні көрсету
• Поверхность опциясы ( бетті көрсету
• Zось опциясы ( сұраныс бойынша енгізілген нүктеден өтетін, Z осіне
параллель жазықтықпен бөлу
• Вид опциясы ( көру бағытын пайдалану
• XY опциясы ( сұраныс бойынша енгізілген нүктеден өтетін, XY жазықтығына
параллель жазықтықпен бөлу
• YZ опциясы ( сұраныс бойынша енгізілген нүктеден өтетін, YZ жазықтығына
параллель жазықтықпен бөлу
• ZX опциясы ( сұраныс бойынша енгізілген нүктеден өтетін, ZX жазықтығына
параллель жазықтықпен бөлу
• 3точки опциясы ( бөлуші жазықтықтың бір түзудің бойында жатпайтын 3
нүктесін көрсету
• Укажите точку с нужной стороны или [выберите Обе стороны] Обе:
Екі бөліктің бірін немесе екеуін де қалдыру.
47 сурет. Тұтас және бөлінген дене
1.5.8 Дененің қабығын жасау
3D Моделирование ГЛАВНАЯ РЕДАКТИРОВАНИЕ ТЕЛА ОБОЛОЧКА командасын
пайдаланып, кеңістікте дененің біртекті қалыңдығы бар қабығын жасақтауға
болады. Қабық жасақтау алгоритмі:
ОБОЛОЧКА батырмасын басу
Команда: _solidedit
Автоматическая проверка тел при редактировании: SOLIDCHECK=1
Задайте опцию редактирования тела [ГраньРеброТело ACIS Отменить выХод]
выХод: _body
Задайте опцию редактирования тела
[КлеймитьРазделитьоБолочкаУпрост итьПроверитьОтменитьвыХод] выХод:
_shell Оболочка опциясын таңдау
Выберите 3D тело: Дайын торды көрсету
Выберите грани для исключения или [ОтменитьДобавитьВсе]:
Толщина стенок оболочки: 10
Тордың қалыңдығы 10-ға тең қабығы жасақталады. Қабықты көрсету үшін оны ZX
жазықтығымен тең екі бөлікке бөліп, біреуін ПЕРЕМЕЩЕНИЕ командасымен орын
ауыстырамыз (48 сурет).
48 сурет. Тор және оның қабығын жасақтау
1.5.9 Муфта моделін жасақтау
12 детальдан құрастырылған, тұрбаларды жалғауға арналған муфтаның
толық моделін жасақтау алгоритмін келтірейік (53 сурет).
1) Осьтері перпеникуляр екі цилиндр салу (49 сурет):
Команда: _cylinder
Центр основания или [3Т2ТККРЭллиптический]: 0,0,-300
Радиус основания или [Диаметр] 0: 300
Высота или [2ТочкиКонечная точка оси] 0: 600
Команда: Enter
Команда: _ucs
Текущая ПСК: *БЕЗ ИМЕНИ*
Начало ПСК или
[ГраньименоваННаяОБъектпреДыдуща яВидМирXYZZОсь]Мир:_x
Угол поворота вокруг оси X 90: 90
Команда: Enter
Команда: _cylinder
Центр основания или [3Т2ТККРЭллиптический]: 0,0,-450
Радиус основания или [Диаметр] 0: 150
Высота или [2ТочкиКонечная точка оси] 0: 900
Команда: _union
Выберите объекты: найдено: 1
Выберите объекты: найдено: 1, всего: 2
Выберите объекты: Enter
49 сурет. Біріктірілген екі цилиндр
2) Дененің центрі арқылы өтетін параллелипипед салу(50 сурет):
Команда: _ucs
Текущая ПСК: *БЕЗ ИМЕНИ*
Начало ПСК или [Грань именоваННая ОБъект преДыдущая Вид Мир
XYZZОсь] Мир: _y
Угол поворота вокруг оси Y 90: 90
Команда: _box
Первый угол или [Центр]: -450,-300,0
Другой угол или [КубДлина]: @900,600,30
Команда: _union
Выберите объекты: найдено: 1
Выберите объекты: найдено: 1, всего: 2
Выберите объекты: Enter
50 сурет. Параллелипипедпен денені бірктіру
3) Денені екі цилиндрмен тесу (51 сурет):
Текущая ПСК: *БЕЗ ИМЕНИ*
Начало ПСК или [Грань именоваННая Объект преДыдущая Вид Мир
XYZZОсь] Мир: _x
Угол поворота вокруг оси X 90: 90
Команда: _cylinder
Центр основания или [3Т2ТККРЭллиптический]:
Радиус основания или [Диаметр] 150.0000: 270
Высота или [2ТочкиКонечная точка оси] 30.0000: 600
Команда: _ucs
Текущая ПСК: *БЕЗ ИМЕНИ*
Начало ПСК или [Грань именоваННая ОБъект преДыдущая Вид Мир
XYZZОсь] Мир: _y
Угол поворота вокруг оси Y 90: 90
Команда: _cylinder
Центр основания или [3Т2ТККРЭллиптический]:
Радиус основания или [Диаметр] 270.0000: 120
Высота или [2ТочкиКонечная точка оси] -600.0000: 900
Команда: _subtract
Выберите тела, поверхности и области, из которых будет
выполняться вычитание ..
Выберите объекты: найдено: 1
Выберите объекты: Enter
Выберите тела, поверхности или области для вычитания ..
Выберите объекты: найдено: 1
Выберите объекты: найдено: 2
Выберите объекты: Enter
51 сурет. Параллелипипедпен денені бірктіру
4) Денені екіге бөлу және төрт тесік тесу (52 сурет):
Команда: _slice
Выберите объекты для разрезания: найдено: 1
Выберите объекты для разрезания:
Начальная точка режущей плоскости или [плоский
ОбъектПоверхностьZосьВидXYYZZ X3точки] 3точки:
Вторая точка на плоскости:
Третья точка на плоскости:
Укажите точку с нужной стороны или [выберите Обе стороны] Обе:
Точка не может лежать в режущей плоскости.
Укажите точку с нужной стороны или [выберите Обе стороны] Обе:
Команда: _ucs
Текущая ПСК: *БЕЗ ИМЕНИ*
Начало ПСК или [Грань именоваННая Объект преДыдущая Вид Мир
XYZZОсь] Мир:_x
Угол поворота вокруг оси X 90: - 90
Команда: _cylinder
Центр основания или [3Т2ТККРЭллиптический]: 375,225,0
Радиус основания или [Диаметр] 120.0000: 20
Высота или [2ТочкиКонечная точка оси] 900.0000: 30
Команда: _3darray
Выберите объекты: найдено: 1
Выберите объекты: Enter
Тип массива [ПрямоугольныйКруговой] П:П
Число рядов (---) 1: 2
Число столбцов () 1: 2
Число этажей (...) 1: 1
Расстояние между рядами (---): -750
Расстояние между столбцами (): -450
Команда: _subtract
Выберите тела, поверхности и области, из которых будет
выполняться вычитание ..
Выберите объекты: найдено: 1
Выберите объекты: Enter
Выберите тела, поверхности или области для вычитания ..
Выберите объекты: найдено: 1
Выберите объекты: найдено: 1, всего: 2
Выберите объекты: найдено: 1, всего: 3
Выберите объекты: найдено: 1, всего: 4
Выберите объекты: Enter
... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Х.Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университеті
Жаратылыстану ғылымдары факультеті
Информатика кафедрасы
Қорғауға жіберілді
Кафедра меңгерушісі, ф.-м.ғ.к.,
доцент Майлыбаева А.Ж.
______________________
____ ____________ 2015 ж.
Диплом жұмысы
Тақырыбы: AutoCAD жүйесінде көлемді объектілерді
жобалау және редакторлау
Мамандығы: 5В060200 - Информатика
Орындаушы: Игалиев Н.Н.
Ғылыми жетекші: Хамметов А.
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ....4
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ...
І AutoCAD жүйесінде көлемді объектілерді жобалау
1.1 Базалық ...6
денелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ..
1.2 Polysolid (Политело) командасын ...8
пайдалану ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ...
1.3 Тұрғызылған денелер үшін динамикалық кеңістік операциялары ... . .1
0
1.4 Құрамды денелерді тұрғызу және құрылымдық элементтерді қосу... ..
14
1.5 Күрделі денелерді жасақтау ..
әдістері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... 20
1.5.1 EXTRUDE командасымен созу арқылы дене жасақтау ... ... ... .. ..
24
1.5.2 Айналу денелерін жасақтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
26
1.5.3 Денені кеңістікте бұру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ..
27
1.5.4 Айналы шағылысу (жазықтыққа қарағандағы симметрия) ... ... . ..
28
1.5.5 Денелер жиымын жасақтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
29
1.5.6 Бір объектіні екіншісіне қарап қатарлау ... ... ... ... ... ... ... ... ..
30
1.5.7 Бір объектіні екі объектіге бөлу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ..
31
1.5.8 Дененің қабығын жасау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
32
1.5.9 Муфта моделін жасақтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ..
33
1.6 Ағынды эжектордың моделі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
38
ІІ Көлемді объектілерді редакторлау. Қималар
2.1 3D моделдерді ..
редакторлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .45
... ... ... .
2.2 Дене жақтарын ..
редакторлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .50
... ... ... .
2.3 Дене қырларын ..
редакторлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .57
... ... ... .
2.4 Дене бетін редакторлау ..
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... .58
... ... .
2.5 Жазықтықпен ..
қию ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .60
... ... ... ... ... ..
2.6 Денені бет көмегімен ..
қию ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .61
... ... .
2.7 Жалған ..
қималар(псевдоразрезы) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .62
... ... ... ... .
Қорытынды ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... .. 65
Пайдаланылған ..
әдебиет ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .67
... ... ... ... ... .
КІРІСПЕ
AutoCAD жүйесі көптеген модельдерді жеңілдетіп сызуға арналған
программа. Ол 80 жылдардың басында Autodesk американдық фирмасында дербес
компьютерлерге бағытталып жасалды. Бұл программа сызба сызу кезінде
жылдамдығы және дәлдігі жағынан ыңғайлы болып табылады. Сонымен қатар олар
жаңа аналогиялық тапсырмаларды шешу үшін, кез келген шындыққа жақын
кескіндерді қолдануға мүмкіндік береді. Осы диплом жұмысында AutoCAD 2011
көмегімен қатты денелерді үш өлшемді кескіндеу және редакторлау туралы
тәсілдері сөз болады.
AutoCAD 2011-ді қолданушылар оған көп қызығушылық білдіреді және
сызуды AutoCAD-сыз автоматтандыру мүмкін еместігін түсінеді. AutoCAD - тың
қызмет түрі бойынша сәулетшілер, инженерлер, ландшафтық дизайнерлер,
интерьер дизайнерлері, жиһаз дизайнерлері, т.б. үш өлшемді кеңістікте
объектілерді моделдеу жұмыстарын осы AutoCAD программасының арқасында оңай
шешеді. Ұсынылып отырған жұмыс AutoCAD 2011-де үш өлшемді объектілерді
моделдеуге арналған. Осы жұмыс тәжрибесі кез келген деңгейіндегі
пайдаланушыларға үш өлшемді моделдеу тәсілдерін игеруге көмектеседі деген
ойдамыз. Жұмысты басшылыққа алып, тапсырушының барлық тілектері бойынша
жобаға түбегейлі өзгерістер енгізе аласыз, оған түстер шешімінің түрлі
нұсқаларын көрсетіп жобаның құнын арттыруға мүмкіндік аласыз. Мұның
қаншалықты маңызды екенін кез келген кәсіби маман анық ұғынады. Сол
себептен, AutoCAD жүйесі конструкторлар мен дизайнерлер үшін олардың
мамандануына қарамастан, жобалаудың де-факто стандартты жүйесіне айналды.
Сондықтан кез келген кәсіпқой AutoCAD-ты игеру оған өз мүмкіндіктерін
едәуір арттыруға, қажеттілігіне қарай лайықты жұмыс табуға мүмкіндік
беретінін түсінеді.
Дипломдық жұмыс кіріспеден, үш тараудан, қорытынды және пайдаланған
әдебиеттер тізімінен тұрады.
AutoCAD жүйесінде көлемді объектілерді жобалау деп аталатын бірінші
тарауда базалық денелер, Polysolid (Политело) командасын пайдалану,
тұрғызылған денелер үшін динамикалық кеңістік операциялары, құрамды
денелерді тұрғызу және конструктивтік элементтерді қосу мәселелері және
күрделі денелерді жасақтау әдістері сөз болады.
Көлемді объектілерді редакторлау. Қималар деп аталатын екінші
тарауда буль операцияларының көмегімен редакторлау, жақтарды редакторлау,
қырларды редакторлау және дене бетін редакторлау тәсілдері сипатталған,
денені жазықтықпен қию, денені бет көмегімен қию және жалған қималар
тұрғызу тәсілдері келтірілген.
Дипломдық жұмыстың өзектілігі: Объектілердің параметрлері мен AutoCAD-
тың кескіндеу тәсілдерін алдын ала тиімді түрде таңдау алу арқылы
күрделі объектілерді компьютермен моделдеудің озық және шапшаң тәсілдерін
табу, объектілердің моделін жасақтау үдерісінде уақыт пен қаражатты
біршама үнемдейді.
Мақсаты: AutoCAD көмегімен үш өлшемді күрделі детальдарды моделдеудің
тиімді жолдарын көрсету және өзгерту әдістерін пайдалану. AutoCAD 2011–дің
жаңа принциптері мен әдістерін және қосымша пакеттерін қолдану арқылы
күрделі объектілерді моделдеуді үйрену, мүмкіндіктерін зерттеу және нақты
мысалдарды орындау арқылы моделдеудің принциптері мен тәсілдерін меңгеру.
Зерттеу нысаны: AutoCAD 2011 автоматтандырылған жобалау жүйесі,
геометриялық объектілер мен беттер, проекциялық сызу.
Зерттеу міндеттері:
1. Қатты денелі модельдердің графикалық кескіндерін тұрғызудың әртүрлі
әдістерін көрсету, денелердің жақтарын қисық бетке айналдырудың
мүмкіндіктерін пайдалану.
2. Бейнелерді біріктіру, қиылыстыру, алып тастау, созу, ығыстыру тәсілдерін
тиімді қолдану, жазықтықпен және бетпен бөлу, бұрау сияқты амалдарды
пайдалануды үйрену.
3. Күрделі денелердің модельдерін жасақтау.
4. Денелердің кезкелген жазық проекциясын алу.
І AutoCAD жүйесінде КӨЛЕМДІ объектілерді жОБАЛАУ
1.1. Базалық денелер
AutoCAD жүйесінде көлемді объектіні жасақтаудың бір тәсілі - оны ойша
жай стандартты құраушыларға жіктеп, сонан соң, логикалық операциялардың
(біріктіру, алып тастау және қиылыстыру) көмегімен, редакторлау операциясын
пайдаланып, қажетті формадағы объект жасақтау болып табылады.
Осы мақсатта AutoCAD 2011 базалық денелерді кескіндеу үшін мына
командаларды ұсынады: BOX (ЯЩИК), VEDGE (КЛИН), CYLINDER (ЦИЛИНДР), CONE
(КОНУС), TORUS (ТОР), SPHERE (ШАР), PYRAMID (ПИРАМИДА).
Негізінен, базалық денелерді кескіндеу жүйемен сұхбаттасу арқылы оңай
орындалады. Мысалдар келтірейік.
Параллелепипед кескінін жасақтау мысалы:
Команда: _box
Первый угол или [Центр]: 0,0
Другой угол или [КубДлина]: @200,100
Высота или [2Точки]: 60
1 сурет. Параллелепипед
Цилиндр кескінін жасақтау мысалы:
Команда: _cylinder
Центр основания или [3Т2ТККРЭллиптический]: 0,0,0
Радиус основания или [Диаметр]: 50
Высота или [2ТочкиКонечная точка оси]: 80
2 сурет. Цилиндр
Шар кескінін жасақтау мысалы:
Команда: _sphere
Центр или [3Т2ТККР]: 0,0,0
Радиус или [Диаметр]: 50
3 сурет. Шар
Сына кескінін жасақтау мысалы:
Команда: _wedge
Первый угол или [Центр]: 0,0,0
Другой угол или [КубДлина]: @140,60
Высота или [2Точки] : 80
4 сурет. Сына
Сына кескінін жасақтау мысалы:
Команда: _cone
Центр основания или [3Т2ТККРЭллиптический]: 0,0
Радиус основания или [Диаметр] : 50
Высота или [2ТочкиКонечная точка осиРадиус верхнего основания]: 120
5 сурет. Конус
Тор кескінін жасақтау мысалы:
Команда: _torus
Центр или [3Т2ТККР]: 0,0
Радиус или [Диаметр] : 120
Радиус полости или [2ТочкиДиаметр]: 30
6 сурет. Тор
Пирамида кескінін жасақтау мысалы:
Команда: _pyramid
4 сторон Описанный
Центральная точка основания или [КромкаСтороны]: С
Число сторон 4: 6
Центральная точка основания или [КромкаСтороны]: 0,0
Радиус основания или [Вписанный] : 100
Высота или [2ТочкиКонечная точка осиРадиус верхнего основания]: 170
7 сурет. Пирамида
1.2. Polysolid (Политело) командасын пайдалану
Бұл команда жуандығын енгізу арқылы осьтік полисызық тұрғызып, оны
берілген биіктікке созып түрлендіру арқылы белгілі бір денені кескіндеуге
мүмкіндік береді. Дененің көлемі XY жазықтығындағы осьтік сызықтың
жуандығы мен оны Z осінің бағытында тіке созу нәтижесінде алынады.
Полисызықта доға сегменттерін пайдалануға болады. POLYSOLID (РОЛИТЕЛО)
командасын шақырғанда мынадай сұраныс болады:
Начальная точка или [ОбъектВысота Ширина выРавнивание]Объект: Мұнда
полисызықтың бірінші нүктесі нүктесі немесе жақша ішіндегі опцияларға
сәйкес О, В, Ш, Р әріптерінің бірі енгізілуі тиіс. Үндемей келісім бойынша
Объект опциясы орындалады. Опциялардың атқаратын қызметтері:
* Объект – көрсетілген екі өлшемді объектіні (полисызық, кесінді немесе
доға) денеге түрлендіру;
Высота – дене биіктігін беру;
* Ширина – осьтік сызықтың жуандығын енгізу;
* ВыРавнивание – осьтік объектіге қарағанда жуандығын көрсету тәсілі
(вЛево, Центр, вПраво).
Контур тұрғызудың алдында қажетті күйге келтірулерді орындау қажет. Бұл
жағдайда жуандық (сызықтың ені) PSOLWIDTH айнымалысында, ал биіктігі –
PSOLHEIGHT жүйелік айнымалысында сақталады. Оларды шақыру арқылы
параметрлерді бақылауға және өзгертуге болады.
Полидене кескінін жасақтау мысалы:
Команда: _Polysolid Высота = 80.0000, Ширина = 5.0000, Выравнивание = По
центру
Начальная точка или [ОбъектВысотаШиринавыРавнивание] Объект: Ш
Ширина 5.0000: 20
Высота = 80.0000, Ширина = 20.0000, Выравнивание = По центру
Начальная точка или [ОбъектВысотаШиринавыРавнивание] Объект: В
Высота 80.0000: 100
Высота = 100.0000, Ширина = 20.0000, Выравнивание = По центру
Начальная точка или [ОбъектВысотаШиринавыРавнивание] Объект: Р
Введите расположение [сЛеваЦентрсПрава] Центр: Ц
Высота = 100.0000, Ширина = 20.0000, Выравнивание = По центру
Начальная точка или [ОбъектВысотаШиринавыРавнивание] Объект: 0,0
Следующая точка или [ДугаОтменить]: 200,0
Следующая точка или [ДугаОтменить]: Д
Конечная точка дуги или [ЗамкнутьНаправлениеОтрезокВтора я
точкаотМенить]: 200,-300
Следующая точка или [ДугаЗамкнутьОтменить]: Конечная точка дуги или
[ЗамкнутьНаправлениеОтрезокВтора я точкаотМенить]: Enter
8 сурет. Полидене
1.3. Тұрғызылған денелер үшін динамикалық кеңістік операциялары
AutoCAD қарапайым екі өлшемді объектілерге динамикалық кеңістік
операцияларын қолдану арқылы денелер жасақтауға мүмікіндік беретін
әдістерді ұсынады. Ол үшін REGION (Область) деп аталатын примитив
қолданылады. Область (Аймақ) деп кезкелген тұйықталған контурмен қоршалған
жазықтықтың бөлігін айтады. Оның ішінде тесіктер болуы да мүмкін. Аймақтың
көрінбейтін сызықтарын HIDE (СКРЫТЬ) командасымен жасырғанда, өзінің
мөлдірлігін жоғалтпайтын қасиеті бар және оған RENDER (ТОНИРОВАТЬ)
командасымен рең беруге де болады. REGION (Область) командасы айналу
денелерін және созып шығару дененлерін жасақтағанда қолданылады.
AutoCAD-та Область (Аймақ) жасақтау үшін BOUNDARY (КОНТУР) командасын
пайлалануға да болады. Бұл жағдайда аймаққа айналдыруға арналған тұйық
сызықтың кезкелген ішкі нүктесін көрсету жетілікті болады.
Тұйық сызықтан аймақ жасақтау мысалы:
Команда: _boundary
Внутренняя точка: Выбор всех объектов...
Выбираются все видимые объекты...
Анализ выбранных данных...
Анализ внутренних островков...
Внутренняя точка:
Извлечено: 1 замкнутый контур
Создано: 1 область.
КОНТУР: создано объектов - 1 область
9 сурет. Аймақ құру
Денелерді динамикалық тұрғызуға арналған барлығы 4 команда бар.
EXTRUDE (ВЫДАВИТЬ) командасы объектіні нормаль бойынша немесе
траектория бағытымен (конустық мүмкіндікпен) созып шығарады.
SWEEP (СДВИГ) командасы екі өлшемді негізгі объектіні берілген
траектория бағытымен ығыстырады. Бұл жағдайда, негізгі объектіні
масштабтау, бұру және бұрау мүмкіндіктерің пайдалануға болады.
REVOLYE (ВРАЩЕНИЕ) командасы екі өлшемді негізгі объектіні берілген
осьтен айналдыра берілген бұрышқа бұрады.
LOFT (ПОСЕЧЕНИЯМ) командасы аралық қималары бойынша интерполяцияланған
бетпен шектелген дене тұрғызады.
Бұл командалардың қолданылуын мысалдармен түсіндірейік.
1 мысал. Берілген бұрыштармен майыстырылған қатты денелі тұрба тұрғызу.
Бақылауға ыңғайлы болу үшін экранда оңтүстік-батыс изометрияны
пайдаланамыз. Центрлері бас нүктеде орналасқан және радиустары 80 мен 100
болатын екі шеңбер тұрғызамыз. ОБЛАСТЬ командасын пайдаланып оларды
аймақтарға түрлендіреміз. Сонан соң, SUBTRACT (ВЫЧЕСТЬ) командасын
қолданып, үлкен аймақтан кішісін алып тастаймыз. Сонда сақина тәрізді аймақ
шығады. Созып шығару траекториясын тұрғызу үшін UCS (ПСК) командаларын
пайдаланып, XY координат жазықтығын 900-қа бұрамыз. Жаңа координаталар
жүйесінде бас нүктеден басталатын, 3 сегменттен (кесінді-доға-доға) тұратын
кезкелген полисызықты қалағанымызша тұрғызамыз.
Осы жүйеде қала отырып, EXTRUDE (ВЫДАВИТЬ) командасын шақырамыз.
Опцияларды таңдауды ұсынатын төмендегі сұраныс көрінеді:
Текущая плотность каркаса ISOLINES = 4
Высота выдавливания [Направление ТраекторияУгол сужения]:
Направление опциясы арқылы кеңістіктегі екі нүктенің көмегімен созу бағыты
беріледі. Угол сужения опциясы арқылы созудың конустық бұрышы, Траектория
опциясын таңдағанда мынадай сұраныс шығады:
Выберите траекторию выдавливания или [Угол сужения]:
Сұранысқа созу траекториясы үшін тұрғызылған полисызықты көрсетеміз. Тұрба
дайын болады. Қажет болса, оның әртүрлі көріністерін бақылауға болады (10
сурет).
10 сурет. Иілген тұрба салу
2 мысал. Берілген бұрышпен бұрау арқылы қатты дене тұрғызу.
Ең әуелі созу үшін аймақ дайындаймыз. Ол үшін қабырғаларының белгілі бір
жуандығын таңдап алып, тіктөртбұрыш тұрғызамыз. Сонан соң, SWEEP (СДВИГ)
командасын шақырамыз. Мынадай сұраныс көрінеді:
Выберите траекторию сдвига или [вЫравниваниеБазовая
точкаМасштабЗакручивание]:
Егер бірінші кезекте траекторияны таңдасақ, онда алдыңғы мысалдағыдай
нәтиже аламыз. Өзге опциялардың қызметін түсіндірейік:
вЫравнивание – екі өлшемді объектіні бас нүктеде созу траекториясына
перпендикуляр етіп қатарлау қажеттілігін анықтайды.
Базовая точка – жаңа базалық нүкте енгізуге мүмкіндік береді.
Масштаб – масштабты қолданып, траектория бойымен бірқалыпты созу
мүмкіндігін енгізеді.
Закручивание –бұра отырып белгілі бұрышқа созу қызметін басқарады.
11 суретте 0,8 масштабпен, бұра отырып 90( бұрышқа созу нәтижесінде
алынған дене кескінделген.
11 сурет. Бұралған дене салу
REVOLVE (ВРАЩАТЬ) командасымен алдын ала тұрғызылған екі өлшемді
объектіні (аймақты) берілген осьтен, берілген бұрышқа айналдыру арқылы дене
тұрғызуға болады. Айналу денелері өндірісте маңызды роль атқаратындықтан,
оған біраз тоқтала кетейік.
Айналу денелерін алу үшін төмендегі шарттар орындалуы тиіс:
* Айналдыратын объект тұйық жазық фигура болуы шарт. Оны тұрғызуға
пайдаланылатын примитивтер: шеңбер, эллипс, екі өлшемді тұйық полисызық,
жазық тұйық сплайн және аймақ.
Онда тұзақ пен қыртыс болмауы шарт.
* Осьтік сызық ретінде кесінді мен бір түзу сызықты сегменті бар
полисызықты пайдалануға болады. Ось фигура жазықтығына перпендикуляр
болмауы тиіс.
3 мысал. Айналу денесін тұрғызу (12 сурет).
Команда: _revolve
Текущая плотность каркаса: ISOLINES=4, Режим создания замкнутых профилей
= Тело
Выберите объекты для вращения или [РEжим]: _MO
Режим создания замкнутых профилей [ТелоПоверхность] Тело: _SO
Выберите объекты для вращения или [РEжим]: найдено: 1
Выберите объекты для вращения или [РEжим]:
Начальная точка оси вращения или [оБъектXYZ] Объект:
Конечная точка оси:
Угол вращения или [Начальный уголоБратитьВЫражение] 360: 360
12 сурет. Айналу денесін тұрғызу
LOFT (ПОСЕЧЕНИЯМ) командасының қызметін толығырақ сипаттайық. Бұл
команданың көмегімен аралық қималары бойынша интерполяцияланған бетпен
шектелген дене тұрғызуға болады. Қималардың санына шектеу қойылмайды.
4 мысал. Қималардың көмегімен дене тұрғызу (13а,ә сурет).
13а суретте кескінделгендей етіп, XY жазықтығына параллель 0, 150,
300 деңгейлі жазықтықтарда үш жазық объект тұрғызамыз. LОFТ (ПОСЕЧЕНИЯМ)
командасын шақырамыз. Выберите поперечные сечения в восходящем порядке:
сұранысына бірінші - квадратты, екінші-шеңберді, сонан соң үшбұрышты
көрсетеміз. Задайте опцию [Направляющие Путь Только поперечные
сечения] Только поперечные сечения: сұранысына Enter басамыз. Нәтиже 13ә
суретте көрсетілгендей болады.
13а сурет. Қималар 3ә сурет.
Дене тұрғызу
Только поперечные сечения опциясын таңдағанда Настройка лофтинга сұхбат
терезесі ашылып, дене бетінің әртүрлі жасақталу тәсілдерінің (әртүрлі
аппроксимация типтерінің) бірін таңдау ұсынылады:
Кусочно-линейная.
Гладкая
Нормальная.
Ограничение углов.
Направляющие опциясы әртүрлі қималарда жалғастырылатын нүктелерді
көрсететін бағыттаушы сызықтарды пайдалануға мүмкіндік туғызады.
Бағыттаушы сызықтарды пайдаланбаған жағдайда қималар нүктелері рет ретімен
қосылады.
Путь опциясы берілген траектория бойымен бет тұрғызуға көмектеседі. Бұл,
әсіресе, қималар жоқ аралықтарда маңызды роль атқарады (14 сурет).
5 мысал. Қималары және бағыттаушысы бойынша дене тұрғызу (14а,ә сурет).
14а сурет. Қималар және бағыттаушы 14ә сурет. Дене тұрғызу
14а суретте кескінделгендей етіп, XY жазықтығына және оған 30( пен 60(
бұрыш жасап бұрылған екі жазықтықта радиустері 50,30,15 тең болатын үш
шеңбер сызамыз. Олардың центрлерін сплайнмен қосамыз. LОFТ (ПОСЕЧЕНИЯМ)
командасын шақырамыз. Выберите поперечные сечения в восходящем порядке:
сұранысына бірінші, екінші және үшінші шеңберді көрсетеміз. Задайте опцию
[Направляющие Путь Только поперечные сечения] Только поперечные
сечения: сұранысына П енгіземіз. Сонан соң, бағытаушыны көрсетеміз.
Нәтиже 14ә суретте көрсетілгендей болады.
1.4 Құрамды денелерді тұрғызу және құрылымдық элементтерді қосу
Қатты денелі моделдеудің қуатты тәсілі UNION (ОБЪЕДИНЕНИЕ), SUBTRACT
(ВЫЧИТАНИЕ) және INTERSECT (ПЕРЕСЕЧЕНИЕ) командаларымен орындалатын бульдік
операцияларды қолдану болып табылады. Олардың көмегімен қатты денелердің
әртүрлі комбинацияларын құруға, әртүрлі формадағы тесіктер мен қуыстар
жасауға болады. Бұл командалар бірнеше қатты денелі объектілердің негізінде
жаңа геометриялық параметрлері бар бір объект жасақтайды және құраушы
объектілер беттерінің қиылысу сызықтарын жасақтап көрсете алады.
1 мысал. UNION (ОБЪЕДИНЕНИЕ) командасын қолданып дене жасақтау.
Центрі 0,0,0 нүктесінде, радиусі 1000-ға тең болатын шар салынған.
Табанының центрі 0,0,500 нүктесінде болатын, радиусі-200, биіктігі 1500-
ге тең цилиндр тұрғызылған. Екі денені біріктіріп, 15 сурет суретте
көрсетілгендей бір дене жасақтаймыз.
Команда: _sphere
Центр или [3Т2ТККР]: 0,0,0
Радиус или [Диаметр]: 1000
Команда: _cylinder
Центр основания или [3Т2ТККРЭллиптический]: 0,0,500
Радиус основания или [Диаметр] 1000.0000: 200
Высота или [2ТочкиКонечная точка оси]: 1500
Команда: _union
Выберите объекты: найдено: 1 (Шарды көрсету)
Выберите объекты: найдено: 1, всего: 2 (Цилиндрді көрсету)
Выберите объекты: Enter
15 сурет. Шар мен цилиндрді біріктіру
2 мысал. SUBTRACT (ВЫЧИТАНИЕ) командасын қолданып дене жасақтау.
Центрі 0,0,0 нүктесінде, радиусі 1000-ға тең болатын шар салынған.
Табанының қарама-қарсы төбелері -500,-500,0 және 500,500,0 нүктелерінде
болатын, биіктігі 1000-ға тең параллелипипед тұрғызылған. Шардан
параллелипипедті алып тастап, 16 сурет суретте көрсетілгендей бір дене
жасақтаймыз.
Команда: _sphere
Центр или [3Т2ТККР]: 0,0,0
Радиус или [Диаметр] 200.0000: 1000
Команда: _box
Первый угол или [Центр]: -500,-500,0
Другой угол или [КубДлина]: @1000,1000
Высота или [2Точки] 1500.0000: 1000
Команда: _subtract Выберите тела, поверхности и области, из которых
будет выполняться вычитание ..
Выберите объекты: найдено: 1 (Шарды көрсету)
Выберите объекты: Enter
Выберите тела, поверхности или области для вычитания ..
Выберите объекты: найдено: 1 (Параллелипипедті көрсету)
Выберите объекты: Enter
16 сурет. Шардан параллелипипедті алып тастау
3 мысал. INTERSECT (ПЕРЕСЕЧЕНИЕ) командасымен дене жасақтау.
Центрі 0,0,0 нүктесінде, радиусі 1000-ға тең болатын шар салынған.
Табанының центрі 0,0,1000 нүктесінде болатын, радиусі-500, биіктігі (z
осінің теріс бағытында) 2500-ге тең конус тұрғызылған. Екі дененің
қиылысуын 17 сурет суретте көрсетілгендей етіп табамыз.
Команда: _sphere
Центр или [3Т2ТККР]: 0,0,0
Радиус или [Диаметр] 1000.0000: 1000
Команда: _cone
Центр основания или [3Т2ТККРЭллиптический]: 0,0,1000
Радиус основания или [Диаметр] 500.0000: 500
Высота или [2ТочкиКонечная точка осиРадиус верхнего основания] :
2500
Команда: _intersect
Выберите объекты: найдено: 1
Выберите объекты: найдено: 1, всего: 2 Enter
17 сурет. Екі дененің қиылысуын алу
4 мысал. 20 суретте кескінделген детальдың моделін тұрғызу.
Суреттен байқалғандай, детальдың моделін тұрғызу үшін екі денені, яғни,
қақпақ пен фланецті тұрбаны біріктіру қажет. Қақпақты тұрғызуды белгілі
әдіспен - профилін салып, оны аймаққа түрлендіріп (18а сурет) , сонан соң,
EXTRUDE (ВЫДАВЛИВАНИЕ) командасын пайдалану арқылы орындаймыз (19а сурет).
Фланецті тұрбаны тұрғызу үшін де оның профилін салып және аймаққа (18ә
сурет) түрлендіргеннен кейін, REVOLVE (ВРАЩЕНИЕ) командасын қолданамыз (19ә
сурет). Екі дененің бір-біріне қарағандағы бағыттарын және орындарын
анықтап, оларды координаталар жүйесін түрлендіру мен орын ауыстыру арқылы
біріктіреміз. Содан соң, UNION(ОБЪЕДИНЕНИЕ) командасымен екі денені
бірктіріп, артығын SUBTRACT (ВЫЧИТАНИЕ) командасын пайдаланып алып
тастаймыз (20 сурет).
18а сурет.
18ә сурет
Құраушы денелердің профильдері
19а сурет
19ә сурет
Күрделі дененің құраушыларын тұрғызу
20 сурет. Құрамды деталдың моделі
5 мысал. 25 суретте кескінделген сәулеттік объектінің моделін тұрғызу.
21 суретті басшылыққа алып, көрсетілген өлшемдері бойынша жазықтықта
құрамды фигураның жарты контурын сызып дайындап аламыз. Жарты контурды түзу
сызықты кесінділер мен эллипс доғасы құрайды.
Енді, жазықтықтағы симметрияны қолданып, күрделі фигураның толық
контурын кескіндейміз және оны REGION (Область) командасының жәрдемімен
жазық аймаққа айналдырамыз (22 сурет).
21 сурет. Өлшемдер қойылған контур сызбасы
22 сурет. Жазық фигураның толық кескіні
Енді EXTRUDE (ВЫДАВИТЬ) командасымен жазық фигураны нормаль бағытта 200
қашықтыққа созу арқылы 23 суретте көрсетілген денені аламыз.
23 сурет. Жазық фигураны тіке созу арқылы алынған дене
Келесі қадамда КОПИРОВАТЬ командасының көмегімен дененің 2 көшірмесін
аламыз. Сонан соң, 3DПОВЕРНУТЬ командасын пайдаланып, оның біреуін
симметрия осінен айналдыра 60(-қа, ал екіншісін -60(-қа бұрамыз. Пайда
болған 3 денені табандарының центрлері бойынша біріктіріп орналастырамыз
(24 сурет). Енді INTERSECT (ПЕРЕСЕЧЕНИЕ) командасын қолданып қажетті
объектіні аламыз (25 сурет).
24 сурет. Бірдей 3 денені бір жерге орналастыру
25 сурет. Сәулеттік объектінің моделі
1.5 Күрделі денелерді жасақтау әдістері
Кезкелген реалды дененің моделін бульдік (логикалық) операциялардың
негізінде жасақталған типтік денелердің комбинациясы деп қарастыруға
болады. Ол операциялар: біріктіру, алу және қиылыстыру. Операцияны орындау
үшін ГлавнаяРедактирование тело немесе ТелоЛогические операции
мәзірлерінен сәйкес батырмаларды тауып басу қажет.
UNION (ОБЪЕДИНЕНИЕ) командасының көмегімен құраушы объектілердің
көлемдерін біріктіретін күрделі объект тұрғызуға болады. Қиылысатын не
қиылыспайтын жазық объектілерді немесе денелерді біріктіруге болады.
Кұрделі дене жасақталғаннан кейін бастапқы объектілер сақталмайды.
Қиылысатын денелерді біріктіргенде екі дененің орақ бөліктері бір рет
алынады, яғни біріктірілген дененің көлемі құраушы денелердің көлемдерінің
қосындысынан кіші болады.
SUBTRACT (ВЫЧИТАНИЕ) командасының көмегімен негізгі объектіден оның
келесі объектіге тиесілі бөлігі алынып тасталады. Екі объектінің ортақ
бөлігі болмаса негізгі объект өзгеріссіз қалады. Бұл команда көбінесе,
денені берілген формада тесу немесе денеден денені ойып алып тастау үшін
жиі қолданылады.
INTERSECT (ПЕРЕСЕЧЕНИЕ) командасының көмегімен қиылысатын екі немесе
одан да көп денелердің ортақ көлемінен тұратын жаңа күрделі дене жасақтауға
болады. Бұл жағдайда денелердің қиылыспайтын бөліктері суреттен өшіріліп
қалады.
INTERFERE (ВЗАИМОД) командасының көмегімен де қиылысатын екі
немесе одан да көп денелердің ортақ көлемдерінен тұратын күрделі денелер
жасақтауға болады. Бұл жағдайда, денелердің қиылыспайтын көлемдері суреттен
өшірілмейді, AutoCAD денелердің жалпы көлемінен жаңа дене жасақтайды. Көп
жағдайда бұл команданы күрделі сызбаларды көрнекі бақылау үшін пайдалануға
болады.
INTERFERE командасын қолдану мысалы (26 сурет):
26 сурет. Куб пен шарға ВЗАИМОД командасын қолдану
Команда: _interfere
Выберите первый набор объектов или [НАбор вложенныхПАраметры]: найдено:
Кубты көрсету
Выберите первый набор объектов или [НАбор вложенныхПАраметры]: Enter
Выберите второй набор объектов [Набор вложенныхПРоверить первый
набор]ПРоверить: Шарды көрсету
Выберите второй набор объектов [Набор вложенныхПРоверить первый набор]
ПРоверить: Enter
CHAMFEREDGE (ФАСКАКРОМКИ) командасының көмегімен дененің
қиылысатын екі жағының ортақ қыры бойынша фаска алуға болады.
Фаска алуды (қырлауды) көршілес екі жақтың ортақ қырынан алынатын
қашықтықтарын Расстояние1 және Расстояние2 жүйелі айнымалыларының
мәндерімен немесе Расстояние кілті арқылы енгізуге болады.
27ә суретте кубтың қыры және одан тесіліп алынған цилиндрдің (27а
сурет) жоғарғы дөңгелек қыры бойымен фаска алу нәтижесі бейнеленген.
Команда: _CHAMFEREDGE Расстояние1 = 1.0000, Расстояние2 = 1.0000
Выберите кромку или [КОнтурРасстояние]: Фаска алынатын бірінші қырды
көрсету
Выберите кромку, принадлежащую к той же грани, или [КОнтур Расстояние]:
Enter
Нажмите Enter, чтобы принять фаску, или [Расстояние]:Р
Задайте длину фаски базовой поверхности или [Выражение] 1.0000: 10
Задайте длину фаски другой поверхности или [Выражение] 1.0000: 10
Нажмите Enter, чтобы принять фаску, или [Расстояние]: Enter
Команда: _CHAMFEREDGE Расстояние1 = 1.0000, Расстояние2 = 1.0000
Выберите кромку или [КОнтурРасстояние]: Фаска алынатын екінші қырды
көрсету
Выберите кромку, принадлежащую к той же грани, или [КОнтур Расстояние]:
Enter
Нажмите Enter, чтобы принять фаску, или [Расстояние]:Р
Задайте длину фаски базовой поверхности или [Выражение] 1.0000: 5
Задайте длину фаски другой поверхности или [Выражение] 1.0000: 5
Нажмите Enter, чтобы принять фаску, или [Расстояние]: Enter
а ә
27 сурет. Денеден фаскалар алу
FILLETEDGE (СОПРЯЖЕНИЕКРОМКИ) командасының көмегімен дененің
екі жағының ортақ қыры бойынша жұмырлауға болады. Жұмырлау Радиус кілті
арқылы атқарылады.
28ә суретте кубтың қыры және одан тесіліп алынған цилиндрдің (27а
сурет) жоғарғы дөңгелек қыры бойымен жұмырлау нәтижесі бейнеленген.
Команда: _FILLETEDGE
Радиус = 1.0000
Выберите ребро или [ЦепьРАдиус]: РА
Введите радиус сопряжения или [Выражение] 1.0000: 5
Выберите ребро или [ЦепьРАдиус]: Фаска алынатын бірінші қырды көрсету
Выберите ребро или [ЦепьРАдиус]: Фаска алынатын екінші қырды көрсету
Выберите ребро или [ЦепьРАдиус]: Enter
Выбрано ребер для сопряжения: 2.
Нажмите Enter, чтобы принять сопряжение, или [Радиус]: Enter
а ә
28 сурет. Денені жұмырлау
1 мысал. 33 суретте кескінделген күрделі детальдың моделін жасау.
1) XY жазықтығында 29 суретте көрсетілгендей, центрі координаталар бас
нүктесінде болатын етіп табан контурын сызамыз, сонан соң, оны
REGION(ОБЛАСТЬ) командасының көмегімен жазық фигураға айналдырамыз.
29 сурет. Табан контурының сызбасы
2) Дайын объектіні EXTRUDE (ВЫДАВИТЬ) командасының көмегімен Z осінің оң
бағытына 30 қашықтыққа созып, 30 суретте кескінделген дене аламыз.
30 сурет. Созу арқылы алынған дене
3) BOX (ЯЩИК) комндасын пайдаланып, табанының центрі координаталар бас
нүктесінде орналасқан, өлшемдері 260(220(30 болатын параллелепипед
сызамыз. Оны SUBTRACT (ВЫЧИТАНИЕ) командасын қолданып, бастапқы
денеден алып тастаймыз және екі ойық қырлары бойынша жұмырлаймыз (31
сурет).
31 сурет. Денеден алып тастау және жұмырлау
4) BOX (ЯЩИК) комндасын пайдаланып, табанының центрі 0,0,30 нүктесінде
орналасқан, өлшемдері 360(220(30 болатын параллелепипед сызамыз. Оны
UNION (ОБЪЕДИНЕНИЕ) командасын қолданып, бастапқы денемен
біріктіреміз. Сонан соң, табан радиустері 10-ға тең, биіктіктері 60-
қа тең болатын 6 цилиндр сызып, оларды денеден алып тастаймыз (32
сурет).
32 сурет. Денеге дене қосу және алу
5) CYLINDER (ЦИЛИНДР) комндасын пайдаланып, табанының центрі 0,0,60
нүктесінде орналасқан, табан радиусі 80-ге, биіктігі 100-ге тең
болатын цилиндр сызамыз. BOX (ЯЩИК) командасымен табан центрі
0,0,160 нүктесінде орналасқан өлшемдері 80(60(20 болатын
параллелепипед сызамыз. Сызылған 3 денені UNION (ОБЪЕДИНЕНИЕ)
командасын қолданып біріктіреміз (33 сурет).
33. сурет. Күрделі дене жасақтау
6) CYLINDER (ЦИЛИНДР) комндасын пайдаланып, табанының центрі 0,0,0
нүктесінде орналасқан, табан радиусі 60-қа, биіктігі 140-қа тең
болатын цилиндр сызамыз. CONE (КОНУС) командасымен табан центрі
0,0,140 нүктесінде орналасқан, табан радиусі 60-қа, биіктігі 40-қа
тең болатын конус сызамыз. Соңғы сызылған 2 денені SUBTRACT
(ВЫЧИТАНИЕ) командасын қолданып алдыңғы денеден алып тастаймыз.
Күрделі дененің ішкі жағын айқын көрсету үшін оны XZ және YZ
координаталар жазықтықтарымен қиямыз (34 сурет).
34. сурет. Күрделі дененің қимасын жасақтау
1.5.1 EXTRUDE командасымен созу арқылы дене жасақтау
3D Моделирование ТЕЛО ТЕЛО ВЫДАВИТЬ командасы тұйық екі
өлшемді объектіні (профильді) созу әдісімен дене жасақтау үшін қолданылады.
Егер профиль бірнеше примитивтен құралған болса, оларға 3D Моделирование
ГЛАВНАЯ РИСОВАНИЕ ОБЛАСТЬ командасын қолданып тұйық полисызыққа
айналдыру қажет. Созу бағыты объект жазықтығына нормаль бағытта созу
тереңдігі мен конустық бұрыш шамасын енгізу арқылы немесе берілген
траектория бойынша анықталады. Бұл команда фаска, жұмырлау және т.б. ұиын
элементтері бар объектілерді жасақтауға ыңғайлы болып келеді. Конустық созу
қалыпты пайдаланып құю формаларын жасақтауға жиі қолданылады.
Созу нәтижесінде:
• үндемей келісім бойынша созып шығарылған дененің бүйір жақтары бастапқы
профиль жазықтығына перпендикуляр болып қалыптасады
• бірқалыпты тарылатын дене жасақтау үшін конустық бұрышына оң сан беру
керек
• конустық бұрышқа теріс мән бергенде созылған дене бірқалыпты кеңейетін
болады
• күрделі дене жасақтау объектіні оның жазықтығында жатпайтын онша күрделі
емес бағыттаушы бойымен созу арқылы орындалуы мүмкін.
Созылған дене жасақтау алгоритмі:
1. Бастапқы профиль сызу (жасақтау) қажет (35 сурет)
2. Бастапқы объектілерді бөлек қабаттарға орналастыру керек
3. Созу операциясы орындалғаннан кейін бастапқы объектілердің сақталуын
қамтамасыз ету үшін жүйелі айнымалысына DELOBJ =0 мән енгізу керек
4. Егер созу бағыттаушы бойымен орындалатын болса, оны жасақтау қажет
5. ВЫДАВИТЬ батырмасын шерту керек
6. Созылатын объектілерді көрсету қажет
7. Сұраныстарға жауаптар
o Высота выдавливания или [НаправлениеТраекторияУгол
конусностиВыражение]: үндемей келісім бойынша созу биіктігін енгізу
(36 сурет)
o Высота выдавливания или [НаправлениеТраекторияУгол
конусностиВыражение]: У
Угол конусности для выдавливания или [Выражение] 0: Конустық бұрышты
енгізу
Высота выдавливания или [НаправлениеТраекторияУгол
конусностиВыражение]: Т (37 сурет)
Высота выдавливания или [НаправлениеТраекторияУгол
конусностиВыражение] 500.0000: Т
Выберите траекторию выдавливания или [Угол сужения]: бағыттаушы
сызығын көрсету
8. Кескіндеу нәтижесін бақылау үшін ВИД СВ ИЗОМЕТРИЯ батырмасын
басамыз (38 сурет)
Қажет болса көрінбейтін сызықтарды жасыру керек.
35 сурет. Профиль 36 сурет.
Тіке созу
37 сурет. Қиғаш созу 38 сурет.
Бағытпен созу
1.5.2 Айналу денелерін жасақтау
3D Моделирование ТЕЛО ТЕЛО ВРАЩАТЬ командасымен алдын ала
дайындалған тұйықталған контурмен қоршалған аймақты ағымдық координаталар
жүйесінің X немесе Y осінен берілген бұрышқа айналдыруға болады.
Командаамен бір профильді кесіндіден немесе екі нүктеден айналдыруға
болады.
Айналу денесін жасақтау алгоритмі:
1. Бастапқы профиль сызу (жасақтау) қажет (39 сурет)
2. Бастапқы объектілерді бөлек қабаттарға орналастыру керек
3. Айналу операциясы орындалғаннан кейін бастапқы объектілердің сақталуын
қамтамасыз ету үшін жүйелі айнымалысына DELOBJ =0 мән енгізу керек
4. ВРАЩАТЬ батырмасын басу қажет
5. Выберите объекты для вращения или [РEжим]: сұранысына айналдыру үшін
дайындалған объектіні көрсету керек
6. Начальная точка оси вращения или [оБъектXYZ] Объект: сұранысына
айналу осінің бастапқы нүктесін көрсету қажет
o Конечная точка: сұранысына айналу осінің соңғы нүктесін көрсету қажет
o X опциясы – айналу осі X болатынын білдіреді
o Y опциясы – айналу осі Y болатынын білдіреді
o Object опциясы – айналу осі үшін кесіндіні көрсету керектігін
білдіреді
7. Угол вращения или [Начальный уголоБратитьВЫражение] 360:
сұранысына үндемей келісім бойынша 360(-қа тең айналдыру бұрышы
енгізіледі
o Начальный угол опциясы – айналудың бастапқы және соңғы бұрыштарын
енгізеді
8. Кескіндеу нәтижесін бақылау үшін ВИД СВОБОДНАЯ ОРБИТА батырмасын
пайдаланамыз (40 сурет).
39 сурет. Профиль 40 сурет. Айналу денесі
1.5.3 Денені кеңістікте бұру
3DМоделирование ГЛАВНАЯ РЕДАКТИРОВАНИЕ 3DПОВЕРНУТЬ командасын
пайдаланып, берлген моделді көрсетілген осьтің екі нүктесінен айналдыра
кезкелген бұрышқа бұруға болады. Бұрудың өзге опцияларын пайдалануға да
болады.
Денені бұру алгоритмі:
1. 3DПОВЕРНУТЬ батырмасын басу керек
2. Выберите объекты: сұранысына денені көрсету қажет
3. Выберите объекты: Enter басу қажет
4. Базовая точка: сұранысына айналу осінің нүктесін енгізу керек
5. Ось вращения: сұранысына айналдыру тұтқасының көмегімен 3 осьтің бірін
көрсету қажет
6. Точка на первом луче угла или угол: сұранысына осьтің екі нүктесін
көрсету немесе бұру бұрышын енгізу керек (41 сурет).
41 сурет. Денені Z осінен айналдыра 120( –қа бұру
1.5.4 Айналы шағылысу (жазықтыққа қарағандағы симметрия)
3D Моделирование ГЛАВНАЯ РЕДАКТИРОВАНИЕ 3DЗЕРКАЛО командасын
пайдаланып, дененің айналы шағылысуын айна жазықтығы төмендегі әдістермен
берілгенде орындауға болады:
• дайын екі өлшемді объект жазықтығы
• берілген нүкте арқылы өтетін, координаталар жазықтығының біріне
параллель жазықтық
• үш нүкте арқылы берілген жазықтық.
Денені айналы шағылыстыру алгоритмі:
1. 3DЗЕРКАЛО батырмасын басу керек
2. Выберите объекты: сұранысына денені көрсету қажет
3. Выберите объекты: Enter басу қажет
4. Первая точка плоскости отражения (3 точки) или
[ОбъектПоследняяZосьВидXYYZZX 3точки] 3точки:
сұранысына үндемей келісім бойынша шағылу жазықтығының бірінші
нүктесін көрсету керек;
Вторая точка плоскости отражения: екінші нүктесін көрсету керек;
Третья точка плоскости отражения: үшінші нүктесін көрсету керек;
Удалить исходные объекты? [ДаНет] Н: Н Enter басу қажет (42 сурет)
• XY опциясы – симметрия жазықтығы – XОY жазықтығына параллель
• YZ опциясы – симметрия жазықтығы – YОZ жазықтығына параллель
• ZX опциясы – симметрия жазықтығы – ZОX жазықтығына параллель.
• Объект опциясы – симметрия жазықтығы-екі өлшемді объект
42 сурет. Денеге симметриялы дене жасақтау
1.5.5 Денелер жиымын жасақтау
3D Моделирование ГЛАВНАЯ РЕДАКТИРОВАНИЕ 3DМАССИВ командасын
пайдаланып, кеңістікте объектілердің екі немесе үш өлшемді тік бұрышты және
дөңгелек жиымдарын жасақтауға мүмкіндік болады.
Денелердің жиымын жасақтау алгоритмі:
1. 3DМАССИВ батырмасын басу керек
2. Жиымы жасақталатын объектіні көрсету қажет
3. AutoCAD сұраныстарына рет ретімен мыналарды енгізу керек:
o тік бұрышты немесе дөңгелек жиым;
Тік бұрышты жиым үшін AutoCAD сұраныстарына мыналарды енгізу керек:
o жолдар саны. Жолдар X осіне параллель болады
o бағандар саны. Бағандар Y осіне параллель болады
o қабаттар саны. Қабаттар Z осіне параллель болады
o екі жол ара қашықтығы. Қашықтық немесе екі нүктені көрсетуге де болады
o екі бағана ара қашықтығы. Қашықтық немесе екі нүктені көрсетуге де
болады
o екі қабат ара қашықтығы. Қашықтық немесе екі нүктені көрсетуге де
болады (43 сурет)
Дөңгелек жиым үшін AutoCAD сұраныстарына мыналарды енгізу керек:
o Элементтердің жалпы саны
o Толтыру бұрышы
o егер объекты бұрылатын болса,, онда AutoCAD сұранысына ENTER
батырмасын басу қажет
o айналу осінің алғашқы нүктесін анықтайтын дөңгелек жиымының центрін
енгізу;
айналу осінің екінші нүктесін көрсету қажет (44 сурет).
43 сурет. Денелердің үш өлшемді тік бұрышты жиымын жасақтау
44 сурет. Денелердің дөңгелек жиымын жасақтау
1.5.6 Бір объектіні екіншісіне қарап қатарлау
3D Моделирование ГЛАВНАЯ РЕДАКТИРОВАНИЕ 3DВЫРОВНЯТЬ
командасын пайдаланып, кеңістікте объектіні оның таңдап алынған бір түзудің
бойында жатпайтын үш нүктесі екінші объектінің бір түзудің бойында
жатпайтын үш нүктесіне сәйкес келетіндей етіп қатарлауға болады. Команда
орындалғанда таңдап алынған объект мен қатарланатын объектілердің базалық
нүктелері бірігіп, алғашқы объектімен байланысқан X және Y осьтері
қатарланатын дененің белгілі бір қырларымен бағытталады.
3DВЫРОВНЯТЬ командасы динамикалық ҚКЖ-ін (Қолданушының
координаталар жүйесін) пайдаланатындықтан, объектіні тышқанмен қозғап, оны
екінші объектінің қырларына қарап қатарлауға мүмкіндік береді.
Қатарлау алгоритмі:
1) Выберите объекты: қозалатын объектіні таңдап ENTER батырмасын басу
2) Базовая точка или [Копировать]: объектінің алғашқы жазықтығының базалық
нүктесін таңдау (Объект көшірмесін алу үшін К енгізу керек)
3) Вторая точка или [Продолжить] П: объектінің алғашқы жазықтығының X
осінің бойында жатқан екінші нүктесін таңдау
4) Третья точка или [Продолжить] П: объектінің алғашқы жазықтығының Y
осінің бойында жатқан үшінші нүктесін таңдау (45 сурет)
5) Первая целевая точка: алғашқы объектінің базалық нүктесінің жаңа орнын
көрсету
6) Вторая целевая точка или [выХод] Х: X осінің жаңа бағытын анықтайтын
екінші нүктені көрсету
7) Третья целевая точка или [выХод] Х: Y осінің жаңа бағытын анықтайтын
үшінші нүктені көрсету (46 сурет)
Соңғы үш нүктені енгізу алғашқы объектінің кеңістіктегі жаңа орнын толық
анықтауға мүмкіндік береді.
45 сурет. Қатарланатын және қатарлайтын дене
46 сурет. Қатарланған денелер
1.5.7 Бір объектіні екі объектіге бөлу
3D Моделирование ГЛАВНАЯ РЕДАКТИРОВАНИЕ СЕЧЕНИЕ командасын
пайдаланып, кеңістікте денені бірнеше тәсілмен екі денеге бөлуге болады.
Бөлуді орындау алгоритмі:
СЕЧЕНИЕ батырмасын басу
Команда: _slice
Выберите объекты для разрезания: бөлінетін денені көрсету
Выберите объекты для разрезания: ENTER батырмасын басу
Начальная точка режущей плоскости или [плоский Объект Поверхность Zось
Вид XY YZ ZX 3точки] 3точки:
• плоский Объект опциясы ( жазық объектіні көрсету
• Поверхность опциясы ( бетті көрсету
• Zось опциясы ( сұраныс бойынша енгізілген нүктеден өтетін, Z осіне
параллель жазықтықпен бөлу
• Вид опциясы ( көру бағытын пайдалану
• XY опциясы ( сұраныс бойынша енгізілген нүктеден өтетін, XY жазықтығына
параллель жазықтықпен бөлу
• YZ опциясы ( сұраныс бойынша енгізілген нүктеден өтетін, YZ жазықтығына
параллель жазықтықпен бөлу
• ZX опциясы ( сұраныс бойынша енгізілген нүктеден өтетін, ZX жазықтығына
параллель жазықтықпен бөлу
• 3точки опциясы ( бөлуші жазықтықтың бір түзудің бойында жатпайтын 3
нүктесін көрсету
• Укажите точку с нужной стороны или [выберите Обе стороны] Обе:
Екі бөліктің бірін немесе екеуін де қалдыру.
47 сурет. Тұтас және бөлінген дене
1.5.8 Дененің қабығын жасау
3D Моделирование ГЛАВНАЯ РЕДАКТИРОВАНИЕ ТЕЛА ОБОЛОЧКА командасын
пайдаланып, кеңістікте дененің біртекті қалыңдығы бар қабығын жасақтауға
болады. Қабық жасақтау алгоритмі:
ОБОЛОЧКА батырмасын басу
Команда: _solidedit
Автоматическая проверка тел при редактировании: SOLIDCHECK=1
Задайте опцию редактирования тела [ГраньРеброТело ACIS Отменить выХод]
выХод: _body
Задайте опцию редактирования тела
[КлеймитьРазделитьоБолочкаУпрост итьПроверитьОтменитьвыХод] выХод:
_shell Оболочка опциясын таңдау
Выберите 3D тело: Дайын торды көрсету
Выберите грани для исключения или [ОтменитьДобавитьВсе]:
Толщина стенок оболочки: 10
Тордың қалыңдығы 10-ға тең қабығы жасақталады. Қабықты көрсету үшін оны ZX
жазықтығымен тең екі бөлікке бөліп, біреуін ПЕРЕМЕЩЕНИЕ командасымен орын
ауыстырамыз (48 сурет).
48 сурет. Тор және оның қабығын жасақтау
1.5.9 Муфта моделін жасақтау
12 детальдан құрастырылған, тұрбаларды жалғауға арналған муфтаның
толық моделін жасақтау алгоритмін келтірейік (53 сурет).
1) Осьтері перпеникуляр екі цилиндр салу (49 сурет):
Команда: _cylinder
Центр основания или [3Т2ТККРЭллиптический]: 0,0,-300
Радиус основания или [Диаметр] 0: 300
Высота или [2ТочкиКонечная точка оси] 0: 600
Команда: Enter
Команда: _ucs
Текущая ПСК: *БЕЗ ИМЕНИ*
Начало ПСК или
[ГраньименоваННаяОБъектпреДыдуща яВидМирXYZZОсь]Мир:_x
Угол поворота вокруг оси X 90: 90
Команда: Enter
Команда: _cylinder
Центр основания или [3Т2ТККРЭллиптический]: 0,0,-450
Радиус основания или [Диаметр] 0: 150
Высота или [2ТочкиКонечная точка оси] 0: 900
Команда: _union
Выберите объекты: найдено: 1
Выберите объекты: найдено: 1, всего: 2
Выберите объекты: Enter
49 сурет. Біріктірілген екі цилиндр
2) Дененің центрі арқылы өтетін параллелипипед салу(50 сурет):
Команда: _ucs
Текущая ПСК: *БЕЗ ИМЕНИ*
Начало ПСК или [Грань именоваННая ОБъект преДыдущая Вид Мир
XYZZОсь] Мир: _y
Угол поворота вокруг оси Y 90: 90
Команда: _box
Первый угол или [Центр]: -450,-300,0
Другой угол или [КубДлина]: @900,600,30
Команда: _union
Выберите объекты: найдено: 1
Выберите объекты: найдено: 1, всего: 2
Выберите объекты: Enter
50 сурет. Параллелипипедпен денені бірктіру
3) Денені екі цилиндрмен тесу (51 сурет):
Текущая ПСК: *БЕЗ ИМЕНИ*
Начало ПСК или [Грань именоваННая Объект преДыдущая Вид Мир
XYZZОсь] Мир: _x
Угол поворота вокруг оси X 90: 90
Команда: _cylinder
Центр основания или [3Т2ТККРЭллиптический]:
Радиус основания или [Диаметр] 150.0000: 270
Высота или [2ТочкиКонечная точка оси] 30.0000: 600
Команда: _ucs
Текущая ПСК: *БЕЗ ИМЕНИ*
Начало ПСК или [Грань именоваННая ОБъект преДыдущая Вид Мир
XYZZОсь] Мир: _y
Угол поворота вокруг оси Y 90: 90
Команда: _cylinder
Центр основания или [3Т2ТККРЭллиптический]:
Радиус основания или [Диаметр] 270.0000: 120
Высота или [2ТочкиКонечная точка оси] -600.0000: 900
Команда: _subtract
Выберите тела, поверхности и области, из которых будет
выполняться вычитание ..
Выберите объекты: найдено: 1
Выберите объекты: Enter
Выберите тела, поверхности или области для вычитания ..
Выберите объекты: найдено: 1
Выберите объекты: найдено: 2
Выберите объекты: Enter
51 сурет. Параллелипипедпен денені бірктіру
4) Денені екіге бөлу және төрт тесік тесу (52 сурет):
Команда: _slice
Выберите объекты для разрезания: найдено: 1
Выберите объекты для разрезания:
Начальная точка режущей плоскости или [плоский
ОбъектПоверхностьZосьВидXYYZZ X3точки] 3точки:
Вторая точка на плоскости:
Третья точка на плоскости:
Укажите точку с нужной стороны или [выберите Обе стороны] Обе:
Точка не может лежать в режущей плоскости.
Укажите точку с нужной стороны или [выберите Обе стороны] Обе:
Команда: _ucs
Текущая ПСК: *БЕЗ ИМЕНИ*
Начало ПСК или [Грань именоваННая Объект преДыдущая Вид Мир
XYZZОсь] Мир:_x
Угол поворота вокруг оси X 90: - 90
Команда: _cylinder
Центр основания или [3Т2ТККРЭллиптический]: 375,225,0
Радиус основания или [Диаметр] 120.0000: 20
Высота или [2ТочкиКонечная точка оси] 900.0000: 30
Команда: _3darray
Выберите объекты: найдено: 1
Выберите объекты: Enter
Тип массива [ПрямоугольныйКруговой] П:П
Число рядов (---) 1: 2
Число столбцов () 1: 2
Число этажей (...) 1: 1
Расстояние между рядами (---): -750
Расстояние между столбцами (): -450
Команда: _subtract
Выберите тела, поверхности и области, из которых будет
выполняться вычитание ..
Выберите объекты: найдено: 1
Выберите объекты: Enter
Выберите тела, поверхности или области для вычитания ..
Выберите объекты: найдено: 1
Выберите объекты: найдено: 1, всего: 2
Выберите объекты: найдено: 1, всего: 3
Выберите объекты: найдено: 1, всего: 4
Выберите объекты: Enter
... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz