Қоянның сойыс өнімдерінің жұқпалы аурулар кезінде ветеринариялық- санитариялық сараптау

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі

Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік Университеті

Бөж

Тақырыбы: Қоянның сойыс өнімдерінің жұқпалы аурулар кезінде ветеринариялық- санитариялық сараптау

Орындаған:Даулет Н

Тексерген: Сүйелменов Ш. Қ.

Топ:ВС-203

Семей 2015

Жоспар

I. Кіріспе

II. Негізгі бөлім

1 Қояндарды сою және өңдеу

2. Қояндардың ұшасының қоңдылығы

3. Қоянның сойыс өнімдерін жұқпалы аурулар кезінде ветеринариялық- санитариялық сараптау

III. Қорытынды

IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

I. Кіріспе

Қазіргі таңда ветеринариялық жарғы, ережелер және нұсқаулар, яғни үй қояндарның жұқпалы аурулар кезінде сойыс өнімдерін сараптау өте қатаң талаптарды қажет етеді. Сондықтан да жұқпалы аурулар кездескен жағдайда сараптауды ауылшаруашылығы саласындағы құқықты мекемелер бекіткен ережелерге сәйкес сараптау іс- шараларын жүргізеді.

Сонымен қатар сойыс өнімдерін орындарда арнайы тексеру орындары бектіледі. (ветеринариялық тексеру орындары) . Үй қояндарының жұқпалы аурулары кезінде ұшалары мен мүшелерін ветеринариялық- санитариялық сараптаулар жүргізіледі. Яғни ветеринариялық- санитариялық сараптау кезінде сойғаннан кейінгі диагностикасында қатаң талаптар қойылған қажет.

II. Негізгі бөлім

1. Үй қояндарын сою және өңдеу

Үй қоянның союға әдейіленіп жасалғаң торда, ия болмаса жәшікте жеткізіледі. Негізінде ең дұрысы, ұзындығынан тақтаймен не болмаса сеткамен бірнеше бөлімге және көлденеңінен екі бөлімге бөлінген жекеше торлармен әкелінуі өте дұрыс. Союға арналған қояндардың денсаулығы жақсы, жүн түлеуі аяқталған және денесінде ешқандай жара болмауы тиіс.

Үй қоянның терісі қалың және сәнді түстес жүнмен қыста, не болмаса түлегеннен соң күзде жамылады. Осы себептерден де үй қоянның союдың тиімді кезеңдері; қыста көжектегендерін 3-4 айлық жасында, ерте көктемде - 6-7 айлықта, ал күздегі көжектерін -қысқы жүнімен толық жамылып болған соң сояды. Союға қабылдап алу, басқа малдарды қабылдап алу ережесіндей болады. Үй қояндары салынған тор көздер қабылдау үстелінің үстіне қойылады да, үй қояндары аетеринариялық тексеруден өткізіліп қоңдылығы анықталады, салмақтарып өлшеніп іріктеленеді.

Қояндарды естен тандыру. Қояндарды есеңгірету үшін электр тоғын пайдаланады. Механизацияланбаған сою пунктарында және қасапханаларда қояндарды доңғалақтау жасалынған ұрғышпен құлақтарының артынан қарақұстан жеңілдеп ұрып есеңгіретеді. Электр тоғымен есеңгіреткенде кернеуі (напряжение) 220 вольттық күші 0, 5 амперлік электр тоғы қолданылады.

Есеңгірету аяқталғаннан соң, қансырату толық болуы мақсатпен қоянды артқы аяқтарынан асып қояды. Үй қоянның қансыздануын басын кеісп те, кеспей де іске асырылады. Қоянның басын кесіп алмай-ақ қансырату тәжірибеде көптеп тараған. Мұндай жағдайда, төменгі жағының бұрыштау жақығын мойын терісін аздап кана кесіп тіледі, күре тамырын және ұйқы тамырын кесіп жібереді. Қоянның мамық жүніне қан шашыратпай мақсатпен, ұшасын сол қолмен құлағынан 1-2 минуттай ұстап тұрып сосын 3-4 минут толық қансырату үшін асып қояды. Алдыңғы аяқтарынан білек буындарына дейін және құлақтарын кесіп тастайды.

Терісін сыпырардың алдында, ұшаның құрсақ қабырғасына басып әрі қарай етті зәрмен ыластамау үшін қуықты ішіндегілерінен босатады. Тілерсек буындарын айнала дөңгелек тілік жасайды, содан соң сирақтың және бір сирақ санының ішкі жағынан, артқы тесік арқылы екінші тілерсек буынға дейін теріні кесіп тіледі. Артқы сирақтарынан теріні сыпырып түсіргеннен кейін, оны екі қолмен ұстап, яғни қоянның денесіне шөлке (құбыр) түрде, мамық жүні ішінде, шелі (мездра) сыртындай болатындай етіп абайлап төмен тартады.

Бас терісін түсіру үш ерінің, құлақтарының, мұрнының қасынан тілік жасайды, құлақтарының шеміршектерін алып тастайды. Ұшаның құрсақ болғасын ақ жолақ сызығымен төс сүйегіне дейін тіле кесіп, өтін қуығын пышақпен абайлап кесіп алып тастайды. Жамбастың бірігіп бітіскен жерін бөле кесіп, артқы тесікті айнала кесіп тілік жасап, тік ішекті және асқазанды айырады, басқа ішектерді, жүректі, бауырды, өкпені, кеңірдекті, өңешті алып тастайды. Бүйректерді, бүйрек майымен ұшада қалдырады. Басы бұған дейін алынбаса желке сүйек пен бірінші мойын омыртқа аралығынан кесіп алады. Ұшаны алғаш өңдеу, артқы сирақтарын тілерсек буындарға дейін кесіп алумен аяқталынады.

Сыпырып алынған теріні біртіндеп ағаш түзеткішке керіп тартып, астыңғы жағын бекітеді де, қалған еттен және майдан тазартады. Үй коян ұшасын тазартуды, етті және мүшелерді ветеринарлық -санатиарлық экспертизадан өткізгеннен кейін жүргізеді. Сою барысында ұша мен өзгерген және ыласталынған учаскелерін, мойынның сойылған жерін тазалайды, шашақталған (бахромка) етті кесіп қалған ішкі мүшелерден және теріден айырады.

Егерде ұшалар сондай ластанған болса (әсіресе кұрсақ қуыстары) шланг арқылы, я болмаса сулы қырғышпен тазартады. Артық суды пышақтың сырт жағымен жоғарыдан төмен қарай тазалап ағызады. Ұшаны сулы шүберекпен сүртуте болмайды, мұндай жағдайда еттегі микрофлораның тұқым тарату қаупі жоғарлайды, сақтау тұрақтылығы төмендейді, «қыртыс-қабық» құралуы баяулайды.

Қоянды сойып өңдеу, ұшаны қалыпқа (формовка) келтірумен аяқталады. Бұл үшін кеуде клетканың бүйірлерінің үшінші және төртінші қабырғалар арасынан тіледі де, оған артқы және алдыңғы сирақтарын түзеп енгізеді. Ұшаны суытуға температурасы 10°С -дан жоғары емес цехқа ілулі жағдайда түседі. Өңделіп суытылған қоян ұшасының салмағы 1, 1 кг төмен болмауы қажет.

2. Үй қояндарының ұшасының қоңдылығы (МЕМ СТ 27747-88)

Үй қояндарының ұшасының жалпы салмағы өңделген, салқындатылған күйінде кемінде 1, 1 кг- нан кем болмауы тиіс. Сонымен қатар қояндар ұшасы қоңдылығы мен өңдеу сапасына қарай категорияға бөледі.

Бірінші
Екінші

Бірінші санат

Екінші санат

Бірінші санат: Бұлшық еттері жақсы дамыған. Май ұлпалары шоқтығында және бауырында жақсы шоғырланған. Арқа омыртқалары сабақтарының басы білінбейді. Бүйректері жартысына дейін маймен жабылған.

Екінші санат: Бұлшық еттері қанағаттанарлықтай дамыған, мойында, бауыр және бүйрек жанында аздаған май ұлпалары бар. Арқа омыртқалары сабақтарының басы аздап шығыңқы болады.

Қоңдылығы бойынша 2 категория талаптарына сәйкес келмейтін үй қояндарының ұшасы стандартқа сай емес деп аталады. Яғни сауда жүйесіне және қоғамдық тамақтандыру орындарына жіберілмей, тек өндірістік өңдеуге ғана жөнелтеді.

Ұшаның қоңдылығы 2 санаттан тұрады. Әрбір ұша жеке-жеке белгіленіп санның сыртқы жағынан бір ғана таңба соғылады. Бірінші категориялы ұшаны дөңгелек, екінші категориялысын төртбүрышты таңбамен таңбалайды. Содан соң, ұшалар қатар-қатар жәшікке салынады( бір жәшікте 20- дан артық болмауы тиіс) . Жәшік ішінде қоса салынған сипаттама қағазға қасапхананың аты, еттің қоңдылығы, ұша саны, сойылған күні, айы жылы, таза салмағы жазылады.

Еттің және ішкі мүшелердің шығымы қоянның жасына, тұқымына және басқа да факторларға байланысты. Ет өңдеу өндірістерінде, жаңа сойылған қояндардың сойыс шығымы төмендегідей орташа нормамен бекітілген.

Бірінші категориялы қоңдылықта Украйна, Молдава және Балтық жағалау республикалары үшін - 52 %, Тәжікстан және Түркмен-50%, басқа республикаларға-51 %.

Екінші категориялы ет шығымы. Литва республикасына-49%, Латвия республикасына-50, 3, Тәжікстанға-49, 4, Түркменге-46, 1, Эстонияға-49, 5 және басқа республикалар үшін -48, 2 %. Ал тері шығымы қоянның тірі салмағына 12%-дай болады.

3. Қоянның сойыс өнімдерін жұқпалы аурулар кезінде ветеринариялық- санитариялық сараптау

Жұқпалы аурулар атаулары.

Сойғаннан кейінгі диагностика.

Ветеринкариялық- санитариялық баға.

Жұқпалы аурулар атаулары.:

Пастереллез (геморрагиялық септицемия )

ауылшаруашылығы малдары, құстары және жабайы жануарлар мен қояндардың жіті түрде өтетін індетті ауруы. Қоздырғышы - Pasteurlla multocida.

Сойғаннан кейінгі диагностика.:

Еріксіз сойылған қоян ұшасын тексеру барысында ішкі сірілі қабықтарда, танау қуысының ішкі сірлі қабығында, көмекей, кеңірдек, жұтқыншақ, асқазан және ішектердің сірлі қабатында нүктелі қан құйылу ошақтары байқалады. Өкпеде фибринозды - крупозды пневмонияға тән өзгерістер байқалады, кейде іріңді ошақтар кездеседі, ал плевраны фибринозды қосындылар басып кетеді. Пастереллез қояндарда танаудың бітелу түрінде өткенде, бас, мойын, иық белдеуінде іріңді ошақтар кездеседі, танау қуысының кілегейлі қабаты ісінген, қызарған, ақшыл-сары кілегей немесе іріңмен толған. Көмекей, өңеш, кеңірдектің кілегейлі қабығы аса қызыл түсті, жұтқыншақтың жоғарғы бөлігі ісінген. Қабырға және өкпе плеврасы іріңді-фибринозды қабықпен жабылған. Кеуде қуысына сұйық жтналған, өкпеде ұлпа байланыстырушы капсулалармен қоршалған іріңді ошақтар, ал бронхтарда серозды немесе іріңді эксудат жиналған. Бауырда, көкбауырда, бүйректе некрозды ошақтар мен нүктелі қан құйылулар кездеседі.

Ауруға нақты диагноз қою үшін зертханалық зерттеулер жүргізеді, ол үшін әкелінген сынамалардан, ұлпалы (паренхиматозды) мүшелер мен лимфа түйіндерінен жұғынды алып, Романовский -Гимза әдісі бойынша бояп, бактериоскопия жүргізеді. Патологиялық материалдан алынған эмулсияны ет пептонды агарда өсіріп, ақ тышқандар мен қояндарға биосынама қояды.

Ветеринкариялық- санитариялық баға.: Егер бұлшық етте, ішкі мүшелерде инфилтраттар мен сему өзгерістері табылған жағдайда ұшаны ішкі мүшелерімен қоса утильдеуге жіберіледі. Ал, егер органолептикалық көрсеткішері сау қоянға тән болып, пастереллезге тексеру нәтижесі теріс болса, ұша мен ішкі мүшелерді пісірілген шұжық дайындауға жіберіледі. Пастереллалар табылған жағдайда етті қайнату арқылы залалсыздандырады немесе консерві дайындауға жібереді. Ауру қояндардың ішкі мүшелерін утилдейді. Терілерін алғашқы өңдеу орындарында 1% тұзды қышқыл ерітіндісінде немесе 20 %ас тұзы ерітіндісінде 48 сағат бойы дезинфекциялайды. Сою- бөлшектеу алаңдарын және бөлмелерді ыстық 2 %күйдіргіш натрий және хлорлы әкпен залалсыздандырады. Құрал - жабдықтарды 10 минуттан кем емес 2% кальцийденген содада қайнатады.

Жұқпалы аурулар атаулары.: Некробактериоз - қояндардың созылмалы түрде өтетін жұқпалы ауруы. Қоздырғышы - Bakterium nekrophorum.

Сойғаннан кейінгі диагностика.: Ауру ұлпалардың іріңді -некрозды ыдыраумен сипатталады, диагнозы бактериологиялық зерттеулер нәтижесі бойынша қойылады.

Ветеринкариялық- санитариялық баға.: Ұша бөліктерінің белгілі бір ошақта, жекелеме зақымдануы кезінде зақымданған жерін кесіп алып тастайды, ал дененің толығымен зақымданғанында ұшаларды ішкі мүшелермен қоса утилдеуге жібереді. Терілерін оқшауланған бөлмелерде кептіріп, залалсыздандырады.

Жұқпалы аурулар атаулары.: Туберкулез - қоянның, сүтқоректілердің, құстардың және адамның жұқпалы ауруы. Қоздырғышы - Mycobacterium tuberculosis .

Сойғаннан кейінгі диагностика.: Туберкулезбен ауырған қоянның ұшасының қоңдылығы төмен, ауру жеңіл түрде өткен кезде өкпеде ақшыл - сұр түсті көлемі бидай дәнінен бұршақ дәнінің көлеміндей болатын туберкулезді түйіндер байқалады. Туберкулез ішек формасында өткендеащы ішекте кездеседі, кейде бауыр, көкбауыр және бүйректе кездеседі. Көп жағдайда аумақты лимфа түйіндері зақымданады.

Ветеринкариялық- санитариялық баға.: Ұшаны ішкі мүшелерімен, терісімен қоса жойып жібереді.

Жұқпалы аурулар атаулары.: Псевдотуберкулез - қоян мен кеміргіштерде созылмалы түрде өтетін және адамға қауіпті болып келетін жұқпалы ауру. Қоздырғышы - Corinebakterium pseudotuberkulosis және .

Сойғаннан кейінгі диагностика.:

Қояндардың ұлпалы мүшелерінде және ішектерінің қабырғаларында сұрғылт - сарғыш түсті некрозды ошақтар байқалады. Өкпесінде эмфизематозды ошақтар кездеседі, бауыры ұлғайған, теңбіл сары түсті және тығыз болып келеді. Көкбауыры ұлғайған, кедір - бұдырлы түйіндер ұшырасады. Ұшадағы кейбір лимфа түйіндері ісінген, сарғыш некрозды ошақтар болуы мүмкін.

Псевдотуберкулезды мына аурулардан ажырата білу керек: туберкулез, стрептококкоз, лейкоз, туляремия, листериоз және пастереллездан.

Ветеринкариялық- санитариялық баға.: Ұша арық болса, лимфа түйіндерінің көбі зақымдалған немесе бұлшық етте псевдотуберкулезді үрдістер жүріп жатса, онда ұша мен ішкі мүшелері утилдеуге жібереді. Ұша қоңдылығы орташа болып, тек ішкі мүшелер мен лимфа түйіндер зақымдалған болса, оларды утилдеуге жіберіп, қалған сойыс өнімдерін, терілерін бөгетсіз босатады. Бөлмені және құрал - жабдықтарды ыстық 2-4% күйдіргіш натрий ерітіндісімен немесе 2% хлорлы әк ерітіндісі мен залалсыздандырады.

Жұқпалы аурулар атаулары.:

Листериоз - орталық жүйке жүйесінің салдануымен, септицемиямен, түсік тастаумен және желінсаумен сипатталатын індетті ауру.

Қоздырғышы - Listeria monocytogenes.

Сойғаннан кейінгі диагностика.: Ауру қояндарда аса жіті және созылмалы түрде өтеді. Аурудың жіті түрінде бауырда, көкбауырда, бүйректе некрозды түйіндер пайда болады. Бауыр ұлғайған, консистенциясы - былжыраған. Аурудың созылмалы түрінде патологиялық өзгерістер ауру белгілері көбінде жатырда байқалады (іріңді метрит) .

Ветеринкариялық- санитариялық баға.: Зақымдалған мүшелерді (жүрек, бауыр) және қоян басын утилдеуге жатқызады. Ұшаны қайнатып залалсыздандырады. Терісін бір мезгілде құрамында 0, 3% сульфанол, 2% алюмокалилі квас, 0, 2 %натрий кремнийліфторлы және 26% ас тұзы 1:5 сұйық арақатынасында 20 сағат залалсыздандырады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.