Сергей Есенин

Жоспар

І Кіріспе

ІІ Негізгі бөлім
2.1 Сергей Есенин өмірбаяны
2.2 Лирик ақын дүниесі
2.3 «Пугачев» поэмасы

ІІІ Қорытынды

Сергей Есенин 1895 жылы 21 қыркүйекте (3 қазан) Константинов селосында дүниеге келді. Әкесі Александр Никитич Есенин, анасы Титова Татьяна Федоровна. Үш жасар кезінде нағашы атасы мен апасының тәрбиесіне берілді. Олар Константинова селосының бір бөлігі Матовта тұрады. Атасы Федор көңілді, ақылды, байыпты шаруа еді. Атасы мен апасы да діншіл, салтшыл еді. Ескі өлеңдер, ертегі көп білуші еді. Міне, осындай мейірім толы ортада Сергей тәрбие көрді. Есенин: «...Я рос в атмосфере народной поэзии. Бабка, которая меня очень баловала, была очень набожна, собирала низщих и калек, которые распевали духовные стихи. Еще большее значение имел дед, который сам знал множество духовных стихов наизусть и хорошо разбирался в них. Из – за меня у него были постоянны споры с бабкой. Она хотела, чтобы я рос на радость и утешение родителям, а я был озорным мальчишкой. Оба они видели, что я был забиякой, его радовало. Вообще крепкий человек был мой дед». Бірақ, осы дінге табынып, церковқа барып жүретін ата – анасының ортасында өссе де Есенин құдайға сенбейді. 5 жасында Сергей оқып үйренеді. «Книга не была для нас исключительным и редким явлением, как в других избах», - деп есіне түсіреді ақын. 9 жасында ол Константиновадағы төрт жылдық училищені бітіреді. 8-9 жасының өзінде – ақ ол өлең жаза бастайды. Оқуын бітірген соң оны ата – анасы Спас – Клепиков атты церковно – учительдік мектепке жібереді. Онда тек мұғалім емес, сонымен діни адам да болу қажет еді. Ал Сергей оған талпыныс жасаған жоқ. Бірақ, мектепті «4» - пен «5» - ке бітіріп шығып, тек дін сабағынан әрқашан да бағасы «3» еді. Осы мектеп қабырғасында ол шындап өлең жазуға кіріседі. Ол: «...Сознательное творчество отношу 16 – 17 годам», - деп жазады. Сол кезде, бірінші сыныпта ол «Маковые побаски», «Что прошло – не вернуть...», «Восход солнца» «К покойнику», «Песня старика разбойника» т. Б. өлеңдерін жазады. Жазған өлеңдерін өзінің сүйікті, өлеңге сын көзімен қарайтын ұстазы Евгений Михайлович Хитровқа қаратып, тексеретін. Сол Хитров Сергейге ақын болғың келсе Ресейдің ірі қалаларының бірі Москва немесе Петербургқа жетіп ал дейді. Есенин өзі де соған талпынады. Москвада Есенин ақын Сергей Кошкаров басқарған Суриковский литературно – музыкальный кружокқа кіреді. Өлеңдерін жазып, көзге түсе бастайды. Демократиялық бағыттағы ереуілдерге қатысады. Осы туралы Есенин досы Григорий Панфиловқа хатында: «Пеяальные сны охваили мою душу... Злой рок обманул, и деспотизм еще будет владычествовать, пока не загорится заря. Сейчас пока меркнут звезды и расстилается тихий легкий туман, а заря еще не брезнит, но всегда перед этим или после этого угасания владычества ночи, всегда бывает так. А заря недалека, и за нею светлый день...» - деп болашаққа үміт етеді. 1914 жылы Есениннің төрт өлеңін, соның ішінде «Береза» балалар журналы «Мирокта» басылады. Ал большевиктік газет «Путь правды» Сергейдің «Кузнец» өлеңін басып шығарады. Есениннің атының шығып, өлеңдерінің басылуына Александр Александрович Блок әсер етеді. Блок Сергейді көргеннен – ақ ақынның өлеңдерімен, оның ішкі дүниесімен, өткені мен болашағын білуге қызығушылық танытады. Блок Есенин өлеңдері туралы: «Стихи свежие, чистые, голасистые, многословный язык», - дейді. Соғыс жылдары Есенин «Новый журнал для всех», балалар журналы «Задушевное слово», «Голос жизни», «Русская мысль» журналдарында өлеңдерін жариялайды. Өмірінің соңына дейін осы аса ірі ақын өлең жазумен айналысты. Өз атын ол тек Ресейге ғана емес, Грузия және т.б. елдерге паш етті. Оқырмандар ақын өлеңдерін сүйіп, құмарлықпен оқиды. Н. Накоряков ол туралы: «Так, в тесном содружестве автора и работников отдела родилось первое собрание сочинений Есенина. Мы не ошиблись: издание мгновенно разошлось и еще более укрепило слову Есенина, слову одного из лучших лирических поэтов нашего времени», - дейді Сергей Есенин Ленинградта «Англетер» гостиницасында 1925 жылы 28 желтоқсанда асылып қайтыс болады. Ю. Либединский: «Перед тем как отнести Есенина на Вагоньковское кладбище, мы обнесли гроб с телом его вокруг памятника Пушкину. Мы знали, что делали, - это было достойный преемник пушкинской славы». Ал, Алексей Толстой: «Погиб величайший поэт... Его

Қолданылған әдебиеттер:

1. «Жизнь и творчество Сергея Есенина» - Москва: Детская литература, 1984 – 32 с
2. «Жизнь Есенина»/Сост..,вступ.ст. и прим. С. П. Кошечкина – Москва: Правда, 1988 – 608 с
3. «о Есенине»/Сост..,вступ.ст. и прим. С. П. Кошечкина – Москва: Правда, 1990 – 640 с
4. «Сергей Есенин» Эвентов И. С. – Москва: просвещение 1987 – 159 с
5. «Сергей Есенин» Таңдамалы: Өлеңдер мен поэмалар. Аударған – қ. Мырзалиев. – Алматы: Жазушы, 1979 – 392 б
6. «Сергей Есенин» Стихотворения и поэмы/Вступ.ст. А. М. Марченко, сост. и примеч. В. П. Гарнина, - Л: Сов.писатель, 1990 – 464 с