Көп қоректі зиянкестер шегірткелер және негізгі түрлері туралы ақпарат

I.Кіріспе
1.Турақанаттылар орядына жататын көп қоректі зиянды жәндіктер
II. Негізгі бөлім
1.Күресу шаралары.
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер

Ауыл шаруашылығына дақылдарына зиян келтіретін көп қоректі зиянкестердің түрлері Brachicera-қысқа мұртылар отряд тармағына,Acriddae-нағыз шегірткелер тұқымдасына, Dolichocera-ұзын мұрттылар отряд тармағына, Crilotalpidae-бұзаубас тұқымдасына, Tettigoniidae-шешек тұқымдасына, Gryllidae-қара шегіртке тұқымдасына жатады.
Зиянды шегірткелер. Қазақстанның солтүстігінде таралғандары: итальяндық прус , кресті кішкене саяқ шегіртке, саяқ шегірткелер, даллалық атбас шегірткелер және т,б.азиялық шегірткелер- тұрақты қоныстары Қазақстанның оңтүстік жартысындағықамыс пен құрақ өсетін жерлер, осы станциялардан олар алыс аймақтарға тарала алады.
Мороккалық шегртке-Қазақстанның оңтүстігінде таралғанн( Оңтүстік қазақстан, Жамбыл облыстары) Азиялық, морокколық,итальяндық шегірткелер, ал анда санда тұрандық және шөл далалық шегірткелер кезеңдік өзгерістерге ұшырайды.Олардың ұйірленуі кезінде бір шаршы метрде жүз жіне оданда ұшырайды. Олардың көп дернәсілдері болады.Үйірлері шегірткелердің сандары көбейген кезде ,алғашқы дернәсілдердің жиынтығы, , кейін олардын шегіртке табындары пайда болады.
Барлық шегірткелердің ұзынша денесі, секіруге қолайлы артқы аяқтары, кеміргіш ауыздары, қатты дамыан алдыңғы кеудесі, жіңішке үстіңгі қанаты, жалпақ, желпуіш тәрізді артқы қанаттары болады. Жылына бір ұрпақ береді. Ол ұрғашы шегірткенің арнаулы бөліп шығаратын сұйық затымен қатайғған топырақтан жасалған күбіршеде жұмыртқа күйінде қыстайды. Олар тың жерлерде , жайылымдарда , құмдардың шетінде және т.б. жерлерде орналасады.Дернәсілдер жұмыртқадан әр мезгілде шығады.Дернәсіл ересек шегірткеге ұқсас келеді. Дернәсіл30-40 күн дамиды. Даму кезеңінде дернәсідер 4-5 рет түлеп, 4-5 жастан өтеді.Дернәсілдер мен шегірткелер әр түрлі өсімдіктерді: дәнді және майлы дақылдарды, көкеністерді, жайылымдар мен шабындықтарды зақымдайды.Олар құрғақшылық кезінде, табиғи өсімдктер күйіп кеткенде өте қауіпті болады. Тым көбейген жағдайда егістіктер мен жайылымдарға қатты зиян келтіреді, олардың жер бетіндегі биомасса бөліктерін құртып жібереді.Шегірткелердің көп жылдық даму динамикасында жаппай көбейулері мен депрессиялық фазаллар кезектесіп отырады.

1. «Ауылшаруашылық дақылдарын зиянкестермен аурулардан қорғау»Агибаев А.Ж,Тулеева А.К,Сулейменова З.Ш «Алматы» 2010ж ,6-8 беттер
2. Каламов Б.Х. «Ауылшаруашылық дақылдарын зиянкестер мен аурулардан қорғау.»пәніне арналған оқу-әдістемелік материалдар, 3-10беттер.