Ұлдар мен қыздар

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Ұлдар мен қыздар

Үлкендердің баланың жыныстық сәйкестендірудегі ойнайтын ролі. Бала сана-сезімінің дамуы үшін үлкендермен әрекеттесу шешуші роль ойнайды, бұл бағытталған немесе кездйсоқ түрде заттар әлеміне, барлық тіршілікке, адамдарға және өз-өзіне белгілі бір қарым-қатынасты қалыптастырады. Үлкендер бала үшін өзі туралы ақпараттың бас көзі болып табылады. Үлкендер балаға өзінің жеке жыныстық қатыстылығын ұғынуға көмектеседі.

Балдырғандық шақтың аяғына таман бала өзінің жыныстық қатыстылығын біліп алады, бірақ «ұл» бен «қыз» сөздерінің мәнін толықтай білмейді.

Үлкендер саналы немесе санасыз түрде көпшілік мақұлдаған таптаурындарға сәйкес баланы жыныстық роліне оқыта бастайды, сөйтіп оны ұл немесе қыз болу нені білдіретіндігін көрсетеді, бағыттайды. Ұлдарға агрессиялықты белгілерін көрсетуге рұқсат береді, белсенділікті, жігерлілікті мадақтайды, ал қыздардан жан белгілерін, сезімталдықты және эмоциялылықты күтеді.

Баланың өз жынысының құндылықтарына бағдарлануы көбінесе отбасы ішінде болады. Ата-аналардың әрқайсысы өз жынысының құндылықты бағдарларларына ие: жан белгілері, сезімталдық, эмоциялылық сияқты белгілер көбнесе әйел адамға тән ; ал аужарлық, батылдық, сабырлылық - еркектіктің белгілері.

Халықтардың мәдениетінде бааларды тәрбиелеудің бекітілген үлгілері бар. Ең кішкентай да болса ұлға, әдетте айтады: «Жылама. Сен қыз емессің. Сен еркексің». Сөйтіп ол жасын ұстауға үйренеді. Ал қызға былай айтады: «Төбелеспе, дуал мен ағаштарға шықпа . Сен - қызсың. » Сөйтіп тентек қыз өзін-өзі ұстауға мәжбүр болады, өйткені ол қыз ғой! Осыдан бастап жыныстық тәртіптің поляризациясы басталады.

Еркек пен әйел тәртібінің таптаурындары еркектер мен әйелдердің тәртібін тікелей бақылау арқылы, сонымен қатар өнер арқылы бала психологиясына енеді. Ең алдымен бала еркек пен әйелдердің киіміндегі және өзін-өзі ұстау мәнеріндегі сыртқы ерекшеліктерін байқайды. Бала кейде адамның жеке ерекшеліктерін белгілі бір жынысқа тән деп қабылдайды. Осылай, бес жастағы Никита таныс жас еркекке еліктей бастады, ол өз ретінде баланың оны ұнататындығын байқап, қалжыңдап былай деген: «Нағыз еркек, Никита осылай істеу керек» - және де басын жылдам шайқап, шашын артқа қарай салған. Нағыз еркектің осы жағын ұнатып, Никита басын үздіксіз шайқай батаған.

Бала барлығына еліктейді: қоршаған адамдар үшін пайдалы болып табылатын тәртіптің формаларына, зиянды әлеуметтік әдет (балағат, шылым шегу және басқ. ) болып табылатын ересектердің таптаурынды тәртібіне . Бала «еркектіліктің бұл нышандарын» іс жүзінде қолданбаса да, оларды ойын сюжеттеріне қоса бастайды.

Жыныстық қатыстылық және ойын ролін таңдау. Мектепке дейінгі жаста ұлдар мен қыздардағы қатынасудың бағытталғандығындағы айырмашылықтар пайда болады және дамиды, өз жыныстағы балаларына деген тілектестік бұрмалағыштық байқалады: ұл жиә ұлдарды таңдайды, ал қыз-қыздарды. Өзіндік сана-сезім дамиды және де оның маңызды құрамдас бөлігі ретінде өзін ұл, еркек немесе қыз, әйел ретінде сезіну.

Психологтар айқындағандай, балалар жыныс белгісі бойынша ойындарға топталады. Бес - бес жарым жастағы балаларға жасалған бақылау материалдарына көз салайық.

Костя Миша мен Андрейге гараж салуды ұсынады. Қызу жұмыс басталды: Миша құрылыс материалын әкелуде, Костя мен Андрей салып жүр. Қызу жұмыс кезінде оларға Лена келеді.

Лена. Мұнда қуыршақтар тұрады.

Андрей. Сен түк түсінбейсің, бұл машиналар үшін гараж.

Лена. Бұл қуыршатар үшін үй болсыңшы.

Андрей. Біз салып жүрміз, ал сен ойнайсың ба? Біздің де ойнағымыз келеді.

Лена. Біз бірге ойнаймыз.

Костя (ол Андрей мен Ленаның сқйлескенін естіген) . Не дейсің сен? Ұлдар қуыршақтармен ойнамайды. Дұрыс қой, Андрей?

Андрей (Ленаға кешірім сұраған дауыспен) . Егер, сен ұл болсағ, сен жүргізуші болар едің . . . Бірақ . Баршы, сені Марина қонаққа шақырып тұр.

Ойнап жатқан балалардың басқа тобы.

Лариса мен Таня бірдеңке сыбырлап сөйлеп отыр, қуыршақтардың киімдерін сын көзбен қарайды. Қуыршақтарды шешіндіріп, киімдерін астаушаға салады: қыздар белдемшелерді киеді. Кірді жуа бастайды. Оларға Саша келеді.

Саша . Мен де жуайыншы, бірге жуайық, мен кірді шайамын.

Лариса мен Таны (ашуланып, бірге ) . Сен ұлсың ғой!

Лариса (ақыл айтып, кеңес беріп) . Ұлдар жумайды, бұны қыздар істеу керек, өйткені қуыршақтары олардікі ғой.

Ұжымдық ғана емес, балалардың жеке ойындары да бала жынысымен анықталады. Ұл баланың ойынын бақылап, жасалған жазуды келтірейік.

Олег С. (6, 8) жалғыз ойнағанды ұнатады және де жалғыз ойнай алады. Қолында сүйікті ойыншығы - ұшақ, ол - ұшқыш.

Олег (сыбырлап, өзі үшін) . Мен Витя аға сияқты, ол да ұшқыш. Ол күшті және батыл, мен де сондай боламын. Өйткні мен еркекпін. Қазір мен Витя ағаға ұшамын, ал одан кейін мен онымен бірге шын ұшақпен қшамын.

Осы сөздерден кейін орындықтан көтеріліп, қозғалтқышты қосады және ұшақты ұстап, ұшақ ұшқандағы дыбыстарды шығарып, бөлмеде жүгіреді. (Н. В. Плисенко деректері бойынша) .

«Отбасы» болып ойнап, балалар өз жынытарымен сәйкес рольдерді басым таңдайды.

Ойында баланың эмоциялылығы байқалады және еркек пен әйел ролдеріне тән мүмкін сәйкесінше тәртіптің формалары ойналады. Қыздар түзілген жағдайға жылдам бейімделеді, жаңа жағдайларға