Шығармаларға әлеуметтік талдау

Жоспар
Кіріспе

I. М.Әуезов «Жетім»
II. С.Торайғыров «Қамар сұлу»
III. Ж.Аймауытов «Ақбілек»

Шығармада отбасының қадір-қасиеті, ата-анадан айрылудың қиыншылығы мен қасіреті, жетімдік тауқыметі, он жасар Қасымның басынан өткерген азабы, Иса мен Қадишаның қатігездігі анық көрінеді. Автор осы шығарма арқылы адамның ең басты байлығы, өмірінің мәні отбасы екендігін, отбасыңнан айрылудың адам өміріндегі ең ауыртпалығы мол жағдай екендігін көрсетеді.

Пән: Әдебиет
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті филология факультеті

СӨЖ
Пән: Әлеуметтану
Тақырыбы: Шығармаларға әлеуметтік талдау

Топ: ФИ-503
Орындаған: Сайлауова Назерке Айдынқызы
Тексерген:Мамырбеков Арафат Мажитович

Семей 2015
Жоспары:
I. М.Әуезов Жетім
II. С.Торайғыров Қамар сұлу
III. Ж.Аймауытов Ақбілек

Мұхтар Әуезов Жетім
Шығармада отбасының қадір-қасиеті, ата-анадан айрылудың қиыншылығы мен қасіреті, жетімдік тауқыметі, он жасар Қасымның басынан өткерген азабы, Иса мен Қадишаның қатігездігі анық көрінеді. Автор осы шығарма арқылы адамның ең басты байлығы, өмірінің мәні отбасы екендігін, отбасыңнан айрылудың адам өміріндегі ең ауыртпалығы мол жағдай екендігін көрсетеді.
Экономикалық әлеуметтану
Қасымның әке-шешесінен отыз шақты қой, он шақты қара қалып еді.; Сонда олар Қасыммен келген малдың санын азсынып, әрқайсысының түсін атап, әне бір көк саулық пен қарабас қойды соғымға жібереміз, қасқа сиырды сатып, үй-ішіне, бала-шағаға сәудегерден бұл аламыз, - деп ашыққа салып, кеңесіп жатты.
Отбасы әлеуметтануы
Он жасар Қасымның бұдан бір жыл бұрын кәрі анасы өліп еді. Одан жарты жыл бұрын өзін туған әке-шешесі өлген... Бұрынғы бала - бұрын еркелікпен жылайтын Қасым әжесі өлген күні шын қайғымен жылап еді. Басына аспан құлағандай уайымды сол күні көріп еді.(Отбасы мүшелерінің азаюы, жетімдік.); Жақын, жанашыр туысқаны жоқ болса да, маңайындағы ел әжесінің өлігін үйден алып шығарда, кішкентай Қасым үлкейген кексе кісі айтатын зардың бәрін айтып, шешесінің үстіне жығылып, айрылғысы келмей құшақтап: - Әжетай, мені кімге тастап кеттің?! Мені неге ала кетпедің, менің қаңғып қалғаным ба? Менің шынымен сорлы, шынымен жетім болғаным ба? - деп зарлағанда, елдің сай-сүйегін босатып, кәрі-жастың жүрегін еріткен болатын.(Қорғансыздық, панасыздық, отбасыңнан айрылудың қаншалықты қиын екендігін, панасыз қалатындығыңды, ең жақының отбасың екендігін автор жақсы ашып көрсетеді.); Сонда өмірді тілесе - Қасым ер жеткенше деп тілеген. Құлынымның бұғанасы қатқанша, рақым ет. Сорлы қылып қақсатпа, зарлатпа, көрде мені күңірентпе! - деп тілеп еді.(Әжесінің немересінің қамын ойлауы, соның тілеуін тілеуі, оны жетімсіретпеуге деген тілек, жалыныш); Қасым ұйықтаса, бақытқа жеткендей болып, өзін алдына алып сүйіп уатып, көзін сүртіп жүрген әке-шешелерін көруші еді. (Отбасын сағыну); Қасым жетім болды.; Әжесі өлген соң жақынымын деп, жаны ашыған ие болып шығып, Иса деген ағайыны қолына алды.; Исаның балалары көп, малы жоққа жақын кедей болатын.(Толық отбасы); Ұрысқақ долы қатыны Қадиша мен Иса Қасымды алғашқы қолына кіргізіп алысымен, малды өз малындай, өз мүлкіндей баурай бастады.(Полигамды отбасы); Олардың балалары бірінен-бірі ерке болып шығып, Қасым қаға берісте қалатын болды.(Отбасы тәрбиесіндегі бала центризмі); Аздан соң аттан түсіп, қасына келіп қараса, жыртық киімді, өңі құп-қу болып, қаннан айрылып жүдеген он, он бір жасар бала екен. Ол - өлік. Бірақ денесі әлі мұздап та болған жоқ екен...
Девиантты мінез-құлық әлеуметтануы
Көк саулықтың мойнынан құшақтап жабысқан жолында Иса мен Қадишадан қабат таяқ жеді. Жылаған сайын тамақ бермейтін болды.(Агрессивті-зорлаушылық мінез-құлық); Оның үстіне олардың ересегінен таяқ та жей бастады.; Бұл уақытта Қадишаның қолы үйреніп алған таяғы күннен-күнге Жетім ит, Жаман неме! деп көзге шұқып, жиі-жиі тие бастады. Бүгінгі Қасым жалғыз келе жатқан түннің алдында таңертеңнен кешке дейін Иса мен Қадиша бұны үйіне жолатпай, ауылдан қуып жүріп сабап еді.; Иса бұған сен қарсы келдің деген зілмен тағы да ұрмақшы болып, қарсы жүгірді.; Иса аузына келгенін айтып, боқтап, аяғы мертігіп, бақ етіп отыра қалды.(Агрессивті-зорлаушылық мінез-құлық);

Сұлтанмахмұт Торайғыров Қамар сұлу
Қамар сұлу романы - С.Торайғыров шығармашылығының жаңа сапаға өткелі тұрғанын, көркемдік-идеялық ізденістерін анық көрсететін шығарма. Онда қаламгердің қазақ қоғамы алдындағы кеселдерді әшкерелеумен қатар, оны жан-жақты бейнелеуге күш салғаны аңғарылады. С.Торайғыров қазақ қоғамы ілгері дамуына кесел болып отырған кемшіліктердің ірісі ретінде тамақ үшін бәріне көніп, сұмдыққа көз жұмып отырған надан, көнбіс көпшілікті көрсетеді.
Отбасы әлеуметтануы
Жәуке өзі нашаркісі болса да, бар тапқан-таянғанын жалғыз баласы Ахметтің оқуына салып, жасынан олай сүйреп, былай сүйреп, әйтеуір, молда атына іліктіріп еді.(Әкенің бала жағдайын жасауы); қолына қарап тұрған кәрі әке-шешесі тағы бар; оларды тастау оңай болып па?(Баланың әке-шеше алдындағы борышы);
Олар жүрердің алдында он күн бұрын Қамардың ашылмаған сорына, оңалмаған жолына қарсы Жорға Нұрым деген өз болысының (правитель) бұрынғы хан тұқымынан алған қатыны өлді. (Отбасы мүшелерінің азаю фазасы); Бұрын қатыны тірісінің өзінде-ақ Қамарды тоқалдыққа сұрауға балаларынан именіп, амалсыз жер тепкілеп өліп жүрген Құрым, енді не жорық.; Оспанға өзінше, Жорға Нұрым секілді дәрежелі кісінің күйеу боламын дегені Құдайдың көктен айдап түсірген жақсылығы еді.; Түсіне кірсе қорқатын ноянға Қамарды барады, мені береді деп ойладыңдар ма? Құдай, құран, көз жас, обал деген нәрсе естеріңде бар ма? Жоқ малмысыңдар? Сендер бір аяқ ас берген кісіге имандарыңды сатасыңдар! Қысқасы, мойныма қапшық салып, қайыр тілеп күн көрсем де, Қамарымды оған беріп жылата алмаймын...Қамар тұрсын, Қамардың тырнағын да бермеймін.(отбасы әлеуметтануының қорғау функциясы);
Кәрі дейсің. Жасынан мыңның ішінен бұлғақтап, мәпелеп өскен, әлі бейнет көріп беті қайтқан кісі емес, әзер болса қырықтың ішінде шығар, сол кәрілік қылушы ма еді? Ол түгіл, алпыстағы мен де бір қызды кәртайтатын жайым бар...(Гетерогамды отбасы, ерлі-зайыптылардың жасы, т.б сәйкес келмеуі); Қолындағы екі-үш өгей баласы дейтін шығарсың.Оларды күні ертең еншісін беріп, ...теппекші болды.; Әке берсе қыз қайда бармаушы еді? Сені көріп отырып бала қалай оңсын?; - Әне, сөйтіп баланы жаман үйрететін өзің. Бетімен жібергеннің жазасын анау күні татсаң да, саппайсың, - деп бір жағынан оны қатыны құрғыры қостап шаужалайды.; - Қайтсін байғұс! Екі қарашығының бірі болған соң қимай жылайтын шығар. Әйел бала қанша басы алтын болса да жат жұрттық екені есінде бар деймісің? Бұрын бала ұзатып көрмеген кісі сүйтеді ғой... - десті.(Әкенің қызын қимау, сүйіспеншілік сезімі);
Майысып солқ-солқ еткен өрім талмын,
Жас алма пісіп тұрған шекер балмын.
Елуде сенің жасың, мен он бесте,
Ойлашы, мен қалайша саған дәлмін?(ерлі-зайыптылардың жас сәйкессіздігі)
Қамар:
...Кемпір тең бе он бестегі ер балаңыз?;
-Қара басым қанға боялып, малым жауға, басым дауға таланса да, сені ренжітпейін, бермейін, жүрегім! (Әке махаббаты);

Білім беру әлеуметтануы
Мұсылманша оқуды екеуі сабақтас болып, оқып рушді сыныфтарын бітіріп, онан соң ауылнай школда оқып тамамдаған соң, Қасенлі әкесі гимназияға енгізіп, Ахмет қолының қысқалығынан онан артық ұзай алмай қалғандығына бірсыпыра жыл болып еді. Ахмет онан соң да тағы талпынып оқып, иғдади сыныфтарын бітірді.;
Көрініп көзге түссе осы хатым,
Оқыды деген бар ед менің атым.
Қызды оқытпа, оқытсаң мынау ғой, - деп,
Кейінгіге тимей ме кесапатым?...
Не пайда, сен де оқыдың, мен де оқыдым,
Қалмаса арттыға үлгі бойда?;
Күз жетіп, август жұлдызының басында Омар Қасенді оқуға алып кетті.; Артынан көп кешікпей Қасенді оқуға апарып тастап, Омар да келді.;
Экономикалық әлеуметтану
Себебі, Ахметтің құр жігіттігі болмаса, құда болып аларлық малы жоқ, алып қашар еді, ат салысарлық аудыны жоқ; қолына қарап тұрған кәрі әке-шешесі тағы бар; оларды тастау оңай болып па? Теңі келсе тегін бер дегенге көне қоятын қазақ па?;
А, Құдай, жасты жасқа пар қылғаның,
Біреуді жоқ, біреуді бар қылғаның.
Біреуге алтын, гауһар тахыт беріп,
Астана жұрт билеген хан қылғаның;
Біреуге мал мен бақты үйіп беріп,
Ақылсыз екі аяқты мал қылғаның.
Біреуге Аплатондай білім беріп,
Мінер ат, ішер асқа зар қылғаның.
Қыздарын теңге бермей, малға беріп,
Қазақты қара көңіл аң қылғаның.
Мейлі доңыз болсын, қоңыз болсын,
Малдыны кісімсітіп паң қылғаның.
Көрсетіп құдіретіңнің шеберлігін,
Бендеңнің миы жетпес таң қылғаның;
Сілтей бер маған жетер қолың болса,
Даңы жоқ, даңғыл жатқан жолың болса.
Ашық жол, асулы қол болар еді-ау
Бірақ жоқ, әттең дүние, соның болса...;
Сонда жападан-жалғыз өзі ауылдан жарты шақырым біртөбе басына шығып, қолының қысқа, қоғамның азғындығына назаланып, бір түрлі тарығып-зарыққан, мұңды лебізбен бір олай, бір бұлай жүріп, қайта-қайта айта бергені мынауекен:
Малдылық, маскүнемдік, қарны тоқтық,
Деуші едім неге керек сыпыра боқтық.
Қазақтың қаны-жаны сонда екен ғой,
Діңкемді құрттың, міне, әттең жоқтық.;
Ол рас, менен гөрі малың тәуір,
Малы тәуір кісінің сөзі де ауыр.
Теңіне теңелем деп жүргендердің
Талайын қара қарға қылған жауыр.(Ахметтің Қамарға жазған хатынан);
Әрине, өзіңтеңсің, малың нашар,
Халің жоқ және-дағы алып қашар.
Болса да басың бұлбұл, аяқ дүлділ,
Беруге кісі тапшы аяқ басар...
Ту бие, қара саба болмаған соң,
Икемге менің елім қайдан көнсін.(Қамардың Ахметке жазған хатынан, Әлеуметтік теңсіздік көрініс береді);
Ахметтің көз көрген ескі достары абақтысын сұраған болып өшіртті де, Екі жүз теңгені осы боқырауда тауып бере алмаса, айтқаныңыз болсын деп басын ұстатты.;
Қырық жылқы, он түйе, бес жүз сом ақшаға Қамардың сорын қайнатып, саудасын пісіріп қойды.; Малды десең малды, әлді дсең әлді, ата-тегі анау, жеті атадан үзілмей келе жатқан бақ-дәулеті мынау.;
Девиантты мінез-құлық әлеуметтануы
Біреу айтты: - Қарашы, асын ішіп, текеметін тіліп жүргенін, жүріңдер, бәлемді үйінен суырып алып тепкілейік.(Агрессивті-зорлаушылық мінез-құлық); Ертең ел-жұртты жинап алып, Жәукенің малын талатып, Ахметтіге абақтыға берер деп ойласты.(Ашкөздік мінез-құлық), Арасына түсіп, арашасы болған Қасеннің өзін көк ала қойдай қылып басын жарды.(Агрессивті-зорлаушылық мінез-құлық); Қамардың көрінбеуінде бір құбыжық бар ғой деген өсекті қардай боратушы еді.; Бұл өзі жеті атасынан бері уызы арылмаған, бағы таймаған, қолынан ұры кетпеген, бір жақсылық етпеген, басы сәждеге тимеген, жамандықтан басқаны сүймеген, бірді-бірге атыстырып, елін қан жылатумен шынжыр балақ-шұбар төс, қанды ауыз атанған бір жауыз еді.(Криминалды, ашкөздік мінез-құлық);
Халқыңды қан жылаттың, Жорға Нұрым
Болдың ғой заманымда сорға, Нұрым!
Оспан деген жұтқышы тағы шықты,
Бра-бар қайтерсің, қайран күнім!...; - Ал деп он шақты қатын сүйреп, жұлмалай бастап Құдайыға соятын асау құлындай бірі басы, бірі қолы, бірі аяғынан алып, алысып-жұлысып, қаумаласып, шырылдатып, қақсатып, әйтеуір, мың пәле, жүз машақатпен Нұрымның қасына жеткізді-ау!...(Агрессивті-зорлаушы лық); Молда: - Мұндай іс, білемісің, жаман атақ, Бармасаң да береді байлап-матап.(Криминалды мінез-құлық); - Өзіме де, саған да пышақ саламын! Түбіме жетіп, тұқымымды құртайын деп жүр екенсің,- деп өзіне дүрсе қоя беріп ұмтылған соң, әзер қашып, жан сауға қылып қана құтылды (Агрессивті-зорлаушылық мінез-құлық); Алмасақ та, бізді талады дейді ғой,-деп, Омардың үйінде іске жарарлық нәрсе қалдырған жоқ.(Ашкөздік мінез-құлық); Қамарды үш-төрт жігітке ұстатып қойып, шапқымен төбесін тесті.; ...Қамардың үстіне төніп, дырау қамшысымен басқа, көзге беталды төпелей бастады.; - Тұр, шықшы! Сүйреп шығарыңдаршы! Қарашы, мұның сығандығын, аярлығын...Байла итті ашаға!; Тағы тұрмады, шық-шық тың астына алып, бас жоқ, көз жоқ Ахметті жұлмалап, есікке қарай сүйрей бастады.(Агрессивті-зорлаушылық міне-құлық).
Саяси әлеуметтану
О да келетін кісісіне келеді ғой, болыс басымен әдейі өзі келіп қалған соң, ықыласын қайыра алмадық.; Заман әлдінікі болып барады. Дүниенің не халі жоқ, қанша айтқанмен сондай қолында ісі бар, күші бар кісіге иек сүйеу керек.;

Жүсіпбек Аймауытов Ақбілек
Ақбілек - Жүсіпбек Аймауытовтың қаламынан туған роман. Роман тұңғыш рет 1927 жылы Әйел теңдігі журналында жарияланды. Ақбілек романындағы барлық оқиғалар тікелей өмірден алынған. Ақбілек романы - қазақ ауылындағы дүрбелең жылдар шындығын, олардың дәстүрі мен тұрмысын, жекелеген адамдардың іс-әрекеттері мен қарым-қатынастарын, әсіресе негізгі тұлға - Ақбілектің қызығынан қиындығы мол өмір жолдары жайында мұң мен шер де, сыр да толғайтын туынды.Бір ғана қазақ қызының күрделі тағдыры негізінде әлеуметтік төңкерістер тұсындағы қазақ ауылының өзгеру процесін суреттеген алғашқы қазақ романдарының бірі. Сонымен бірге халқымыздың өткен өмір көріністерін, адамдар арасындағы көзқарастар қақтығысын, ел мен жер, келешек күндерге деген наным, сенімдері серпінді, шабытты, көркем кестеленеді. Кейіпкерлер келбеті, іс-қимылдары да нанымды жеткізіледі. Қазақ төңкерісінен кейінгі қазақ ауылының өмір-тірліктері, ақ гвардияшылар әрекеті кеңінен көрініс береді. Романда көтерілген басты мәселе - қазақ қызының тағдыры,.әйел теңсіздігі. Ақбілек романы - бір ғана қазақ қызының күрделі тағдыры негізінде әлеуметтік төңкерістер тұсындағы қазақ ауылының өзгеру процесін суреттеген алғашқы қазақ романдарының бірі. Ақбілектің басынан өтетін осы оқиғалар арқылы жазушы сол бір қиын-қыстау кезеңдегі қазақ ауылдарындағы өмір шындығын, адамдардың түрлі тағдырын кеңінен бейнелейді.
Девиантты мінез-құлық әлеуметтануы
Келе тарс-тұрс. Үріктірді, бөріктірді, елдің апшысын қуырды: - Ах, сволыш! Тап атты!.. Мылтық дүмі, қылыштың қырымен айдап шығарылған ауылдың еркек біткені басын қорғап, борсаңдап, Мамырбайдың еттігіне отағасыны бас қыла қамады да, сыртынан қара құлып салынды. - Мә, саған мына-мына! - деп білеуітпен ащы ащы айғай басына қабат тигенде, көзінің оты жарқ етті. Қыз табылмай, сандалып, долданып қайтқан үш орыс бәйбішені терезе алдына етпетінен басып, жиырма бес қамшы сақты. Мейірімсіз темір қолдар алып ұрып аузын басып жатса да, қолды кейін сермеп, басын жұлқып үзіліп, өзеуреген ащы айқайы апатайының құлағына сап етті. (Агрессивті-зорлаушылық мінез құлық көрініс береді); Сол кезде бос қалған орыс анасын жауырын ортадан басып салды. (Агрессивті-зорлаушылық мінез-құлық); Әсіресе шырт ұйқыда жатқанда: Тұр, қозы ағыт! деп байдың бүйірден теуіп оятқаны-ақ жаныңа батады-ау (Агрессивті-зорлаушылық мінез-құлық); Сол кезде қалған төрт орыс кейін шегініп, біреуі қолын көтеріп раз, два, три! деп қалуы мұң екен, алтыатарларын қолына ұстасып тұрған екі қошқар басып жіберді.(Агрессивті-зорлаушылық); Алтыатарын алып, Ақбілекке кезене бергенде Ақбілек шаңқ етіп, безілдеп кезеулі мылтыққа қарсы тұра жүгірді.(Ашкөздік мінез-құлық); Және де елде ұрыларды көбейтіп, Әбен Матайұғлы олардан жақсы аттар алатын. Сол алған ат - ұры Ақмет Сағынайұғлынан; япас қарагер ат - ұры Босаға Салықбайұғлынан және де көк ат алған. Және де 1916 жылы Сарадыр жәрмеңкесінде Петр Павловтың көпесі Патколланың 30 мың пұт жиған жүн-жабағысын бәдіретке алып, Ертіске түсіріп беруге бұтына бір соинан алып, кірекешке 90тиын беріп, халықтың үш мың сомын жеді. Ол уақытта қой 6 сом еді. Сонда 500қой пайда қылған болады(Ашкөздік мінез-құлық); Жылтыр - аты шулы алаяқ. Оның қылмаған бұзақылығы жоқ. Ол қазынаның ақшасын да жеген. Төңкеріс кезінде елге сайлаушы боп шығып, параны өкірткен.О түгілі бұ Жылтыр кісі де өлтірген, ұрлық та қылған, подлог мөр, подлог документ жасап алу да мұның қолынан келген. Оның бүлдірмеген ісі, етпеген пәлесі жоқ. Ол абақтыға жүз түсіп, жүз шыққан. Ол талай қызды алып қашқан, талайды тастаған, қатын алу, тастау оған тымақ ауыстырып кигенмен бір есеп.(агрессивті-зорлаушылық мінез-құлық, ашкөздік мінез-құлық, криминалды мінез құлық); - Тәйт әрі, албасты қатын қар! Сенікі не? Сен неге қыстырыла қалдың! Менен тумады дейтін шығарсың... Қарғамақ түгілі отқа тастап жіберсем де, менің қолымнан алатын кісі жоқ. Балаға ара түскенді көрсетпе! Паһ! Бауырың екен, көрдік! - деп шаптығыпжерден алып, жерден салды.; Құдай сендей әбиірі кеткеннен, орысқа салдақы болғаннан сақтасын! - деп, бастырмалатып, аузынан ақ ит кіріп, қара ит шыққанын білмей бұрқырап жатқанда, Ақбілек шыдай алмай, еңіреп шыға жөнелді.; Бір күні Ұрқияға: Қу бас, қаншық, келме үйіме, маңымнан көш жер аулақ жүр! деп, ит терісін басына қаптап айдап шықты.; Белімнен қысып, икемдеп әкетіп барады. Ағатайладым, жалыным, жыладым. Керек қылмады. Темірдей қолдарымен денемді бүріп, күйретіп барады.(агрессивті-зорлаушылық); Қой-қойлағанды тыңдамай әлгі менің күйеуім тілі күрметіліп, боқтап атам деп мылтығын ала ұмтылғаны ғой.Зәрем зәр түбіне кетті. Бәрі дүрлігіп, ыдыс-аяқты қиратып, үстелді, тақтайды тарсылдатып, үйді басына көтеріп барады.(ашкөздік мінез-құлыұ, қорқытып-үркіту); Домалақ қағаз түсіріп, неше түрлі былғаныш сөздерді айтты. Сонда да болмадым. Ең болмаған соң, қараңғыда аяғымнан қағып-жығып кететін, ұрып кететін болды. Қағаз-кітаптарымды, тарғымды, орамалыпды ұрлайтын болды.(ашкөздік мінез-құлық);
Саяси әлеуметтануы
Мамырбайдың малайлары қора жамап, пешін қалап, үйін сылап болған еді; О түгілі, саулы Бозінгеннің бір ауылға би болудан да дәмесі болатын.; Бірмағанның қолы кемігеннен ғой - ана жылғы сайлауда ауылнай болып, кісі қатарына ілінгені.; - Әйтеуір халықтың көз жасы үшін Матайдың Әбенімен ұстасып жүрміз. Ақырын бір Алла біледі, - деп қаз көрген қаршыға бастанып, мойнын қылқың еткізді.; Е! дегені: Ажалы жеткен қарға қаршығамен ойнайды деген осы - ау! Әбен кім? Бұл кім? Ол - арыстан да, бұл - тышқан-ғой. Ол сегіз болыс елді, бір дуанды аузына қаратқан Әбен емес пе? Ол Петрамборыңа да барған, патшаға да білікті болған Әбен емес пе?; Ол елдің партиясын, сайлауын, кімнің пара алғанын, кімнің бергенін, кім қызын сайлаушыға шырға қылғанын, кімнің үйі, малы таланғанын, кімнің қатыны, қызы кеткенін, кім-кіммен керіскенін, төбелескенін, қызыл мен ақ соғысқанын, кімнің басы сот болып, кімнің үстінен арыз беріліп, газетке басылғанын, кім абақтыға түскенін, қызыл мен ақтың соғысқанын, кімнің басы сотты болып, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.