Яэқ арматуралары
Кіріспе 3
ЯЭҚ арматурасы 4
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 15
ЯЭҚ арматурасы 4
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 15
Энергетикалық қондырғыларды эксплуатациялау процессі кезінде контур бөліктерін герметикалық сөндіру; шығынды, қысымды, жылутасымалдағыш деңгейін реттеу, деңгей қалпын бақылау; қысымның шекті мәннен артып кетуін алдын алу, қысымды белгіленген мәнге дейін төмендету; конденсатты құбырөткізгіштен алып тастау сияқты жағдйлар пайда болады. Бұл операциялар арнайы конструкциялы қондырғы – арматураның көмегімен жүзеге асады.
Сәйкесінше, міндетіне қарай арматуралар келесідей ажыратылады: ілмекті (ағынның қосылуы және өшірілуі), реттеуші (берілген ағынды, қысымды, температураны өзгерту немесе сақтау), сақтандырғыш (ағын бағытының өзгеруін болдырмау, қысымның шамадан тыс жоғарылауын ескерту), бекітуші (деңгейлерді көрсетуші) және конденсат бұрушылар (конденсатты автоматты бұру). Сонымен қатар, қозғалтқыш (қолды, электрлі, гидравликалық, пневматикалық қозғалтқыштармен) және өздігінен қозғалатын арматуралар бар. Козғалткыштарға вентилдер, задвижки и крандар жатса, ал өздігінен қозғалатындарға — кері және сақтандыратын клапандар жатады.
Сәйкесінше, міндетіне қарай арматуралар келесідей ажыратылады: ілмекті (ағынның қосылуы және өшірілуі), реттеуші (берілген ағынды, қысымды, температураны өзгерту немесе сақтау), сақтандырғыш (ағын бағытының өзгеруін болдырмау, қысымның шамадан тыс жоғарылауын ескерту), бекітуші (деңгейлерді көрсетуші) және конденсат бұрушылар (конденсатты автоматты бұру). Сонымен қатар, қозғалтқыш (қолды, электрлі, гидравликалық, пневматикалық қозғалтқыштармен) және өздігінен қозғалатын арматуралар бар. Козғалткыштарға вентилдер, задвижки и крандар жатса, ал өздігінен қозғалатындарға — кері және сақтандыратын клапандар жатады.
1 Смоленский А.Н. Паровые и газовые турбины. Учебник для техникумов. – Москва. Машиностроение, 1977 г.
2 Дейча М. Е. және басқалар «Атлас профилей решеток осевых турбин» (М., «Машиностроение», 1965)
3 Аминов Р.З., Ковальчук А.Б., Доронин М.С. и др. О конверсии мощных авиационных газотурбинных двигателей для стационарной энергетики //Теплоэнергетика. - 1994. - N° 6. - С.59-62.
4 Газовые турбины в энергетике // Теплоэнергетика. - 1996. - № 4. - С.2-11.
5 Длугосельский В.И., Зубков В.Я. Надстройка водогрейных котельных газотурбинными установками // Теплоэнергетика. - 1999. - № 1. - С.47-50.
6 Дыбин Е.П. Газотурбинные и парогазовые установки для стационарной и муниципальной электроэнергетики (обзор). Ч.П. Парогазовые энергетические установки // Промышленная теплотехника (Киев). - 1994. - Т.16. - № 2-3. - С.72-92.
2 Дейча М. Е. және басқалар «Атлас профилей решеток осевых турбин» (М., «Машиностроение», 1965)
3 Аминов Р.З., Ковальчук А.Б., Доронин М.С. и др. О конверсии мощных авиационных газотурбинных двигателей для стационарной энергетики //Теплоэнергетика. - 1994. - N° 6. - С.59-62.
4 Газовые турбины в энергетике // Теплоэнергетика. - 1996. - № 4. - С.2-11.
5 Длугосельский В.И., Зубков В.Я. Надстройка водогрейных котельных газотурбинными установками // Теплоэнергетика. - 1999. - № 1. - С.47-50.
6 Дыбин Е.П. Газотурбинные и парогазовые установки для стационарной и муниципальной электроэнергетики (обзор). Ч.П. Парогазовые энергетические установки // Промышленная теплотехника (Киев). - 1994. - Т.16. - № 2-3. - С.72-92.
ҚАЗАҚСТЫН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
Инженерлік-технологиялық факультеті
Техникалық физика және жылуэнергетика кафедрасы
СОӨЖ
Тақырыбы: ЯЭҚ арматуралары
Орындаған: Серікқан Е.Е.
Топ: ТФ-205
Тексерген: Нургалиев Д.Н.
Семей 2015
Мазмұны
Кіріспе 3
ЯЭҚ арматурасы 4
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 15
Кіріспе
Энергетикалық қондырғыларды эксплуатациялау процессі кезінде контур бөліктерін герметикалық сөндіру; шығынды, қысымды, жылутасымалдағыш деңгейін реттеу, деңгей қалпын бақылау; қысымның шекті мәннен артып кетуін алдын алу, қысымды белгіленген мәнге дейін төмендету; конденсатты құбырөткізгіштен алып тастау сияқты жағдйлар пайда болады. Бұл операциялар арнайы конструкциялы қондырғы - арматураның көмегімен жүзеге асады.
Сәйкесінше, міндетіне қарай арматуралар келесідей ажыратылады: ілмекті (ағынның қосылуы және өшірілуі), реттеуші (берілген ағынды, қысымды, температураны өзгерту немесе сақтау), сақтандырғыш (ағын бағытының өзгеруін болдырмау, қысымның шамадан тыс жоғарылауын ескерту), бекітуші (деңгейлерді көрсетуші) және конденсат бұрушылар (конденсатты автоматты бұру). Сонымен қатар, қозғалтқыш (қолды, электрлі, гидравликалық, пневматикалық қозғалтқыштармен) және өздігінен қозғалатын арматуралар бар. Козғалткыштарға вентилдер, задвижки и крандар жатса, ал өздігінен қозғалатындарға -- кері және сақтандыратын клапандар жатады.
ЯЭҚ арматурасы
Энергетикалық қондырғыларды эксплуатациялау процессі кезінде контур бөліктерін герметикалық сөндіру; шығынды, қысымды, жылутасымалдағыш деңгейін реттеу, деңгей қалпын бақылау; қысымның шекті мәннен артып кетуін алдын алу, қысымды белгіленген мәнге дейін төмендету; конденсатты құбырөткізгіштен алып тастау сияқты жағдйлар пайда болады. Бұл операциялар арнайы конструкциялы қондырғы - арматураның көмегімен жүзеге асады.
ЯЭҚ бірінші контурының арсматурасы келесідей шарттарды қанағаттандыру керек:
қоршаған ортаға және контур бөлігіне қатысты кез келген қысым мен температурада герметикалық болу керек; иондаушы сәулелену болған кезде жұмыстық элементтерді тез ауыстыру және тығыздалуларды, жөндеу жұмыстарын қарастыру мүмкіндігі болу керек;
жеткілікті тез әсері болу керек, авариялық жағдайларда автоматты және қашықтықтан басқару мүмкіншілігі болу керек;
минимальді габариттер мен массаға ие болу керек;
қозғалмалы элементтерді орын ауыстыру үшін минимальді күшке ие болу керек.
Қызметі бойынша арматураларды бес топқа бөлуге болады:
бекітуші арматуралар - жұмыстық орта ағынын бөгеуге арналған қондырғылар;
реттеуші арматура - шығынды өзгерту арқылы жұмыстық орта параметрлерін реттеуге арналған қондырғы;
сақтандырғыш арматура - параметрлердің авриялық өзгеруінен немесе жұмыстық орта ағынының бағытталуынан құралды автоматты түрде қорғауға арналған қондырғы;
кері арматура - жұмыстық ортаның кері ағының болуын автоматты түрде алдын алатын қондырғы;
фазаны бөлгіш арматура - жұмыстық ортаны олардың фазасы мен күйіне тәуелді автоматты түрде бөлуге арналған қондырғы.
Арматураның негзгі параметрлеріне жатады:
өтудің шартты диаметрі Dy, мм;
жұмыстық қысым p, Па;
ортаның шартты қысымы py, Па;
үлгі қысымы pпр, Па;
өткізгіштік қабілет KV, м3сағ.
Өтудің шартты диаметрі - арматура бекітілетін құбырөткізгіштің ішкі номинальді диаметрі.
Ортаның шартты қысымы - жұмыстық температуралардың стандартты өзгеруі кезіндегі есетікке сәйкес келетін орта қысымы;
Үлгі қысым - беріктікке арматураны гидравликалық сынақтан өткізетін қысым;
Өткізгіштік қабілет - тығыздығы 1000 кгм3 болатын және ондағы қысым 0,98 МПа дейін төмендеген кезде реттеуші органмен өткізілетін сұйықтың көлемдік шығыны, м3сағ.
Болат арматурасы үшін шартты қысым 473 К температурада анықталады. 473 К дейінгі шектік жұмыстық қысым шарттығы тең деп қабылданады, ал үлкен температуралар кезінде температураға және металл арматурасына тәуелді шартты үлес түрінде қабылданады.
Арматура беріктікке және герметикалыққа сыналады.беріктік ашық клапан кезінде гидросынауларда сыналады. Беріктікті есептеу нормаларына сәйкес гидросынаулардағы қысым Q мәннен кем болмау керек.
Герметикалығы бойынша арматуралар ішкі герметикалық талаптарыена сәйкес класстарға бөлінеді. Ең көп герметикалық бірінші класс арматурасымен қамтамасыз етіледі. Оған ЯЭҚ бірінші контурының барлық бекітуші қондырғылары жатады. Арматура герметикалылығы жұмыстық қысым кезінде ауа немесе суды сынау арқылы тексеріледі. Ауамен сынау кезінде шекті ақау Q, см3мин мына формуламен анықталады.
Q=knDy32(p+2)
мұндағы k=1 - бірінші класс үшін, k=3- екінші класс үшін: n = 7,5*10-4 - клапандар үшін, n = 2,6*10-4 - бекітуші арматура үшін (клапандардан басқа); p - сынақ кезіндегі ауа қысымы, 0,1 МПа.
Сумен сынау кезінде шекті ақау Q, см3мин, мына формуламен анықталады:
Q=kmDy32,
мұндағы m=5,0*10-5 - клапандар үшін, m=1,6*10-4 - басқа бекітуші арматура үшін.
Әсер ету принципі бойынша арматураларкелтірілген жне өздігінен әсер ететін болып бөлінеді.
Келтірілген арматураларда жұмыстық органның қалпы қолмен, электрік, гидравликалық келтірулер көмегімен өзгереді.
Өздігінен әсер ететін арматура жұмыстық ортанының өзінің әсер етуі (қысымның, қозғалыс бағытының өзгеруі нәтижесінде) кезінде жұмыс істейді.
Арматура құбырөткізгіштермен фланецтармен және сваркалармен байланысады. ЯЭҚ бірініші контурының арматурасы сваркамен байланысады.
Ядролық энергетикада арматура аустенинтті класты тотымайтын болаттан жасалады. Екінші және үшінші контурларда 725 К температура кезінде бумен, сумен және инертті газдармен жұмыс істеген кезде көміртекті болат, ал температура 725 К болған кезде - легирленген болат пайдаланылады.
Энергетикалық қондырғыларда көбінесе бекітуші арматуралар (90 %) қолданылады. Бекітуші арматура тек қана сөндіруге арналған және қалыпты ашық немесе қалыпты жабық күйде ғана жұмыс істеу керек. Бекітуші арматура шығынын реттеу жұмыстық органдардың тез эррозиялық бұзылуына және олардың істен шығып қалуына алып келеді. Кейбір арнайы жағдайларда арматура бекітуші-реттеуші болуы мүмкін және ол арнайы конструкциямен және жұмыстық органдарының конструкциялық матермалдарын сәйкес таңдалынуымен қамтамасыз етіледі.
Бекітуші арматура. Бекітуші арматура ретінде бекітуші ал органдарының конструкциясымен немесе орта ағынына қатысты орын ауыстыруымен ажыратылатын клапандар немесе жапқыштар қолданылады.
Клапанда бекітуші орган 1 жұмыстық орта ағыны осьіне параллель, ал жапқышда бекітуші орган - клин немесе диск - 1 жұмыстық орта ағыны осьіне перпендикуляр орын ауыстырады. Осыған байланысты жұмыс талаптары бірдей болған жағдайда (ортаның қысымы және диаметрлері бірдей) клапандар үшін жабылудың үлкен күші керек, клапандардың гидравликалық кедергісінің коэффициенті жапқыштар кедергісінен 520 есе асып түседі бірақ клапан аз габариттерімен және массаларымен сипатталады. Бекітуші клапандар шартты диаметрлер кезінде 150 мм дейін қолданылады. Қимасы үлкен құбырөткізгіштер үшін тек қана жапқыштар қолданылады.
Клапандар толық ашылған кезде кедергі коэффициентінің мәні оның коэффициентіне және размеріне байланысты 5,516 аралықта, ал жапқыштар 0,160,30 аралықта өзгеруі мүмкін. 2-суретте бекітуші клапан көрсетілген. Клапанның негізгі элементтері: корпус 1, қақпақ 5, ершік 2, тарелка 3, шпиндель 7, сильфонды тығыздалу 6, привод 8. Қақпақ пен корпус мұртшасына қосымша дәнекерлеумен 4 бірге төсемесіз байланысқан. Бірінші контур арматурасының тығыздалуы шток бойынша Dy = 150200 мм дейін, және әдетте сильфонды болып келеді. Сақтандырғыш тығыздалу ретінде сальникті қолдануға болады. сильфондар кем дегенде екі қабат болып жасалады, ал жұмыстық ортаның жоғарғы қысымы кезінде 12 қабатқа дейін жасалуы мүмкін. Сильфондардың материалы - коррозиялық-тұрақты болат 08Х18Н10Т, бірақ сильфондар басқа да болаттардан, сонымен қоса, титаннан да жасалуы мүмкін. Сильфон әдетте жоғарғы ұшымен қақпаққа герметикалық байланысады, ал төменгі ұшымен шпиндельмен байланысады. Арматураларда сильфондарды ауыстыру қиын болып келеді, себебі бір-біріне дәнекерленген бөліктерді ажыратуға тура келеді. Сонымен қоса, ішкі беті дезактивацияға қол жетімді емес болып келеді.
Арматураның көп бөлігі ірі габаритті Dy200 мм, асбестографитті (температура 535 К жоғары болған кезде) және асбестофторпластты (температура 535 К дейін) сақиналарымен сальникті тығыздықталуға ие. Асбестофторпластты жоғарғы дәрежелі герметизациямен қамтамасыз етеді.
Сұйық металлдарға арналған клапандарда сильфонды тығыздықталуға қосымша ретінде Dy 200 мм болған кезде тоңазытылатын тығыздалулар қолданылуы мүмкін. Суытатын сұйықтың бөлінген берілісі бар екі немесе үш тығыздықталулар кезекпен қосылады.
Клапандардың тығыздаушы бетінің формасы Dy - тан 200 мм дейін конустық болып келеді, Dy200 мм болған кезде тығыздалу әдетте жазық бет бойынша өтеді. Конустық бет бойынша тығыздалу сығылудың меншікті аз қысымын керек етеді. Клапандық тарелканың бекітілу әдісі көп жағдайда клапан жабылған кезде оның өздігінен орнатылуын қамтамасыз етеді. Көбінесе, шпиндель ұшы клапан тарелкасының Т - тәрізді саңылауына енгізіледі.
Қысымның үлкен төмендеуі кезінде клапанның ашылуын жеңілдету үшін олар ішкі жүктемемен жасалуы мүмкін. Температураның төмендеуі бірдей болған үлкен жағдайда тарелкалы клапанға қарағанда оның беті кішкентай болғандықтан ашуға үлкен күш кетпейді. Жүктеме клапанды ашу клапанның үлкен, басты тарелкасының 2 екі жағынан да қысымдар айырымының төмендеуіне алып келеді.
Клапандағы жұмыстық орта тарелканың үстіне немесе тарелкаға берілу керек. Конструкциясында қарастырылған ортаның бағыты корпуста стрелкамен көрсетіледі.
Үлкен шартты диаметр кезінде бекітуші арматура ретінде жапқыштар қолданылады. Жапқыштың жауапты элементі - қақпағы. Энергетикада қатты клинды және өздігінен орнатылатын клинды қақпақтар қолданылады. Бекітуші орган ершіклардың өткізгіш қимасын бөгейтін екі тарелкадан тұрады. Сфералық бет бойынша тарелкалар обоймамен жанасып, обоймада екі тарелкаұстағышпен: төменгі және жоғарғы шешкіш, ұсталынып тұрады. Тарелкалар ортасында кергіш саңырақұлақ орналасады, оның цилиндрлік ұшы тарелкалардың біріндегі цилиндрлік ұштағышқа кіреді, ал ексфералық ұшы тарелканың сфералық қырнауына сүйенеді.
Құрамалы клины бар жапқыштардың қарастырылып отырған типі келесідей мүмкіншіліктерге ие:
ершік пен клин бұрыштарын жасауда жоғарғы дәлдіктің қажеті жоқ;
саңырауқұлақ астындағы жазық төсеме көмегімен тарелкалардың салыстырмалы қалпын реттеу мүмкіндігі;
аңырауқұлақтармен бірге тарелкалардың шпинделге қатысты орын ауыстыру мүмкіндігі құбырөткізгіш өсінің бағыты бойынша тетіктер өлшемдерін дәл орындау талабы азайады;
тарелка мен ершіктің толық жанасуы шпиндельдің сығылуымен қамтамасыз етіледі және ортаның үлкен төмендеуінсіз, ал үлкен төмендеу кезінде тығыздық сол ортаның қысымымен қамтамасыз етіледі.
Жапқыш шпинделін тығыздау сальниктармен жүзеге асырады, ал сұйық металлдарда тоңазытатын тығыздалулар пайдаланылады.
Жұмсақ толық клині 3 және үш тәуелсіз сальниктері 6, 7, 8 бар су-сулы реактор ССЭР-1000 энергетикалық қондырғының бірінші контурының басты бекітуші жапқышсының конструкциясы көрсетілген. Жұмсақ клин корпустың жылулық деформациясын компенсациялауға қабілетті.
Осы сияқты қондырғылар 775785 К дейінгі температураларда жұмыс істейді. жапқыштың өзіндік құрама клині бар. Конструкциясының ерекшелігі қыздырылу немесе суытылу кезінде термиялық кернеулерді азайту үшін ершік корпустан зазормен бөлінген. Шпиндельде жоғары қаратылған көмекші клапандық бекітуші орган бар. Көмекші клапанның ершіксы шпиндель өтетін втулкамен бірге сәйкестендірілген. Шпиндель толық көтерілген кезде конструкцияның сыртқы герметикалығын жақсарта отырып көмекші клапан жабылады. Шпиндельдің тығыздалуы тоңазтқыштың тәуелсіз қосылуы бар қосылған және кезекпен тоңазытылатын екі тығыздалулар 4 және 6 көмегімен жүзеге асырылады. Сақтандырғыш ретінде сыртқы тоңазытылуы бар сальник қолданылған.
Бекітуші арматураларды алдын ала гидродинамикалық есептеулерсіз шартты диаметр бойынша таңдайды.
Реттеуші арматура. Шығынды және ортаның қысымын реттеу үшін бекітуші клапандардан жұмыстық органдар профилімен - ершік және клапан, ажыратылатын клапандар қолданылады. Плунжерлі реттеуші органдары бар клапандар көп таралған. Ортаның қысымын және шығынын реттеу өткізгіш қимасының өзгеруімен жүзеге асады.
Реттеуші арматураларған мынандай талаптар қойылады:
белгіленген реттеу параметрлерін ұстап тұрудың жоғарғы дәлдігі;
реттеудің жоғарғы сезімталдылығы, қозғалмалы бөліктің 1 мм-ге орын ауыстыруы өткізгіш қима ауданының 12% өзгеруіне сәйкес келген кезде реттеу сезімталдылығы заманауй реттеуші клапандар үшін қолдануға ыңғайлы болып табылады;
құбырөткізгіштің белгіленген диаметрі кезінде максимальді мүмкін болатын өткізгіштік қабілет;
реттеудің үлкен диапазоны;
кавитацияның максимальді азаюы;
шпиндельдің минимальді деңгейі.
Кішкене шартты диаметрлер кезінде Dy (1000 мм дейін) бірағынды плунжерлі ... жалғасы
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
Инженерлік-технологиялық факультеті
Техникалық физика және жылуэнергетика кафедрасы
СОӨЖ
Тақырыбы: ЯЭҚ арматуралары
Орындаған: Серікқан Е.Е.
Топ: ТФ-205
Тексерген: Нургалиев Д.Н.
Семей 2015
Мазмұны
Кіріспе 3
ЯЭҚ арматурасы 4
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 15
Кіріспе
Энергетикалық қондырғыларды эксплуатациялау процессі кезінде контур бөліктерін герметикалық сөндіру; шығынды, қысымды, жылутасымалдағыш деңгейін реттеу, деңгей қалпын бақылау; қысымның шекті мәннен артып кетуін алдын алу, қысымды белгіленген мәнге дейін төмендету; конденсатты құбырөткізгіштен алып тастау сияқты жағдйлар пайда болады. Бұл операциялар арнайы конструкциялы қондырғы - арматураның көмегімен жүзеге асады.
Сәйкесінше, міндетіне қарай арматуралар келесідей ажыратылады: ілмекті (ағынның қосылуы және өшірілуі), реттеуші (берілген ағынды, қысымды, температураны өзгерту немесе сақтау), сақтандырғыш (ағын бағытының өзгеруін болдырмау, қысымның шамадан тыс жоғарылауын ескерту), бекітуші (деңгейлерді көрсетуші) және конденсат бұрушылар (конденсатты автоматты бұру). Сонымен қатар, қозғалтқыш (қолды, электрлі, гидравликалық, пневматикалық қозғалтқыштармен) және өздігінен қозғалатын арматуралар бар. Козғалткыштарға вентилдер, задвижки и крандар жатса, ал өздігінен қозғалатындарға -- кері және сақтандыратын клапандар жатады.
ЯЭҚ арматурасы
Энергетикалық қондырғыларды эксплуатациялау процессі кезінде контур бөліктерін герметикалық сөндіру; шығынды, қысымды, жылутасымалдағыш деңгейін реттеу, деңгей қалпын бақылау; қысымның шекті мәннен артып кетуін алдын алу, қысымды белгіленген мәнге дейін төмендету; конденсатты құбырөткізгіштен алып тастау сияқты жағдйлар пайда болады. Бұл операциялар арнайы конструкциялы қондырғы - арматураның көмегімен жүзеге асады.
ЯЭҚ бірінші контурының арсматурасы келесідей шарттарды қанағаттандыру керек:
қоршаған ортаға және контур бөлігіне қатысты кез келген қысым мен температурада герметикалық болу керек; иондаушы сәулелену болған кезде жұмыстық элементтерді тез ауыстыру және тығыздалуларды, жөндеу жұмыстарын қарастыру мүмкіндігі болу керек;
жеткілікті тез әсері болу керек, авариялық жағдайларда автоматты және қашықтықтан басқару мүмкіншілігі болу керек;
минимальді габариттер мен массаға ие болу керек;
қозғалмалы элементтерді орын ауыстыру үшін минимальді күшке ие болу керек.
Қызметі бойынша арматураларды бес топқа бөлуге болады:
бекітуші арматуралар - жұмыстық орта ағынын бөгеуге арналған қондырғылар;
реттеуші арматура - шығынды өзгерту арқылы жұмыстық орта параметрлерін реттеуге арналған қондырғы;
сақтандырғыш арматура - параметрлердің авриялық өзгеруінен немесе жұмыстық орта ағынының бағытталуынан құралды автоматты түрде қорғауға арналған қондырғы;
кері арматура - жұмыстық ортаның кері ағының болуын автоматты түрде алдын алатын қондырғы;
фазаны бөлгіш арматура - жұмыстық ортаны олардың фазасы мен күйіне тәуелді автоматты түрде бөлуге арналған қондырғы.
Арматураның негзгі параметрлеріне жатады:
өтудің шартты диаметрі Dy, мм;
жұмыстық қысым p, Па;
ортаның шартты қысымы py, Па;
үлгі қысымы pпр, Па;
өткізгіштік қабілет KV, м3сағ.
Өтудің шартты диаметрі - арматура бекітілетін құбырөткізгіштің ішкі номинальді диаметрі.
Ортаның шартты қысымы - жұмыстық температуралардың стандартты өзгеруі кезіндегі есетікке сәйкес келетін орта қысымы;
Үлгі қысым - беріктікке арматураны гидравликалық сынақтан өткізетін қысым;
Өткізгіштік қабілет - тығыздығы 1000 кгм3 болатын және ондағы қысым 0,98 МПа дейін төмендеген кезде реттеуші органмен өткізілетін сұйықтың көлемдік шығыны, м3сағ.
Болат арматурасы үшін шартты қысым 473 К температурада анықталады. 473 К дейінгі шектік жұмыстық қысым шарттығы тең деп қабылданады, ал үлкен температуралар кезінде температураға және металл арматурасына тәуелді шартты үлес түрінде қабылданады.
Арматура беріктікке және герметикалыққа сыналады.беріктік ашық клапан кезінде гидросынауларда сыналады. Беріктікті есептеу нормаларына сәйкес гидросынаулардағы қысым Q мәннен кем болмау керек.
Герметикалығы бойынша арматуралар ішкі герметикалық талаптарыена сәйкес класстарға бөлінеді. Ең көп герметикалық бірінші класс арматурасымен қамтамасыз етіледі. Оған ЯЭҚ бірінші контурының барлық бекітуші қондырғылары жатады. Арматура герметикалылығы жұмыстық қысым кезінде ауа немесе суды сынау арқылы тексеріледі. Ауамен сынау кезінде шекті ақау Q, см3мин мына формуламен анықталады.
Q=knDy32(p+2)
мұндағы k=1 - бірінші класс үшін, k=3- екінші класс үшін: n = 7,5*10-4 - клапандар үшін, n = 2,6*10-4 - бекітуші арматура үшін (клапандардан басқа); p - сынақ кезіндегі ауа қысымы, 0,1 МПа.
Сумен сынау кезінде шекті ақау Q, см3мин, мына формуламен анықталады:
Q=kmDy32,
мұндағы m=5,0*10-5 - клапандар үшін, m=1,6*10-4 - басқа бекітуші арматура үшін.
Әсер ету принципі бойынша арматураларкелтірілген жне өздігінен әсер ететін болып бөлінеді.
Келтірілген арматураларда жұмыстық органның қалпы қолмен, электрік, гидравликалық келтірулер көмегімен өзгереді.
Өздігінен әсер ететін арматура жұмыстық ортанының өзінің әсер етуі (қысымның, қозғалыс бағытының өзгеруі нәтижесінде) кезінде жұмыс істейді.
Арматура құбырөткізгіштермен фланецтармен және сваркалармен байланысады. ЯЭҚ бірініші контурының арматурасы сваркамен байланысады.
Ядролық энергетикада арматура аустенинтті класты тотымайтын болаттан жасалады. Екінші және үшінші контурларда 725 К температура кезінде бумен, сумен және инертті газдармен жұмыс істеген кезде көміртекті болат, ал температура 725 К болған кезде - легирленген болат пайдаланылады.
Энергетикалық қондырғыларда көбінесе бекітуші арматуралар (90 %) қолданылады. Бекітуші арматура тек қана сөндіруге арналған және қалыпты ашық немесе қалыпты жабық күйде ғана жұмыс істеу керек. Бекітуші арматура шығынын реттеу жұмыстық органдардың тез эррозиялық бұзылуына және олардың істен шығып қалуына алып келеді. Кейбір арнайы жағдайларда арматура бекітуші-реттеуші болуы мүмкін және ол арнайы конструкциямен және жұмыстық органдарының конструкциялық матермалдарын сәйкес таңдалынуымен қамтамасыз етіледі.
Бекітуші арматура. Бекітуші арматура ретінде бекітуші ал органдарының конструкциясымен немесе орта ағынына қатысты орын ауыстыруымен ажыратылатын клапандар немесе жапқыштар қолданылады.
Клапанда бекітуші орган 1 жұмыстық орта ағыны осьіне параллель, ал жапқышда бекітуші орган - клин немесе диск - 1 жұмыстық орта ағыны осьіне перпендикуляр орын ауыстырады. Осыған байланысты жұмыс талаптары бірдей болған жағдайда (ортаның қысымы және диаметрлері бірдей) клапандар үшін жабылудың үлкен күші керек, клапандардың гидравликалық кедергісінің коэффициенті жапқыштар кедергісінен 520 есе асып түседі бірақ клапан аз габариттерімен және массаларымен сипатталады. Бекітуші клапандар шартты диаметрлер кезінде 150 мм дейін қолданылады. Қимасы үлкен құбырөткізгіштер үшін тек қана жапқыштар қолданылады.
Клапандар толық ашылған кезде кедергі коэффициентінің мәні оның коэффициентіне және размеріне байланысты 5,516 аралықта, ал жапқыштар 0,160,30 аралықта өзгеруі мүмкін. 2-суретте бекітуші клапан көрсетілген. Клапанның негізгі элементтері: корпус 1, қақпақ 5, ершік 2, тарелка 3, шпиндель 7, сильфонды тығыздалу 6, привод 8. Қақпақ пен корпус мұртшасына қосымша дәнекерлеумен 4 бірге төсемесіз байланысқан. Бірінші контур арматурасының тығыздалуы шток бойынша Dy = 150200 мм дейін, және әдетте сильфонды болып келеді. Сақтандырғыш тығыздалу ретінде сальникті қолдануға болады. сильфондар кем дегенде екі қабат болып жасалады, ал жұмыстық ортаның жоғарғы қысымы кезінде 12 қабатқа дейін жасалуы мүмкін. Сильфондардың материалы - коррозиялық-тұрақты болат 08Х18Н10Т, бірақ сильфондар басқа да болаттардан, сонымен қоса, титаннан да жасалуы мүмкін. Сильфон әдетте жоғарғы ұшымен қақпаққа герметикалық байланысады, ал төменгі ұшымен шпиндельмен байланысады. Арматураларда сильфондарды ауыстыру қиын болып келеді, себебі бір-біріне дәнекерленген бөліктерді ажыратуға тура келеді. Сонымен қоса, ішкі беті дезактивацияға қол жетімді емес болып келеді.
Арматураның көп бөлігі ірі габаритті Dy200 мм, асбестографитті (температура 535 К жоғары болған кезде) және асбестофторпластты (температура 535 К дейін) сақиналарымен сальникті тығыздықталуға ие. Асбестофторпластты жоғарғы дәрежелі герметизациямен қамтамасыз етеді.
Сұйық металлдарға арналған клапандарда сильфонды тығыздықталуға қосымша ретінде Dy 200 мм болған кезде тоңазытылатын тығыздалулар қолданылуы мүмкін. Суытатын сұйықтың бөлінген берілісі бар екі немесе үш тығыздықталулар кезекпен қосылады.
Клапандардың тығыздаушы бетінің формасы Dy - тан 200 мм дейін конустық болып келеді, Dy200 мм болған кезде тығыздалу әдетте жазық бет бойынша өтеді. Конустық бет бойынша тығыздалу сығылудың меншікті аз қысымын керек етеді. Клапандық тарелканың бекітілу әдісі көп жағдайда клапан жабылған кезде оның өздігінен орнатылуын қамтамасыз етеді. Көбінесе, шпиндель ұшы клапан тарелкасының Т - тәрізді саңылауына енгізіледі.
Қысымның үлкен төмендеуі кезінде клапанның ашылуын жеңілдету үшін олар ішкі жүктемемен жасалуы мүмкін. Температураның төмендеуі бірдей болған үлкен жағдайда тарелкалы клапанға қарағанда оның беті кішкентай болғандықтан ашуға үлкен күш кетпейді. Жүктеме клапанды ашу клапанның үлкен, басты тарелкасының 2 екі жағынан да қысымдар айырымының төмендеуіне алып келеді.
Клапандағы жұмыстық орта тарелканың үстіне немесе тарелкаға берілу керек. Конструкциясында қарастырылған ортаның бағыты корпуста стрелкамен көрсетіледі.
Үлкен шартты диаметр кезінде бекітуші арматура ретінде жапқыштар қолданылады. Жапқыштың жауапты элементі - қақпағы. Энергетикада қатты клинды және өздігінен орнатылатын клинды қақпақтар қолданылады. Бекітуші орган ершіклардың өткізгіш қимасын бөгейтін екі тарелкадан тұрады. Сфералық бет бойынша тарелкалар обоймамен жанасып, обоймада екі тарелкаұстағышпен: төменгі және жоғарғы шешкіш, ұсталынып тұрады. Тарелкалар ортасында кергіш саңырақұлақ орналасады, оның цилиндрлік ұшы тарелкалардың біріндегі цилиндрлік ұштағышқа кіреді, ал ексфералық ұшы тарелканың сфералық қырнауына сүйенеді.
Құрамалы клины бар жапқыштардың қарастырылып отырған типі келесідей мүмкіншіліктерге ие:
ершік пен клин бұрыштарын жасауда жоғарғы дәлдіктің қажеті жоқ;
саңырауқұлақ астындағы жазық төсеме көмегімен тарелкалардың салыстырмалы қалпын реттеу мүмкіндігі;
аңырауқұлақтармен бірге тарелкалардың шпинделге қатысты орын ауыстыру мүмкіндігі құбырөткізгіш өсінің бағыты бойынша тетіктер өлшемдерін дәл орындау талабы азайады;
тарелка мен ершіктің толық жанасуы шпиндельдің сығылуымен қамтамасыз етіледі және ортаның үлкен төмендеуінсіз, ал үлкен төмендеу кезінде тығыздық сол ортаның қысымымен қамтамасыз етіледі.
Жапқыш шпинделін тығыздау сальниктармен жүзеге асырады, ал сұйық металлдарда тоңазытатын тығыздалулар пайдаланылады.
Жұмсақ толық клині 3 және үш тәуелсіз сальниктері 6, 7, 8 бар су-сулы реактор ССЭР-1000 энергетикалық қондырғының бірінші контурының басты бекітуші жапқышсының конструкциясы көрсетілген. Жұмсақ клин корпустың жылулық деформациясын компенсациялауға қабілетті.
Осы сияқты қондырғылар 775785 К дейінгі температураларда жұмыс істейді. жапқыштың өзіндік құрама клині бар. Конструкциясының ерекшелігі қыздырылу немесе суытылу кезінде термиялық кернеулерді азайту үшін ершік корпустан зазормен бөлінген. Шпиндельде жоғары қаратылған көмекші клапандық бекітуші орган бар. Көмекші клапанның ершіксы шпиндель өтетін втулкамен бірге сәйкестендірілген. Шпиндель толық көтерілген кезде конструкцияның сыртқы герметикалығын жақсарта отырып көмекші клапан жабылады. Шпиндельдің тығыздалуы тоңазтқыштың тәуелсіз қосылуы бар қосылған және кезекпен тоңазытылатын екі тығыздалулар 4 және 6 көмегімен жүзеге асырылады. Сақтандырғыш ретінде сыртқы тоңазытылуы бар сальник қолданылған.
Бекітуші арматураларды алдын ала гидродинамикалық есептеулерсіз шартты диаметр бойынша таңдайды.
Реттеуші арматура. Шығынды және ортаның қысымын реттеу үшін бекітуші клапандардан жұмыстық органдар профилімен - ершік және клапан, ажыратылатын клапандар қолданылады. Плунжерлі реттеуші органдары бар клапандар көп таралған. Ортаның қысымын және шығынын реттеу өткізгіш қимасының өзгеруімен жүзеге асады.
Реттеуші арматураларған мынандай талаптар қойылады:
белгіленген реттеу параметрлерін ұстап тұрудың жоғарғы дәлдігі;
реттеудің жоғарғы сезімталдылығы, қозғалмалы бөліктің 1 мм-ге орын ауыстыруы өткізгіш қима ауданының 12% өзгеруіне сәйкес келген кезде реттеу сезімталдылығы заманауй реттеуші клапандар үшін қолдануға ыңғайлы болып табылады;
құбырөткізгіштің белгіленген диаметрі кезінде максимальді мүмкін болатын өткізгіштік қабілет;
реттеудің үлкен диапазоны;
кавитацияның максимальді азаюы;
шпиндельдің минимальді деңгейі.
Кішкене шартты диаметрлер кезінде Dy (1000 мм дейін) бірағынды плунжерлі ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz