Түйелерді сұрыптау мен жұптау

I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1. Түйелерді өнімділігі бойынша сұрыптау
2. Түйелерді жұптау
III. Қорытынды
Пайдаланылған әдебеттер тізімі

Мал өсіру әдістері деп шағылыстыралатын малдың тұқымдық және түрлік тегін ескере отырып, жүргізген жұп таңдау жүйесін айтады. Негізінен, түйе өсіру ісінде оны өсіріп шығарудың мынадай әдістері қолданылады: таза тұқым өсіру, қайыту, түраралық будандастыру.
Таза тұқым алу үшін тек қана бірыңғай тұқымның буралары мен інгендері шағылыстырылады. Таза тұқым өсірудің мақсаты- түйенің бағалы тұқымдық және өнімділік сапаларын сақтау және оны одан әрі жетілдіру. Таза тұқым өсіріп шығаруға түйелердің таза тұқым қуалаушылық сапаларын жақсартудың ең тиімді әдістерінің бірі – ұрпақтары бойынша өсіру болып табылады. Мәселен қалмақ түйелерінің тұқымын ұрпағы бойынша өсіріп шығару жүзеге асырылды. Ол малдың бағалы ерекшеліктерін, сапасын бүкіл ұрпағына орнықтыруға мүмкіндік береді. Таза тұқым өсіру әдісінің табысты болуы мынадай басты шарттарға байланысты:
- өнімі шаруашылықтың бағытына, биологиялық қасиеттері жергілікті жер жағдайына, ауа райына сәйкес келетін мал тұқымын таңдай білу;
- өнімділік және тұқымдық қасиеттері жағынан мал өсіруде алға қойған мақсатқа сай келетін түйенің ең жақсыларын жүйелі түрде сұрыптап өсіру;
- іріктеліп алынган түйелерді бір-біріне неғұрлым лайық жұп таңдау.

1. Мұсаев З.Н., Төтеханов А.Ә., Сейдәлиев Б.С. түйе шаруашылығы. Алматы, бастау – 2007-136 бет,
2. Нұрғазы Қ.Ш. Мал шаруашылығы: оқулық – Алматы, ЖШС РПБК «Дәуір», 2012-400 бет.
3. Садықұлов Т.С., Бексейітов Т.К. Мал өсіру және селекция. Алматы, «Дәуір», 2011-448 бет.