Қазіргі таңдағы экология ғылымының құрылымы

1. Экология туралы негізгі түсініктер.
2. Экология пәні және оның құрылымы.
3. Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

Экология деген сөз, қазіргі күні көпшілікке белгілі және өте көп қолданылып жүр. ХХ-ғасырдьң басында бұл сөзді тек ғалым-экологгар ғана білсе, ал осы ғасырдың екінші жартысында, кең ауқымды экологиялық кризистердің ылаңы көрініп, қоршаған ортаның ластануы өрбуіне байла-нысты, бұл сөзді КӨПШІІЛІК күнделікті естіл жүр.
Экология деген сөз көп қолданылып, көп айтыльп жүргенімен, осы сөздің толық мәнісін түсінетін адамдар бүгінгі күні өте аз.

1. "Экология" оқулығы. Бозтатаева Г.Т. – Алматы, 2002
2. "Дүние" журналы.- Алматы.-N2,2002
3. "Экология" оқулығы..- Ростов на Дону,2002
4. "Экология" оқулығы.В.К. Коробкин, А.В.Передельский.-2002

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. СОӨЖ
.
Тақырыбы: Қазіргі таңдағы экология ғылымының құрылымы.
.
.

.
.
.
. Орындаған:
Мұратбекова А.
. Тобы: ВС-403

.

.
.
.
.
.

Семей 2015

Жоспар
1. Экология туралы негізгі түсініктер.
2. Экология пәні және оның құрылымы.
3. Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

Экология туралы негізгі түсініктер.
Экология деген сөз, қазіргі күні көпшілікке белгілі және өте көп
қолданылып жүр. ХХ-ғасырдьң басында бұл сөзді тек ғалым-экологгар ғана
білсе, ал осы ғасырдың екінші жартысында, кең ауқымды экологиялық
кризистердің ылаңы көрініп, қоршаған ортаның ластануы өрбуіне байла-нысты,
бұл сөзді көпшіілік күнделікті естіл жүр.
Экология деген сөз көп қолданылып, көп айтыльп жүргенімен, осы сөздің
толық мәнісін түсінетін адамдар бүгінгі күні өте аз. Тіптен экология
ғылымыньң анықтамалары да өте көп. Көпшілік жағдайда, экология ғылымын тірі
организмдер мен тіршілік ортасының қарым-қатынасы туралы ілім деген
анықтамалар айтылып жүр. "Экология" термині гректің "ойкос" (оікоs) —
тұратын жер, үй, ал "логос" (logos)-ғылым, оқу деген мағынаны бідіреді.
Егер, мағынасына қарай тұжырымдайтын болсақ — тұратын жер, тіршілік мекені,
ортасы туралы "ғылым" деген түсінікті береді. Үй, тұратын жер деген
түсініктің мөлшері, табиғаттың кішкене кеңістігінен, материкке, онан әрі -
биосфераға ұласуы мүмкін. "Экология" терминін, 1866 жылы неміс ғалымы,
зоолог Э.Геккель алғаш рет ендірген. Қазіргі күндері экология ғылымы табиғи
байлықтарды үнемді пайдалану, қоршаған ортаның ластануы және оны қорғау,
сақтау туралы мәселелерді жан-жақты қарастырып жүр.
XХ-ғасырдың орта кезіне дейін қоршаған ортаның ластануына адамзат
көңіл бөлмеді. Адамзат айналасыңдағы суды, ауаны және топырақтарды әр
түрлі іс-әрекеттерімен бүлдіре отырып, оған ешқандай мән бермей келді.
Кейбір адамдарда, тіптен ғалымдарда "Біз табиғатты өзімізге бағындыруымыз
керек" деген де ойлар бодды. адам табиғатты игере отырып, әр түрлі
жетістіктерге жетіп те жатты ,табиғат байлықтарын жан-жақты пайдалана
бастады. Бірақ, екінші жағынан адамдардың табиғатқа деген тәуелділігі де
өсе бастады. Табиғат байлықтарын пайдалану, адамдардың тұрмыс жағдайларын,
мәдениеттерін жоғарылатты. Ойлап қарасақ, егер адамдар тек
көмірсугектерді, мүнайды, көмірді т.с.с. қазба байлықтарды қолданудан бас
тартса не болар еді? Бұл бүкіл адам цивилизациясының құрып, қайта тас
дәуіріне оралғанымен бірдей емес пе? Өмір диалектикасы сонда, біздің
табиғатты игере отырып жеткен табыстарымыз, жеңістеріміз бола отырып, ол
біздің жеңілісіміз де болып отыр. Осылай болды, алда осылай болады да.
Кейінгі жылдарда, әлемдік экологиялық кризистердің әсері, адамдарға
үлкен зардаптар әкеліп отыр. Қоршаған ортаның проблемаларын шешуде,
ғалымның биология салаларынан басқа химия, физика, информатика, есептеу
техникасы және де басқа салалары кеңінен қолданылуда. Көптеген ғылым
салаларының бір-бірімен бірігуі экологиялық апаттарды болжауда және оларды
болдырмауда үлкен мүмкінідіктер туғыза алады.
Экология бір кездерде биология ғылымыньщ бір саласы болып
есептелінсе, қазіргі биологиялық экология, кешенді негізді ғылымның
(макроэкологияның) бір бөлігі ғана болып есептелінеді. Экология термині
туралы түсінікке қатысты, әр түрлі көзқарастардың бар екендігін әр уақытта
есте сақтаған дұрыс. Сондықтан, эколог мамандарын дайындаудың оқу
бағдарламаларын, оқу қадрларын дайындау өте күрделі жұмыстардың бірі болып
отыр. Егер айтатын болсақ, көптеген биологтар осы күнге дейін экологияны
биологияның бір саласы деп есептейді. Тірі мен тірі емес заттар арасындағы
байланыстарды, жаратылыстану ғылымдарының (физика, химия, математика т.б. )
кейінгі жетістіктермен байланыстыра отырып қарамай зкологияны түсіну мүмкін
еместігі, бүгінгі күні айдан да анық болып отыр.
Қоршаған орта туралы ғылым — экология, адам мен табиғаттың арасындағы
қарым-қатъшас, екі түрлі жолмен дамуы мүмкін деп қарастырады.
Бірінші көзқарас бойынша, бұлардың арасындағы қарым-қатынас,
адамдардың тікелей басқаруы негізінде орындалуы тиіс. Табиғат зандылықтарын
ескермей, өз ақылына сеніп технологиялық күштерді қолдана отырып, адам өзін
қожа сезініп, қоршаған ортаға, тірі табиғатқа қысым көрсете жүмыс істейді.
Бұл кезде табиғи орта да пайда болған көп-теген экологиялық проблемалар,
дұрыс жүргізілмеген көзқарастың және басшылықтың себептері деп
есептелінеді. Бірақ, барлық туындаған проблемаларды, ғылыми-техникалык
өрлеудің бірі болып табылатын жетілдірілген жаңа технологиялық әдістер
арқылы жойып, табиғаттың өз заңдылықтарымен дамуына кесірін тигізбеуге
болады деп есептейді.
Мұндай көзқарасты — антропоцентрлік технологиялық деп атап жүр. Адам
және олар жасаған технология, табиғатқа басшылық жасайды деп есептелінеді.
Көптеген саясаткерлер, экономистер, әкімдер, инженерлер осындай көзқараста
болып келгені рас.
Ал екінші көзқарас бойьшша, адам биологиялық түрдің бірі ретінде
қарастырылып, экологияның негізгі заңдылықтарының бақылауында болуы және
өзінің табиташен қарымқатынасында оның талаптарын қабылдауы тиіс.
Адам қоғамының дамуы, экология заңдарына бағынып, табиғат
эволюциясының бір бөлігі деп қарастырылуы қажет.
Адам мен табиғат арасындағы қарым-қатынастың дұрыстығы осы екі
көзқарастың гармониялық түсіністігі, бірлестігі мен айырмашылықтарымен
анықталуы керек сияқты. Осындай стратегия, адамзаттың дамуын анықтайтьн
негізгі мәселелердің бірі болмақ.
Қоршаған ортаның тепе-теңдігінің бұзылуы - адамдардың өздерінің
экология заңдарын бұзып, жасалып жатқан теріс іс-әрекеттерімен тікелей
байланысты. Биосферадағы бұндай тепе-теңдіктің бұзылуын технологиялық
әдістермен қайта орнына келтіру өте қиын, ал кейбір жағдайда тіптен мүмкін
де емес. Адамзат табиғат зандарына бағынуға және оларды орындауға міндетті
болуы тиіс. Осының дәлелі ретінде Ф.Энгельс жазған мынадай бір деректі
келтіруге болады. Кезінде Испания плантаторлары Куба жерінде, таудың 1
бөктеріңдегі орманды түгел өртеп, одан жерді тыңайту үшін қолдануға
қажетті күл алады. Жер иеленушілер алған күл, кофе ағаштарының өнімдерін
бірнеше жыл жоғарылатып, әжептеуір пайда табуға мүмкішпілік береді. Ағашы
жанып кеткен таудың бөктерінде, жиі болып тұратын тропикалық құйынды
жаңбырлар, топырақтың қорғансыз жоғарғы құнарлы қабатын жуып кетіп,
бетінде бір тал ағаш жоқ жалаңаш жартастың өзі қалады. Бұл, қоршаған
ортадағы бұзылған тепе-тендіктің өз орнына қайта келмейтіндігінің бір
дәлелі. Жан-жағы көкпеңбек опикалық өңірдегі, алыстан көрінетін тау
бөкгерінің қап-қара жартасы, "экологиялық сауатсыздық әрекетгердің"
ескерткіші болып тұрған сияқты.
Қазіргі цивилизацияның дамыған кезіңде, технологиялық процестердің
әсерлері өте үлкен мөлшерге жетті, олардың әсері аймақты өлшемнен, әлемдік
мөлшерге өтті. Табиғаттың бір жерінде болған зиянды өзгерістің әсері тек
сол жерге ғана әсерін тигізіп қоймай, алыс жерлерге де залалын тигізіп жүр.
Жерде қалыптасқан осы күнге дейін табиғатымызда болған өзгерістер,
тіршіліктің дұрыс дамуы мүмкін емес халге әкеліп отыр. Әр түрлі өндіріс
қадықтары, қоршаған ортаны соншалықты өзгертті. Бұл жағдайлар -
жануарларға, өсімдіктерге және адамдардың өздеріне үлкен қауіп төндіріп
отыр. Химиялық өндірістер өздерінің улы қалдықтарымен бүкіл өсімдік,
жануарларды жойып, суга төгілген бір ғана мүнай бүкіл жер шарындағы судағы
тіршілікке жойқын әсерін тигізуде.
Экология пәні және оның құрылымы
Күрделілігіне байланыеты экология ғылымының аныктамасы және экология
пәнінің құрылымы туралы көзқарастар әр түрлі. Экология пәнінің ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.