Қазақстан Республикасындағы жұмыссыздық түсінігі, себептері мен формалары

Кіріспе
Негізгі бөлім
1.Жұмыссыздық түсінігі
2. Жұмыссыздықтың негізгі формалары
3. Жұмыссыздық негізгі себептері
4.Қазақстан Республикасындағы жұмыссыздықтың деңгейі
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Қандай мемлекет болмасын халықтың тұрмысына , әл ауқатының деңгейінің жоғары болуы сол елдің экономикасының артып , барлық жағынан дер қарқынмен дәйекті дамып келе жатқандығын көрсетеді . Осыған байланысты қазіргі таңда нарықтық экономикамен әлеуметтік әділеттік негізіндегі жоғарғы өркениетті демократиялық қоғам құру жолында әртүрлі оқиғаларды басынан кешіріп отырған республикамыздың бүгінгі тіршілігіміздің негізгі мақсаты мемлекеттегі әрбір азаматтың бақытты өмірін және мұң мұқтажсыз ауқатты тұрмысын қамтамасыз ету . Жұмыссыздық – Қазақстандағы кедейшіліктің басты себебінің бірі болып отыр . Кедейлік себептерінің қатарына жұмыссыздықпен қатар халықтың шағын бизнеске қатысуының шектеулі қол жеткізуінің , жұмыс істейтін кедейлер жалақысының төмен деңгейін , комуналдық және білім саласындағы қызметтерге қол жеткізудің төмендігін, әлеуметтік қорғаудың қазіргі жүйесінің жеткіліксіз тиімділігін адамзаттардың жекелеген санаттарының масылдық , көңіл – күйін , сондай – ақ кедей халықтың төмен хабардарлығын және қоғам өміріне қатысу дәрежесінің төмендігін жатқызған жөн

1. А.К. Ермекбаев: Еңбек нарығы және жұмыссыздарды әлеуметтік қорғау,-ҚазҰУ хабаршысы.Экономика сериясы. 2006
2. Бердалиев К.Б. Қазақстан экономикасын басқару негіздері, -Алматы.2001
3. Рощинс С.Ю. Разумова Т.О. «Экономика труда» Уч. по собие. М: «Инфра-м» 2000 г.

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан республикасы білім және ғылым министрі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
Аграрлық факультеті
СРО

Тақырыбы:Қазақстан Республикасындағы жұмыссыздық себептері мен формалары

Орындаған:Жакенова Гүлжамал
Топ:Вм-401
Тексерген:Қуантқан Биболат

Семей 2015
Жоспар
Кіріспе
Негізгі бөлім
1.Жұмыссыздық түсінігі
2. Жұмыссыздықтың негізгі формалары
3. Жұмыссыздық негізгі себептері
4.Қазақстан Республикасындағы жұмыссыздықтың деңгейі
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
Қандай мемлекет болмасын халықтың тұрмысына , әл ауқатының деңгейінің жоғары болуы сол елдің экономикасының артып , барлық жағынан дер қарқынмен дәйекті дамып келе жатқандығын көрсетеді . Осыған байланысты қазіргі таңда нарықтық экономикамен әлеуметтік әділеттік негізіндегі жоғарғы өркениетті демократиялық қоғам құру жолында әртүрлі оқиғаларды басынан кешіріп отырған республикамыздың бүгінгі тіршілігіміздің негізгі мақсаты мемлекеттегі әрбір азаматтың бақытты өмірін және мұң мұқтажсыз ауқатты тұрмысын қамтамасыз ету . Жұмыссыздық - Қазақстандағы кедейшіліктің басты себебінің бірі болып отыр . Кедейлік себептерінің қатарына жұмыссыздықпен қатар халықтың шағын бизнеске қатысуының шектеулі қол жеткізуінің , жұмыс істейтін кедейлер жалақысының төмен деңгейін , комуналдық және білім саласындағы қызметтерге қол жеткізудің төмендігін, әлеуметтік қорғаудың қазіргі жүйесінің жеткіліксіз тиімділігін адамзаттардың жекелеген санаттарының масылдық , көңіл - күйін , сондай - ақ кедей халықтың төмен хабардарлығын және қоғам өміріне қатысу дәрежесінің төмендігін жатқызған жөн

Жұмыссыздық - бұл жұмыс істегісі келетін еңбекке жарамды халықтың өндірісте жұмыспен қамтылмауы. Жұмыспен қамтылмау өндірістің тиімділігін арттыруы, сонымен бірге жұмысшы күшінің бір бөлігін жұмыстан босатуға мүмкіндік жасайтын немесе оның құрылымына, сапасына жаңа талаптар қоятын ғылыми - техникалық прогресстің салдары болуы мүмкін. Нарықтың экономикада жұмыссыздық дағдарыстар кезінде көбейеді. Нарық жоқ жағдайда жұмыссыздықтың көбею себебі мемлекеттің өндіргіш күштерді орналыстырудағы бұрыс құрылымдық саясаты болуы мүмкін.
Жұмыссыздық - құбылыс, жұмысқа қабілетті адамдардың тұрақты немесе уақытша жұмыс істемейтін бөлігі.
Жұмыссыздық нарықтық экономикада типтілік құбылыс. Себебі, жұмыс күшіне сұраным, оны сатып алуға жұмсалатын капитал көлеміне тәуелді. Сондықтан капитал көлемінің азаюы, жұмыс күшіне деген сұранысты төмендетеді. Мұндай жағдай, нарықтық экономикадағы қорлану заңының іс-әрекетінің нәтижесі объективтік заңдылық.
Жұмыссыздықтың негізгі формалары:
Ø Жасырын жұмыссыздық - өндірісте артық жұмысшылардың қолданылуы, немесе ақпараттың болмауына байланысты.
Ø Фрикциондық жұмыссыздық - адамдар бір жұмыстан басқа жұмысқа, бір жерден басқа жерге жұмыс іздеумен ауысуын айтады.
Ø Құрылымдық жұмыссыздық - өндірістік қуаттың жетпеуінің нәтижесінде туындайды: жеке саланың дамуының кері пропорциональды болуынан және ескі саланы жабу мен жаңа саланы дамытудың нәтижесі ретінде қарауға болады, сондай-ақ жынысының, жасының, ұлтының, мамандығының, басқа да жеке қасиеттерінің ерекшеліктеріне байланысты болады.
Ø Циклдық жұмыссыздық - өндірістің құлдырауынан туындайды.
Жұмыссыздық негізгі себептері:
Неоклассикалық теория. Жұмысшылардың табыспен келіспеуі, төмен жалақымен жұмыс істеуден бас тарту.
Кейнтік теория. Жұмысбастылық жиынтық ұсынысқа, тұтыну бейімділігіне және инвестициялар көлеміне байланысты.
Маркстік теория. Қорланған капиталдың қажетті нәтижесінде, жанды еңбекте машина мен жабдықтарға қарағанда аз өседі.
Қазақстанда экономикалық реформалардың бастауынан ашық жұмыссыздық өсе бастады, бірақ онымен қатар жасырын жұмыссыздық та орын ала бастады.
Қазақстандағы еңбек нарығында ағымдағы, құрылымдық, циклдық жұмыссыздықтың түрлерін көруге болады. Ағымдағы жұмыссыздық фрикциональдық жұмыссыздыққа сәйкес келеді, яғни халықтың көпшлігі жыл бойы кәсіпорындардағы жұмыстан шығып, және уақытша жұмысқа орналаса алмады.
Құрылымдық және циклдық жұмыссыздық ұзақ мерзімдегі сипатта болады да, олар жұмыссыздықтың тұрақты формасына әкеледі, яғни жұмыссыз адам ұзақ уақыт жұмыс таба алмағандықтан өзінің біліктілігін жоғалтады, еңбек нарығында бәсекелестік қабілетін жоғалтады.
Толық жұмысбастылық деген мағынаның экономикада жоқтық қасы, себебі барлық жұмыс күші жұмыспен толық қамтылған жағдайда да жұмыссыздықтың белгілі бір деңгейі болуы қалай да болса қажетті және заңды процесс.
Жұмыссыздықтың зардаптары:
1. Жұмыссыздық (циклдық) жағдайында - өндіріс мүмкіншілігін толық пайдаланбағандықтан ұлттық байлықтың азаюына келеді. Бұл жағдайда:
- халықтың сатып алу қабілеті төмендейді,
- қазына - қор қысқарады,
- инвестицияға сұраныс қысқарады,
- өндіріс құлдырайды.
2. Ұзақ мерзімде болатын жұмыссыздық жағдайында жұмыссыз адамдардың біліктілігі жоғалады.
3. Жұмыссыздықтың өсуі қоғамда қылмысты істердің өсуіне және халықтың әлеуметтік жағдайының төмендеуіне әкеледі.
Кез келген елдің экономикасында жұмыспен айналыспайтын белгілі бір адамдар саны бар, сондықтан мемлекет тарапынан оларға жұмыссыздық бойынша қаржы төлейді. Жұмыссыздықтың әлеуметтік және саяси зардаптарын азайту үшін дамыған елдердің үкіметтері соңғы жылдары жұмыссыздарға жәрдем берудің әр түрлі жүйелерін қолдануда.

Фрикциондық
(кәсіпті мекен-жайды және т.б
өзгертіуге байланысты болады)
Фрикциондық
(кәсіпті мекен-жайды және т.б
өзгертіуге байланысты болады)
Жұмыссыздық
Жұмыссыздық
Еркімен
Еркімен
Мәжбүрлі
Мәжбүрлі
Жұмыскер өз еркімен уақытша Жұмысқа орналасқысы келмеиді
(оны жұмыс сипаты немесе оның
ақы деңгейі тартпайды)
-еңбекке қабілеті халықтың аздаған бөлігіжұмыссыздар жағ-дайында болғанды қалый (тегін көмек алып)
Жұмыскер өз еркімен уақытша Жұмысқа орналасқысы келмеиді
(оны жұмыс сипаты немесе оның
ақы деңгейі тартпайды)
-еңбекке қабілеті халықтың аздаған бөлігіжұмыссыздар жағ-дайында болғанды қалый (тегін көмек алып)
Құрлымдық
(өңірлер мен салалардың даму,
Өндірісті жаңа және ескі сала-
ларға бөлу ерекшеліктерімен
жағдайласады)
Құрлымдық
(өңірлер мен салалардың даму,
Өндірісті жаңа және ескі сала-
ларға бөлу ерекшеліктерімен
жағдайласады)

Циклдік
(Экономикалық
коньюнктураның
дамуымен аяқталады)

Циклдік
(Экономикалық
коньюнктураның
дамуымен аяқталады)

Жұмыссыздық деңгейін есептеу төмендегідей формуламен анықталады:
ЖБ=ЖСЖК*100
Мұндағы - ЖБ - жұмыссыздық деңгейі;
ЖС - жұмыссыздар саны;
ЖК - жұмыс күшінің саны.
Қазіргі замандағы жұмыссыздықтың сипаттына бірнеше факторлар ықпал етеді:
* Ғылыми - техникалық прогресс;
* Экономикадағы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.