Өнім сапасын арттыруды шетелдік тжірбиесі

Ғылыми–техникалық жетістіктердің дамуы өнім сапасының ұлттық экономикасының дамуы ретінде қарастырылып келеді. Әлемнің дамыған мемлекеттерінде өнім сапасын арттыру және бәсекеге қабілеттілігін жақсарту мәселелерін шешу шаралары белсенді жүргізіліп келеді. Өндіріс дамуының мақсаты – ресурстарды ұтымды қолдану қағидасы болып табылады. Фирманың өндірістік қызметі: максималды арнайылық, монополизацияға әкелетін факторларды ескермеу, шығындарды үнемдеу сияқты элементтермен сипатталады. Нарықтық экономика жағдайында нақты ортаның бар болуы сапа себептеріне көп көңіл бөлуді білдіреді. Соңғы жылдары көптеген кәсіпорынның жетекшілері бәсекеге қабілеттілікті жоғарылату құралы ретінде сапаны басқару қажеттілігін түсініп келеді [1, с. 25]. Қазір фирмаларды басқаруға өте үлкен көңіл бөлінеді. Басқару мәселесі бұрын коммерциялық құқық құрамына кіретін болса, енді олар фирманың функционалдық табиғатының дамуындағы нақты қозғалыстарын айқындайды. Қаралып отырған салада фирманың басқару теориясы маңызды орын алады. Бұл жерде фирма ұғымында қазіргі жағдайда оның неғұрлым кең тараған түрі – корпорация екенін атап өту керек. Басқару коорпорациясы 30 - шы жылдары АҚШ-та басқарудың жеке меншіктен бөлінуі кезінде туындады. Қазіргі өнеркәсіптік фирманың сипаты оны басқару тәсілдеріне және оның өз қатынастарына тапсырыс берушілермен, жалдама жұмысшылармен және өнім берушілер арқылы қалай жасақталатыны көрінеді. Бұл теорияның тірек шарты менеджерлер мүдделерінің акционерлер мүдделерінен үстемдігі және сол үстемдіктің одан әрі зерттелуіне байланысты. Аталмыш жағдай фирманың үш үлгісінің туындауына алып келеді. Сонымен У. Баумоль өз тәжірибесінде сату көлемін арттыру мақсатында үлкен оллигополиялық фирманың үлгісін жасады. Оған негіз болған оллигополия салаларындағы ірі коорпоративті кәсіпорынның пайдадан гөрі, сатуға көп алаңдаушылығы еді. Мұны сатудан түскен пайданы объективті түрде санауға болатындығымен, ішінара түсіндіруге болады. Пайданы өлшеу көбінесе есептеу тәсілдеріне байланысты болады.