Операциялық жүйелер (ms-doc, nc, os 2,unix, windows, оның түрлері)

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

«Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті»

СӨЖ

Тақырыбы: Операциялық жүйелер, оның даму және түрлері (MS-DOC, NC, OS/2, UNIX, Windows, оның түрлері)

Орындаған: Серікбекова Б. Б.

Топ: УА-503

Тексерген: Кайсанов С. Б

Cемей қаласы - 2015 ж

Жоспар: 1. Операциялық жүйе

2. Операциялық жүйенің даму тарихы

3. Windows - тың анықтамалық жүйесі.

Операциялық жүйе ( Операционная система; operating system ) - компьютердің барлық басты әрекеттерін (пернелер тақтасын, экранды, диск- жетектерді пайдалануды), сондай-ақ қатар операциялық жүйенің басқаруымен іске қосылатын басқа программалардың жұмысын басқаратын, көбінесе тұрақты сақтауыш құрылғыда тұратын, машиналық кодта жазылған программа. Алғашқы компьютерлердің операциялық жүйесі болған жоқ, себебі басқару программалары тек компьютердің нақты бір типіне арналып жазылды, бірақ шалғайлық жабдықтарға стандарттардың пайда болуымен, сан алуан компьютерлер үшін осындай жабдықпен әрекеттестіктің бірыңғай программаларын жазуға мүмкіндік туғызды. Операциялық жүйені жазудың екі жүйесі бар - тұрақты сақтауыш құрылғыға барлық жүйені жазу және қатқыл дискіден операциялық жүйенің калған бөлігінің тек жүктеу программаларын ғана жазу. Мекемеде пайдаланылатын шағын компьютерлер, әдеттегідей, MS-DOS немесе ең соңғы OS/2 операциялық жүйесін пайдаланады. Ықшам машиналарда, дискжетектердің қажеттілігінен аулақ болу үшін, тұрақты сақтауыш құрылғыда жазылған операциялық жүйені пайдаланады. Миникомпьютерлерде UNIX немесе өте танымал емес жүйелер PICK немесе BOS (Ұлыбритания) сияқты операциялық жүйе пайдаланылады; сондай-ақ компьютердің нақты бір типіне арналып әзірленген операциялық жүйелер де кездеседі. ОЖ тарихы жарты ғасырдай уақытты қамтиды. Ол көбінесе есептеуіш аппаратураның және элементтік базасының дамуымен байланысты анықталады. Бірінші сандық есептеуіш машиналар 40ж. басында пайда болып, операциялық жүйелерсіз жұмыс істеді, ұйымдардың есептеу процессіндегі барлық есептері бағдарламалаушымен басқару пультінен қолмен істелінді. 50ж. ортасынан мониторлық жүйелер пайда болды, олар тапсырмалар пакетін орындауда операторлар жұмысын автоматтандырды. 1965-1975ж. интегральным микросхемаларға өту компьютерлердің келесі ұрпағына жол ашты, олардың өкілі IBM/360. Осы кезеңде қазіргі ОЖ - лерге қатысты барлық коцепциялар: мультипрограммалау, мультипроцесстеу, көптерминалды іс-тәртіп, виртуальды жад, файлдық жүйелер, қол жетуді шектеу және желілік жұмыстар жасалды. 60-ж. аяғындаARPANET глобальды желісін жасау жұмыстары басталды, ол Интернет желісінің аттану нүктесі болды. 70-ж. ортасына қарай мини-компьютерлер кең тарала басталды. Мини-компьютерлердің архитектурасы мэйнфреймдармен салыстырғанда қарапайым болды, бұл олардың Операциялық жүйелерінде де кескінделді. 70-ж. ортасынан бастап UNIX ОЖ-ні қолдану компьютерлердің әртүрлі типтеріне жеңіл түрде көше бастады. ОЖ Unixалдымен мини-компьютерлерге жасалған болса да, оның икемділігі, элеганттылығы, қуатты функционалдық мүмкіндіктері және ашықтығы компьютерлердің барлық класстарында орнықты позицияда болуына жағдай туғызды. 80ж. басы операциялық жүйе тарихында дербес компьютерлердің пайда болуымен айрықша мәнді болды. 80 жылдарда коммуникациялық технологияларға локальдық желілер үшін негізгі стандарттар: 1980 жылы - Ethernet, 1985 - Token Ring, 80ж. аяғында - FDDI қабылданды. Бұл төменгі деңгейдегі желілік ОЖ үйлесімділігін, сондай-ақ желілік адаптер драйверлерімен ОЖ интерфейсін стандарттауды қамтамасыз етті. 90ж. басында барлық ОЖ-лар әртекті клиенттер және серверлермен жұмысты қолдай алатын қабілеті бар желілік ОЖ айналды. Тек қана коммуникациялық есептерді (Cisco Systems компаниясының IOS жүйесі) орындауға арналған мамандандырылған желілік ОЖ-лер пайда болды. . Соңғы онжылдықтар ішінде корпоративтік желілік ОЖ-лерге ерекше көңіл бөлінді, олар үшін масштабтаудың жоғарғы дәрежесі, желілік жұмысты қолдау, қауіпсіздіктің дамыған құралдары, гетерогендік орталықта жұмыс істеу мүмкіндігі, орталықтан әкімшілік ету және басқару құралдарының болуы сипатты. Операциялық жүйе, қыс. ОЖ - компьютерді басқаруға арналған және қолданбалы программалармен байланысы бар нақты программа. Операциялық жүйе - компьютер құрылғыларының үздіксіз жұмыс істеуін ұйымдастырушы және түрлі командаларды орындауы арқылы пайдаланышының машина жұмысын басқаруына жеңілдік келтіруші жүйелік программалар. Оның негізгі қызметі - программалардың бір - бірімен және сыртқы құрылғылармен өзара әрекетін ұйымдастыру, оперативті жадты бөлу, компьютердің жұмыс істеу кезіндеқате жіберілу сияқты түрлі оқиғаларды анықтау, дискіні жұмыс істеуге дайындау, монитор мен принтердің жұмыс істеу режимдерін орнату, пайдаланушының программасын іске қосып, оны орындау т. б. . Яғни ОЖ - машина жұмысын басқаруға толық жеңілдік беретін жүйе. Ол осы үшін арналған иілгіш не қатты магниттік дискіге жазылып қойылады. Сондықтан ОЖ - ны дискілік операциялық жүйе ( ДОЖ, не DOS ) деп те атайды. Дербес компьютерлер үшін кең тараган оиерациялық жүйелерге МS (РС) DOS, Windows 95, Windows NT, OS/2, UNIX жатады, Дербес компьютерлерлерге арналған операциялық жүйелердің барлығы да тек бір адамдық болып табылады. Расында да екі адамның бір мезетге бір компьютерде жұмыс істеуін елестету қиын ғой. WINDOWS 95, WINDOWS NT, OS/2, UNIX көп мақсатты жүйелер болып саналады. Көп мақсаттылық - бір компьютерде бір уақытта қатарласа бірнеше есепті шығару мүмкіндігі немесе бірнеше әрекеттің қатар атқарылып жатуы. Мысалы, Сіз мәтін көшіріліп жатқан шақта ойнап та отыруыңызға боладь, өйткені бұл жұмыстарды әртүрлі қүрылғылар атқарады немесе ол қүрылғылардың жұмыс жылдамдығы адамның жылдамдығынан өте жоғары болып келеді. Көптеген ІВМ - үйлесімді компьютерлер дискілік МS DОS операциялық жүйесі мен көп терезелі WINDOWS графикалық операциялық жүйесін пайдаланады. Операциялық жүкелер көптеген функцияларды орыңдайды: информацияны дискіге жазу-оқуды жүзеге асырады, мәліметтер сақтауды ұйымдастырады, компьютер құрылғыларының өзара байланыста жұмыс істеуін, барлық қолданбалы программалар жұмысының орындалуын қамтамасыз етеді. Бұл жүйе ЭЕМ іске қосылғаннан кейін иілгіш не қатты дискіден алғашқы жүктелетін кещенді программа болып табылады. Белгілі бір қосымша қызмет атқаруға керекті программалар тобы утилиттер болып табылады. Оларға мысал ретінде антивирустік (вирустерге қарсы) программаларды, мәліметтерді архивтеу (кысу) программаларын, компыотердің: жұмыс істеу қабілетін (диагностика) тексеретін программаларды (тест ирограммалары) айтуға болады.

Операциялық жүйе көбінесе компьютердің сыртқы жадында- дискіде сақталады. Компьютерді қосқан кезде, ол дисктік жадтан тексеріледі де, ОЕС -да (ОЗУ) орналасады. Осы процесті операциялық жүйенің жіктелуі деп атайды. Операциялық жүйенің функциясына кіреді: Қолданушымен сұқбатты жүзеге асыру; Еңгізу-шығару және деректермен басқару; Бағдарламалардың өндеу процесін жоспарлау және ұйымдастыру; Ресурстарды орналастыру (оперативтік жадпен кэш жадты, процессорді, сыртқы құрылымды) ; Бағдарламаларды орындалуға еңгізу; Бірнеше көмекші операцияларды қамтамасыз ету; Әр түрлі сыртқы құрылымдар арасында ақпараттарды беру; Перифериялық құрылымдарды бағдарламалық қолдау жұмыстары (дисплей, пернетақта, диск жинақтауыш, принтержәне т. б. ) . Операциялық жүйені компьютердің құрылымдарың басқару бағдарламасының жалғасы дейміз. ОЖ төрт негізгі түрі бар: Бір пайдаланушылық бір есептік, олар бір пернетақтаны қолдайды және тек бір есеппен жұмыс істей алады; Бір пайдаланушылық бір есептік фондық мөрімен, негізгі есеппен бірге қосымша есепті еңгізе алады және ақпаратты мөрге бағыттайды. Бұл көп көлемді ақпараттарды мөрге жіберу жұмысың тездетеді. ; Бір пайдаланушылық көп есептік, бір қолданушыға көп есептермен жұмыс жасап, өндей алады. Мысалы, бір компьютерге бірнеше принтерлер қосуға болады және әр қайсысы өз жұмысын атқарады; Көп пайдаланушылық көп есептік, бір компьютерде бірнеше қолданушылармен бірнеше есептер еңгізе алады. Осы ОЖ өте күрделі және бірталай машиналық ресурстарды керек етеді. Компьютердің әр түрлі моделінде әр түрлі архитектуралық және мүмкіншілдік операциялық жүйелерді қолданады. Олармен жұмыс істеу үшін әртүрлі ресурстар қажет. Олар әр түрлі бағдарламалау сервис дәрежесін және дайын жұмыс бағдарламасын береді. Дербес компьютерлер үшін операциялық жүйе, профессионалдық қолдану іске асыру үшін келесі негізгі компоненттердең түру керек: Еңгізу/ шығару бағдарламаларын басқару; Файлдық жүйемен және компьютер үшін жоспарланған тапсырмалармен басқаратың бағдарламалар; Командалық тіл процессоры, ол ОЖ бағытталған камандаларды қабылдайды, талдау жасайды және орындайды. Әр бір ОЖ өз командалық тілі болады, пайдаланушы ол арқылы бірнеше әрекеттер орындай алады: Каталогтарды қарау; Сыртқы жетек таңбаларды орындау; Бағдарламаларды еңгізу; басқа әрекеттер. Талдау және пайдаланушы командаларының орындалуы, оған операциялық жадта файлдағы дайын бағдарламалардың еңгізуі және қосуы ОЖ-де командалық процессор арқылы жүзеге асырылады. Компьютердің сыртқы құрылғылардың басқару үшін арнайы жүйелік бағдарлама қолданады - драйверлер. Стандарттық құрылғы драйверлер еңгізу-шығару базалық жүйе жиының құрайды. (BIOS) .

Windows - тың анықтамалық жүйесі.

Программалық жабдықтар интерфейсіндегі негізгі элемент- оның анықтамалық жүйесі. Онда әрбір қолданушыларға қасиетті информация толық түрде болуы тиіс. Windows ортасының бір артықшылығы- оның анықтамалық жүйесі бар программаларға ортақ.

Сондықтан бір программаның анықтамалық жүйесімен таныссаңыз қалғандарының да құрылымы сондай болғандықтан керекті информацияны қиналмай іздеп табуға болады.

Windows 3. х жүйесі үшін- Программа диспетчері терезенің жоғарғы жағындағы менюден анықтама (справка) пунктінің мазмұны (содержание) командасын таңдау керек.

Windows-98 жүйесі үшін іске қосу (Пуск) менюінің анықтама (справка) командасын маңдау қажет.

Кез келген сұхбат терезесінде Көмек батырмасы бар.

Windows ортасының және оның қосымшаларының анықтамалығы гипермәтіндік контекстке тәуелді анықтамалық жүйе болып саналады.

Windows 3. x

MS DOS ОЖ-і үшін қарапайым операциялық сұлба NC б. т. Бірақ NC - де меню түріндегі ыңғайлы интерфейс қамтылғанмен де, негізінде бұл сұлбаларда файлмен, файлдық жүктелерімен операцияларды орындау мүмкіндігі ғана қамтылған.

Microsoft Windows 3. x жүйесі MS DOS Windows үшін операциялық графиктік сұлба болып табылғанмен де NC- дан айрымашылығы ыңғайлы графиктік интерфейсті қамтамасыз етеді. MS DOS мүмкіндігін едәуір толықтыруына байланысты бумы ОЖ д. а.

Windows 3. X ОЖ- ң алғашқы сұлбасы б. т., Windows қосымшаларының жұмыс мүмкіндіктерін қамтамасыз ете отырып сонымен қатар MS DOS -тың барлық қолданбалы программаларын қолдайды. Мысалы: мәтіндік процессор, деректор қоймасын басқару жүйесі (СУБД), электронды кесте, қолданушылар программалары жұмысатры толық қамтылған.

Windows көптасырмалы режимде жұмыс істейді, яғни бір мезгілде бірнеше программаны іске қосып, бір программалардан басқа программаларға жылдам ауысып олардың арасында мәліметтер алмасу процесін қамтамасыз етеді.

Windows - та ақпараттық және программалық қамтамалардың бірігушілігі жніндегі қажеттелік аз.

Windows - жұмысқа MS DOS программасы тәрізді қарапайым жолмен жүктеледі. MS DOS тәрізді жедел жадыны басқару, программаларды басқару, дисплей, кілтжиын, тышқан, баспа құрылысы, порттар жұмыстарын басқару мүмкіндігін жедел жадыға жүктелу барысында өз қолына алады.

Windows 3. X мына режимдердің біреуінде жұмыс істейді:

- нақты

- стандартты

- кеңейтілген

Нақты режимде ЖЖ- мен Windows 3. X қолдамайтын апаттардың мүмкіндіктерді қолданбайды, қолданушы 640 кбайтты ЖЖ- мен шектелген.

Стандартты режимде Windows компьютердегі мүмкін болатын кеңейтілген жадын толығымен пайдаланады. Бұл жағдайда Windows- та жазылған қосымша кеңейтілген жадыға жүктеледі, ал DOS программасы жәй жадыға жүктеледі.

Кеңейтілген режимде Windows виртуальды машина режимін қолдайды, көптапсырмалылық ортаны жүзеге асырады. әрбір тапсырмаға барлық ресурстар қосылып отарыд. Бір мезгілде бірнеше программа орнатуға жіберіледі.

Программалардың жұмысы кезінде мынадай өзара әрекеььесу схемасы жүзеге асырылады.

Программа Windows- пен әрекеттеледі, Windows аппарттарға байланысты құратын құрылғылар драйверлерін шақырады.

Windows 3. х. қолданбалы программалар мен утилиттерден тұрады және мынадай басқару жабдықтарының жиынын көрсетеді;

Программалар диспечері (Program Manager) программаларды басқару үшін;

Файлдар диспечері (File Manager) - файлдарды басқару;

Принтер диспечері (Print Manager) - принтерді басқару;

Басқару панелі (Control Panel) - Windows кейбір қондырғыларын басқару,

Мәтіндік редактор Write

Графикті түрлі- түсті редактор- Paint brush;

Жазба кітапшасы (Note Pad) - шағы файлдармен жұмысқа арналған мәтіндік редактор.

Картотеки (Card File) - ақпаратты басқару және ұйымдастыруда қолданылады (аты, мекен- айы, телефон) .

Календарь (Calendar) - әрбір күнге өзінің беті сәйкес келеді. Мерзімді, күнді, аптаны қамтиды.

Калькулятор (Calculator)

Сағат (Clock)

Коммуникациялық жабдықтар (Technical) - компьютерді басқа компьютерлерге қосуды қамтамасыз етеді.

Windows-95 Операциялық жүйесі.

Бұл ОЖ- е і 80386 - дан бастап Intel фирмасының 32 разрядты микропроцессорларын көптапсырмалы ОЖ.

Бірақ Windows 95- ті 32 разрядты деп толық анықтама беруге болмайды, себебі оның Windows 3. х. ядроларына сүйеніп құрылған.

Мұндағы әр тапсырма уақыт бойынша үлестіріп, приоритетті бойынша орындалып оытрады. Неғұрлым приоритеті жоғары болса, соғұрлым приоритеті жоғары тапсырмаға ерекше маңыз беріліп отырады.

Егер приоритеті төмен тапсырмаға процессорлық уақыт қажет болса, оның приоритеті көтерімді. Яғни приоритеті жоғары болған алдындағы тапсырмалар кезектен ығысырылады.

Мұндай ығыстырушы көптасырмалының тек қана Windows-95 те жазылған программаларға ғана тән.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.