Көп қоректі зиянкестер шегірткелер және негізгі түрлері туралы
1. Ауыл щаруашылығы дақылдарына зиян келтіретін көп қоректі зиянкестер.
2. Олармен күресу шаралары.
3. Астық дақылдарының кеміргіш зиянды жәндіктері және олармен күресу шаралары.
4. Қорытынды.
5. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
2. Олармен күресу шаралары.
3. Астық дақылдарының кеміргіш зиянды жәндіктері және олармен күресу шаралары.
4. Қорытынды.
5. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
Ауыл щаруашылығы дақылдарына зиян келтіретін көп қоректі зиянкестердің түрлері Brachiera-қысқа мұрттылар отряд тармағына,Acrididae-нағыз шегірткелер тұқымдасына,Dolichocera –ұзын мұртылар отряд тармағына,Gryllida-бұзаубас тұқымдасына, Tettigoniida-шешек тұқымдасына, Gryllidae-шілделік (қара шегіртке)тұқымдасына жатады.
Зиянды шегірткелер. Қазақстанның солтүстігінде таралғандары:итальяндық прус-Calliptamus italicus italicus L.;кресті кішкене саяқ шегіртке Dociosturus drevicolis Ev.;ақжолақты - Chortippus albomarginatus D.C.;кресті- Pararcyptera F W .
Азиялық шегіртке Loocust amiqratoria miqratoria L.тұрақты қоныстары Қазақстанның оңтүстік жартысындағы қамыс пен құрғақ өсетін жерлер осы ,стациялардан олар басқа алыс аймақтарға тарала алады.
Зиянды шегірткелер. Қазақстанның солтүстігінде таралғандары:итальяндық прус-Calliptamus italicus italicus L.;кресті кішкене саяқ шегіртке Dociosturus drevicolis Ev.;ақжолақты - Chortippus albomarginatus D.C.;кресті- Pararcyptera F W .
Азиялық шегіртке Loocust amiqratoria miqratoria L.тұрақты қоныстары Қазақстанның оңтүстік жартысындағы қамыс пен құрғақ өсетін жерлер осы ,стациялардан олар басқа алыс аймақтарға тарала алады.
1.Агибаева А.Ж.;Тулеева А.К.;Сулейменова З.Ш. «Ауылшаруашылық дақылдарын зиянкестер мен аурулардан қорғау.»6-8беттер.
2.Каламов Б.Х. Ауылшаруашылық дақылдарын зиянкестер мен аурулардан қорғау.»пәніне арналған оқу-әдістемелік материалдар.3-10беттер.
3. Сағитов А.О., Джаймурзина А.А., Туленгутова К.Н., Карбозова Р.Д. «Ауылшаруашылық фитопатологиясы». Алматы, 2000, 216 б.
2.Каламов Б.Х. Ауылшаруашылық дақылдарын зиянкестер мен аурулардан қорғау.»пәніне арналған оқу-әдістемелік материалдар.3-10беттер.
3. Сағитов А.О., Джаймурзина А.А., Туленгутова К.Н., Карбозова Р.Д. «Ауылшаруашылық фитопатологиясы». Алматы, 2000, 216 б.
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министірлігі Семей қаласының Шәкәрім атындығы мемлекеттік университеті.
СӨЖ
Көп қоректі зиянкестер шегірткелер және негізгі түрлері..
Тобы:АГ - 413
Орындаған:Қыдырқұлова Ә.Д.
Тексерген:. Каламов Б.К.
Семей 2015ж
Жоспары:
1. Ауыл щаруашылығы дақылдарына зиян келтіретін көп қоректі зиянкестер.
2. Олармен күресу шаралары.
3. Астық дақылдарының кеміргіш зиянды жәндіктері және олармен күресу шаралары.
4. Қорытынды.
5. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
Ауыл щаруашылығы дақылдарына зиян келтіретін көп қоректі зиянкестердің түрлері Brachiera-қысқа мұрттылар отряд тармағына,Acrididae-нағыз шегірткелер тұқымдасына,Dolichocera - ұзын мұртылар отряд тармағына,Gryllida-бұзаубас тұқымдасына, Tettigoniida-шешек тұқымдасына, Gryllidae-шілделік (қара шегіртке)тұқымдасына жатады.
Зиянды шегірткелер. Қазақстанның солтүстігінде таралғандары:итальяндық прус-Calliptamus italicus italicus L.;кресті кішкене саяқ шегіртке Dociosturus drevicolis Ev.;ақжолақты - Chortippus albomarginatus D.C.;кресті- Pararcyptera F W .
Азиялық шегіртке Loocust amiqratoria miqratoria L.тұрақты қоныстары Қазақстанның оңтүстік жартысындағы қамыс пен құрғақ өсетін жерлер осы ,стациялардан олар басқа алыс аймақтарға тарала алады.
Мароккалық шегіртке Dociostaurus maroccanus Thunb.Қазақстаның оңтүстіктігінде таралған (Оңтүстік Қазақстан,Жамбыл обылыстары).
Азиялық,марокколық,итальяндық шегірткелер,ал анда санда тұрандық және шөл далалық шегірткелер кезеңдік өзгерістерге ұшырайды.Олардың үйірленуі кезінде бір шаршы метрде жүз және одан да көп дернәсілдері болады.Үйірлі шегірткелердің сандары көбейген кезде,алғашқыда дернәсіл жиынтығы (кулиги),кейін олардан шегіртке табындары пайда болады.Барлық шегірткелердің ұзынша денесі,секіруге қолайлы артқы аяқтары, кеміргіш ауыздары,қатты дамыған алдыңғы кеудесі,жіңішке үстіңгі қанаты жалпақ,желпуіш тәрізді артқы қанаттары болады.Жылына бір ұрпақ береді.Ол ұрғашы шегірткенің арнаулы бөліп шығаратын сұйық затымен қатайған топырақтан жасалған күбіршеде жұмыртқа күйінде қыстайды.Олар тың жерлерде,жайылымдарда,құмдардың әр шетінде және т.б. жерлерде орналасады.Дернәсілдер жұмыртқалардан әр мезгілде шығады.Дернәсіл ересек шегірткеге ұқсас келеді.Дернәсілдер және ересек шегірткелер әр түрлі өсімдіктерді :дәнді және майлы дақылдарды,көкеністерді ,жайылымдар мен шабындықтарды зақымдайды.Олар құрғашылық кезінде табиғи өсімдіктер күйіп кеткенде өте қауіпті болады.Тым көп көбейген жағдайда егістіктер мен жайылымдарға қатты зиян келтіреді,олардың жер бетіндегі биомасса бөліктерін құртып жібереді.Шегірткелердің көп жылдық даму динамикасында жаппай көбеюлері мен депрессиялық фазалар кезектксіп отырады.
Бұзаубастар.Жердің астында тіршілік етеді.Орта жастағы дернәсілдері және ересектері жердің астында 1м дейінгі тереңдікте тіршілік етеді.Өмір сүру циклі 1жылдан көп уақытқа созылады.Мамырдың аяғында маусым айында аналықтары 10-20см тереңдікте,арнаулы ұяларға 150-300данадан жұмыртқасалады.Бұзаубастар алдыңғыаяқтарының көмегімен топырақтың үстіңгі қабатында жолдар салады,50ден аса өсімдіктің тамырын, сабақтарының жер асты бөлігін ,өскіндерін және тұқымдарын жеп зиян келтіреді.Олар ылғалды,суармалы жерлерді,негізінен көкеніс алқаптарын мекендейді.Жылы жайларда темекінің,көкеністердің және т.б. мәдени өсімдіктердің көшеттеріне өте көп зиян тигізеді.Көп тараған түрлері:кәдімгі және біртікенекті бұзаубастар.
Шешектер.Құрғақшылық жылдары сандары өте көп болғанда егінге,көкеніс дақылдарына,майлы дақылдарға және жеміс ағаштарына зиян келтіреді.Антенналары денесінен ұзын ,үлкен зиянкестер.Жылына бір рет ұрпақ береді. Жұмыртқалары топырақта ,өсімдіктерде және олардың ұлпаларында қыстайды.Аса зияндылары - жасыл және сұр шешекткр.
Шілделіктер.Орташа және үлкен,жалпақ денелі зиянкестер.Түнде тіршілік етеді. Топырақ түйірлерінің астында ,жапырақтарда нимфалар (ақырғы жастағы дернәсілдер)қыстайды.Ылғалды,суарма лы жерлерде көкеністердің майлы және дәнді дақылдардың бүлдіргеннің жапырақтары мен сабақтарының төменгі бөліктерін жейді.Өсімдіктерге зиян келтіретіндері-далалық және бордо шілделіктері.
Күресу шаралары:Ерте күзде сүдігер жырту және отамалы дақылдардың қатар аралықтарын өңдеу арқылы бұзаубастардың ,шекшектердің және шілделіктердің көбеюіне жол бермеуге болады.Көкеніс өсірушілер бұзаубастар маен күресу үшін арнаулы жырашықтарды пайдаланады.
Күресу шаралары:Зиянды шегірткелердің дернәсілдеріне қарсы күресу шаралары олардың сандарына бақылау жасаудың нәтижесіне қарап жүргізіледі.Алдың алу шаралары маңыздысы ерте көктемде шегірткелер табылған егістік танаптарды біз тұмсықты,немесе дискілі тырмалармен өндеу.Сонымен бірге танап аралықтарын,танаппен шектесетін тың және егін егілмейтін жерлерді де өңдеу қажет.Егін алқаптарында жою шаралары инсектициттермен Тізім бойынша саяқ шегірткелердің дернәсілдер саны 8-10данам2 ал үйірлі шегірткелердің дернәсілдер саны 5және одан да көп данам2 болғанда жүргізіледі.Дернәсілді есепке алу жұмыстарын таңертеңгілікте немесе кешкілікте маршрутпен жүріп 100м сайын әрқайсысы 1 м2 алаңқайда көзбен шолып жүргізіледі немесе рамканың көмегімен әрбір секірген шегірткені есептеп,кейін 1 м2 қаншаболатындықтарын анықтайды.Егер бір станцияда мекендеген шегірткелердің түрі көп болса,жұмыртқалардан әр мезгілде шықса және жастары әр түрлі болған жағдайда ұзақ уақыт әсер ететін интектициттерді пайдаланған дұрыс.
Дәннің сұр көбелегі-Apamea anceps Schift(Noctuidae-түн көбелектер тұқымдасы,Lepidoptera-қабыршақ қанаттылар отряды).Көбелектерінің алғы қанаттарының түсі қоңыр реңді аралас сұр не болмаса күңгірт сұр,ал артқы қанаттары сұр немесе ақшыл сұр болады.Жоғары жастагы жұлдызқұрттар күңгірт сұр,арқа жағынан бойлай жолақтар орналасады.Дене ұзындығы-25-35мм.Жұлдызқұрттар топырақта қыстайды.Көктемде олар қуыршақтанады.Жазда маусым айының ортасына қарай көбелекке айналады және олардың ұшуы байқалады.Жұмыртқаларын масақшыларындағы гүлді қабыршақтарының астына салады.Дәннің сұр көбелектің өсімталдығы өте жоғары,қолайлы жағдайлар болғанда 2000-3000-ға дейін жұмыртқа салады.Жылына 1 ұрпақ дамиды.Жұлдызқұрттар бидайды,қарабидайды,кей-кейде арпаны зақымдайды.Төменгі жастағы жұлдызқұрттар дәннің ішінде қоректеніп,қабығын ғана қалдырады.Төрт жастан бастап олар ашық қоректенеді.Ашық қоректену барысында дәндерді сыртынан кеміріп тастайды.Өнім жинағаннан кейін топыраққа түскен дәндермен қоректенеді.Бидайды қайталама себужәне ұсынылған оңтайлы мерзімінен ерте себу,жылы қыс және тіршілік кезеңінде ылғалды ауа райы дәннің сұр көбелегінің көбеюіне қолайлы жағдай туғызады.
Күресу шаралары.Күзгі және көктемгі зерттеу көрсеткіші бойынша қажетті шешімдер қабылданады.Жұлдызқұрттардың қыстап шыққан санын 8-16 үлгілі алаңдарда әр үлгі 0,25м топырақ тереңдігі 15см дейін қазып,тығыздығын анықтайды.Тексеруде тіршілік қабілетін сақтаған 2-3 жұлдызқұрттарм табылса, топырақты өңдну қажет.Кулътиватор не болмаса тегершік құралдармен 6-8см тереңдікке өңдейді.
Жаздық бйдайды оңтайлы-кеш уақытта сепсе, өсімдіктердің масақтануына көбелектердің ... жалғасы
СӨЖ
Көп қоректі зиянкестер шегірткелер және негізгі түрлері..
Тобы:АГ - 413
Орындаған:Қыдырқұлова Ә.Д.
Тексерген:. Каламов Б.К.
Семей 2015ж
Жоспары:
1. Ауыл щаруашылығы дақылдарына зиян келтіретін көп қоректі зиянкестер.
2. Олармен күресу шаралары.
3. Астық дақылдарының кеміргіш зиянды жәндіктері және олармен күресу шаралары.
4. Қорытынды.
5. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
Ауыл щаруашылығы дақылдарына зиян келтіретін көп қоректі зиянкестердің түрлері Brachiera-қысқа мұрттылар отряд тармағына,Acrididae-нағыз шегірткелер тұқымдасына,Dolichocera - ұзын мұртылар отряд тармағына,Gryllida-бұзаубас тұқымдасына, Tettigoniida-шешек тұқымдасына, Gryllidae-шілделік (қара шегіртке)тұқымдасына жатады.
Зиянды шегірткелер. Қазақстанның солтүстігінде таралғандары:итальяндық прус-Calliptamus italicus italicus L.;кресті кішкене саяқ шегіртке Dociosturus drevicolis Ev.;ақжолақты - Chortippus albomarginatus D.C.;кресті- Pararcyptera F W .
Азиялық шегіртке Loocust amiqratoria miqratoria L.тұрақты қоныстары Қазақстанның оңтүстік жартысындағы қамыс пен құрғақ өсетін жерлер осы ,стациялардан олар басқа алыс аймақтарға тарала алады.
Мароккалық шегіртке Dociostaurus maroccanus Thunb.Қазақстаның оңтүстіктігінде таралған (Оңтүстік Қазақстан,Жамбыл обылыстары).
Азиялық,марокколық,итальяндық шегірткелер,ал анда санда тұрандық және шөл далалық шегірткелер кезеңдік өзгерістерге ұшырайды.Олардың үйірленуі кезінде бір шаршы метрде жүз және одан да көп дернәсілдері болады.Үйірлі шегірткелердің сандары көбейген кезде,алғашқыда дернәсіл жиынтығы (кулиги),кейін олардан шегіртке табындары пайда болады.Барлық шегірткелердің ұзынша денесі,секіруге қолайлы артқы аяқтары, кеміргіш ауыздары,қатты дамыған алдыңғы кеудесі,жіңішке үстіңгі қанаты жалпақ,желпуіш тәрізді артқы қанаттары болады.Жылына бір ұрпақ береді.Ол ұрғашы шегірткенің арнаулы бөліп шығаратын сұйық затымен қатайған топырақтан жасалған күбіршеде жұмыртқа күйінде қыстайды.Олар тың жерлерде,жайылымдарда,құмдардың әр шетінде және т.б. жерлерде орналасады.Дернәсілдер жұмыртқалардан әр мезгілде шығады.Дернәсіл ересек шегірткеге ұқсас келеді.Дернәсілдер және ересек шегірткелер әр түрлі өсімдіктерді :дәнді және майлы дақылдарды,көкеністерді ,жайылымдар мен шабындықтарды зақымдайды.Олар құрғашылық кезінде табиғи өсімдіктер күйіп кеткенде өте қауіпті болады.Тым көп көбейген жағдайда егістіктер мен жайылымдарға қатты зиян келтіреді,олардың жер бетіндегі биомасса бөліктерін құртып жібереді.Шегірткелердің көп жылдық даму динамикасында жаппай көбеюлері мен депрессиялық фазалар кезектксіп отырады.
Бұзаубастар.Жердің астында тіршілік етеді.Орта жастағы дернәсілдері және ересектері жердің астында 1м дейінгі тереңдікте тіршілік етеді.Өмір сүру циклі 1жылдан көп уақытқа созылады.Мамырдың аяғында маусым айында аналықтары 10-20см тереңдікте,арнаулы ұяларға 150-300данадан жұмыртқасалады.Бұзаубастар алдыңғыаяқтарының көмегімен топырақтың үстіңгі қабатында жолдар салады,50ден аса өсімдіктің тамырын, сабақтарының жер асты бөлігін ,өскіндерін және тұқымдарын жеп зиян келтіреді.Олар ылғалды,суармалы жерлерді,негізінен көкеніс алқаптарын мекендейді.Жылы жайларда темекінің,көкеністердің және т.б. мәдени өсімдіктердің көшеттеріне өте көп зиян тигізеді.Көп тараған түрлері:кәдімгі және біртікенекті бұзаубастар.
Шешектер.Құрғақшылық жылдары сандары өте көп болғанда егінге,көкеніс дақылдарына,майлы дақылдарға және жеміс ағаштарына зиян келтіреді.Антенналары денесінен ұзын ,үлкен зиянкестер.Жылына бір рет ұрпақ береді. Жұмыртқалары топырақта ,өсімдіктерде және олардың ұлпаларында қыстайды.Аса зияндылары - жасыл және сұр шешекткр.
Шілделіктер.Орташа және үлкен,жалпақ денелі зиянкестер.Түнде тіршілік етеді. Топырақ түйірлерінің астында ,жапырақтарда нимфалар (ақырғы жастағы дернәсілдер)қыстайды.Ылғалды,суарма лы жерлерде көкеністердің майлы және дәнді дақылдардың бүлдіргеннің жапырақтары мен сабақтарының төменгі бөліктерін жейді.Өсімдіктерге зиян келтіретіндері-далалық және бордо шілделіктері.
Күресу шаралары:Ерте күзде сүдігер жырту және отамалы дақылдардың қатар аралықтарын өңдеу арқылы бұзаубастардың ,шекшектердің және шілделіктердің көбеюіне жол бермеуге болады.Көкеніс өсірушілер бұзаубастар маен күресу үшін арнаулы жырашықтарды пайдаланады.
Күресу шаралары:Зиянды шегірткелердің дернәсілдеріне қарсы күресу шаралары олардың сандарына бақылау жасаудың нәтижесіне қарап жүргізіледі.Алдың алу шаралары маңыздысы ерте көктемде шегірткелер табылған егістік танаптарды біз тұмсықты,немесе дискілі тырмалармен өндеу.Сонымен бірге танап аралықтарын,танаппен шектесетін тың және егін егілмейтін жерлерді де өңдеу қажет.Егін алқаптарында жою шаралары инсектициттермен Тізім бойынша саяқ шегірткелердің дернәсілдер саны 8-10данам2 ал үйірлі шегірткелердің дернәсілдер саны 5және одан да көп данам2 болғанда жүргізіледі.Дернәсілді есепке алу жұмыстарын таңертеңгілікте немесе кешкілікте маршрутпен жүріп 100м сайын әрқайсысы 1 м2 алаңқайда көзбен шолып жүргізіледі немесе рамканың көмегімен әрбір секірген шегірткені есептеп,кейін 1 м2 қаншаболатындықтарын анықтайды.Егер бір станцияда мекендеген шегірткелердің түрі көп болса,жұмыртқалардан әр мезгілде шықса және жастары әр түрлі болған жағдайда ұзақ уақыт әсер ететін интектициттерді пайдаланған дұрыс.
Дәннің сұр көбелегі-Apamea anceps Schift(Noctuidae-түн көбелектер тұқымдасы,Lepidoptera-қабыршақ қанаттылар отряды).Көбелектерінің алғы қанаттарының түсі қоңыр реңді аралас сұр не болмаса күңгірт сұр,ал артқы қанаттары сұр немесе ақшыл сұр болады.Жоғары жастагы жұлдызқұрттар күңгірт сұр,арқа жағынан бойлай жолақтар орналасады.Дене ұзындығы-25-35мм.Жұлдызқұрттар топырақта қыстайды.Көктемде олар қуыршақтанады.Жазда маусым айының ортасына қарай көбелекке айналады және олардың ұшуы байқалады.Жұмыртқаларын масақшыларындағы гүлді қабыршақтарының астына салады.Дәннің сұр көбелектің өсімталдығы өте жоғары,қолайлы жағдайлар болғанда 2000-3000-ға дейін жұмыртқа салады.Жылына 1 ұрпақ дамиды.Жұлдызқұрттар бидайды,қарабидайды,кей-кейде арпаны зақымдайды.Төменгі жастағы жұлдызқұрттар дәннің ішінде қоректеніп,қабығын ғана қалдырады.Төрт жастан бастап олар ашық қоректенеді.Ашық қоректену барысында дәндерді сыртынан кеміріп тастайды.Өнім жинағаннан кейін топыраққа түскен дәндермен қоректенеді.Бидайды қайталама себужәне ұсынылған оңтайлы мерзімінен ерте себу,жылы қыс және тіршілік кезеңінде ылғалды ауа райы дәннің сұр көбелегінің көбеюіне қолайлы жағдай туғызады.
Күресу шаралары.Күзгі және көктемгі зерттеу көрсеткіші бойынша қажетті шешімдер қабылданады.Жұлдызқұрттардың қыстап шыққан санын 8-16 үлгілі алаңдарда әр үлгі 0,25м топырақ тереңдігі 15см дейін қазып,тығыздығын анықтайды.Тексеруде тіршілік қабілетін сақтаған 2-3 жұлдызқұрттарм табылса, топырақты өңдну қажет.Кулътиватор не болмаса тегершік құралдармен 6-8см тереңдікке өңдейді.
Жаздық бйдайды оңтайлы-кеш уақытта сепсе, өсімдіктердің масақтануына көбелектердің ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz