Тірек-қимыл жүйесі. баланың аяқ-киіміне, жеке басына қойылатын гигиеналық талаптар
1.Тірек.қимыл жүйесі.
2.Баланың аяқ.киіміне, жеке басына қойылатын гигиеналық талаптар .
3.Пайдаланылған әдебиеттер.
2.Баланың аяқ.киіміне, жеке басына қойылатын гигиеналық талаптар .
3.Пайдаланылған әдебиеттер.
Тірек-қимыл жүйесі кеңістікте қозғалу мүмкіндігі мен ағзаның ішкі мүшелерінің қорғанысын қамтамасыз ететін, оған тірек болатын, ағзаға пішін беретін, қаңқа түзуші құрылымдар кешені. Адамның қозғалыс аппараты -бұл 600 бұлшықеттен, 200 сүйектен, бірнеше жүздеген сіңірден тұратын өздігінен жұмыс атқаратын механизм. Құрам бөліктері: адамның қозғалысын жеңілдететін, сүйектер сіңірлер бұлшық ет буындар, т.б. мүшелер тірек— ішкі мүшелер мен бұлшық еттің бекінуі; қорғаныш— өмірлік маңызды мүшелерді қорғау (бас миы мен жұлын, кеуде және құрсақ қуысындағы мүшелер); қозғалыс— қарапайым қозғалыс (арқаны ұстау, локомоция, манипуляция) және барлық қозғалыс әрекетін қамтамасыз ету; рессорлы — соққыларды жеңілдету, өмірлік маңызды минералдар алмасуы, қан жасау сияқты үрдістерге қатысу. Қаңқаның қызметтері: механикалық қызмет; тіректік (ішкі мүшелер, бұлшық ет және бүкіл денеге тірек); қорғау (ішкі мүшелерді сыртқы механикалық әсерлерден қорғайды); қозғалыс (сүйектер арасындағы байламдар қозғалысы арқасында);
Тірек-қимыл жүйесі (ТҚЖ) қаңқадан және бұлшықеттерден тұрады. Қаңқаның атқаратын қызметтері: қан жасау, қорғаныш ету, тірек болу. Тірек-қимыл жүйесінің өсуіне гипофиз гармоны соматотропин ықпал етеді.
Адам қаңқасында пішіні мен мөлшері және құрылысы бойынша ерекшеленетін екі жүзден астам сүйектер болады. Олардың барлығы дәнекер, сүйек түптектерінен (ұлпаларынан) құралады. Сүйек түптегінің химиялық құрамы ағзалық (12% оссеин нәруызы) және минералды заттардан (Са, Мg, Р тұздары - 22%) тұрады. Ағзалық заттар (оссеин нәруызы) сүйекке - серпінділік, ал минералды заттар (тұздар) қаттылық береді. Сондай-ақ сүйектің құрамында майлар (15%) және су (50%) да облады.
Сүйектердің барлығы ұзындығы бойынша ұзын (қабырға, жамбас) және қысқа (омыртқалар, саусақ, башпайлар) болып бөлінеді. Құрылысы бойынша барлық сүйектер түтікті (ортан жілік, саусақ башпайлары) және жалпақ қабырғалар, жауырын) болып келеді. Түтікті сүйектің сыртқы кұрылысы буын түзетін сүйектерде «дене» және «бас- кішкене бас» болып бөлінеді. Сүйек денесі сүйекқаппен қапталған, сүйекқаптың жасушалары есебінен сүйектің ішкі қабаты жуандап өседі. Сүйекқаптың астында тығыз, тұтас зат болады, қуыстың ішін сары сүйек кемігі - май тәрізді зат толтырады.
Тірек-қимыл жүйесі (ТҚЖ) қаңқадан және бұлшықеттерден тұрады. Қаңқаның атқаратын қызметтері: қан жасау, қорғаныш ету, тірек болу. Тірек-қимыл жүйесінің өсуіне гипофиз гармоны соматотропин ықпал етеді.
Адам қаңқасында пішіні мен мөлшері және құрылысы бойынша ерекшеленетін екі жүзден астам сүйектер болады. Олардың барлығы дәнекер, сүйек түптектерінен (ұлпаларынан) құралады. Сүйек түптегінің химиялық құрамы ағзалық (12% оссеин нәруызы) және минералды заттардан (Са, Мg, Р тұздары - 22%) тұрады. Ағзалық заттар (оссеин нәруызы) сүйекке - серпінділік, ал минералды заттар (тұздар) қаттылық береді. Сондай-ақ сүйектің құрамында майлар (15%) және су (50%) да облады.
Сүйектердің барлығы ұзындығы бойынша ұзын (қабырға, жамбас) және қысқа (омыртқалар, саусақ, башпайлар) болып бөлінеді. Құрылысы бойынша барлық сүйектер түтікті (ортан жілік, саусақ башпайлары) және жалпақ қабырғалар, жауырын) болып келеді. Түтікті сүйектің сыртқы кұрылысы буын түзетін сүйектерде «дене» және «бас- кішкене бас» болып бөлінеді. Сүйек денесі сүйекқаппен қапталған, сүйекқаптың жасушалары есебінен сүйектің ішкі қабаты жуандап өседі. Сүйекқаптың астында тығыз, тұтас зат болады, қуыстың ішін сары сүйек кемігі - май тәрізді зат толтырады.
1. Алиакбарова.З.М. Мектеп гигиенасының негіздері. Екінші басылым. Алматы 2004ж.
2. Жұмабаев.С.Ж. Жас ерекшілік физиологиясы.1997ж.
2. Жұмабаев.С.Ж. Жас ерекшілік физиологиясы.1997ж.
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
СӨЖ
Тақырыбы:
Тірек-қимыл жүйесі.
Баланың аяқ-киіміне, жеке басына қойылатын гигиеналық талаптар .
Тексерген: Құнанбаева Н.С.
Орындаған: Қонысбай А.С.
Тобы: КЯ – 413
2015 жыл
Жоспар:
1.Тірек-қимыл жүйесі.
2.Баланың аяқ-киіміне, жеке басына қойылатын гигиеналық талаптар .
3.Пайдаланылған әдебиеттер.
Тірек-қимыл жүйесі кеңістікте қозғалу мүмкіндігі мен ағзаның
ішкі мүшелерінің қорғанысын қамтамасыз ететін, оған тірек болатын,
ағзаға пішін беретін, қаңқа түзуші құрылымдар кешені. Адамның
қозғалыс аппараты -бұл 600 бұлшықеттен, 200 сүйектен, бірнеше жүздеген
сіңірден тұратын өздігінен жұмыс атқаратын механизм. Құрам
бөліктері: адамның қозғалысын жеңілдететін, сүйектер сіңірлер бұлшық
ет буындар, т.б. мүшелер тірек— ішкі мүшелер мен бұлшық еттің бекінуі;
қорғаныш— өмірлік маңызды мүшелерді қорғау (бас миы мен жұлын, кеуде
және құрсақ қуысындағы мүшелер); қозғалыс— қарапайым қозғалыс
(арқаны ұстау, локомоция, манипуляция) және барлық қозғалыс әрекетін
қамтамасыз ету; рессорлы — соққыларды жеңілдету, өмірлік маңызды
минералдар алмасуы, қан жасау сияқты үрдістерге қатысу. Қаңқаның
қызметтері: механикалық қызмет; тіректік (ішкі мүшелер, бұлшық ет
және бүкіл денеге тірек); қорғау (ішкі мүшелерді сыртқы механикалық
әсерлерден қорғайды); қозғалыс (сүйектер арасындағы байламдар
қозғалысы арқасында);
Тірек-қимыл жүйесі (ТҚЖ) қаңқадан және бұлшықеттерден тұрады. Қаңқаның
атқаратын қызметтері: қан жасау, қорғаныш ету, тірек болу. Тірек-қимыл
жүйесінің өсуіне гипофиз гармоны соматотропин ықпал етеді.
Адам қаңқасында пішіні мен мөлшері және құрылысы бойынша ерекшеленетін
екі жүзден астам сүйектер болады. Олардың барлығы дәнекер, сүйек
түптектерінен (ұлпаларынан) құралады. Сүйек түптегінің химиялық құрамы
ағзалық (12% оссеин нәруызы) және минералды заттардан (Са, Мg, Р тұздары -
22%) тұрады. Ағзалық заттар (оссеин нәруызы) сүйекке - серпінділік, ал
минералды заттар (тұздар) қаттылық береді. Сондай-ақ сүйектің құрамында
майлар (15%) және су (50%) да облады.
Сүйектердің барлығы ұзындығы бойынша ұзын (қабырға, жамбас) және қысқа
(омыртқалар, саусақ, башпайлар) болып бөлінеді. Құрылысы бойынша барлық
сүйектер түтікті (ортан жілік, саусақ башпайлары) және жалпақ қабырғалар,
жауырын) болып келеді. Түтікті сүйектің сыртқы кұрылысы буын түзетін
сүйектерде дене және бас- кішкене бас болып бөлінеді. Сүйек денесі
сүйекқаппен қапталған, сүйекқаптың жасушалары есебінен сүйектің ішкі қабаты
жуандап өседі. Сүйекқаптың астында тығыз, тұтас зат болады, қуыстың ішін
сары сүйек кемігі - май тәрізді зат толтырады. Сүйектің кішкене басын тегіс
гиалинді шеміршек қаптап, буындардағы үйкелісті және түтікті сүйектердің
ұзынынан өсуін кемітеді. Сүйектің басында кеуекті зат болады. Түтікті
сүйектер дегеніміз - бұл қол-аяқ (білек, шынтақ, көрі жілік немесе қар
жілік, ортан жілік, асықты жілік сүйектері) және саусақ башпайлардың ұзын
сүйектері. Қалған сүйектердің барлығы (немесе жарым-жартылай қуысты)
сүйектер болып саналады. Олардың барлығының сыртын сүйекқап қаптап, соның
есебінен барлық бағытта сүйек өседі. Сүйектің ішкі жағы сүйектің қызыл
кемігі- ағзаға толы болады, қан жасушаларының барлығы сол ағзада түзіледі.
Сүйектердің барлығы тек қана балаларда сүйектің қызыл кемігіне толы болады
да, ересектерде сүйек тек қуыс болып келеді.
Қаңқа сүйектері бірімен-бірі үш амалмен: қимылсыз (бітісу, сүйек
тігісі); жарым-жартылай қимылды немесе аз қимылды (сүйектердің аралығындағы
шеміршекті қабатшалары) және жылжымалы буындар жолымен байланысады.
Бассүйек (астыңғы жақсүйек буынынан басқа), жамбас және омыртқа бағанының
сегізкөз- құйымшақ бөлімдерінің сүйектері жылжымай, қимылсыз байланысқан.
Жартылай байланысқан сүйектерге омыртқалардың, қол ұшы және аяқ басы
(білезік, алақан, табан қоспасы, аяқ басы), қабырғалар және төс сүйек (10
жұп) сүйектерінің өзара байланысы; жаңа туған (шақалақ) және нәрестенің
(еңбек) милық бөлігінің сүйектері жатады. Еркін қозғалатын қол-аяқ
сүйектері және олардың белдеулері (иық, шынтақ, көрі жілік-білезік, жамбас-
ортан жілік, тізе, сирак-аяқ ұшы), омыртқа бағаны мен бассүйек және саусақ
башпайларының сүйектері қозғалмалы сүйектер болып саналады.
Қаңқа бөліктеріне: бассүйек (омыртқа бағаны жөне кеуде торы) және аяқ-
қол (аяқ-кол белдеулері және еркін қозғалатын қол және аяқ) сүйектері
жатады. Олардың кұрамына енетін ірі сүйектерді жатқа біліп, суреттен
көрсете білу кажет. Бассүйектің екі бөлімі бар, сүйектері жұп және так
болып келеді.
Милық бөлімде: шүйде және маңдай сүйектері - так, ал төбе және самай
сүйектері жұп орналасқан. Бет бөліміндегі бетсүйек пен үстіңгі жақ сүйектер
— жұп, төменгі жақсүйек так болып келеді. Бұл сүйектердің барлығы, астыңғы
жақ-сүйектен басқасы (буын), жалпақ және тігіс арқылы байланысқан.
Кеуде торы бір төс сүйектен және 12 жұп қабырғадан тұрады. Омыртқа
бағаны 33-34 омыртқадан құралады. Омыртқа бағанының мынадай бөлімдері бар:
7 мойын; 12 кеуде; 5 бел; 5 сегізкөз; 4-5 құйымшақ омыртқалардан тұрады.
Жалпақ сүйектердің барлығы жартылай қозғалмалы байланысқан, қабырғалар
омыртқа бағанына буын арқылы байланысады.
Қол белдеуінде екі-екіден жауырын және бұғана сүйектері бар. Еркін
қозғалатын қолдың тоқпан жілік және жілік пен шынтақ сүйектерінен құралған
білек сүйегі; білезік, алақан және саусақтың бақайшағынан (бас бармақтан
басқа саусақтардың барлығында үш-үштен бақайшақ болады) құралатын қол басы
сүйегі бар.
Аяқ белдеуінде екі жамбас сүйегі болады. Олардың әрқайсысы бітісіп
кеткен үш сүйектен: мықын сүйек, шонданай сүйек, қасаға сүйектерден
құралған. Еркін қозғалатым аяқтың ортан жілік, сирақ сүйектері - асықты
жілік және кіші жіліншік сүйектерінен; аяк ұшының сүйектері табан
қоспасының сүйектерінен, табан сүйектерінен, саусақ бақайларынан құралады.
Баланың аяқ-киіміне, жеке басына қойылатын гигиеналық талаптар .
Жеке адам гигиенасы қоғам гигиенасының бір бөлігі болып саналады.
Гигиенаның, медицинаның қол жеткен жетістігі әр адам жеке бас гигиенасын
сақтамай, өзінің денсаулығына немқұрайды қараса, оның денсаулығының
оңалуына көмектесе алмайды.
Жеке бас гигиенасы түсінігіне мыналар кіреді: күн тәртібі, тамақтану,
терінің күтімі, ауыз қуысының күтімі, дұрыс киіну, дене тәрбиесі, үйдің
санитарлық жағдайы, тұрмыстық аспаптарды қолдану (теледидар, шаңсорғыш, газ
плитасы) және тұрмыстық химия тауарларын қолдану, тұрмыста, ең-бек
кезіндегі, дем алу және ұйқы кезіндегі жеке бас гигиенасы мәселелері.
Адамның терісі ағзада газ және жылу алмасу қызметін атқарады. Зат
алмасудың соңғы қалдықтарын, су буларын, тер, май және бактерицидті
заттарды ағзадан шығарады. Терінің беткі қабатында ультракүлгін сәулелердің
әсерінен Д витаминінің синтезі жүреді. Адамның терісі ағзаны
метеорологиялық, механикалық, химиялық факторлардың әсерінен және
микроорганизмдерден қорғайды. Терінің тазалығы мен шынығу деңгейі жоғарыда
айтылған қызметтің бәрін жақсы атқаруда маңызды орын алады.
Егер адамның терісі нашар бапталса, ол жерде микроорганизмдердің
әсерінен органикалық заттар ыдырап, иісі жаман, ұшқыш қосылыстар пайда
болады. Ыдырағаннан пайда болған заттар теріні тітіркендіреді, шаң-дар май
және тер шығатын жолдарды бітеп қалады да микроорганизмдер мен
саңырауқұлақтардың көбеюіне жағдай туындатады. Соның салдарынан дер-
матиттер, іріңді және басқа да тері аурылары пайда болады. Адамның терісі
ластанған жағдайда, оның тыныс алуы 10-15% нашарлайды. Терінің тазалығы
сақталмаған жағдайда адамдардың киімдері қатты ластанады да ауа
өткізгіштігі нашарлайды. Терінің тазалығын сақтау үшін үнемі жуынып-шайынып
жүру керек. Жуыну үшін сабын және жөке қолданса, адамның терісі жақсы
тазаланады. Теріні, шашты таза ұстау үшін адам сабын және сусабын мен
үнемі жуынып, іш киімдерін ауыстырып тұруы керек. Дененің ашық жерлері тез
ластанады, сондықтан бетті, мойынды күніне екі рет жуып тұрған жөн. Адамның
қолы микроорганизмдер, гельминт жұмыртқалары және кір көп жиналатын жер
болып саналады. Қол арқылы олар адамның басқа жерлеріне тасымалданады.
Сондықтан жұмыс соңында, дәретханадан кейін және тамақ ішер алдын қолды екі
рет сабындап жуу керек.
Аяқ - киім - киім комплектісінің негізгі бөлігі болып табылады. Ол
организмдерді салқын тиюден, ыстық өтуден қорғайды, табанды механикалық
жарақат алудан сақтайды, аяқтың бұлшық еттері мен буындарына табан құрамын
дұрыс ұстау үшін көмектесу арқылы аяқтардың рессорлық, амортизаторлық
функциясын атқаруға жағдай жасайды. Аяқ киім жүрудің дұрыстығына,
балалардың қимыл-қозғалыс белсенділігіне әсер етеді, табанның көптеген
ауруларының және деформациясының себебі болып табылады. Балаларға арналып
әр түрлі аяқ киімдер шығарылады: жыл бойы киюге болатын, жаздық, қыстық,
көктем-күздік. Сонымен қатар күнделікті киетін, сәндік, үйде киіп жүретін,
жолға киетін, ұлттық, спорттық т.б.
Гигиеналық тұрғыдан аяқ киім - бала организмін метеорологиялық қолайсыз
әсерлерден және механикалық жарақаттанудан сақтауы керек; бала организмінің
анатомиялық-физиологиялық ерекшеліктеріне (әсіресе табанның) сәйкес болуы
керек; табанға қажетті қолайлы микроклимат қалыптастырып, қоршаған ортаның
микроклиматтық жағдайларына қарамастан, қажетті температуралық-ылғалдылық
тәртібін сақтауға жағдай жасауы керек.
Балалар мен жасөспірімдердің аяқ киімдеріне арналған гигиеналық талаптар
өсу кезеңіндегі табан құрылысының ерекшеліктерімен анықталатын аяқ киім
конструкциясына қойылатын талаптардан және аяқ киім жасалатын материалдарға
қойылатын талаптардан тұрады.
Балалардың табаны бақайларының басы өте кеңейіп келетін, доғалдау
формамен сипатталады. Балалар табанының, өкше мен аяқтың басына қарай
алынған қатынас ересектердікіне қарағанда басқаша, яғни, өкше жағы ұзындау
болып келетіні, аяқ киімін жасаған кезде (әсіресе балалар аяқ киімі үшін
қалыптар жасағанда) ескерілуі керек. Балалардың табанының қаңқа сүйектері,
негізінен шеміршектен тұрады. Сүйектенуі бой өсуінің жетілуіне қарай
аяқталатындықтан, баланың табанына берілетін механикалық әсерлер оны жылдам
деформацияға ұшыратуы мүмкін. Сондықтан, аяқ киімнің қалыңдығын,
иілгіштігін, сапасы мен жылу ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
СӨЖ
Тақырыбы:
Тірек-қимыл жүйесі.
Баланың аяқ-киіміне, жеке басына қойылатын гигиеналық талаптар .
Тексерген: Құнанбаева Н.С.
Орындаған: Қонысбай А.С.
Тобы: КЯ – 413
2015 жыл
Жоспар:
1.Тірек-қимыл жүйесі.
2.Баланың аяқ-киіміне, жеке басына қойылатын гигиеналық талаптар .
3.Пайдаланылған әдебиеттер.
Тірек-қимыл жүйесі кеңістікте қозғалу мүмкіндігі мен ағзаның
ішкі мүшелерінің қорғанысын қамтамасыз ететін, оған тірек болатын,
ағзаға пішін беретін, қаңқа түзуші құрылымдар кешені. Адамның
қозғалыс аппараты -бұл 600 бұлшықеттен, 200 сүйектен, бірнеше жүздеген
сіңірден тұратын өздігінен жұмыс атқаратын механизм. Құрам
бөліктері: адамның қозғалысын жеңілдететін, сүйектер сіңірлер бұлшық
ет буындар, т.б. мүшелер тірек— ішкі мүшелер мен бұлшық еттің бекінуі;
қорғаныш— өмірлік маңызды мүшелерді қорғау (бас миы мен жұлын, кеуде
және құрсақ қуысындағы мүшелер); қозғалыс— қарапайым қозғалыс
(арқаны ұстау, локомоция, манипуляция) және барлық қозғалыс әрекетін
қамтамасыз ету; рессорлы — соққыларды жеңілдету, өмірлік маңызды
минералдар алмасуы, қан жасау сияқты үрдістерге қатысу. Қаңқаның
қызметтері: механикалық қызмет; тіректік (ішкі мүшелер, бұлшық ет
және бүкіл денеге тірек); қорғау (ішкі мүшелерді сыртқы механикалық
әсерлерден қорғайды); қозғалыс (сүйектер арасындағы байламдар
қозғалысы арқасында);
Тірек-қимыл жүйесі (ТҚЖ) қаңқадан және бұлшықеттерден тұрады. Қаңқаның
атқаратын қызметтері: қан жасау, қорғаныш ету, тірек болу. Тірек-қимыл
жүйесінің өсуіне гипофиз гармоны соматотропин ықпал етеді.
Адам қаңқасында пішіні мен мөлшері және құрылысы бойынша ерекшеленетін
екі жүзден астам сүйектер болады. Олардың барлығы дәнекер, сүйек
түптектерінен (ұлпаларынан) құралады. Сүйек түптегінің химиялық құрамы
ағзалық (12% оссеин нәруызы) және минералды заттардан (Са, Мg, Р тұздары -
22%) тұрады. Ағзалық заттар (оссеин нәруызы) сүйекке - серпінділік, ал
минералды заттар (тұздар) қаттылық береді. Сондай-ақ сүйектің құрамында
майлар (15%) және су (50%) да облады.
Сүйектердің барлығы ұзындығы бойынша ұзын (қабырға, жамбас) және қысқа
(омыртқалар, саусақ, башпайлар) болып бөлінеді. Құрылысы бойынша барлық
сүйектер түтікті (ортан жілік, саусақ башпайлары) және жалпақ қабырғалар,
жауырын) болып келеді. Түтікті сүйектің сыртқы кұрылысы буын түзетін
сүйектерде дене және бас- кішкене бас болып бөлінеді. Сүйек денесі
сүйекқаппен қапталған, сүйекқаптың жасушалары есебінен сүйектің ішкі қабаты
жуандап өседі. Сүйекқаптың астында тығыз, тұтас зат болады, қуыстың ішін
сары сүйек кемігі - май тәрізді зат толтырады. Сүйектің кішкене басын тегіс
гиалинді шеміршек қаптап, буындардағы үйкелісті және түтікті сүйектердің
ұзынынан өсуін кемітеді. Сүйектің басында кеуекті зат болады. Түтікті
сүйектер дегеніміз - бұл қол-аяқ (білек, шынтақ, көрі жілік немесе қар
жілік, ортан жілік, асықты жілік сүйектері) және саусақ башпайлардың ұзын
сүйектері. Қалған сүйектердің барлығы (немесе жарым-жартылай қуысты)
сүйектер болып саналады. Олардың барлығының сыртын сүйекқап қаптап, соның
есебінен барлық бағытта сүйек өседі. Сүйектің ішкі жағы сүйектің қызыл
кемігі- ағзаға толы болады, қан жасушаларының барлығы сол ағзада түзіледі.
Сүйектердің барлығы тек қана балаларда сүйектің қызыл кемігіне толы болады
да, ересектерде сүйек тек қуыс болып келеді.
Қаңқа сүйектері бірімен-бірі үш амалмен: қимылсыз (бітісу, сүйек
тігісі); жарым-жартылай қимылды немесе аз қимылды (сүйектердің аралығындағы
шеміршекті қабатшалары) және жылжымалы буындар жолымен байланысады.
Бассүйек (астыңғы жақсүйек буынынан басқа), жамбас және омыртқа бағанының
сегізкөз- құйымшақ бөлімдерінің сүйектері жылжымай, қимылсыз байланысқан.
Жартылай байланысқан сүйектерге омыртқалардың, қол ұшы және аяқ басы
(білезік, алақан, табан қоспасы, аяқ басы), қабырғалар және төс сүйек (10
жұп) сүйектерінің өзара байланысы; жаңа туған (шақалақ) және нәрестенің
(еңбек) милық бөлігінің сүйектері жатады. Еркін қозғалатын қол-аяқ
сүйектері және олардың белдеулері (иық, шынтақ, көрі жілік-білезік, жамбас-
ортан жілік, тізе, сирак-аяқ ұшы), омыртқа бағаны мен бассүйек және саусақ
башпайларының сүйектері қозғалмалы сүйектер болып саналады.
Қаңқа бөліктеріне: бассүйек (омыртқа бағаны жөне кеуде торы) және аяқ-
қол (аяқ-кол белдеулері және еркін қозғалатын қол және аяқ) сүйектері
жатады. Олардың кұрамына енетін ірі сүйектерді жатқа біліп, суреттен
көрсете білу кажет. Бассүйектің екі бөлімі бар, сүйектері жұп және так
болып келеді.
Милық бөлімде: шүйде және маңдай сүйектері - так, ал төбе және самай
сүйектері жұп орналасқан. Бет бөліміндегі бетсүйек пен үстіңгі жақ сүйектер
— жұп, төменгі жақсүйек так болып келеді. Бұл сүйектердің барлығы, астыңғы
жақ-сүйектен басқасы (буын), жалпақ және тігіс арқылы байланысқан.
Кеуде торы бір төс сүйектен және 12 жұп қабырғадан тұрады. Омыртқа
бағаны 33-34 омыртқадан құралады. Омыртқа бағанының мынадай бөлімдері бар:
7 мойын; 12 кеуде; 5 бел; 5 сегізкөз; 4-5 құйымшақ омыртқалардан тұрады.
Жалпақ сүйектердің барлығы жартылай қозғалмалы байланысқан, қабырғалар
омыртқа бағанына буын арқылы байланысады.
Қол белдеуінде екі-екіден жауырын және бұғана сүйектері бар. Еркін
қозғалатын қолдың тоқпан жілік және жілік пен шынтақ сүйектерінен құралған
білек сүйегі; білезік, алақан және саусақтың бақайшағынан (бас бармақтан
басқа саусақтардың барлығында үш-үштен бақайшақ болады) құралатын қол басы
сүйегі бар.
Аяқ белдеуінде екі жамбас сүйегі болады. Олардың әрқайсысы бітісіп
кеткен үш сүйектен: мықын сүйек, шонданай сүйек, қасаға сүйектерден
құралған. Еркін қозғалатым аяқтың ортан жілік, сирақ сүйектері - асықты
жілік және кіші жіліншік сүйектерінен; аяк ұшының сүйектері табан
қоспасының сүйектерінен, табан сүйектерінен, саусақ бақайларынан құралады.
Баланың аяқ-киіміне, жеке басына қойылатын гигиеналық талаптар .
Жеке адам гигиенасы қоғам гигиенасының бір бөлігі болып саналады.
Гигиенаның, медицинаның қол жеткен жетістігі әр адам жеке бас гигиенасын
сақтамай, өзінің денсаулығына немқұрайды қараса, оның денсаулығының
оңалуына көмектесе алмайды.
Жеке бас гигиенасы түсінігіне мыналар кіреді: күн тәртібі, тамақтану,
терінің күтімі, ауыз қуысының күтімі, дұрыс киіну, дене тәрбиесі, үйдің
санитарлық жағдайы, тұрмыстық аспаптарды қолдану (теледидар, шаңсорғыш, газ
плитасы) және тұрмыстық химия тауарларын қолдану, тұрмыста, ең-бек
кезіндегі, дем алу және ұйқы кезіндегі жеке бас гигиенасы мәселелері.
Адамның терісі ағзада газ және жылу алмасу қызметін атқарады. Зат
алмасудың соңғы қалдықтарын, су буларын, тер, май және бактерицидті
заттарды ағзадан шығарады. Терінің беткі қабатында ультракүлгін сәулелердің
әсерінен Д витаминінің синтезі жүреді. Адамның терісі ағзаны
метеорологиялық, механикалық, химиялық факторлардың әсерінен және
микроорганизмдерден қорғайды. Терінің тазалығы мен шынығу деңгейі жоғарыда
айтылған қызметтің бәрін жақсы атқаруда маңызды орын алады.
Егер адамның терісі нашар бапталса, ол жерде микроорганизмдердің
әсерінен органикалық заттар ыдырап, иісі жаман, ұшқыш қосылыстар пайда
болады. Ыдырағаннан пайда болған заттар теріні тітіркендіреді, шаң-дар май
және тер шығатын жолдарды бітеп қалады да микроорганизмдер мен
саңырауқұлақтардың көбеюіне жағдай туындатады. Соның салдарынан дер-
матиттер, іріңді және басқа да тері аурылары пайда болады. Адамның терісі
ластанған жағдайда, оның тыныс алуы 10-15% нашарлайды. Терінің тазалығы
сақталмаған жағдайда адамдардың киімдері қатты ластанады да ауа
өткізгіштігі нашарлайды. Терінің тазалығын сақтау үшін үнемі жуынып-шайынып
жүру керек. Жуыну үшін сабын және жөке қолданса, адамның терісі жақсы
тазаланады. Теріні, шашты таза ұстау үшін адам сабын және сусабын мен
үнемі жуынып, іш киімдерін ауыстырып тұруы керек. Дененің ашық жерлері тез
ластанады, сондықтан бетті, мойынды күніне екі рет жуып тұрған жөн. Адамның
қолы микроорганизмдер, гельминт жұмыртқалары және кір көп жиналатын жер
болып саналады. Қол арқылы олар адамның басқа жерлеріне тасымалданады.
Сондықтан жұмыс соңында, дәретханадан кейін және тамақ ішер алдын қолды екі
рет сабындап жуу керек.
Аяқ - киім - киім комплектісінің негізгі бөлігі болып табылады. Ол
организмдерді салқын тиюден, ыстық өтуден қорғайды, табанды механикалық
жарақат алудан сақтайды, аяқтың бұлшық еттері мен буындарына табан құрамын
дұрыс ұстау үшін көмектесу арқылы аяқтардың рессорлық, амортизаторлық
функциясын атқаруға жағдай жасайды. Аяқ киім жүрудің дұрыстығына,
балалардың қимыл-қозғалыс белсенділігіне әсер етеді, табанның көптеген
ауруларының және деформациясының себебі болып табылады. Балаларға арналып
әр түрлі аяқ киімдер шығарылады: жыл бойы киюге болатын, жаздық, қыстық,
көктем-күздік. Сонымен қатар күнделікті киетін, сәндік, үйде киіп жүретін,
жолға киетін, ұлттық, спорттық т.б.
Гигиеналық тұрғыдан аяқ киім - бала организмін метеорологиялық қолайсыз
әсерлерден және механикалық жарақаттанудан сақтауы керек; бала организмінің
анатомиялық-физиологиялық ерекшеліктеріне (әсіресе табанның) сәйкес болуы
керек; табанға қажетті қолайлы микроклимат қалыптастырып, қоршаған ортаның
микроклиматтық жағдайларына қарамастан, қажетті температуралық-ылғалдылық
тәртібін сақтауға жағдай жасауы керек.
Балалар мен жасөспірімдердің аяқ киімдеріне арналған гигиеналық талаптар
өсу кезеңіндегі табан құрылысының ерекшеліктерімен анықталатын аяқ киім
конструкциясына қойылатын талаптардан және аяқ киім жасалатын материалдарға
қойылатын талаптардан тұрады.
Балалардың табаны бақайларының басы өте кеңейіп келетін, доғалдау
формамен сипатталады. Балалар табанының, өкше мен аяқтың басына қарай
алынған қатынас ересектердікіне қарағанда басқаша, яғни, өкше жағы ұзындау
болып келетіні, аяқ киімін жасаған кезде (әсіресе балалар аяқ киімі үшін
қалыптар жасағанда) ескерілуі керек. Балалардың табанының қаңқа сүйектері,
негізінен шеміршектен тұрады. Сүйектенуі бой өсуінің жетілуіне қарай
аяқталатындықтан, баланың табанына берілетін механикалық әсерлер оны жылдам
деформацияға ұшыратуы мүмкін. Сондықтан, аяқ киімнің қалыңдығын,
иілгіштігін, сапасы мен жылу ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz