Газды электірлік әдіспен өңдеу
КІРІСПЕ
1 ГАЗДАРДЫ ТАЗАРТУДЫҢ МАҢЫЗЫ
1.1 Газдарды электрлік тазарту үрдісінің сипаты
1.2 Электрлік сүзгімен жұмыс жасау, құралдың құрылымы
2 ӨНДІРІСТІК ГАЗДАРДЫ ТАЗАРТУ ӘДІСТЕРІ
2.1 Өндірістік газдарды тазарту амалдары мен әдістері
2.2 Электр күшімен газды тазалау процесіне сипаттама.
2.3 Электрофильтрлердің құрылымы
ҚОРЫТЫНДЫ
1 ГАЗДАРДЫ ТАЗАРТУДЫҢ МАҢЫЗЫ
1.1 Газдарды электрлік тазарту үрдісінің сипаты
1.2 Электрлік сүзгімен жұмыс жасау, құралдың құрылымы
2 ӨНДІРІСТІК ГАЗДАРДЫ ТАЗАРТУ ӘДІСТЕРІ
2.1 Өндірістік газдарды тазарту амалдары мен әдістері
2.2 Электр күшімен газды тазалау процесіне сипаттама.
2.3 Электрофильтрлердің құрылымы
ҚОРЫТЫНДЫ
Газдарды электрлік құралдармен тазарту кезінде келесідей негізгі ерекшеліктер қарастырылған:
1) Нақты жағдайлар мен талаптарға сай электрлік сүзгілер кез келген уақытта қолданылып газдар тазартылады (99% дан басталып 99,9% дейін). Сонымен қатар жоғары аралықта өнімділік пайда болады, демек м3/сағаттан басталып, бірнеше миллиондаған м3/сағ. барады;
2) Электрлік сүзгілерде төмен гидравликалық кедергілер болады, сондықтан берілген қондырғы арқылы газдар тазартылады.
3) Электрлік сүзгілер атмосфералық қысымдарды анықтап, олардың мөлшері төмен болады;
1) Нақты жағдайлар мен талаптарға сай электрлік сүзгілер кез келген уақытта қолданылып газдар тазартылады (99% дан басталып 99,9% дейін). Сонымен қатар жоғары аралықта өнімділік пайда болады, демек м3/сағаттан басталып, бірнеше миллиондаған м3/сағ. барады;
2) Электрлік сүзгілерде төмен гидравликалық кедергілер болады, сондықтан берілген қондырғы арқылы газдар тазартылады.
3) Электрлік сүзгілер атмосфералық қысымдарды анықтап, олардың мөлшері төмен болады;
1.Страус В. Промышленная очистка газов. – М.: Химия, 1981.
Оборудование, сооружения, основы проектирования химико-
технологических процессов защиты биосферы от промышленных выбросов.
2.А.И.Родионов, Ю.П.Кузнецов, В.В.Зенков, Г.С.Соловьев. – М.: Химия, 1985
3.Ужов В.Н., Вальдберг А.Ю., Мягков Б.И., Решидов И.К. Очистка про-
мышленных газов от пыли. – М.: Химия, 1981.
4.Очистка промышленных газов от пыли. /Ужов В.Н. и др. М.: Химия.1985.
5. Бишімбаев Г.Қ., Букетова А.Е. Мұнай және газ химиясы
6. Нефть и газ. 2000 – 2010 жылдар ғылыми кітабы
7.Эмирджанов Р.Т., Лемберанский Р.А.
«Основы технических расчетов в нефтепереработке и нефтехимии», Учеб.пособие для вузов, М.,Химия, 1989
8.Суханов В.П.«Переработка нефти», Учеб.для средних проф.-техн. учебных заведений, М., Высшая школа, 1979
9.Құлажанов К.С. Мұнай өңдеу процестерін жетілдіру: Оқулық. – Алматы: Print-S, 2011. – 333 б.
10.Деменков Н.П. Нечеткое управление в технических системах: Учебное пособие. - М.: МГТУ им. Н.Э. Баумана, 2005. – 246 б.
11.Серебрянский А.Я. Управление установками каталитического крекинга. - М.: Химия,1983.
12.КапустинВ. М., С. Г. Кукес, Р. Г. Бертолусини. Нефтеперерабатывающая промышленность США и бывшего СССР.- М.: Химия, 1995.
13.Клюев А.С. и др. Проектирование систем автоматизации технологических процессов: Справочное пособие / Клюев А.С., Глазов Б.В., Дубровский А.Х.; под ред. А.С. Клюева. – М.:Энергия, 1980. – 364 б.
Оборудование, сооружения, основы проектирования химико-
технологических процессов защиты биосферы от промышленных выбросов.
2.А.И.Родионов, Ю.П.Кузнецов, В.В.Зенков, Г.С.Соловьев. – М.: Химия, 1985
3.Ужов В.Н., Вальдберг А.Ю., Мягков Б.И., Решидов И.К. Очистка про-
мышленных газов от пыли. – М.: Химия, 1981.
4.Очистка промышленных газов от пыли. /Ужов В.Н. и др. М.: Химия.1985.
5. Бишімбаев Г.Қ., Букетова А.Е. Мұнай және газ химиясы
6. Нефть и газ. 2000 – 2010 жылдар ғылыми кітабы
7.Эмирджанов Р.Т., Лемберанский Р.А.
«Основы технических расчетов в нефтепереработке и нефтехимии», Учеб.пособие для вузов, М.,Химия, 1989
8.Суханов В.П.«Переработка нефти», Учеб.для средних проф.-техн. учебных заведений, М., Высшая школа, 1979
9.Құлажанов К.С. Мұнай өңдеу процестерін жетілдіру: Оқулық. – Алматы: Print-S, 2011. – 333 б.
10.Деменков Н.П. Нечеткое управление в технических системах: Учебное пособие. - М.: МГТУ им. Н.Э. Баумана, 2005. – 246 б.
11.Серебрянский А.Я. Управление установками каталитического крекинга. - М.: Химия,1983.
12.КапустинВ. М., С. Г. Кукес, Р. Г. Бертолусини. Нефтеперерабатывающая промышленность США и бывшего СССР.- М.: Химия, 1995.
13.Клюев А.С. и др. Проектирование систем автоматизации технологических процессов: Справочное пособие / Клюев А.С., Глазов Б.В., Дубровский А.Х.; под ред. А.С. Клюева. – М.:Энергия, 1980. – 364 б.
КІРІСПЕ
Газдарды электрлік құралдармен тазарту кезінде келесідей негізгі ерекшеліктер қарастырылған:
1) Нақты жағдайлар мен талаптарға сай электрлік сүзгілер кез келген уақытта қолданылып газдар тазартылады (99% дан басталып 99,9% дейін). Сонымен қатар жоғары аралықта өнімділік пайда болады, демек м3сағаттан басталып, бірнеше миллиондаған м3сағ. барады;
2) Электрлік сүзгілерде төмен гидравликалық кедергілер болады, сондықтан берілген қондырғы арқылы газдар тазартылады.
3) Электрлік сүзгілер атмосфералық қысымдарды анықтап, олардың мөлшері төмен болады;
4) Тазартылған газдардағы бөлшектердің салмақты концентрациялары гм3 бірлікпен беріліп, шамамен 50 гм3 барады, ал 500°С температура кезінде артып отырады. Газдарды тазарту құрғақ, кепіру, ылғылдандыру арқылы жүргізіледі;
5) Электрлік сүзгілер арқылы өлшемі 100-0,01 мкм болатын бөлшектер алынады;
6) Электрлік сүзгілер материалдан жасалады, сондықтан қышқылдарға, сілтілерге, агрессивті жағымсыз ортаға төзімді, тұрақты болады;
7) Электрлік сүзгілермен тазарту үрдісі толық атвоматты түрде болады;
8) Газдарды тазартуға жұмсалған электр энергиясының шығыны кіші мөлшерде болады.
Электрлік сүзгілерді кез келген жағдайларда қолдана алмаймыз, өйткені бірнеше кемшіліктері бар.
Электрлік сүзгілерде тек заттар ғана шөгеді, сондықтан олардың барлығы өлшенген күйде болады, демек шаң тозаң немесе тұман күйінде болғандықтан электрлік сүзгі көмегімен газдарды басқа да заттардан ажырата алмаймыз. Газды алдын-ала конденсациялап шаңдары немесе тұмандарды айдаймыз. Осы кезде алдын ала жүргізілетін химиялық реакциялар пайда болады.
Кейбір өнімдердің физикалық-химиялық құрамдары ерекше болады, сондықтан бөлшектерді электрлік сүзгілермен ұстаймыз.
Осы құбылыстардың мысалы ретінде белсенді күйелері алынады, демек кіші салыстырмалы электрлік кедергілерге ие бола отырып, салмақтары жеңіл және ұсақ бөлшекті болады. Күйелердің бөлшектері жеңіл қуаттанып, шөгеді, сондықтан элеткрөткізгішті болады. Осы кезде шөктіргіш элеткродтармен қосылып, өздерінің электрлік зарядтарын жоғалтады. Нәтижесінде шөгінді қабаттар пайда болады. Олар қайтадан қуаттанып, бір-бірінен ажыратылып, газды ағымдармен беріледі. Осылайша электрлік сүзгілерден өтеді. Нашар ұсталған шаң-тозаңдар мырыш тотығының қалдығы болып табылады, сонымен қатар дисперсті болады. Дегенмен жоғары салыстымалы кедергілерге ие болып, тәждік зарядтары сөнеді.
Электрлік сүзгілердің тиімді жұмыстары игеру режимдеріне байланысты.Мысалы, электрлік сүзгілер электрлік бекеттерден шыққан түтін газдарының күйелерін ұстап қалады. Тұрақсыз жұмыс жасап, тиімділіктері 170 -- 180 °С кезінде 80 -- 85 % барады. Газдың 130 -- 150 °С кезінде электрлік
сүзгілер тұрақты жұмыс жасап, күйелердің 95 -- 97 % ұстап қалады. Газдардың 160°С температурасы кезінде күйелердің салыстырмалы электрлік кедергілері 2::1010 ом::см болады, сондықтан электрлік сүзгілену кері тәждену құбылыс болып отыр. Шөктіру үрдістеріне кері әсерін тигізеді. 160°С температурадан төмен күйелердің бөлшектерінде конденсация SO3бтүтін газдардың құрамында кездеседі. Қабаттардың кедергілері ұсталып, шөктіргіш электродтармен құлайды, демек 2 :: 1010 ом::см құрайды. Осы кезде кері тәждену үрдісі қысқарып, элеткрлік сүзгіленудің тиімділіктері артады.
Металлургиялық зауыттардың бірінде скрубберлі-электрсүзгілерінде сағатына 30000 -- 39000 м3 домен газдары тазартылады. Демек шаң тозаңдардың құрамындағы 15 -- 20 мгнм3 зиянды заттар алынады. Тазартуға берілген газдардың құрамы артып, олардың шаң-тозаңдары анықталып,тазартылған газдар алынады. тазарту жұмыстарын арттыру мақсатында скрубберлі-электрлік сүзгілердің алдына турбуленті газ жуғыш орналасқан (Вентур құбыры), демек осы скрубберлі-электрлік сүзгі арқылы сағатына 50000 -- 70000 м3 газ тазартылған. Газдағы шаң-тозаңдардың мөлшері 8 -- 10 мгм3 дейін кеміген. Демек электрлік сүзгілеуге дайындалған газдар турбулентті коагулятордан өтеді, сондықтан ірі бөлшектер электрлік сүзгі жұмысының өнімділіктері 1,5 -- 2,0 арттырыған. Осылайша электрлік сүзгі газдағы бөлшектердің мөлшерін екі есеге кемітеді.
Электрлік сүзгінің құны басқа құралдарға қарағанда жоғары. Сондықтан газдардың температурасы жоғары болса, ұстап қалушы материал құрғақ болады, оны жемірлену деп атаймыз. Осыған орай газдарды қолмен тазартамыз. Бұл тазарту құралдары электрлік сүзгілерге қарағанда арзан. Егер матераилдары қалың болса, циклдік шаң-тозаң ұстағыштардың шығыны кем болады (дегенмен осы екі құралдың жоғары гидравликалық кедергілері болады, демек электрлік сүзгілерге қарағанда жоғары болады).
Осыған орай электрлік сүзгілерді дұрыс таңдап, олардың оптималды қалыпты технологиылқ режимдерін табамыз, демек электрлік режимдегі қажетті мәліметтер алынады. Электрлік режимдегі қоректену көптеген жағдайларда әртүрлі газ тазартқыш, шаң ұстағыш құралдармен тығыз байланысты. Газдарды жоғары тиімділікпен тазарту үшін электрлік сүзіглерді басқа да тазартқыш құралдармен байланыстырып қосамыз. Бөлшектерді электрлік тұрғыдан ұстап қалу келесідей қызметтерден тұрады; электрод арқылы зарядталған бөлшектер қозғалады, шөктіру, бөлшектерді жою. Бірінші кезеңдерде бөлшектер тұрақты токтардың тәждері арқылы өтеді, сондықтан арнайы электродтардың бірінде электростатикалық шаңбасқыштар болады. Жұмыс қызметтері оң болады, сондықтан теріс тәждері арқылы өндірістік газ тазартқыштардың теріс тәждері ие болуы анық. Сондықтан жоғары ток кернеуліктері байқалады. Тәждердің сипаты бірнеше факторларға байланысты, атап айтсақ: өзара белгілі бір аралықтардағы электродтардың конфигурациялары байқалады, сонымен қатар газ құрамы, қысым, температура, шаң концентрацисы, бөлшек өлшемі, шөктіру электродтары, шөгетін шаңның электрлік өткізгіштігі анықталады және электрлік қоректену сипаты орын алған. Сондықтан газдардың температурасы жоғары болса, ұстап қалушы материал құрғақ болады, оны жемірлену деп атаймыз. Өндірістік қалдықтар мен олардың күрделі құрылымдары бойынша улы заттардың жоғары мөлшердегі коцентрациялар анықталып, газдар залалсызданады. Бұл жинақтар жоғарыдағы әдістер мен құралдармен өңделіп орындалады. Әдетте тәждердің максималды кернеуге ие болуына байланысты, электрода арсындағы аралықтар 100 - 150 мм тең, сондықтан керенеуліктері 40 - 80 кВ, ал тәждердің тығыздықтары шаңның түрі мен газдың құрамына байланысты 0,1 -1 мкАм2. Вольтамперлік сипаты оң және теріс тәжді болады.
Зарядтарды алмастыру белгілі бір жағдайларда басталып, U0 керенулерін жану тәждеріің шамасы деп атаймыз. Бөлшек зарядтарының үрдістерін сипаттау кезінде тәждердің өрісітінде екі қозғалыс болады: тонды және диффузиялық. Біріншісіндегі зарядтар ионлдар болады, ішкі электрлік өріс бойынша қозғалып отырады, ал екінщісінің заряды иондардың диффузиялары, жылу қозалыстарының энергяиларына байланысты. Осыған орай элетрлік өрістердің қозғалыстары арқылы берілген бөлшектердің өлшемі шамамен 0,5 мкм, ал диффузиялық үрдістер мөлшері шамамен 0,5 мкм. Тәждік сымдар ретінде иондық бөлшектер алынған. Сондықтан сымдар арқылы тәжді зарядтар орналасып электродтармен қосылылады. Тәждік сымдар ретінде иондық бөлшектер алынған.Тәждік разряд газдарда ауыспалы иондардың электрлік зарядтарымен байланысты. Тәждік разряд газдарда ауыспалы иондардың электрлік зарядтарымен байланысты. Сондықтан тәждік электродтар арқылы теріс белгідегі кернеулер болады, сондықтан газды ортаның электродтары арқылы қозғалып, теріс иондардың ағымдарын кесіп өтеді.
1 ГАЗДАРДЫ ТАЗАРТУДЫҢ МАҢЫЗЫ
1.1 Газдарды электрлік тазарту үрдісінің сипаты
Егер электр тогы көзінің оң және теріс полюстеріне екі электродты жалғасақ, онда олардың арасында токтың жоқтығына қарамастан (газ өткізгіш болып табылмайды) электр өрісі пайда болады. өріс кернеулігі немесе кернеу гадиенті деп ұзындық бірлігіндегі кернеудің өзгерісін (төмендеуі) айтамыз. Электр күшінің шамасы мен әсер ету бағытын графиктік күштік сызықтармен сипаттайды.
Егер бетінің шамасы (мысалы, пластина мен өткір ұш) бойынша үлкен айырмашылығы бар электродтарды алсақ, онда оларды зарядтағанда біртекті емес өріс пайда болады. Егер электродтар арасындағы кернеу айырымын жоғарлатсақ, онда оның кейбір мәнінде, критикалық мәні деп аталатын мәнінде, жағдай сапалы өзгереді. Бұл өрістегі газ молекулалары күштің сызықтық әсері бағыты бойынша ығысатын оң зарядталған иондар мен электрондарға бөлшектене отырып иондалады.
Критикалық мәннен жоғары кернеу айырымына жеткен кезде электрлік разряд құбылысы пайда болады; қараңғыда үшкір ұштың маңайында тәждәк разряд немесе тәж деп аталатын көгілдір жарқырау байқалады. Тәж аймағында кернеу градиенті разрядтан жоғары болады, бірақ газ разряды жергілікті болып табылуының себебі, ұштан алыстау шамасы бойынша өріс кернеулігі азаяды.
Пластина оң зарядталғанда, ал үшкір ұш теріс зарядталған жағдайда пайда болатын теріс иондар платинаға тартылады және электродтар арасында коронадағыдай таңбадағы тұрақты иондық ағын орнайды. Егер электродтар арасына тозаңданған газды жіберсек, онда иондар тозаң бөлшектерімен соқтығысады, оларға корона ие болған таңбадағы зарядты береді; тозаңдарда пластинаға тартыла бастайды және онда тұнады, тек корона аймағына түскен бөлек бөлшектер ол жерде оң зарядталып, теріс өткір ұшта тұнады.
Біртекті емес электр өрісі түтік осі бойынша жұқа өткізгішпен енгізілген цилиндрлік түтікте (1 а - сурет) немесе пластинаның коронирленетін өткізгіштермен (1 б - сурет) біріккен кезінде пайда болуы мүмкін.
1 - сурет. Түтікті (а) және пластиналық (б) электродтар схемалары
Коронирленетін өткізгіш ретінде механикалық және коррозиялық беріктілікті қамтамасыз ететін ең аз диаметрлі өткізгіштерді қолданады.
Электр өрісінде газ (бу) - сұйықтық немесе газ (бу) - қатты дене суспензияларын өңдеу үшін өнеркәсіпте қолданылатын қондырғыларды электрлікфильтрлер деп атайды.
Электрлікфильтрлердегі жұмыс кернеуі 40-75 кВ-ты құрайды. Цилиндрлік шоқ немесе алтықырлы өткізгіш түріндегі тұндыру электродтары бар электрлікфильтрлерді түтіктік деп атайды, тұндыру электродтары пластика формасында болатын электрлікфильтрлерді - пластикалық деп аталады.
Пластикалар арасында газ ағынының бағыты бойынша электрлікфильтрлерді көлденең және тік деп бөледі. Электрлікфильтрлерді қоректендіретін электр тогы тұрақты болуы керек. Токтың полярлығына келетін болсақ, онда теріс иондардың қозғалыс жылдамдығы оң иондардікіне қарағанда жоғары болғандықтан көбінесе теріс тәжді қолданады, теріс тәждің өзі разрядқа бейімділігі аз болады.
Жоғары кернеулі тұрақты ток электр желісі жоқ жерлерде электрлікфильтрлерді қоректендіру үшін кернеуі әдеттегідей айнымалы токты қолданады, оны трансформаторларда жоғарлатып және содан кейін түзеткіштің көмегімен тұрақты токқа түрлендіреді.
Ұстап алынатын бөлшектің түріне және олардың электродтан алыну тәсіліне байланысты электрфильтрлерді құрғақ және дымқыл деп бөледі. Құрғақ электрфильтрлерде электродтың бетін тозаңнан тазалау үшін балғамен соққылау типті қағу қолданылады. Тозаң бункерден құрғақ түрінде шығарылады.
Дымқыл электрфильтрлерде электродтың бетін тозаңнан тазалау сумен жуу арқылы жүзеге асады. Газды қышқылдар мен смола тұманынан тазартуға арналған электрфильтрлерде ұсталған бөлшектерді пластиналық электродтың бетінен өзі ағып кетеді, ал түтікшелік электродтың бетінен - әлсіз қышқылмен периодты түрде жуғанда өзі ағып кетеді.
2 - суретте 100-ден 2500С - қа дейінгі температура кезінде көміртекті газдық қоспадан техникалық көміртекті және тозаң түрлі катализаторы бар катализдік крекинг қондырғыларында катализаторлық тозаңды алу үшін арналған көлденең электрлікфильтрдің құрылымы келтірілген.
2 - сурет. Көлденең электрлік фильтр.
Электрлік фильтр аппараттың барлық қимасы бойымен газдың бірқалыпты таралуын қамтамасыз ететін газды тарату торы 2 орнатылған металл корпустан 5 тұрады. Электрлікфильтрдің активті зонасы пластиналық тұндыру электродтарынан 11 тұрады. Олардың әрқайсысы рамаға 9 ілінген және жүгі бар рама 13 көмегімен керілген бөлек шыбықтар мен коронирленетін электродтар 10 жүйесінен құралады. Тұндыру электродтарының арасындағы қашықтық 300мм. Ұсталған өнімдерді электродтардан алып тастау коронирленетін 8 және тұндыру 12 электродтарын сілкілеу үшін арналған соққылағыш әрекетті механизммен қамтамасыз етіледі.
Қопсыту механизмімен 14 жабдықталған бункерлі электрлікфильтрлер техникалық көміртекті ұстау үшін, қопсыту механизмсіз - катализаторлық тозаңды ұстау үшін қолданылады. Ұсталған бөлшектерді қопсыту және оларды түсіру үздіксіз жүргізіледі.
Қарастырылған құрылымды электрлікфильтрлердің ерекшеліктеріне әрбір өрістің үлкен қимадағы сақтандырғыш клапандардың 1 болуын, сонымен қатар изоляторлық қорапшаларда 7 тозаңның жиналуын болдырмайтын изоляторлардың үрлеу 6 жүйесінің болуын жатқызуға болады.
3 - суретте күкіртқышқылын өндіргенде температурасы 500С болатын хвостовой газдан күкірт қышқылының тұманын ұстап қалу үшін арналған тік түтіктік электрлікфильтрдің құрылымы келтірілген.
Электрлікфильтрдің болат корпусы 7 ішінен қышқылға берік футеровка 8 қабатымен жабылған. Электрлікфильтрдің активті зонасы тұндыру түтігі 6 осі бойымен ілінген. Коронирлейтін электродтардан 5 тұрады. Электродтардың үстінде орналасқан коллектор 3 форсункалар арқылы келіп түсетін ұсталған қышқыл конденсатымен электродтар периодты түрде жуылады. Электродтарды жуған уақытта электрлікфильтрді жоғары кернеуден өшіреді.
3 - сурет. Күкірт қышқылының тұманын ұстап қалу үшін арналған электрофильтр.
Электрофильтрлердің электр өрісінде кез келген бөлшек, тіптен ең ұсағы да, заряд алады және циклондардан айырмашылығы тазалаудың сәйкес ұзақтығында тұнуы мүмкін. Сондықтан электрофильтрлерде майысқақ түтікті маталық фильтрлердегі сияқты 100% - ға жуық газдың тазалану дәрежесін алуға болатындықтан, мұнда тазалау дәрежесі туралы сұрауы техникаға емес экономикаға байланыстырады. Электрофильтрлерің гидравликалық кедергісі циклондар мен маталық фильтрге қарағанда бірнеше есе аз, ол 50*200Па-ды құрайды. Сонымен қатар, электрлікфильтрлер құрылымы бойынша майысқақ түтік фильтрлерден айырмашылығы материалдарды, электрод формаларын және жоғары вольтты изоляторларды қорғау әдістерін сәйкестендіріп таңдау жолымен кез келген өндірістік шарттарға (ыстық газ, дымқыл газ, химиялық активті суспензиялар және т.б.) бейімделеді.
Электрофильтрлердің жұмысын толығымен автоматтандыруға және механизмдеуге болады, ал тазалауға жұмсалатын энергия шығыны салыстырмалы аз - ол 1000 м3 газға орташа 0,5-0,8 кВт-сағ құрайды.
Газды электрлік тазалаудың кемшіліктеріне трансформаторлар мен түзеткіштердің салыстырмалы қымбат тұратындығымен байланысты көп қаржы салуды қажет ететіндігі жатады.
1.2 Электрлік сүзгімен жұмыс жасау, құралдың құрылымы
Түсті металлургия өнеркәсіптеріндегі электрліксүзгілер шаңтозаңдардағы бөлшектерді ұстау үшін қажет, демек сұйықтық тамшыларын, газ ағымдарының өлшенген бөліктерін алады. ұстап қалу үрдістеріне бөлшектердің зарядтары кіреді, демек олардың барлығы электрліксүзгілерге келіп түседі. демек шөгу мен жиналу арқылы шаңды қабаттар тазартылады.Заряд ретінде электрліксүзгілерде бөлшектреді алу үшін электродты жүйелер қажет, демек жоғары кернеуліктегі электродтармен қосылады. біріншісі а) жерсіндірілген құбырдан 1 құралған, демек сымдардан, ал екіншісі б) - тегіс металл жерсіндірілген беттерден, сымдардан тұрады. Екі жағдайларда ғана сымдар арқылы жоғары керенуліктері бар 4, В сымдар қосылады. Олардың арасында электрлік өріс болады, сондықтан тәждік зарядтар арқылы газдар тазартылады. Құрамындағы бөлшектер шөгіп, бөлімдерге жерсіндірілген.
Тәж қуаты түріндегі электрліксүзгілерді құру кезінде жергілікті электрлік өрістер арқылы нақты арту болады, демек біртекті емес электрлік өрістер дамиды. Жоғары кернеуге ие сымдар арқылы біртектілік еместер пайда болып, олардың мөлшер артады. Сондықтан сымдар арқылы тәжді зарядтар орналасып электродтармен қосылылады. Тәждік сымдар ретінде иондық бөлшектер алынған.Тәждік разряд газдарда ауыспалы иондардың электрлік зарядтарымен байланысты. Сондықтан тәждік электродтар арқылы теріс белгідегі кернеулер болады, сондықтан газды ортаның электродтары арқылы қозғалып, теріс иондардың ағымдарын кесіп өтеді. Өлшенген газ бөлшектері теріс зарядты болады.Мұндай жағдайларда электрлік сүзгілерде теріс тәждер болады. Егер осы жинақтаушы электродтар арқылы оң бөлгіліне кернеулер берілсе, онда газды ортаның ішінде иондардың оң ағымдары өтіп, олардың өлшенген бөлшектері оң зарядты болып табылады. Мұндай жағдайларда электрлік сүзгі оң мәнді жинақтары.
Осыған орай электрлік сүзгі бөлшектік зарядтары мен жинақтаушы элеткродтарының потенуиалы біртекті белгімен беріледі, демек элеткрлік өрістегі қозғалыстар бөліктермен шөгіп, оларды жинаушы электродатр деп атаймыз. Осыған орай электроды жүценің бөліктерінде шөктіргіш электродтар болады. шөктіргіш электродтарды құбырлы, ал электродтарды пластиналы деп атаймыз.
Шөктіргіш электродтардың құрылымында үлкен айырмашылықтар болады. осы электродтар арқылы цилиндрлік, көпжақты, платиналы элеткродтар болады. Осы элеткродтарды қималанған вертикалды жолақтармен жасап, торлар мен тоқыма түрінде металл торлармен құрайды.
Қуаттанған бөлшектер белсенді шөктіргіш электродатрмен қозағулы үшін өрісмтердегі кернеулер қажет болады. Тәжденуші мен шөктіргіш электрод арасында байланыс болады.
Кернеулердің орташа мәндері тәжденуші мен шөктіргіш электродтардың арсындағы аралықтарға тура пропорционал, сондықтаносы аралыщқтарды зарядты аралық деп атаймыз. Сондықтан салыстырмыла өлшемдері кіші болады, демек 0,1 - 0,2 м қатарында өректену көздері 25 - 50 кВ. Дегенмен осы зарядты аралықтарды шектегенде олардың өткізу аралары қалыптасып, олар арқылы шөгуші электродтар алынады, осы аралықтар үлкен, сондықтан өндірістік электросүзгілері арқылы үлкен мөлшердегі газ тазарыталды. Яғни көптеген арналар арқылы , олардың аралықтары паралельді болады. Бұл арналар бір ғана корпуста қосылды.
Электродты жүйелердің қалыпты электрлік режимдері газдағы шаң-тозаңдардың дисперсті құрамы мен концентрациларына байланысты. газдар осы электродты жүйемен өткеннен кейін тазартылып, баяу түрінде концентрациялары мен дисперсті құрамы өзгеріп оытрады. Электродты жүйенің бойынша газды аумақтар болады. демек жоғары вольтты қоректену көздері де кездеседі. Осындай учаскелердің сындай учаскелерді электрофильтр өрісі деп атаймыз. Суретте палстиналы сүзгінің үш өрісі берілген, демек олардың барлығы корпус арқылы қосылады.
Электрліксүзгідегі арналардың зарядталған бөлшектері арқылы екі қозғалыс болады: бірі орташа жылдамдықпен газбен бірге құралға барады, демек газ жылдамдығы да тез болады, оны дрейфтік қозғалыс деп атаймыз. Екіншісі шөктіргіш электродтарға қарай бағытталаған. Жылдамдық жоғары болса, бөлшектердің электрліксүзггіге келіп түсуі де жылдам болады. сонда электрлік шаң-тозаң ұстағыштардың тиімділіктері артады, жоғары болады. Дрейфтік жылдамдықтардың кіші болуына байланысты, электрлік сүзгі арқылы құралдармен шаң-тозаңдар ұасталады. Дегенмен электрліксүзгі арқылы газды трактілердің үлкен кедергілері болды, сондықтан олардың бірнеше түрінде алынған. Осылайша құралдың сыйымдылығы артып,басқа да электрлік құралдардың тимділіктері артады. Өткізгіш қаблеті мен газдардың температурасы 400 °С жеткен, ал кейбір жағдайларда температура жоғары болады.
Электрлік ұстау үрдісі кезінде маңызды кезеңдерге электродтардың осьтерне тұрып қалған бөлшектер кіреді. Олар үздіксіз болады, сондықтан тұрақты сумен электродтарды шайып отырса, оларды ылғалды электрліксүзгі деп атаймыз. Электродтарды үнемі сілкіп отырғанда құрғақ электродтар алынады. Соңғы жағдайларда шаң-тозаңды қабаттар осьінде шаң-тозаңдардың бунақтары болады. Сондықтан газ ағымдары қозғалмалы болады. Белгілі болғандай осы бөлшеккер тазартылады. Бұл ағымдарды екінші ретті шаң-тозаңдардың алынуы деп атаймыз.
Газ жылдамдықтары артқан кезде екінші ретті алу артады, демек электродтарды сілку арқылы шаң-тозаңдар қабатты эрозиялармен жанасып шаң-тозаң қабаттарында өзара электродтардың байланыстары болады.
Басқалары электрліксүзгілердің жұмысын нашарлатады. Демек осы кезде пайда болған құбылыстар кезінде газдардың жылдамдығы артып, белсенді орта пайда болады. осы лайша электрлік өрістердегі шаң-тозаңдар алынады. белсенді аумаққа шыққан газдардың жылдамдықтарын теңестіру үшін түтінді парақтар қажет, демек оларды таратқыш торлар немесе құралдар деп атаймыз. Олардың қызметі әртүрілі.
Электрлік сүзгілердің жұмыстары нашарлап, газ ағымларының қозғалыстары арқылы күшті электрлік өрістер пайда болады. 1.7- Суретте тегіс бағыттар арқылы газдардың электродты жүйемен қозғалыстары беріліп, олардың үзік сызықтары арқылы бункерлік жолдары ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Газдарды электрлік құралдармен тазарту кезінде келесідей негізгі ерекшеліктер қарастырылған:
1) Нақты жағдайлар мен талаптарға сай электрлік сүзгілер кез келген уақытта қолданылып газдар тазартылады (99% дан басталып 99,9% дейін). Сонымен қатар жоғары аралықта өнімділік пайда болады, демек м3сағаттан басталып, бірнеше миллиондаған м3сағ. барады;
2) Электрлік сүзгілерде төмен гидравликалық кедергілер болады, сондықтан берілген қондырғы арқылы газдар тазартылады.
3) Электрлік сүзгілер атмосфералық қысымдарды анықтап, олардың мөлшері төмен болады;
4) Тазартылған газдардағы бөлшектердің салмақты концентрациялары гм3 бірлікпен беріліп, шамамен 50 гм3 барады, ал 500°С температура кезінде артып отырады. Газдарды тазарту құрғақ, кепіру, ылғылдандыру арқылы жүргізіледі;
5) Электрлік сүзгілер арқылы өлшемі 100-0,01 мкм болатын бөлшектер алынады;
6) Электрлік сүзгілер материалдан жасалады, сондықтан қышқылдарға, сілтілерге, агрессивті жағымсыз ортаға төзімді, тұрақты болады;
7) Электрлік сүзгілермен тазарту үрдісі толық атвоматты түрде болады;
8) Газдарды тазартуға жұмсалған электр энергиясының шығыны кіші мөлшерде болады.
Электрлік сүзгілерді кез келген жағдайларда қолдана алмаймыз, өйткені бірнеше кемшіліктері бар.
Электрлік сүзгілерде тек заттар ғана шөгеді, сондықтан олардың барлығы өлшенген күйде болады, демек шаң тозаң немесе тұман күйінде болғандықтан электрлік сүзгі көмегімен газдарды басқа да заттардан ажырата алмаймыз. Газды алдын-ала конденсациялап шаңдары немесе тұмандарды айдаймыз. Осы кезде алдын ала жүргізілетін химиялық реакциялар пайда болады.
Кейбір өнімдердің физикалық-химиялық құрамдары ерекше болады, сондықтан бөлшектерді электрлік сүзгілермен ұстаймыз.
Осы құбылыстардың мысалы ретінде белсенді күйелері алынады, демек кіші салыстырмалы электрлік кедергілерге ие бола отырып, салмақтары жеңіл және ұсақ бөлшекті болады. Күйелердің бөлшектері жеңіл қуаттанып, шөгеді, сондықтан элеткрөткізгішті болады. Осы кезде шөктіргіш элеткродтармен қосылып, өздерінің электрлік зарядтарын жоғалтады. Нәтижесінде шөгінді қабаттар пайда болады. Олар қайтадан қуаттанып, бір-бірінен ажыратылып, газды ағымдармен беріледі. Осылайша электрлік сүзгілерден өтеді. Нашар ұсталған шаң-тозаңдар мырыш тотығының қалдығы болып табылады, сонымен қатар дисперсті болады. Дегенмен жоғары салыстымалы кедергілерге ие болып, тәждік зарядтары сөнеді.
Электрлік сүзгілердің тиімді жұмыстары игеру режимдеріне байланысты.Мысалы, электрлік сүзгілер электрлік бекеттерден шыққан түтін газдарының күйелерін ұстап қалады. Тұрақсыз жұмыс жасап, тиімділіктері 170 -- 180 °С кезінде 80 -- 85 % барады. Газдың 130 -- 150 °С кезінде электрлік
сүзгілер тұрақты жұмыс жасап, күйелердің 95 -- 97 % ұстап қалады. Газдардың 160°С температурасы кезінде күйелердің салыстырмалы электрлік кедергілері 2::1010 ом::см болады, сондықтан электрлік сүзгілену кері тәждену құбылыс болып отыр. Шөктіру үрдістеріне кері әсерін тигізеді. 160°С температурадан төмен күйелердің бөлшектерінде конденсация SO3бтүтін газдардың құрамында кездеседі. Қабаттардың кедергілері ұсталып, шөктіргіш электродтармен құлайды, демек 2 :: 1010 ом::см құрайды. Осы кезде кері тәждену үрдісі қысқарып, элеткрлік сүзгіленудің тиімділіктері артады.
Металлургиялық зауыттардың бірінде скрубберлі-электрсүзгілерінде сағатына 30000 -- 39000 м3 домен газдары тазартылады. Демек шаң тозаңдардың құрамындағы 15 -- 20 мгнм3 зиянды заттар алынады. Тазартуға берілген газдардың құрамы артып, олардың шаң-тозаңдары анықталып,тазартылған газдар алынады. тазарту жұмыстарын арттыру мақсатында скрубберлі-электрлік сүзгілердің алдына турбуленті газ жуғыш орналасқан (Вентур құбыры), демек осы скрубберлі-электрлік сүзгі арқылы сағатына 50000 -- 70000 м3 газ тазартылған. Газдағы шаң-тозаңдардың мөлшері 8 -- 10 мгм3 дейін кеміген. Демек электрлік сүзгілеуге дайындалған газдар турбулентті коагулятордан өтеді, сондықтан ірі бөлшектер электрлік сүзгі жұмысының өнімділіктері 1,5 -- 2,0 арттырыған. Осылайша электрлік сүзгі газдағы бөлшектердің мөлшерін екі есеге кемітеді.
Электрлік сүзгінің құны басқа құралдарға қарағанда жоғары. Сондықтан газдардың температурасы жоғары болса, ұстап қалушы материал құрғақ болады, оны жемірлену деп атаймыз. Осыған орай газдарды қолмен тазартамыз. Бұл тазарту құралдары электрлік сүзгілерге қарағанда арзан. Егер матераилдары қалың болса, циклдік шаң-тозаң ұстағыштардың шығыны кем болады (дегенмен осы екі құралдың жоғары гидравликалық кедергілері болады, демек электрлік сүзгілерге қарағанда жоғары болады).
Осыған орай электрлік сүзгілерді дұрыс таңдап, олардың оптималды қалыпты технологиылқ режимдерін табамыз, демек электрлік режимдегі қажетті мәліметтер алынады. Электрлік режимдегі қоректену көптеген жағдайларда әртүрлі газ тазартқыш, шаң ұстағыш құралдармен тығыз байланысты. Газдарды жоғары тиімділікпен тазарту үшін электрлік сүзіглерді басқа да тазартқыш құралдармен байланыстырып қосамыз. Бөлшектерді электрлік тұрғыдан ұстап қалу келесідей қызметтерден тұрады; электрод арқылы зарядталған бөлшектер қозғалады, шөктіру, бөлшектерді жою. Бірінші кезеңдерде бөлшектер тұрақты токтардың тәждері арқылы өтеді, сондықтан арнайы электродтардың бірінде электростатикалық шаңбасқыштар болады. Жұмыс қызметтері оң болады, сондықтан теріс тәждері арқылы өндірістік газ тазартқыштардың теріс тәждері ие болуы анық. Сондықтан жоғары ток кернеуліктері байқалады. Тәждердің сипаты бірнеше факторларға байланысты, атап айтсақ: өзара белгілі бір аралықтардағы электродтардың конфигурациялары байқалады, сонымен қатар газ құрамы, қысым, температура, шаң концентрацисы, бөлшек өлшемі, шөктіру электродтары, шөгетін шаңның электрлік өткізгіштігі анықталады және электрлік қоректену сипаты орын алған. Сондықтан газдардың температурасы жоғары болса, ұстап қалушы материал құрғақ болады, оны жемірлену деп атаймыз. Өндірістік қалдықтар мен олардың күрделі құрылымдары бойынша улы заттардың жоғары мөлшердегі коцентрациялар анықталып, газдар залалсызданады. Бұл жинақтар жоғарыдағы әдістер мен құралдармен өңделіп орындалады. Әдетте тәждердің максималды кернеуге ие болуына байланысты, электрода арсындағы аралықтар 100 - 150 мм тең, сондықтан керенеуліктері 40 - 80 кВ, ал тәждердің тығыздықтары шаңның түрі мен газдың құрамына байланысты 0,1 -1 мкАм2. Вольтамперлік сипаты оң және теріс тәжді болады.
Зарядтарды алмастыру белгілі бір жағдайларда басталып, U0 керенулерін жану тәждеріің шамасы деп атаймыз. Бөлшек зарядтарының үрдістерін сипаттау кезінде тәждердің өрісітінде екі қозғалыс болады: тонды және диффузиялық. Біріншісіндегі зарядтар ионлдар болады, ішкі электрлік өріс бойынша қозғалып отырады, ал екінщісінің заряды иондардың диффузиялары, жылу қозалыстарының энергяиларына байланысты. Осыған орай элетрлік өрістердің қозғалыстары арқылы берілген бөлшектердің өлшемі шамамен 0,5 мкм, ал диффузиялық үрдістер мөлшері шамамен 0,5 мкм. Тәждік сымдар ретінде иондық бөлшектер алынған. Сондықтан сымдар арқылы тәжді зарядтар орналасып электродтармен қосылылады. Тәждік сымдар ретінде иондық бөлшектер алынған.Тәждік разряд газдарда ауыспалы иондардың электрлік зарядтарымен байланысты. Тәждік разряд газдарда ауыспалы иондардың электрлік зарядтарымен байланысты. Сондықтан тәждік электродтар арқылы теріс белгідегі кернеулер болады, сондықтан газды ортаның электродтары арқылы қозғалып, теріс иондардың ағымдарын кесіп өтеді.
1 ГАЗДАРДЫ ТАЗАРТУДЫҢ МАҢЫЗЫ
1.1 Газдарды электрлік тазарту үрдісінің сипаты
Егер электр тогы көзінің оң және теріс полюстеріне екі электродты жалғасақ, онда олардың арасында токтың жоқтығына қарамастан (газ өткізгіш болып табылмайды) электр өрісі пайда болады. өріс кернеулігі немесе кернеу гадиенті деп ұзындық бірлігіндегі кернеудің өзгерісін (төмендеуі) айтамыз. Электр күшінің шамасы мен әсер ету бағытын графиктік күштік сызықтармен сипаттайды.
Егер бетінің шамасы (мысалы, пластина мен өткір ұш) бойынша үлкен айырмашылығы бар электродтарды алсақ, онда оларды зарядтағанда біртекті емес өріс пайда болады. Егер электродтар арасындағы кернеу айырымын жоғарлатсақ, онда оның кейбір мәнінде, критикалық мәні деп аталатын мәнінде, жағдай сапалы өзгереді. Бұл өрістегі газ молекулалары күштің сызықтық әсері бағыты бойынша ығысатын оң зарядталған иондар мен электрондарға бөлшектене отырып иондалады.
Критикалық мәннен жоғары кернеу айырымына жеткен кезде электрлік разряд құбылысы пайда болады; қараңғыда үшкір ұштың маңайында тәждәк разряд немесе тәж деп аталатын көгілдір жарқырау байқалады. Тәж аймағында кернеу градиенті разрядтан жоғары болады, бірақ газ разряды жергілікті болып табылуының себебі, ұштан алыстау шамасы бойынша өріс кернеулігі азаяды.
Пластина оң зарядталғанда, ал үшкір ұш теріс зарядталған жағдайда пайда болатын теріс иондар платинаға тартылады және электродтар арасында коронадағыдай таңбадағы тұрақты иондық ағын орнайды. Егер электродтар арасына тозаңданған газды жіберсек, онда иондар тозаң бөлшектерімен соқтығысады, оларға корона ие болған таңбадағы зарядты береді; тозаңдарда пластинаға тартыла бастайды және онда тұнады, тек корона аймағына түскен бөлек бөлшектер ол жерде оң зарядталып, теріс өткір ұшта тұнады.
Біртекті емес электр өрісі түтік осі бойынша жұқа өткізгішпен енгізілген цилиндрлік түтікте (1 а - сурет) немесе пластинаның коронирленетін өткізгіштермен (1 б - сурет) біріккен кезінде пайда болуы мүмкін.
1 - сурет. Түтікті (а) және пластиналық (б) электродтар схемалары
Коронирленетін өткізгіш ретінде механикалық және коррозиялық беріктілікті қамтамасыз ететін ең аз диаметрлі өткізгіштерді қолданады.
Электр өрісінде газ (бу) - сұйықтық немесе газ (бу) - қатты дене суспензияларын өңдеу үшін өнеркәсіпте қолданылатын қондырғыларды электрлікфильтрлер деп атайды.
Электрлікфильтрлердегі жұмыс кернеуі 40-75 кВ-ты құрайды. Цилиндрлік шоқ немесе алтықырлы өткізгіш түріндегі тұндыру электродтары бар электрлікфильтрлерді түтіктік деп атайды, тұндыру электродтары пластика формасында болатын электрлікфильтрлерді - пластикалық деп аталады.
Пластикалар арасында газ ағынының бағыты бойынша электрлікфильтрлерді көлденең және тік деп бөледі. Электрлікфильтрлерді қоректендіретін электр тогы тұрақты болуы керек. Токтың полярлығына келетін болсақ, онда теріс иондардың қозғалыс жылдамдығы оң иондардікіне қарағанда жоғары болғандықтан көбінесе теріс тәжді қолданады, теріс тәждің өзі разрядқа бейімділігі аз болады.
Жоғары кернеулі тұрақты ток электр желісі жоқ жерлерде электрлікфильтрлерді қоректендіру үшін кернеуі әдеттегідей айнымалы токты қолданады, оны трансформаторларда жоғарлатып және содан кейін түзеткіштің көмегімен тұрақты токқа түрлендіреді.
Ұстап алынатын бөлшектің түріне және олардың электродтан алыну тәсіліне байланысты электрфильтрлерді құрғақ және дымқыл деп бөледі. Құрғақ электрфильтрлерде электродтың бетін тозаңнан тазалау үшін балғамен соққылау типті қағу қолданылады. Тозаң бункерден құрғақ түрінде шығарылады.
Дымқыл электрфильтрлерде электродтың бетін тозаңнан тазалау сумен жуу арқылы жүзеге асады. Газды қышқылдар мен смола тұманынан тазартуға арналған электрфильтрлерде ұсталған бөлшектерді пластиналық электродтың бетінен өзі ағып кетеді, ал түтікшелік электродтың бетінен - әлсіз қышқылмен периодты түрде жуғанда өзі ағып кетеді.
2 - суретте 100-ден 2500С - қа дейінгі температура кезінде көміртекті газдық қоспадан техникалық көміртекті және тозаң түрлі катализаторы бар катализдік крекинг қондырғыларында катализаторлық тозаңды алу үшін арналған көлденең электрлікфильтрдің құрылымы келтірілген.
2 - сурет. Көлденең электрлік фильтр.
Электрлік фильтр аппараттың барлық қимасы бойымен газдың бірқалыпты таралуын қамтамасыз ететін газды тарату торы 2 орнатылған металл корпустан 5 тұрады. Электрлікфильтрдің активті зонасы пластиналық тұндыру электродтарынан 11 тұрады. Олардың әрқайсысы рамаға 9 ілінген және жүгі бар рама 13 көмегімен керілген бөлек шыбықтар мен коронирленетін электродтар 10 жүйесінен құралады. Тұндыру электродтарының арасындағы қашықтық 300мм. Ұсталған өнімдерді электродтардан алып тастау коронирленетін 8 және тұндыру 12 электродтарын сілкілеу үшін арналған соққылағыш әрекетті механизммен қамтамасыз етіледі.
Қопсыту механизмімен 14 жабдықталған бункерлі электрлікфильтрлер техникалық көміртекті ұстау үшін, қопсыту механизмсіз - катализаторлық тозаңды ұстау үшін қолданылады. Ұсталған бөлшектерді қопсыту және оларды түсіру үздіксіз жүргізіледі.
Қарастырылған құрылымды электрлікфильтрлердің ерекшеліктеріне әрбір өрістің үлкен қимадағы сақтандырғыш клапандардың 1 болуын, сонымен қатар изоляторлық қорапшаларда 7 тозаңның жиналуын болдырмайтын изоляторлардың үрлеу 6 жүйесінің болуын жатқызуға болады.
3 - суретте күкіртқышқылын өндіргенде температурасы 500С болатын хвостовой газдан күкірт қышқылының тұманын ұстап қалу үшін арналған тік түтіктік электрлікфильтрдің құрылымы келтірілген.
Электрлікфильтрдің болат корпусы 7 ішінен қышқылға берік футеровка 8 қабатымен жабылған. Электрлікфильтрдің активті зонасы тұндыру түтігі 6 осі бойымен ілінген. Коронирлейтін электродтардан 5 тұрады. Электродтардың үстінде орналасқан коллектор 3 форсункалар арқылы келіп түсетін ұсталған қышқыл конденсатымен электродтар периодты түрде жуылады. Электродтарды жуған уақытта электрлікфильтрді жоғары кернеуден өшіреді.
3 - сурет. Күкірт қышқылының тұманын ұстап қалу үшін арналған электрофильтр.
Электрофильтрлердің электр өрісінде кез келген бөлшек, тіптен ең ұсағы да, заряд алады және циклондардан айырмашылығы тазалаудың сәйкес ұзақтығында тұнуы мүмкін. Сондықтан электрофильтрлерде майысқақ түтікті маталық фильтрлердегі сияқты 100% - ға жуық газдың тазалану дәрежесін алуға болатындықтан, мұнда тазалау дәрежесі туралы сұрауы техникаға емес экономикаға байланыстырады. Электрофильтрлерің гидравликалық кедергісі циклондар мен маталық фильтрге қарағанда бірнеше есе аз, ол 50*200Па-ды құрайды. Сонымен қатар, электрлікфильтрлер құрылымы бойынша майысқақ түтік фильтрлерден айырмашылығы материалдарды, электрод формаларын және жоғары вольтты изоляторларды қорғау әдістерін сәйкестендіріп таңдау жолымен кез келген өндірістік шарттарға (ыстық газ, дымқыл газ, химиялық активті суспензиялар және т.б.) бейімделеді.
Электрофильтрлердің жұмысын толығымен автоматтандыруға және механизмдеуге болады, ал тазалауға жұмсалатын энергия шығыны салыстырмалы аз - ол 1000 м3 газға орташа 0,5-0,8 кВт-сағ құрайды.
Газды электрлік тазалаудың кемшіліктеріне трансформаторлар мен түзеткіштердің салыстырмалы қымбат тұратындығымен байланысты көп қаржы салуды қажет ететіндігі жатады.
1.2 Электрлік сүзгімен жұмыс жасау, құралдың құрылымы
Түсті металлургия өнеркәсіптеріндегі электрліксүзгілер шаңтозаңдардағы бөлшектерді ұстау үшін қажет, демек сұйықтық тамшыларын, газ ағымдарының өлшенген бөліктерін алады. ұстап қалу үрдістеріне бөлшектердің зарядтары кіреді, демек олардың барлығы электрліксүзгілерге келіп түседі. демек шөгу мен жиналу арқылы шаңды қабаттар тазартылады.Заряд ретінде электрліксүзгілерде бөлшектреді алу үшін электродты жүйелер қажет, демек жоғары кернеуліктегі электродтармен қосылады. біріншісі а) жерсіндірілген құбырдан 1 құралған, демек сымдардан, ал екіншісі б) - тегіс металл жерсіндірілген беттерден, сымдардан тұрады. Екі жағдайларда ғана сымдар арқылы жоғары керенуліктері бар 4, В сымдар қосылады. Олардың арасында электрлік өріс болады, сондықтан тәждік зарядтар арқылы газдар тазартылады. Құрамындағы бөлшектер шөгіп, бөлімдерге жерсіндірілген.
Тәж қуаты түріндегі электрліксүзгілерді құру кезінде жергілікті электрлік өрістер арқылы нақты арту болады, демек біртекті емес электрлік өрістер дамиды. Жоғары кернеуге ие сымдар арқылы біртектілік еместер пайда болып, олардың мөлшер артады. Сондықтан сымдар арқылы тәжді зарядтар орналасып электродтармен қосылылады. Тәждік сымдар ретінде иондық бөлшектер алынған.Тәждік разряд газдарда ауыспалы иондардың электрлік зарядтарымен байланысты. Сондықтан тәждік электродтар арқылы теріс белгідегі кернеулер болады, сондықтан газды ортаның электродтары арқылы қозғалып, теріс иондардың ағымдарын кесіп өтеді. Өлшенген газ бөлшектері теріс зарядты болады.Мұндай жағдайларда электрлік сүзгілерде теріс тәждер болады. Егер осы жинақтаушы электродтар арқылы оң бөлгіліне кернеулер берілсе, онда газды ортаның ішінде иондардың оң ағымдары өтіп, олардың өлшенген бөлшектері оң зарядты болып табылады. Мұндай жағдайларда электрлік сүзгі оң мәнді жинақтары.
Осыған орай электрлік сүзгі бөлшектік зарядтары мен жинақтаушы элеткродтарының потенуиалы біртекті белгімен беріледі, демек элеткрлік өрістегі қозғалыстар бөліктермен шөгіп, оларды жинаушы электродатр деп атаймыз. Осыған орай электроды жүценің бөліктерінде шөктіргіш электродтар болады. шөктіргіш электродтарды құбырлы, ал электродтарды пластиналы деп атаймыз.
Шөктіргіш электродтардың құрылымында үлкен айырмашылықтар болады. осы электродтар арқылы цилиндрлік, көпжақты, платиналы элеткродтар болады. Осы элеткродтарды қималанған вертикалды жолақтармен жасап, торлар мен тоқыма түрінде металл торлармен құрайды.
Қуаттанған бөлшектер белсенді шөктіргіш электродатрмен қозағулы үшін өрісмтердегі кернеулер қажет болады. Тәжденуші мен шөктіргіш электрод арасында байланыс болады.
Кернеулердің орташа мәндері тәжденуші мен шөктіргіш электродтардың арсындағы аралықтарға тура пропорционал, сондықтаносы аралыщқтарды зарядты аралық деп атаймыз. Сондықтан салыстырмыла өлшемдері кіші болады, демек 0,1 - 0,2 м қатарында өректену көздері 25 - 50 кВ. Дегенмен осы зарядты аралықтарды шектегенде олардың өткізу аралары қалыптасып, олар арқылы шөгуші электродтар алынады, осы аралықтар үлкен, сондықтан өндірістік электросүзгілері арқылы үлкен мөлшердегі газ тазарыталды. Яғни көптеген арналар арқылы , олардың аралықтары паралельді болады. Бұл арналар бір ғана корпуста қосылды.
Электродты жүйелердің қалыпты электрлік режимдері газдағы шаң-тозаңдардың дисперсті құрамы мен концентрациларына байланысты. газдар осы электродты жүйемен өткеннен кейін тазартылып, баяу түрінде концентрациялары мен дисперсті құрамы өзгеріп оытрады. Электродты жүйенің бойынша газды аумақтар болады. демек жоғары вольтты қоректену көздері де кездеседі. Осындай учаскелердің сындай учаскелерді электрофильтр өрісі деп атаймыз. Суретте палстиналы сүзгінің үш өрісі берілген, демек олардың барлығы корпус арқылы қосылады.
Электрліксүзгідегі арналардың зарядталған бөлшектері арқылы екі қозғалыс болады: бірі орташа жылдамдықпен газбен бірге құралға барады, демек газ жылдамдығы да тез болады, оны дрейфтік қозғалыс деп атаймыз. Екіншісі шөктіргіш электродтарға қарай бағытталаған. Жылдамдық жоғары болса, бөлшектердің электрліксүзггіге келіп түсуі де жылдам болады. сонда электрлік шаң-тозаң ұстағыштардың тиімділіктері артады, жоғары болады. Дрейфтік жылдамдықтардың кіші болуына байланысты, электрлік сүзгі арқылы құралдармен шаң-тозаңдар ұасталады. Дегенмен электрліксүзгі арқылы газды трактілердің үлкен кедергілері болды, сондықтан олардың бірнеше түрінде алынған. Осылайша құралдың сыйымдылығы артып,басқа да электрлік құралдардың тимділіктері артады. Өткізгіш қаблеті мен газдардың температурасы 400 °С жеткен, ал кейбір жағдайларда температура жоғары болады.
Электрлік ұстау үрдісі кезінде маңызды кезеңдерге электродтардың осьтерне тұрып қалған бөлшектер кіреді. Олар үздіксіз болады, сондықтан тұрақты сумен электродтарды шайып отырса, оларды ылғалды электрліксүзгі деп атаймыз. Электродтарды үнемі сілкіп отырғанда құрғақ электродтар алынады. Соңғы жағдайларда шаң-тозаңды қабаттар осьінде шаң-тозаңдардың бунақтары болады. Сондықтан газ ағымдары қозғалмалы болады. Белгілі болғандай осы бөлшеккер тазартылады. Бұл ағымдарды екінші ретті шаң-тозаңдардың алынуы деп атаймыз.
Газ жылдамдықтары артқан кезде екінші ретті алу артады, демек электродтарды сілку арқылы шаң-тозаңдар қабатты эрозиялармен жанасып шаң-тозаң қабаттарында өзара электродтардың байланыстары болады.
Басқалары электрліксүзгілердің жұмысын нашарлатады. Демек осы кезде пайда болған құбылыстар кезінде газдардың жылдамдығы артып, белсенді орта пайда болады. осы лайша электрлік өрістердегі шаң-тозаңдар алынады. белсенді аумаққа шыққан газдардың жылдамдықтарын теңестіру үшін түтінді парақтар қажет, демек оларды таратқыш торлар немесе құралдар деп атаймыз. Олардың қызметі әртүрілі.
Электрлік сүзгілердің жұмыстары нашарлап, газ ағымларының қозғалыстары арқылы күшті электрлік өрістер пайда болады. 1.7- Суретте тегіс бағыттар арқылы газдардың электродты жүйемен қозғалыстары беріліп, олардың үзік сызықтары арқылы бункерлік жолдары ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz