Шығыс Қазақстан - Қазақстан Республикасындағы ірі өнеркәсіптік, энергетикалық, транспорттық, мәдени аймақ



Жоспар

1. Жалпы сипаттама
2. Табиғаты
3. Тарих
4. Экономика
Жалпы сипаттама
Шығыс Қазақстан - Қазақстан Республикасындағы ірі өнеркәсіптік, энергетикалық, транспорттық, мәдени аймақ.
Қазақстан Республикасының солтүстік шығысында Жоғары Ертіс алабына орналасқан. Шығысын Сарыарқаның төбелі жазық шығыс жиегі алып жатыр. Жер көлемі 283,3 мың кв км. (Қазақстанның жер көлемінің 10,2 проценті). Солтүстігінде Ресей Федерациясының Алтай өлкесімен, шығысында және оңтүстік шығысында Қытай Халық Республикасымен шектесіп жатыр.
Халқы
Халық саны 1455,4 мың адам; оның ішінде қала халқы - 58,9%; ауыл халқы - 41, 1 % .
Халықтың орташа тығыздығы: 1 кв. км - 5,1 адам.
Көп таралған этностар- қазақтар мен орыстар (90% аса)
Әкімшілік бөліктері: шағын қалалар -9 (Өскемен қаласынан басқа), аудандар - 15.
Әкімшілік орталығы: Өскемен қаласы (294,5 мың адам)
Астанаға дейінгі қашықтық - 1038 км.
Жетекші өндіріс орындары: Түсті металлургия, машина жасау, прибор жасау, кен өндіру, энергетика, құрылыс, орман және ағаш өндірісі, жеңіл және тамақ өнеркәсібі.
Аграрлық сектор бағыттары: Өсімдіктану ( дәнді дақылдар, азық-түлік, бау-бақша ); Мал шаруашылығы ( ірі-қара мал, жылқы ,қой т.б.)
Транспорт түрлері: Әуе, темір жол, автомобиль, су.
Облыста: 11 мұражай, 104 аурухана, 410 амбулаториялық - поликлиникалық мекеме. (Облыстық статистика басқармасының мәліметі бойынша http://www.eastonline.kz )

Пән: Экономикалық география
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:   
Жоспар

Жалпы сипаттама

Табиғаты

Тарих

Экономика

Жалпы сипаттама

Шығыс Қазақстан - Қазақстан Республикасындағы ірі өнеркәсіптік,
энергетикалық, транспорттық, мәдени аймақ.
Қазақстан Республикасының солтүстік шығысында Жоғары Ертіс алабына
орналасқан. Шығысын Сарыарқаның төбелі жазық шығыс жиегі алып жатыр. Жер
көлемі 283,3 мың кв км. (Қазақстанның жер көлемінің 10,2 проценті).
Солтүстігінде Ресей Федерациясының Алтай өлкесімен, шығысында және оңтүстік
шығысында Қытай Халық Республикасымен шектесіп жатыр.
Халқы
Халық саны 1455,4 мың адам; оның ішінде қала халқы - 58,9%; ауыл халқы
- 41, 1 % .
Халықтың орташа тығыздығы: 1 кв. км - 5,1 адам.
Көп таралған этностар- қазақтар мен орыстар (90% аса)
Әкімшілік бөліктері: шағын қалалар -9 (Өскемен қаласынан басқа),
аудандар - 15.
Әкімшілік орталығы: Өскемен қаласы (294,5 мың адам)
Астанаға дейінгі қашықтық - 1038 км.
Жетекші өндіріс орындары: Түсті металлургия, машина жасау, прибор
жасау, кен өндіру, энергетика, құрылыс, орман және ағаш өндірісі, жеңіл
және тамақ өнеркәсібі.
Аграрлық сектор бағыттары: Өсімдіктану ( дәнді дақылдар, азық-түлік,
бау-бақша ); Мал шаруашылығы ( ірі-қара мал, жылқы ,қой т.б.)
Транспорт түрлері: Әуе, темір жол, автомобиль, су.
Облыста: 11 мұражай, 104 аурухана, 410 амбулаториялық - поликлиникалық
мекеме. (Облыстық статистика басқармасының мәліметі бойынша
http:www.eastonline.kz )
 

Табиғаты

Табиғи – климаттық зонасына әркелкілік тән. Аймақ өңірін –таулы, таулы-
орманды, орман-тоғайлы, далалы, шөлді, шөлейтті, ландшафт алып жатыр. Кенді
Алтай және Оңтүстік Алтай жеріне Қалба, Сауыр-Тарбағатай таулары
орналасқан. Таулардың биіктігі- 800ден 1500 м-ге дейін, Алтайдың шығысы-
3000 м-ден-4000 м. аралығында. (Мұзтау тауы-4506 метр). Алтайдың Қазақстан
бөлігінде 350 мұздық бар. Жалпы көлемі 99.1 кв. км-ге орналасқан.
Шығыс Қазақстан облысы пайдалы қазындыларға өте бай. Мұнда мырыш,
қорғасын, мыс, күміс, кадмий, сурьма,мышьяк, темір, күкірт, висмут, индий,
калий, селен, теллур, сынап, қалайы, тантал, молибден, вольфрам, титан,
никель, кобальт, көмір және т.б кездеседі. Кенді Алтайдың полиметалл кен
орындары - Лениногор, Зырян, Березовка, Белоусовка, Глубокое, Бұқтырма,
Тишин рудниктері. Климаты тым континенттік, оңтүстік шығысына қарай
континенттілігі арта түседі. Тау етектері мен төменгі беткейлерінің климаты
ылғалды. Қысы суық, жазық өңірінде қар жамылғысы өте жұқа, жазы ұзақ,
ыстық. Қыста абсолюттік минимальдық температурасы –52 градус, максимальды
температурасы жазда + 46 градус. Атмосферадағы жауын-шашын мөлшері барлық
жерінде біркелкі емес. Жылына- тау бөктеріне 400-500 мм, таулы бөлігіне
1000-1500 мм., Зайсан қазан шұңқырына –130-200мм. ылғал түседі. Облыстың
солтүстігінде вегатациялық кезеңнің ұзақтығы –176 сөтке, оңтүстігінде-198
сәтке.
Облыста республика көлеміндегі су қоймасының 40% -і шоғырланған. Кенді
Алтай өңірі арқылы ұзындығы 10 000 км. асатын 800 өзен ағады.
Басты өзені Ертіс, және оның салалары Қалжыр, Күршім, Бұқтырма, Шар,Үлбі,
Уба, Қызылсу. Ең үлкен көлдері- Марқакөл , Зайсан, Алакөл, Сасықкөл. Ертіс
өзені бойында Бұқтырма, Өскемен бөгендері салынған. Зайсан көлі Бұқтырма су
электр станциясы салынғаннан кейін үлкен бөгенге айналды. Көлемі 1га.- дан
528 кв.км. жететін 2000 нан астам көл бар. Олардың ішіндегі ең ірілері –
Марқакөл, Зайсан, Сібе, Рахман қайнары, Кемеркөл, Сасықкөл, Алакөл. Таулы
аймақтардың солтүстігінде (теңіз деңгейінен) 400ден- 800 метрге дейінгі
биіктікте және оңтүстікте 600ден –1300 ге дейін бозды –бетегелі және бұталы
өсімдіктер жапқан таулы-далалық белдеулік кетеді: тау беткейлерінде -
(тобылғы, итмұрын, ырғай, қараған, долана; өзен жағалауларында - тал,
итмұрын, шәңгіш, қарақат, шырмауық, бүлдірген). Солтүстікте 800 ден
–1700м.ге дейінгі және оңтүстікте 2300м-ге дейінгі биіктікте орманды
белдеулік алып жатыр ( қайың, көк терек, терек, бал қарағай, шырша,
самырсын, қарағай және алуан түрлі өсімдіктер).
Облыстың орманды алқабы 2 млн. га. жерге орналасқан. 2000м.-ден 3000м.
аралығын альпі биіктері мен көгалдары алып жатыр.
Облыс -республикамыздағы – дәрі – дәрмек жасап шығару өндірісі үшін емдік
қасиеті жоғары өсімдіктерді әзірлеудің және жабдықтаудың бірден – бір орны
болып табылады. Облыстың жануарлар дүниесі алуан түрлі жан- жануарлар мен
аңдарға, жәндіктерге бай. ( бұлғын, құндыз, тиін, күзен, түлкі,
саршұнақ,суыр, борсық, қасқыр, аю, марал, теңбіл бұғы, қоян, арқар т.б.
мекендейді. Өзендері мен көлдерінде балықтың 33 түрі бар( табан, сазан,
шортан, ақ қайран, тұқы және т.б.). Құстардан: аққу, қара ләйлек, қаз,
тырна, ақ шағала, үйрек т.б. мекендейді. Өлкенің ғажайып табиғатын қорғау
мақсатында – Марқакөл, Батыс-Алтай, Тарбағатай, Алакөл, Төменгі Тұрғысын
тәрізді т.б. қорықтар бар. Облыстың топырақ-өсімдік жамылғысына биіктік
белдеулік тән. Жазық бөлігінде негізінен қара, қоңыр, сұр топырақ қабаттары
қалыптасқан. Солтүстік батысындағы жазықтың қара топырағында шөпті далалық
өсімдік өседі. Ертістің сол жағасында бозды-бетегелі, Зайсан қазан
шұңқырындағы қоңыр топырақта жусанды-бетегелі өсімдіктер өседі. Облыстың
жануарлар дүниесі алуан түрлі , терісі бағалы аңдарға бай. Бұлғын, құндыз,
тиын, күзен,түлкі, саршұнақ, суыр, борсық, қасқыр, аю, марал, теңбіл бұғы
мекендейді.
Ертіс пен Зайсанда балықтың 33 түрі бар, табан, сазан, шортан, көксерке,
аққайран, тұқы және т.б. Қазіргі кезеңде облыс аймақтарында Семей атом
полигонының 40 жылдан бергі зардаптарын жою; облыс халқының денсаулығын
жақсарту, ауа мен ауыз су тазалығы тәрізді мәселелер алаңдаушылық туғызып
отыр. Өндіріс орындарының зиянды қалдықтарын жою, аймақтың су бассейнін
тазарту және Батыстың жаңа технологиясын қабылдау; табиғат қорғау
жұмыстарына кадрлар әзірлеу; халық арасында экологиялық – ағарту жұмыстарын
жүргізу қажеттілігі туындауда.
Біз өз өлкеміздің әсем табиғатын сақтап қалу үшін, халқының жарқын өмір
сүруін қалаймыз; сонымен бірге, жер бетінде таза экологиялық ахуалдың
орнығуы үшін күресуші жандармен ниеттес екенімізді білдіре отырып,
бірлесуге шақырамыз және қолдау күтеміз. Әлемнің алтын алқасы, інжу-маржаны
атанған Кенді Алтай осындай жер.
 

Тарих

 
Бір сәт Шығыс өңірінің тарихына ой жүгіртіп көрелік. Шығыс
Қазақстанның жер көлемі-Оңтүстік Сібір мен Жетісуды және Орталық Азияны бір-
бірімен жалғастырып шектесіп жатыр. Бұл ғажап өлкенің таулы ормандары,
аққан өзендері, аң құстары, қазба байлықтары адам баласын ежелден-ақ өзіне
тартқан. Мұны алғашқы адамның мекен жайлары, қола дәуіріндегі кең шығару
орындары, тастарға салынған суреттер мен таңба белгілері дәлелдеп отыр. Бұл
кескіндер Қалба, Шыңғыстау, Тарбағатай тауларында ертеде- ақ аң аулап,мал
баққан елдердің бейнелеу өнері мен алғашқы жазу түрлері туралы аса маңызды,
құнды деректер береді. Шығыс аймағы Алтайдың Түркі қағандығының алғашқы
орталығы болғаны тарихтан белгілі.
Археологиялық қазба жұмыстары - бұл өлкенің ата-бабаларымыздың көне
мәдениетінің қасиетті бесігі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Алматы қаласындағы экономиканы мемлекеттік реттеу ерекшеліктері
Орталық азия аймағындағы қытайдың экономикалық ұстанымдары
Қазақстан және Жапония қазіргі кездегі өзара қарым-қатынас стратегиясы
ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ АЙМАҚТАРДЫҢ ДАМУЫНЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ПОТЕНЦИАЛЫН БАҒАЛАУ
Экономиканы басқарудың жаңа бағыты – кластерлік жүйенің бәсекелік ортаны дамытудағы теориялық және практикалық аспектілерін зерттеу
Қазақстан Республикасындағы туристік кластердің қалыптасуы: мәселелері мен болашағы
Орталық Азия мемлекеттері жаңа мемлекеттілік құру сатысында
Қазақстан Республикасының аймақтық даму мәселелері
Логистикалық теорияның аспектілері: мәні және міндеттері
Қазақстан мен Грузия арасындағы қарым – қатынастар
Пәндер