«Білім беру» функционалдық тобының шығындары

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

БАЯНДАМА

Тақырыбы: « Білім беру» функционалдық тобының шығындары.

Орындаған :Жазымбаева М. Ф13к1

Тексерген: Жорабаева Ж. Қ

« Білім беру» функционалдық тобының шығындары.

ЖОСПАР

І. Кіріспе.

ҚР Білім беру мәселесі.

ІІ. Негізгі бөлім.

Қазақстандағы білім беру саласының шығындары.

ІІІ. Қорытынды.

Азаматтардың бiлiм алу құқы ҚР Конситутциясында кепiлденген және 1999 жылы маусым айының 7 жұлдызында қабылданған “Бiлiм беру туралы”Заңмен реттеледi. Осы құқықты мемлекет тиiстi әлеуметтiк-экономикалық шарттар жасап бiлiм беру жүйеiн дамыту арқылы қамтамасыз етедi . ҚР азаматтарына мемлекет ақысыз жалпы ортамен алғашқы кәсiби бiлiм және мемлекеттiк тапсырысқа сәйкес конкурстық негiзде ақысызорта кәсiби, жоғары кәсiби және жоғарғы оқу орнынан кейiн бiлiм алуды кепiлейдi, егерде азамат осы әрбiр деңгей бойы бiлiмдi алғашқы рет алып отырса.

Оқитындарға бiлiм алудың ақысыздығы мемлекеттiк бiлiм беру мекемелерiн ұстауды бюджеттiк қаржыландыру немесе бiлiм беру мекемелерiне бiлiм беру қызметтерiн сатып алуды бюджеттен төлеу немесе мемлекеттiк гранттар беру арқылы iске асырылады.

Бiлiм беру аумағындағы мемлекеттiк саясаттың негiзгi принциптерi болып келесiлер табылады:

барлық азаматтардың бiлiм алу құқықтарының теңдiгi;
әрбiр азаматқа бiлiм алудың барлық деңгейлерiнiң мүмкiндiлiгi;
бiлiм берудiң дiннен тыс сипаты;
тұлғаның бiлiмдiлiгiн ынталандыру және дарындылықты дамыту;
бiлiм беру процесiнен үздiксiздiлiгi, оқыту мен тәрбиелеудiң бiрлестiлiгi;
бiлiм беру мекемелерiнiң меншiк формалары, оқыту мен тәрбиелеу формалары және бiлiм беру бағыттары бойынша әртүрлiлiгi;
бiлiм беру, ғылым және өндiрiстiң шоғырлануы;
оқитындарды кәсiптiк бағдарлау;
бiлiм беру жүйесiн ақпараттандыру.
Бiлiм беру жүйесiнiң негiзгi мiндетi-ол ұлттық жалпы азаматтық құндылықтар мен ғылым және тәжiрибе жетiстiктерiне негiзделедi, тұлғаның қалыптасуына, дамуына және кәсiби жаралуына бағытталған бiлiм алу үшiн қажеттi шарттар жасау. Оның басымды мақсаттары болып келесiлер табылады:
бiлiм беру бағдарламаларды игеру үшiн шарттар жасау;
тұлғаның творчествалық, рухани және физикалық мүмкiндiктерiн дамыту, өнегелiлiк пен аман тұрмыс нұсқасының мығым негiзiн қалыптастыру;
азаматтық пен отаншылдықты, мемлекеттiк рәмiздер құрметтеудi, халық дәстүрлерiн қадiрлеудi, конститутция мен қоғамға қай-қайсы қарсылықтарға төзiмсiздiктi тәрбиелеу;
тұлғаның өз мiндеттерi мен құқықтарын сезiмдi қатынасын және республиканың қоғамдық саяси, экономикалық және мәдениеттiк өмiрiне қатынасуының қажеттiлiгiн қаыптастыру;
әлем және отан мәдениетiнiң жетiстiктерiне қатыстыру, қазақ және республиканың басқа халықтарының тарих пен салт-дәстүрiн оқу, мемлекеттiк, орыс және шетел тiлдерiн игеру;
бiлiм беру мекемелерiнiң дербестiгн ұлғайту мен басқаруды демократияландыру және орталықсыздандыру;
оқытудың жаңа технологияларын енгiзу мен бiлiм берудi ақпараттандыру;
еңбек нарығындағы бәсекелестiкке қабiлетi бар бiрлiктi жұмысшылар мен мамандарды дайындау, олардың бiлiктiлiгiн жоғарылату және қайта дайындау;
әр түрлi және көпфункционалды бiлiм беру мекемелердiң тиiмдi дамуына жәрдем беру.

ІІ. Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджет шығыстары құрылымында соңғы 10 жылда білімге арналған шығыстар ЖІӨ-нің 16, 4% немесе 3, 5% құрады. 2012 жылы 2011 ж. және 2010 ж. көрсеткішімен салыстырғанда олардың ұлғаюының оң динамикасы байқалды

Білім беруге арналған шығыстар құрамы бюджеттік жіктелу бойынша арнайы функционалдық топқа сәйкес қалыптасты. Республика бюджет бұл топтың үлесі жыл сайын ұлғаюда және келешекте олардың деңгеиі жалпы ішкі өнімнің 4 пайызына жетуі ұйғарылуда. Бұл функционалды топ құрамында мектепке дейінгі тәрбиемен, оқыту бастауыш және орта білім беру, арнайы орта білім беру, кәсіптік білім беру, жоғары білім беруге мемлекеттік тапсырмасы және білім беру аумағындағы басқада қызметтер көрсетіледі. Осы көтерілген білім беру аумағындағы басқа да қызметтер көрсетілген . Осы көрсетілген білім беру мекемелерінің типтері мен түрлері бойынша бюджет құралдарымен қаржыландыру іске асырылды.

Мысалы ретінде, Жамбыл облысының бюджетінің білім беру саласы 2014 жылдың қорытындысы бойынша Жамбыл облысының бюджеті 69, 3 миллиард теңгеге немесе жасалған болжамның 99, 9 пайызына орындалды. Мамандардың бағалауынша, облыстық бюджет қаражатын жұмсаудағы негізгі басымдықтар әлеуметтік шығыстар болып қалуда, бұл сала шығыстары, 2014 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда, 27 пайызға өсіп отыр. Білім саласының шығыстары - 19 пайызға, денсаулық сақтау саласының шығыстары 39 пайызға өсті.

Маңғыстау облысы бойынша Б ілім беруге арналған шығыстар нақтыланған бюджет бойынша 37, 7 млрд. теңгені құрады (2014 жылға қарағанда 15, 3% өсті) .

Білім беру объектілерін дамытуға 2014 жылы - 8765, 6 млн. теңге, оның ішінде республикалық бюджеттен - 7569, 5 млн. теңге, жергілікті бюджеттен - 633, 0 млн. теңге көздестірілген.

Қарақия ауданының Құрық ауылында кәсіптік-техникалық лицейдің үлгі ғимаратының, Батыр ауылында 960 орындық орта мектептің, Қарақия ауданының Жетібай кентінде 624 орта мектептің, Мұнайлы ауданы Маңғыстау ауылының Маңғыстау-5 тұрғын жай алабында, Басқұдық ауылында, Түпқараған ауданының Ақшұқыр ауылында орта мектептердің, Мұнайлы ауданының Баянды ауылында 960 орындық орта мектептің, Бейнеу ауданы Бейнеу ауылының Атамекен шағын ауданында 624 орындық орта мектептің, Жаңаөзен қаласының Мерей шағын ауданында 1200 орындық орта мектептің, Теңге ауылында 900 орындық орта мектептің, Маңғыстау ауданының Шайыр ауылында 80 орындық балабақшаның құрылыстары жалғасуда.

Республикалық бюджет есебінен Маңғыстау ауданының Жыңғылды ауылында, сондай-ақ Мұнайлы ауданында Маңғыстау-4 ауылында 280 орындық балабақшаның құрылысы басталды.

Жергілікті бюджет есебінен Маңғыстау ауданының Шайыр, Жармыш, Жыңғылды ауылдарында әрқайсысы 80 орындық балабақшалардың, Бейнеу ауданының Бейнеу ауылындағы орта мектепке жапсарлама құрылысы басталды.

2014-2015

Бюджеттің жылдарға білім беруге арналған шығыстары

млн. тенге

Көрсеткіштер

2014 ж.

2015 ж

Көрсеткіштер: Мектепке дейінгі тәрбие және оқыту

2014 ж.: 44, 7

2015 ж: 45, 2

Көрсеткіштер: Жалпы білім беру

2014 ж.: 1282

2015 ж: 1387, 6

Көрсеткіштер: Балалар мен жеткіншектерге қосымша білім беру

2014 ж.: 79, 2

2015 ж: 76, 1

Көрсеткіштер: Ауданның мемлекеттік білім беру мекемелер үшін оқулықтар мен оқу-әдістемелелік кешендергі сатып алу жеткізу

2014 ж.: 15, 3

2015 ж: 16, 4

Көрсеткіштер: Аудандық ауқымдағы мектеп олимпиадаларын және мектептен тыс іс-шараларды өткізу

2014 ж.: 0, 3

2015 ж: 0, 3

Көрсеткіштер: Жетім баланы (жетім балаларды) және ата-аналарының қамқорынсыз қалған баланы (балаларды) күтіп-ұстауға асыраушыларына ай сайынғы ақшалай қаражат төлемдері

2014 ж.: 9, 6

2015 ж: 10, 3

Көрсеткіштер:

Республикалық бюджеттен аудандық бюджеттерге (облыстық маңызы бар калаларға) берілетін ағымдағы нысаналы трансферттер

2014 ж.: 86, 2

2015 ж:

Көрсеткіштер:

мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында мемлекеттік білім беру тапсырысын іске асыруға

2014 ж.: 18, 9

2015 ж:

Көрсеткіштер: -ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелерінің және ұйымдарының күрделі шығыстары

2014 ж.: 4, 0

2015 ж:

Көрсеткіштер:

-үш деңгейлі жүйе бойынша біліктілігін арттырудан өткен мұғалімдерге еңбекақыны көтеруге ;

2014 ж.: 9, 3

2015 ж:

Шығындарда келесі іс-шараларды қаржыландыруға жоспарланды:

мектеапке дейінгі білім беру ұйымдарында мемлекеттік білім беру тапсырысын іске асыруға;

жалпы білім беру;

балалар мен жеткіншектерге қосымша білім беру;

ауданның мемлекеттік білім беру мекемелер үшін оқулықтар мен оқу әдістемелік кешендерді сатып алу жеткізу; ,

жетім баланы (жетім балаларды) және ата-аналарының қамқорынсыз қалған баланы (балаларды) күтіп-ұстауға асыраушыларына ай сайынғы ақшалай қаражат төлемдері,

Республикалық бюджет қаражаттары есебінен негізгі орта және жалпы орта білім беретін Қ. Мырзалиев атындағы жалпы білім беретін орта мектепке химия кабинетін оқу жабдығымен жарақтандыруға, мектеп мұғалімдеріне және мектепке дейінгі ұйымдардың тәрбиешілеріне біліктілік санаты үшін қосымша ақының көлемін ұлғайтуға, үш деңгейлі жүйе бойынша біліктілігін арттырудан өткен мұғалімдерге еңбекақыны көтеруге жоспарланған.

2014 жылға білім беру саласына барлығы 1473, 1 млн теңг е сомада қаржыландыру қарастырылып отыр (2015 жылы 1546, 1 млн. теңге, 2016 жылы 1582, 3 млн. теңге. )

2014-2016 жылдары білім беру саласы мен ғылымға арналған шығыстар 1 трлн. 267 млрд. теңгені құрайтын болады. Бұл туралы бүгін Парламент Мәжілісінің жалпы отырысында «2014-2016 жылдарға арналған республикалық бюджет туралы» заң жобасы бойынша баяндаған Экономика және бюджеттік жоспарлау министрі Ерболат Досаев мәлім етті.

Министрдің айтуынша, 2014 жылы білім мен ғылым саласының шығыстары 399 млрд. 600 млн. теңгені құрап отыр.

Білім беру саласын бюджеттік қаржыландырудың қажеттілігі ең алдымен білім беру қызметтің қоғамдық тауар ретіндегі қасиеттері мен елдің әлеуметтік-экономикалық дамуындағы олардың ролімен серттеседі. Ал бюджеттен бөлінетін құралдар көлемі практиканың талаптарына сәйкес анықтауы мүмкін емес . Себебі, мемлекеттік реттеудің қай-қайсысы өз алды бюджеттік қамтамасыз етуге жататын мемлекеттік тапсырыс және натуралды немесе ақшалай түрдегі әлеуметтік нормативтер тағайындауды талап етеді . Мысалы, заңнамаларда білім беру жүйесі үшін мемлекеттік тапсырыс бойынша оқитындар контингентінің саны, мемлекеттік білім беру стандартты, бюджеттік қаржыландыру нормативі сияқты параметрлер болуы тиіс екені анықталған.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.