Тамақтану гигиенасы. Балалардың тамақтану рационын құру

І. Кіріспе
1) Тамақтану рационы
2) Балалар мен жасөспірімдер тамағы.
3) Балалар мен жасөспірімдердің тамақтану мерзімі
4) Тамақтану сауаттылығының бес негізі
ІІ. Негізгі бөлім
1) Мектеп оқушыларының тамақтану тәртібі
2) Тамақтық рационға қойылатын негізгі гигиеналық талаптары
3) Қазақ халқының ұлттық тағамдары
ІІІ. Қортынды
1. Ұтымды тамақтану ұғымының мәні
IV. Пайдаланылған әдебиеттер

Тамақтану рационы дегеніміз (күндік немесе тәуліктік) – бір күн ішіндегі тамақтануға қолданылған тағамдар құрамы мен жалпы мөлшері.
Балалар мен жасөспірімдер тамағы. Дұрыс дайындалған тамақтың балалар мен жасөспірімдердін денесі мен ақылының бірқалыпты дамуы үшін мәні зор. Тамақтың жетіспеуі балалардың бойының өсуі мен дамуын кешеуілдетіп, организмнің әр түрлі ауруларға қарсыласуын төмендетеді, ал артық тамақтану — зат алмасу процесін бұзып, астың қорытылуына зиянын тигізеді. Тиімді тамақтану балалар мен жасөспірімдердің жасына қарай организмнің негізгі нәрлі заттарды қажетсінуін және олардың ара қатынасын ескере отырып ұйымдастырылуы қажет. Нәресте кезіндегі сәби балалардың (1 жастан 3 жасқа дейін) тамағында белокқа бай сүт және сүт өнімдері, ет, жұмыртқа болуы тиіс. Жаңадан туған сәбилердің күн тәуліктік рационында кем дегенде 600—800 мл сүт, ал мектеп жасындағы балалардың рационында 400—500 мл сүт болуы тиіс.

1) А.Г.Хрипкова Возрастная физиология и школьная гигиена. М., 1990
2) С. Жұмабаев Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы. А.,1988.
3) Қазақтың ұлттық тағамдары Алматы 2000 жыл

Пән: Валеология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

Тақырыбы: Тамақтану гигиенасы. Балалардың тамақтану рационын құру.
Қазақ халқының ұлттық тағамдары.

Орындаған: Разина А.С. П-409
Тексерген:Құнанбаева Г. Н.

Семей 2014

Жоспар:
І. Кіріспе
1) Тамақтану рационы
2) Балалар мен жасөспірімдер тамағы.
3) Балалар мен жасөспірімдердің тамақтану мерзімі
4) Тамақтану сауаттылығының бес негізі
ІІ. Негізгі бөлім
1) Мектеп оқушыларының тамақтану тәртібі
2) Тамақтық рационға қойылатын негізгі гигиеналық талаптары
3) Қазақ халқының ұлттық тағамдары
ІІІ. Қортынды
1. Ұтымды тамақтану ұғымының мәні
IV. Пайдаланылған әдебиеттер

Тамақтану рационы дегеніміз (күндік немесе тәуліктік) - бір күн ішіндегі тамақтануға қолданылған тағамдар құрамы мен жалпы мөлшері.
Балалар мен жасөспірімдер тамағы. Дұрыс дайындалған тамақтың балалар мен жасөспірімдердін денесі мен ақылының бірқалыпты дамуы үшін мәні зор. Тамақтың жетіспеуі балалардың бойының өсуі мен дамуын кешеуілдетіп, организмнің әр түрлі ауруларға қарсыласуын төмендетеді, ал артық тамақтану -- зат алмасу процесін бұзып, астың қорытылуына зиянын тигізеді. Тиімді тамақтану балалар мен жасөспірімдердің жасына қарай организмнің негізгі нәрлі заттарды қажетсінуін және олардың ара қатынасын ескере отырып ұйымдастырылуы қажет. Нәресте кезіндегі сәби балалардың (1 жастан 3 жасқа дейін) тамағында белокқа бай сүт және сүт өнімдері, ет, жұмыртқа болуы тиіс. Жаңадан туған сәбилердің күн тәуліктік рационында кем дегенде 600 -- 800 мл сүт, ал мектеп жасындағы балалардың рационында 400 -- 500 мл сүт болуы тиіс. Сәби балалардың майды қажетсінуін өсімдіктерден алынатын (күнбағыс, жүгері майы) маймен қамтамасыз ету керек, өйткені оларды организм жақсы сіңіре алады. Өсімдік майын көкөніс пюресі мен салатқа қосып беру керек.
Балалардың тамағына жидек, жемістердегі және олардың өңделген өнімдеріндегі организмге тез сіңетін углеводтардың болуының мәні зор. Сәби балалар мен ересек балалардың тамағындағы белоктар, майлар мен углеводтардың анағұрлым қолайлы ара қатынасы сәбилер үшін 1:1:3, ересектерге 1:1:4 болуы тиіс. Мұндай ара қатынастан едәуір ауытқу тамаққа жетерліктей мөлшерде нәрлі заттар мен витаминдердің енгізілуіне қарамастан денсаулыққа зиянын тигізуі мүмкін.
Мысалы, тамақта әсіресе мал майының көп болуы баланың организміндегі зат алмасудың, ас қорытуының бұзылуына әкеп соғып, салмағын ауырлатады. Углеводтардың артық болуы да зат алмасуын бұзып, семіртеді, ал тәттіні мөлшерден артық пайдалану балалар мен жасөспірімдерде диабет ауруының өрістеуіне әкеліп соғады. Балалар мен жасөспірімдердің тамағы әр түрлі болуы тиіс, ал біркелкі тамақ балалардың тәбетін нашарлатады. Майлы етті тек мектеп жасындағы ересек балаларға (14 -- 17 жастағы) беруге рұқсат етіледі. Шала қуырылған немесе ысталған сүр етті бала организмі нашар сіңіреді және оған уланып қалу не ішек құрты жұғуы мүмкін. Сондықтан оларды балаға бермеген дұрыс.
Сондай-ақ тұзы көп немесе бұрыш, қыша, сілті көп қосылған ет және балық тағамдары 8 -- 10 жастағы балалардың тамақтану рационынан алынып тасталуы керек. Алкоголь ішімдіктердің барлық түрі (сыра, үй наливкасы, тұнбасы) балалар мен жасөспірімдердің организміне зиянды әсерін тигізеді. Ащы кофе, какао, шай ішсе, сондай-ақ шоколадты көп жесе, әсіресе, 3 жасқа дейінгі балаллардың нервісі қозады.

таңертеңгі ас -- 30%
Балалар мен жасөспірімдер төрт оның өзінде төмендегідей
тамақтануға тиіс:
түскі тамақ -- 40 -- 45%

түстік -- 10%

кешкі тамақ -- 15 -- 20%

Егер бала яслиге, балалар бақшасына немесе басқадай балалар мекемесіне барып төрт мезгіл тамақ ішетін болса, онда үйде қосымша тамақ берудің қажеті жоқ. Ал бала барып жүретін балалар мекемесі тамақты екі немесе үш рет беретін болса, үйден қосымша тамақтандыру керек. Соңғы тамақ ұйықтардан 1,5-2 сағат бұрын ішілуі тиіс.
Балалар мен жасөспірімдердің дұрыс тамақтану жүйесін ұйымдастыру олардың денсаулығын нығайтып, дене және ой қабілетінің дамуына мүмкіндік береді, еңбек ету мен сабақ үлгеру қабілетін арттырады. Егер тамақтану дұрыс ұйымдастырылмаса, тиімсіз, яғни жеткіліксіз болса, организмде метаболизм, зат алмасу бұзылып, оның айналадағы ортаның зиянды әсеріне және әртүрлі жұқпалы ауруларға қарсы тұрарлық қабілеті төмендейді.
Балалардың тамақтануының үлкендерге қарағанда, едәуір айырмасы болады. Үлкендерге тамақ организмдегі тіршілік процестерін қолдану үшін, әртүрлі жұмыстарға жұмсалған күш қуатты қалпына келтіру үшін қажет болса, өсіп келе жатқан жас организмге тек өмірлік процестерді ғана қолдану үшін емес, сонымен бірге бүкіл организмнің өсу, даму, қалыптасу процесіне қажет.

Тамақ нәрлігі адам жасына, денсаулық күйіне, табиғат климатына байланысты
Тамақ құрамында негізгі оректік заттардың болуы (нәруыз, май, көмірсу)

Тамақтану сауаттылығы-ның бес негізі

Тамақ рационында қосымша заттардың болуы (витаминдер, микроэлемент)
Тәулік бойынша тамақтану тәртібінің мөлшерін сақтау

Тамақтанудың санитарлық - гигиеналық нормаға сай болуы

Мектеп оқушыларының тамақтану тәртібі ағзаның қарқынды өсуі мен балалардың тіршілік қарекетіне байланысты энергетикалық қажеттілігін қамтамасыз ету керек. Май мен қанттың мөлшері жоғары өнімдерді көп мөлшер тұтыну болашақта семіздіктің, тіс жегісінің, гиповитаминоздың, сондай ақ микронутринттердің жетіспеушілігінің дамуына әкеледі. Сондықтан жалпы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.