Оттегімен емдеу әдістері туралы

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі

Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік Университеті

БӨЖ

Тақырыбы: Оттегімен емдеу әдістері

Орындаған: Темешов Д. А

Тексерген:Ахметжанов О. Н.

СЕМЕЙ 2015 жыл

Жоспар:

I. Кіріспе

II. Негізгі бөлім

2. 1 Оттегі туралы түсінік

2. 2 Оттегімен жұмыс істеген кезде техниқалық қауіпсіздікті ережесі

2. 3 Тыныс алу жолдарын оттегі арқылы емдеу.

2. 4 Тыныс алу жүйесін және қан тамырлары жүйелері ауруларын емдеуде оттегін қолдану әдістері

2. 5 Оттегін құрсақ қуысына жіберу арқылы емдеу.

III. Қорытынды

IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Мал аурулары кезінде дамитын оттегінің жеткіліксіздігі сол аурудың дамуына маңызды әсер етеді. Малдардың тыныс алу, жүрек қан тамырлары жүйелерінің қанның ауруларында және организмде зат алмасу процесінің бұзылуынан болатын ауруларда дамитын оттегін тапшылығында оттегімен емдеу мәселесінің маңызы зор. Кешенді емдеу барысында оттегін пайдалану - ауру организмде дамитын оттегінің жеткіліксіздігіне қарсы қолданылатын бірден - бір ем болып саналады. Оттегінің жетіспеушілігі өз кезегінде зат алмасу процесіне кері әсер ете отырып, организмде толық тотығып үлгермеген заттардың шоғырлануына негізгі себеп болады. Организмдегі негізгі ағзаларда дистрофия, дегенирация процестері дамиды. Ол қосылыстар бірінші кезекте жүйке жүйесінің, жас балғын ұлпалардың торшаларын уландырады.

Оттегі туралы жалпы түсінік

Организмнің қалыпты өмір сүруі үшін ең қажетті процесс. Оттегісіз біз тек бірнеше минутқа ғана өмір сүре аламыз. Оттегі жер бетіндегі көптеген тірі ағзалардың тыныс алуын қамтамасыз етеді. Оттегінің тікелей қатысуы арқылы жүретін зат алмасу процесі организмде болатын барлық құбылыстарға пайдаланылатын энергияның негізгі көзі болып табылады. Оттегі мал организміне атмосферадан тыныс жолдары арқылы тарайтыны белгілі. . Малдардың дем алу процесінде оттегінің организмге келуі мен оның тіндерге сіңу механизмі негізгі рөл атқарады. Ол жоғары тыныс жолдары арқылы өкпе альвеоллаларына жетіп, қанға сіңеді. Оттегін өзіне сіңірген қан, үлкен қан шеңбері арқылы организмге тарайды. Тыныс алған кезде өкпелерге атмосфералық ауа барады. Ол ауаның құрамы : 79, 3% азоттан, 20, 9 % оттегінен, 0, 03% көмірқышқыл газынан және 1, 0% инертті газдардан тұрады. Дем шығарған кездегі ауаның құрамында орташа есеппен 79, 7% азот, 16% оттегі және 4, 4 % көмірқышқыл газы болады. Дені сау малдардың организмінде мұндай газ алмасу процессі уақытында жүріп отырады. Сыртқы организмді қоршаған орта мен организмнің өзінің жағдайына байланысты газ алмасу процесінің бұзылуына әсер ететін фактторлар:

1. Оттегінің өкпелер арқылы қанға түсуінің бұзылуы
2. Оттегінің қан мен тасымалдауының бұзылуы
3. Капилляр жүйесінде оттегінің бұзылуы
4. Тіндердің торша элементтері арқылы оттегінің сіңуінің бұзылуы.

Көптеген медициналық және малдәрігерлік ғалымдардың зерттеулеріне қарағанда емдеу үшін қолданылатын ауадағы оттегінің мөлшері 34-60% мөлшерінде болу керек. Осындай ауа қоспасы ауру малдың тыныс алуына ең қолайлы деп саналады.

Оттегімен жұмыс істеген кезде техникалық қауіпсіздікті сақтау.

Оттегін ауру малдарды емдеуге немесе аурудың алдын алу үшін қолданатын шаруашылықтарда және малдәрігерлік станцияларда оттегінің қосымша балондары болуы қажет. Бір айта кететін жай біз көбінесе медициналық оттегінің баллондарын қолдануға ұсынамыз. Себебі ол балондардың ішкі жағында металды тотығудан сақтандыратын, әдейілеп қапталған жұқа қабыршақ бар. Ондай қабыршақ техникалық оттегі сақталатын баллондарда болмайды. Ондай баллондардағы оттегіні емдік ретінде қолданбаған жөн. Оттегі балонда өте жоғарғы қысыммен сақтадатындықтан онымен жұмыс істегенде ережені қатаң сақтау керек. Оттегі жануды, жарылуды жақсы қолдайтын газ. Сондықтан онымен жұмыс істегенде төмендегідей ережені қатаң сақтау керек:

1. Балонның немесе редуктордың бөлшектерін маймен, майлы бояумен сырлауға болмайды;

2. Балонды қатты шайқалыстан, ыстық температурадан, әсіресе жаз айларыеда күн көзінің тікелей түсуінен сақтау керек;

3. Оттегі бар жерде оттан, темекінің шоғынан сақ болу керек;

4. Редуктордың қақпақшасын ашып, оны бөлшектеуге болмайы;

5. Оттегі жіберілген шатырға сіріңке шиімен, темекімен кіруге болмады;

6. Оттегінің балондары арнайы орындарда, аузы жақсы бекітілген түрінде сақталуы қажет;

7. Оттегі бар шатырларды, камераларды, бөлмелерді тек электр лампаларымен ғана жарықтандыру керек. Олардың қосымша жабдықтары мүмкіндігінше сыртында болғаны дұрыс;

8. Оттегімен жұмыс істеген жерде өртке қарсы жасалатын қауіпсіздік толық сақталуы қажет.

Оттегін тыныс алу жолдары арқылы жіберіп емдеу.

Оттегімен емдеудің қандай әдісі болмасын оның негізгі мақсаты аурудың салдарынан организмде туындайтын тұншығуға немесе аноксемиялық-гипоксемиялық жағдайға қарсы күресу. Тыныс алған кезде өкпелерге атмосфералық ауа барады. Дәрілік заттардың ұсақ бөлшектерінің тыныс жолдары арқылы өкпе альвеолларына ену деңгейі ол бөлшектердің диаметрі мен малдың бір рет дем алған кезіндегі ауаның көлеміндегі сол бөлшектердің концентрациясына тікелей байланысты. Бұл көрсеткішке малдың дем алу поцесінде оның саны мен сапасы да өз әсерін тигізеді. Бұл мәселелерді дұрыс шешу үшін маскалық әдісті пайдалана отырып малдың бір минуттағы дем алу мөлшерін және дем алатын ауа мен деммен шыққан ауадағы газдың құрамын анықтай отырып, олардың айырмашылығын тексеру арқылы белгілі бір қорытынды жасау өте қажет.

Белгілі бір ортадағы оттегінің концентрациясын анықтау үшін ГК-1 аппаратын қолдануға болады. Аппарат қарапайым, 100 мл-лік бюреткадан, теңестірілмелі шыны ыдыстардан, оларды жалғастыратын шыны және резина түтікшелерден тұрады. Теңестірмелі шыны ыдыстың біреуі мыс сыммен толтырылған. Мыс сымы тотығу арқылы тексерілетін ауа қоспасындағы оттегін сіңіреді. Оның мөлшерін 100 мл-лік бюреткадағы шкала арқылы анықтауға болады. Аппаратпен жұмыс істеу тәртібі аппаратпен бірге берілетін нұсқауда келтіріледі.

Аппаратпен жұмыс істегенде кейбір жағдайларға көңіл аударған дұрыс:

Мыс сым жіңішкере бастаған кезде оны алмастырып отыру керек;
Егерде сіңірігш ыдыстағы ерітінді сарғыш түсті тұнба бере бастаса, онда оны алмастыру керек;
Жаңа дайындалған ерітіндімен толтырылған аппаратпен алынған 2-3 нәтижелерді есепке алмаған дұрыс;
Жұмыс істердің алдында аппараттың барлық қосылыстарының герметикалық жағдайын тексеріп отыру қажет;
Талдауға қажет газ қоспасын аз көлемді метеорологиялық резервуарға алған жөн;
Шатырдың ішінен газ алу үшін резина түтікше жалғастырылған Жанэ шприцін қолданған қолайлы.

Оттегімен емдеу қандай әдіспен қолданылмаса да - оның негізгі мақсаты ауру организмде, қандай себеппен болса да, дамитын гипоксемияға қарсы әсер ету. Организмге жіберілген оттегінің торшалардың өміріне және қызметіне әсері тереңірек зерттеуді талап етеді. Қалай болғанда да, организмге жіберілген оттегі оның жеткіліксіздігінен туындаған тотығу-тотықсыздану реакциясы бұзылған жағдайда оған оң әсер ететіні сөзсіз

Тыныс алу жүйесін және қан тамырлары жүйелері ауруларын емдеуде оттегін қолдану әдістері

Тыныс алу жүйесінің ауруына мысал ретінде малдардан - жас бұзауларды алуымызға болады. Олардың бронхылары мен өкпелерінің қабатаса қабынуы олардың 1-2 айлық жастарында жиі кездеседі. Әсіресе туа салысымен диспепсияға ұшыраған бұзаулар ос жаста бронхопневмониямен ауырғыш келеді. Ауру малмен тыныс алу жолдарының қабынуынан басталып, әрі қарай бронхыларды қамтиды да, көп ұзамай өкпенің қабынуымен аяқталады. Егер ауруды дер кезінде анықтамаса, онда ауру созылмалы түрге айналады. Асқынған кезде іріңдеп, кей кезде шіру процесіне дейін баруы мүмкін. Мұндай жағдайда сауығуы қиындайды, аяғында малдың өлімге ұшырауына апарып соқтырады. Осы қағидаға сүйене отырып, жүректің сыртқы қабынуының және қан жүйесінің ауруы - анемияда жүрек қызыметінің жеткіліксіздігінің және оған оттегімен қоса кешенді түрде емдеудің әсері зерттелінеді. Жүрек қан тамырлары жүйесінің ауруларында организмде оттегінің жетіспеуі салдарынан дем алу ағзаларының бұзылулары болады. Жүрек қызметінің жеткіліксіздігін толтыру үшін компенсаторлық жағдайда болған гифортропиялық өзгеріс ауру созылмалы түрге айналғанда декомпенсаторлық гифертрофия ретінде дамуы мүмкін. Организмде дамитын гипоксия жүректің сезімтал нерв талшықтарының үштерін тітіркендіреді. Міне сондықтан да газ алмасу процесі мен жүрек етінің қызыметінің бұзылуының деңгейі организмдегі оттегінің мөлшерңне байланысты. Сондықтан да оттегімен емдеумен кешенді түрде жүргізілу организмде қан айналу процесін жақсартады, дем алу функциясынын жоғарлатады және қанның газ құрамын тиімді жағына қарай бейімдейді.

Оттегін құрсақ қуысына жіберу арқылы емдеу.

Күйіс қайыратын малдардың құрсақ қуысы іш пердесімен қапталған. Ондай пердемен құрсақ қуысында орналасқан барлық ағзаларда қапталады. Іш пердесінің сірі қабығы көптеген қан және лимфа тамырларымен жабдықталған. Олардың өзара ара қатынастары іш пердесінің әр жерлерінде әртүрлі болып келеді. Лимфа тамырлары басымырақ жерлерде экссудация, ал қан тамырлары басымырақ жерлерде резобция құбылыстары бірінші орында болады. Құрсақ қуысында орналасқан ағзалар мен тамырларды сыртынан қаптаған висцеральды іш пердесінің сірі қабықтарының осындай ерекшеліктері құрсақ қуысына жіберілген ерітінділердің ең алдымен осы қабықтар арқылы сорылып, сіңіріліп; одан шажырқайдағы тамырлар мен қақпа көк тамырға ерітінділердің сіңуіне әсер етеді.

Оттегін құрсақ қуысына жіберуге ең қолайлы, қауіпсіз жер күйіс қайыратын малдың оң жақ аш қарын шұңқырының ортасы. Дәлірек айтқанда, соңғы қабырғаның ортасы мен сербек жотасын қосатын түзу сызықтың орта нүктесі. Сол жерде операциялық орын дайындалғаннан кейін, үші аздап доғалданған инені, өте сақтықпен, жоғарыдан төмен, сол жақ алдыңғы аяқтың шынтағының дөңесіне бағыттап кіргізген дұрыс. Мұндай операцияны түрегеп тұрған малға жасаған қолайлы. Малдың терісі мен ет қабаттарынан өткен иненің үші іш перденің сірі қабатына жеткенде аздап, болар-болмас кедергіге тап болады. Оны тәжірибелі мамандар саусақтың үшімен сезеді. Ине іш пердені тесіп өткенде әлсіз ғана сырт еткен дыбыс сезіледі. Бұл иненің үшінің құрсақ қуысында екенінің белгісі. Инені аздап ары қарай жылжытқан дұрыс. Үші доғалданған ине ішектерді жарақаттай алмайды. Осыдан кейін иненің өзегінде қан бар ма, жоқ па; ине кірген жерде тығыз тұрма, соған көңіл аудару керек. В. Н. Квятковский өзінің қойға жасаған тәжірибесінде оттегін құрсақ қуысына жібергеннен кейін 48 сағат өткенде бауыр қақпа көк тамырының қанындағы оттегінің мөлшері 7, 4 көлемдік пайыздан 12, 0 көлемдік пайызға дейін көбейгенін баяндайды. Олай болса, құрсақ қуысына жіберілген оттегі ең әуелде оның негізгі тұтынушысы бауырға барып сіңеді. Ал қолқа тамырдың қанындағы оттегінің мөлшері 12, 8 көлемдік пайыздан 15, 3 көлемдік пайызға дейін жоғарылаған. Осындай қан құрамындағы өзгеріс 2-3 күнге дейін сақталған.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.