ХХ ғасырдың басындағы өлкенің әлеуметтік-экономикалық жағдайы
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
ХХ ғасырдың басындағы өлкенің әлеуметтік.экономикалық жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
Қоныс аудару. Столыпиннің аграрлық реформасы ... ... ... ... ... ... ... ... .5
Өнеркәсіптің дамуы. Темір жол ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
Өндіріс орындары және жұмысшылар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
Тау . кен өндірісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
Ұсақ . тауарлы өндіріс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
Сауда.саттық ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13
ХХ ғасырдың басындағы өлкенің әлеуметтік.экономикалық жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
Қоныс аудару. Столыпиннің аграрлық реформасы ... ... ... ... ... ... ... ... .5
Өнеркәсіптің дамуы. Темір жол ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
Өндіріс орындары және жұмысшылар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
Тау . кен өндірісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
Ұсақ . тауарлы өндіріс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
Сауда.саттық ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13
Зерттеудің өзектілігі: ХХ ғасырдың басындағы Қазақстандағы буржуазияның қалыптасу процесі XX ғасырдың басында Ресей империясының ішкі губернияларынан күрт өскен көші-қон ағыны нәтижесінде де, әсіресе қоныстанушылардағы едәуір табиғи өсім есебінен де Қазақстан халкының одан әрі тез өскенінің байқалуы, 1897-1917 жылдарда ғана, яғни Ресей империясының Бірінші жалпыға бірдей санағынан кейінгі алғашқы екі онжылдықта, Қазақстан халқының саны (оның қазіргі аумағына жақын аумақта), біздің есептеулеріміз бойынша 4147,7 мың адамнан 5045,2 мың адамға, яғни 25,7 пайызға көбейуі және осы онжылдықта Ресей империя-сындағы қазақтар саны күрт құбылып отыруы.
1. Об отношениях России к среднеазиятским владениям и об устройстве киргизской степи. Спб., 1865, С.19-20.
2. Прошлое Казахстана в источниках и материалах. Сб.2. С. 24.
3. Веселовский В.В. Григорьев по его письмам и трудам, 1816-1881 гг. –Спб. 1887. 308 с.
4. Маркиз де Кюстин. Николаевская Россия. –Терра; 1990. С.8.
5. Памятка Семиреченского казака с кратким очерком завоевания средней Азий. –Спб. 1909г.
6. Блок М. Апология истории или ремесло материка. М., 1986. С. 79.
7. Карамзин Н.М. Предания веков. М., 1987. С. 62.
8. Жақыпбек С.Қ. Қазақ елін Ресейдің жаулауы: басталуы, жүруі. //ҚазҰУ хабаршысы. №2 (29). 36-40 б.
9. Бұқар жырау Қалқаманұлы шығармалары. Алматы, 1992. 32 б.
10. Қозыбаев М. Қазақстан Ресейге өз еркімен қосылды ма? //Ақиқат. 1998. № 7. 21 б.
2. Прошлое Казахстана в источниках и материалах. Сб.2. С. 24.
3. Веселовский В.В. Григорьев по его письмам и трудам, 1816-1881 гг. –Спб. 1887. 308 с.
4. Маркиз де Кюстин. Николаевская Россия. –Терра; 1990. С.8.
5. Памятка Семиреченского казака с кратким очерком завоевания средней Азий. –Спб. 1909г.
6. Блок М. Апология истории или ремесло материка. М., 1986. С. 79.
7. Карамзин Н.М. Предания веков. М., 1987. С. 62.
8. Жақыпбек С.Қ. Қазақ елін Ресейдің жаулауы: басталуы, жүруі. //ҚазҰУ хабаршысы. №2 (29). 36-40 б.
9. Бұқар жырау Қалқаманұлы шығармалары. Алматы, 1992. 32 б.
10. Қозыбаев М. Қазақстан Ресейге өз еркімен қосылды ма? //Ақиқат. 1998. № 7. 21 б.
Жоспар
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
ХХ ғасырдың басындағы өлкенің әлеуметтік-экономикалық жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
Қоныс аудару. Столыпиннің аграрлық реформасы ... ... ... ... ... ... .. ... ...5
Өнеркәсіптің дамуы. Темір жол ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
Өндіріс орындары және жұмысшылар ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ..8
Тау - кен өндірісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
Ұсақ - тауарлы өндіріс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
Сауда-саттық ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11
Қорытынды ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13
Кіріспе
Зерттеудің өзектілігі: ХХ ғасырдың басындағы Қазақстандағы буржуазияның қалыптасу процесі XX ғасырдың басында Ресей империясының ішкі губернияларынан күрт өскен көші-қон ағыны нәтижесінде де, әсіресе қоныстанушылардағы едәуір табиғи өсім есебінен де Қазақстан халкының одан әрі тез өскенінің байқалуы, 1897-1917 жылдарда ғана, яғни Ресей империясының Бірінші жалпыға бірдей санағынан кейінгі алғашқы екі онжылдықта, Қазақстан халқының саны (оның қазіргі аумағына жақын аумақта), біздің есептеулеріміз бойынша 4147,7 мың адамнан 5045,2 мың адамға, яғни 25,7 пайызға көбейуі және осы онжылдықта Ресей империя-сындағы қазақтар саны күрт құбылып отыруы.
Зерттеудің мақсаты мен міндеті: ХХ ғасырдың басындағы Қазақстандағы буржуазияның қалыптасу процесі кезінде қазақтар саны небәрі 231 мың адамға, яғни 6,8 пайызға өскені, бұл орайда негізгі өсім 1915 жылға дейін болуы, ол кезде қазақтар қатары 821 мындай адамға, яғни 24,3 пайызға көбейгені, қорытындысында өлке халқының құрамындағы қазақтардың үлес салмағы 1897 жылғы 81,7 пайыздан 1917 жылғы 59,8 пайызға дейін кеміп кеткені, қазақтар арасындағы демографиялық жағдайдың нашарлауы, бірінші кезекте оның табиғи өсуінің төмен болуымен, яғни бала тууының адам өлімінің басымдық деңгейінен төмен болуымен түсіндіріледі
Жетісуда - 25,7%, Сырдарияда - 25,6%, Оралда - 20%, Семейде - 15,6%. Бұл сарын өлкенің отырықшы және көшпелі халқының табиғи өсімі деңгейін салғастырған кезде бұдан әлдеқайда айқын көрінеді. Пішпек және Пржевальский уездерінде көшпелі халық негізінен қырғыздардың болуы осы жұмыстың мақсаты мен міндеті болып табылады.
ХХ ғасырдың басындағы өлкенің әлеуметтік-экономикалық жағдайы
1897 жылы өлкеде халықтың саны 4147,8 мың адам, оның ішінде қазақтар 3354 мың, 1915 жылы 4205,2 мың, ал 1917 жылы- 3615,1 мың адам болды. Сонымен, осы жылдар ішінде қазақтар саны небәрі 231 мың адамға, яғни 6,8 пайызға өскен. Қорытындысында өлке халқының құрамындағы қазақтардың үлес салмағы 1897 жылғы 81,7 пайыздан 1917 жылғы 59,8 пайызға дейін кеміп кетті. Қазақтар арасындағы демографиялық жағдайдың нашарлауы, бірінші кезекте оның табиғи өсуінің төмен болуымен түсіндіріледі.
Қазақ халқы табиғи өсімінің төмен деңгейіне көшпелі тұрмыс салтының ауыр жағдайы, эпидемиялық аурулардың кең таралуы және медициналық қызмет көрсетудің болмауы себепті оның қатарындағы, әсіресе балалар арасында өлім-жітімнің жоғары болуы себеп болды. Қазақтардың 1916 жылғы көтерілісінің зардаптары да ерекше келеңсіз роль атқарды. Көтерілісті патшаның жазалау отрядтары басып, жаныштап сол кезде осы ұлт-азаттық қозғалысқа қатысушылар ғана емес, сонымен қатар бейбіт тұрғындар да мыңдап қаза тапқан еді. Қазақтардың едәуір бөлігі империя шегінен Қытайға, Туркияға және басқа елдерге үдере көшіп кетті. 1916 жылы Жетісу облысынан ғана шетелге 150 мыңға жуық қазақ көшіп кетті.
Қазақстанның байырғы халқының үлес салмағының азаюына ғасырдың басында орыстардың, уркраиндардың және басқа да ұлт өкілдерінің империяның ішкі аймақтарынан қоныс аудару ағымының ерекше көп өскен көші-қон үрдісі де қатты әсер етті.
Халық өсімі Столыпиннің аграрлық реформасынан кейін қоныс аударушылардың жаппай келуінен арта тусті. XX ғ. басында Қазақ өлкесінде құрылған Қоныстандыру қоры қазақтардың жерін тартып алып, қоныстанушыларға берумен айналысты. Қаладағы ірі әлеуметтік топ-сауда буржуазиясы (20,3%), одан кейін жұмысшылар мен қызметкерлер (33,1%).
XIX ғ. соңы - XX ғ. басында өлкеде 19 жаңа қала болды. Ақмола облысындағы ұсақ қалалар саны - 20. 1897 жылғы тұңғыш халық санағы бойынша: Оралда -36446, Верныйда - 22744, Семейде - 20216, Қостанайда - 14175 адам тұрған.
Қала халқының көбеюі жолдары:
1.Қоныстанушылардың көптеп келуі.
2.Жатақтар санының артуы.
3.Ішкі демографиялық өсім.
4.Сауда қатынасының дамуы.
Құрамына қарай қала халқы қанаушы әкімдерге, дворяндар, офицерлер, саудагерлер және оларға сыбайлас қазақтардың дәулетті бөлігі және жәй еңбекшілерге (мещандар, шаруалар, жұмысшылар) бөлінді.
Қоныс аудару. Столыпиннің аграрлық реформасы.
1905-1907 жылдардағы революция патша үкіметі жалпы алғанда аграрлық мәселедегі және соның ішінде қоныс аудару мәселесіндегі тактикасын өзгертуге мәжбур етті. Патша үкіметі ауыл шаруашылығын елдің капиталистік жолмен дамуына бейімдеу бағытын ұстап, қала мен село буржуазиясынан тірек іздей бастады. Муның өзі 1906 жылғы 9 қарашадағы указбен және 1910 жылғы 14 маусымдағы заңмен бекітілген Столыпиннің аграрлық саясатынан айқын көрініс тапты. Шаруалардың селолық қауымнан шығуына, өзінің үлесті жерінің қожасы болуына және хутор немесе отруб құруына құқық берілді. Бұл заң әсіресе жағдайы нашар шаруалардан арзан бағамен жер сатып алушы ауқатты шаруалар, кулактар үшін өте пайдалы болды.
1907 жылғы 1 қантардан бастап үлесті жер үшін сатып алу төлемдерінінің күші жойылды, оларды шаруалар қауымнан шыққан кезде төлеуге тиіс еді. Осы арқылы шаруалардың бұрынғы қоныстанған жерлерінен еркін кетуі үшін ең басты шектеу алып тасталды. Жарлық ортақ үлестегі учаскелерде жеке иелікке көшетін жекелеген үй иелерінің меншігін нығайтып, қауымнан еркін шығу құқығын жариялады. Сөйтіп, Столыпиндік аграрлық реформа қауым мүшелері - шаруаларды азат етті және олардың көшіп-қонуына еркіндік берді: жерді пайдалану құқығын беріп, қоныс аударушылардың жаңа орында сәтсіздікке ұшыраған жағдайда туған жерінде қайтып оралу мүмкіндігін шектеді.
Столыпиннің аграрлық саясатының нәтижелерінің бірі шаруалардың шет аймақтарға, атап айтқанда Қазақстанға жаппай көшуі болды. Егер 1893 жылы мен 1905 жыл аралығында, яғни 12 жылда Россиядан қоныс аударғандар үшін қазақтардан 4,074170 десятина жер алынса, одан кейінгі жеті жылда (1906-1912 жж.) 17 миллионнан астам десятина жер тартып алынды. Қоныс аударудың басыбайлылық әдісі шаруаларды қатты күйзеліске ұшыратты. 1917 жылға дейін Қазақстанның 45 миллион десятина жеріне ие болған көшіп келгендердің саны 1,5 миллионға жетті. Өлке халқынаң үштен бірі Россияның орталық аудандарынан, Еділ бойынан, Украинадан келгендердің басым көпшілігі орыстар мен украиндар болды.
Сөйтіп, патша өкіметінің қоныс аудару саясаты Қазақстанда жер мәселесінде қайшылақтердың шиеленісуіне, еңбекші қазақ бұқарасының жерсіз қалып күйзелуіне әкеп соқты. Қоныс аудару нәтижесінде жергілікті қазақ халқының Қазақстандағы үлесі айтарлықтай кемеді.
Өнеркәсіптің дамуы. Темір жол.
XX ғасырдың басында патшалық Россия Қазақстанның тау-кен байлықтарын пайдалануға айрықша назар аударды. Олар мұнда тау-кен өнеркәсібін және ауыл шаруашылық шикізатын өңдеу жөніндегі кәсіпорындарды дамытуға күш салды. Алтын, күміс, түсті металл, көмір өндіретін кәсіпорындар көбейді. Осы тұста мұнай өнеркәсібі де пайда болды. (Орал - Жем мұнай ауданы).
Темір жол.
1893-1895 жылдары Сібір темір жолы (ұзындығы 3138 км) салынды. Оның 178 шақырымы қазақ жерін басып өтті.
1893-1897 жылдар - Рязань - Орал темір жолы салынды. Оның 194 шақырымы қазақ өлкесінің батысы арқылы өтті.
1899-1905 жылдар - Орынбор - Ташкент темір жолы (ұз.1656 км) салынды. 1905 ж. қаңтарда іске қосылды.
Патша үкіметінің темір жолдар салудағы кездеген мақсаты:
1. Жалпы россиялық жаңа шаруашылық қатынастар жүйесіне Қазақстанда тартуды тездету.
2. Өлкенің шикізатын кеңінен пайдалану.
3. Қазақстан мен Орта Азияны Россия өнеркәсіп орталықтарымен байланыстару.
4. Қазақ халқының ұлт-азаттық күресі күшейген ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
ХХ ғасырдың басындағы өлкенің әлеуметтік-экономикалық жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
Қоныс аудару. Столыпиннің аграрлық реформасы ... ... ... ... ... ... .. ... ...5
Өнеркәсіптің дамуы. Темір жол ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
Өндіріс орындары және жұмысшылар ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ..8
Тау - кен өндірісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
Ұсақ - тауарлы өндіріс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
Сауда-саттық ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11
Қорытынды ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13
Кіріспе
Зерттеудің өзектілігі: ХХ ғасырдың басындағы Қазақстандағы буржуазияның қалыптасу процесі XX ғасырдың басында Ресей империясының ішкі губернияларынан күрт өскен көші-қон ағыны нәтижесінде де, әсіресе қоныстанушылардағы едәуір табиғи өсім есебінен де Қазақстан халкының одан әрі тез өскенінің байқалуы, 1897-1917 жылдарда ғана, яғни Ресей империясының Бірінші жалпыға бірдей санағынан кейінгі алғашқы екі онжылдықта, Қазақстан халқының саны (оның қазіргі аумағына жақын аумақта), біздің есептеулеріміз бойынша 4147,7 мың адамнан 5045,2 мың адамға, яғни 25,7 пайызға көбейуі және осы онжылдықта Ресей империя-сындағы қазақтар саны күрт құбылып отыруы.
Зерттеудің мақсаты мен міндеті: ХХ ғасырдың басындағы Қазақстандағы буржуазияның қалыптасу процесі кезінде қазақтар саны небәрі 231 мың адамға, яғни 6,8 пайызға өскені, бұл орайда негізгі өсім 1915 жылға дейін болуы, ол кезде қазақтар қатары 821 мындай адамға, яғни 24,3 пайызға көбейгені, қорытындысында өлке халқының құрамындағы қазақтардың үлес салмағы 1897 жылғы 81,7 пайыздан 1917 жылғы 59,8 пайызға дейін кеміп кеткені, қазақтар арасындағы демографиялық жағдайдың нашарлауы, бірінші кезекте оның табиғи өсуінің төмен болуымен, яғни бала тууының адам өлімінің басымдық деңгейінен төмен болуымен түсіндіріледі
Жетісуда - 25,7%, Сырдарияда - 25,6%, Оралда - 20%, Семейде - 15,6%. Бұл сарын өлкенің отырықшы және көшпелі халқының табиғи өсімі деңгейін салғастырған кезде бұдан әлдеқайда айқын көрінеді. Пішпек және Пржевальский уездерінде көшпелі халық негізінен қырғыздардың болуы осы жұмыстың мақсаты мен міндеті болып табылады.
ХХ ғасырдың басындағы өлкенің әлеуметтік-экономикалық жағдайы
1897 жылы өлкеде халықтың саны 4147,8 мың адам, оның ішінде қазақтар 3354 мың, 1915 жылы 4205,2 мың, ал 1917 жылы- 3615,1 мың адам болды. Сонымен, осы жылдар ішінде қазақтар саны небәрі 231 мың адамға, яғни 6,8 пайызға өскен. Қорытындысында өлке халқының құрамындағы қазақтардың үлес салмағы 1897 жылғы 81,7 пайыздан 1917 жылғы 59,8 пайызға дейін кеміп кетті. Қазақтар арасындағы демографиялық жағдайдың нашарлауы, бірінші кезекте оның табиғи өсуінің төмен болуымен түсіндіріледі.
Қазақ халқы табиғи өсімінің төмен деңгейіне көшпелі тұрмыс салтының ауыр жағдайы, эпидемиялық аурулардың кең таралуы және медициналық қызмет көрсетудің болмауы себепті оның қатарындағы, әсіресе балалар арасында өлім-жітімнің жоғары болуы себеп болды. Қазақтардың 1916 жылғы көтерілісінің зардаптары да ерекше келеңсіз роль атқарды. Көтерілісті патшаның жазалау отрядтары басып, жаныштап сол кезде осы ұлт-азаттық қозғалысқа қатысушылар ғана емес, сонымен қатар бейбіт тұрғындар да мыңдап қаза тапқан еді. Қазақтардың едәуір бөлігі империя шегінен Қытайға, Туркияға және басқа елдерге үдере көшіп кетті. 1916 жылы Жетісу облысынан ғана шетелге 150 мыңға жуық қазақ көшіп кетті.
Қазақстанның байырғы халқының үлес салмағының азаюына ғасырдың басында орыстардың, уркраиндардың және басқа да ұлт өкілдерінің империяның ішкі аймақтарынан қоныс аудару ағымының ерекше көп өскен көші-қон үрдісі де қатты әсер етті.
Халық өсімі Столыпиннің аграрлық реформасынан кейін қоныс аударушылардың жаппай келуінен арта тусті. XX ғ. басында Қазақ өлкесінде құрылған Қоныстандыру қоры қазақтардың жерін тартып алып, қоныстанушыларға берумен айналысты. Қаладағы ірі әлеуметтік топ-сауда буржуазиясы (20,3%), одан кейін жұмысшылар мен қызметкерлер (33,1%).
XIX ғ. соңы - XX ғ. басында өлкеде 19 жаңа қала болды. Ақмола облысындағы ұсақ қалалар саны - 20. 1897 жылғы тұңғыш халық санағы бойынша: Оралда -36446, Верныйда - 22744, Семейде - 20216, Қостанайда - 14175 адам тұрған.
Қала халқының көбеюі жолдары:
1.Қоныстанушылардың көптеп келуі.
2.Жатақтар санының артуы.
3.Ішкі демографиялық өсім.
4.Сауда қатынасының дамуы.
Құрамына қарай қала халқы қанаушы әкімдерге, дворяндар, офицерлер, саудагерлер және оларға сыбайлас қазақтардың дәулетті бөлігі және жәй еңбекшілерге (мещандар, шаруалар, жұмысшылар) бөлінді.
Қоныс аудару. Столыпиннің аграрлық реформасы.
1905-1907 жылдардағы революция патша үкіметі жалпы алғанда аграрлық мәселедегі және соның ішінде қоныс аудару мәселесіндегі тактикасын өзгертуге мәжбур етті. Патша үкіметі ауыл шаруашылығын елдің капиталистік жолмен дамуына бейімдеу бағытын ұстап, қала мен село буржуазиясынан тірек іздей бастады. Муның өзі 1906 жылғы 9 қарашадағы указбен және 1910 жылғы 14 маусымдағы заңмен бекітілген Столыпиннің аграрлық саясатынан айқын көрініс тапты. Шаруалардың селолық қауымнан шығуына, өзінің үлесті жерінің қожасы болуына және хутор немесе отруб құруына құқық берілді. Бұл заң әсіресе жағдайы нашар шаруалардан арзан бағамен жер сатып алушы ауқатты шаруалар, кулактар үшін өте пайдалы болды.
1907 жылғы 1 қантардан бастап үлесті жер үшін сатып алу төлемдерінінің күші жойылды, оларды шаруалар қауымнан шыққан кезде төлеуге тиіс еді. Осы арқылы шаруалардың бұрынғы қоныстанған жерлерінен еркін кетуі үшін ең басты шектеу алып тасталды. Жарлық ортақ үлестегі учаскелерде жеке иелікке көшетін жекелеген үй иелерінің меншігін нығайтып, қауымнан еркін шығу құқығын жариялады. Сөйтіп, Столыпиндік аграрлық реформа қауым мүшелері - шаруаларды азат етті және олардың көшіп-қонуына еркіндік берді: жерді пайдалану құқығын беріп, қоныс аударушылардың жаңа орында сәтсіздікке ұшыраған жағдайда туған жерінде қайтып оралу мүмкіндігін шектеді.
Столыпиннің аграрлық саясатының нәтижелерінің бірі шаруалардың шет аймақтарға, атап айтқанда Қазақстанға жаппай көшуі болды. Егер 1893 жылы мен 1905 жыл аралығында, яғни 12 жылда Россиядан қоныс аударғандар үшін қазақтардан 4,074170 десятина жер алынса, одан кейінгі жеті жылда (1906-1912 жж.) 17 миллионнан астам десятина жер тартып алынды. Қоныс аударудың басыбайлылық әдісі шаруаларды қатты күйзеліске ұшыратты. 1917 жылға дейін Қазақстанның 45 миллион десятина жеріне ие болған көшіп келгендердің саны 1,5 миллионға жетті. Өлке халқынаң үштен бірі Россияның орталық аудандарынан, Еділ бойынан, Украинадан келгендердің басым көпшілігі орыстар мен украиндар болды.
Сөйтіп, патша өкіметінің қоныс аудару саясаты Қазақстанда жер мәселесінде қайшылақтердың шиеленісуіне, еңбекші қазақ бұқарасының жерсіз қалып күйзелуіне әкеп соқты. Қоныс аудару нәтижесінде жергілікті қазақ халқының Қазақстандағы үлесі айтарлықтай кемеді.
Өнеркәсіптің дамуы. Темір жол.
XX ғасырдың басында патшалық Россия Қазақстанның тау-кен байлықтарын пайдалануға айрықша назар аударды. Олар мұнда тау-кен өнеркәсібін және ауыл шаруашылық шикізатын өңдеу жөніндегі кәсіпорындарды дамытуға күш салды. Алтын, күміс, түсті металл, көмір өндіретін кәсіпорындар көбейді. Осы тұста мұнай өнеркәсібі де пайда болды. (Орал - Жем мұнай ауданы).
Темір жол.
1893-1895 жылдары Сібір темір жолы (ұзындығы 3138 км) салынды. Оның 178 шақырымы қазақ жерін басып өтті.
1893-1897 жылдар - Рязань - Орал темір жолы салынды. Оның 194 шақырымы қазақ өлкесінің батысы арқылы өтті.
1899-1905 жылдар - Орынбор - Ташкент темір жолы (ұз.1656 км) салынды. 1905 ж. қаңтарда іске қосылды.
Патша үкіметінің темір жолдар салудағы кездеген мақсаты:
1. Жалпы россиялық жаңа шаруашылық қатынастар жүйесіне Қазақстанда тартуды тездету.
2. Өлкенің шикізатын кеңінен пайдалану.
3. Қазақстан мен Орта Азияны Россия өнеркәсіп орталықтарымен байланыстару.
4. Қазақ халқының ұлт-азаттық күресі күшейген ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz