Оқушыларға экологиялық тәрбие берудің ерекшеліктері
І Кіріспе
Экология және экологиялық тәрбие жайлы ұғым ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3.7
ІІ Негізгі бөлім.
2.1 Тәрбие.арнайы ұйымдастырылған және саналы жүргізілетін
педагогикалық қызмет ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
2.2 Арнайы ұйымдастырылған тәрбиенің мәні мен мазмұны ... ... ... ... ... ... ..8.10
2.3 Мектепте экологиялық тәрбиенің міндеттері, мазмұны және оны
ұйымдастыру түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11.17
ІІІ Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
ІV Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19
Экология және экологиялық тәрбие жайлы ұғым ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3.7
ІІ Негізгі бөлім.
2.1 Тәрбие.арнайы ұйымдастырылған және саналы жүргізілетін
педагогикалық қызмет ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
2.2 Арнайы ұйымдастырылған тәрбиенің мәні мен мазмұны ... ... ... ... ... ... ..8.10
2.3 Мектепте экологиялық тәрбиенің міндеттері, мазмұны және оны
ұйымдастыру түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11.17
ІІІ Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
ІV Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19
Экология және экологиялық тәрбие жайлы ұғым
Экология жас ғылым. Ол 200 жылдан аса ғана пайда болды. «Экология сөзін Естественная история происхождения» (Natural History of Creation) атты өзінін кітабында ен бірінші қолданған неміс биологы Эрнст Геккель (1968). Экология «oйкөс» деген грек сөзі, «үй баспана» ұғымын білдіреді.
Э. Геккелдің айтуы бойынша экология зоологияның бір тармағы, ол барлық жанды мақұлдықтар және оларды қоршаған органикалық және апорганикалық ортамен өзара қатынасты зерттейді.
Экология ғылымы жеке пән түрінде биология шегінде пайда болды. Экологияны жасаған органикалық эволюция туралы оқудың негізін салушы англия ғалымы Чарльз Дарвин.
Ч. Дарвиннің анықтауы бойынша «тіршілік үшін күресу» ұғымы тірі жәндіктердің өзара қатынасы және олардың әлі табиғатқа қатысын көп заттардың байланысын түйінделуі деп негізделеді.
Экологияның зерттейтін мәселелері жанды мақлұқтардың ортаға қатынасы, олардың ортамен өзара байланысы, өмір сүруі және ортаның оларға ықпалы.
Сонымен, экология — тірі организмдердің ортада тіршілік әрекетін және өзара қатынасын зерттейтін биологиялық ғылым.
Kөптеген ғалымдар біздің планетамызға әр алуан жануарлар мен өсімдіктердің және адамдардың мекендеген ортасымен өзара байланысын ашу жөнінде айтарлықтай үлес қосты.
Экологиялық зерттеу XX ғасырдың бас кезінде пайда бола бастады, ал соңғы 10-15 жылдардың ішінде кең өріс алды. Бұл зерттеу адамның табиғатқа көзқарасының тікелей өзгеруімен байланысын көрсетеді. Адам табиғатты оның байлығын көп уақыттан бері аяусыз керегінше пайдаланып келді. Міне, осыған байланысты табиғат қоры таусылуда, биологиялық орта азғындап ластануда. Жер бетінде өсімдіктер, жануарлар, өзен-көлдер, теңіздер адамның жабайы, рахымсыз іс-әрекетінің нәтижесінде өздерінің бұрынғы табиғи тазалығын, сапасын жойып апатқа ұшырауда. Бұған қосымша біраз аймақтарда өнеркәсіптері (химия, мұнай, көмір, АЭС т. б) және цемент заводтары өндіретін пайдалы заттардан бөлінетін түрлі газдар, бұлар, жергілікті өндіріс орындары шығаратын заттардың, өнімнің, яғни азык-түлік, ет-сүт тағамдарының қалдық-қоқыстары іріп-шіріп бұзылуынан түрлі бактериялардың пайда болуы тұрғындардың дейнсаулықтарына зиян келтіреді, аурудың жаңа түрлері шыға бастайды.
Көптеген ғылыми мәліметтерге қарағанда қоршаған ортаға зарарлы әсер ететін екі факторды атауға болады. Жер бетіндегі халықтың өсуі және адамның өндірістік іс-әрекеті.
Жер бетіндегі халықтың саны үздіксіз есеп көбеюде. 1990 жылы біздің планетамызда 5,3 млрд. адам болса, ал 2000-ші жылы жер бетінде тұрушылардың саны 6 млрд. шамада болады, М. Пантелеевтің болжамы бойынша халықтың өсіп көбеюі онан әрі жалғасады, XXI ғасырдың орта кезінде 10 млрд. деңгенінде жетіп тұрақтана бастайды.
Жер бетінде халықтың тез өсіп жетілуі көптеген қиыншылықтарды туғызады. Мәселен, планетадағы бүкіл халықты тамақтандыру, азық-түлікпен қамтамасыз ету, оларды жақсы жерлерге орналастыру, әл-ауқатын үздіксіз жақсарту — бұл әрине оңай жұмыс емес. Miнe, бұл жағдай халықтың күн бұрын қамын ойлауды, көптеген іс-әрекеттерін алдын-ала тиімді ұйымдастыруды және жүзеге асыруды талап етеді.
Қазіргі кезеңде орман — тоғайлардағы жасыл жапырақты қарағай, қайың, үйеңкі, тал сияқты ағаштарды, өсімдіктерді, көлдер мен теңіздерді қорғаудың және оларды адамзат үшін маңызы өте зор. Өйткені өсімдіктер мен жануарлар дүниесі адам өмірінің негізгі
Соңғы жылдары Қазақстан және Өзбекстан аймақтарында 3 млн. гектар жерде өсірілетін мақта және күріш дақылдар. Арал теңізін пайдаланып суландырып апаттық жағдайға соқтырды. Осының нәтижесінде суат бетіндегі су азайып тартылды, айналадағы жер құрғады. Сыр-Дария өзенінің топырағы сортаңданды, мал жайылым өрісі тарылып кетті. Экологиялық жағдайдың азуы тұрғындардың денсаулығына, күнделікті, тұрмысына үлкен әсер етті, Сондықтан халық қоныс аударуға мәжбүр болды.
Экология жас ғылым. Ол 200 жылдан аса ғана пайда болды. «Экология сөзін Естественная история происхождения» (Natural History of Creation) атты өзінін кітабында ен бірінші қолданған неміс биологы Эрнст Геккель (1968). Экология «oйкөс» деген грек сөзі, «үй баспана» ұғымын білдіреді.
Э. Геккелдің айтуы бойынша экология зоологияның бір тармағы, ол барлық жанды мақұлдықтар және оларды қоршаған органикалық және апорганикалық ортамен өзара қатынасты зерттейді.
Экология ғылымы жеке пән түрінде биология шегінде пайда болды. Экологияны жасаған органикалық эволюция туралы оқудың негізін салушы англия ғалымы Чарльз Дарвин.
Ч. Дарвиннің анықтауы бойынша «тіршілік үшін күресу» ұғымы тірі жәндіктердің өзара қатынасы және олардың әлі табиғатқа қатысын көп заттардың байланысын түйінделуі деп негізделеді.
Экологияның зерттейтін мәселелері жанды мақлұқтардың ортаға қатынасы, олардың ортамен өзара байланысы, өмір сүруі және ортаның оларға ықпалы.
Сонымен, экология — тірі организмдердің ортада тіршілік әрекетін және өзара қатынасын зерттейтін биологиялық ғылым.
Kөптеген ғалымдар біздің планетамызға әр алуан жануарлар мен өсімдіктердің және адамдардың мекендеген ортасымен өзара байланысын ашу жөнінде айтарлықтай үлес қосты.
Экологиялық зерттеу XX ғасырдың бас кезінде пайда бола бастады, ал соңғы 10-15 жылдардың ішінде кең өріс алды. Бұл зерттеу адамның табиғатқа көзқарасының тікелей өзгеруімен байланысын көрсетеді. Адам табиғатты оның байлығын көп уақыттан бері аяусыз керегінше пайдаланып келді. Міне, осыған байланысты табиғат қоры таусылуда, биологиялық орта азғындап ластануда. Жер бетінде өсімдіктер, жануарлар, өзен-көлдер, теңіздер адамның жабайы, рахымсыз іс-әрекетінің нәтижесінде өздерінің бұрынғы табиғи тазалығын, сапасын жойып апатқа ұшырауда. Бұған қосымша біраз аймақтарда өнеркәсіптері (химия, мұнай, көмір, АЭС т. б) және цемент заводтары өндіретін пайдалы заттардан бөлінетін түрлі газдар, бұлар, жергілікті өндіріс орындары шығаратын заттардың, өнімнің, яғни азык-түлік, ет-сүт тағамдарының қалдық-қоқыстары іріп-шіріп бұзылуынан түрлі бактериялардың пайда болуы тұрғындардың дейнсаулықтарына зиян келтіреді, аурудың жаңа түрлері шыға бастайды.
Көптеген ғылыми мәліметтерге қарағанда қоршаған ортаға зарарлы әсер ететін екі факторды атауға болады. Жер бетіндегі халықтың өсуі және адамның өндірістік іс-әрекеті.
Жер бетіндегі халықтың саны үздіксіз есеп көбеюде. 1990 жылы біздің планетамызда 5,3 млрд. адам болса, ал 2000-ші жылы жер бетінде тұрушылардың саны 6 млрд. шамада болады, М. Пантелеевтің болжамы бойынша халықтың өсіп көбеюі онан әрі жалғасады, XXI ғасырдың орта кезінде 10 млрд. деңгенінде жетіп тұрақтана бастайды.
Жер бетінде халықтың тез өсіп жетілуі көптеген қиыншылықтарды туғызады. Мәселен, планетадағы бүкіл халықты тамақтандыру, азық-түлікпен қамтамасыз ету, оларды жақсы жерлерге орналастыру, әл-ауқатын үздіксіз жақсарту — бұл әрине оңай жұмыс емес. Miнe, бұл жағдай халықтың күн бұрын қамын ойлауды, көптеген іс-әрекеттерін алдын-ала тиімді ұйымдастыруды және жүзеге асыруды талап етеді.
Қазіргі кезеңде орман — тоғайлардағы жасыл жапырақты қарағай, қайың, үйеңкі, тал сияқты ағаштарды, өсімдіктерді, көлдер мен теңіздерді қорғаудың және оларды адамзат үшін маңызы өте зор. Өйткені өсімдіктер мен жануарлар дүниесі адам өмірінің негізгі
Соңғы жылдары Қазақстан және Өзбекстан аймақтарында 3 млн. гектар жерде өсірілетін мақта және күріш дақылдар. Арал теңізін пайдаланып суландырып апаттық жағдайға соқтырды. Осының нәтижесінде суат бетіндегі су азайып тартылды, айналадағы жер құрғады. Сыр-Дария өзенінің топырағы сортаңданды, мал жайылым өрісі тарылып кетті. Экологиялық жағдайдың азуы тұрғындардың денсаулығына, күнделікті, тұрмысына үлкен әсер етті, Сондықтан халық қоныс аударуға мәжбүр болды.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
1. Алтынсарин Ы. Таңдамалы педагогикалық мұралары. А. 1991 ж.
2. Әбиев Ж., С. Бабаев, А.Құдиярова. Педагогика. А., Дарын., 2004.
3. Жұмабаев М. Педагогика А. 1993 ж.
4. Қоянбаев Ж.Б., Қоянбаев Р.М. Педагогика, Астана – 1998.
5. Сейтәлиев К.Б. Тәрбие теориясы. А., 1986ж.
6. Педагогика тарихы. Оқулық А. 1984 ж.
7. Жарықбаев. Қалиев. Қазақ тәлім-тәрбиесі. А., 1995 ж.
8. ҚР «білім беру туралы заңы» 1999 ж.
9. ҚР Гуманитарлық білім беру тұжырымдамасы 1994 ж.
1. Алтынсарин Ы. Таңдамалы педагогикалық мұралары. А. 1991 ж.
2. Әбиев Ж., С. Бабаев, А.Құдиярова. Педагогика. А., Дарын., 2004.
3. Жұмабаев М. Педагогика А. 1993 ж.
4. Қоянбаев Ж.Б., Қоянбаев Р.М. Педагогика, Астана – 1998.
5. Сейтәлиев К.Б. Тәрбие теориясы. А., 1986ж.
6. Педагогика тарихы. Оқулық А. 1984 ж.
7. Жарықбаев. Қалиев. Қазақ тәлім-тәрбиесі. А., 1995 ж.
8. ҚР «білім беру туралы заңы» 1999 ж.
9. ҚР Гуманитарлық білім беру тұжырымдамасы 1994 ж.
Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:
Мазмұны
Тақырып: Оқушыларға экологиялық тәрбие берудің ерекшеліктері.
І Кіріспе
Экология және экологиялық тәрбие жайлы
ұғым ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3-7
ІІ Негізгі бөлім.
2.1 Тәрбие-арнайы ұйымдастырылған және саналы жүргізілетін
педагогикалық
қызмет ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ..8
2.2 Арнайы ұйымдастырылған тәрбиенің мәні мен
мазмұны ... ... ... ... ... ... ..8- 10
2.3 Мектепте экологиялық тәрбиенің міндеттері, мазмұны және оны
ұйымдастыру
түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ...11-17
ІІІ
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .18
ІV Әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ...19
Экология және экологиялық тәрбие жайлы ұғым
Экология жас ғылым. Ол 200 жылдан аса ғана пайда болды. Экология
сөзін Естественная история происхождения (Natural History of Creation)
атты өзінін кітабында ен бірінші қолданған неміс биологы Эрнст Геккель
(1968). Экология oйкөс деген грек сөзі, үй баспана ұғымын білдіреді.
Э. Геккелдің айтуы бойынша экология зоологияның бір тармағы, ол барлық
жанды мақұлдықтар және оларды қоршаған органикалық және апорганикалық
ортамен өзара қатынасты зерттейді.
Экология ғылымы жеке пән түрінде биология шегінде пайда болды.
Экологияны жасаған органикалық эволюция туралы оқудың негізін салушы англия
ғалымы Чарльз Дарвин.
Ч. Дарвиннің анықтауы бойынша тіршілік үшін күресу ұғымы тірі
жәндіктердің өзара қатынасы және олардың әлі табиғатқа қатысын көп
заттардың байланысын түйінделуі деп негізделеді.
Экологияның зерттейтін мәселелері жанды мақлұқтардың ортаға қатынасы,
олардың ортамен өзара байланысы, өмір сүруі және ортаның оларға ықпалы.
Сонымен, экология — тірі организмдердің ортада тіршілік әрекетін және
өзара қатынасын зерттейтін биологиялық ғылым.
Kөптеген ғалымдар біздің планетамызға әр алуан жануарлар мен
өсімдіктердің және адамдардың мекендеген ортасымен өзара байланысын ашу
жөнінде айтарлықтай үлес қосты.
Экологиялық зерттеу XX ғасырдың бас кезінде пайда бола бастады, ал
соңғы 10-15 жылдардың ішінде кең өріс алды. Бұл зерттеу адамның табиғатқа
көзқарасының тікелей өзгеруімен байланысын көрсетеді. Адам табиғатты
оның байлығын көп уақыттан бері аяусыз керегінше пайдаланып келді. Міне,
осыған байланысты табиғат қоры таусылуда, биологиялық орта азғындап
ластануда. Жер бетінде өсімдіктер, жануарлар, өзен-көлдер, теңіздер
адамның жабайы, рахымсыз іс-әрекетінің нәтижесінде өздерінің бұрынғы табиғи
тазалығын, сапасын жойып апатқа ұшырауда. Бұған қосымша біраз аймақтарда
өнеркәсіптері (химия, мұнай, көмір, АЭС т. б) және цемент заводтары
өндіретін пайдалы заттардан бөлінетін түрлі газдар, бұлар, жергілікті
өндіріс орындары шығаратын заттардың, өнімнің, яғни азык-түлік, ет-сүт
тағамдарының қалдық-қоқыстары іріп-шіріп бұзылуынан түрлі бактериялардың
пайда болуы тұрғындардың дейнсаулықтарына зиян келтіреді, аурудың жаңа
түрлері шыға бастайды.
Көптеген ғылыми мәліметтерге қарағанда қоршаған ортаға зарарлы әсер
ететін екі факторды атауға болады. Жер бетіндегі халықтың өсуі және адамның
өндірістік іс-әрекеті.
Жер бетіндегі халықтың саны үздіксіз есеп көбеюде. 1990 жылы біздің
планетамызда 5,3 млрд. адам болса, ал 2000-ші жылы жер бетінде тұрушылардың
саны 6 млрд. шамада болады, М. Пантелеевтің болжамы бойынша халықтың өсіп
көбеюі онан әрі жалғасады, XXI ғасырдың орта кезінде 10 млрд. деңгенінде
жетіп тұрақтана бастайды.
Жер бетінде халықтың тез өсіп жетілуі көптеген қиыншылықтарды
туғызады. Мәселен, планетадағы бүкіл халықты тамақтандыру, азық-түлікпен
қамтамасыз ету, оларды жақсы жерлерге орналастыру, әл-ауқатын
үздіксіз жақсарту — бұл әрине оңай жұмыс емес. Miнe, бұл жағдай
халықтың күн бұрын қамын ойлауды, көптеген іс-әрекеттерін алдын-ала тиімді
ұйымдастыруды және жүзеге асыруды талап етеді.
Қазіргі кезеңде орман — тоғайлардағы жасыл жапырақты қарағай, қайың,
үйеңкі, тал сияқты ағаштарды, өсімдіктерді, көлдер мен теңіздерді қорғаудың
және оларды адамзат үшін маңызы өте зор. Өйткені өсімдіктер мен жануарлар
дүниесі адам өмірінің негізгі
Соңғы жылдары Қазақстан және Өзбекстан аймақтарында 3 млн. гектар
жерде өсірілетін мақта және күріш дақылдар. Арал теңізін пайдаланып
суландырып апаттық жағдайға соқтырды. Осының нәтижесінде суат бетіндегі су
азайып тартылды, айналадағы жер құрғады. Сыр-Дария өзенінің топырағы
сортаңданды, мал жайылым өрісі тарылып кетті. Экологиялық жағдайдың азуы
тұрғындардың денсаулығына, күнделікті, тұрмысына үлкен әсер етті, Сондықтан
халық қоныс аударуға мәжбүр болды.
Бұл жағдай тұрғын халықтардың өсіп көбеюіне байланысты емес, оның
себебі Қазақстан және Өзбекстан Республикаларындағы басшы адамдардың
құзіретті мамандардын сол аймактағы егін, су және мал шаруашылығының
ерекшелігін еске алмай, жоспарлаудың салдарынан болған қателік.
Адамның өндірістік іс-әрекеті. Қазіргі кезеңде ең көкейтесті
мәселелердің бірі - бұл адамның өндірістік іс-әрекетінің негізінде қоршаған
ортаның ыластануы, бұзылуы. Жер бетінде зиянды, әсіресе улағыш заттардың
қалдықтры өте көп. Олар ауада да, су орталығында да таралған. Осының бәрі
қоршаған ортаға әсер ететін өндірістік қалдықтар.
Атомдық өнеркәсіптің қалдығы және атомдық қопарылыстың радиоактивтік
тұнбасы бірте-бірте адам организмінде жиналып, қатерлі ісік ауруына (рак)
ұшыратады. Әсіресе атомдық өнеркәсіптің дамуы және оның адам денсаулығына
тигізетін зардабы өте қауіпті. Қазіргі кезеңде жер бетінде стропцня — 90
элеменгін аз мөлшерде болса да кез-келген баланың денесіндегі сүйектерден
табуға болады. Бұл элемент табиғатта болмайды, тек қана осы уақыттағы
атомдық өнеркәсіптің және ядролық сынудың арқасында пайда болады. Сондықтан
стронция жер бетіне тарап, ондағы барлық тірі жәндіктердің денесіне енген.
Бәрімізге белгілі 26 сәуір 1986 ж. Украинадағы Чернобыль АЭС-ның,
ядролық реакторы жарылуынан бүкіл тұрғын халықтар үлкен экологиялық апатка
ұшырады. Украина және Белоруссия тұрғындары туған мекенін тастап, сол
мемлекеттердің басқа аудандарына орналасты. Чернобыль 30 жыл бойында жабық
зона болып қалды.
Әрине, бұлардың бәрі тірі жәндіктер үшін өте қауіпті. Сірә, атомдық
экергетикадан бас тартуға болар мекен. Оны қатты бақылауға алып энергияның
басқа табиғи түрлерімен (мұнай, газ, көмір, күн көзінің энергиясы, жер
энергиясы (гейзерлар) үйлестіріп пайдалану кажет.
Тағы да еске түсіретін нәрсе, ол теңіздер және мұхиттар түбінде көп
жылдардан бері жатқан ядролық реакторлар, снарядтар, миналар, оқтар бір
кезеңдерде су астындағы жер сілкінуінің әсерінен қопарылып cу ішіндегі
жер бетіндегі бүкіл тіршіліктің радиоактивті көзі болуы мүмкін.
Біз бәрімізде табиғатты қорғауда, сақтауда және оны дұрыс пайдалануда
ұрпақтың алдында, тарих алдында жауаптымыз. Міне, осы тұрғыдан барлық
жастарға экологиялык білім және тәрбие беру мақсаты, мазмұны анық және
нақты көрсетілуі керек.
Экологиялық тәрбиенің негізгі мақсаттары:
1. Экологиялық нормалардың ережелердің қажеттілігін жастардың мінез-
құлқында тәрбиелеу.
2. Қоршаған ортаға жауапсыздықпен қараушыларға жол бермеу.
3. Жастардың бойында экология лық мәдениет дағдысын
қалыптастыру:
а) тұлғанын, мінез-құлкында;
ә) қоғамдық пайдалы еңбек және еңбек тәрбиесі арқылы айналадағы
табиғатты қорғауда, күтуде және жақсартуда;
б) экологиялык білімді насихаттауда;
в) ең алғашқы кәсіби еңбекте.
Экологиялық тәрбие еңбек тәрбиесімен байланысты. Өйткені өндірістік іc-
әрекетінің барысында адам қоршаған ортаға тікелей әсер етеді.
Жалпы білім беретін мектептерде экологиялык білім мен тәрбие мазмұны
әр түрлі сыныптар және пәндер бойынша, қоғамға пайдалы жұмыс және
өндірістік еңбек арқылы іске асырылады.
Бастауыш сынып оқушылары табиғат байлығын ауыл шаруашылығында
пайдалану жайлы алғашқы ұғымды еңбек сабақтарында алады. Олар үй
мүліктерін, киім-кешек, тағам т.б. жасайтын табиғат заттарын қалай
пайдалануымен танысады.
Бастауыш сыныптардын оқу бағдарламасы оқушыларды төмендегі іскерлікті,
дағдыны қалыптастыруға бағытталған, өсімдіктердің даму кезеңінде
фенологиялық , бақылау жүргізу, мектеп және қоғамдық мүлікті ұқыптылықпен
күтуі тұрмыста электроэнергияны, газды, суды үнемді пайдалану.
Орта және жоғары сыныптар оқушыларын кең әлемде экологиялық біліммен
каруландыру қажет.
Қазіргі жағдайда өндіріс табиғатқа күшті әсер етуші фактор болып отыр.
Осыған орай табиғатты ұтымды пайдаланудың ғылыми білімге негізделетінін
оқушылардың түсінуі керек. Өйткені өндірістік іс-әрекетінің нәтнжесінде
ортада әр түрлі өзгерістердің болуы мүмкін. Сондықтан қоғамның өндіргіш
қүштерін ұнамды орналастыруға аймақ табиғатының ерекшелігін, оның
өндірістік жүктемеге орнықтылығын есепке алу талап етіледі.
Оқушылар табиғи ортаны күтуде, қорғауда орман-тоғай шаруашылығын,
мемлекеттік қорықтарды басқатын қызметкерлерге көмектеседі, жабайы аңдарды,
өсімдіктерді қорғау жұмысына қатысады.
Оқушылар ауыл шаруашылық өндірісінің әр алуан жұмыстарына қатысады.
Сондықтан олар жұмыстың түрлеріне байланысты негізгі мәселелермен таныс
болуы қажет: жерді пайдалану негіздерін, топырақты эрозиядан қорғауды
игеру, дақылдарды суару мөлшерін, минералдық тыңайтқыштарды, ұлы химиялық
заттарды беру мөлшерінің мерзімін технологиялық талаптарға сәйкес есепке
алып отыру.
Сонымен, оқушылардың экологиялық білімнің белгілі жүйесін игеру,
табиғатты қорғау, оның байлығын тиімді пайдалану, экологиялық мәдениет
негізінде дұрыс дүнне тану көзқарасын қалыптастыру.
Тәрбие - арнайы ұйымдастырылған және саналы жүргізілетін педагогикалық
қызмет
Тәрбие түсінігі мағыналық жағынан кең ауқымды категория. Мысалы,
жоғарыда тәрбиені өсіп келе жатқан әулетті тұрмысқа дайындау деп
анықтағанбыз. Ал, бұл дайындықты арнайы ұйымдастырылған тәрбие қызметінің
барысында іскс асыруға болады, сонымен бірге ол балалардың күнделікті
үлкендермен араласа жүріп, тұрмыстық іс-әрекетке үйренумен де орындалуы
мүмкін. Бірақ аталған екі жағдайдағы тәрбиелік әрекеттср әртүрлі мағынаға
ие болатыны сөзсіз. "Қоршаған орта тәрбиеледі", "Отбасының тәрбие жемісі",
"Мектеп тәрбиесі адам қылды" деп нақтылап айтатын болсақ, онда бұл бір
мақсатты сияқты әрекеттердің өзара теңгерілмейтінін байқаймыз. "Қоршаған
орта тәрбиеледі" немесе "Отбасы тұрмысы тәрбиеледі" деумен жеке адам дамуы
мен қалыптасуына әлеуметтік-экономикалық және тұрмыстық жағдайлардың
күнделікті жоспарсыз, мақсатты бағдары болмаған ықпалын түсінеміз. Ал енді
"мектеп тәрбиесі" десек, әңгіме басқаша, бұл ретте арнайы ұйымдастырылған
және саналы іске асырылатын тәрбиелік қызметті білеміз.
К. Д. Ушинский: "Педагогикадағы тәрбие - алдын-ала ниеттелген және
арнайы ұйымдастырылған педагогикалық процесс" - деп тұжырымдаған.
Арнайы ұйымдастырылған тәрбиенің мән-мағынасы .
Тәрбие мәнін дәлірек топшылау мақсатымен американ психологы және
педагогі Эдвард Ли Торндайк былай деген еді: "Тәрбие сөзіне әркім әртүрлі
мағына береді, бірақ ол қашанда өзгеріс дегеңді аңдатады. Егер біреуді
өзгеріске келтіре алмасақ, біз оны тәрбиелемегеніміз". Ал енді осы
өзгерістер жеке адам дамуында қалай көрінеді? Бұл сұраққа жауап бере, К.
Маркс "Адамның қоғамдық тұлға ретінде дамуы мен қалыптасуы азаматтық
болмысты игеру жолымен іске асады"- деген еді. Бұл тұрғыдан тәрбиені өсіп
келе жатқан әулеттің адамзаттық болмысты игеруге пайдаланатын құрал-жабдығы
деп білу қажет.
Ал енді осы болмыстың өзі не және оны игеру қалай өтеді? Адамзаттық
болмыс дегеніміз адамдардың көптеген ұрпағының еңбегі және жасампаздық
ұмтылысынан туындаған қоғамдық тәжірибе. Бұл тәжірибе өз ішінде келесі
құрылым бірліктерін қамтиды:
1) адамдардың табиғат және қоғам жонінде жасаған білімдерінің
жиынтығы;
2) еңбектің әрқилы саласында қажет ептіліктер мен дағдылар және
шығармашылық іс-әрекет әдістері;
3) әлеуметтік, рухани қатынастар.
Аталған тәжірибе көп ұрпақтың еңбегі және шығармашылық күшімен
жасалатындықтан білімдер де, тұрмыстық ептіліктер мен дағдылар да, сондай-
ақ ғылыми және көркемдік туындылар мен рухани-әлеуметтік қатынастар да
адамдардың әртүрлі танымдық, көркем шығармашылық, әлеуметтік және рухани
қызметінің нәтижелерінен қалыптасады. Енді осы тәжірибені өз "игілігіне"
айналдырып, "меншіктеп" алу үшін жаңа әулет қайтадан бұл "затты" ақыл-
саналық сипатқа келтіруі тиіс, яғни қай формада болмасын оны жасауға
бағышталған іс-әрскстті (еңбектік, танымдық, әлеуметтік, көркемдік-
эстетикалық) шығармашылықпен көркейте, байыта отырып, қайта жаңғыртып,
бұрынғыдан да дамыңқыраған түрде өзінен кейінгі ұрпаққа жеткізуге борышты.
Тек өз қызметінің күшімен, шығармашылық ұмтылысымен ғана адам қоғамдық
тәжірибені және оның құрылымдық бірліктерін игеруі мүмкін. Осыдан тәрбиенің
негізгі қызметі — жас адамды қоғамдық тәжірибенің әр тарапын заттықтан
саналылыққа айналдыру ісіне жұмылдырып, өткен тәжірибені өзі қайтадан
жаңғыртып, осылайша өз бойында қоғамдық сапалар мен қасиеттерді өзі
баулуына, яғни оның жеке адамдық сатыға көтерілуіне көмектесу. Бұдан
тәрбиенің терең астарлы күші үгіт-насихаттық құрғақ сөзбен жас адамды іске
бағдарлауға емес, ал оның өзін жеке адамдық қасиеттерін қалыптастыратын
қоғамдық тәжірибснің әр түрлі тарапын игеруге, пайдалы қызметке қосуда.
Педагогика үшін және бір маңыздысы — жеке адамдық даму тұлғаны
тәжірибе игеру қызметіне қосумен ғана шектелмейді, ең бастысы, оның сол
сәттегі істе белсенділігіне, оның бағыт-бағдарына, яғни еңбекке деген
қатынасына байланысты.
Жеке адамның дамуы үшін оның ұйымдастырылған іс-әрекеттегі
белсенділігінің бағыт-бағдар сипаты да біршама маңызға ие. Мысалы, сынып
пен мектептің жалпы табысы еңбектегі белсенділік пен өзара байланысқан
көмек болуы мүмкін.
Ұйымдастырылған іс-әрекет барысында әрдайым оқушылардың белсенділігіне
жол бере отырып, оларда сол қызметке деген ұнамды және шынайы адамгершілік
қатынас қалыптастыру қажет.
Келтірілген ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Тақырып: Оқушыларға экологиялық тәрбие берудің ерекшеліктері.
І Кіріспе
Экология және экологиялық тәрбие жайлы
ұғым ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3-7
ІІ Негізгі бөлім.
2.1 Тәрбие-арнайы ұйымдастырылған және саналы жүргізілетін
педагогикалық
қызмет ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ..8
2.2 Арнайы ұйымдастырылған тәрбиенің мәні мен
мазмұны ... ... ... ... ... ... ..8- 10
2.3 Мектепте экологиялық тәрбиенің міндеттері, мазмұны және оны
ұйымдастыру
түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ...11-17
ІІІ
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .18
ІV Әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ...19
Экология және экологиялық тәрбие жайлы ұғым
Экология жас ғылым. Ол 200 жылдан аса ғана пайда болды. Экология
сөзін Естественная история происхождения (Natural History of Creation)
атты өзінін кітабында ен бірінші қолданған неміс биологы Эрнст Геккель
(1968). Экология oйкөс деген грек сөзі, үй баспана ұғымын білдіреді.
Э. Геккелдің айтуы бойынша экология зоологияның бір тармағы, ол барлық
жанды мақұлдықтар және оларды қоршаған органикалық және апорганикалық
ортамен өзара қатынасты зерттейді.
Экология ғылымы жеке пән түрінде биология шегінде пайда болды.
Экологияны жасаған органикалық эволюция туралы оқудың негізін салушы англия
ғалымы Чарльз Дарвин.
Ч. Дарвиннің анықтауы бойынша тіршілік үшін күресу ұғымы тірі
жәндіктердің өзара қатынасы және олардың әлі табиғатқа қатысын көп
заттардың байланысын түйінделуі деп негізделеді.
Экологияның зерттейтін мәселелері жанды мақлұқтардың ортаға қатынасы,
олардың ортамен өзара байланысы, өмір сүруі және ортаның оларға ықпалы.
Сонымен, экология — тірі организмдердің ортада тіршілік әрекетін және
өзара қатынасын зерттейтін биологиялық ғылым.
Kөптеген ғалымдар біздің планетамызға әр алуан жануарлар мен
өсімдіктердің және адамдардың мекендеген ортасымен өзара байланысын ашу
жөнінде айтарлықтай үлес қосты.
Экологиялық зерттеу XX ғасырдың бас кезінде пайда бола бастады, ал
соңғы 10-15 жылдардың ішінде кең өріс алды. Бұл зерттеу адамның табиғатқа
көзқарасының тікелей өзгеруімен байланысын көрсетеді. Адам табиғатты
оның байлығын көп уақыттан бері аяусыз керегінше пайдаланып келді. Міне,
осыған байланысты табиғат қоры таусылуда, биологиялық орта азғындап
ластануда. Жер бетінде өсімдіктер, жануарлар, өзен-көлдер, теңіздер
адамның жабайы, рахымсыз іс-әрекетінің нәтижесінде өздерінің бұрынғы табиғи
тазалығын, сапасын жойып апатқа ұшырауда. Бұған қосымша біраз аймақтарда
өнеркәсіптері (химия, мұнай, көмір, АЭС т. б) және цемент заводтары
өндіретін пайдалы заттардан бөлінетін түрлі газдар, бұлар, жергілікті
өндіріс орындары шығаратын заттардың, өнімнің, яғни азык-түлік, ет-сүт
тағамдарының қалдық-қоқыстары іріп-шіріп бұзылуынан түрлі бактериялардың
пайда болуы тұрғындардың дейнсаулықтарына зиян келтіреді, аурудың жаңа
түрлері шыға бастайды.
Көптеген ғылыми мәліметтерге қарағанда қоршаған ортаға зарарлы әсер
ететін екі факторды атауға болады. Жер бетіндегі халықтың өсуі және адамның
өндірістік іс-әрекеті.
Жер бетіндегі халықтың саны үздіксіз есеп көбеюде. 1990 жылы біздің
планетамызда 5,3 млрд. адам болса, ал 2000-ші жылы жер бетінде тұрушылардың
саны 6 млрд. шамада болады, М. Пантелеевтің болжамы бойынша халықтың өсіп
көбеюі онан әрі жалғасады, XXI ғасырдың орта кезінде 10 млрд. деңгенінде
жетіп тұрақтана бастайды.
Жер бетінде халықтың тез өсіп жетілуі көптеген қиыншылықтарды
туғызады. Мәселен, планетадағы бүкіл халықты тамақтандыру, азық-түлікпен
қамтамасыз ету, оларды жақсы жерлерге орналастыру, әл-ауқатын
үздіксіз жақсарту — бұл әрине оңай жұмыс емес. Miнe, бұл жағдай
халықтың күн бұрын қамын ойлауды, көптеген іс-әрекеттерін алдын-ала тиімді
ұйымдастыруды және жүзеге асыруды талап етеді.
Қазіргі кезеңде орман — тоғайлардағы жасыл жапырақты қарағай, қайың,
үйеңкі, тал сияқты ағаштарды, өсімдіктерді, көлдер мен теңіздерді қорғаудың
және оларды адамзат үшін маңызы өте зор. Өйткені өсімдіктер мен жануарлар
дүниесі адам өмірінің негізгі
Соңғы жылдары Қазақстан және Өзбекстан аймақтарында 3 млн. гектар
жерде өсірілетін мақта және күріш дақылдар. Арал теңізін пайдаланып
суландырып апаттық жағдайға соқтырды. Осының нәтижесінде суат бетіндегі су
азайып тартылды, айналадағы жер құрғады. Сыр-Дария өзенінің топырағы
сортаңданды, мал жайылым өрісі тарылып кетті. Экологиялық жағдайдың азуы
тұрғындардың денсаулығына, күнделікті, тұрмысына үлкен әсер етті, Сондықтан
халық қоныс аударуға мәжбүр болды.
Бұл жағдай тұрғын халықтардың өсіп көбеюіне байланысты емес, оның
себебі Қазақстан және Өзбекстан Республикаларындағы басшы адамдардың
құзіретті мамандардын сол аймактағы егін, су және мал шаруашылығының
ерекшелігін еске алмай, жоспарлаудың салдарынан болған қателік.
Адамның өндірістік іс-әрекеті. Қазіргі кезеңде ең көкейтесті
мәселелердің бірі - бұл адамның өндірістік іс-әрекетінің негізінде қоршаған
ортаның ыластануы, бұзылуы. Жер бетінде зиянды, әсіресе улағыш заттардың
қалдықтры өте көп. Олар ауада да, су орталығында да таралған. Осының бәрі
қоршаған ортаға әсер ететін өндірістік қалдықтар.
Атомдық өнеркәсіптің қалдығы және атомдық қопарылыстың радиоактивтік
тұнбасы бірте-бірте адам организмінде жиналып, қатерлі ісік ауруына (рак)
ұшыратады. Әсіресе атомдық өнеркәсіптің дамуы және оның адам денсаулығына
тигізетін зардабы өте қауіпті. Қазіргі кезеңде жер бетінде стропцня — 90
элеменгін аз мөлшерде болса да кез-келген баланың денесіндегі сүйектерден
табуға болады. Бұл элемент табиғатта болмайды, тек қана осы уақыттағы
атомдық өнеркәсіптің және ядролық сынудың арқасында пайда болады. Сондықтан
стронция жер бетіне тарап, ондағы барлық тірі жәндіктердің денесіне енген.
Бәрімізге белгілі 26 сәуір 1986 ж. Украинадағы Чернобыль АЭС-ның,
ядролық реакторы жарылуынан бүкіл тұрғын халықтар үлкен экологиялық апатка
ұшырады. Украина және Белоруссия тұрғындары туған мекенін тастап, сол
мемлекеттердің басқа аудандарына орналасты. Чернобыль 30 жыл бойында жабық
зона болып қалды.
Әрине, бұлардың бәрі тірі жәндіктер үшін өте қауіпті. Сірә, атомдық
экергетикадан бас тартуға болар мекен. Оны қатты бақылауға алып энергияның
басқа табиғи түрлерімен (мұнай, газ, көмір, күн көзінің энергиясы, жер
энергиясы (гейзерлар) үйлестіріп пайдалану кажет.
Тағы да еске түсіретін нәрсе, ол теңіздер және мұхиттар түбінде көп
жылдардан бері жатқан ядролық реакторлар, снарядтар, миналар, оқтар бір
кезеңдерде су астындағы жер сілкінуінің әсерінен қопарылып cу ішіндегі
жер бетіндегі бүкіл тіршіліктің радиоактивті көзі болуы мүмкін.
Біз бәрімізде табиғатты қорғауда, сақтауда және оны дұрыс пайдалануда
ұрпақтың алдында, тарих алдында жауаптымыз. Міне, осы тұрғыдан барлық
жастарға экологиялык білім және тәрбие беру мақсаты, мазмұны анық және
нақты көрсетілуі керек.
Экологиялық тәрбиенің негізгі мақсаттары:
1. Экологиялық нормалардың ережелердің қажеттілігін жастардың мінез-
құлқында тәрбиелеу.
2. Қоршаған ортаға жауапсыздықпен қараушыларға жол бермеу.
3. Жастардың бойында экология лық мәдениет дағдысын
қалыптастыру:
а) тұлғанын, мінез-құлкында;
ә) қоғамдық пайдалы еңбек және еңбек тәрбиесі арқылы айналадағы
табиғатты қорғауда, күтуде және жақсартуда;
б) экологиялык білімді насихаттауда;
в) ең алғашқы кәсіби еңбекте.
Экологиялық тәрбие еңбек тәрбиесімен байланысты. Өйткені өндірістік іc-
әрекетінің барысында адам қоршаған ортаға тікелей әсер етеді.
Жалпы білім беретін мектептерде экологиялык білім мен тәрбие мазмұны
әр түрлі сыныптар және пәндер бойынша, қоғамға пайдалы жұмыс және
өндірістік еңбек арқылы іске асырылады.
Бастауыш сынып оқушылары табиғат байлығын ауыл шаруашылығында
пайдалану жайлы алғашқы ұғымды еңбек сабақтарында алады. Олар үй
мүліктерін, киім-кешек, тағам т.б. жасайтын табиғат заттарын қалай
пайдалануымен танысады.
Бастауыш сыныптардын оқу бағдарламасы оқушыларды төмендегі іскерлікті,
дағдыны қалыптастыруға бағытталған, өсімдіктердің даму кезеңінде
фенологиялық , бақылау жүргізу, мектеп және қоғамдық мүлікті ұқыптылықпен
күтуі тұрмыста электроэнергияны, газды, суды үнемді пайдалану.
Орта және жоғары сыныптар оқушыларын кең әлемде экологиялық біліммен
каруландыру қажет.
Қазіргі жағдайда өндіріс табиғатқа күшті әсер етуші фактор болып отыр.
Осыған орай табиғатты ұтымды пайдаланудың ғылыми білімге негізделетінін
оқушылардың түсінуі керек. Өйткені өндірістік іс-әрекетінің нәтнжесінде
ортада әр түрлі өзгерістердің болуы мүмкін. Сондықтан қоғамның өндіргіш
қүштерін ұнамды орналастыруға аймақ табиғатының ерекшелігін, оның
өндірістік жүктемеге орнықтылығын есепке алу талап етіледі.
Оқушылар табиғи ортаны күтуде, қорғауда орман-тоғай шаруашылығын,
мемлекеттік қорықтарды басқатын қызметкерлерге көмектеседі, жабайы аңдарды,
өсімдіктерді қорғау жұмысына қатысады.
Оқушылар ауыл шаруашылық өндірісінің әр алуан жұмыстарына қатысады.
Сондықтан олар жұмыстың түрлеріне байланысты негізгі мәселелермен таныс
болуы қажет: жерді пайдалану негіздерін, топырақты эрозиядан қорғауды
игеру, дақылдарды суару мөлшерін, минералдық тыңайтқыштарды, ұлы химиялық
заттарды беру мөлшерінің мерзімін технологиялық талаптарға сәйкес есепке
алып отыру.
Сонымен, оқушылардың экологиялық білімнің белгілі жүйесін игеру,
табиғатты қорғау, оның байлығын тиімді пайдалану, экологиялық мәдениет
негізінде дұрыс дүнне тану көзқарасын қалыптастыру.
Тәрбие - арнайы ұйымдастырылған және саналы жүргізілетін педагогикалық
қызмет
Тәрбие түсінігі мағыналық жағынан кең ауқымды категория. Мысалы,
жоғарыда тәрбиені өсіп келе жатқан әулетті тұрмысқа дайындау деп
анықтағанбыз. Ал, бұл дайындықты арнайы ұйымдастырылған тәрбие қызметінің
барысында іскс асыруға болады, сонымен бірге ол балалардың күнделікті
үлкендермен араласа жүріп, тұрмыстық іс-әрекетке үйренумен де орындалуы
мүмкін. Бірақ аталған екі жағдайдағы тәрбиелік әрекеттср әртүрлі мағынаға
ие болатыны сөзсіз. "Қоршаған орта тәрбиеледі", "Отбасының тәрбие жемісі",
"Мектеп тәрбиесі адам қылды" деп нақтылап айтатын болсақ, онда бұл бір
мақсатты сияқты әрекеттердің өзара теңгерілмейтінін байқаймыз. "Қоршаған
орта тәрбиеледі" немесе "Отбасы тұрмысы тәрбиеледі" деумен жеке адам дамуы
мен қалыптасуына әлеуметтік-экономикалық және тұрмыстық жағдайлардың
күнделікті жоспарсыз, мақсатты бағдары болмаған ықпалын түсінеміз. Ал енді
"мектеп тәрбиесі" десек, әңгіме басқаша, бұл ретте арнайы ұйымдастырылған
және саналы іске асырылатын тәрбиелік қызметті білеміз.
К. Д. Ушинский: "Педагогикадағы тәрбие - алдын-ала ниеттелген және
арнайы ұйымдастырылған педагогикалық процесс" - деп тұжырымдаған.
Арнайы ұйымдастырылған тәрбиенің мән-мағынасы .
Тәрбие мәнін дәлірек топшылау мақсатымен американ психологы және
педагогі Эдвард Ли Торндайк былай деген еді: "Тәрбие сөзіне әркім әртүрлі
мағына береді, бірақ ол қашанда өзгеріс дегеңді аңдатады. Егер біреуді
өзгеріске келтіре алмасақ, біз оны тәрбиелемегеніміз". Ал енді осы
өзгерістер жеке адам дамуында қалай көрінеді? Бұл сұраққа жауап бере, К.
Маркс "Адамның қоғамдық тұлға ретінде дамуы мен қалыптасуы азаматтық
болмысты игеру жолымен іске асады"- деген еді. Бұл тұрғыдан тәрбиені өсіп
келе жатқан әулеттің адамзаттық болмысты игеруге пайдаланатын құрал-жабдығы
деп білу қажет.
Ал енді осы болмыстың өзі не және оны игеру қалай өтеді? Адамзаттық
болмыс дегеніміз адамдардың көптеген ұрпағының еңбегі және жасампаздық
ұмтылысынан туындаған қоғамдық тәжірибе. Бұл тәжірибе өз ішінде келесі
құрылым бірліктерін қамтиды:
1) адамдардың табиғат және қоғам жонінде жасаған білімдерінің
жиынтығы;
2) еңбектің әрқилы саласында қажет ептіліктер мен дағдылар және
шығармашылық іс-әрекет әдістері;
3) әлеуметтік, рухани қатынастар.
Аталған тәжірибе көп ұрпақтың еңбегі және шығармашылық күшімен
жасалатындықтан білімдер де, тұрмыстық ептіліктер мен дағдылар да, сондай-
ақ ғылыми және көркемдік туындылар мен рухани-әлеуметтік қатынастар да
адамдардың әртүрлі танымдық, көркем шығармашылық, әлеуметтік және рухани
қызметінің нәтижелерінен қалыптасады. Енді осы тәжірибені өз "игілігіне"
айналдырып, "меншіктеп" алу үшін жаңа әулет қайтадан бұл "затты" ақыл-
саналық сипатқа келтіруі тиіс, яғни қай формада болмасын оны жасауға
бағышталған іс-әрскстті (еңбектік, танымдық, әлеуметтік, көркемдік-
эстетикалық) шығармашылықпен көркейте, байыта отырып, қайта жаңғыртып,
бұрынғыдан да дамыңқыраған түрде өзінен кейінгі ұрпаққа жеткізуге борышты.
Тек өз қызметінің күшімен, шығармашылық ұмтылысымен ғана адам қоғамдық
тәжірибені және оның құрылымдық бірліктерін игеруі мүмкін. Осыдан тәрбиенің
негізгі қызметі — жас адамды қоғамдық тәжірибенің әр тарапын заттықтан
саналылыққа айналдыру ісіне жұмылдырып, өткен тәжірибені өзі қайтадан
жаңғыртып, осылайша өз бойында қоғамдық сапалар мен қасиеттерді өзі
баулуына, яғни оның жеке адамдық сатыға көтерілуіне көмектесу. Бұдан
тәрбиенің терең астарлы күші үгіт-насихаттық құрғақ сөзбен жас адамды іске
бағдарлауға емес, ал оның өзін жеке адамдық қасиеттерін қалыптастыратын
қоғамдық тәжірибснің әр түрлі тарапын игеруге, пайдалы қызметке қосуда.
Педагогика үшін және бір маңыздысы — жеке адамдық даму тұлғаны
тәжірибе игеру қызметіне қосумен ғана шектелмейді, ең бастысы, оның сол
сәттегі істе белсенділігіне, оның бағыт-бағдарына, яғни еңбекке деген
қатынасына байланысты.
Жеке адамның дамуы үшін оның ұйымдастырылған іс-әрекеттегі
белсенділігінің бағыт-бағдар сипаты да біршама маңызға ие. Мысалы, сынып
пен мектептің жалпы табысы еңбектегі белсенділік пен өзара байланысқан
көмек болуы мүмкін.
Ұйымдастырылған іс-әрекет барысында әрдайым оқушылардың белсенділігіне
жол бере отырып, оларда сол қызметке деген ұнамды және шынайы адамгершілік
қатынас қалыптастыру қажет.
Келтірілген ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz