Мемлекеттік тіркеу

Пән: Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 90 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . . . . . . 3

1 Мемлекеттік тіркеу туралы жалпы ережелер

1. 1 Мемлекеттік тіркеу: даму тарихы, мақсаты мен мазмұны . . . 11

1. 2 Мемлекеттік тіркеудің объектілері . . . 16

1. 3 Жылжымайтын мүлікке құқықтарды және онымен жасалатын

мәмілелерді мемлекеттік тіркеуді жүзеге асыратын органдар . . . 23

2 Жылжымайтын мүлікке құқықтарды және онымен жасалатын мәмілелерді мемлекеттік тіркеу тәртібі

2. 1 Жылжымайтын мүлікке құқықтарды тіркеудің ұғымы . . . 35

2. 2 Жылжымайтын мүлікке құқықтар мен онымен жасалатын

мәмілелердің бірыңғай мемлекеттік реестрі . . . 48

2. 3 Меншік құқығын тіркеу . . . 56

2. 4 Жекелеген құқық түрлерін мемлекеттік тіркеу ерекшеліктері . . . 65

Қорытынды . . . 72

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . . . 76

Кіріспе

Жұмыстың жалпы сипаттамасы. Қазақстан Республикасында нарықтық экономикалық саясаттың жариялануымен, жылжымайтын мүлік нарығының кеңеюімен, жылжымайтын мүлік объектілеріне, соның ішінде жер учаскелеріне жеке меншік институтының енгізілуі мен белсенді түрде дамуымен, әрі қарай жекешелендіру бағдарламасын жүзеге асырумен байланысты меншік субъектілерінің құқықтары мен мүдделерін жылжымайтын мүлікке құқықтарды тіркеу жолымен мемлекеттік қорғауға қажеттілік туындап отыр.

Мемлекет басшысының халыққа арналған жолдауында тұрғын үй құрлысы мен қатар жылжымайтын мүлік нарығын дамыту мәселелері сөз болды. Президент еліміздің өңірлеріндегі жылжымайтын мүлік жөніндігі орталықтардың жұмысын жандандыру мақсатында нақты мідеттер қойды.

Елбасы 2005 жылғы дәстүрлі Жолдауында да бір жерде ғана төлқұжат рәсімдеп, салық төлеушінің есептік нөмірі, жүргізуші куәлігі және тағы басқа құжат ала алатын, «бір терезе» қағидаты бойынша тұрғындарға қызмет көрсететін орталықтар құру жайлы айтқан-ды. Бүгінгі күні Елбасы талаптары біздің елімізде жүзеге асырылуда.

Осыған байланысты Қазақстан ТМД елдерінің ішінде бірінші болып жылжымайтын мүлікке құқықтарды және онымен жасалатын мәмілелерді мемлекеттік тіркеу аясындағы құқықтық қатынастарды реттеуге бағытталған заң базасын құрды.

XX ғасырдан XXI ғасырға аяқ басар алдында Қазақстанда орын алған демократиялық тың өзгерістер қоғамның барлық саласын, соның ішінде, экономика, саясат саласын және сонымен бірге тұңғыш рет құқық саласын да қоса қамтығаны бәрімізге белгілі. Бұл реформалардың ең басты бағыттары ретінде мыналарды: жеке меншікке құқықты тану мен оны қорғау, Қазақстан азаматтарының кәсіпкерлікпен айналысу еркіндігінің құқықтық негіздерін қалыптастыру, озық үлгідегі азаматтық қоғамның жаңа маңызды институттарын қоғамымызға ендіру, оларды одан әрі қарай дамытуға және нығайтуға бағытталған шараларды т. б. айтуға болады.

Жоғарыда аталып өткен кезеңдер аралығында, әсіресе, Қазақстанның ұлттық цивилистика саласында тарихи маңызы бар жаңа сапалық мазмұнға ие оң өзгерістер орын алды, мәселен, мүліктік қатынастардың субъектілер құрамы өзгеріп, дәстүрлі заңды тұлғалар институты елеулі өзгерістерге ұшырады.

Осы дипломдық жұмыс жылжымайтын мүлікке құқықтарды мемлекеттік тіркеу бойынша тақырыпты жан-жақты ашып көрсетуді өзіне мақсат етпейді, себебі бұл тақырып әлі де толығымен талқыланып зерттелмеген және тереңірек оқып зерттеуді талап етеді. Бұл жұмыста жылжымайтын мүлікке құқықтарды және онымен жасалатын мәмілелерді мемлекеттік тіркеу туралы Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 26 шілдедегі N 310 Заңының және сәйкесінше заңға бағынышты актілердің ережелерінің орындалуы бойынша тіркеуші органдардың қызметі көрініс тапқан, сонымен қатар жылжымайтын мүлікке (тұрғын үй құрылыстары, мүліктік кешен және т. б. ) құқықтарды тіркеудің тәртібі, жылжымайтын мүлікті тіркеу Орталығының ақпараттық қызмет көрсету тәртібі айқындалып, осылармен байланысты туындайтын құқықтық қатынастардың мазмұны зерттеледі.

Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Қазақстан Республикасы Президентінің 2009 жылдың 6 наурызында халыққа арналған «Дағдарыстан жаңару мен дамуға» атты Жолдауында «Қазір бүкіл әлем жұртшылығы экономикалық дағдарыстың қиындықтарын бастан өткеруде. Жаһандық дағдарыс дауылы алпауыт мемлекеттерді де шайқалта бастағанын бәріңіз көріп, біліп отырсыздар. Дағдарыс салқыны бізді де айналып өткен жоқ. Барлық мемлекеттік қызметшілерге сөз арнаймын. Қазір біз бәріміз қызмет ететін халықтың алдындағы әрбір басқарушының жауапкершілігі еселеп арта түседі. Біздің алдымызда дағдарыс салдарын еңсеру және келесі экономикалық өсуге әзірлену жөнінде үлкен міндеттер тұр. Осы қиын кезде біздің азаматтардың, бүкіл қоғамның қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін бәрін де істеу керек» [1] деген. Президенттің сөзін қолдай отырып, меншік субъектілерінің құқықтары мен мүдделерін жылжымайтын мүлікке құқықтарды тіркеу жолымен мемлекеттік қорғауды одан әрі дамыту қажеттілігін маңызды мәселеле ретінде қарастыруды алдағы міндет етіп қойдық.

1995 жылдың қараша желтоқсан айларында құқықтық жүйені реформалауға бағытталған нормативтік актілер қабылданған болатын. Оның ішінде 1995 жылы 25 желтоқсанда қабылданған №2727 заң күші бар «Жылжымайтын мүлікке құқықтарды және онымен жасалатын мәмілелерді мемлекеттік тіркеу туралы» Қазақстан Республикасының Президентінің Жарлығы кіреді. Бұл Жарлықтың қабылдануы Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінің 118 бабында көзделген жылжымайтын мүлікке меншік құқығы мен басқа да заттық құқықтар, олардың пайда болу, ауысуы мен тоқтатылуының бірыңғай мемлекеттік реестрде тіркелу қажеттілігімен байланысты талаптармен ерекшеленеді. Осы Жарлық жылжымайтын мүлік нарығының әрі қарай дамуы мен тұрақтандырылуына және жылжымайтын мүлікпен мәмілелер бойынша кең етек алған негативті процестерді төмендетуге бағытталған бірінші базалық заң актісі болды.

Бұл Жарлықтың жасалуы кезінде жылжымайтын мүлікке құқықтарды тіркеудегі әлемдік тәжірибеге, жекелеп қарасақ, АҚШ, Автралия және тағы басқа елдеріне көп көңіл бөлінді. Олар жылжымайтын мүлікті тіркеу бойынша белгілі бір ережелер шығарған болатын және Қазақстанда жылжымайтын мүлікке құқықтарды тіркеудің мемлекеттік жүйесін құруда осы ережелер басшылыққа алынған болатын, яғни олар:

- жылжымайтын мүлікке құқықтарды тіркеу жерге құқықтарды және онымен жасалатын мәмілелерді тіркеуді қоса алғанда бірыңғай жүйеде жүзеге асырылады. Бұл меншік иелерінің жылжымайтын мүлікке құқықтары туралы барлық мәліметтерді бір органға шоғырландыруға мүмкіндік береді және азаматтарды әр түрлі органдарға бару қажеттілігі мен олардың жылжымайтын мүлікке құқықтарын куәландыратын құжаттарды бірыңғай тұтас етіп жинаудан құтқарады;

- мемлекеттік тіркеу жүйесі жылжымайтын мүлікке құқықтары тіркелген иелерді заңдық қорғауға кепілдік береді. Жылжымайтын мүлікке құқықтардың тіркелгені тіркелмегендерге қарағанда басымдыққа ие;

- жылжымайтын мүлікке құқықтарды мемлекеттік тіркеу бойынша қызметті жүзеге асыратын орган әкімшілік-бақылау өкілеттіктеріне ие болмайды және нарықтық мәмілелердің жасалуының мақсатқа лайықтылық мотиві бойынша шешімдер қабылдауға құқығы жоқ. Бұл орган бақылау бойынша қандай да бослын міндеттемелерден тәуелсіздігімен және пайдаланушыларға деген құмарсыздығымен ерекшеленеді;

- бекітілген тәртіпте Құқықтық Кадастрға (тіркеу тізбесі) еңгізілген мәліметтер құқық субъектісінің (меншік иесінің) қолына берілетін құжаттарға қарағанда басымдыққа ие болады. Бұл құжаттардың жасанды болу мүмкіндігін ескертеді, яғни Құқықтық Кадастр жүргізуші орган мемлекеттің мүддесін қолдайды және оның Құқықтық Кадастрде көрсетілген мәліметтердің бұрмалануына қызығушылығы жоқ, сонымен қатар ол заң бойынша құжаттардың дұрыстығы үшін жауапты болады;

- жылжымайтын мүлік объектілеріне жүргізілген Құқықтық Кадастр ақпараты тұрғындардың қолы жететіндей болады, яғни құқық субъектілері үшін де, жылжымайтын мүлікпен мәміле жасамастан бұрын оның объектісі туралы дәл ақпатар алуды қалайтын мүдделі тұлғалар үшін де тіркеудің пайдалы екенін көрсету үшін ақпараттың жариялылығы қажет. Заң бойынша мемлекеттік және мемлекеттік емес құпияларға жататын ақпаратқа бұл ереже тиісті емес. Жоғарыда көрсетілген ереже пайдаланушыларды олардың жылжымайтын мүлікке құқықтарын куәландыратын мәліметтерді іздеу үшін түрлі инстанцияларға барудан құтқарады, шаруашылық субъектілерінің нарықтық белсенділігіне мүмкіндік туғызады және азаматтық-құқықтық қатынастар аясында жеке және заңды тұлғалардың мүдделеріне жауап береді.

Міне, жоғарыда көрсетілген негіздер бұл тақырыптың адам құқықтарын қорғауда қаншалықты маңызды екендігін көрсетеді.

Тақырыптың зерттелу деңгейі. Мүліктік және өзге де құқықтарды мемлекеттік тіркеуді құқықтық реттеу жалпы азаматтық құқықтың тың әрі күрделі, маңызды мәселелерінің бірі деп қарастыруға болады. Қазақстан Республикасында бұл құқықтық қатынастар құқықтық-теориялық тұрғыдан кешенді түрде әлі күнге дейін толыққанды зерттелген емес, сол себептен де бұл сала бойынша кешенді монографиялық еңбектер мен зерттеулер жоқ.

Қазақстан Республикасында мүліктік және өзге де құқықтарды мемлекеттік тіркеудің құқықтық жағдайын зерттеумен отандық авторлардан: Ю. Г. Басин, М. Т. Балкен, А. Г. Диденко, М. А. Естеміров, Д. М. Еспаева, И. У. Жанайдаров, А. Т. Жусупов, К. М. Ильясова, С. И. Климкин, Т. Г. Квятковская, Ө. С. Қыстаубай, А. К. Кусаинова, Қ. С. Мәуленов, М. К. Сүлейменов, С. В. Скрябин, Ғ. И. Төлеуғалиев т. б. бар.

Ал, Ресейлік және ТМД авторларынан, С. С. Алексеев, В. В. Бородин, М. Брагинский, В. В. Бараненков, Е. В. Богданов, Н. Ю. Беляева, С. Н. Братусь, Н. Д. Егоров, И. В. Елисеев, О. С. Иоффе, А. А. Игнатенко, С. В. Изотова, О. А. Красавчиков, В. В. Лапаева, Т. Д. Матвеев, Д. И. Мейер, Б. В. Муравьев, Д. В. Е. А. Суханов, А. П. Сергеев т. б.

Осы және өзге де авторлардың ғылыми еңбектерін теориялық негіз ретінде алып, оларды талдау, саралау, тұжырымдау арқылы мүліктік және өзге де құқықтарды мемлекеттік тіркеудің құқықтық жағдайына, сондай-ақ, осы қатынастарға байланысты өзекті құқықтық-теориялық мәселелерге кешенді зерттеулер жасалды. Сондай-ақ, дипломдық зерттеуді жүзеге асыру барысында алыс шетелдік авторлардың да ғылыми жұмыстары қолданыс тапты. Бұл осы елдердегі мүліктік және өзге де құқықтарды мемлекеттік тіркеу жағдайының ерекшеліктерін қарапайым салыстыру сипатында ғана көрініс тапқан жоқ, керісінше, шет елдердегі нысандардың осы күнгі озық үлгідегі, ең ұтымды нысандарын Қазақстанның құқықтық кеңістігіне бейімдеп, оларды тәжірибелік мақсаттар үшін игеруді көздейді.

Дипломдық зерттеудің мақсаты мен міндеттері. Жұмыстың негізгі мақсаты - мүліктік және өзге де құқықтарды мемлекеттік тіркеудің мәні мен маңызын ашу, оның орындалуын қамтамасыз ету әдістерінің түсінігі, түрлері мен ерекшелігі, сонымен қатар қандай да болмасын құқықтарды тіркеу барысындағы адам құқықтарының бұзылуының алдын алу, ол қатынастарды құқықтық реттеуді жетілдіру әдістерін талдау болып табылады.

Осы мақсаттарға қол жеткізу үшін төмендегідей міндеттер белгіленді:

- мүліктік және өзге де құқықтарды мемлекеттік тіркеудің құқықтық табиғатының ерекшеліктерін және оның құқық институты ретіндегі даму тарихын заңнамалық мақсаты мен міндеттерін анықтап, оларды саралау;

- азаматтық құқықтық қатынастардағы мүліктік және өзге де құқықтарды мемлекеттік тіркеу объектілерін анықтау, олардың анықтамаларына құқықтық-теориялық талдау жасау;

- мүліктік және өзге де құқықтарды мемлекеттік тіркеу, олармен жасалатын мәмілелердің ерекшелігін ашып, тіркеу қатынастарының тәртібін анықтап және мемлекеттік тіркеуді жүзеге асыратын органдардың жұмыс жүйесін саралау;

- жылжымайтын мүлікке құқықтарды тіркеудің тәртібін, ерекшелігін және маңыздылығын ашу;

- жылжымайтын мүлікке құқықтар мен онымен жасалатын мәмілелердің бірыңғай мемлекеттік реестрінің түсінігі мен тәртібін және маңызын ашу;

- меншік құқығының мазмұнына талдау жасау және меншік құқығын тіркеудің тәртібі мен маңызына талдау жасау арқылы олардың құқықтық негіздерін ашу;

- мүліктік және өзге де құқықтарды мемлекеттік тіркеу барысындағы ақпараттық қызмет көрсетудің тәртібі мен құқықтық негізіне талдау жасау.

Зерттеудің объектісі және пәні. Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мүліктік және өзге де құқықтарды мемлекеттік тіркеуге байланысты туындайтын қоғамдық қатынастарды азаматтық-құқықтық тұрғыдан реттелуі осы диссертациялық зерттеудің объектісі және пәні болып табылады.

Зерттеудің әдістемелік негіздері. Магистрлік диссертациялық жұмыстың әдістемелік негізін жалпы ғылыми диалектикалық танымдық әдістермен қатар, арнайы логикалық, нақты тарихи, салыстырмалы-құқықтық талдау, әлеуметтік зерттеу сияқты әдістері құрайды. Зерттеудің теориялық негізін отандық және жақын, алыс шетелдік заңгер ғалымдардың теориялық және тәжірибелік мәнін жоғалтпаған ғылыми еңбектері қалайды. Зерттеу барысында, сонымен қатар, азаматтық-құқықтық әдебиеттер мен өзге де арнайы әдебиеттер, заңдар және басқа да нормативтік актілер, халықаралық-құқықтық құжаттар пайдаланылды.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы. Бұл зерттеу жұмысының ғылыми жаңалығы болып мыналар табылады, яғни, мұнда азаматтық құқықтың объектісі ретінде мүліктік және өзге де құқықтарды мемлекеттік тіркеудің құқықтық жағдайы қолданыстағы заңнамаға қатысты өзекті мәселелері теориялық және тәжірибелік тұрғыдан кешенді түрде сараланып отыр.

Зерттеу барысында Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде және арнайы заңда негізделген мүліктік және өзге де құқықтарды мемлекеттік тіркеудің қазіргі кездегі құқықтық және теориялық өлшемдері автор тарапынан сыни тұрғыда сараланып, осы өлшемдердің кейбір кемшіл тұстарын жоюдың жолдары мен оны жетілдірудің амалдары ұсынылды. Сондай-ақ автор, қазіргі кезде Қазақстанның құқықтық кеңістігінде кең қолданыс тауып жүрген «басым мүдделер», «кадастрлық нөмір», «заңдық талаптар», «құқықтық кадастр», «жылжымайтын мүлікке құқық ауыртпалығы» және «жылжымайтын мүлікке құқықтарды және онымен жасалатын мәмілелерді мемлекеттік тіркеу» деген анықтамаларға нақты құқықтық және теориялық негіздемелер келтіру арқылы мәндерін ашып, осы мәселеге қатысты өз ұстанымдары мен ұсыныстарын жан-жақты негіздеді.

Зерттеудің қорғауға ұсынылатын ғылыми негізгі нәтижелері мен қорытындылары: Қазақстан Республикасы Президентінің заң күші бар «Жылжымайтын мүлікке құқықтарды және онымен жасалатын мәмілелерді мемлекеттік тіркеу туралы» Жарлығына сәйкес шарттардан туындайтын құқықтарды тіркеу шарттың кез келген тарабының өтініші бойынша жүзеге асырылады, бірақ та Жылжымайтын мүлікке құқықтарды және онымен жасалатын мәмілелерді мемлекеттік тіркеу тәртібі туралы Ережеге сәйкес кепіл шартын тіркеу кепіл ұстаушының өтініші бойынша жүзеге асырылады. Заңдылықтың қарама-қайшылығы міне осы. Қазіргі уақытта көрсетілген аядағы заңдылықты жетілдіру және ондағы қарама-қайшылықтарды жою мақсатында бірқатар заң актілері және өзге де нормативтік-құқықтық актілер қабылданды. Бұл актілердің ең маңыздысы «Жылжымайтын мүлікке құқықтарды және онымен жасалатын мәмілелерді мемлекеттік тіркеу туралы туралы Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 26 шілдедегі № 310 Заңы.

Қазір жылжымайтын мүлік объектілерін тіркеудің ескі жүйесінен жылжымайтын мүлікке құқықтарды тіркеудің жаңа жүйесіне ауысудың құқықтық аспектілеріне ерекше көңіл аудару қажеттілігі туындады. Мысалы, көптеген азаматтар жер учаскесінің меншік құқығына Актінің бар екендігін білмейді, ескі үлгідегі тұрақты жер пайдалану құқығы меншік иесінің құққығына кепілдік бермейді, себебі ол құжаттама болып табылмайды. Сондай-ақ тұрғын үйді немесе пәтерді сатып алу сату мәмілесін нотариалдық куәландыру иеленушінің құқықтарын әлі де бекітпейді, себебі заң актілеріне сәйкес жылжымайтын мүлікке құқықтар олар әділет органдары жүйесінің жылжымайтын мүлік жөніндегі Орталығында тіркеуден өткен кезден бастап пайда болады.

Жылжымайтын мүлік нарығының дамуын тежейтін көптеген нормативтік-құқықтық актілерді әлі де қарастыру қажет. Қазіргі кезде жылжымайтын мүлікке құқықтарды мемлекеттік тіркеу аясында көптеген шешілмеген мәселелер бар:

жылжымайтын мүлікке құқықтарды және онымен жасалатын мәмілелерді мемлекеттік тіркеу үшін алым алынады, ол меншік иелеріне жылжымайтын мүлікке өз құқықтарын толық көлемде жүзеге асыруға мүмкіндік бермейді. Мысалы, құны 1 теңге тұратын жер учаскесіне меншік құқығын тіркеу үшін заңды тұлға 20 есептік көрсеткіш көлемінде төлем еңгізуі тиіс, ал құны миллион теңге тұратын мүліктік кешенді сатып алушы жеке тұлға тіркеу үшін 1 есептік көрсеткіш төлейді;
заңдылықтың, жекелеп қарағанда банкроттық туралы заңдылықтың жетілдірілмеуі. Қазақстан Республикасының «Банкроттық туралы» Заңына еңгізілген соңғы өзгертулер банкроттық процедурасын қиындатты және сәйкесінше мүлікті, соның ішінде жылжымайтын мүлікті иеліктен шығару процедурасын қиындатты;
жылжымайтын мүлікке құқықтарды және онымен жасалатын мәмілелерді тіркеу қажеттілігі туралы тұрғындармен, әсіресе пәтерлер меншік иелерінің кооперативтерімен құқықтық жұмыс жүргізілмейді. Бірақ та, жұмыс қажетті деңгейде жүргізілмейді, өкілдері көп жағдайда кондоминимум объектісі және оны не үшін тіркеу керек екендігін білмейді.

Әрине, бұл қазіргі кездегі мәселелердің барлығы емес, бірақ та жоғарыда көрсетілген мәселелер бүгінгі күні өзекті болып табылады. Бұл мәселелерді шешу үшін оларды шешудің түрлі жолдары қарастырылған:

- «Жылжымайтын мүлікке құқықтарды және онымен жасалатын мәмілелерді мемлекеттік тіркеу» туралы туралы Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 26 шілдедегі N 310 Заңы қабылданған. Бұл заңда жылжымайтын мүлікке құқықтарды және онымен жасалатын мәмілелерді тіркеудің мерзімдеріне, жалпы мемлекттік тіркеу тәртібіне және т. б. қатысты өзгертулер қарастырылады;

- жылжымайтын мүлікке құқықтарды және онымен жасалатын мәмілерді мемлекеттік тіркеу үшін алым алу тәртібі туралы жаңа Ереже бекітілді. Бұл ережеде алым алудың түрлі варианттары қарастырылады: Жылжымайтын мүліктің нарықтық құндылығынан шыға отырып, не иеленген объектінің ауданына байланысты;

- әрі қарай тіркеуші органда риэлторлық қызмет құру қарастырылған. Қазір «Жылжымайтын мүлік жөніндегі Орталық» жылжымайтын мүлікті иеліктен шығару туралы шарттарды рәсімдеу бойынша қызметті жүзеге асырады. Бұл жылжымайтын мүлікке құқықтарды тіркеу процедурасын жеделдетеді;

- тіркеудің ұзаққа созылған мерзімі 15 күн көптеген клиенттерге ұнамды. Қосымша төлем еңгізу арқылы клиенттің қалауы бойынша тіркеу 3 күн немесе тәулік ішінде жүргізілуі мүмкін. Келешекте Жылжымайтын мүлік жөніндегі Орталықтармен жылжитын мүлік кепілін тіркеу қарастырылуда. 1998 жылы 8 шілдеде Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 30 маусымындағы «Жылжимайтын мүлік кепілін тіркеу туралы» Заңы жарияланды, оған сәйкес жылжитын мүлік кепілін тіркеуді Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің тіркеуші органдарымен жүзеге асырылады. Ал, 1998 жылдың қыркүйегінде Қазақстан Республикасы Үкіметінің «Жылжитын мүлік кепілін тіркеу бойынша шаралар туралы» қаулысы шықты, онда жылжитын мүлікке кепілді тіркеу бойынша қызметті жылжымайтын мүлік жөніндегі жылжитын мүлік кепілін тіркеудің анықталған механизмі жоқ, тіркеу процедурасының тәртібі анықталған жоқ. Келешекте Қазақстан Республикасы Әділет министрлігімен нормативтік актілер жасалып шығарылмақшы.

Еліміздің Ата заңында оның ең қымбат қазынасы-адам және адамның өмірі, құқықтары мен бостандықтары делінген. Сонымен бірге Қазақстан Республикасының азаматтары заңды түрде алған қандай да болсын мүлкін жеке меншігінде ұстай алатындығы, меншік құқығына заңмен кепілдік берілетіндігі айтылған.

Таяу арада қабылданғын Құқықтық саясат Тұжырымдамасында да адам құқықтары, соның ішінде меншік құқығын қорғауды жетілдіру негізделген. Мемлекеттің өркениеттілігінің бір айғағы - ол сондағы азаматтардың меншік құқығының қаншалықты деңгейде қорғалатындығымен де сипатталады. Бұл бағытта Елбасының өзі бастау болып, ресми де қоғамдық та сипаттағы шаралардың ұйтқысы болып жүр.

Меншік құқығын одан ары жетілдіру тұрғысында соңғы кездері қабылданған нормативтік құқықтық актілерде де негіз тапқан, мұнда негізгі кепілдіктер меншік құқығын мемлекеттік тіркеумен сипатталады.

Азаматтардың меншік құқығын қорғау тек ғана ол бұзылған жағдайда ғана пайда болады, соның арқасында ол мәжбүр ету ерекшелігіне ие болады. Егерде құқық осындай ерекшелікке ие болмаса, онда оларды субъективтік құқықтар қатарына жатқызуға болмайды. Өйткені ол бұзылған реттерде қорғанудан айрылғандықтан. Азаматтардың меншік құқығын қорғауға шарттар мен көптеген факторлар қажет, олардың жиынтығы өзінше осы құқықты қорғау механизмін көрсетеді.

Азаматтардың меншік құқығын қорғауды заңды кепілдіктің аумағын кеңейту және нығайту мақсатында азаматтардың меншік құқығына шексіз виндикацияны қолдану негізгі жол болар еді.

Азаматтардың меншік құқығы - нарықтық қатынастардағы экономиканың ең өзекті мәселесі. Меншік құқығынсыз күнделікті құқықтық қатынастардың болуы да мүмкін емес. Сондықтан да мемлекет құқықтық құрал арқылы азаматтардың меншік құқығын қорғауды қамтамасыз етеді. Осыған байланысты мемлекеттік деңгейде жүйелі түрде әлеуметтік, саяси, экономикалық және құқықтық шаралар қолға алынып отырады.

Экономиканың ырықтандырылған нарықтық жүйеде дамуы мүліктік қатынастардың маңыздылығымен және басымдылығымен сипатталады. Демек, меншік құқығының сақталуы мен оның кепілдігінің тұрақтылығы заңнамалық жүйенің сапалылығы мен қоғам өзгерісінің мазмұнына сай уақытылы жетілдіріліп отыруын талап етеді. Бұл жұмыста адам құқықтарының оның ішінде меншік құқығының сақталуына байланысты мүліктік және өзге де құқықтарды мемлекеттік тіркеудің маңыздылығы ашылып қолданыстағы заңнамалар жүйесін жетілдіруге ұсыныстар берілді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.