Компьтерлік қызмет көрсету орталығы
1 Кіріспе
1.1 Мекеменің техникалық қауіпсіздік ережелері
2 Кәсіптік іс. тәжірбиенің мазмұны
3 Студенттің өзіндік жұмысы:
ТАҚЫРЫБЫ: DELPHI ОРТАСЫНДА ГРАФИКАМЕН ЖҰМЫС.
4 Қорытынды
5 Қолданылған әдебиеттер
1.1 Мекеменің техникалық қауіпсіздік ережелері
2 Кәсіптік іс. тәжірбиенің мазмұны
3 Студенттің өзіндік жұмысы:
ТАҚЫРЫБЫ: DELPHI ОРТАСЫНДА ГРАФИКАМЕН ЖҰМЫС.
4 Қорытынды
5 Қолданылған әдебиеттер
Мен Досболов Б. кәсіптік іс- тәжірибемді Шымкент қаласы Тауке хан даңғылындағы Компьтерлік қызмет көрсету орталығында өтті. Менің тәжірибелік жұмысым берілген мекеменің білім мен жаңа технологиялар орталығында 24.07.06ж басталып 03.09.06ж өтілді. Іс тәжірибелік жетекшім берілген орталықтың директорлық қызметің атқаратын Досжанов Марат болды.
Жалпы мекеменің тарихына келетін болсақ «Copy Land» компьтерлік қызмет көрсету орталығы 2002 жылы Досжанов Мараттың бастамасымен құрылған болатын. Мемлекеттік басқару органымен Оңтүстік Қазақстан облыс тұрғындарын жұмыспен қамтуды уәкіл етеді. Яғни берілген кәсіпорын халықты оның ішінде жастарды, мүгедектерді, оралмандарды жалпы жұмысссыз қауымды жұмыспен қамту іс шараларымен айналысады.
Жалпы мекеменің тарихына келетін болсақ «Copy Land» компьтерлік қызмет көрсету орталығы 2002 жылы Досжанов Мараттың бастамасымен құрылған болатын. Мемлекеттік басқару органымен Оңтүстік Қазақстан облыс тұрғындарын жұмыспен қамтуды уәкіл етеді. Яғни берілген кәсіпорын халықты оның ішінде жастарды, мүгедектерді, оралмандарды жалпы жұмысссыз қауымды жұмыспен қамту іс шараларымен айналысады.
1. Освой самостоятельно Visual Basic.NET за 24 часа
Категория: Компьютерная литература > Программирование > Visual Basic. Фокселл Джеймс, Диалектика-Вильямс
2. VisuaI Basic.NET. Рецепты программирования. Мастер-класс
Категория: Компьютерная литература > Программирование > Visual Basic. Макдональд Мэтью, Русская Редакция
3. Самоучитель Основы программирования в Delphi 8 для .NET Framework +CD
Категория: Компьютерная литература > Программирование > Delphi. Культин Н. BHV-СПб
4. Программирование документов и приложений Office в Delphi +CD
Категория: Компьютерная литература > Программирование > Delphi. Корняков В.Н. , BHV-СПб
5. Приемы программирования в Delphi. Изд.2 +CD
Категория: Компьютерная литература > Программирование > Delphi. Архангельский А.Я. , Binom
6. Delphi 7 на примерах. Изд.2
Категория: Компьютерная литература > Программирование > Delphi. Шпак Ю.А. , Юниор.
7. Visual Basic.Net .Эффективная работа. Евангелос Петрусос.
8. Питер.2002.
9. Delphi 5-6. Камардинов .
10. В.Фаронов. ңDelphi x. Учебный курсң.
Категория: Компьютерная литература > Программирование > Visual Basic. Фокселл Джеймс, Диалектика-Вильямс
2. VisuaI Basic.NET. Рецепты программирования. Мастер-класс
Категория: Компьютерная литература > Программирование > Visual Basic. Макдональд Мэтью, Русская Редакция
3. Самоучитель Основы программирования в Delphi 8 для .NET Framework +CD
Категория: Компьютерная литература > Программирование > Delphi. Культин Н. BHV-СПб
4. Программирование документов и приложений Office в Delphi +CD
Категория: Компьютерная литература > Программирование > Delphi. Корняков В.Н. , BHV-СПб
5. Приемы программирования в Delphi. Изд.2 +CD
Категория: Компьютерная литература > Программирование > Delphi. Архангельский А.Я. , Binom
6. Delphi 7 на примерах. Изд.2
Категория: Компьютерная литература > Программирование > Delphi. Шпак Ю.А. , Юниор.
7. Visual Basic.Net .Эффективная работа. Евангелос Петрусос.
8. Питер.2002.
9. Delphi 5-6. Камардинов .
10. В.Фаронов. ңDelphi x. Учебный курсң.
Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 22 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 22 бет
Таңдаулыға:
ЖОСПАР
1 Кіріспе
1.1 Мекеменің техникалық қауіпсіздік ережелері
2 Кәсіптік іс- тәжірбиенің мазмұны
3 Студенттің өзіндік жұмысы:
ТАҚЫРЫБЫ: DELPHI ОРТАСЫНДА ГРАФИКАМЕН ЖҰМЫС.
4 Қорытынды
5 Қолданылған әдебиеттер
Кіріспе
Мен Досболов Б. кәсіптік іс- тәжірибемді Шымкент қаласы Тауке хан
даңғылындағы Компьтерлік қызмет көрсету орталығында өтті. Менің тәжірибелік
жұмысым берілген мекеменің білім мен жаңа технологиялар орталығында
24.07.06ж басталып 03.09.06ж өтілді. Іс тәжірибелік жетекшім берілген
орталықтың директорлық қызметің атқаратын Досжанов Марат болды.
Жалпы мекеменің тарихына келетін болсақ Copy Land компьтерлік қызмет
көрсету орталығы 2002 жылы Досжанов Мараттың бастамасымен құрылған болатын.
Мемлекеттік басқару органымен Оңтүстік Қазақстан облыс тұрғындарын жұмыспен
қамтуды уәкіл етеді. Яғни берілген кәсіпорын халықты оның ішінде жастарды,
мүгедектерді, оралмандарды жалпы жұмысссыз қауымды жұмыспен қамту іс
шараларымен айналысады.
Бұл орталық өз қызметінде яғни білім беру қызметінде жоғары деңгейлі
әрі қазіргі заман талабына сай техниканы қолданып және сонымен қатар
шетелдерде берілетін оқу жүйесіне сүйене отырып оқу процесін жаңарту
жұмыстарын жоспарлауда.
Жалпы орталық еңбек нарқына бәсекелес ұлттық кадрлар:
1. Электронды есептеуіш машинаның операторы – компьютерлік
техниканы жөндеуші.
2. Эем – операторы WEB дизайнері.
3. Интернет маманы, компьютерлік графика және дизайн.
4. Сауда және жарнама агенті.
5. Саяхат комплекстерінде қызмет көрсетуді ұйымдастырушы.
6. Фотограф.
Сияқты мамандарды кеңінен ұсынады. Жалпы мекемеде осы мамандықтар үшін
жаңа және керекті, әрі сапалы техникамен жабдықталған. Сонымен қатар мекеме
өз оқушыларына төлем ақысында жеңілдіктер жасап отыр. Әр мамандықтарда
оқушыларға арнап іс тәжірибелік сабақтарға да жеке уақыт та бөлінген.
Сонымен қатар орталық үлгілі әрі оқуда озат оқушыларға арнайы жұмыс
орындарын бөліп береді. Әр кез-келген мамандықта оқушыларға арнап
компьютерлік сауаттылық сабақтары өтіледі. Онда компьютердің маңызды
программаларымен қатар интернет желісінде жұмыс істеу сабақтарына да сағат
бөлінеді.
Кәсіптік іс-тәжірибенің мазмұны
Мен Досболов Б. жазғы өндірістік іс-тәжірибемді Copy Land
компьтерлік қызмет көрсету орталығында 24-ші маусым мен 2-ші қыркүйек
аралығында өткіздім. Өндірістік іс-тәжірибені бұл компьтерлік қызмет
көрсету орталығы өткізу үшін біріншіден міндетті түрде техникалық
қауіпсіздік ережесін білу қажет болды. Сондықтан алғаш компьтерлік қызмет
көрсету орталығына барған күні техника қауіпсіздік ережесі өткізілді. Сол
сабақ өткізіліп болғаннан соң компьтерлік қызмет көрсету орталығына кіруге
рұқсат берілді. Онда да тек компьютерлік технология жағынан көмек көрсету
бөліміне ғана кіруге мүмкіндік болды.
24-25.07.06. Техника қауіпсіздік шараларымен танысу. Жалпы бұл күні бізге
орталықтың техника қауіпсіздік ережелерінің барлық саласымен таныстырды.
Сонымен жалпы алғанда мына техника қауіпсіздік ережелерін сақтау керек:
1. Есептеуіш техника бөлмесінде әрбір студент қауіпсіздік техникасының
ережесін қатаң тәртіпте орындау керек.
2. Электрлік тоқпен зақымдалған студентке әрбір студент бірінші көмек
көрсете білу керек
• Электр тоғымен зақымдалған кезде тезірек тоқты өшіріп, зақымдалған
адамды сымнан босату керек.
• Егер демалысы тоқтап қалған болса , онда дәрігер шақырып жасанды
тыныс алу жәрдемін көрсету керек.Ол минутына 16-18 рет бір қалыпты
өту керек және қашан тыныс пайда болғанша жасау керек.
3. Студенттер ЭЕМ сым өткізгіштеріне рұқсатсыз тимеу керек.
4. Суланған қол , ылғал киіммен ЭЕМ-мен жұмыс істеуге болмайды.
5. Зақымдалған сым дұрыс істемей тұрған есептеуіш техникасының
құралдарымен жұмыс істеуге болмайды.
6. ЭЕМ-мен жұмыс істеу барысында қолайсыз иіс, дыбыс немесе түтінделген
сым байқалған болса ЭЕМ-ді өшіріп мұғалімге хабарлау керек.
7. ЭЕМ-ді іске қосып ескерусіз қалдыруға бөлме ішінде жүріп жолдастарының
назарын аударуға болмайды.
8. ЭЕМ-нің үстіне кітап, дәптер , киімдер тағы басқа заттарды қоюға
болмайды.
9. ЭЕМ-мен жұмыс істеп жатқанда сырттан кірген кісілерге тұрудың қажеті
жоқ.
10. ЭЕМ бөлмесіне рұқсатсыз кіруге болмайды.
26-27.07.06. Компьтерлік қызмет көрсету орталығындағы компьютерлермен
байланысы бар жұмыс орындарымен танысу. Бұл өндіріс орнында компьютермен
байланысы бар бөлімдер саны өте көп емес, кадрлар бөлімінде компьютермен
жұмыс істейді, арнайы компьютерлік технология жағынан көмек көрсету
бөлімі бар, ксерокөшірме орталығы бар, т.б. Біздің өндірістік іс-
тәжірибемізді өткізген бөліміміз компьютерлік технология жағынан көмек
көрсету бөлімі. Бұл бөлімде төрт компьютер орны берілген және алты
қызметкер жұмыс істейді. Компьютерлер соңғы технология бойынша жұмыс
істейді. Әрқайсысы соңғы моделдегі компьютерлер және жаңа бағдарламалық
тілдермен жабдықталған.
28.07.06-.1.08.06. Өндіріс орнының бас қызметкерлерімен, тарихымен және
экономикалық, техникалық қамтамасыздандыру шараларымен танысу. Бүгінгі
таңда компьтерлік қызмет көрсету орталығы қуатты әрі қазіргі заман
талаптарына сай құрылған орталық.
Біздің барған бөлім бұл компьютерлік технология жағынан көмек
көрсету бөлімі, бұл бөлімнің бас қызметкері Досжанов Марат бас программист
қызметін атқарады. Өндірістің өзінің кітапханасы бар, бізге оның көптеген
көмегі тиді. Сонымен бірге бізге басшылық қылған үш қызметкер болды, олар-
Рысқұлов Қуаныш, Байменов Ғалымжан т.б. Рысқұлов Қуаныш компьютерлік
технология жағынан көмек көрсету бөлімінің бас маманы. Сол бөлімнің
ішіне кіретін мамандардың барлығы Досжанов Мараттың қарамағына кіреді.
02-4.08.06. Компьютердің мінездемелерімен және Internet желісімен танысу.
Бөлімдегі қолданылатын компьютердің барлығы да соңғы үлгідегі компьютерлер,
қолданылатын бағдарламалардың санында шек жоқ. Internet желісімен жұмыс
істеу уақыты да , мүмкіндігі де өз қалауыңша.
Біз енді файлды жеткізу хаттамасымен танысайық. (File Transfer
protocol-FTP). Практикада ҒТР не ftp термині жиі ұшырасады. Каталогта
немесе почталық хабарда “файлды алу үшін компьютерге ftp жеткізу”
деген сөздер кездесуі мүмкін. Ол осы файлды алу үшін FTP жүйесі
қолданылатынын білдіреді. FTP арқылы қызмет ететін арнаулы бағдарламасы бар
желіге қосылған компьютер FTP – сервер деп аталады. FTP серверінің
мәліметтерісен қатынас құру үшін әркім стандартты кіру сұхбатын орындау
керек. Оның бір мысалы мынадай болуы ықтимал:open ftp. Relcom.su named
password – FTP серверге кірердегі сұраныс тізбегі , мұндағы : open FTP
серверімен қатынас құру сұранысы.
Интернет ішінен керекті информацияны іздеп табуға мүмкіндік
беретін тағы бір мүмкіндікті қарастырып өту керек. WORLD WIDE WEB (WWW,
\WEB), яғни “ дүниежүзілік өрмек “ информация іздеп бүкіл дүние жүзіне
“электрондық саяхат” жасайтын гипермәтіндік жүйе болып табылады. Қазіргі
кездегі әртүрлі информация алуға болатын ең кең таралған жүйе ретінде, WWW
есептеледі. Интернеттің қалған бөліктерінен гөрі WWW жүйесін пайдалану
жеңіл, әрі ыңғайлы.
WWW жүйесі байланыс орнатылған құжаттардан тұрады. Гипермәтін
деген не? Егер сіз Windows жүйесінің көмек беретін мәліметтер құрылымын
қарап шықсаңыз немесе Macintosh компьютерінің Hyper card файлын көрсеңіз
, сол гипермәтін мысалы бола алады. Гипермәтін құжат бір ұғымнан екінші
ұғымға мәтіндік байланыс арқылы тез өтуді қамтамасыз етеді. Бір мәтінді
бастан –аяқ оқудан гөрі сол мәтіннің белгілі бір бөлігін ғана оқып, сонан
кейін сол бөлікпен байланысты басқа ұғымдарға жылдам өте аласыз. Бұлай
жылжу ерекшеленген мәтін үзіндісіне курсорды алып барып тышқанды шерту
арқылы орындалып отырады.
05-08.08.06. Өндіріс орнында қолданылатын бағдарламалармен жұмыс жасау.
Қолданылатын бағдарламалардың саны шексіз деп айтып кеттім, егер оларды
айтып кетер болсақ, олар - DirX , Outlook Express, Windows Messenger,
Nero, Corel Graphics Suite, Microsoft FrontPage, Delphi, Visual basic
секілді бағдарламалар. Алғашқы қолданған бағдарлама Borland Delphi
бағдарламалық тілі болды.
Windows жүйесiнде Delphi ортасын iске қосу үшiн оны алдын-ала
компьютерге орнату қажет. Орта компьютерге орнатылған соң, Delphi-дi iске
қосу командасы:
Ортада программа құруға арналған модуль терезесi да iске қосылады
(Unit1.pas). Форма терезесiнiң астында орналасқандықтан, ол экранда
көрiнбейдi.
Delphi интерфейсiнiң құрамына негiзгi мәзiр, аспаптар панелi және
компоненттер палитрасы енгiзiлген. Негiзгi мәзiр пункттерiне (iшкi
мәзiрлерге) Delphi-де жұмыс iстеу командалары, аспаптар панелiне iшкi
мәзiрлерге енгiзiлген негiзгi командаларды орындайтын түймелер
орналастырылған.
Delphi-де дайындалатын программа проект деп аталады. Форма -
программаны дайындау алдында ашылатын, программаның сұхбаттық терезесi.
Delphi алғашқы рет iске қосылған кезде формаға Form1 атауы берiледi (1-
сурет). Оның жиектерiне тышқан көрсеткiшiн орналастырып, ол екi жақты
нұсқама түрiне айналған кезде форманы кеңейтуге не қысуға болады.
Программа пайдалану үшiн форма бетiне түрлi компоненттер орнатылады.
Негiзгi компоненттер Delphi терезесiнiң компоненттер палитрасында
орналасқан.
09–12.08.09. Компьютерлік локальді байланыс жүйесімен танысу.
13-16.08.06. Бағдарламаларды орнату және жою.
25-28.08.06. Компоненттердi пайдаланып қарапайым проект құру. Формада
орнатылған Label, Edit компоненттерiнiң Caption, Text қасиеттерiне
программа арқылы қол жеткiзу – Паскальдағы жазу өрiсiне қол жеткiзу сияқты.
Алдымен объект атауы жазылып, одан соң нүкте қойылады да, оның соңына
қасиет атауы енгiзiледi. Іасиетке мән меншiктеу тәсiлi әдеттегiдей. Мысалы:
Label1.Caption:=’Бiз студенттермiз’;
Edit1 өрiсiне енгiзiлген қарапайым мәтiндi (S) Label1 өрiсiне шығару
да мүмкiн. Ол үшiн процедура денесiн мынадай етiп алу жеткiлiктi
(Edit1.Text - Edit1 объектiсiнiң Text қасиетiн программа арқылы орнату
әдiсi):
var s : string;
begin
s := Edit1.Text;
Label1.Caption := s;
end;
17-19.08.06. Проектiнi сақтау және Ашу. Проектiнi дайындап болған соң оны
сақтау үшiн File-Save Project As не File-Save All командасын беру керек.
Егер проект алғаш рет сақталынып жатса, онда модульдi сақтауды сұралатын
Save Unit1 As терезесi көрiнедi.
19-22.08.06. Программаны компиляциялау. ЕХЕ файл Жаңа құрылған программаны
(проектiнi) сақтаған соң, оны iске қосу үшiн компиляциялау қажет. Ол үшiн
берiлетiн команда: Project-Compile Project (Проект-Проектiнi
компиляциялау). Жүйенiң сәйкес күйге келтiрiлуiне байланысты, iске қосу
командасы берiлген кезде компиляциялау барысы Compiling сұхбаттық
терезесiнде көрiнiп тұрады.
Компиляциялау командасы берiлген кезде Compiling терезесi экранда
көрiнбеуi ықтимал. Оны экранға шығару тәсiлi:
- Tools-Environment Options (Сервис-Күйге Келтiру) командасын беру.
Environment Options терезесi ашылады;
- терезенiң Preferences (Орнату) қосымша бетiн ашып, Compiling and
running (Компиляциялау және орындау) блогында орналасқан Show Compiler
progress (компиляциялау барысын көрсету) жалаушасын орнату.
23-24.08.06. Delphi-де берілгендер қорымен жұмыс. Файлдар мен бумалар
тізбегі экранға шығарылғаннан соң кейінгі жұмысымыз берілгендер қорымен
тығыз байланысты.
Ендігі кезекте біз Delphi-дегі берілгендер қорымен жұмыс
істейміз. Ол үшін алдымен Tools-Database desktop-File-New-Table
қатарымен орындағаннан кейін Creat Table терезесі шығады.
Терезе ашылғаннан соң ОК түймесін шерткеннен соң Creat Paradox 7
Table (Untitled) терезесі шығады.
25-26.08.05. Delphi-де жасалған бағдарламаны берілгендер қорымен
байланыстыру. Енді жасалған бағдарламаны берілгендер қорымен
байланыстырамыз, сонда файлдар мен бумалар тізбегі кесте түрінде экранға
шығарылады. Экранға шығарылған кезде файлдардың қай бумада тұрғандығы
анық көрінеді.Келесі суретте Y: бумасындағы файлдардың тізбегі көрсетілген.
Delphi-де файлдар мен бумалар санын Label-ге шығару. Берілгендер
қорымен байланыстырылғаннан соң Label компонентін пайдаланып экранға
файлдар мен бумалар тізбегінің санын шығаруға болады. Мысалы C: Y , яғни
С дискісіндегі Y бумасындағы файлдардың санына келер болсақ, ондағы жалпы
файлдар саны он төрт мың сегіз жүз жетпіс алтыға тең. Бұл сандар әрине
Label компонентіне шығарылады. Сонымен қатар мысалыға Program files
бумасындағы файлдардың тізбегін көрсететін болсақ, онда да Label
компонентіне осы бумадағы файлдардың саны шығарылады. Жалпы кез келген
бумадағы кез келген файлдардың тізбегінің санын көруге болады. Label
компонентіне келер болсақ, бұл компонент Delphi бағдарламалық тілінде көп
қолданылатын компоненттердің бірі.
28-29.08.05. Интернет сайттарымен танысып Delphi-де бағдарлама құруда
қолдану. Жалпы бізге файлдар мен бумалар тізбегін шығару бағдарламасын құру
үшін интернет сайттарының көп көмегі тиді. . Әсіресе Delphi бағдарламалық
тілінің арнайы өзінің сайтына кіру арқылы қажетті мәлімет алып
,бағдарлама құрдық десек те болады. Қолданған сайттар:
http:www. rambler.ru
http:delphiworld.narod.ru
http:msdn.microsoft.comlibsrary rus
http:petrokazakhstan.com
Бұл сайттардың ішінде http:delphiworld.narod.ru сайтының көмегі
орасан зор болды. Бұл сайттың әрине delphi бағдарламалық тілінде құрылған
файлдар мен бумалар тізбегін экранға шығару бағдарламасын құруда көп
көмегі тиді. Сайттың ішінде көптеген бағдарламалар берілген, кез келген
бағдарламаның үлкен маңызы бар деп айтуға болады.
30.08-03.09.06. Microsoft Word бағдарламасын пайдаланып, отчет жазу.
Компьютерлік технология жағынан көмек көрсету бөлімінде бізге
практиканттарға әрқайсысымызға бір компьютер орнынан берілді. Файлдар мен
бумалар тізбегін экранға шығару бағдарламасын жасап болғаннан кейін осы
жасаған бағдарламамыз жөнінде отчет жаздық. Отчет жазуда Microsoft Word
бағдарламасын қолдандық. Microsoft Word бағдарламасында негізі кез
келген тексттерді, құжаттарды теруге болады. Сонымен бірге математикалық
формулалары бар тексттерді де жазуға болады. Біздің бөлімде
бағдарламалардың барлығы соңғы үлгідегі бағдарламалар деп айтып кеткенмін,
бөлімдегі қолданылатын Microsoft Word бағдарламасы 2003-ші жылғы, яғни
Microsoft Word 2003 бағдарламасымен жұмыс жасадым.
3 СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫ
ТАҚЫРЫБЫ: ТАҚЫРЫБЫ DELPHI ОРТАСЫНДА ГРАФИКАМЕН ЖҰМЫС.
3.1 DELPHI – дің графикалық мүмкіндіктері.
DELPHI ортасындағы технология жұмысы объекті – ориентірлік және
визуальді программа идеясына жүктеледі. Объекті – ориентірлік идеясы
мәліметтердің инкапсуляциясынан (бірігуі) және типтегі олардың өңделу
тәсілінен құралады, ол класс деп аталады. Нақты анықталған класс айнымалысы
объект деп аталады. Терезедегі басқару элементтері объектіге мысал бола
алады: батырмалар, тізімдер, текстік алаңдар және т.б.Визуальді
программалау ортасы DELPHI – бұл (object Pascal) Паскаль тілінің объекті –
ориентірленген графикті автоматты қабық. Егер Паскаль тілінде құрылым-дық
бірліктер – бұл мәліметтер және командалар болса,онда мұнда ондай
құрылымдық бірліктер визуальды объект болады,ол компонент деп аталады.
Программа автоматизациясы палитра компонентерінен формаға (программаға)
ауыса алуы мүмкіндігінен және оның қасиеттерінің өзгеруі, программалық
кодқа қолмен өзгеріс бермей-ақ жүзеге асу мүмкіншілігі арқылы жеткілікті
болады.
Форма деп Windows терезесі қасиеттері бар компонент және оларға басқа
компоненттерінің тағайындалып орналасуы аталады.Формада компоненттер
көрінетін және көрінбейтін болуы мүмкін. Бұлар әртүрлі батырмалар,
тізімдер,текстік алаңдар, бейнелер және т.б. Олар экранда программаның
жұмыс істелу кезінде көрінеді. Көрінбейтін компоненттер көбінесе компью-
тердің жүйелік ресурсына қолайлы болуы ұшін тағайындалады.
Проект – бұл файлдардың жиынтығы, DELPHI программа жинақталады.
Delphi ортасының құралдары.
Олардың негізгі құралдары болып:
─ негізгі мәзір;
─ аспаптар панелі;
─ компоненттер палитрасы (Component Palette);
─ объект инспектор терезесі (Object Inspector);
─ форма терезесі;
─ модуль терезесі (Code Editor);
Delphi программасын іске қосу арқылы бұл құралдарға қол жеткізуге юолады.
Олардың үшеуі Delphi – дің негізгі терезесінің құрамына енгізілген, ал
қалғандары жеке - жеке терезелер болып орналасқан.
Негізгі мәзір және аспаптар панелі.
Негізгі мәзір мынадай элементтерден тұрады:
File Edit, Search, View, Project, Run, Component, Database, Tools, Help (1-
сурет)
File мәзірі проект файлдарымен жұмыс істеуге арналған бірнеше стандартты
командалардан тұрады. Осы командалардың көмегімен жаңа проект (New
Application) жаңа форма немесе модуль (New Form, New Unit) проект файлын
ашуға немесе жабуға (Open, Close) ашық тұрған барлық файлдарды жабуға
(Close All) файлды, проект немесе барлығын бірден сақтауға болады (Save,
Save As, Save Project As, Save All).
Edit мәзір командасының көмегімен компоненттерді өзара және торға
байланысты түзетуге болады. (Align, Align to bride) көрінбей қалған
компоненттердің көрінуін реттеуге (Brind to Front, Send to Back) таңдалған
компоненттердің өлшемін өзгертуге (Site), компоненттерді мағлұматтауға
(Scale) және т.б. өзгерістер жасауға болады.
Search (Поиск) мәзірі текст фрагментін іздеу және ауыстыру стандартты
командаларынан (Find, Replace, Search, Again,Incremental Search) және
басқалардан тұрады.
View (вид) мәзірінде элементтер ортасын көрнектеу командалары орналасқан.
Project (Проект) мәзірінің құрамына компиляциялау командалары (Compile,
Build, All) және программаның синтаксисін (Syntax Check) тексеруге кіреді.
Run (Выполнить) мәзірі арқылы программаларды жөндеуге және ішке қосуға
болады.
Component мәзірі жаңа компоненттерді құруға және инсталяцияға қолданады.
Database мәзірі мәліметтер қорындағы құралдарды (База данных) шақыру
командасынан тұрады.
Tools (Сервис) мәзірінде параметрлер ортасын баптау командалары бар.
Аспаптар панеліне ішкі мәзірлерге енгізілген негізгі командаларды кнопкалар
орналастырылған.
3.2 Проект құрылымы.
Проект (жоба) құрылымы. Проект дегеніміз – программалардың орындалуы
үшін Delphi – де құрылған файлдар жиынын айтамыз. Әрбір проект құрамында
міндетті түрде келесі файлдар кіреді:
-*.dpr проект файлы. Жобаның барлық файылына сілтеме жасайтын, программалау
кодында Object Pascal тілінде жазылған шағын файл.
Программаны осы файл орындауға жібереді.
Жобаға кіретін барлық формаларды сипаттаушы файлдар: *.pas –модуль файлы
және *.dfm- форма файлы.
Әрбір (проект) жоба формасына өзінің модулі сәйкес келеді.
-*.res – программалардың ресурстар файлы. Мұнда формаға ... жалғасы
1 Кіріспе
1.1 Мекеменің техникалық қауіпсіздік ережелері
2 Кәсіптік іс- тәжірбиенің мазмұны
3 Студенттің өзіндік жұмысы:
ТАҚЫРЫБЫ: DELPHI ОРТАСЫНДА ГРАФИКАМЕН ЖҰМЫС.
4 Қорытынды
5 Қолданылған әдебиеттер
Кіріспе
Мен Досболов Б. кәсіптік іс- тәжірибемді Шымкент қаласы Тауке хан
даңғылындағы Компьтерлік қызмет көрсету орталығында өтті. Менің тәжірибелік
жұмысым берілген мекеменің білім мен жаңа технологиялар орталығында
24.07.06ж басталып 03.09.06ж өтілді. Іс тәжірибелік жетекшім берілген
орталықтың директорлық қызметің атқаратын Досжанов Марат болды.
Жалпы мекеменің тарихына келетін болсақ Copy Land компьтерлік қызмет
көрсету орталығы 2002 жылы Досжанов Мараттың бастамасымен құрылған болатын.
Мемлекеттік басқару органымен Оңтүстік Қазақстан облыс тұрғындарын жұмыспен
қамтуды уәкіл етеді. Яғни берілген кәсіпорын халықты оның ішінде жастарды,
мүгедектерді, оралмандарды жалпы жұмысссыз қауымды жұмыспен қамту іс
шараларымен айналысады.
Бұл орталық өз қызметінде яғни білім беру қызметінде жоғары деңгейлі
әрі қазіргі заман талабына сай техниканы қолданып және сонымен қатар
шетелдерде берілетін оқу жүйесіне сүйене отырып оқу процесін жаңарту
жұмыстарын жоспарлауда.
Жалпы орталық еңбек нарқына бәсекелес ұлттық кадрлар:
1. Электронды есептеуіш машинаның операторы – компьютерлік
техниканы жөндеуші.
2. Эем – операторы WEB дизайнері.
3. Интернет маманы, компьютерлік графика және дизайн.
4. Сауда және жарнама агенті.
5. Саяхат комплекстерінде қызмет көрсетуді ұйымдастырушы.
6. Фотограф.
Сияқты мамандарды кеңінен ұсынады. Жалпы мекемеде осы мамандықтар үшін
жаңа және керекті, әрі сапалы техникамен жабдықталған. Сонымен қатар мекеме
өз оқушыларына төлем ақысында жеңілдіктер жасап отыр. Әр мамандықтарда
оқушыларға арнап іс тәжірибелік сабақтарға да жеке уақыт та бөлінген.
Сонымен қатар орталық үлгілі әрі оқуда озат оқушыларға арнайы жұмыс
орындарын бөліп береді. Әр кез-келген мамандықта оқушыларға арнап
компьютерлік сауаттылық сабақтары өтіледі. Онда компьютердің маңызды
программаларымен қатар интернет желісінде жұмыс істеу сабақтарына да сағат
бөлінеді.
Кәсіптік іс-тәжірибенің мазмұны
Мен Досболов Б. жазғы өндірістік іс-тәжірибемді Copy Land
компьтерлік қызмет көрсету орталығында 24-ші маусым мен 2-ші қыркүйек
аралығында өткіздім. Өндірістік іс-тәжірибені бұл компьтерлік қызмет
көрсету орталығы өткізу үшін біріншіден міндетті түрде техникалық
қауіпсіздік ережесін білу қажет болды. Сондықтан алғаш компьтерлік қызмет
көрсету орталығына барған күні техника қауіпсіздік ережесі өткізілді. Сол
сабақ өткізіліп болғаннан соң компьтерлік қызмет көрсету орталығына кіруге
рұқсат берілді. Онда да тек компьютерлік технология жағынан көмек көрсету
бөліміне ғана кіруге мүмкіндік болды.
24-25.07.06. Техника қауіпсіздік шараларымен танысу. Жалпы бұл күні бізге
орталықтың техника қауіпсіздік ережелерінің барлық саласымен таныстырды.
Сонымен жалпы алғанда мына техника қауіпсіздік ережелерін сақтау керек:
1. Есептеуіш техника бөлмесінде әрбір студент қауіпсіздік техникасының
ережесін қатаң тәртіпте орындау керек.
2. Электрлік тоқпен зақымдалған студентке әрбір студент бірінші көмек
көрсете білу керек
• Электр тоғымен зақымдалған кезде тезірек тоқты өшіріп, зақымдалған
адамды сымнан босату керек.
• Егер демалысы тоқтап қалған болса , онда дәрігер шақырып жасанды
тыныс алу жәрдемін көрсету керек.Ол минутына 16-18 рет бір қалыпты
өту керек және қашан тыныс пайда болғанша жасау керек.
3. Студенттер ЭЕМ сым өткізгіштеріне рұқсатсыз тимеу керек.
4. Суланған қол , ылғал киіммен ЭЕМ-мен жұмыс істеуге болмайды.
5. Зақымдалған сым дұрыс істемей тұрған есептеуіш техникасының
құралдарымен жұмыс істеуге болмайды.
6. ЭЕМ-мен жұмыс істеу барысында қолайсыз иіс, дыбыс немесе түтінделген
сым байқалған болса ЭЕМ-ді өшіріп мұғалімге хабарлау керек.
7. ЭЕМ-ді іске қосып ескерусіз қалдыруға бөлме ішінде жүріп жолдастарының
назарын аударуға болмайды.
8. ЭЕМ-нің үстіне кітап, дәптер , киімдер тағы басқа заттарды қоюға
болмайды.
9. ЭЕМ-мен жұмыс істеп жатқанда сырттан кірген кісілерге тұрудың қажеті
жоқ.
10. ЭЕМ бөлмесіне рұқсатсыз кіруге болмайды.
26-27.07.06. Компьтерлік қызмет көрсету орталығындағы компьютерлермен
байланысы бар жұмыс орындарымен танысу. Бұл өндіріс орнында компьютермен
байланысы бар бөлімдер саны өте көп емес, кадрлар бөлімінде компьютермен
жұмыс істейді, арнайы компьютерлік технология жағынан көмек көрсету
бөлімі бар, ксерокөшірме орталығы бар, т.б. Біздің өндірістік іс-
тәжірибемізді өткізген бөліміміз компьютерлік технология жағынан көмек
көрсету бөлімі. Бұл бөлімде төрт компьютер орны берілген және алты
қызметкер жұмыс істейді. Компьютерлер соңғы технология бойынша жұмыс
істейді. Әрқайсысы соңғы моделдегі компьютерлер және жаңа бағдарламалық
тілдермен жабдықталған.
28.07.06-.1.08.06. Өндіріс орнының бас қызметкерлерімен, тарихымен және
экономикалық, техникалық қамтамасыздандыру шараларымен танысу. Бүгінгі
таңда компьтерлік қызмет көрсету орталығы қуатты әрі қазіргі заман
талаптарына сай құрылған орталық.
Біздің барған бөлім бұл компьютерлік технология жағынан көмек
көрсету бөлімі, бұл бөлімнің бас қызметкері Досжанов Марат бас программист
қызметін атқарады. Өндірістің өзінің кітапханасы бар, бізге оның көптеген
көмегі тиді. Сонымен бірге бізге басшылық қылған үш қызметкер болды, олар-
Рысқұлов Қуаныш, Байменов Ғалымжан т.б. Рысқұлов Қуаныш компьютерлік
технология жағынан көмек көрсету бөлімінің бас маманы. Сол бөлімнің
ішіне кіретін мамандардың барлығы Досжанов Мараттың қарамағына кіреді.
02-4.08.06. Компьютердің мінездемелерімен және Internet желісімен танысу.
Бөлімдегі қолданылатын компьютердің барлығы да соңғы үлгідегі компьютерлер,
қолданылатын бағдарламалардың санында шек жоқ. Internet желісімен жұмыс
істеу уақыты да , мүмкіндігі де өз қалауыңша.
Біз енді файлды жеткізу хаттамасымен танысайық. (File Transfer
protocol-FTP). Практикада ҒТР не ftp термині жиі ұшырасады. Каталогта
немесе почталық хабарда “файлды алу үшін компьютерге ftp жеткізу”
деген сөздер кездесуі мүмкін. Ол осы файлды алу үшін FTP жүйесі
қолданылатынын білдіреді. FTP арқылы қызмет ететін арнаулы бағдарламасы бар
желіге қосылған компьютер FTP – сервер деп аталады. FTP серверінің
мәліметтерісен қатынас құру үшін әркім стандартты кіру сұхбатын орындау
керек. Оның бір мысалы мынадай болуы ықтимал:open ftp. Relcom.su named
password – FTP серверге кірердегі сұраныс тізбегі , мұндағы : open FTP
серверімен қатынас құру сұранысы.
Интернет ішінен керекті информацияны іздеп табуға мүмкіндік
беретін тағы бір мүмкіндікті қарастырып өту керек. WORLD WIDE WEB (WWW,
\WEB), яғни “ дүниежүзілік өрмек “ информация іздеп бүкіл дүние жүзіне
“электрондық саяхат” жасайтын гипермәтіндік жүйе болып табылады. Қазіргі
кездегі әртүрлі информация алуға болатын ең кең таралған жүйе ретінде, WWW
есептеледі. Интернеттің қалған бөліктерінен гөрі WWW жүйесін пайдалану
жеңіл, әрі ыңғайлы.
WWW жүйесі байланыс орнатылған құжаттардан тұрады. Гипермәтін
деген не? Егер сіз Windows жүйесінің көмек беретін мәліметтер құрылымын
қарап шықсаңыз немесе Macintosh компьютерінің Hyper card файлын көрсеңіз
, сол гипермәтін мысалы бола алады. Гипермәтін құжат бір ұғымнан екінші
ұғымға мәтіндік байланыс арқылы тез өтуді қамтамасыз етеді. Бір мәтінді
бастан –аяқ оқудан гөрі сол мәтіннің белгілі бір бөлігін ғана оқып, сонан
кейін сол бөлікпен байланысты басқа ұғымдарға жылдам өте аласыз. Бұлай
жылжу ерекшеленген мәтін үзіндісіне курсорды алып барып тышқанды шерту
арқылы орындалып отырады.
05-08.08.06. Өндіріс орнында қолданылатын бағдарламалармен жұмыс жасау.
Қолданылатын бағдарламалардың саны шексіз деп айтып кеттім, егер оларды
айтып кетер болсақ, олар - DirX , Outlook Express, Windows Messenger,
Nero, Corel Graphics Suite, Microsoft FrontPage, Delphi, Visual basic
секілді бағдарламалар. Алғашқы қолданған бағдарлама Borland Delphi
бағдарламалық тілі болды.
Windows жүйесiнде Delphi ортасын iске қосу үшiн оны алдын-ала
компьютерге орнату қажет. Орта компьютерге орнатылған соң, Delphi-дi iске
қосу командасы:
Ортада программа құруға арналған модуль терезесi да iске қосылады
(Unit1.pas). Форма терезесiнiң астында орналасқандықтан, ол экранда
көрiнбейдi.
Delphi интерфейсiнiң құрамына негiзгi мәзiр, аспаптар панелi және
компоненттер палитрасы енгiзiлген. Негiзгi мәзiр пункттерiне (iшкi
мәзiрлерге) Delphi-де жұмыс iстеу командалары, аспаптар панелiне iшкi
мәзiрлерге енгiзiлген негiзгi командаларды орындайтын түймелер
орналастырылған.
Delphi-де дайындалатын программа проект деп аталады. Форма -
программаны дайындау алдында ашылатын, программаның сұхбаттық терезесi.
Delphi алғашқы рет iске қосылған кезде формаға Form1 атауы берiледi (1-
сурет). Оның жиектерiне тышқан көрсеткiшiн орналастырып, ол екi жақты
нұсқама түрiне айналған кезде форманы кеңейтуге не қысуға болады.
Программа пайдалану үшiн форма бетiне түрлi компоненттер орнатылады.
Негiзгi компоненттер Delphi терезесiнiң компоненттер палитрасында
орналасқан.
09–12.08.09. Компьютерлік локальді байланыс жүйесімен танысу.
13-16.08.06. Бағдарламаларды орнату және жою.
25-28.08.06. Компоненттердi пайдаланып қарапайым проект құру. Формада
орнатылған Label, Edit компоненттерiнiң Caption, Text қасиеттерiне
программа арқылы қол жеткiзу – Паскальдағы жазу өрiсiне қол жеткiзу сияқты.
Алдымен объект атауы жазылып, одан соң нүкте қойылады да, оның соңына
қасиет атауы енгiзiледi. Іасиетке мән меншiктеу тәсiлi әдеттегiдей. Мысалы:
Label1.Caption:=’Бiз студенттермiз’;
Edit1 өрiсiне енгiзiлген қарапайым мәтiндi (S) Label1 өрiсiне шығару
да мүмкiн. Ол үшiн процедура денесiн мынадай етiп алу жеткiлiктi
(Edit1.Text - Edit1 объектiсiнiң Text қасиетiн программа арқылы орнату
әдiсi):
var s : string;
begin
s := Edit1.Text;
Label1.Caption := s;
end;
17-19.08.06. Проектiнi сақтау және Ашу. Проектiнi дайындап болған соң оны
сақтау үшiн File-Save Project As не File-Save All командасын беру керек.
Егер проект алғаш рет сақталынып жатса, онда модульдi сақтауды сұралатын
Save Unit1 As терезесi көрiнедi.
19-22.08.06. Программаны компиляциялау. ЕХЕ файл Жаңа құрылған программаны
(проектiнi) сақтаған соң, оны iске қосу үшiн компиляциялау қажет. Ол үшiн
берiлетiн команда: Project-Compile Project (Проект-Проектiнi
компиляциялау). Жүйенiң сәйкес күйге келтiрiлуiне байланысты, iске қосу
командасы берiлген кезде компиляциялау барысы Compiling сұхбаттық
терезесiнде көрiнiп тұрады.
Компиляциялау командасы берiлген кезде Compiling терезесi экранда
көрiнбеуi ықтимал. Оны экранға шығару тәсiлi:
- Tools-Environment Options (Сервис-Күйге Келтiру) командасын беру.
Environment Options терезесi ашылады;
- терезенiң Preferences (Орнату) қосымша бетiн ашып, Compiling and
running (Компиляциялау және орындау) блогында орналасқан Show Compiler
progress (компиляциялау барысын көрсету) жалаушасын орнату.
23-24.08.06. Delphi-де берілгендер қорымен жұмыс. Файлдар мен бумалар
тізбегі экранға шығарылғаннан соң кейінгі жұмысымыз берілгендер қорымен
тығыз байланысты.
Ендігі кезекте біз Delphi-дегі берілгендер қорымен жұмыс
істейміз. Ол үшін алдымен Tools-Database desktop-File-New-Table
қатарымен орындағаннан кейін Creat Table терезесі шығады.
Терезе ашылғаннан соң ОК түймесін шерткеннен соң Creat Paradox 7
Table (Untitled) терезесі шығады.
25-26.08.05. Delphi-де жасалған бағдарламаны берілгендер қорымен
байланыстыру. Енді жасалған бағдарламаны берілгендер қорымен
байланыстырамыз, сонда файлдар мен бумалар тізбегі кесте түрінде экранға
шығарылады. Экранға шығарылған кезде файлдардың қай бумада тұрғандығы
анық көрінеді.Келесі суретте Y: бумасындағы файлдардың тізбегі көрсетілген.
Delphi-де файлдар мен бумалар санын Label-ге шығару. Берілгендер
қорымен байланыстырылғаннан соң Label компонентін пайдаланып экранға
файлдар мен бумалар тізбегінің санын шығаруға болады. Мысалы C: Y , яғни
С дискісіндегі Y бумасындағы файлдардың санына келер болсақ, ондағы жалпы
файлдар саны он төрт мың сегіз жүз жетпіс алтыға тең. Бұл сандар әрине
Label компонентіне шығарылады. Сонымен қатар мысалыға Program files
бумасындағы файлдардың тізбегін көрсететін болсақ, онда да Label
компонентіне осы бумадағы файлдардың саны шығарылады. Жалпы кез келген
бумадағы кез келген файлдардың тізбегінің санын көруге болады. Label
компонентіне келер болсақ, бұл компонент Delphi бағдарламалық тілінде көп
қолданылатын компоненттердің бірі.
28-29.08.05. Интернет сайттарымен танысып Delphi-де бағдарлама құруда
қолдану. Жалпы бізге файлдар мен бумалар тізбегін шығару бағдарламасын құру
үшін интернет сайттарының көп көмегі тиді. . Әсіресе Delphi бағдарламалық
тілінің арнайы өзінің сайтына кіру арқылы қажетті мәлімет алып
,бағдарлама құрдық десек те болады. Қолданған сайттар:
http:www. rambler.ru
http:delphiworld.narod.ru
http:msdn.microsoft.comlibsrary rus
http:petrokazakhstan.com
Бұл сайттардың ішінде http:delphiworld.narod.ru сайтының көмегі
орасан зор болды. Бұл сайттың әрине delphi бағдарламалық тілінде құрылған
файлдар мен бумалар тізбегін экранға шығару бағдарламасын құруда көп
көмегі тиді. Сайттың ішінде көптеген бағдарламалар берілген, кез келген
бағдарламаның үлкен маңызы бар деп айтуға болады.
30.08-03.09.06. Microsoft Word бағдарламасын пайдаланып, отчет жазу.
Компьютерлік технология жағынан көмек көрсету бөлімінде бізге
практиканттарға әрқайсысымызға бір компьютер орнынан берілді. Файлдар мен
бумалар тізбегін экранға шығару бағдарламасын жасап болғаннан кейін осы
жасаған бағдарламамыз жөнінде отчет жаздық. Отчет жазуда Microsoft Word
бағдарламасын қолдандық. Microsoft Word бағдарламасында негізі кез
келген тексттерді, құжаттарды теруге болады. Сонымен бірге математикалық
формулалары бар тексттерді де жазуға болады. Біздің бөлімде
бағдарламалардың барлығы соңғы үлгідегі бағдарламалар деп айтып кеткенмін,
бөлімдегі қолданылатын Microsoft Word бағдарламасы 2003-ші жылғы, яғни
Microsoft Word 2003 бағдарламасымен жұмыс жасадым.
3 СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫ
ТАҚЫРЫБЫ: ТАҚЫРЫБЫ DELPHI ОРТАСЫНДА ГРАФИКАМЕН ЖҰМЫС.
3.1 DELPHI – дің графикалық мүмкіндіктері.
DELPHI ортасындағы технология жұмысы объекті – ориентірлік және
визуальді программа идеясына жүктеледі. Объекті – ориентірлік идеясы
мәліметтердің инкапсуляциясынан (бірігуі) және типтегі олардың өңделу
тәсілінен құралады, ол класс деп аталады. Нақты анықталған класс айнымалысы
объект деп аталады. Терезедегі басқару элементтері объектіге мысал бола
алады: батырмалар, тізімдер, текстік алаңдар және т.б.Визуальді
программалау ортасы DELPHI – бұл (object Pascal) Паскаль тілінің объекті –
ориентірленген графикті автоматты қабық. Егер Паскаль тілінде құрылым-дық
бірліктер – бұл мәліметтер және командалар болса,онда мұнда ондай
құрылымдық бірліктер визуальды объект болады,ол компонент деп аталады.
Программа автоматизациясы палитра компонентерінен формаға (программаға)
ауыса алуы мүмкіндігінен және оның қасиеттерінің өзгеруі, программалық
кодқа қолмен өзгеріс бермей-ақ жүзеге асу мүмкіншілігі арқылы жеткілікті
болады.
Форма деп Windows терезесі қасиеттері бар компонент және оларға басқа
компоненттерінің тағайындалып орналасуы аталады.Формада компоненттер
көрінетін және көрінбейтін болуы мүмкін. Бұлар әртүрлі батырмалар,
тізімдер,текстік алаңдар, бейнелер және т.б. Олар экранда программаның
жұмыс істелу кезінде көрінеді. Көрінбейтін компоненттер көбінесе компью-
тердің жүйелік ресурсына қолайлы болуы ұшін тағайындалады.
Проект – бұл файлдардың жиынтығы, DELPHI программа жинақталады.
Delphi ортасының құралдары.
Олардың негізгі құралдары болып:
─ негізгі мәзір;
─ аспаптар панелі;
─ компоненттер палитрасы (Component Palette);
─ объект инспектор терезесі (Object Inspector);
─ форма терезесі;
─ модуль терезесі (Code Editor);
Delphi программасын іске қосу арқылы бұл құралдарға қол жеткізуге юолады.
Олардың үшеуі Delphi – дің негізгі терезесінің құрамына енгізілген, ал
қалғандары жеке - жеке терезелер болып орналасқан.
Негізгі мәзір және аспаптар панелі.
Негізгі мәзір мынадай элементтерден тұрады:
File Edit, Search, View, Project, Run, Component, Database, Tools, Help (1-
сурет)
File мәзірі проект файлдарымен жұмыс істеуге арналған бірнеше стандартты
командалардан тұрады. Осы командалардың көмегімен жаңа проект (New
Application) жаңа форма немесе модуль (New Form, New Unit) проект файлын
ашуға немесе жабуға (Open, Close) ашық тұрған барлық файлдарды жабуға
(Close All) файлды, проект немесе барлығын бірден сақтауға болады (Save,
Save As, Save Project As, Save All).
Edit мәзір командасының көмегімен компоненттерді өзара және торға
байланысты түзетуге болады. (Align, Align to bride) көрінбей қалған
компоненттердің көрінуін реттеуге (Brind to Front, Send to Back) таңдалған
компоненттердің өлшемін өзгертуге (Site), компоненттерді мағлұматтауға
(Scale) және т.б. өзгерістер жасауға болады.
Search (Поиск) мәзірі текст фрагментін іздеу және ауыстыру стандартты
командаларынан (Find, Replace, Search, Again,Incremental Search) және
басқалардан тұрады.
View (вид) мәзірінде элементтер ортасын көрнектеу командалары орналасқан.
Project (Проект) мәзірінің құрамына компиляциялау командалары (Compile,
Build, All) және программаның синтаксисін (Syntax Check) тексеруге кіреді.
Run (Выполнить) мәзірі арқылы программаларды жөндеуге және ішке қосуға
болады.
Component мәзірі жаңа компоненттерді құруға және инсталяцияға қолданады.
Database мәзірі мәліметтер қорындағы құралдарды (База данных) шақыру
командасынан тұрады.
Tools (Сервис) мәзірінде параметрлер ортасын баптау командалары бар.
Аспаптар панеліне ішкі мәзірлерге енгізілген негізгі командаларды кнопкалар
орналастырылған.
3.2 Проект құрылымы.
Проект (жоба) құрылымы. Проект дегеніміз – программалардың орындалуы
үшін Delphi – де құрылған файлдар жиынын айтамыз. Әрбір проект құрамында
міндетті түрде келесі файлдар кіреді:
-*.dpr проект файлы. Жобаның барлық файылына сілтеме жасайтын, программалау
кодында Object Pascal тілінде жазылған шағын файл.
Программаны осы файл орындауға жібереді.
Жобаға кіретін барлық формаларды сипаттаушы файлдар: *.pas –модуль файлы
және *.dfm- форма файлы.
Әрбір (проект) жоба формасына өзінің модулі сәйкес келеді.
-*.res – программалардың ресурстар файлы. Мұнда формаға ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz