Фармацевтикалық терминдердің латын тіліндегі дәріптелуі туралы ақпарат
1. Фармацевтикалық терминология туралы жалпы түсінік
2. Дәрілік заттардың трафиалдық атаулары.
3. Дәрі түрлері туралы қысқаша мәліметтер.
2. Дәрілік заттардың трафиалдық атаулары.
3. Дәрі түрлері туралы қысқаша мәліметтер.
Фармацевтикалық терминология– арнайы пәндердің қатарынан тұратын ортақ «фармация» деген атауға біріккен жиынтығы (греk pharmakeia - дәріні шығару және пайдалану). Фармацевтикалық терминология – ортақ «фармация» атауына біріккен синтетика, өсімдік, минерал, жануар әлемінен алынатын дәрілік құралдардың пайда болуы, шығарылуы, пайдалануын зерттейтін арнайы пәндер терминологиясынан тұратын кешен. Бұл кешенде басты орынды дәрілік құралдар номенклатурасы – пайдалануға рұқсат етілген дәрілік заттар мен препараттардың кең көлемдегі жиынтығы алады. Атаулардың құрылымдық типінің және сөз тудыру әдістерін талдауға әсер ететін принциптерді дұрыс түсіну үшін кейбір басты фармацевтикалық терминдермен танысу керек.
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
СӨЖ
Тақырыбы: Фармацевтикалық терминдердің латын тіліндегі дәріптелуі
Орындаған:Жакуляева М.Б.
Тексерген: Билялов Е.Е.
Семей қаласы
2015 жыл
Жоспар:
1. Фармацевтикалық терминология туралы жалпы түсінік
2. Дәрілік заттардың трафиалдық атаулары.
3. Дәрі түрлері туралы қысқаша мәліметтер.
Фармацевтикалық терминология - арнайы пәндердің қатарынан тұратын ортақ фармация деген атауға біріккен жиынтығы (греk pharmakeia - дәріні шығару және пайдалану). Фармацевтикалық терминология - ортақ фармация атауына біріккен синтетика, өсімдік, минерал, жануар әлемінен алынатын дәрілік құралдардың пайда болуы, шығарылуы, пайдалануын зерттейтін арнайы пәндер терминологиясынан тұратын кешен. Бұл кешенде басты орынды дәрілік құралдар номенклатурасы - пайдалануға рұқсат етілген дәрілік заттар мен препараттардың кең көлемдегі жиынтығы алады. Атаулардың құрылымдық типінің және сөз тудыру әдістерін талдауға әсер ететін принциптерді дұрыс түсіну үшін кейбір басты фармацевтикалық терминдермен танысу керек.
1. Дәрі (medicamentum) - аурудың алдын алу, оны емдеу немесе анықтау үшін қолданылатын табиғи немесе синтетикалық зат немесе заттар қосындысы.
2. Дәрілік зат - бір химиялық қосындыдан немесе химиялық элементтен тұратын дәрі.
3. Дәрілік өсімдік шикізаты - медициналық пайдалануға рұқсат етілген өсімдік шикізаты.
4. Дәрілік түр - дәріге берілетін қолдануға ыңғайлы іс жүзінде қажетті емдік әсер тудыратын күй; консистенциясына қарай қатты, жұмсақ және сұйық дәрілік түрлерді ажыратады.
5. Дәрілік препарат (бал.: медикамент, дәрілік препарат) нақтылы бір дәрілік түр күйінде дайындалған дәрі.
6. Әсер ететін зат - терапевтік, профилактикалық, диагностикалық әсер беретін дәрілердің компоненттері.
7. Біріктірілген дәрілер (бал.: қосынды дәрілер, құрама дәрілер) - бір дәрілік қалыпқа екі немесе одан да көп әсер етуші заттар кіретін дәрілердің үлкен тобы.
Дәрілік заттардың тривиалдық атаулары.
Көптеген дәрілік заттар ретінде қолданылатын химиялық қосындылар өзінің қызметінде оларға химиялық номенклатурада берілген атауларын да сақтайды (мырыш оксиды, салицил қышқылы, натрийдің хлориді... ). Бірақ көп жағдайда дәрілік заттар номенклатурасында химиялық қосындылар ғылыми, жүйелік атаулармен емес, тривиалдық атаулармен көрсетілген (лат. trivialis, e - кәдімгі). Бұл атаулар химиктерде келісілген ғылыми жіктелудің айрықша принциптерін емес, құрамын немесе құрылысын бейнелейді. Бұл қатынаста тривиалдық атаулар толығымен жүйелік атауларға жол береді. Алайда жүйелік атаулар дәрілік заттардың атаулары ретінде рецептерде, этикеткаларда, дәріханаларда күрделігіне байланысты тиімді емес. Тривиалдық атаулар қысқа, қолайлы, тек кәсіби емес, жай қатынаста да ыңғайлы. Мыс.:
oo анальгин Analginum (тривиалдық атауы) сал.:1-Фенил - 2, 3- диметил-4- метиламино-пиразолон-5-N -метансульфонат натрия (химиялық жүйелік (ғылыми) атауы)
oo дибазол Dibazolum сал.: 2-Бензилбензимидазола гидрохлорид
Әрбір жаңа дәрінің саудалық атауы қазақ және латын тілінде екі транскрипциялық эквивалеттер түрде бекітіледі. Мысалы: рифампицин - Rifampicinum, Dimedrolum - димедрол.
Дәрінің латын эквиваленті - um жалғаумен аяқталатын 2 септеудегі neutrum зат есімі болады (ілік септікте Gen.sing. жалғау - i). Мысалы: Asparcamum, i n - Aспаркам, tabulettae Asparcami - Aспаркамның таблеткалары, Dibazolum, i n - дибазол, tabulettae Dibazoli - дибазолдың таблеткалары.
Дәрі түрлері туралы қысқаша мәліметтер
Дәрілік түр деп қажетті емдік немесе алдын алу (профилактикалық) әсерін алу үшін дәрілердің қолдануға ыңғайлы түрлерін айтамыз. Дәрілік түрлер коюлануына байланысты қатты, сұйық және жұмсақ болып бӛлінеді.
1. Дәрілік түрлердің жіктелісі:
А) Қатты дәрілік түрлер:
Ұнтақтар pulveres (pulvis, eris m)
Таблеткалар tabulettae (tabuletta, ae f)
Драже (ӛзгермейді) Гранулалар, түйіршіктер granula (granulum, i n )
Пилюлялар pilulae (pilula, ae f)
Карамельдер Caramel Пастилкалар немесе трошелер (Trochisci)
Қоспалар, жинақтар species (Species,ei f Species, erum - plur.)
Капсулалар (capsula, ae f)
В) Сұйық дәрілік түрлер:
Ерітінділер solutiones (solutio, onis f)
Суспензиялар suspensiones (suspensio, onis f)
Эмульсиялар emulsa (emulsum, i n )
Кілегейлер mucilagines (mucilago, inis f)
Тұнбалар infusa (infusum, i n )
Қайнатпалар decocta (decoctum, i n )
Тұндырмалар tincturae (tinctura, ae f)
Сығындылар extracta (extractum, i n ) (құрғақ, қою, сұйық болады).
Микстуралар mixturae (mixtura, ae f )
(Медициналық) майлар olea (oleum, i n )
Шырындар (ӛсімдіктердің) succi (succus, i m )
Шәрбаттар sirupi (sirupus, i m )
Бальзамдар balsama (balsamum, i n )
Тамшылар guttae (gutta,ae f)
C) Жұмсақ дәрілік түрлер:
Жағындылар unguenta (unguentum, i n )
Сықпалар pastae (pasta, ae f)
Линименттер linimenta (linimentum, i n )
Суппозиториялар, балауыздар suppositoria (suppositorium , i n)
Бұласырлар немесе пластырлар emplastra (emplastrum, i n )
Кремдер (cremores)
Дәрілік түрлер туралы қысқаша мәліметтер.
Aerosolum, i n аэрозоль дисперсиялық жүйесін кӛрсететін дәрі түрі
Aerosolum, i n аэрозоль дисперсиялық жүйесін кӛрсететін дәрі түрі
Granulum, i n гранула қатты дәнек дәрілік түр
Gutta, ae f тамшы тамшы түріндегі іштей және сырттай қолдануға арналған
Unguentum, i n жағынды іштей қолдануға арналған жұмсақ дәрілік түр Linimentum, i n линимент сұйық жағынды
Pasta, ae f сықпа 20-25 % аса ұнтақ түріндегі заттары бар жағынды
Emplastrum, i n бұласыр, пластырь сырттай қолдануға арналған дене қызуына жұмсаратын және теріге жабысатын пластикалық масса түріндегі дәрілік түр.
Suppositorium, i n суппозиторий, балауыз бөлмеде қатты және дене қызуына балқитын немесе дене қызуына еритін дәрілік түрі, егер суппозиторий қынапқа еңгізілсе, ол suppositorium vaginale деп аталады.
Pulvis, eris m ұнтақ ішкі, сыртқы немесе инфекциялық қолдануға арналған дәрілік түр.
Tabuletta, ae f таблетка дәрілік заттарды және дәрілік қосындылар мен көмекше заттарды престеу нәтижесінде алынатын мөлшерлік дәрі түрі. ... жалғасы
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
СӨЖ
Тақырыбы: Фармацевтикалық терминдердің латын тіліндегі дәріптелуі
Орындаған:Жакуляева М.Б.
Тексерген: Билялов Е.Е.
Семей қаласы
2015 жыл
Жоспар:
1. Фармацевтикалық терминология туралы жалпы түсінік
2. Дәрілік заттардың трафиалдық атаулары.
3. Дәрі түрлері туралы қысқаша мәліметтер.
Фармацевтикалық терминология - арнайы пәндердің қатарынан тұратын ортақ фармация деген атауға біріккен жиынтығы (греk pharmakeia - дәріні шығару және пайдалану). Фармацевтикалық терминология - ортақ фармация атауына біріккен синтетика, өсімдік, минерал, жануар әлемінен алынатын дәрілік құралдардың пайда болуы, шығарылуы, пайдалануын зерттейтін арнайы пәндер терминологиясынан тұратын кешен. Бұл кешенде басты орынды дәрілік құралдар номенклатурасы - пайдалануға рұқсат етілген дәрілік заттар мен препараттардың кең көлемдегі жиынтығы алады. Атаулардың құрылымдық типінің және сөз тудыру әдістерін талдауға әсер ететін принциптерді дұрыс түсіну үшін кейбір басты фармацевтикалық терминдермен танысу керек.
1. Дәрі (medicamentum) - аурудың алдын алу, оны емдеу немесе анықтау үшін қолданылатын табиғи немесе синтетикалық зат немесе заттар қосындысы.
2. Дәрілік зат - бір химиялық қосындыдан немесе химиялық элементтен тұратын дәрі.
3. Дәрілік өсімдік шикізаты - медициналық пайдалануға рұқсат етілген өсімдік шикізаты.
4. Дәрілік түр - дәріге берілетін қолдануға ыңғайлы іс жүзінде қажетті емдік әсер тудыратын күй; консистенциясына қарай қатты, жұмсақ және сұйық дәрілік түрлерді ажыратады.
5. Дәрілік препарат (бал.: медикамент, дәрілік препарат) нақтылы бір дәрілік түр күйінде дайындалған дәрі.
6. Әсер ететін зат - терапевтік, профилактикалық, диагностикалық әсер беретін дәрілердің компоненттері.
7. Біріктірілген дәрілер (бал.: қосынды дәрілер, құрама дәрілер) - бір дәрілік қалыпқа екі немесе одан да көп әсер етуші заттар кіретін дәрілердің үлкен тобы.
Дәрілік заттардың тривиалдық атаулары.
Көптеген дәрілік заттар ретінде қолданылатын химиялық қосындылар өзінің қызметінде оларға химиялық номенклатурада берілген атауларын да сақтайды (мырыш оксиды, салицил қышқылы, натрийдің хлориді... ). Бірақ көп жағдайда дәрілік заттар номенклатурасында химиялық қосындылар ғылыми, жүйелік атаулармен емес, тривиалдық атаулармен көрсетілген (лат. trivialis, e - кәдімгі). Бұл атаулар химиктерде келісілген ғылыми жіктелудің айрықша принциптерін емес, құрамын немесе құрылысын бейнелейді. Бұл қатынаста тривиалдық атаулар толығымен жүйелік атауларға жол береді. Алайда жүйелік атаулар дәрілік заттардың атаулары ретінде рецептерде, этикеткаларда, дәріханаларда күрделігіне байланысты тиімді емес. Тривиалдық атаулар қысқа, қолайлы, тек кәсіби емес, жай қатынаста да ыңғайлы. Мыс.:
oo анальгин Analginum (тривиалдық атауы) сал.:1-Фенил - 2, 3- диметил-4- метиламино-пиразолон-5-N -метансульфонат натрия (химиялық жүйелік (ғылыми) атауы)
oo дибазол Dibazolum сал.: 2-Бензилбензимидазола гидрохлорид
Әрбір жаңа дәрінің саудалық атауы қазақ және латын тілінде екі транскрипциялық эквивалеттер түрде бекітіледі. Мысалы: рифампицин - Rifampicinum, Dimedrolum - димедрол.
Дәрінің латын эквиваленті - um жалғаумен аяқталатын 2 септеудегі neutrum зат есімі болады (ілік септікте Gen.sing. жалғау - i). Мысалы: Asparcamum, i n - Aспаркам, tabulettae Asparcami - Aспаркамның таблеткалары, Dibazolum, i n - дибазол, tabulettae Dibazoli - дибазолдың таблеткалары.
Дәрі түрлері туралы қысқаша мәліметтер
Дәрілік түр деп қажетті емдік немесе алдын алу (профилактикалық) әсерін алу үшін дәрілердің қолдануға ыңғайлы түрлерін айтамыз. Дәрілік түрлер коюлануына байланысты қатты, сұйық және жұмсақ болып бӛлінеді.
1. Дәрілік түрлердің жіктелісі:
А) Қатты дәрілік түрлер:
Ұнтақтар pulveres (pulvis, eris m)
Таблеткалар tabulettae (tabuletta, ae f)
Драже (ӛзгермейді) Гранулалар, түйіршіктер granula (granulum, i n )
Пилюлялар pilulae (pilula, ae f)
Карамельдер Caramel Пастилкалар немесе трошелер (Trochisci)
Қоспалар, жинақтар species (Species,ei f Species, erum - plur.)
Капсулалар (capsula, ae f)
В) Сұйық дәрілік түрлер:
Ерітінділер solutiones (solutio, onis f)
Суспензиялар suspensiones (suspensio, onis f)
Эмульсиялар emulsa (emulsum, i n )
Кілегейлер mucilagines (mucilago, inis f)
Тұнбалар infusa (infusum, i n )
Қайнатпалар decocta (decoctum, i n )
Тұндырмалар tincturae (tinctura, ae f)
Сығындылар extracta (extractum, i n ) (құрғақ, қою, сұйық болады).
Микстуралар mixturae (mixtura, ae f )
(Медициналық) майлар olea (oleum, i n )
Шырындар (ӛсімдіктердің) succi (succus, i m )
Шәрбаттар sirupi (sirupus, i m )
Бальзамдар balsama (balsamum, i n )
Тамшылар guttae (gutta,ae f)
C) Жұмсақ дәрілік түрлер:
Жағындылар unguenta (unguentum, i n )
Сықпалар pastae (pasta, ae f)
Линименттер linimenta (linimentum, i n )
Суппозиториялар, балауыздар suppositoria (suppositorium , i n)
Бұласырлар немесе пластырлар emplastra (emplastrum, i n )
Кремдер (cremores)
Дәрілік түрлер туралы қысқаша мәліметтер.
Aerosolum, i n аэрозоль дисперсиялық жүйесін кӛрсететін дәрі түрі
Aerosolum, i n аэрозоль дисперсиялық жүйесін кӛрсететін дәрі түрі
Granulum, i n гранула қатты дәнек дәрілік түр
Gutta, ae f тамшы тамшы түріндегі іштей және сырттай қолдануға арналған
Unguentum, i n жағынды іштей қолдануға арналған жұмсақ дәрілік түр Linimentum, i n линимент сұйық жағынды
Pasta, ae f сықпа 20-25 % аса ұнтақ түріндегі заттары бар жағынды
Emplastrum, i n бұласыр, пластырь сырттай қолдануға арналған дене қызуына жұмсаратын және теріге жабысатын пластикалық масса түріндегі дәрілік түр.
Suppositorium, i n суппозиторий, балауыз бөлмеде қатты және дене қызуына балқитын немесе дене қызуына еритін дәрілік түрі, егер суппозиторий қынапқа еңгізілсе, ол suppositorium vaginale деп аталады.
Pulvis, eris m ұнтақ ішкі, сыртқы немесе инфекциялық қолдануға арналған дәрілік түр.
Tabuletta, ae f таблетка дәрілік заттарды және дәрілік қосындылар мен көмекше заттарды престеу нәтижесінде алынатын мөлшерлік дәрі түрі. ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz