Қазақстанның шетеелдермен байланысы. елдер арасындағы ынтымақтастық

Кіріспе
Қолданылған әдебиеттер

1991 ж. 16 желтоқсанда Қазақстан Республикасының мемлекеттік саяси тәуелсіздігі туралы конституциялық заң қабылданды. Заңда: "Қазақстан тәуелсіз мемлекет ретінде күллі аумақта бүкіл үкімет билігіне ие болады, өзінің ішкі және сыртқы саясатын дербес анықтап, оны жүзеге асырады. Дербес мемлекет ретінде ҚР халықаралық деңгейге шығады, өзінің басқа мемлекеттермен қарым-қатынасын халықаралық құқық нормалары негізінде құрады", - деп жазылған. Тәуелсіздік жарияланғаннан соң, бұрынғы Қазақ Республикасының аумағы тәуелсіз жаңа мемлекеттің аумағы деп танылды. Бұл аумақ бөлінбейді және оған ешкім қол сұға алмайды. Қазақстанды мекендейтін барлық ұлттың азаматтары біртұтас Қазақстан халқы болып табылады. Барлық азаматтар ұлтына, шыққан тегіне, қызметіне, мекеніне қарамастан тең құқықтар мен бостандықтарға ие болды. 1993 ж. 28 ақпанда тәуелсіз ҚР Конституциясы қабылданды. 1995 ж. 30 тамызда Конституция уақыт талабына сай қайта қаралып, оның жаңа нұсқасы қабылданды. Конституцияның бірінші бабында: "Қазақстан Республикасы өзін демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде орнықтырады. Оның ең қымбат қазынасы — адам және адамның өмірі, құқықтары мен бостандықтары",- деп жазылған. Міне,осы кезден бастап Қазақстан тәуелсіз ел ретінде басқа дамыған және дамушы елдермен саяси,экономикалық және т.б байланыстар орната бастады. Қазақстан дүниежүзілік қоғамдастыққа енуге мүмкіндік алды. 1992 жылы қаңтарда 9 шет мемлекетпен дипломатиялық қатынас орнатты. Тәуелсіз Қазақстанды әлем мемлекттерінің арасында бірінші болып бауырлас Түрік республикасы таныды. 1992 жылдың ортасына қарай республика тәуелсіздігін жер шарының 30-дан астам ірі елі мойындады: АҚШ, Қытай, Канада, т.б. Қазіргі Қазақстан шет елдерде 30-дан астам диплоамтиялық және консулдық өкілдіктер ашты. Алматы мен Астанада 50-ден астам шетелдік елшілік және халықаралық, ұлтаралық ұйымдардың 16 өкілдігі жұмыс істейді. Республикамыздың сыртқы саясат ведомствосы ұлттық мүддемен жалпы адамзаттық мүдделерді үйлестіріп жүргізетін дипломатиялық саясатқа кірісті. Қазіргі кезде АҚШ Қазақстан экономикасының аса ірі инвесторы болып табылады.

1.М.Асылбек.Егемен Қазақстан,28 қыркүйек 2005 жыл.
2. «Азат» журналы –/ 2003 жыл, 3 қыркүйек.
3. Қазақстан тарихы. 5-томдық. 1-3т.-/Алматы, 1996,1997, 2002.
4. «Ақиқат» журналы -/Абдулпаттаев С,./-Алматы,2002, №3.
5. Қазақстан тарихы:окулық.-/ Кәдірқұлова Г.Қ.,/ -Алматы, 2005.
6. «Егемен Қазақстан»газеті-/ 1992ж., 4желтоқсан.
7. «Ақиқат» журналы-/ Абдулпаттаев С.,/- Алматы, 2004, №8.

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе
1991 ж. 16 желтоқсанда Қазақстан Республикасының мемлекеттік саяси тәуелсіздігі туралы конституциялық заң қабылданды. Заңда: "Қазақстан тәуелсіз мемлекет ретінде күллі аумақта бүкіл үкімет билігіне ие болады, өзінің ішкі және сыртқы саясатын дербес анықтап, оны жүзеге асырады. Дербес мемлекет ретінде ҚР халықаралық деңгейге шығады, өзінің басқа мемлекеттермен қарым-қатынасын халықаралық құқық нормалары негізінде құрады", - деп жазылған. Тәуелсіздік жарияланғаннан соң, бұрынғы Қазақ Республикасының аумағы тәуелсіз жаңа мемлекеттің аумағы деп танылды. Бұл аумақ бөлінбейді және оған ешкім қол сұға алмайды. Қазақстанды мекендейтін барлық ұлттың азаматтары біртұтас Қазақстан халқы болып табылады. Барлық азаматтар ұлтына, шыққан тегіне, қызметіне, мекеніне қарамастан тең құқықтар мен бостандықтарға ие болды. 1993 ж. 28 ақпанда тәуелсіз ҚР Конституциясы қабылданды. 1995 ж. 30 тамызда Конституция уақыт талабына сай қайта қаралып, оның жаңа нұсқасы қабылданды. Конституцияның бірінші бабында: "Қазақстан Республикасы өзін демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде орнықтырады. Оның ең қымбат қазынасы -- адам және адамның өмірі, құқықтары мен бостандықтары",- деп жазылған. Міне,осы кезден бастап Қазақстан тәуелсіз ел ретінде басқа дамыған және дамушы елдермен саяси,экономикалық және т.б байланыстар орната бастады. Қазақстан дүниежүзілік қоғамдастыққа енуге мүмкіндік алды. 1992 жылы қаңтарда 9 шет мемлекетпен дипломатиялық қатынас орнатты. Тәуелсіз Қазақстанды әлем мемлекттерінің арасында бірінші болып бауырлас Түрік республикасы таныды. 1992 жылдың ортасына қарай республика тәуелсіздігін жер шарының 30-дан астам ірі елі мойындады: АҚШ, Қытай, Канада, т.б. Қазіргі Қазақстан шет елдерде 30-дан астам диплоамтиялық және консулдық өкілдіктер ашты. Алматы мен Астанада 50-ден астам шетелдік елшілік және халықаралық, ұлтаралық ұйымдардың 16 өкілдігі жұмыс істейді. Республикамыздың сыртқы саясат ведомствосы ұлттық мүддемен жалпы адамзаттық мүдделерді үйлестіріп жүргізетін дипломатиялық саясатқа кірісті. Қазіргі кезде АҚШ Қазақстан экономикасының аса ірі инвесторы болып табылады.
Қазақстанды дербес, тәуелсіз ел ретінде 1999 жылдың басына қарай дүние жүзінің 150 мемлекеті танып, 106 мемлекетпен дипломатиялық қатынас орнатылды.Қазақстанның халықаралық байланысының дамуының маңызы өте зор болды. Қазақстан сыртқы саясатында басты үш мәселеге ерекше назар аударады:
1. ТМД, Азия, Европа елдері, АҚШ, Тынық мұхит, Таяу Шығыс аймағы елдерімен халықаралық байланысты өркендету.
2. Мәдени-экономикалық байланысты күшейте отырып, алдыңғы қатарлы өркениетті елдердің қатарына қосылу.
3. Қазақстанның сыртқы саясатында ерекше назар аударатын мәселе - ең жақын және ірі көрші мемлекеттермен, солтүстікте - Ресеймен, шығыста - Қытай халық Республикасымен ойдағыдай қарым-қатынас орнату.
Қазақстан-Қытай байланыстары.
1992 жылғы тамызда Қазақстан Президентінің Қытай халық Республикасына алғаш сапары болды, нәтижесінде барлық байланыс жолдары ашылды. 1994 жылы сәуір айында Қазақстан мен Қытай арасында шекара аумағын заңдастырып белгілеу (делимитация) жөніндегі келісімге қол қойылды (1718 шақырымдық).
1996 жылғы сәуір айында алғашқы Шанхай келісімі жүргізілді. Бұл келісім барысына Ресей, Қытай, Қазақстан, Тәжікстан, Қырғызстан қатысты. Мұнда негізінен - шекараларды бұзбау, бейтарап аймақтық қашықтықты 100 шақырымға дейін жеткізу сияқты мәселелер қаралды. 1997 жылғы 25 қыркүйекте Алматыда болған келіссөздің нәтижесінде - Батыс Қазақстан мен Батыс Қытайды жалғастыратын мұнай құбырын жүргізу жөніндегі шартқа қол қойылды. Қытай үкіметі бұл жұмысқа 9,5 млрд.доллар жұмсауға келісті.1998-1999 жылдары Қазақстан-Қытай арасында келісімдер нәтижесінде, шекараны нақтылау негізінен аяқталды.
Қазақстанның ТМД елдерімен тығыз өзара байланыста болу - біздің ел үшін өте қажет. 1994 жылы - Орталық Азия экономикалық қауымдастығы құрылды (Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан, кейін Тәжікстан).Қоғамдық және әлеуметтік-экономикалық өмірдің барлық саласындағы дағдарыс ТМД басшыларын интеграциялық жаңа жолдарын іздеуге итермеледі.
Қазақстанның дүниежүзілік қауымдастықтағы орны да ерекше.КСРО тарағаннан кейін ядролық қару негізінен Ресей жерінде шоғырланды. Қазір жер жүзінде 5 ядролық держава бар. АҚШ, Ресей, Қытай, Ұлыбритания, Франция.
1993 жылы Президент Н.Ә. Назарбаев Лиссабон хаттамасына қол қойды. Қазақстан ядролық қарудан еркін аймақ болып жарияланды. Соғыс өнімдерін шығаратын кәсіпорындарды бейбіт заттар өнімдеріне айналдыру - (конверсия) жүзеге асырыла басталды.1996 жылғы 31 қыркүйекте Қазақстан БҰҰ-ға мүше 129 елдің қатарында ядролық қаруды таратпау жөнінде шартқа қол қойды.
Қазақстан басшылығы әскери-саяси одақ НАТО-мен ынтымақтастыққа маңызды орын береді. Бұл ынтымақтастық "Бейбітшілік үшін әріптестік" бағдарламасы негізінде жүзеге асуда. 1997 жылғы 15-21 қыркүйекте Шымкент (Қазақстан) және Шыршық (Өзбекстан) жерінде НАТО әскери бөлімдерінің қатысуымен әскери жаттығу өткізілді. Тәуелсіздік алғаннан бері халықаралық ұйымдарға мүше болып кіруге республикаға жол ашылды. 1997 жылдың басына қарай Қазақстан 60-тан астам халықаралық ұйымдарға мүше болып кірді. Соның бірі ЮНЕСКО - ірі халықаралық ұйым. Ол - Білім, Ғылым және Мәдениет, "Адам және биосфера", "Адам табиғи ортада" т.б. бағдарламалар негізінде жұмыс жасайды. Қазақстанның сыртқы саясатында АҚШ-пен қарым-қатынастың маңызы өте зор.Қазақстан Республикасы мен Америка Құрамы Штаттары арасындағы қарым-қатынастар жылдам түрде дами бастады.1994 жылдың 13-і мен 19-ақпан аралығында Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Америка Құрама Штаттарына ресми сапары басталды. Келіссөздер нәтижесінде Қазақстан және АҚШ Президенттері Демократиялық серіктестік хартиясына қол қойды. Жалпы екі ел арасындағы дипломатиялық қарым-қатынастардың тарихы 1991 жылдың 25 желтоқсанындағы АҚШ-тың Қазақстан Республикасының мемлекеттік егемендігін мойындаудан басталады. Нәтижесінде 1992 жылдың 15 қыркүйегінде АҚШ-тың еліміздегі елшілігі ашылса, сол жылдың,яғни 1992 жылдың 30 қазанында еліміздің АҚШ-тағы елшілігі жұмыс жасай бастады. Осы іссапар кезінде Елбасы 16-ақпан күні Нью-Йоркте БҰҰ Бас Хатшысы Бутрос Б. Галимен кездесуі өтті. Бұл кездесу барысында Н.Ә. Назарбаев БҰҰ Бас Ассамблеясына постконфронтациялық кезең бойынша арнайы сессиясын шақыруға ұсыныс жасады.1997 жылы Қазақстан мен АҚШ арасында экономикалық әріптестік бағдарламасы жасалды.Екі ел арасында Қарашығанақ кеніші жөнінде және Каспий қайранын бөлісу жөнінде келісімдерге қол қойылды. 1999 жылғы желтоқсанда Қазақстан мен АҚШ арасындағы келісімде - екі ел арасындағы серіктестікті одан ары дамыту, АҚШ-тың Қазақстанға демократиялық, экономикалық өркендеуде қолдау көрсету, аймақтық, ғаламдық негізде тұрақтылықты қамтамасыз ету мақсатында ынтымақтастық үшін барлық мүмкіндіктерді пайдалану сияқты мәселелер қаралды.
АҚШ Қазақстанға мәдениет пен білімді дамыту саласында үлкен қолдау көрсетуде "Болашақ" бағдарламасы шеңберінде қазақстандық студенттер АҚШ, Франция, Германия оқу орындарында оқиды.
Шеврон компаниясының қолдауымен Қ.И.Сәтбаев атындағы Қазақ Ұлттық техникалық университеті мен Колорадо тау-кен университетінің (АҚШ) студенттері мен магистранттары және оқытушылары геологиялық құрылымы жағынан Теңіз кен орнының резервуарына ұқсас Кіші Қаратауда ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізіп, нәтижелерімен бөлісті.
Мұнай-газ бағытында мамандарды дайындау аясында халықаралық ынтымақтастықты дамыту, студенттермен тәжірибе алмасу бағдарламасын жүзеге асыру және оқыту бағдарламаларын халықаралық мамандарды дайындау стандарттарына сәйкес жақсартуды алдына мақсат етіп қойған практикаға ҚазҰТУ-дан 10 студент және 4 оқытушы мен Колорадо тау-кен университетінен екі профессор және 9 студент пен магистранттар, соның ішінде КТУ-де оқитын үш Болашақ білім беру бағдарламасының стипендия иегерлері қатысты.
Геологиялық практика Шевронның дүние жүзі университеттерімен, соның ішінде Қазақстан мен АҚШ-тың ең ірі техникалық жоғарғы оқу орындары ҚазҰТУ мен Колорадо тау-кен университеті арасында серіктестікті дамыту көп жылдық бағдарламасының бір бөлігі. Ал Қазақстанның инженер мамандарын дайындайтын жетекші оқу орны ҚазҰТУ үшін маңызы зор бірлескен геологиялық практика алғаш 2009 жылы Кіші Қаратауда, 2010 жылы АҚШ-тың Колорадо штатындағы Денвер қаласында өтті.Қазақстандағы болашағы зор өндіріс мұнай және газ саласының майталман мамандарын дайындауға бағытталған бағдарлама Шевронның еліміздің жарқын келешегі үшін атқарған көптеген игі істерінің біреуі ғана.
Қазақстан мен АҚШ арасында кең ауқымды және терең әрекеттесумен сипатталатын стратегиялық әріптестік орнатылған. Мемлекеттер арасында шартты-құқықты берік негіз құрылды.
2010 жылы 11-14 сәуірде Қазақстан Республикасы Президенті Ядролық қауіпсіздік жөніндегі саммитке қатысу аясында Америка Қүұрама Штаттарына ресми сапар шекті. Елбасы Президент Барако Обамамен, Энергетика министрі С.Чумен, сондай-ақ еврей ұйымдары мен АҚШ-тың ең ірі корпорацияларының басшыларымен кездесулер өткізді.
Екі ел басшыларының кездесуінде Қазақстан мен АҚШ арасындағы стратегиялық әріптестікті одан әрі нығайту туралы уағдаластыққа қол жеткізілді. Ғаламдық қауіпсіздік, оның ішінде, ядролық қаруды таратпау, Ауғанстанды тұрақтандыру, сауда-экономикалық ынтымақтастық және Қазақстанның ЕҚЫҰ-дағы төрағалығы мәселелері талқыланды.
2008 жылдың 14 қарашасында АҚШ Президенті лауазымына сайланысымен Барак Обама тек қана бірнеше елдер басшыларына, оның ішінде Елбасына, телефон соқты. Әңгіме кезінде мемлекеттердің басшылары екі жақты стратегиялық ынтымақтастықтың жағдайы мен болашақ көкжиектерін талқылады. Барако Обама Қазақстанға жақын арада сапармен келуге ниетті екендігін білдірді.
2009 жылы 2-6 ақпанда ҚР Мемлекеттік хатшысы Қ.Саудабаев АҚШ-та жұмыс сапарымен болды. Американдық тараптың шақыруымен Мемлекеттік хатшы дұғалы ұлттық таңертеңгілік асқа қатысты.
2009 ж. 7 сәуірде ҚР Парламент Сенатының Төрағасы Қасым Жомарт Тоқаев Стамбұл қаласында өткен Өркениеттер Альянсының II форумы шеңберінде АҚШ Президенті Барак Обамамен кездесті. Қасым Жомарт Тоқаев американдық басшыны ҚР Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың Қазақстан аумағында бейбіт бағдарламаларында пайдалану үшін Халықаралық атомдық энергетика агенттігінің бақылауындағы ядролық отын банкін орналастыруға дайындығы жөніндегі мәлімдемесі туралы хабардар етті. Сонымен қатар, кездесу барысында БаракОбамаға Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың елімізге ресми сапармен келу туралы шақыруын тапсырды.
Американдық Президент Қазақстан басшысының тұлғасына шынайы құрметпен қарайтындығын, онымен іскери байланыстарын жоғары бағалайтындығын және телефон арқылы әңгіме барысында қол жеткізген өзара уағдаластықтары жүзеге асыру мақсатында жұмыс істеуге дайын екендігін ерекше атап көрсетті. Қазақстанмен қарым-қатынастар стратегиялық сипатта екенін тілге тиек еткен Барак Обама Орталық Азия аймағына турне жоспарлап отырғанын және сол сапарда алдымен АҚШ-тың досы мен сенімді әріптесі саналатын Қазақстанға келетіндігін жеткізді. 2009 жылы 9-10 маусым аралығында Астана қаласына АҚШ Мемлекеттік хатшысының саяси мәселелер жөніндегі орынбасары У.Бернс бастаған американдық делегацияның сапары өткізілді. У.Бернс ҚР Президенті Н.Назарбаевпен, Премьер-Министрі К.Мәсімовпен және Сыртқы істер министрі М.Тәжинмен кездесулер өткізді.
Мемлекеттік хатшы - Сыртқы істер министрі Қ.Саудабаев 2009 ж. 23-37 қыркүйекте Нью-Йоркте өткен БҰҰ Бас Ассамблеясының 64-ші отырысына қатысты. Ол БҰҰ Бас Хатшысы Пан Ги Мунмен, АҚШ Мемлекеттік Хатшысы Х.Клинтонмен, АҚШ-тың Ауғанстан және Пәкстан жөніндегі арнайы өкілі Р.Холбрукпен, бұрынғы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.