Шаңғы спортының мәні

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3

І. ШАҢҒЫ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ТҮСІНІК
1.1. Шаңғы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
ІІ. ШАҢҒЫ СПОРТЫНЫҢ ТАРИХЫ
2.1.Шанғы спортының пайда болуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..7
ІІІ. ШАНҒЫ ТЕБУ ӘДІСІ МЕН СИПАТТАРЫ
3. 1. Жалпы жағдай ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9
3.2. Сырғанау адымның фазалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
3.3. Негізгі жағдай ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .11
3.4. Қимылдың сыртқы сипаттары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13
3.5. Ауыспалы екі адымды жүріс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14
3.6. Ауыспалы екі адымды жүрісті үйрету ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .21

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...25Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .26

Шаңғымен жылжудың дұрыс техникасы дегеніміз қимыл жүйесі, олар арқылы шаңғышы өз қимылының жоғары жетістігіне жетеді. Басқаша айтқанда, шаңғымен жылжу техникасы шаңғышыға белгілі бір нәтижеге жету үшін оның дене күшінің дамуына сәйкес келетін мүмкіндігін жүзеге асыруға көмектесуі керек. Алайда егер шаңғышының жұмыскерлік қабілеті төмен болса, ең дамыған техника да жоғары спорттық жетістіктерге әкелмейді. Және керісінше, егер қимыл әрекеттері жақсы дамыған спортшы дамыған техниканы меңгермесе, спорттық жетістіктерге жете алмайды. Бұл техника мен спортшының дене бітімінің күш жұмсау қабілетінің өзара байланыстылығымен түсіндіріледі. Шаңғымен жылжу техникасының көрсеткіштері болып табиғилық, нәтижелілік, жылдамдық және үнемділік табылады.

1 Аграновский М.А. Лыжный спорт. – М. : ФиС, 1983. – 101 с.
2 Аграновский М.А. Лыжный спорт. – М. : ФиС, 1966. – 28 с.
3Бутин И.М. Лыжный спорт. – М. : Академия, 2000. – 61 с.
4 Бутин И.М. Проложи свою лыжню. – М. : Просвещение, 1985. – 112 с.
5 Бутин И.М. Лыжный спорт. – М. : Просвещение, 1983. – 66 с.
6 Матвеев Э.М. Лыжный спорт. – М. : ФиС, 1966.– 28 с.
7. Төтенай Б. Дене тәрбиесі. Оқулық. – Астана.: Фолиант,
8. Төлешова Д. Шаңғы. //Мектептегі дене шынықтыру, 2008, №4,
9. Есжанов Б. Шаңғы дайындығы білімінде. //Қазақстан мектебі,

Пән: Спорт
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:

АСТАНА ҚАЛАСЫ ГУМАНИТАРЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ

Шығармашылық бөлімі
Дене тәрбиесі және спорт пән бірлестігі

Курстық жұмыс

ШАҢҒЫ СПОРТЫНЫҢ МӘНІ

Орындаған: 0130000 Дене мәдениеті
және спорт мамандығы
0103023 Дене мәдениеті және спорт мұғалімі біліктілігі бойынша оқитын 4 курс студенті Өміртай А.
Жетекші: Дене тәрбиесі және арнайы пәндер оқытушысы Ильясов Ж. И

Орындаған: 0130000 Дене мәдениеті
және спорт мамандығы
0103023 Дене мәдениеті және спорт мұғалімі біліктілігі бойынша оқитын 4 курс студенті Өміртай А.
Жетекші: Дене тәрбиесі және арнайы пәндер оқытушысы Ильясов Ж. И

Мазмұны

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3

І. ШАҢҒЫ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ТҮСІНІК
1.1. Шаңғы ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
ІІ. ШАҢҒЫ СПОРТЫНЫҢ ТАРИХЫ
2.1.Шанғы спортының пайда болуы ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7
ІІІ. ШАНҒЫ ТЕБУ ӘДІСІ МЕН СИПАТТАРЫ
3. 1. Жалпы жағдай ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9
3.2. Сырғанау адымның фазалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
3.3. Негізгі жағдай ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .11
3.4. Қимылдың сыртқы сипаттары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
3.5. Ауыспалы екі адымды жүріс ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
3.6. Ауыспалы екі адымды жүрісті үйрету ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... 21

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...25 Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .26

Кіріспе

Шаңғымен жылжудың дұрыс техникасы дегеніміз қимыл жүйесі, олар арқылы шаңғышы өз қимылының жоғары жетістігіне жетеді. Басқаша айтқанда, шаңғымен жылжу техникасы шаңғышыға белгілі бір нәтижеге жету үшін оның дене күшінің дамуына сәйкес келетін мүмкіндігін жүзеге асыруға көмектесуі керек. Алайда егер шаңғышының жұмыскерлік қабілеті төмен болса, ең дамыған техника да жоғары спорттық жетістіктерге әкелмейді. Және керісінше, егер қимыл әрекеттері жақсы дамыған спортшы дамыған техниканы меңгермесе, спорттық жетістіктерге жете алмайды. Бұл техника мен спортшының дене бітімінің күш жұмсау қабілетінің өзара байланыстылығымен түсіндіріледі. Шаңғымен жылжу техникасының көрсеткіштері болып табиғилық, нәтижелілік, жылдамдық және үнемділік табылады.
Курстық жұмыстың мақсаты: шанғы спорты арқылы дене тәрбиесін ұйымдастырып, дене тәрбиесіндегі дене дамуындағы қозғалғыштық қабілеттердің оңтайлы іске асырылуын зерделеу.
Курстық жұмыстың міндеттері:
- шанғы спортының пайда болуы;
- шынғы спортының ерекшеліктері;
- шанғы спортына тәрбиелеу;
- балалардың қимыл-қозғалыстарын қалыптастыру жолдарын көрсету:
Курстық жұмыстың өзектілігі:
oo Шаңғы спорттық ойынының дене тәрбиесінде қолданылуы.
Шаңғы спорты, дене тәрбиесі жүйесіндегі қысқы спорт түрлері негізгілерінің бірі. Бұл спорт түрлерінің қатарына шаңғымен жарысу, шаңғымен тұғырдан секіру, шаңғы қоссайысы және тау шаңғысы, биатлон түрлері енеді. Бұлардың барлығы да қысқы Азия ойындардың, қысқы Олимпиялық ойындардың бағдарламаларында бар. Шаңғы спортынан жаттығулар мен жарыстар ашық аспан астында, таза ауада өтетін болғандықтан адамның денсаулығына өте пайдалы. Ол адамның бойындағы шыдамдылық, күш шапшаңдық, батылдық, ептілік, табандылық, айналаңды бақылау сияқты аса керек қасиеттерді өкпенің сыйымдылығын жан-жақты дамытады. Ш. Спортымен айналысу кезінде адамның барлық дене мүшелері жұмыс істейді. Сондықтан ол жан-жақты жетілуге, дамуға, шынығуға негіз салады. Шаңғы спортынан алғашқы ресми жарыс 1767 жылы Норвегияда өтті. Соған қарамастан Шаңғы спорты XIX ғасырдың аяғы мен XX ғасырдың басында қашан шаңғы спорты клубтары құрылып біткенше қалыптасу кезеңінен өтті деуге болады. 1924 жылы құрамына 24 мемлекеттердің өкілдері енген халықаралық шаңғы бірлестігі құрылды. Осы жылы ол алғаш рет ұйымдастырылған қысқы Олимпиялық ойындардың бағдарламасына енді (әрине барлық түрлері бірден емес) және ерлер арасында Әлем чемпионаты өтті. Әйелдер арасында әлем чемпионаты 1924 жылдан бастап өткізіле бастады. В) дәліздің нөмірлері жазылған жол сілтегіштер болады (бұл нөмірлер команда қатысушыларының нөмірлеріне сәйкес келуі тиіс. Жарысқа қатысушы сәйкес нөмірлердің сол жағындағы шаңғы жолына түседі; Кезеңде сөреден шығатын жарысқа қатысушылар сөре сызығында тұрады. Қатысушылар ортаңғы жолмен N2 - оң жақтағы, N3 - одан сол жақтағы және осындай ретпен қалған қатысушылар сөреден шығады (жұп нөмірлер оң жақтан ... Ортаңғы сызықтың сол жағынан)

І. Шаңғы туралы жалпы түсінік
1.1. Шаңғы

Шаңғы - қар бойынша адамның орын ауыстыруы үшiн құрал-сайман. (150 -- 220 сантиметрлер) екi ұзын ағаш пластиктен жасалған Планктерi болады және қайқы нәски iстiктелген. Шаңғылар қажеттi арнайы шаңғы бөтеңкелер шаңғылардың қолдануы үшiн аяқтарға бекiткiштер арқылы, дәл қазiр жағдайлардың көпшiлiгiнде бекiнедi. Шаңғыларда олардың қабiлеттiлiгi қар бойынша сырғанауға қолдана жылысады.
Шаңғы, археологтар адамзат 4-4,5 мың жыл бұрын шаңғыны пайдаланған деп есептейді. Мұны Норвегиядағы, Ресейдің Псков қаласы маңындағы қазба жұмыстары кезінде табылған алғашқы шаңғылардың қалдықтары дәлелдейді. Қарапайым тақтайдан жасалған шаңғыларды алғашқыда "қар басқыш" аталған бұл шаңғылар кейін қазіргі кейпіне жақындады. 1930 жылға дейін шаңғылар тұтас тақтайдан жасалынды, кейін жұқа тақтайлар бір-біріне желімделінді. Келе-келе бұларды фибропластан жасалған шаңғылар алмастырды. 1870 жылы алғашқы бекітпелер пайда болды, ал 1900 жылдан бастап сырғанауды жақсарту үшін шаңғы таяқтары пайдалана бастады. Араға жылдар салып шаңғының мынандай түрлері пайда болды: спорттық жарыс шаңғылары, түсу шаңғылары, трамплиннен секіруге арналған шаңғылар, су шаңғылары, аң аулауға арналған шаңғылар, фристайл және балалар шаңғылары. 1. Сөреден шығу, мәреге келу және эстафетаны беру аймағы бірі екіншісіне 10 м-дей жақын болмайтындай және 100 м-ден қашық болмайтындай етіліп бір деңгейде орналасуы керек. Мәренің орны оған жақындап келе жатқан қатынасушы 50 м-ден кем емес қашықтықтан көрінетіндей және жолдың (трассаның) соңғы 50 м-де ылди (құлдилайтын орындар) болмайтындай етіліп орналастырылады. 2. Жекелей және командалық жарыстардың сөресі мен мәресінде төмендегідей жабдықтар: А) сере мен мәре сызықтарында екі жағында да тиісінше "Сере" және "Мәре" жазулары бар плакаттар; Ә) ашық түсті жіппен (баумен) белгіленген сере және мәре сызығы; Б) сере мен мәре сызығының екі жағынан ұзындығы 20 м-ден кем болмайтындай жалаушалар, арқан және әлеміш тізбектермен (гирлянда) шектелген дәліз (коридор); В) сөрелік дәліздің бастауындағы шаңғыны таңбалайтын орын болуы; 3. Эстафеталық жүгірудің бірінші кезеңіндегі сөренің орны радиусы 100 м болатын айналманың бөлігі болып табылады. Сөреден шығатын жолдардың арақашықтығы -- 2 м. Сөре сызығынан 100 м бойы шаңғы жолдары қосарланып қатар жүреді, келесі 100 м-лікте олар үш шаңғы жолынан кем болмайтындай болып бір-біріне қосылады. Қашықтықтың алғашқы км-де шалт бұрылыстар мен бұрыштар болмауы керек. Эстафеталық жүрудің бірінші кезеңінің сөресінде; А) екі жағында да "Сере" жазуы бар плакаттар (сере сызығында немесе одан кейінірек); Ә) сере сызығынан жарыс жолының бағыты бойынша ұзындығы 100 м және ені 2 м болатын сөреден шығатын шаңғы жолдарын шектейтін дәліз (коридор); Б) сөреден шығатын [шаңғы] жолдарының үш негізгі (сере сызығынан 200 м) жолға қосылатын орында екі жалау қойылған қақпа;

ІІ. ШАҢҒЫ СПОРТЫНЫҢ ТАРИХЫ

2.1.Шанғы спортының пайда болуы

Бүкіл әлемде спорттық шаңғы тебу түрі қысқы спорт түрінде белгілі болды.Оның табиғатпен байланысы және адамға деген пайдалылығымен үлесі зор.
Шаңғының алғашқы пайда болуы адамдарға қысқы уақытта тамақ немесе көшіп қонуға көмегі тигендіктен өз орнын тапты.Ең алғаш рет бірінші шаңғы Псков облысының шекарасында табылды,яғни осы соңғы табылған шаңғы ең көне болып есептеледі.Оған шамамен 4300 жыл болған.Оны А.М.Микляев, 1982 жылы тапқан.Бірінші жазба құжаттарға сүйенсек шанғы 6-7ғ.ғ.з Готтық монах Жорданес 552 жылы.,грек тарихшылары Иордан 7 ғ., Авел Диакон 770 жылы жазылған.7 ғасырдың аяғында тарихшы Верефрид шаңғының толық анықтамасын жақды. Норвегия ханы Олаф Тругвассон 925 жылғы жазбалар бойынша жақсы шаңғышы ретінде танылған.Бірінші шаңғы сөзі 12ғасырда Русьқа жатады.Митрополит Никифор Киев князі Владимер Мономахқа жазған хатында шаңғы сөзін қолданған.Шаңғылар Петр 1-ші және Екатерина 2-шінің армиясында қолданылды.Біріншіден шаңғы тебуге Норвеждіктер көңіл бөлген.Шаңғы туралы бірінші журналға енгізген 1733 жылы Ганс Эмахузен болды. 1767 жылы шаңғы спортының бірінші жарысы өткізілді.
Әлемде бірінші рет шаңғы спортының көрме залы ашылды,ол яғни Тронхеймада 1862-1863 жылы өткізілді.Норвегияда ең алғаш рет шаңғы спортының қоғамы ашылды,содан соң Финляндияда спорттық клубы ашылды.Одан әрі қарай басқа да елдерде,яғни Европа,Азия және Америкада өз жалғасын тапты.Норвегияда шаңғы атағына арнап Холменколлндік ойыны 1883 жылы,Финляндияда Лахтиндік ойындар 1922 жылы Швецияда көптік шаңғы жарысы Васалоппет 1922 жылы мейрамдары өткізілді.
19 ғасырдың аяғында бүкіл елдерде өткізіле бастады.Шаңғы тебу түрлері әр елде әртүрлі болған.Норвегияда шаңғымен секіру өте жақсы дамыған,ал Японияда шаңғы тебу Австриялық жаттықтырушылардың әсерінен тау шаңғысы дамыды.
1910 жылы Ослода бүкіл әлемдік шаңғышылардың конгрессінде он мемлекет қатысты.19 ғасыр ортасында Ресейде ұйымдастырылған спорттық жарыстар өтілді.
1895 жылы 29 желтоқсанда Мәскеуде шаңғы тебушілердің ашылуы болды.Бұл күні біздің елімізде шаңғы тебу спорт күні болып жарияланды.Мәскеуде жүз спортшы қатысып,сонын ішінен рекордтық санға жеткен он сегіз.

ІІІ. ШАНҒЫ ТЕБУ ӘДІСІ МЕН СИПАТТАРЫ

3.1 Жалпы жағдай

Шаңғышы-жарысушының көптүрлі қимыл-қозғалысын жақсы түсіну үшін тұтас қимылдарды белгілі бір бөлімдерге бөліп қарастырған жөн. Шаңғы жүрісінің шаңғышылармен жиі қолданылатын негізгі тәсілдерінің бірі - жеке сырғанау адымдардан тұратын ауыспалы екі адымды жүріс. Қимыл фазалары деп шартты түрде аталған сырғанау адымының бөлімдері өзара жеке дене мүшелері қимылының сипаты жағынан емес, өзара байланысқан топтар жағынан бөлінеді.

3.2 Сырғанау адымның фазалары

Сырғанау адымының әрбір фазасының өзінің жеке сипаттары бар - орындалу уақыты, жылдамдығы, сырғанау ұзынды және т.б.
Жалғыз сырғанау адымы екі кезеңге нақты бөлінген - шаңғының сырғанауы, мұнда шаңғышы бір шаңғымен сырғанайды және шаңғының қозғалыссыз тұруы, мұнда итерілістің алдында сырғанаудың соңынан сол шаңғымен кідіріс жасалады. Бұдан кейін екінші шаңғымен екінші сырғанау адым жасалады. Сөйтіп, шаңғышы оң және сол аяқтарын ауыстырып сырғанау адымдарын жасайды.
Ауыспалы адым жасағанда шаңғышы-жарысушы екі шаңғымен қатар жүрмейді.
Шаңғымен сырғанау кезеңі үш фазаға бөлінеді, ал итеріліс кезеңі екі фазаға бөлінеді.
І фаза - амортизациямен еркін сырғанау (2.1 сурет, а - в). Итерілістен кейін, мәселен, оң аяқпен итерілгеннен кейін шаңғышы сол аяқпен сырғанайды. Оң жақтағы шаңғы және екі таяқ ауада орналасады және қарға сүйенбейді. Еркін сырғанау жасалады. Бұл шаңғышының жылдамдықты ұлғайта алмайтын жалғыз фазасы. Фазаның шекаралары болып келесі сәттер табылады: басы - оң жақтағы шаңғының тіректен кетуі және соңы - оң жақтағы таяқтың қарға тірелуі.
ІІ фаза - тірек аяғын тік қою арқылы сырғанау (2.1 сурет, в - д). Бұл қимыл бұл фазада тік жүрген тірек аяқтың тізе буындары бүгілгенге дейін жалғасады. Бұл сәт ІІ фазаның соңы. Фазаның барысында шаңғышы жылдамдықты барынша төмендетпеуге ұмтыла отырып, таяқпен белсенді итеріледі. Таяқпен итерілу келесі екі фазада да жалғасады. Сондықтан ІІ фаза бұл маңызды қимылмен емес, жақсы ажыратылатын сипат - тірек аяғын тік қоюмен аталады.
ІІІ фаза - жартылай отырып сырғанау (2.1 сурет, д - е). Бұл сырғанаудың соңғы фазасы. Ол сирақты түсіру сәтінен басталып, шаңғының тоқтауымен аяқталады.
ІV фаза - жартылай отырып алға қарай ұмтылу (2.1 сурет, е - ж). Ол тізе буынында итерілетін аяқтың тік қойғанға дейін жалғасады. Бұл фазада тізе буынында жартылай отыру аяқталады. Ортан жіліктің ұршық басындағы белсенді жазуды үлкен жылдамдықпен нәтижелі итеріліс қамтамасз етеді.
V фаза - аяқты жазу арқылы итеріліс (2.1 сурет, ж - и). Бұл фаза жартылай отырыстың соңынан сол жақтағы шаңғының тіректен үзілуіне дейін жалғасады. Аяқпен алға ұмтылу фазаның соңында аяқталады. Сырғу адымы аяқталды, осы сәттен бастап келесі сырғу адымы басталады, ендігі жерде оң жақтағы шаңғыдан басталады.

Сырғу адымының кезеңдері
Фазалар
Фазалардың шекаралары
Сырғу

І - амортизациямен еркін сырғу
Қозғалыс тудыратын аяқтың қардан үзілуі
Таяқтарды қарға қою

ІІ - тік аяқтармен сырғу
Тік қоюдан кейін тірек аяқты тізеде бүгуді бастау

ІІІ - жартылай отырып сырғу (топпен)

Қозғалыс тудыратын аяқтағы бәтеңке өкшесінің шаңғыдан ажырауы

Итерілу
ІV - тізе буынында қимыл тудыратын аяқты бүге отырып алға ұмтылу
Тізе буынында қимыл тудыратын аяқты тік қою

V - қимыл тудыратын аяқты тік қоя отырып итерілу
Қимыл тудыратын шаңғының қаржын ажырауы
2.1 сурет - Ауыспалы екі адымды жүріс

3.3 Негізгі жағдай

Шаңғы жүрісінің көп түрлілігіне қарамастан, олардың жалпы негізгі элементтері бар.
Отыру. Дененің және оның жеке бөлшектерінің оптималды жағдайы, олар қиылысқан жерде шаңғымен жүру үшін қолайлы жағдайлар жасайды.
Сырғу. Бір шаңғымен сырғу кезеңін (жүрістің қандай да тәсілі болса да) анализ қолайлылығы үшін үш бөлікке бөлуге болады: амортизациямен еркін сырғу (3.1 сурет, а), тік аятармен сырғу (3.1 сурет, б) және жартылай отырып сырғу, топпен (3.1 сурет, в).
Бір шаңғымен сырғанау кезінде екіншісін салмақ салмай алға жылжытады.

3.1 сурет - Сырғанау

Жүрудің ауыспалы тәсілінде, сондай-ақ бір шаңғыда бір жүрістен екінші жүріске ауысудың бірқатар ауысымында қолдардың белсенді жұмысы да қолданылады.
Аяқпен қозғалу. Шаңғышы аяқпен қозғалу арқылы дене салмағын бір аяқтан екінші аяққа ауыстырып отырады және түсетін жылдамдыққа ие болады. Мәселен, тек ауыспалы екі адымды жүрісте аяқтың ауыспалы қозғалысында жалпы жылдамдықтың 80 пайызын жетілдіруге болады. Аяқпен қозғалу - бұл ортан жіліктің ұршық басындағы аяқты тік қою және тізені бір уақытта бүгу және тік қою арқылы денені алға қарай жылжыту қимылы (3.2 сурет).
3.2 сурет - Аяқпен қозғау салу

Қимылдардың жалпы үйлесімі. Шаңғышының қимыл үйлесімінде маңызды фактор болып ритм саналады. Қатаң белгіленген уақыт және кеңістік сипаты бар қимылдардың заңды қайталануының бүзылу қажығандыққа әкеліп соқтырады. Жүріс бір қалыпты, жеке жағдайда артық кідіріссіз қимыл біркелкі болуы тиіс.
Жүрістің цикліндегі қимылдардың жалпы үйлесімділігінде біркелкіліктің маңызы зор: сол қолды оң аяқпен алға шығару, оң қолмен оң аяқты белсенді алға шығару арқылы қозғалысты бастау.

3.4 Қимылдың сыртқы сипаттары

Жүрістің түрлі тәсілдерін қарастырмас бұрын қимылдың сыртқы сипаттарына тоқталған жөн.
Қимыл құрылымы - жүріс циклындегі шаңғышы қимылдарының белгілі өзара байлынысы мен құрылымы.
Шаңғы жүрісінің циклы - бірізді өзара байланысқан қимылдар жиынтығы, олардың нәтижесінде шаңғышы қозғалысты бастаған жағдайға қайта оралады. Ол аяқталған қимылды құрайды, ол жылжу процесінде міндетті түрде қайталануы тиіс. Жүріс циклының уақыт және кеңістік мөлшерлемесі бар.
Циклдың ұзақтығы - уақыт аралығы (мсек), оның мерзімі біткеннен кейін шаңғышы қозғалысты бастаған жағдайға қайта оралады.
Циклдың ұзындығы - бір циклда шаңғышының тігінен өткен қашықтығы.
Аяқты тіреу уақыты - итерілістің басынан аяғына дейінгі аралық; сілтеу аяғын ауыстыру уақыты аяқпен итерілістің аяқталуы кезінде басталып, оған дененің салмағы салынғанда аяқталады.
Тірек реакциясы - шаңғышының қысымына немесе оның белсенді әрекетіне жауап беретін тіректен шығатын күш. Тірек реакциялары көлемі жағынан да, бағыты жағынан да өзгере алады. Тірек реакциясының бағыты белсенді күштің әрекет бағытына кері, ал көлемі оған тура пропорционалды.
Қайраң - шаңғышы денесінің бір шаңғымен аяқ итерілімінің аяқталуынан кейін екінші аяқ итерілімінің жағдайына ауысуы (4.1 сурет).
Циклдың жұмыс кезеңі - шаңғышының белсенді әрекеті шапшаңдатуды немесе оның қимыл жылдамдығының төмендеуіне кедергі жасайтын кезеңі.
Циклдың біршама пассивті кезеңі - шаңғышы қимылы жұмыс кезеңіне бағытталған кезеңі.
Прокат - бұрындары жеткен жылдамдық арқылы болатын цикл кезеңі (бір шаңғымен сырғанау кезеңі).
Қимыл қарқыны - уақыт бірлігіндегі аяқталған қимыл саны.
Қимыл ритмы - шаңғышының жүріс цикліндегі уақытта, кеңістікте және тырысу сипаты бойынша қатаң белгіленген қимылдарының заңды алмасуы.

4.1 сурет - Перекат

3.5 Ауыспалы екі адымды жүріс

Қозғаушы және тежеуші күштің өзара байланысына байланысты екі адымды жүрістегі цикл ұзындығы 3,5-6,5 м шамасында құбылады, ал ұзақтығы 0,8-1,5 сек шамасында. Ең кең тараған қарқындық - минутына 40-75 цикл; жазықтағы қимылдың орташа жылдамдығы 4-6,4 мсек тең келеді.
Ауыспалы екі адымдағы жүрістегі сырғу адымы анализінің қолайлылығы үшін шартты түрде оны екі кезеңге бөліп қарастырайық - қозғау салу және сырғанау. Қозғау салу кезеңі екі фазаға бөлінеді: аяқты бүгу және тік ұстау арқылы итрілу; сырғанау кезеңі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.