Қазақстандағы күнкөріс минимумы

Пән: Статистика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Күнкөріс минимумы дегеніміз - адамның өмір сүруін сақтау үшін қажетті өмірлік қажеттіліктердің минимум құны. Күнкөріс минимумы адам денсаулығын сақтау мен оның өмір сүруін қамтамасыз ететін тамақтану өнімдері, сатылмайтын тауарлар мен қызметтер, төлемдер мен салықтардың ең аз бағаларынан тұратын тұтыну себетінің бағасын құрайды. Бұл көрсеткіш еңбекақы, шәкіртақы, зейнетақы және басқа да әлеуметтік төлемдерді тағайындауда ескеру үшін есептелінеді. Қазақстанда 2010 жылдың қаңтар айындағы есеп бойынша күнкөріс минимумы 12 141 теңгені құрайды. Тұтыну себетінің құрылымы: ет және балыққа - 20, 3%, сүт, май өнімдеріне және тұқымдарға - 17, 1%, көкөніс және жемістерге - 10, 1%, нан өнімдеріне - 9, 6%, қант, шай және басқа заттарға - 2, 9%. Ал студенттердің шәкіртақысы 9600 теңге, жоғары санаттағылар 10600 теңге алады. Статистикалық агенттіктен қазақстандықтар үшін бір жылға арналған негізгі азық-түлік тұтынудың төменгі нормалары туралы мәліметтерді алған біз, аштан өлмес үшін мемлекеттің пікірінше ай сайын қанша тамақ ішуге тиіс екендігімізді есептеп шығардық. Содан кейін қаладағы базарлар мен дүкендерді аралап, атыраулықтарға азық-түлік себеті нақты қаншаға шығатынын анықтадық. (Нормалар мен олардың бағалары бойынша барлық мәліметтер кестеде келтірілген) . Мұның нәтижесі көңіл көншітерлік болмады. 10 295 теңгеден тұратын азық-түлік себетінен асырмау мүмкін емес. Іс жүзінде айлық норма 13 055, 31 теңгеге шығады. 2 760 теңге айырмашылық көп емес сияқты көрінеді. Бірақ нан мен майдың әр граммы алтынға баланған азық-түлік себетінің күлкілі нормаларын ескерсек, бұл әжептәуір айырмашылық. Сондықтан минимумның шегімен өмір сүру өте қиын. Біз бұл жолы күнкөріс минимумының азық-түлік емес бөлігіне тиіскен жоқпыз. Оны да бекітілген лимитпен сәйкес келмейді деп жорамалдап отырмыз. Осылайша, іс жүзінде статистикалық есептемелерде кедейшілік шегінде деп белгіленген азаматтар анағұрлым көп мөлшерде болуы мүмкін. Ал зейнеткерге зейнетақымен күн көру қияли елес ғана. 2010-жылдың желтоқсанында Қазақстандағы күнкөріс минимумы 93 АҚШ долларын, Грузияда - 68, 87, Әзірбайжанда - 109, 15, Литвада - 310, 43, Латвияда - 295, 49, Украинада - 106, 47, Ресейде - 179, АҚШ-та - 700, Ұлыбританияда - 1 100 АҚШ долларын құрады. Күнкөріс минимумы жоғары Ұлыбританияда жыл сайын төменгі жалақы мөлшері 507 баға мен тарифтерден тұратын тұтыну себетінің негізінде есептелетін баға индексіне байланысты шығарылады. Ағылшындардың күнкөріс минимумы - ел бойынша орташа жалақының 50 пайызынан аз мөлшерді құрайтын табыс боп саналады. Осылайша, мемлекет бір адамның неше картоп жейтінін санаудың орнына нақты бағаны зерттейді. Соның негізінде төменгі еңбекақы мен қалған төлемдер өзгереді. Содан соң ғана ағылшындардың қайсысы кедей деп есептелуі мүмкін екендігін анықтайды.

Ағылшындардың орнына «қазақстандықтар» деп жазғың-ақ келеді, бірақ олай болмайтыны өкінішті-ақ.

ҚР халқы үшін негізгі азық-түлікті тұтынудың төменгі мөлшері

(Азық-түлік себетінің құрылымы)

Азық-түлік

Тұтыну нормасы, жылына(кг)

Тұтыну нормасы, айына(кг)

Азық-түлік бағасыкг, л, дана

(тг)

Айлық норма бағасы

(тг)

Азық-түлік: Құнарланды-рылған бидай ұны, 1-сұрып

Тұтыну нормасы, жылына(кг): 13

Тұтыну нормасы, айына(кг): 1, 08

Азық-түлік бағасыкг, л, дана(тг): 135

Айлық норма бағасы(тг): 145, 80

Азық-түлік: Құнарланды-рылған бидай ұнынан пісірілген нан, 1-сұрып

Тұтыну нормасы, жылына(кг): 70, 7

Тұтыну нормасы, айына(кг): 5, 89

Азық-түлік бағасыкг, л, дана(тг): 80

Айлық норма бағасы(тг): 471, 20

Азық-түлік: Бидай-қара бидай наны

Тұтыну нормасы, жылына(кг): 31

Тұтыну нормасы, айына(кг): 2, 58

Азық-түлік бағасыкг, л, дана(тг): 130

Айлық норма бағасы(тг): 335, 40

Азық-түлік: Қара бидай наны

Тұтыну нормасы, жылына(кг): 4, 8

Тұтыну нормасы, айына(кг): 0, 40

Азық-түлік бағасыкг, л, дана(тг): 140

Айлық норма бағасы(тг): 56, 00

Азық-түлік: Макаронөнімдері

Тұтыну нормасы, жылына(кг): 4, 4

Тұтыну нормасы, айына(кг): 0, 37

Азық-түлік бағасыкг, л, дана(тг): 150

Айлық норма бағасы(тг): 55, 50

Азық-түлік: Күріш

Тұтыну нормасы, жылына(кг): 8, 5

Тұтыну нормасы, айына(кг): 0, 71

Азық-түлік бағасыкг, л, дана(тг): 160

Айлық норма бағасы(тг): 113, 60

Азық-түлік: Қарақұмық

Тұтыну нормасы, жылына(кг): 2

Тұтыну нормасы, айына(кг): 0, 17

Азық-түлік бағасыкг, л, дана(тг): 1 000

Айлық норма бағасы(тг): 170

Азық-түлік: Сұлы жармасы

Тұтыну нормасы, жылына(кг): 2

Тұтыну нормасы, айына(кг): 0, 17

Азық-түлік бағасыкг, л, дана(тг): 182

Айлық норма бағасы(тг): 30, 94

Азық-түлік: Крупа манная

Тұтыну нормасы, жылына(кг): 2

Тұтыну нормасы, айына(кг): 0, 17

Азық-түлік бағасыкг, л, дана(тг): 157

Айлық норма бағасы(тг): 26, 69

Азық-түлік: Асбұршақ

Тұтыну нормасы, жылына(кг): 2

Тұтыну нормасы, айына(кг): 0, 17

Азық-түлік бағасыкг, л, дана(тг): 130

Айлық норма бағасы(тг): 22, 10

Азық-түлік: Картоп

Тұтыну нормасы, жылына(кг): 95

Тұтыну нормасы, айына(кг): 7, 92

Азық-түлік бағасыкг, л, дана(тг): 135

Айлық норма бағасы(тг): 1 069, 20

Азық-түлік: Ақбас орамжапырақ

Тұтыну нормасы, жылына(кг): 25

Тұтыну нормасы, айына(кг): 2, 08

Азық-түлік бағасыкг, л, дана(тг): 200

Айлық норма бағасы(тг): 416

Азық-түлік: Сәбіз

Тұтыну нормасы, жылына(кг): 20

Тұтыну нормасы, айына(кг): 1, 67

Азық-түлік бағасыкг, л, дана(тг): 260

Айлық норма бағасы(тг): 434, 20

Азық-түлік: Жуа

Тұтыну нормасы, жылына(кг): 20

Тұтыну нормасы, айына(кг): 1, 67

Азық-түлік бағасыкг, л, дана(тг): 130

Айлық норма бағасы(тг): 217, 10

Азық-түлік: Қызанақ

Тұтыну нормасы, жылына(кг): 5

Тұтыну нормасы, айына(кг): 0, 42

Азық-түлік бағасыкг, л, дана(тг): 370

Айлық норма бағасы(тг): 155, 40

Азық-түлік: Қияр

Тұтыну нормасы, жылына(кг): 5

Тұтыну нормасы, айына(кг): 0, 42

Азық-түлік бағасыкг, л, дана(тг): 370

Айлық норма бағасы(тг): 155, 40

Азық-түлік: Қызылша

Тұтыну нормасы, жылына(кг): 5

Тұтыну нормасы, айына(кг): 0, 42

Азық-түлік бағасыкг, л, дана(тг): 180

Айлық норма бағасы(тг): 75, 60

Азық-түлік: Бақша дақылдары(қарбыз)

Тұтыну нормасы, жылына(кг): 10

Тұтыну нормасы, айына(кг): 0, 83

Азық-түлік бағасыкг, л, дана(тг): -

Айлық норма бағасы(тг): -

Азық-түлік: Жаңа піскен жемістер (алма)

Тұтыну нормасы, жылына(кг): 25

Тұтыну нормасы, айына(кг): 2, 08

Азық-түлік бағасыкг, л, дана(тг): 350

Айлық норма бағасы(тг): 728

Азық-түлік: Жидектер (жүзім)

Тұтыну нормасы, жылына(кг): 4, 5

Тұтыну нормасы, айына(кг): 0, 38

Азық-түлік бағасыкг, л, дана(тг): 800

Айлық норма бағасы(тг): 304

Азық-түлік: Кептірілген жемістер(қақ өрік)

Тұтыну нормасы, жылына(кг): 0, 5

Тұтыну нормасы, айына(кг): 0, 04

Азық-түлік бағасыкг, л, дана(тг): 1 200

Айлық норма бағасы(тг): 48

Азық-түлік: Қант

Тұтыну нормасы, жылына(кг): 18

Тұтыну нормасы, айына(кг): 1, 50

Азық-түлік бағасыкг, л, дана(тг): 224

Айлық норма бағасы(тг): 336

Азық-түліктер

Тұтыну нормасы, жылына (кг)

Тұтыну нормасы, айына (кг)

Азық-түлік бағасы кг, л, дана

(тг)

Айлық норма бағасы

(тг)

Азық-түліктер: Сиыр еті

Тұтыну нормасы, жылына (кг): 15

Тұтыну нормасы, айына (кг): 1, 25

Азық-түлік бағасы кг, л, дана(тг): 1 300

Айлық норма бағасы(тг): 1625

Азық-түліктер: Шошқа еті

Тұтыну нормасы, жылына (кг): 9

Тұтыну нормасы, айына (кг): 0, 75

Азық-түлік бағасы кг, л, дана(тг): 1 100

Айлық норма бағасы(тг): 825

Азық-түліктер: Қой еті

Тұтыну нормасы, жылына (кг): 6, 3

Тұтыну нормасы, айына (кг): 0, 53

Азық-түлік бағасы кг, л, дана(тг): 1 300

Айлық норма бағасы(тг): 689

Азық-түліктер: Құс еті

Тұтыну нормасы, жылына (кг): 5

Тұтыну нормасы, айына (кг): 0, 42

Азық-түлік бағасы кг, л, дана(тг): 910

Айлық норма бағасы(тг): 382, 20

Азық-түліктер: Жылқы еті

Тұтыну нормасы, жылына (кг): 3, 2

Тұтыну нормасы, айына (кг): 0, 27

Азық-түлік бағасы кг, л, дана(тг): 1 300

Айлық норма бағасы(тг): 351

Азық-түліктер: Пісірілген шұжық

Тұтыну нормасы, жылына (кг): 3

Тұтыну нормасы, айына (кг): 0, 25

Азық-түлік бағасы кг, л, дана(тг): 350

Айлық норма бағасы(тг): 87, 50

Азық-түліктер: Қосалқы ет өнімдері, 1-санат (бауыр)

Тұтыну нормасы, жылына (кг): 0, 4

Тұтыну нормасы, айына (кг): 0, 03

Азық-түлік бағасы кг, л, дана(тг): 600

Айлық норма бағасы(тг): 18

Азық-түліктер: Мұздатылмаған және/немесе мұздатылған көксерке

Тұтыну нормасы, жылына (кг): 8, 4

Тұтыну нормасы, айына (кг): 0, 70

Азық-түлік бағасы кг, л, дана(тг): 1 000

Айлық норма бағасы(тг): 700

Азық-түліктер: Сүт, литр

Тұтыну нормасы, жылына (кг): 84, 5

Тұтыну нормасы, айына (кг): 7, 04

Азық-түлік бағасы кг, л, дана(тг): 208

Айлық норма бағасы(тг): 1464, 32

Азық-түліктер: Қаймақ, майлылығы 20%

Тұтыну нормасы, жылына (кг): 3, 2

Тұтыну нормасы, айына (кг): 0, 27

Азық-түлік бағасы кг, л, дана(тг): 1 000

Айлық норма бағасы(тг): 270

Азық-түліктер: Жартылай майлы сүзбе

Тұтыну нормасы, жылына (кг): 4, 9

Тұтыну нормасы, айына (кг): 0, 41

Азық-түлік бағасы кг, л, дана(тг): 500

Айлық норма бағасы(тг): 205

Азық-түліктер: Мәйектелген сүтсірне

Тұтыну нормасы, жылына (кг): 2, 3

Тұтыну нормасы, айына (кг): 0, 19

Азық-түлік бағасы кг, л, дана(тг): 1 500

Айлық норма бағасы(тг): 285

Азық-түліктер: Сары май

Тұтыну нормасы, жылына (кг): 4, 4

Тұтыну нормасы, айына (кг): 0, 37

Азық-түлік бағасы кг, л, дана(тг): 400

Айлық норма бағасы(тг): 148

Азық-түліктер: Жұмыртқа, дана

Тұтыну нормасы, жылына (кг): 142

Тұтыну нормасы, айына (кг): 11, 83

Азық-түлік бағасы кг, л, дана(тг): 24

Айлық норма бағасы(тг): 283, 92

Азық-түліктер: Күнбағыс майы (л)

Тұтыну нормасы, жылына (кг): 7

Тұтыну нормасы, айына (кг): 0, 58

Азық-түлік бағасы кг, л, дана(тг): 350

Айлық норма бағасы(тг): 203

Азық-түліктер: Маргарин

Тұтыну нормасы, жылына (кг): 1, 5

Тұтыну нормасы, айына (кг): 0, 13

Азық-түлік бағасы кг, л, дана(тг): 335

Айлық норма бағасы(тг): 43, 55

Азық-түліктер: Майонез

Тұтыну нормасы, жылына (кг): 0, 5

Тұтыну нормасы, айына (кг): 0, 04

Азық-түлік бағасы кг, л, дана(тг): 60

Айлық норма бағасы(тг): 2, 40

Азық-түліктер: Шәй

Тұтыну нормасы, жылына (кг): 0, 67

Тұтыну нормасы, айына (кг): 0, 06

Азық-түлік бағасы кг, л, дана(тг): 1 567

Айлық норма бағасы(тг): 94, 02

Азық-түліктер: Ас тұзы

Тұтыну нормасы, жылына (кг): 2, 19

Тұтыну нормасы, айына (кг): 0, 18

Азық-түлік бағасы кг, л, дана(тг): 30

Айлық норма бағасы(тг): 5, 40

Азық-түліктер: Ашытқы

Тұтыну нормасы, жылына (кг): 0, 05

Тұтыну нормасы, айына (кг): 0, 004

Азық-түлік бағасы кг, л, дана(тг): 1 000

Айлық норма бағасы(тг): 4, 17

Азық-түліктер: Дәмдеуіштер

Тұтыну нормасы, жылына (кг): 0, 02

Тұтыну нормасы, айына (кг): 0, 002

Азық-түлік бағасы кг, л, дана(тг): 1 600

Айлық норма бағасы(тг): 2, 7

Азық-түліктер: БАРЛЫҒЫ

Тұтыну нормасы, жылына (кг): 13 055, 31

Жұмысшының айлық жалақысының мөлшері жұмысшының біліктілігіне, жұмыстың қиындығы, саны мен сапасына, сонымен қатар еңбек шартына байланысты дифференциялы түрде бекітіледі. Жұмыс уақытының нормасын нақты кезеңде атқарған және еңбек нормасын (еңбек міндеттемелері) толық орындаған жұмысшының айлық жалақысының мөлшері Қазақстан Республикасының заңымен бекітілген минималды айлық жалақы мөлшерінен кем болмауы тиіс.

Жалақының минималды мөлшерін бекіту:

келесі қаржы жылына сәйкес Қазақстан Республикасының республикалық бюджет туралы жыл сайынғы заңында бекітілген айлық жалақының төмен мөлшері күн көріс азығынан төмен болмауы тиіс және оған үстеме төлем, қосымша ақы және әлеуметтік төлемдер, сыйақылар мен басқа да ынталандырушы төлемдер кірмейді және атқарылған уақытқа пропорциалы түрде төленеді.
жалақының минималды стандарты сәйкес жылға арналған Қазақстан Республикасының республикалық бюджет туралы заңында бекітілген айлық жалақының ең төменгі өлшемі есебінен және Қазақстан Республикасының Үкіметімен бекітілген салалық келісімдермен анықталатын көтеруші салалық коэффициентінен анықталады.
өзінің қызметтік міндеттерін (еңбек нормасын) атқарушы жұмысшының сағаттық жалақысының ең төменгі мөлшері сәйкес күнтізбелік күнге арналған жұмыс уақытының балансына сай орташа айлық жұмыс сағаттарына бөлінген ең төменгі айлық жалақы мөлшерінен кем болмауы тиіс.
еңбек, ұжымдық келісім-шарт және (немесе) жұмыс берушінің актісі шарттарында қарастырылған айлық жалақының ең төменгі мөлшері немесе бірінші разрядтағы жұмысшының айлық тарифтік салымының мөлшері сәйкес жылға арналған Қазақстан Республикасының республикалық бюджет туралы заңында бекітілген айлық жалақының ең төменгі өлшемі есебінен төмен болмауы тиіс, ал ауыр жұмыстарда, қауіпті (аса қауіпті), қауіпті еңбек жағдайындағы жұмысшыларға еңбек ақының ең төменгі стандартынан төмен болмауы тиіс.

Сағаттық еңбек ақы төлемі.

Еңбек, ұжымдық және (немесе) жұмыс берушінің актісіндегі шарттармен толық жұмыс күні болмаса немесе толық қызмет етпесе істеген жұмысқа ғана, сонымен қатар уақытша немесе бір реттік сипаттағы жұмыстарға сағаттық төлем бекітіледі.

Жалақыны индекстеу.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.