Аймақтың инвестициялық тартымдылығын бағалау мен мемлекеттік реттеу

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 37 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . . 3

1. Аймақтың инвестициялық тартымдылығын бағалау мен мемлекеттік реттеудің әдістемелік шешімдері . . . 5

2. Оңтүстік Қазақстан облысының қазіргі кезеңдегі инвестициялық тартымдылығын бағалау . . . 13

3. Оңтүстік Қазақстан облысының экономикасына шетелдік инвестицияларды тартудың тиімділігі . . . 19

Қорытынды . . . 27

Қолданылған әдебиеттер тізімі . . . 29

Кіріспе

Соңғы уақытта инвестициялық тартымдылықты талдау белсенді ғылыми зерттеулердің объектісі болып табылады. Инвестициялық тартымдылықтың кешенді талдауын әдістемелік қамтамасыз ету мәселесі теориялық қана емес, тәжірибелікте қызығушылық танытады. Сәйкес әдістемелік тәсілдерді жасау аймақтың даму бағыттары және нәтижелерін бағалау және қажетті реттеу шаралары бойынша ұсыныстар жасау үшін керек. Алайда аймақтағы инвестициялық ортаның жағымдылық дәрежесін бағалау мәселелеріне арналған еңбектерде бірқатар маңызды мәселелер шешілмегендігін айту керек, дәлірек:

- аймақтың инвестициялық тартымдылығын талдау мен болжаудың әдістемелік ережелерін ғылыми негіздеу;

- аймақтың инвестициялық тартымдылығының интегралдық ағымдық және болжамдық бағасының деңгейін тұтас әдістеме негізінде есептеу;

- жоғарыда аталған әдістемені пайдалану үшін қабылданатын негіздік нышанды анықтау.

Жаңа әдістемелер мен оларды қолдану нәтижелерін егжей-тегжейлі салыстырмалы талдау аймақтардағы инвестициялық жағдайды зерттеу мен бағалауда соңғы жылдары жеткен нақты позитивті қозғалыстар бар екендігін көрсетті. Сонымен қатар жобалардың көбісіне тән бірқатар әдістемелік кемшіліктер салдарынан алынған нәтижелер жеткілікті сенімді болмады.

Атап айтар болсақ, көптеген әдістемелерді аймақтық инвестициялық ортаның сапасын анықтауда көбінесе қарастырылған факторлардың әр біріне сараптамалық ұпайлық бағалар таңдалады. Бірақ, тәжірибе көрсеткендей, сараптамалық ұпайлық бағалар амалсыз субъективті болып табылады. Олар әдетте аймақтық сипаттамалардың нақты шашырауын жасырады немесе «қысады». Көбірек тараған келесі әдіс - статисткалық (сараптамалық емес) ұпайлық бағалар. Ол жиі қандайда бір шкала бойынша статистикалық көрсеткіштің сандық мәнін ұпайлық бағаға келтіруді пайдалану арқылы қолданылады. Бұл әдіс те алдын ала берілген ұпайлық баға ауқымы себепті немесе шекті санды деректерді «бөлу» аралықтарын пайдалану мүмкіндігі себепті аймақтар бойынша статистикалық көрсеткіштердің дифференциялану дәрежесін көрсете алмайды. Іс жүзінде екі әдіс те субъективті сипаттамалардан тәуелді. Сәйкес деректердің нақты шашырауын елемейді.

Әрине статистикалық өлшемге берілмейтін, кейбір белгілер үшін (мысалы аймақтың географиялық жағдайын бағалау үшін) сараптамалық ұпайлық бағаларды қолдану аса қажеттілік болып табылады. Бірақ мұндай белгілер көп емес, және олар басты рөлді атқармайды. Үлкен объективтілікке орай, басты рөлді нақты мемлекеттік статистика деректері және инвестициялық маңызды экономикалық, әлеуметтік және табиғи-географиялық аймақтық көрсеткіштер бойынша сандық сипаттамалар атқару керек.

Кең қолданылатын жеке көрсеткіштері интегралдық көрсеткішке келтіру әдістері, яғни «ұпай сомасы» және «тәртіптік орындар сомасы» әдістерінде де айтарлықтай кемшіліктер бар.

Нәтижесінде, аталған әдістемелердің көбісін қолдану, біріншіден, бірқатар көп еңбек және қымбат сараптама жүргізуді талап етеді, екіншіден - әдістеме объективтіліктің шамалы болуы себепті алынған нәтижелердің бірнақтылығына көз жеткізу мүмкіндігін бермейді.

Инвестиция барлық қоғамда да экономиканы нығайтудың негізі болып табылады. Сондықтан да, оны тиімді пайдалану жолдарын анықтау және қосымша көздерін ашу - еліміздің қазіргі даму сатысындағы басты міндет. Осы міндетті шешу үшін республикамызда ғылыми тұрғыдан негізделген инвестициялық саясат жүзеге асырылуы керек. Ол халық шаруашылығының әр түрлі салаларында пайда табу мақсатымен ұзақ мерзімді капитал қорын жасауға бағытталғаны жөн. Инвестициялық саясат негізделген болуы үшін қаржыны тиімді пайдалануды, қоғамдық өндірісте тепе-теңдікті қамтамасыз етудің жолдарын анықтау керек.

Экономиканы дамытуда ішкі және аймақтық нарықтың тұрақтылығы өте маңызды рөл атқарады. Инвесторлар оның өсуіне жағдай жасау үшін өз елімізде сапалы тауарлар шығарып, оны шетелдік тауарлармен бәсекелестік дәрежесіне дейін көтеру керек. Бұл бағыттағы басты міндет - отандық тауарладың сапасын жақсартып қана қоймай, оларды өндіруге кететін шығындарды азайтып, бағасын төмендету. Егер отандық тауарлар шетелдік тауарларынан арзан, әрі сапалы болса, халықтың өзіміздің тауарды алуға ұмтылатыны белгілі.

Сырттан қаржы ресурстарын тарту макроэкономикалық тұрақтану кезеңінде де мемлекеттік саясаттың басты бағыттарының бірі болып қала береді. Өйткені ішкі қаражат қорларының жеткіліксіздігі әлі де болса еліміздің экономикасының өзіндік ерекше сипаты болып табылады. Сондықтан да үкіметіміздің жоғарыда аталғандай ел экономикасын дамыту кепілдіктерін іздестіруі және оларды іске қосуға талпыныс жасауы уақыт талабынан туындаған заңды құбылыс саналса керек.

Жалпы Қазақстанда инвестициялық саясаттың қалыптасуы мен дамуы ел экономикасында үлкен маңызға ие. Бұл саясатты қалыптастыру қалдықсыз технологияларды кеңінен ендіре отырып, елдің табиғи ресурстарын тиімді игеру мүдделеріне де негізделеді және маңызды инновациялық үрдістерді ынталандыру, реттеу, ал жеке жағдайда жаңа енгізілімге тікелей қатысу өндірістің дамуы мен қоғамға маңызды өнім тұтынуда және қызмет көрсетуде үлкен маңызы бар. Тиімді инвестициялар жаңа жоғары пайдалы өнімді өндіруді болжайды және капиталдың қорлану қарқынын қалыптастырады. Технологиялық инвестициялар табиғи және сапалық ескірген техникаларды алмастыруға ынтагерлік білдіреді, қуаттылығын көбейту, өндіріс шығындарын азайту және нарықтағы өнімнің бәсекеге жарамдылығын арттыру. Меншікті инвестициялық қаржылардың көздері амортизация мен бөлінбеген пайда болып саналады. Инвестицияның бұл көздерінің мүмкіндігі, сипаты, ауқымы мемлекеттің экономикалық тактикасымен анықталады.

Сонымен қатар, бұл саясат республиканың экспорттық әлеуетін арттыру, яғни шетелдерге барлық жағынан әлемдік стандарттарға сәйкес келетін дайын өнім шығаруға мүмкіндік беруі қажет. Біз инвестициялық жағдайымызды жоғарғы қарқында дамыту үшін ең бірінші кезекте шетел тәжірибесін қолдануымыз керек. Сондай-ақ, инвестициялық климатты жақсартумен шетелдік және отандық инвесторларды экономикаға тарту үшін мынанадай шарттар бекітілген болатын: республика деңгейінде бақылау үшін арнайы банктік шоттарды амортизациялық шегерімдерді орналасатыру бойынша талаптарды шешу, халық жинақтарын міндетті сақтандыру жүйесіне бекіту болып табылады. Халықтың банктік жүйеге сенімін арттыру шараларын жүргізу арқылы ішкі жинақ әлеуетін жүзеге асыру; үкімет деңгейінде ұлттық мүддені сақтау; әрі қарайғы экономикалық даму мен ынтымақтастық үшін нақты секторды несиелеу аясында коммерциялық банктерге өзінің белсенділігін арттырудың жарамды тәсілдерін табу қажет.

Қазақстан Республикасы экономикасының дамуы отандық және шет елдік инвестициялардың қаншалықты көп болуымен байланысты болып келеді. Елімізде шет елдік инвестицияларды тартуға бағдарлану негізгі бағытқа айналды, мұның өзі қолайлы инвестициялық ахуал туғызуды талап етеді. Қазақстанда ел экономикасына қаржы ресурстарын тартуды жандандыру үшін институттық және нормативтік-құқықтық алғышарттар жасалды. Мәселен, мамандандырылған өкілетті орган және Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Шетелдік инвесторлар кеңесі пайда болды. Инвестициялар туралы заңдар қабылданды, инвестицияларды ынталандыру және өзара қорғау туралы, қосарланған салық салуды болдырмау туралы бірқатар үкіметаралық келісімдер жасалды.

Аймақтың инвестициялық тартымдылығын бағалау мен мемлекеттік реттеудің әдістемелік шешімдері

Аймақтағы инвестициялық процестерді сипаттайтын ортақ түсінік оның инвестициялық ортасы болып табылады. Аймақтық инвестициялық орта бірнеше жылда қалыптасқан осы аймақтың негізгі капиталына инвестиция тарту көлемін анықтайтын, түрлі әлеуметтік, экологиялық, саяси және т. б. жағдайлар жиынтығын танытады. Ол 2 бөліктен тұрады - аймақтың инвестициялық тартымдылығы және ондағы инвестициялық белсенділік.

Аймақтық инвестициялық ортасының негізгі құрылымдық элементтері мен олардың арасындағы өзара байланыс 1-қосымшада көрсетілген.

Аймақтық инвестициялық ортасының тартымдылық дәрежесінің сандық бағаларына қолданылатын әдістің басты ерекшелігі - инвестициялық тартымдылық пен белсенділікті өзара байланыста қарастыру болып табылады. Олардың арасындағы себеп-салдарлық байланыс: инвестициялық тартымдылық-жалпыланған факторлардың белгісі (тәуелсіз өзгеріп), ал аймақтағы инвестициялық белсенділік - нәтижелердің белгісі (тәуелді өзгергіштер) болып табылады. Басқаша айтқанда инвестициялық тартымдылық дәлел (Х), ал инвестициялық белсенділік - инвестициялық тартымдылықтың нәтижесі (Х) . Екі көрсеткіштің өзара қатынасы келесі функцияның туындауына әкеледі: Y=F(х) .

Аймақтағы инвестициялық белсенділік (аймақтық инвестициялық белсенділік) аймақтың негізгі капиталына инвестицияны тарту қарқыны болып табылады. Ол нақтылық, оның ішінде ағымдық (яғни соңғы есептік кезең үшін) және анықталуы көкейкесті мәселе болатын, болжамдық болуы мүмкін. Ол кешенді (интегралдық) көрсеткіштермен өлшенеді.

Аймақтың инвестициялық тартымдылығы аймақтың негізгі капиталына инвестицияларды тарту қарқынын негіздейтін, түрлі объективті белгілер, құралдар, мүмкіндіктер мен шектер жиынтығы болып табылады. Талдаудың, басқарудың және болжамдаудың уақытына, кеңістігіне орай аймақтың инвестициялық тартымдылығы нақтылық ағымдық және болжамдық болып бөлінеді. Оларды анықтаудың негізгі әдістемелік жағдайлары бірыңғай болып табылады.

Аймақтың инвестициялық тартымдылығы өз кезегінде екі кешенді факторлардан құралады: инвестициялық мүмкіндік және инвестициялық тәуекелдер.

Осы ғылыми-зерттеуде аймақтық мүмкіндік туралы түсінікке анықтама беру үшін оның негізгі құрауыштарын қарастыру қажет.

«Мүмкіндік (потенциал) » сөзі кең мағынада, былай айтылуы мүмкін: «әрекетке келтірілуі мүмкін болған және қандайда бір мәселені шешу үшін қолданылатын, нақты мақсатқа жеткізуші қайнарлар, мүмкіндіктер, құралдар, қорлар».

Тар мағынада «мүмкіндікті» ғылыми әдебиетте бір салада мүмкіндік ретінде, бір қатынаста «қуат дәрежесі» ретінде қолданылады.

Экономикалық меже ретінде «мүмкіндік» былайша талқылану мүмкін: белгілі бір уақытта толық немесе салыстырмалы артықшылығы бар болатын қызмет пен өндірістің түрлеріне мамандалуға парыз субъектілерінің мүмкіндіктері мен дайындығы.

Осылайша «инвестициялық мүмкіндік» категориясы пайда алу мақсатымен немесе басқа шаруашылық нәтижелерге жету үшін ұзақ қолданыс активтеріне, соның ішінде құнды қағаздарға қаражат салу мүмкіндігінің дәрежесін көрсетеді.

Дегенмен, бұл термин осындай талқымен шектелмейді. Осылайша, әсіресе, кейбір авторлар «инвестициялық мүмкіндікті» - қолдануда синергизм әсерін алуға мүмкіндігін беретін, инвестициялық қорлардың белгілі бір түрде ретке келтірілген жиынтығы деп түсінеді.

Бұл анықтама менеджмент пен ұйымдастыру теориясы шегінде қарастырылатын, синергизм түсінігін анықтаудан шығады. Дегенмен, ол жағдайды ашпайды, себебі синергетикалық әсердің сандық өлшемі әлі жасалмағандықтан инвестициялық ресурстардың тәртіптелген жиынтығын анықтау мүмкін емес.

Ф. С. Тумусов ұсынған, аймақтың инвестициялық мүмкіндігін қалыптастыру мен іске асыруды талдау тәсілдері назарға алыну керек. Автор капиталды ұдайы, өндірістің материалдық, қаржылық және санаткерлік қажеттіліктерінің қанағаттандыруын қамтамасыз ететін нақты инвестициялық сұранысқа айналу мүмкінідігі бар және қабілетті, ықтимал инвестициялық сұраныс түрінде инвестициялық нарыққа ұсынылған жинақталған капитал бөлігін құрайтын инвестициялық ресурстардың жиынтығы ретінде «инвестициялық мүмкіндікке» өз түсінігін береді.

Біздің көзқарасымызша, аймақтың инвестициялық мүмкіндігі нақты аумақта орналасқан, қолданылуы барысында күтілген әсерді алуға жағдай жасайтын, инвестициялық ресурстардың қарапайым емес, тәртіптелген жиынтығы.

Екінші жағынан аймақтық инвестициялық мүмкіндікті аумақтағы «өндірістің негізгі құралдары» түсінігімен ұқсастыру қатерлік болар еді. Біз «инвестициялық мүмкіндік» терминін алдында жинақталған негізгі қаражатқа біршама жанама тәуелді болғанымен, бұл тәуелділік тікелей анықталмайтын болашақтағы ықтимал салымдарды сипаттау үшін қолдандық.

Осылайша аймақтық инвестициялық мүмкіндік категориясы ретінде тұрақсыз ресурстары бар шаруашылық субъектілерге уақыт аралығында тұрақты экономикалық кірісті қамтамасыз ете алатын қабілетті беретін және еңбектің капиталдық жасақталуын арттыра алатын салалық тұрақсыз ресурстардың жиынтық мүмкіндігін түсінеміз.

Аймақтық инвестициялық мүмкіндіктің жоғарыда келтірілген түсініктерін қорыта келгенде, біздің ойымызша оның барынша нақты мағынасы мынадай: аймақтың инвестициялық мүмкіндігі - бұл жағымды инвестициялық орта жаратылған жағдайда аймақтың әлеуметтік-экономикалық саясатымен анықталған мақсаттар мен көлемдерде инвестициялық қызметті қамтамасыз ете алатын өзіндік және аймаққа тартылған экономикалық ресурстардың жиынтық мүмкіндігі.

Инвесторлардың қалауына көбірек әсер ететін бір қатар факторларды бөліп көрсетейік. Осылай, аймақтың инвестициялық мүмкіндігін бағалау үшін мынадай маңызды факторлар бар:

- шикізаттық ресурстар;

- өндірістік (аймақтағы шаруашылық қызметтің жиынтық нәтижесі) ;

- тұтынушылық (аймақ халқының жиынтық сатып алу қабілеті) ;

- институционалдық (нарықтық экономикалық институттардың даму деңгейі көрсеткіші) ;

- инновациялық (аймаққа ғылыми техникалық прогресс жетістіктерін енгізу деңгейі) .

Инвестициялық тәуекел инвестициялық ортаның ең маңызды құрамдастарының бірі. Ол инвестицияның шығыны мен пайда мүмкіндігін сипаттап, бұл корпорацияға, салаға, аймаққа немесе елге неліктен инвестиция салмау керектігін көрсетеді.

Инвестициялық аймақ тартымдылығы қарқынды инвестициялық қызмет үшін анықтаушы шарт болып табылады, одан басқа аймақтағы инвестициялық қызмет тәуекелдерінің келесі түрлерімен түйіндеседі: қаржылық; экономикалық; әлеуметтік; экологиялық; құқықтық; ақпараттық.

Жоғарыда аталғандай тәуекелдер үлкен кірістің талап ету негізі, яғни инвестицияланатын қорлар көлемін айтарлықтай төмендетеді.

Аймақтағы қаржылық тәуекелдер аймақ пен республикалық бюджет арасындағы қарыз балансымен қатар, аймақтық кәсіпорындардың өзара қарыздарымен сипатталады. Аймақтағы қаржылық тәуекелдерді талдауда негізгі назар мына факторларға бөлінуі керек:

- аймақтың қаржылық дәрежесі;

- жалпы аймақтық өнім;

- инвесторларға қаржылық кепілдіктердің болуы және т. б.

Аймақтық экономикалық тәуекелдер ең алдымен, аймақтық экономиканың құрылымымен анықталады. Бұл тәуекелдерді талдауда мына факторларды қолдануға болады:

- табыссыз кәсіпорындардың үлестік салмағы;

- тұтыну себетінің құнының өсу индексі;

- жалпы ұлттық өнімде аймақтың үлесі және басқалар.

Аймақтық әлеуметтік тәуекелдер өнеркәсіпті өндіріс орындарын құру мен дамыту арқылы жаңа жұмыс күшін тартумен мүмкіндігін анықтайды. Бұған байланысты әлеуметтік тәуекелдерді бағалауда қолданылатын факторлар:

- баспана мен әлеуметтік инфрақұрылымның болуы;

- халықтың табыс деңгейі;

- аймақтағы еңбек нарығының жағдайы;

-аймақтағы денсаулық сақтау саласының жағдайы мен медициналық қызмет көрсету деңгейі;

- демографиялық пен экологиялық ахуал және басқалар.

Ақпараттық тәуекелдер жоғарыда аталған барлық тәуекел түрлеріне еніп және аймақтағы инвестициялық қызметтің ақпараттық механизмі мен ақпарат жүйесінің даму деңгейіне тәуелді.

Дегенмен, жеке түрлер бойынша инвестициялық тәуекелдері бағалау нығайған тәуекелдің анықсыздығын кеңейтеді. Біздің пікірімізше аймақтағы инвестициялық тәуекелді бағалауда инвестициялық бағдарламаны іске асырудан инвестордың ықтимал шығындары деңгейі бойынша нығайған инвестициялық тәуекелді бағалау балама болып табылады.

Егер инвестициялық тәуекел деп қауіпті шешімді іске асыру нәтижесінде туындауы мүмкін инвесторлардың материалдық және басқа шығындық ықтимал қаупін түсінсек, онда тәуекелді бағалауда онық 3 деңгейін бөліп қарастыруға болады:

- инвестордың пайда көлемінің төмендеуіне әкелетін мүмкін тәуекел;

- инвестордың күрделі шығындалуына әкелетін шектік тәуекел;

- инвестордың толық қаржылық құлдырауына әкелуі мүмкін алапат тәуекел.

Тәуекел дәрежесінің межесі болып инвестордың инвестициялық бағдарламаны іске асырудағы шығын деңгейі табылады. Егер болжамдалатын шығындар жоспарланған пайдадан аспаса, онда тәуекел орынды болып табылады, егер болжамдалған шығындар есептелген пайдадан асса, онда ол шектік тәуекел. Ал ықтимал шығындар инвестордың инвестициялық мүмкіндігінен асқан жағдайда, тәуекел алапат болып табылады.

Осылайша, инвестициялық тәуекел инвестициялық бағдарлама тиімділігінің негізгі факторларының бірі болғандықтан, оны есептеу қажетті шара болып табылады. Инвестициялық бағдарлама бойынша тәуекелді айтарлықтай объективті бағалауға мүмкіндік беретін, бірқатар арнайы әдістер бар. Мұндай әдістердің барлығын үш топқа біріктіруге болады.

1. Ықтималдық талдау (оның мәні бойынша, бастапқы деректердің өлшемінің әр бірі үшін мысалы, тауарды сатудан пайда үшін, мәндер ықтималдығының қисығы құралады. Одан әрі талдау орташа өлшенген көлемдерді анықтау мен қолдану тәсілі мен, немесе келтірілген көлемдердің әрбір ықтимал үйлесімі бойынша есептер жүргізу мен ықтималдау ағашын құру тәсілімен жүреді. Мұндай талдау жобаны іске асырудың әрбір сатысы үшін жүргізіле алады) .

2. Шектік нүктелерді есептеу (әдетте, шығынсыздық нүктелері) нәтижесінде, инвестициялық бағдарламаның корпорацияға зиян жеткізуі мүмкін болған ішкі және сыртқы көрсеткіштерінің шектік мәндері анықталады.

3. Бастапқы деректердің басты өлшеуіштерінің өзгеруіне жобаның сезімталдығын талдау, басқаша айтқанда, бастапқы деректердің түрлі мәнінде (өнімнің сату бағасы, сату көлемі, шығындары мен т. б. ) инвестициялық пайдалылығы немесе таза пайданың қалай өзгеретіндігі зерттелінеді.

Жоғарыда айтылған әдістердің барлығы бастапқы ақпаратқа тәуелді. Мұндағы дәстүрлі әдістердің басты кемшілігі - аймақтың инвестициялық тартымдылығы мен туындайтын тәуекел белсенді өзгерістер мүмкіндігін ескермейтін, дерек ретінде қарастырылады. Аталған фактор мен тәуекелдерді талдау мүмкіндіктердің айтарлықтай шектеленетінін көрсетеді. Мұны дәлелдейтін авторлардың қорытындысы бойынша аумақтың инфрақұрылымдық игерілуі, инвестициялық мүмкіндік пен халықтың ақыл ой мүмкіндігі секілді шаруашылық әрекеттің процесінде жинақталған факторлар инвестициялық мүмкіндіктің дамуына үлкен үлес қосады.

Аймақтағы инвестициялық мүмкіндіктердің жеке факторларының тізімі, олардың салмақтық коэффициенттері мен интеграциялану әдісі (аймақтың инвестициялық тартымдылығының деңгейі - интегралды көрсеткіштерді есептеуге жеке факторларды қосуда) бірқатар маңызды шарттарды сақтаумен іріктелініп алынуы керек. Бір жағынан инвестициялық тартымдылықтың барлық ірі бөлшектері ескерілуі керек (қажеттілік пен жетерлік қағидаларын сақтаумен), екіншіден аймақтың инвестициялық тартымдылығының интегралдық көрсеткіштері (х) өзінің нұсқалығымен барынша мүмкін дәрежеде аймақтағы инвестициялық белсенділік көрсеткіштердің нұсқалылығын түсіндіруге болатындай қалыптасуы керек.

Инвестициялық тартымдылықты бағалау әдістемесінің негізделген объективті межесі, біздің ойымызша созылмалылық коэффициенті және корреляция коэффициенті арқылы өлшенетін инвестициялық белсенділік пен инвестициялық тартымдылық арасындағы корреляциялық байланыс тығыздылығының дәрежесі болып табылады. Егер әдістемені қолдану нәтижесінде У=Р(х) регрессиялық теңдігіне қалыпты қателіктің төменгі деңгейімен корреляция коэффициентінің жоғарғы деңгейіне қол жетсе, онда инвестициялық тартымдылықты анықтаудың мұндай әдісі дәлелді деп мойындалуы мүмкін.

Теория жүзінде аймақтың инвестициялық тартымдылығының интегралдық көрсеткішінің құрамына қосуға болатын, жеке факторларының саны шексіз үлкен көлем болып табылады. Дегенмен, жүйелер теориясының бірқатар жағдайларын қолдану негізінде, дәлірек жүйе элементтерінің көп түрлілігі, элементтерінің минимальды жеткіліктігі мен мақсаттық бейінділігі қағидаларының негізінде жеке факторлық белгілер санын инвестицияның маңызды көрсеткіштерінің кішігірім шеңберімен шектеуге болады.

Көптеген факторларды іріктеу ең алдымен сапалық талдау негізінде іске асуы мүмкін. Нәтижесінде, жеке факторлар құрамына аймақтардың түрлі әлеуметтік, саяси, экологиялық және табиғи қорлық сипаттамалары кіреді. Мысалы, өнеркәсіптің өндірістік қарқыны, жылжымалы көлік құралдарымен аймақтың қамтамасыз етілуі, аймақ халқының нарықтық экономиканы қалыптастыру процестеріне қатынасы, экологиялық ластану деңгейі, минералды шикізат қорлары табиғи қорының болуы мен т. б. Мұндай сипаттамаларды есепке алу қажеттігі олардың инвесторлар үшін аса қажеттілігімен түсіндіріледі.

Аймақтың өндірістік - қаржылық мүмкіндігін сипаттайтын инвестициялық тартымдылықтың жеке факторларын іріктеуде әр көрсеткіш факторлық жүктілігін анықтауға мүмкіндік беретін көлемдік әдістерді де қолдануға болады.

Осындай жеке факторлардың әр бірі мен аймақтың инвестициялық белсенділігінің арасындағы байланысты сипаттайтын жұп корреляция коэффициенттерін талдау аймақтың өндірістік - қаржылық мүмкіндігінің аса маңызды факторларын іріктеп алуға мүмкіндік жасайды (мысалы, өнеркәсіптік өндірістің көлемі, шағын кәсіпкерліктің даму деңгейі, бөлшек тауар айналымының көлемі және т. б. ) .

Аймақтың интегралдық инвестициялық тартымдылығын анықтау үшін инвестициялық маңызды көрсеткіштер құрамы өзгеріссіз қалмай және экономикалық дамудың әр бір кезеңінің ерекшелігіне орай біршама өзгеру керек.

Нәтижесінде деректер көздері бойынша ұсынылатын көрсеткіштер былайша бөлінеді .

Зерттеу мен тәжірибе көрсеткендей инвестиция тарту әдістері мен инвестициялау әдістері және көздері, инвестициялау объектілері арасында тәуелдік бар. Бұл тәуелдіктерді есептеу тиімдірек инвестициялық саясатты таңдауға мүмкіндік береді. Мұнда инвестор бұл сипаттамаларға ғана емес, оларды және аймақтағы басқа қорларды қолдану әдісіне назар аударады. Ол өз кезегінде аймақтың инвестициялық тартымдылық рейтингінің интегралдық сипаттамасын көрсетеді.

Осылайша инвестициялық ортаның жағымдылық дәрежесі бойынша аймақтарды былайша топтауға болады:

1. Аймақтың нарыққа енуінің бастапқы жағдайлары өзгеріс процестеріне септігін тигізетін немесе кедергі жасайтын, реформаларды жүргізудің басында қалыптасқан объективтік және субъективтік алғышарттарды сипаттайды.

2. Жеке аймақтың деңгейінде жүргізілетін реформалардың тактикасы мен стратегиясын бағалау. Оның ішінде аймақты арнайы республикалық қолдау бағыттарын бағалау.

3. Реформалардың нәтижелігі және нарықтық қатынастарға аймақтың бейінделу деңгейі олардың нарықтық өндірістегі орнын, кейінгі қайта түзетулерге дайындық деңгейін, инвестициялық өзгеру болашағын анықтап береді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.