Оңтүстік Қазақстан облысы

Жоспар
Кіріспе

Кіріспе
1. Оңтүстiк Қазақстан облыстық тарихи.өлкетану мұражайы.
2. Оңтүстік Қазақстан облысындағы туризм саласы бойынша мәлімет.
3. Оңтүстік Қазақстан облысының туристік потенциалы.
4. Аудан және қала әкімшіліктері

Қорытынды

Оңтүстік Қазақстан Алматы, Жамбыл, Оңтүстік Қазақстан және Қызылорда облыстарын қамтиды. Өңір батысында Арал теңізінен шығысында Жоңғар қақпасына дейінгі, солтүстігінде Балхаш көлі мен Бетпақ даладан Қызылқұм шөлінің солтүстік бөлігін қамтып, Тянь-Шаньның батыс және солтүстік сілемдері мен Жоңғар Алатауының шыңдарын қамтиды. Батыстан шығысқа қарай аумақ 2000 км-ге созылып, ал солтүстіктен оңтүстікке қарай 700 км созылып жатыр. Басты өзендері Сырдария, Шу,Іле, Қаратал, Ақсу, Лепсі. Ең ірі көлдері Арал теңізі, Балқаш, Алакөл және Сасықкөл.
Алматы облысы алаңы бойынша барлық Ұлыбритания жерінен аздап қана кіші. Бұл аумақ жер бедерінің әр түрлілігімен ерекшеленеді. Бір күн ішінде туристер жер бетінде кездесетін барлық ландшафты және климаттық аймақтарды көре алады: құмды шөлейттен бастап даладан мәңгілік мұздақтар мен жоғары шыңдарды көре алады. Шөл мен шөлейтті жерлерде осы қиырдың бірегей жануарлар мен өсімдік әлемі таң қалдырады. Туристік қалыпта Алматы облысын Шарын арнасы мен ежелден қалған шетен тоғайы, Іле жағалауының және Тамғалы тастарының петроглифтері, Үлкен Алматы және Көлсай көлдері, сондай-ақ Іле Алатауы, Жоңғар мен Орталық Тянь-Шань таулары білдіреді. Бұл жер ежелгі мәдениет пен Түркістанда Қожа Ахмет Яссауи, Таразда Айша Бибі, Қарахан, Бабаджы Хатун ежелгі кесенелерінің, Жетісуда сақтардың бірегей мазарларының мекені. Оңтүстік өңір - «Байқоңыр» ғарыш орталығының отаны.

Пән: География
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
Кіріпе
1. Оңтүстiк Қазақстан облыстық тарихи-өлкетану мұражайы.
2. Оңтүстік Қазақстан облысындағы туризм саласы бойынша мәлімет.
3. Оңтүстік Қазақстан облысының туристік потенциалы.
4. Аудан және қала әкімшіліктері

Қорытынды

Кіріспе
Оңтүстік Қазақстан Алматы, Жамбыл, Оңтүстік Қазақстан және Қызылорда облыстарын қамтиды. Өңір батысында Арал теңізінен шығысында Жоңғар қақпасына дейінгі, солтүстігінде Балхаш көлі мен Бетпақ даладан Қызылқұм шөлінің солтүстік бөлігін қамтып, Тянь-Шаньның батыс және солтүстік сілемдері мен Жоңғар Алатауының шыңдарын қамтиды. Батыстан шығысқа қарай аумақ 2000 км-ге созылып, ал солтүстіктен оңтүстікке қарай 700 км созылып жатыр. Басты өзендері Сырдария, Шу,Іле, Қаратал, Ақсу, Лепсі. Ең ірі көлдері Арал теңізі, Балқаш, Алакөл және Сасықкөл.
Алматы облысы алаңы бойынша барлық Ұлыбритания жерінен аздап қана кіші. Бұл аумақ жер бедерінің әр түрлілігімен ерекшеленеді. Бір күн ішінде туристер жер бетінде кездесетін барлық ландшафты және климаттық аймақтарды көре алады: құмды шөлейттен бастап даладан мәңгілік мұздақтар мен жоғары шыңдарды көре алады. Шөл мен шөлейтті жерлерде осы қиырдың бірегей жануарлар мен өсімдік әлемі таң қалдырады. Туристік қалыпта Алматы облысын Шарын арнасы мен ежелден қалған шетен тоғайы, Іле жағалауының және Тамғалы тастарының петроглифтері, Үлкен Алматы және Көлсай көлдері, сондай-ақ Іле Алатауы, Жоңғар мен Орталық Тянь-Шань таулары білдіреді. Бұл жер ежелгі мәдениет пен Түркістанда Қожа Ахмет Яссауи, Таразда Айша Бибі, Қарахан, Бабаджы Хатун ежелгі кесенелерінің, Жетісуда сақтардың бірегей мазарларының мекені. Оңтүстік өңір - Байқоңыр ғарыш орталығының отаны.
Облыста 24,4 мың тәрбиеленушісі бар 168 мектепке дейінгі тәрбие беру мекемелері жұмыс істейді. Жыл басынан бері 17 балабақша, оның ішінде: 3 - Шымкент қаласында, Сайрам, Сарыағаш, Мақтаарал аудандарында, 2 - Созақ, Төлеби аудандарында және бір балабақша Түркістан қаласында ашылды.
Облыстағы жалпы білім беру мектептері мен мектеп-интернаттарының саны - 1032, ондағы оқушылар саны - 520,6 мың адамды құрады, оның ішінде жекеменшік мектептер саны - 8, ондағы оқушылар саны - 1,3 мың.
20072008 оқу жылында орта білімді мамандар даярлаумен 12,3 мың оқушысы бар 25 кәсіби мектептер айналысады. Сонымен қатар, 64 колледж (оның ішінде 18 - мемлекеттік) және 5 жекеменшік филиал жұмыс істейді. Колледждердің жалпы континенті 63,9 мың оқушыны (оның ішінде 28,9 мың оқушы мемлекеттік колледждерде) құрады.
Облыста жоғары білікті мамандар даярлаумен 11 дербес жоғарғы оқу орны (оның ішінде 3 - мемлекеттік), сонымен қатар, 2 филиал (1 - мемлекеттік) айналысады. Оларда 89,9 мың студенттер оқиды, оның ішінде 44,3 мың студент - мемлекеттік жоғарғы оқу орындарында оқиды
Облыста 417 кiтапхана, 14 - мұражай, 281 - клубтық мекеме (мәдениет үйлерi, клубтар, автоклубтар), 7 - театр, 6 - мәдени және демалыс саябағы, 2 - кинотеатр тағы басқалары халыққа мәдени қызмет көрсетуде.

Мәдениет мекемелерiнiң құрылымы, жүйесi
№
Мәдениет мекемелерiнiң түрлерi
Мәдениет мекемелерi
оның iшiнде
ауылдық

бар-лығы
оның iшiнде мемлекеттік
бар-лығы
мемле-кеттік
1
Кiтапханалар
417
402
327
327
2
Клуб мекемелерi
281
270
255
255
3
Театрлар
7
6
1
1
4
Мұражайлар
14
12
5
5
5
Концерттiк ұйымдар
2
2
-
-
6
Кинотеатрлар
3
3
2
2
7
Облыстық кинобейне орталығы
1
1
-
-
8
Облыстық мәдениет және халық шығармашылығы орталығы
1
1
-
-
9
Облыстық тарихи-мәдени мұраны қорғау, қалпына келтіру және пайдалану жөніндегі орталық
1
1

10
Зоопарк
1
1
-
-
11
Көрме залы (сурет галереясы)
1
1
1
1
12
Саябақтар
6
5
3
3

Барлығы:
705
705
594
594
Облыстық театр, концерттік мекемелер мен мұражайлардың тізімі:
1
Пiрiмбетов Бастарбек Пiрiмбетұлы
Облыстық қазақ драма театрының директоры
53-04-79
53-76-59
2
Шевченко Наталья Александровна
Облыстық орыс драма театрының директоры
53-02-73
53-02-33
3
Серікбаев Сапаралы
Қ.Жандарбеков атындағы Жетісай драма театрының директоры
(8-234)6-74-25
6-72-67
4
Тоқбалаева Сая Қасымбекқызы
Түркістан қаласының сазды-драма театрының директоры
(8-233)
2-62-28
5
Момынжанов Зәкіржан Ахмеджанұлы
Облыстық өзбек драма театрының директоры
(8-231)
2-88-93
6
Ташенова Марта Шеңгелбайқызы
Облыстық қуыршақ және жасөспiрiмдер театрының директоры
53-90-38
7
Асқар Әлихан
Облыстық опера және балет театрының директоры
53-94-62
8
Есiркеп Жолдасов
Облыстық филармонияның директоры
53-46-15
9
Дәуренбеков Батырхан Қалдарбекұлы
Облыстық кинобейне орталығының директоры
21-27-06

1.Оңтүстiк Қазақстан облыстық тарихи-өлкетану мұражайы.
Оңтүстiк Қазақстан облыстық тарихи-өлкетану мұражайы 1920 жылы құрылған. 1977 жылы музей арнайы салынған жаңа ғимаратқа қоныс аударды. Облыстық мұражайдың 3 бөлiмшесi: Түркiстан қаласында С.Ерубаев атындағы әдеби-мәдени мұражай; Сайрам ауданында Сайрам тарихи-өлкетану мұражайы; Түлкiбас ауданында Тұрар Рысқұлов атындағы тарихи-өлкетану мұражайы және 1 секторы: Ескi Иқан ауылындағы Мiртемiр әдеби-мемориалдық мұражайы бар.
Қазақстан Республикасы Президентi Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына арналған Жолдауына сәйкес жасалған 2004-2006 жылдарға арналған ортамерзiмдiк "Мәдени мұра" Бағдарламасының негiзгi бағыты мен мақсаттарын iске асыру барысында Оңтүстiк Қазақстан облыстық тарихи өлкетану музейi өлкемiздiң мәдени, тарихи және ғылыми құндылықтарын сақтау, музейлiк заттар арқылы мәлiметтердi жинақтап тарату, өскелең ұрпаққа ата-бабамыздан қалған мұралар жөнiнде тәлiм-тәрбие беру сондай-ақ халқымыздың материалдық ескерткiштерi мен рухани мәдениетiн зерттеп, көрнектерi мен көрмелерi арқылы жеткiзуде өзiнiң қоғамдағы әлеуметтiк мiндеттерiн яғни, ғылыми зерттеу, жинақтап iрiктеу, экспозициялық, әдiстемелiк, ғылыми-ағартушылық, экскурсиялық қызмет жұмыстарын уақыт талабына сай атқаруда.
Оңтүстік Қазақстан облыстық саяси қуғын-сүргін құрбандары мұражайы :
Облыстық саяси қуғын-сүргін құрбандарының мұражайы 2001 жылы 2-қарашада Қазақстан Республикасының тәуелсіздігіне 10 жыл толуына орай облыс әкімшілігінің тікелей бастамасымен ашылды.
2002 жылдың 13-тамызында облыс әкімінің №284 қаулысымен Оңтүстік Қазақстан облыстық саяси қуғын-сүргін құрбандарының мұражайы мемлекеттік коммуналдық - қазыналық кәсіпорыны болып құрылды. Мұражай ғимараты екі қабаттан тұрады: 1-ші қабатта үлкен экспозиция залы, 1 қор сақтау бөлмесі, 1 әкімшілік бөлмесі, 2-ші қабатта Тағзым залы орналасқан. 2004 жылы мұражай қорында 7295 экспонат болса, 2005 жылы мұражай қорына 1230 экспонат жинақталып жалпы саны 9525 болды. Оның негізгі қорындағы экспонаттар саны 7420 болса, көмекші экспонаттар саны 1105 болды.
Қажымұқан атындағы облыстық спорт мұражайы :
Бұл мұражай Қажымұқан Мұңайтпасов атындағы музей үйі болып 1976 жылы ақпан айында құрылып, 1981 жылдан бастап аудандық мәдениет бөліміне, 1985 жылдан облыстық тарихи өлкетану мұражайының филиалы болып жұмыс істесе, 2001 жылғы 26 маусымдағы Оңтүстік Қазақстан облысы әкімінің №78 қаулысымен Қажымұқан атындағы облыстық спорт мұражайы мемлекеттік мекемесі болып қайта құрылды . Халық демеушілігінің арқасында ұлттық нақышта салынған жалпы аумағы 368,5 шаршы метр болатын жаңа ғимаратта орналасқан мұражайдың жәдігерлер қорында 1000 нан астам жәдігер бар. Мұражайдың көрме залы үш экспозициялық бөлімнен тұрады Олар Қажымұқанның өмірі мен спорттағы жетістіктері, облыс спортының мақтаныштары олимпиада, Әлем, Европа, Азия чемпиондары мен спорттың әр саласынан халықаралық, республикалық жарыстардың жеңімпаздарының фото суреттері, кубок, диплом, қолданған заттары мен спорттық киімдері қойылған көрмелер. Сондай-ақ, әр кезеңдегі жарыстарда берілген ескерткіш белгі медальондар және қазақ боксының атасы Әбдісалам Нұрмахановтың жеке заттары мен кезіндегі спорттық марапаттау белгілерімен толықты. Көрермендердің қызығушылығын тудыратын, кезінде киелі палуанның тұрмыста қолданған заттары мен спорттық құралдары, киімдері, әлемдік жарыстарда ұтып алған 48 алтын, күміс орден медалдарынан 2 орден 1 медаль, Польша каролі Сегизмундтың атындағы жүлдені қатарынан 4 рет жеңіп алғандығы туралы белгісі жапсырылған қайыс белдігі, Қажымұқанның жеңісіне риза болған Варшава мұсылмандары сыйға тартқан ескерткіш белгі медальоны, олимпиада чемпиондары Б.Саттарханов, Н.Ким, М.Ділдәбековтердің жеке заттары мен фото суреттері экспозицияда орын алған.
Мұражай қызметінің басты жұмысы, ғылыми қорды, толықтыруға байланысты іздестіру жұмыстары. Бұл бағытта әдістемелік орталық ретінде республикалық мемлекеттік музеймен, өлкетану облыстық музеймен байланыста болды.
Тарихи-мәдени мұраны қорғау, қалпына келтіру және пайдалану жөніндегі орталық :
Тарихи-мәдени мұраны қорғау, қалпына келтіру және пайдалану жөніндегі орталық 2006 жылдың сәуір айында тарихи-мәдени мұра нысандарын анықтау, есепке алу, қорғау және пайдалану бойынша жергілікті атқарушы органдардың жұмыстарына белсенді ықпал ету мақсатында ашылды.
Орталықта екі бөлім жұмыс жасайды: археология және тарих ескерткіштерін сақтау және пайдалану, қала құрылысы, сәулет және монументтік өнер бөлімдері.
Орталықтың негізгі қызметі облыс көлемінде орналасқан барлық тарихи-мәдени маңыздылығы бар ескерткіштерді анықтап, есепке алып және олар туралы нақты база құрып, олардың қорғалуын және дұрыс пайдаланылуын қамтамасыз етуге жұмылдырылатын болады.

2.Оңтүстік Қазақстан облысындағы туризм саласы бойынша мәлімет
Жалпы экономикалық жағдай:
Туристік сала бүгінгі таңда экономикада басымды саланың бірі болып табылады. Облыста 802 тарихи және мәдени ескерткіштері орналасқан, оның ішінде 530-ы археологиялық, 44-і тарихи, 228-і саулет ескерткіштері болып саналады.
Облыста туризмді дамытуда төмендегі басымдық бағыттарда жұмыстар жасалынуда:
- мінажат ету туризмі;
- экологиялық туризм;
- емдеу-сауықтыру туризмі;
- балық аулау-аң аулау туризмі.
Туристік қызмет аясында 26 ұйым (8- туроператорлық, 18-турагенттік салада қызметпен айналысады) және 3 жеке кәсіпкер айналысады, олар туристік қызмет көрсету көлемін және түсетін салықтардың өсімін ұлғайтуға жұмыс жасауда. Туристерді орналастыру нысандарының саны 2008-ші жылы 75-ке жетті: оның ішінде 24 қонақ үй, 1 қонақ күтетін үй, 1 демалыс аймағы, 34 жеке кәсіпкер, 14 санаторий, 1 туристік база. Туризм саласында тұрақты жұмыс істейтіндердің саны 465 адамды құрайды. Туристік қызметті пайдаланғандардың жалпы саны:
* келу туризмі - 10,702 мың адам;
* шығу туризмі - 4,0583 мың адам;
* ішкі туризм - 934,2 мың адам.
Туристік саланы реттеу облыстық бюджеттен 2009 жылға 5,1 млн теңге бөлінді, басқа облыстармен салыстырғанда, мысалы Астана және Алматы қалаларында, сонымен қатар Ақмола облысында тиісінше 54,3, 19,5 және 22 млн. теңгені құрайды. Соңғы уақыттарда Тау самалы аспалы жолы, Ибрагим-ата, Қарашаш-ана, Мариям-ана, Исқақ - ата, Исмаил-ата кесенелерін жөндеу және қайта қалпына келтіру жұмыстары жүргізіліп, олар Жібек жолы орталығының тарихи дамыту бағдарламасына енгізілді.
Қазіргі заманға сай мейрамхана, турбаза, кемпинг және басқа да орналастыру нысандарының құрылысы мен қайта құрылысына, сонымен қатар туристтерге ұсынылатын түрлі тағам мен демалыс орындары, мейманхана, кафе құрылысына көңіл бөлінуде.
2007 жылы наурыз айында Қазақстан Республикасы туристік Ассоциациясымен бірге (Жапония, Гонконг, Франция, Германия, Италия және т. б.) 15 шет ел журналистерімен облыста Ауылдық және экологиялық туризм бойынша ақпараттық тур (инфотур) өткізілді.
Оңтүстік Қазақстанның туристік мүмкіндіктері Веб-сайтының ақпараттары тұрақты жаңартылып отырады. Silk way South.kz атты каталогы, Оңтүстік Қазақстанға қош келдіңіздер! атты бейне таспасы шығарылды.
Облыс делегациясы қазақстандық туристік имидждің құрылуына және әлем рыногіне облыстық туристік өнімдерін алға бастыру мақсатында Алматы қаласында Туризм және саяхат атты Халықаралық Қазақстандық туристік жәрмеңкесіне және Токио қаласында JATO-2007 Халықаралық туристік жәрмеңкесіне, Астана қаласындағы Астана - Демалыс-2008 Қазақстандық жәрмеңкесіне қатысты. Шымкент қаласында 1-ші Сарқылмас Саяхат Қазақстандық жылжымалы жәрмеңкесі өткізілді, сонымен қатар облысымыздың көрнекті орындарына ақпараттық тур өткізілді.
Туризмді дамытудың әлеуметтік-экономикалық мақсаттары мен міндеттері:
Бәсекеге қабілетті қазіргі заманға тиімді туристік салада халықты жұмыспен қамтамасыз ету, ішкі және кіріс туризмінің көлемін көбейту арқылы облыс халықының табысын тұрақты өсіруге ықпал жасау туризм саласының басты мақсаты болып саналады.
Бұл мақсаттарды іске асыру үшін келесі міндеттерді шешу қажет:
* туризмнің инфрақұрылымын дамыту, туризм саласының материалдық базасын жаңарту және жаңа нысандар құрылысын жүргізу;
* дүниежүзілік денгейге сәйкес ұлттық туристік өнімді қалыптастыру және оның сапасын арттыру:
* табиғи-рекреациялық және мәдени-тарихи ресурстарды пайдалану, туристік ресурстарға қол жеткізуді қамтамасыз ету және туристік қызметтер қажеттілігін қанағаттандыруда ең жоғары деңгейге жету;
* кіші кәсіпкерлікті қолдау, туризм және қызмет көрсету саласында халықты жұмыспен шұғылдануға ынталандыру.
Республикалық бюджеттен туристік нысандарды қаржыландыру үшін 13 инвестициялық жоба ұсынылды.
Оның ішінде:
* Отырар ауданынан 5 нысан: Туристер пен қажыларға қызмет көрсететін орталығы бар этнографиялық кешеннің құрылысы, іске асыру мерзімі 2011-2012 жыл аралығы, жоба құны 329,7 млн. теңге; Халық өнер мектебінің құрылысы, іске асыру мерзімі 2011-2012 жыл аралығы, жоба құны 785,9 млн. теңге:Туристерге қызмет көрсететін орталығы бар 60 орынға арналған этникалық қалашығының құрылысы, іске асыру мерзімі 2011-2012 жыл аралығы, жоба құны 269,2 млн. теңге: Әл фараби тарихи-мадени кешен-мұражайдың құрылысы, іске асыру мерзімі 2011-2012 жыл аралығы, жоба құны 287,7 млн. теңге: 120 орынға арналған әмбебап залы бар қазақ халқының тұрмысы мен өнері жөніндегі көрме залының құрылысы, іске асру мерзімі 2011-2012 жыл аралығы, жоба құны 169,9 млн. теңге;
* Сайрам ауданынан 2 нысан: Сайрам ауылындағы Ибрагим-ата кесенесін қайта қалпына келтіру, іске асыру мерзімі 2011-2012 жыл аралығы, жоба құны 175 млн. тенге; Қарашаш ана кесенесін қайта қалпына келтіру, іске асыру мерзімі 2011-2012 жыл аралығы, жоба құны 237 млн. тенге;
* Төлеби ауданынан 1 нысан: Алатау шаңғы базасына 600 метрлік аспалы бугельдік жол, 20 орындық қонақ-үй және 60 орындық көпшілік тамақтандыру орнын салу, іске асыру мерзімі 2011-2012 жыл аралығы, жоба құны 250 млн. теңге;
* Түркістан қаласынан 5 нысан: Яссауи кесенесінің қорғалатын аймағын барлық жағдайы жасалған қалашыққа айналдыру, іске асыру мерзімі 2011-2012 жыл аралығы, жоба құны 700 млн. теңге; Сауран қалашығын қайта қалпына келтіру және мұражай ашу, іске асыру мерзімі 2008-2009 жыл аралығы, жоба құны 589,5 млн. теңге; Түркістан қаласының тарихы атты ашық аспан астындағы этнографиалық-мемориалдық мұражайдың құрылысы, іске асыру мерзімі 2011-2012 жыл аралығы, жоба құны 900 млн. теңге; мінәжат етушілерге арналған этноауылдың және екі автокемпингктің құрылысы, іске асыру мерзімі 2011-2012 жыл аралығы, жоба құны 1890,0 млн. теңге; Эдем қонақ-үй кешенінің құрылысы, іске асыру мерзімі 2011-2012 жыл аралығы, жоба құны 1150,0 млн. теңге.
Келесі мәселелер (проблемные вопросы)
Кәсіпкерлік институтының жүйелі дамуы - республикалық және өңірлік бағдарламаны іске асыру арқылы туризмді дамытуға ықпалын тигізді және де экономиканың транспорт, байланыс, сауда және құрылыс сияқты салаларына ынталы әсерін тигізді. Қәзіргі уақытта облыста туризмнің даму деңгейі бүгінгі заманға сай емес, оның құрылымында, даму бағытында сандық және сапалық сипаттама жағдайында қарамақайшылықтар бар.
Біріншіден, туристік қызмет көрсету көлемінің жеткіліксіз өсуі, туристік индустрия саласында жеткіліксіз менеджмент, материалдық базасында мүмкіндіктердің төмендігі, облыста табиғи көрнекті орындардың, мәдени, археологиялық, сәулеттік-тарихи маңызды инфрақұрылымның төмен дамуы және шығу туризмінің кіру туризмінің дамуына залалын тигізуі.
Екіншіден, дүниежүзілік стандартқа сай туристік нысандардың құрылысына қызығушылық, туристік мекемелердің көбейуі және діни, мәдени, археологиялық ескеткіштерді қайта қалпына келтіруге көңіл бөлінуі.
3.Оңтүстік Қазақстан облысының туристік потенциалы
Қазақстан - ежелгі цивилизацияның жері. Ежелгі дәуірден бастап қазақ жерінің тұрғындары тұрмыстық мәдениетті құраған болатын. Ұлы жібек жолы жерінің қиылысында Оңтүстік Қазақстан облысының жері қазақ мемлекетінің бесігі болып есептеледі. Оңтүстік Қазақстан облысы тарихи ескерткіштерімен әйгілі - қорғандар, бекіністер, ежелгі қалалық кесенелер, тұрғындардың қоныс қалдықтары жетерлік. Оңтүстік Қазақстан облысының 802 тарихи және мәдени ескерткіштердің ішінен 528 археология ескерткіштері, 42 тарихи ескерткіштері, 226 архитектулық ескерткіштер.
Оңтүстік Қазақстан облысының қалаларының ішінде Түркістан қаласы ерекше орын ерекше орын алады. XVI-XIX ғасырдағы Ұлы Жібек жолында орналасқан Түркістан қаласы Қазақ хандығының астанасы және түрік тілді халықты адамдардың орталығы.
Бұл жерде Қазақстанның архитектураның монументалды ескерткіштердің, қасиетті орны болып есептеледі.
Түркістан қаласы діни орталықтардың бірі, екінші Мекке ретінде маңызды болып есептеледі.
Қожа Ахмет Яссауи кесенесі
XIV-XV ғ.ғ. Әмір Темірдің бұйрығымен құрылған ЮНЕСКО әлем ескерткіштерінің тізіміне 2004 жылы енгізіліп, ежелгі қасиетті орындардың ортағасыр сәулетінің киелі мекені. Мұсылмандарда Қожа Ахмет Яссауи Мұхамедтен кейін екінші болып саналады.
Барлық қалалық орталық Қазірет сұлтанының тарихи-мәдени ордасы. Қожа Ахмет кесенесінен басқа шығыс моншаны, кесене Тимур Рабидің немересі -Сұлтан Бегім тұрған және басқа ескерткіштер Құмшық ата үшін жер асты үй болған жерді де қамтиды.

Арыстан баб кесенесі - Қожа Ахмет Яссауидің ұстазы жерленген орны болып келеді. Аңыз бойынша, о дүниеге кетер алдында Мұхаммед пайғамбар Арыстан бабқа аманат тас биғын берді, ал ол 11 жастағы бала Қожа Ахмет Яссауиге ұсынды. Арыстан баб кесенесі жанында емдеу қасиеттері бар өте тұзды сулы құдық бар. (Сайрам ауылы).

Ғайып берген құдығы - тереңдігі 40 метр. Бұл суды тек жаны таза адам ғана толтырып ала алады. Көбіне бұл қолдан келмейтін іс, өйткені шелек не сынады, не су жан-жаққа шашырайды. Бұл екі сынақты жолаушылар Түркістанның киелі жерлерін аралап шыққан соң барады. Бұл сынақ адам қаншалықты жанын тазартқанын және Алла қаншалықты оның сыйынуын естігенін тексеріледі
Түркістанның солтүстігінде 40 км шақырымда Ұлы Жібек жолы бағытындағы ежелгі қала Сауран (XVII ғ.) бейнелеу жазылымдары сақталған.
Ең қызықты сәулет ескерткіштері IX-Xll ғ.ғ. Қарахандықтар дәуірімен байланысты. Бұл Ұлы жібек жолының бағытында жақсы дамыған қалалардың бірі, сәулет қазбалық жұмыстарынан кейін тарихи мәдени Отырар оазисі туристік объект болып келеді
Тарихи орын Ордабасы қазіргі уақытта тарихи қорық ретінде қамтылған. XVIII ғ. Басында Шымкенттен 30 км қашықтықта Батыс моңғолдарға қарсы қазақтар біріккен болатын.

Айша-бибі кесенесі - бұл жер бала көтере алмайтын және мықты жанұя сұрайтын әйел адамдар аса киелі тұтатын жер болып саналады

Сауран
Сауран қаласы туралы алғашқы ақпарат Х ғасырға жатады. XIV ғасырда Сауран Ақ Орданың астанасы болды. Авторлар барлығына тоқталып, Түркістан қорғандарының ішінде Сауран қаласы климаты жағынан, қорғану қамалдарымен, қаланың орнығуымен, жерімен артық екендігін ескертеді. Қазіргі қалашық солтүстік-батыстан оңтүстік-шығысқа 550 м созылған қабырғамен қоршалған, қабырғадан асып түсетін 4 дөңгелек 2 төбеден тұратын елді мекен. Көлемі қоршаған ортаның үстінен 2-2.5 м созылған. Сақталған қабырғаның ұзындығы шашамен 1400 метрді құрайды. Қаланың ішіне екі қақпаны орналастырған. Қабырғаның айналасы іші тереңдігі 1-3 м., қалыңдығы 15-20 м. Қалашықтың сақталуына байланысты оңтүстік қазақстандық ежелгі ортағасыр дәуіріндегі өнердің ерекшеліктерін тануға мүмкіндік береді.
Қалашықта табылған тиындар және керамика Қазақ Орталық Мемлекеттік музейінде сақталған.

Ақсу-Жабағалы

1926 жылы құрылған Ақсу-Жабағалы қорығы, Қазақстан және Орта Азияда алғашқылардың бірі болды. Археологиялық табылулардың орны болатын, Қазақстанның сұлу жерлерінің бірі. Қарабастау жерінде 140 миллион жыл - Юр кезеңінде бұрын өмір сүрген өсімдіктер және жануарлар қалдықтары бар.
4.Аудан және қала әкімшіліктері
1 Арыс қаласының әкiмшілігі
Ауылдық аймағы бар Арыс қаласы - облысқа тәуелді қала, үш бағытқа бөлініп, Ресей мен Сібірдің Еуропалық бөлігін Орта Азия және Қазақстанмен байланыстырып тұратын ірі станция торабы. Аудан 6 ауыл округынан тұрады. Әкімшілік орталығы - Арыс қаласы Халық саны - 61400 адам
Аудан территориясы 6300 шаршы километрді құрайды
Индустриалды -- экономикалық профиль
Қаланың ірі кәсіпорындары болып темір жол көлігі кәсіпорындары табылады. Арыс станциясының территориясында теміржол саласына қызмет көрсететін жөндеу және локомотив кәсіпорындары шоғырланған (шпалға май сіңдіру зауыты, жөндеу және локомотив делолары, жол кәсіпорындары және т.б.).
Ауылшаруашылық өндірісінің негізгі бағыттары - ет, сүт өндіру, мақта шикізатын, жеміс және бақшашылық дақылдарын өсіру. 2005 жылы Арыс қаласын дамыту Бағдарламасы қабылданды. Қала экономикасы әлеуметтік-экономикалық дамудың орта мерзімді жоспарына сәйкес дамуда.
Ерекшеліктер мен көрнекті орындар
Арыс ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.