Заңды тұлғаларды несиелеу туралы ақпарат
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3 . 4
І. бөлім. Заңды тұлғаларды несиелеу
1.1 Несиелеу жүйесінің элементтері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5 . 8
1.2 Несиелеудің шарттары мен кезеңдері ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9 . 10
1.3 Несиелеу әдістерімен қарыздардың есеп түрлері ... ... ... ..11 . 13
ІІ. бөлім. Жинақтық бағананың есептеу активі.
2.1 Банктерге жалпы сипаттама ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14 . 15
2.2. Банктердің неселеу қызметінің проблемалары ... ... ... ... 16 . 17
2.3. Банктердің активтерінің жинақтық бағасының есебі.. 18 . 19
3 бөлім. Заңды тұлғаларды несиелеудегі (банк жұмысы) проблемаларды шешу
3.1 Банктік несие арқылы көкейкесті проблемалар ... ... ... ... ... ... .20
3.2 Несиедегі проблемаларды шешу жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... 21
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 22
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 23
І. бөлім. Заңды тұлғаларды несиелеу
1.1 Несиелеу жүйесінің элементтері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5 . 8
1.2 Несиелеудің шарттары мен кезеңдері ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9 . 10
1.3 Несиелеу әдістерімен қарыздардың есеп түрлері ... ... ... ..11 . 13
ІІ. бөлім. Жинақтық бағананың есептеу активі.
2.1 Банктерге жалпы сипаттама ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14 . 15
2.2. Банктердің неселеу қызметінің проблемалары ... ... ... ... 16 . 17
2.3. Банктердің активтерінің жинақтық бағасының есебі.. 18 . 19
3 бөлім. Заңды тұлғаларды несиелеудегі (банк жұмысы) проблемаларды шешу
3.1 Банктік несие арқылы көкейкесті проблемалар ... ... ... ... ... ... .20
3.2 Несиедегі проблемаларды шешу жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... 21
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 22
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 23
Өркениетті жағыдайда рационалдық кредиттер принциптері ерекше маңызға ие болды тек қана объект, субъект және қызметтің сапалы ғана қызметеуге қажеттленуғе үміттену емес маржан денгейі кредиттің операциялардың табыстылығы, рисктің толемдері маңызды.
Сонымен бірге несиелеу технологиясын сақтау, қарыз берудің ережелері мен оны өтеу ережелерін сақтау, күнделікті қадағалау мен несиелеу операцияларын талдау да маңызды.
Талдағалы отырған жүмыс объектісі-Валют Тринзит қоры Ақтөбе.
Сонымен бірге несиелеу технологиясын сақтау, қарыз берудің ережелері мен оны өтеу ережелерін сақтау, күнделікті қадағалау мен несиелеу операцияларын талдау да маңызды.
Талдағалы отырған жүмыс объектісі-Валют Тринзит қоры Ақтөбе.
1. «Қазақстан Республикасының оның іс әрекеті» заңдары 2001 жыл
2. Жуков Е.Ф. «Банктер мен клиенттер заңды тұлғалар» 1998 жыл
3. Байшиев М. Халықаралық экономикалық қатынастар А. «Санат» 1998. .
4. Жуков Е.Ф. Деньги, кредит, банки. М., «Юнити», 1999.
5. Деньги, кредит, банки. Под.ред. О.М.Лаврушина, М., Финансы и статистика», 1999.
6. Көшенова Б.А. Ақша, несие, банктер, валюта қатынастары. А., «Экономика». 2000.
7. Мнацаканян А.Г. Деньги и кредит, К., Янтарный сказ. 2000.
8. Международные валютно-кредитные и финансовые отношение. Учебник, Под.ред. А.Н.Красовой. М., «Финансы и статистика». 1994.
9. Сурен А. Валютные операции. М.,м Дело, 1998.
10. Финансы, денежные обращение, кредит. Под.ред. Поляка Г.Б., М., Юнити, 2001.
11. Финансы, денежное обращение и кредит. Под.ред. Сенчагова В.К. и Архипова А.Ш. М., Проспект. 2000.
12. Финансы, деньги, кредит. Под.ред. О.В.Соколовой. М., Юрист. 2000.
2. Жуков Е.Ф. «Банктер мен клиенттер заңды тұлғалар» 1998 жыл
3. Байшиев М. Халықаралық экономикалық қатынастар А. «Санат» 1998. .
4. Жуков Е.Ф. Деньги, кредит, банки. М., «Юнити», 1999.
5. Деньги, кредит, банки. Под.ред. О.М.Лаврушина, М., Финансы и статистика», 1999.
6. Көшенова Б.А. Ақша, несие, банктер, валюта қатынастары. А., «Экономика». 2000.
7. Мнацаканян А.Г. Деньги и кредит, К., Янтарный сказ. 2000.
8. Международные валютно-кредитные и финансовые отношение. Учебник, Под.ред. А.Н.Красовой. М., «Финансы и статистика». 1994.
9. Сурен А. Валютные операции. М.,м Дело, 1998.
10. Финансы, денежные обращение, кредит. Под.ред. Поляка Г.Б., М., Юнити, 2001.
11. Финансы, денежное обращение и кредит. Под.ред. Сенчагова В.К. и Архипова А.Ш. М., Проспект. 2000.
12. Финансы, деньги, кредит. Под.ред. О.В.Соколовой. М., Юрист. 2000.
Жоспар.
Кіріспе
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... 3 – 4
І. бөлім. Заңды тұлғаларды несиелеу
1.1 Несиелеу жүйесінің
элементтері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5 - 8
1.2 Несиелеудің шарттары мен
кезеңдері ... ... ... ... ... ... .. ... ... . 9 - 10
1.3 Несиелеу әдістерімен қарыздардың есеп түрлері ... ... ... ..11 -
13
ІІ. бөлім. Жинақтық бағананың есептеу активі.
2.1 Банктерге жалпы
сипаттама ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... 14 - 15
2.2. Банктердің неселеу қызметінің проблемалары ... ... ... ... 16 –
17
2.3. Банктердің активтерінің жинақтық бағасының есебі.. 18 - 19
3 бөлім. Заңды тұлғаларды несиелеудегі (банк жұмысы) проблемаларды
шешу
3.1 Банктік несие арқылы көкейкесті
проблемалар ... ... ... ... ... ... .20
3.2 Несиедегі проблемаларды шешу жолдары
... ... ... ... ... ... ... ... 21
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... .22
Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... 23
Кіріспе
Өркениетті жағыдайда рационалдық кредиттер принциптері ерекше маңызға
ие болды тек қана объект, субъект және қызметтің сапалы ғана қызметеуге
қажеттленуғе үміттену емес маржан денгейі кредиттің операциялардың
табыстылығы, рисктің толемдері маңызды.
Сонымен бірге несиелеу технологиясын сақтау, қарыз берудің ережелері
мен оны өтеу ережелерін сақтау, күнделікті қадағалау мен несиелеу
операцияларын талдау да маңызды.
Талдағалы отырған жүмыс объектісі-Валют Тринзит қоры Ақтөбе.
Саласы-несиелеу жүйесінің элементтері, несиелеу сатылары, әдістері,
қарыздың есептесу түрлері, неше беру және оны өтеу.
Курстық жұмыстың мақсаты- несиелеу жүйесінің элементтерін
талдау, несиелеудің шарттары мен сатыларын үйрену, әдіс- тәсілдерін
меңгеру, қарыз түрлерінің есептесуіне мән беру неше берумен өтеу тәртібін
меңгеру, қазіргі заманғы несиелеу жүйесінің ерекшеліктерін анықтау.
Жоғарыда көрсетілген мақсаттан жұмыстың негізгі міндеттері туындайды.
Банктердің іс-жүзіндегі жинақтық риск (тәуекел). Әрекеттеуші
банктердің іс жүзіндегі активтерінің жинақтық риск (тәуекел ) есебі Ф. №
101 финанстық есебінің құжаттары негізінде активтердің жинақтық рискін
анықтап, әрбір тәуекелшіл топтың активінің процентін арақатынасын анықтау.
Әдістемелік негізгі курстің жұмыс негізінен практикалық және
теориялық тапсырмаларды орындауды салыстырмалы кестесін схемалық талдау
диаграманың әдістері қолданылды.
Ақпараттық негізгі – курстің жұмысына нұсқаулар, методикалық
материялдар нормативті және статистикалық құжаттарды қолдану арқылы
орындалды.
Қазіргі заманғы несиелеу тәжірбиелері мынадай ерекшелігі жүзеге
асырылған, Қазақстан банкілерінде несиелеу процесінде методикалық және
нормативті база орныққан жоқ. Ескі банктің нұсқаулар күн тәртібіндегі
несиелік операциялар жүктелген жүйемен жүріп келеді, бірақ ол әрекеттер
нарық жүйесіне қолайсыз. Мынадай жағдайда әрбір коммерциалық банк өзінің
тәжірбиесінде өзінің іс -әрекетін, несие жүйесін таңданарлық болса да әлі
де ұйымдастыру негізі орнықпаса да халықаралық және Отандық тәжірбиесі бола
тұра банктерге өз несиесін қарым – қатынасының клиенттпен өршете алса да,
қарыздың қайтарымын жақсартуға тырысады.
І. бөлім. Заңды тұлғаларды несиелеу
1.1 Несиелеу жүйесінің элементтері
Несие жүйесі үш қордан: несие субъектісі, несиені қамтамалау, несиелеу
субъектісі.
Несиелік операциялардың технологиясымен ұйымдастыру негізінде
қаншалықты өзін көрсетуге тырысқаны мен олардың әрбіреуі бір – бірінің
несиелік қызметін сенімді түрде толықтырады. Несиелеу жүйесінің қорлық
элементтері бір – бірімен ажарағысыз.
Басқаша айтсақ, олардың арасындағы тығыз бірлік бұзылса онда ол
жүйесінің бұзылуына әкеп соқтырады, осының әсерінен баніктің қарыздың
қайтарылымына нұқсан келтіреді. Бұрынғы орталықтандырылған эканомика
басқару жүйесі принцптерінің негізіндегі екі жүйе несиелеу объектісіне
болса ол кәсіп орындар мен ұйымдарға қарыз алуына құқық беретін.
Мынадай объект әрқашан табылып тұрды: жеке өздерінің және жал жалға
ресурстармен айналыспайтын кәсіпорындар туарлы материалдық құндылықтардан
жоғары деңгейдей пайда тапты, артығымен жоғалтып, қысқасы қосымша қаражатты
қажет етті. Ең алдымен бұлар сапалы тауарлы материялдық құндылықтар болды.
Шаруашылық ұйымдардың объективті қажеттілігінің қосымша сомасы: несиенің
объектісі бола тұра несиелеу объектісі бар бола тұрып, осы жеткілікті
болса да,бірау тап несиелік операцияның сенімділігіне нұқсан келтіру
болды. Әсіресе мұндай жағдайда банкпен ауылшаруашылық ұйым арасында өзара
қарым – қатынастар туғызды. Өсімдік және мал шаруашылығы шығымдарына
банікке несиелеудәң барлық өскен мөлшері жөнінде мәліметтер беріп отырды.
Дәл осында несиелеудің субъектісін есептемей – ақ шапшаң несиелеу, оның
несиелеуге болатындығы кредитті қайиарудың таңдатылуына әкіеліп соқтырды,
ақырында келіп қарыздарды қайтаруға рақымшылық жасауға әкеліп соқтырады,
колхоздар мен совхоздарды қарыз бережақтарын мемлекеттік бюджет есебінен
есептеп шығаруға мәжбүр етті.
Үш фундаменталді элементтердің жиынтығы жүйе ретінде іске асуда.
Мүмкін олардың несиелеу мүмкіндегі туралы сұрақты шешуіне біреуі – ақ
жеткілікті болар .
Бұл кезде несиелеу жүйесі ауқымындағы сұрақты шешуге сенім жетіп
жатыр. Бұл латынның Gredo сенім деген сөзінен туындап жатыр. Несие
беруді екі жақ ісі – несие беруші және алушы. Олардың арасында қайтарып
бастауында бағамының қайтарымы қозғалысы шешіледі. Бұл қозғалыс қарыздаушы
мен арадағы сенім ұялатады. Банк қызыметі мөлшердегі несиені ұсынған кезде
қарыз берушімен қарыз алушыны сендіреді. Себебі қарыз алушы несиені дұрыс
қажеттілігіне жұмсап, төлем төлеу мерзімінде нарық процентімен тиесім
қарызды қайтаруына сенім арттырады Несие эканомикалық қатынас сияқты, ылғи
тәуекел мен сенімсіз іс сәтті болмайды. Сенім, өзінің психологиялық көлеңке
жақтары бола тұра, субъектілі біле тұра, объект бола тұра , несиені
қамтемелеу негізі болса да. Сенімі біржағынан кредит алудың даусыз
элементі, бір жағымен екі жақты эканомикалық негізі анықталған процесс. Ал
несиелеу субъектісі кім болады?
Бұл жерде несиенің түрін айқындау керек. Несие алушы кім болса да,
несие түріне кіретін несиенің мемлекет белгісінен ашық мерзімі және белгілі
шерттары бар түрі;
- шаруашылықтың ( комерциялық) түрі мұнда несиелік қатынаста сатушы
төлемінің уақытын асыруға мүмкіндік жасаушы , сатып алынған тауарға белгілі
мерзімде төлеу үшін вексель жазып беруші қазіргі кәсіп орын шаруашылығында
бір –біріне тауарлы ғана емес қаражат несиесінде ұсынушылар:
- азаматтың (жеке) несие түрі мұнда несиесін қатынасушының бірі
(шетелдік субъектіге кіреді) несиелік іс - әрекетке жеке тұлғалар араласса.
- несиенің халықаралық түрі.
Ұсынылған несие түрлеріне қарай, өзінің байқалған ерекшіліктеріне
қарай несиелік ұйымдарға қатысты бола тұра олардың сараптамаларында
баніктің несие осы заманғы несиенің негізгі бөлігі ретінде қарастырылады.
Кредит субъектісі банктің классикалық ісі тұрғысынан мейлі заңды
тұлға, мейлі жеке тұлға болсын материялдық жағдайы тәуір, төлеуі жағдайы
бар эканомикалық гарантияларды іске асыратындар, соның ішінде несиелік іс -
әрекеттерге биімділер.
Салымшылар болып кез – келген жеке кәсіпкер, баніктің сенімін ақтай
алатын, белгілі материялдың және құқықтың гарантиясы бар несиенің процентін
төлеугі ынталы және оны несиелік мекемелерге оны қайтаруға өз еркімен
кірісушілер бола алады. Қарыз алушы әр түрлі деңгейде болуы мүмкін , жеке
тұлғадан бастап кәсіпорын, фирмалар, тіпті мемлекетке дейін болуы мүмкін.
Қазір несиелеу субъектісі төлемдегідей болып жіктеледі.
- мемлекет кәсіпорын ұйымдастыру;
- кооперативтер
- жеке еңбек (кәсіппен) айналысатын азаматтар жолдаушылыр.
- басқа баніктер
- шаруашылықтар, оның ішінде үкімет органдар, біріккен кәсіпорындар,
халықаралық одақтармен ұйымдар. Ниселерді субъект бойынша алумен неселеу
жүйесіндегі сараптау – екеуіде несе түрі. Несілер сипаты олардың
қасиеттерінің жиынтығын белгілі бір несиелік іскерліктің эканомикалық және
ұйымдық қатынасына сәйкес келед. Эканомикалық сипатты – бұл әрбір бөлек
жағдайда белгілі- қарыздар бірлеу тәртібмен өтеуі басқаша болуы әбден
мүмкін. Әрбір жеке жағдайында неше симетының өз нұскаулары регламенттік
алу және өтеу тәртібі болады. Неше түрлері оны алу субъектісі
бойынша ғана емес, басқа критерилерге де байланысты. Оларға
мошалар жатады:
- капитал қозғалысы мен несие байланысы
- несиені қолдану аймағы:
- несие мерзімі
- несиенің өтелуі
- несиенің қамтемелігі.
1.2. Несиелеу шарттары мен кезеңдері.
Несиелеу шарттары дегенде несиелеудің негізгі элементтері-
кредитті қамтемелеудің субъектісін, объектісін және несиемен қамтемесіз
ету. Бұл банк кез – келген клиентті несиелей алмайды дегенді білдіреді .
Неше алғысы келетіндер әрқашанда көп, бірақ солардың ішінде кімге сенуге
болады және қарыз уақтылы қайтарылатынына және қолданылғаны болу керек.
Банк қарызгермен оның несие төлеуге жағдайы екенін, оның баланстан
шығуына тауар шығарушының нарықтағы өлшемінің менеджментпен басқару есебін
тексеріуне танданбау керек. Несиелеу объектісі де маңызды орын алады. Несие
объектісі заемщиктің барлық қажеттілігін несие алмауды, тек уақытша төлеуге
қиындық болған кезде онімнің дамуы мен айналысымша (несиелеу) қажеттілігін
туғызады. Несиелеу жүйесінің үшінші негізгі элементті ретінде
келісімді қоштемелейді. Банктер, шаруашылықтар қажеттіліктерінің назарын
клиенттерге аударады. Несиелеу мақсаты заемщиктің алдын- ала экономикасы
даму үшін қщр жасауы, онын бәсекелестікке икемділігі және табыскерлігі,
өндірістен және айналымнан үзілісіз дамуы. Несиелеу шарты басқа жақты іс-
тәжірибесінің болуы және банк- несиелердің икелімділігі. Оның жазары
клиентпен сәйкес келді ықтимал. Банктың шоғырланған капиталды қайда салса
да өз таңдауы бар .
Оның мүмкіндігі шектеулі. Банктер жұмысы шектеулі осы мезетке
ресурстарының белгілі бір жиынтығы бар.Ортаның банкті экономикалық
нормативтермен қалпына келтіреді. Клиенттерге ұсынылатын несие мөлшері
Активтермен посивтер балансымен мерзімдері ақша ресурсынын мөлшері.
Заемщиктің несие мүмкіндігі оның тәуекел дәрежесіне байланысты. Несие
алушы қайткен күнде де несие алғысы келсе, бірақ банктің толық гарантиясы
мөлшерден тыс болса не жоқ болса онда мұндай қарыз берілмейді. Клиент
өзінің мүмкіндіктерін қарыздың төлейтіндігіне көз жеткізе білу керек.
1.3 Несие әдістерімен қарыздың есеп түрлері
Несиелеуді іс жүзінде айналым бойынша да қолдың бойынша да үйлеседі,
айналым сальда әдісі құрылады, несие қажеттілік мүмкіндігіне сай алғашқы
сатыларында жүзеге асырылады, ал екінші сатысында белгілі мерзімде өтем
төленеді; ол бірақ босатылған ресурстармен сәйкес келмеуі мүмкін. Алғашқы
статиясында гесие тауарлы материялдың бағалылармен шығымдардың алғашқы
стадиясының айналымда беріледі: екінші стадиясында қалдықтар негізінде
клиенттің банк алдындағы міндеті өтім мерзімінде өтіледі.
Несиенің іс - әрекеті клиенттің қарыздың есептесу есебінде байқалады,
бұл есептесу есебін банк оның атына аталады.
Қарыздың есептесу есебі – бұл клиенттің банккеоның қарыз алуынан
айтылған есептесу есебі. Оған клиент ақшаны несие пайызымен жауып отырады.
Барлық қарыздың есептесу есебіне олардың жалпы сипаты тән Несие беру
олардың дебитімен жүреді: ал несиені өтеуі – несие бойынша клиенттің банкке
бережағы сол жағымен, қарыз есебінің дебет жағымен жүргізіледі. Несиелеу
банктің комерциялық әрекеттері сақталған жағдайда да іске асырылады.
Несиелеу ақысы түрде жүргізіледі: несиелеу жарты банкпен несие алушының
несиелеу келісімен жасау негізінде іске асады. Несиелеужүиесін шартты түрде
жүргізіледі екі жақты эканомикалық жауапкершілік ескеріледі.
Несиелеу шарты сонымен ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... 3 – 4
І. бөлім. Заңды тұлғаларды несиелеу
1.1 Несиелеу жүйесінің
элементтері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5 - 8
1.2 Несиелеудің шарттары мен
кезеңдері ... ... ... ... ... ... .. ... ... . 9 - 10
1.3 Несиелеу әдістерімен қарыздардың есеп түрлері ... ... ... ..11 -
13
ІІ. бөлім. Жинақтық бағананың есептеу активі.
2.1 Банктерге жалпы
сипаттама ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... 14 - 15
2.2. Банктердің неселеу қызметінің проблемалары ... ... ... ... 16 –
17
2.3. Банктердің активтерінің жинақтық бағасының есебі.. 18 - 19
3 бөлім. Заңды тұлғаларды несиелеудегі (банк жұмысы) проблемаларды
шешу
3.1 Банктік несие арқылы көкейкесті
проблемалар ... ... ... ... ... ... .20
3.2 Несиедегі проблемаларды шешу жолдары
... ... ... ... ... ... ... ... 21
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... .22
Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... 23
Кіріспе
Өркениетті жағыдайда рационалдық кредиттер принциптері ерекше маңызға
ие болды тек қана объект, субъект және қызметтің сапалы ғана қызметеуге
қажеттленуғе үміттену емес маржан денгейі кредиттің операциялардың
табыстылығы, рисктің толемдері маңызды.
Сонымен бірге несиелеу технологиясын сақтау, қарыз берудің ережелері
мен оны өтеу ережелерін сақтау, күнделікті қадағалау мен несиелеу
операцияларын талдау да маңызды.
Талдағалы отырған жүмыс объектісі-Валют Тринзит қоры Ақтөбе.
Саласы-несиелеу жүйесінің элементтері, несиелеу сатылары, әдістері,
қарыздың есептесу түрлері, неше беру және оны өтеу.
Курстық жұмыстың мақсаты- несиелеу жүйесінің элементтерін
талдау, несиелеудің шарттары мен сатыларын үйрену, әдіс- тәсілдерін
меңгеру, қарыз түрлерінің есептесуіне мән беру неше берумен өтеу тәртібін
меңгеру, қазіргі заманғы несиелеу жүйесінің ерекшеліктерін анықтау.
Жоғарыда көрсетілген мақсаттан жұмыстың негізгі міндеттері туындайды.
Банктердің іс-жүзіндегі жинақтық риск (тәуекел). Әрекеттеуші
банктердің іс жүзіндегі активтерінің жинақтық риск (тәуекел ) есебі Ф. №
101 финанстық есебінің құжаттары негізінде активтердің жинақтық рискін
анықтап, әрбір тәуекелшіл топтың активінің процентін арақатынасын анықтау.
Әдістемелік негізгі курстің жұмыс негізінен практикалық және
теориялық тапсырмаларды орындауды салыстырмалы кестесін схемалық талдау
диаграманың әдістері қолданылды.
Ақпараттық негізгі – курстің жұмысына нұсқаулар, методикалық
материялдар нормативті және статистикалық құжаттарды қолдану арқылы
орындалды.
Қазіргі заманғы несиелеу тәжірбиелері мынадай ерекшелігі жүзеге
асырылған, Қазақстан банкілерінде несиелеу процесінде методикалық және
нормативті база орныққан жоқ. Ескі банктің нұсқаулар күн тәртібіндегі
несиелік операциялар жүктелген жүйемен жүріп келеді, бірақ ол әрекеттер
нарық жүйесіне қолайсыз. Мынадай жағдайда әрбір коммерциалық банк өзінің
тәжірбиесінде өзінің іс -әрекетін, несие жүйесін таңданарлық болса да әлі
де ұйымдастыру негізі орнықпаса да халықаралық және Отандық тәжірбиесі бола
тұра банктерге өз несиесін қарым – қатынасының клиенттпен өршете алса да,
қарыздың қайтарымын жақсартуға тырысады.
І. бөлім. Заңды тұлғаларды несиелеу
1.1 Несиелеу жүйесінің элементтері
Несие жүйесі үш қордан: несие субъектісі, несиені қамтамалау, несиелеу
субъектісі.
Несиелік операциялардың технологиясымен ұйымдастыру негізінде
қаншалықты өзін көрсетуге тырысқаны мен олардың әрбіреуі бір – бірінің
несиелік қызметін сенімді түрде толықтырады. Несиелеу жүйесінің қорлық
элементтері бір – бірімен ажарағысыз.
Басқаша айтсақ, олардың арасындағы тығыз бірлік бұзылса онда ол
жүйесінің бұзылуына әкеп соқтырады, осының әсерінен баніктің қарыздың
қайтарылымына нұқсан келтіреді. Бұрынғы орталықтандырылған эканомика
басқару жүйесі принцптерінің негізіндегі екі жүйе несиелеу объектісіне
болса ол кәсіп орындар мен ұйымдарға қарыз алуына құқық беретін.
Мынадай объект әрқашан табылып тұрды: жеке өздерінің және жал жалға
ресурстармен айналыспайтын кәсіпорындар туарлы материалдық құндылықтардан
жоғары деңгейдей пайда тапты, артығымен жоғалтып, қысқасы қосымша қаражатты
қажет етті. Ең алдымен бұлар сапалы тауарлы материялдық құндылықтар болды.
Шаруашылық ұйымдардың объективті қажеттілігінің қосымша сомасы: несиенің
объектісі бола тұра несиелеу объектісі бар бола тұрып, осы жеткілікті
болса да,бірау тап несиелік операцияның сенімділігіне нұқсан келтіру
болды. Әсіресе мұндай жағдайда банкпен ауылшаруашылық ұйым арасында өзара
қарым – қатынастар туғызды. Өсімдік және мал шаруашылығы шығымдарына
банікке несиелеудәң барлық өскен мөлшері жөнінде мәліметтер беріп отырды.
Дәл осында несиелеудің субъектісін есептемей – ақ шапшаң несиелеу, оның
несиелеуге болатындығы кредитті қайиарудың таңдатылуына әкіеліп соқтырды,
ақырында келіп қарыздарды қайтаруға рақымшылық жасауға әкеліп соқтырады,
колхоздар мен совхоздарды қарыз бережақтарын мемлекеттік бюджет есебінен
есептеп шығаруға мәжбүр етті.
Үш фундаменталді элементтердің жиынтығы жүйе ретінде іске асуда.
Мүмкін олардың несиелеу мүмкіндегі туралы сұрақты шешуіне біреуі – ақ
жеткілікті болар .
Бұл кезде несиелеу жүйесі ауқымындағы сұрақты шешуге сенім жетіп
жатыр. Бұл латынның Gredo сенім деген сөзінен туындап жатыр. Несие
беруді екі жақ ісі – несие беруші және алушы. Олардың арасында қайтарып
бастауында бағамының қайтарымы қозғалысы шешіледі. Бұл қозғалыс қарыздаушы
мен арадағы сенім ұялатады. Банк қызыметі мөлшердегі несиені ұсынған кезде
қарыз берушімен қарыз алушыны сендіреді. Себебі қарыз алушы несиені дұрыс
қажеттілігіне жұмсап, төлем төлеу мерзімінде нарық процентімен тиесім
қарызды қайтаруына сенім арттырады Несие эканомикалық қатынас сияқты, ылғи
тәуекел мен сенімсіз іс сәтті болмайды. Сенім, өзінің психологиялық көлеңке
жақтары бола тұра, субъектілі біле тұра, объект бола тұра , несиені
қамтемелеу негізі болса да. Сенімі біржағынан кредит алудың даусыз
элементі, бір жағымен екі жақты эканомикалық негізі анықталған процесс. Ал
несиелеу субъектісі кім болады?
Бұл жерде несиенің түрін айқындау керек. Несие алушы кім болса да,
несие түріне кіретін несиенің мемлекет белгісінен ашық мерзімі және белгілі
шерттары бар түрі;
- шаруашылықтың ( комерциялық) түрі мұнда несиелік қатынаста сатушы
төлемінің уақытын асыруға мүмкіндік жасаушы , сатып алынған тауарға белгілі
мерзімде төлеу үшін вексель жазып беруші қазіргі кәсіп орын шаруашылығында
бір –біріне тауарлы ғана емес қаражат несиесінде ұсынушылар:
- азаматтың (жеке) несие түрі мұнда несиесін қатынасушының бірі
(шетелдік субъектіге кіреді) несиелік іс - әрекетке жеке тұлғалар араласса.
- несиенің халықаралық түрі.
Ұсынылған несие түрлеріне қарай, өзінің байқалған ерекшіліктеріне
қарай несиелік ұйымдарға қатысты бола тұра олардың сараптамаларында
баніктің несие осы заманғы несиенің негізгі бөлігі ретінде қарастырылады.
Кредит субъектісі банктің классикалық ісі тұрғысынан мейлі заңды
тұлға, мейлі жеке тұлға болсын материялдық жағдайы тәуір, төлеуі жағдайы
бар эканомикалық гарантияларды іске асыратындар, соның ішінде несиелік іс -
әрекеттерге биімділер.
Салымшылар болып кез – келген жеке кәсіпкер, баніктің сенімін ақтай
алатын, белгілі материялдың және құқықтың гарантиясы бар несиенің процентін
төлеугі ынталы және оны несиелік мекемелерге оны қайтаруға өз еркімен
кірісушілер бола алады. Қарыз алушы әр түрлі деңгейде болуы мүмкін , жеке
тұлғадан бастап кәсіпорын, фирмалар, тіпті мемлекетке дейін болуы мүмкін.
Қазір несиелеу субъектісі төлемдегідей болып жіктеледі.
- мемлекет кәсіпорын ұйымдастыру;
- кооперативтер
- жеке еңбек (кәсіппен) айналысатын азаматтар жолдаушылыр.
- басқа баніктер
- шаруашылықтар, оның ішінде үкімет органдар, біріккен кәсіпорындар,
халықаралық одақтармен ұйымдар. Ниселерді субъект бойынша алумен неселеу
жүйесіндегі сараптау – екеуіде несе түрі. Несілер сипаты олардың
қасиеттерінің жиынтығын белгілі бір несиелік іскерліктің эканомикалық және
ұйымдық қатынасына сәйкес келед. Эканомикалық сипатты – бұл әрбір бөлек
жағдайда белгілі- қарыздар бірлеу тәртібмен өтеуі басқаша болуы әбден
мүмкін. Әрбір жеке жағдайында неше симетының өз нұскаулары регламенттік
алу және өтеу тәртібі болады. Неше түрлері оны алу субъектісі
бойынша ғана емес, басқа критерилерге де байланысты. Оларға
мошалар жатады:
- капитал қозғалысы мен несие байланысы
- несиені қолдану аймағы:
- несие мерзімі
- несиенің өтелуі
- несиенің қамтемелігі.
1.2. Несиелеу шарттары мен кезеңдері.
Несиелеу шарттары дегенде несиелеудің негізгі элементтері-
кредитті қамтемелеудің субъектісін, объектісін және несиемен қамтемесіз
ету. Бұл банк кез – келген клиентті несиелей алмайды дегенді білдіреді .
Неше алғысы келетіндер әрқашанда көп, бірақ солардың ішінде кімге сенуге
болады және қарыз уақтылы қайтарылатынына және қолданылғаны болу керек.
Банк қарызгермен оның несие төлеуге жағдайы екенін, оның баланстан
шығуына тауар шығарушының нарықтағы өлшемінің менеджментпен басқару есебін
тексеріуне танданбау керек. Несиелеу объектісі де маңызды орын алады. Несие
объектісі заемщиктің барлық қажеттілігін несие алмауды, тек уақытша төлеуге
қиындық болған кезде онімнің дамуы мен айналысымша (несиелеу) қажеттілігін
туғызады. Несиелеу жүйесінің үшінші негізгі элементті ретінде
келісімді қоштемелейді. Банктер, шаруашылықтар қажеттіліктерінің назарын
клиенттерге аударады. Несиелеу мақсаты заемщиктің алдын- ала экономикасы
даму үшін қщр жасауы, онын бәсекелестікке икемділігі және табыскерлігі,
өндірістен және айналымнан үзілісіз дамуы. Несиелеу шарты басқа жақты іс-
тәжірибесінің болуы және банк- несиелердің икелімділігі. Оның жазары
клиентпен сәйкес келді ықтимал. Банктың шоғырланған капиталды қайда салса
да өз таңдауы бар .
Оның мүмкіндігі шектеулі. Банктер жұмысы шектеулі осы мезетке
ресурстарының белгілі бір жиынтығы бар.Ортаның банкті экономикалық
нормативтермен қалпына келтіреді. Клиенттерге ұсынылатын несие мөлшері
Активтермен посивтер балансымен мерзімдері ақша ресурсынын мөлшері.
Заемщиктің несие мүмкіндігі оның тәуекел дәрежесіне байланысты. Несие
алушы қайткен күнде де несие алғысы келсе, бірақ банктің толық гарантиясы
мөлшерден тыс болса не жоқ болса онда мұндай қарыз берілмейді. Клиент
өзінің мүмкіндіктерін қарыздың төлейтіндігіне көз жеткізе білу керек.
1.3 Несие әдістерімен қарыздың есеп түрлері
Несиелеуді іс жүзінде айналым бойынша да қолдың бойынша да үйлеседі,
айналым сальда әдісі құрылады, несие қажеттілік мүмкіндігіне сай алғашқы
сатыларында жүзеге асырылады, ал екінші сатысында белгілі мерзімде өтем
төленеді; ол бірақ босатылған ресурстармен сәйкес келмеуі мүмкін. Алғашқы
статиясында гесие тауарлы материялдың бағалылармен шығымдардың алғашқы
стадиясының айналымда беріледі: екінші стадиясында қалдықтар негізінде
клиенттің банк алдындағы міндеті өтім мерзімінде өтіледі.
Несиенің іс - әрекеті клиенттің қарыздың есептесу есебінде байқалады,
бұл есептесу есебін банк оның атына аталады.
Қарыздың есептесу есебі – бұл клиенттің банккеоның қарыз алуынан
айтылған есептесу есебі. Оған клиент ақшаны несие пайызымен жауып отырады.
Барлық қарыздың есептесу есебіне олардың жалпы сипаты тән Несие беру
олардың дебитімен жүреді: ал несиені өтеуі – несие бойынша клиенттің банкке
бережағы сол жағымен, қарыз есебінің дебет жағымен жүргізіледі. Несиелеу
банктің комерциялық әрекеттері сақталған жағдайда да іске асырылады.
Несиелеу ақысы түрде жүргізіледі: несиелеу жарты банкпен несие алушының
несиелеу келісімен жасау негізінде іске асады. Несиелеужүиесін шартты түрде
жүргізіледі екі жақты эканомикалық жауапкершілік ескеріледі.
Несиелеу шарты сонымен ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz