Жануарлардың құрып кету себептері
Жануарлардың адамның әсерінен кұри бастауы ерте заманда басталған. Адам жер бетінде тіршілік ете бастағанына 40 мың жыл өтті. Мал және ауыл шаруашылығымен айналыса бастағанына 10 мың жыл. Яғни 30 мың жыл бойы адам тек кана аңшы-лықпен айналысқан. Қөне заманда аңшылык қү-ралдары мен әдісінің жетілуі көптеген жануарлар турінің құрып кетуіне себепші болды. Аңшылық әдісінің жетілуімен жер бетінде соңғы мұздану бір мезгілге тура келді. Бұл жануарлардың тіршілік ететін ортасын қолайсыздандырды. Мұның әсерінен Европадағы ең ірі шеп қоректі жануар — мамонт-тар, жүнді мүйізтұмсықтар (носорог), алып марал-дар' құрып кетті. Сол кезде осы аңдармен қоректе-нетін үңгір арыстаны, үңгір аюлары сияқты жырт-қыш аңдар да жойылды. Америкада бүл кезде мамонттармен бірге мастодонт, мегатерии, неникл, түйе сияқты жануарлар да тіршілш етуден қалды.
Мұндай ірі жануарлар кұрыган соң адам баласы аншылыкты тастап мал және ауыл шаруашылығымен айналысуға көшті. Бұған карамастан адам-дардын жабайы аңдарға шабуылы жалғаса берді. Аңшылык карулары мен жол катынасының жетілуі адам баласына жер шарынын алыс түпкір-леріне баруға мүмкіндік берді. Ол жерлерде жа-байы аңдарға аяусыз шабуыл жалгаса берді, түр-лердін кұруы токтаган жок. Мысалы, XIX ғасыр-дың басында аумакты жерді қамтитын қанатты гагарлар сол ғасырдың ортасында су жолы қаты-насының көбеюіне байланысты түпкірдегі аралдар-дың өзінде кұрып кетті. 1741 жылы Беринг экспе-дициясы теніз немесе Стеллер сиырын тапқан еді. Бұдан бар болғаны 27 жыл өткеннен кейін элгі сиыр кұрып кетті. Осы жолмен Португалия және Голландия теңізшілері аралдардағы дронт қүсын да құртып жіберді. Ацшылықтың әсерінен Европа жабайы жылкысы—тарпан, казіргі ірі кара мал-дын ата-тегі жабайы сиыр — тур, қараказ (очко-вый баклан), лабрадар гагасы, бенгал удоды си-яқты жануарлар жер бетімен мәңгілік қоштасады. Дамыған техникасы бар капиталистік қоғамнын пайда болуы және адамдардың аяусыз қырып-жоюы жануар түрлерінің құру процесін өте тезде-тіп жіберді. Бүл процесс әсіресе соңғы екі ғасырда шарықтау шегіне жетті.
Кұрама Штаттарда каңгыбас көгершінді еті үшін көп мөлшерде аулады. Осы ғасырдың басында кит аулайтын пушка және кит өңдентін жүзгіш кемелер шықты. Бүл киттін жеке популяциялары-ныц жойылуына және жалпы санының азаюына әкеп соқты. Косымша пайда қуған капиталистік мемлекеттер егістік жер үшін жерді көптеп игерді. Бұл Солтүстік Америкада бизондардың жалпай кырылуына әкеп соқты. Отаршылдар Американың
Жергілікті халқы индустарды тамағынан айыру үшін әдейі қаскүнемдікпен де көптеп жойды. Нәтижесінде 1886 жылы Америкада бар болғаны 600 бизон қалды.
Мұндай ірі жануарлар кұрыган соң адам баласы аншылыкты тастап мал және ауыл шаруашылығымен айналысуға көшті. Бұған карамастан адам-дардын жабайы аңдарға шабуылы жалғаса берді. Аңшылык карулары мен жол катынасының жетілуі адам баласына жер шарынын алыс түпкір-леріне баруға мүмкіндік берді. Ол жерлерде жа-байы аңдарға аяусыз шабуыл жалгаса берді, түр-лердін кұруы токтаган жок. Мысалы, XIX ғасыр-дың басында аумакты жерді қамтитын қанатты гагарлар сол ғасырдың ортасында су жолы қаты-насының көбеюіне байланысты түпкірдегі аралдар-дың өзінде кұрып кетті. 1741 жылы Беринг экспе-дициясы теніз немесе Стеллер сиырын тапқан еді. Бұдан бар болғаны 27 жыл өткеннен кейін элгі сиыр кұрып кетті. Осы жолмен Португалия және Голландия теңізшілері аралдардағы дронт қүсын да құртып жіберді. Ацшылықтың әсерінен Европа жабайы жылкысы—тарпан, казіргі ірі кара мал-дын ата-тегі жабайы сиыр — тур, қараказ (очко-вый баклан), лабрадар гагасы, бенгал удоды си-яқты жануарлар жер бетімен мәңгілік қоштасады. Дамыған техникасы бар капиталистік қоғамнын пайда болуы және адамдардың аяусыз қырып-жоюы жануар түрлерінің құру процесін өте тезде-тіп жіберді. Бүл процесс әсіресе соңғы екі ғасырда шарықтау шегіне жетті.
Кұрама Штаттарда каңгыбас көгершінді еті үшін көп мөлшерде аулады. Осы ғасырдың басында кит аулайтын пушка және кит өңдентін жүзгіш кемелер шықты. Бүл киттін жеке популяциялары-ныц жойылуына және жалпы санының азаюына әкеп соқты. Косымша пайда қуған капиталистік мемлекеттер егістік жер үшін жерді көптеп игерді. Бұл Солтүстік Америкада бизондардың жалпай кырылуына әкеп соқты. Отаршылдар Американың
Жергілікті халқы индустарды тамағынан айыру үшін әдейі қаскүнемдікпен де көптеп жойды. Нәтижесінде 1886 жылы Америкада бар болғаны 600 бизон қалды.
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министірлігі Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік Университеті
СӨЖ
Тақырыбы: Жануарлардың құрып кету себептері.
Орындаған:Сакибаев.С.М
Тексерген: Айтқалиев.Б.М
Семей 2015
Жануарлардың құрып кету себептері
Жануарлардың адамның әсерінен кұри бастауы ерте заманда басталған. Адам жер бетінде тіршілік ете бастағанына 40 мың жыл өтті. Мал және ауыл шаруашылығымен айналыса бастағанына 10 мың жыл. Яғни 30 мың жыл бойы адам тек кана аңшы-лықпен айналысқан. Қөне заманда аңшылык қү-ралдары мен әдісінің жетілуі көптеген жануарлар турінің құрып кетуіне себепші болды. Аңшылық әдісінің жетілуімен жер бетінде соңғы мұздану бір мезгілге тура келді. Бұл жануарлардың тіршілік ететін ортасын қолайсыздандырды. Мұның әсерінен Европадағы ең ірі шеп қоректі жануар -- мамонт-тар, жүнді мүйізтұмсықтар (носорог), алып марал-дар' құрып кетті. Сол кезде осы аңдармен қоректе-нетін үңгір арыстаны, үңгір аюлары сияқты жырт-қыш аңдар да жойылды. Америкада бүл кезде мамонттармен бірге мастодонт, мегатерии, неникл, түйе сияқты жануарлар да тіршілш етуден қалды.
Мұндай ірі жануарлар кұрыган соң адам баласы аншылыкты тастап мал және ауыл шаруашылығымен айналысуға көшті. Бұған карамастан адам-дардын жабайы аңдарға шабуылы жалғаса берді. Аңшылык карулары мен жол катынасының жетілуі адам баласына жер шарынын алыс түпкір-леріне баруға мүмкіндік берді. Ол жерлерде жа-байы аңдарға аяусыз шабуыл жалгаса берді, түр-лердін кұруы токтаган жок. Мысалы, XIX ғасыр-дың басында аумакты жерді қамтитын қанатты гагарлар сол ғасырдың ортасында су жолы қаты-насының көбеюіне байланысты түпкірдегі аралдар-дың өзінде кұрып кетті. 1741 жылы Беринг экспе-дициясы теніз немесе Стеллер сиырын тапқан еді. Бұдан бар болғаны 27 жыл өткеннен кейін элгі сиыр кұрып кетті. Осы жолмен Португалия және Голландия теңізшілері аралдардағы дронт қүсын да құртып жіберді. Ацшылықтың әсерінен Европа жабайы жылкысы -- тарпан, казіргі ірі кара мал-дын ата-тегі жабайы сиыр -- тур, қараказ (очко-вый баклан), лабрадар гагасы, бенгал удоды си-яқты жануарлар жер бетімен мәңгілік қоштасады. Дамыған техникасы бар капиталистік қоғамнын пайда болуы және адамдардың аяусыз қырып-жоюы жануар түрлерінің құру процесін өте тезде-тіп жіберді. Бүл процесс әсіресе соңғы екі ғасырда шарықтау шегіне жетті.
Кұрама Штаттарда каңгыбас көгершінді еті үшін көп мөлшерде аулады. Осы ғасырдың басында кит аулайтын пушка және кит өңдентін жүзгіш кемелер шықты. Бүл киттін жеке популяциялары-ныц жойылуына және жалпы санының азаюына әкеп соқты. Косымша пайда қуған капиталистік мемлекеттер егістік жер үшін жерді көптеп игерді. Бұл Солтүстік Америкада бизондардың жалпай кырылуына әкеп соқты. Отаршылдар Американың
Жергілікті халқы индустарды тамағынан айыру үшін әдейі қаскүнемдікпен де көптеп жойды. Нәтижесінде 1886 жылы Америкада бар болғаны 600 бизон қалды.
Мұндай қырып-жою басқа жерлерде де кар-кьшды жүрді. Мысалы, Австралияда ұсак малдьін жаиылымына жер кекіту жолында кенгуруді кырып жоиды. Нәтижесшде Австралияда кенгурудын жеті түрі құрып кетті. XIX ғасырдың аяғында Тасмания аралының малшылары қалталы касқырларды тү-гелімен жойып жіберді.
Антропогендік факторлардың әсерінен жер бетінен түгелдей кұрып кетпегенмен белгілі бір үлкен аймақта немесе мемлекетте күрып кеткен жан-жаңуарлар да баршылык. Нәтижесінде көптеген мемлекеттер ғылыми-практикалық жағынан бағалы түрлерден айырылып қалды. Мысалы,Австра-
лияның Жаңа Оңтүстік Уэльс штатындағы 52 калталы жануарлар түрлерінің 11 түрі, Шотланияда кұстардың 14 түрі, Алабама штатында (АҚШ) жыланның 3 түрі, Луизнана штатында бақаңың 4 түрі,Солтүстік Америкада балыктардық 7 түрі күрыпкетті. Россиялык Кавказда адамның катысуымен тоғыз хайуанат түрі кұрыды, олар: арыстан, тур,кұлан, гепард, кұндыз, бұлан, тарпан, зубр, жолбарыс. Баска аудандарда -- дуадак, безгелдек, (стрепет), суыр сиякты омыртқалылар жойылды. Кейінгі жылдары техниканын өсуіне байланыс-ты адам әсерінен жануарлар тіршілік ететін орта-нык өзгеруі күшейді. Егістіктін механикалануы жертесерлердін жаппай кырылуына себепші болды Улы химикаттардың себілуінен пайдалы жәндік-тер жаппай кырылады. Арал, Каспий тешздершін суынык азаюы, ондағы тіршілік ететін жан-жануарлардың тіршілік жағдайының нашарлауын, біраз жануарлар түрлерінің күрт азаюын туғызды.
Енді кейбір жер бетінен құрып кеткен жануарларға тоқталайық. Тур - жабайы сиыр, Еуропаның ірі қара сиырларының ата тегі. 17 ғасырда құрып кеткен. Көне заманда турлар тек қана Еуропада емес Сібірде, Орта Азияда, Кіші Азия және Солтүстік Америкада тіршілік еткен Аншылықтьң көбеюі және егістік үшін орманның кесілуі турды ығыстырды. XV ғасырдан бастап Польша мен Россияда тіршілік ететін ортасы тарылып XVI ғасырдан бастап саны азайып кетті. Аздаған табы-ны Висла, Буга, Нарева өзені аңғарларында ғана калған. Бұл жануардьщ ең сонғысы 1927 жылы өлді.
Тарпан -- Европа жазықтарында тіршілік еткен, жабайы жылқы. Бұрын Оңтүстік Европанын жа-зықтарында өте көп болған. Жазықтарды егістік үшін игеру, дәмді еті үшін жаппай аулаудың сал-дарынан бұл бағалы аң құрып кетті. Польшада тарпан 1813 жылы жойылып бітті. XIX ғасырдың отызыншы жылдары Азов және Қаратеңіз жаға-лауларындағы жазықтарда табындары көп бола_-тын. Сол ғасырдың алпысыншы жылдары жекелей үйірлері ғана қалды да, XIX ғасырдың аяғында түгелдей құрып кетті.
Теңіз немесе Стеллер сиыры. Бұл Тынык мұхи-тының солтүстік бөлігінде тіршілік еткен. 1741 жы-лы Беринг экспедициясы алғаш рет тауып, акаде-мик Стеллер сипаттама жазған. Командор арал-дарының жағасындағы таяз, шөп басқан суларда табынымен жүрген, балдырлармен коректенген^ Бұл ұзындығы 7 -- 8 метрге, салмағы 3,5 тоннаға жететін, баяу қозғалатын және еті дәмді жануар. Сондай-ак, Стеллер сиыры өте аңқау. Осы анкаулығы
оның құрып кетуін тездеткен. Жаппай аулау бұл бағалы жануар табылғаннан кейін бар болғаны 27 жылдан кейін, яғни 1768 жылы құрып кетуінене әкеп соқты.
Канатсыз гагарка -- ұшу қабілетінен ай-рылған, биіктігі 75 см жететін ірі құс. Бұрынғы кезде гагарка барлық Солтұстік Атлантиканьщ жартасты жағалаулары мен аралдарында өте көп және таралған жері де кең болған. Бұл кұс ерте заманнан ауланған. Мұны тек қана жергілікті халықтар емес Солтүстік Атлантика суларын кезіп жүрген теңізшілер мен балыкшылар да көптеп аулайтын. Кейде кемелерді осы кұстың еті мен ' жұмырткасына толтырып алатын. Осындай жап-пай қырып-жою қорғануға дәрменсіз құстын кұ-руына негізгі себеп болды. XVI -- XVII ғасырларда саны өте азайып кетті. XVIII -- XIX ғасырларда ұяларының көп бөлігі жойылды. Ал 1844 жылы Ис-ландия жағалауында ақырғы бір жұбы елтірілді. Осымен бағалы кұс жер бетінен кұрыды.
Караказ (стеллера баклан). Алғашқы рет 1741 жылы Стеллер Беринг аралынан тапқан кұс. XIX ғасырдың ортасында кұрып кеткен. 1826 жылға дейін Командор аралында адам жок кезде өте көп тараған кұс. Кұрып кетуіне негізінен арал-ға коныс тепкен адамдардың аулауы себеп болған.
Бұдан басқа жер бетінен кұрып кеткен жануар-ларға көгілдір ақбөкенді (Оңтүстік Африка), Квагг зебрасын (Шығыс Африка), ұшпайтын дронет ке-гершінін (Индия мұхитының аралдары), каңғыоас көгершінді (Солтүстік Америка) жатқызуға болады.
166 бет
4.5. Құрып бара жатқан және аз кездесетін жануарларды қорғау
Саны өте аз калғандыктан кұрып кетуге жакын тұрған жануарлар ерекше корғауға алынуды кажет етеді. Совет Одағында саны таусылуға жакын
тұрғандарға негізінен кәсіптік жануарлар жатады.Бұрын біраз жылдар бұрын казіргі аз кездеседі деп журген жануарларымыз көп тараған және саны да жеткілікті болатын. Патшалық Россия кезінде аяусыз аулаудың әсерінен көптеген түрлер жойылу алдында ғана тұрды. Октябрь революциясынан кейін барлық саны аз хайуанаттар қорғауға алынып, аулауға тиым салынды. Олардың саны көп және жақсы сақталған жерлерінде қорықтар ұйымдастырылды. Сөйтіп өзен құндызы, бұлғын, жұпар тышкан (выхухоль), құлан сияқты хайуанаттар қамкорлыққа алынды. Жануарларды қорғаудың негізгі міндеті, оларды тіршілік ететін жерлерінде колайлы жағдай туғызу ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
СӨЖ
Тақырыбы: Жануарлардың құрып кету себептері.
Орындаған:Сакибаев.С.М
Тексерген: Айтқалиев.Б.М
Семей 2015
Жануарлардың құрып кету себептері
Жануарлардың адамның әсерінен кұри бастауы ерте заманда басталған. Адам жер бетінде тіршілік ете бастағанына 40 мың жыл өтті. Мал және ауыл шаруашылығымен айналыса бастағанына 10 мың жыл. Яғни 30 мың жыл бойы адам тек кана аңшы-лықпен айналысқан. Қөне заманда аңшылык қү-ралдары мен әдісінің жетілуі көптеген жануарлар турінің құрып кетуіне себепші болды. Аңшылық әдісінің жетілуімен жер бетінде соңғы мұздану бір мезгілге тура келді. Бұл жануарлардың тіршілік ететін ортасын қолайсыздандырды. Мұның әсерінен Европадағы ең ірі шеп қоректі жануар -- мамонт-тар, жүнді мүйізтұмсықтар (носорог), алып марал-дар' құрып кетті. Сол кезде осы аңдармен қоректе-нетін үңгір арыстаны, үңгір аюлары сияқты жырт-қыш аңдар да жойылды. Америкада бүл кезде мамонттармен бірге мастодонт, мегатерии, неникл, түйе сияқты жануарлар да тіршілш етуден қалды.
Мұндай ірі жануарлар кұрыган соң адам баласы аншылыкты тастап мал және ауыл шаруашылығымен айналысуға көшті. Бұған карамастан адам-дардын жабайы аңдарға шабуылы жалғаса берді. Аңшылык карулары мен жол катынасының жетілуі адам баласына жер шарынын алыс түпкір-леріне баруға мүмкіндік берді. Ол жерлерде жа-байы аңдарға аяусыз шабуыл жалгаса берді, түр-лердін кұруы токтаган жок. Мысалы, XIX ғасыр-дың басында аумакты жерді қамтитын қанатты гагарлар сол ғасырдың ортасында су жолы қаты-насының көбеюіне байланысты түпкірдегі аралдар-дың өзінде кұрып кетті. 1741 жылы Беринг экспе-дициясы теніз немесе Стеллер сиырын тапқан еді. Бұдан бар болғаны 27 жыл өткеннен кейін элгі сиыр кұрып кетті. Осы жолмен Португалия және Голландия теңізшілері аралдардағы дронт қүсын да құртып жіберді. Ацшылықтың әсерінен Европа жабайы жылкысы -- тарпан, казіргі ірі кара мал-дын ата-тегі жабайы сиыр -- тур, қараказ (очко-вый баклан), лабрадар гагасы, бенгал удоды си-яқты жануарлар жер бетімен мәңгілік қоштасады. Дамыған техникасы бар капиталистік қоғамнын пайда болуы және адамдардың аяусыз қырып-жоюы жануар түрлерінің құру процесін өте тезде-тіп жіберді. Бүл процесс әсіресе соңғы екі ғасырда шарықтау шегіне жетті.
Кұрама Штаттарда каңгыбас көгершінді еті үшін көп мөлшерде аулады. Осы ғасырдың басында кит аулайтын пушка және кит өңдентін жүзгіш кемелер шықты. Бүл киттін жеке популяциялары-ныц жойылуына және жалпы санының азаюына әкеп соқты. Косымша пайда қуған капиталистік мемлекеттер егістік жер үшін жерді көптеп игерді. Бұл Солтүстік Америкада бизондардың жалпай кырылуына әкеп соқты. Отаршылдар Американың
Жергілікті халқы индустарды тамағынан айыру үшін әдейі қаскүнемдікпен де көптеп жойды. Нәтижесінде 1886 жылы Америкада бар болғаны 600 бизон қалды.
Мұндай қырып-жою басқа жерлерде де кар-кьшды жүрді. Мысалы, Австралияда ұсак малдьін жаиылымына жер кекіту жолында кенгуруді кырып жоиды. Нәтижесшде Австралияда кенгурудын жеті түрі құрып кетті. XIX ғасырдың аяғында Тасмания аралының малшылары қалталы касқырларды тү-гелімен жойып жіберді.
Антропогендік факторлардың әсерінен жер бетінен түгелдей кұрып кетпегенмен белгілі бір үлкен аймақта немесе мемлекетте күрып кеткен жан-жаңуарлар да баршылык. Нәтижесінде көптеген мемлекеттер ғылыми-практикалық жағынан бағалы түрлерден айырылып қалды. Мысалы,Австра-
лияның Жаңа Оңтүстік Уэльс штатындағы 52 калталы жануарлар түрлерінің 11 түрі, Шотланияда кұстардың 14 түрі, Алабама штатында (АҚШ) жыланның 3 түрі, Луизнана штатында бақаңың 4 түрі,Солтүстік Америкада балыктардық 7 түрі күрыпкетті. Россиялык Кавказда адамның катысуымен тоғыз хайуанат түрі кұрыды, олар: арыстан, тур,кұлан, гепард, кұндыз, бұлан, тарпан, зубр, жолбарыс. Баска аудандарда -- дуадак, безгелдек, (стрепет), суыр сиякты омыртқалылар жойылды. Кейінгі жылдары техниканын өсуіне байланыс-ты адам әсерінен жануарлар тіршілік ететін орта-нык өзгеруі күшейді. Егістіктін механикалануы жертесерлердін жаппай кырылуына себепші болды Улы химикаттардың себілуінен пайдалы жәндік-тер жаппай кырылады. Арал, Каспий тешздершін суынык азаюы, ондағы тіршілік ететін жан-жануарлардың тіршілік жағдайының нашарлауын, біраз жануарлар түрлерінің күрт азаюын туғызды.
Енді кейбір жер бетінен құрып кеткен жануарларға тоқталайық. Тур - жабайы сиыр, Еуропаның ірі қара сиырларының ата тегі. 17 ғасырда құрып кеткен. Көне заманда турлар тек қана Еуропада емес Сібірде, Орта Азияда, Кіші Азия және Солтүстік Америкада тіршілік еткен Аншылықтьң көбеюі және егістік үшін орманның кесілуі турды ығыстырды. XV ғасырдан бастап Польша мен Россияда тіршілік ететін ортасы тарылып XVI ғасырдан бастап саны азайып кетті. Аздаған табы-ны Висла, Буга, Нарева өзені аңғарларында ғана калған. Бұл жануардьщ ең сонғысы 1927 жылы өлді.
Тарпан -- Европа жазықтарында тіршілік еткен, жабайы жылқы. Бұрын Оңтүстік Европанын жа-зықтарында өте көп болған. Жазықтарды егістік үшін игеру, дәмді еті үшін жаппай аулаудың сал-дарынан бұл бағалы аң құрып кетті. Польшада тарпан 1813 жылы жойылып бітті. XIX ғасырдың отызыншы жылдары Азов және Қаратеңіз жаға-лауларындағы жазықтарда табындары көп бола_-тын. Сол ғасырдың алпысыншы жылдары жекелей үйірлері ғана қалды да, XIX ғасырдың аяғында түгелдей құрып кетті.
Теңіз немесе Стеллер сиыры. Бұл Тынык мұхи-тының солтүстік бөлігінде тіршілік еткен. 1741 жы-лы Беринг экспедициясы алғаш рет тауып, акаде-мик Стеллер сипаттама жазған. Командор арал-дарының жағасындағы таяз, шөп басқан суларда табынымен жүрген, балдырлармен коректенген^ Бұл ұзындығы 7 -- 8 метрге, салмағы 3,5 тоннаға жететін, баяу қозғалатын және еті дәмді жануар. Сондай-ак, Стеллер сиыры өте аңқау. Осы анкаулығы
оның құрып кетуін тездеткен. Жаппай аулау бұл бағалы жануар табылғаннан кейін бар болғаны 27 жылдан кейін, яғни 1768 жылы құрып кетуінене әкеп соқты.
Канатсыз гагарка -- ұшу қабілетінен ай-рылған, биіктігі 75 см жететін ірі құс. Бұрынғы кезде гагарка барлық Солтұстік Атлантиканьщ жартасты жағалаулары мен аралдарында өте көп және таралған жері де кең болған. Бұл кұс ерте заманнан ауланған. Мұны тек қана жергілікті халықтар емес Солтүстік Атлантика суларын кезіп жүрген теңізшілер мен балыкшылар да көптеп аулайтын. Кейде кемелерді осы кұстың еті мен ' жұмырткасына толтырып алатын. Осындай жап-пай қырып-жою қорғануға дәрменсіз құстын кұ-руына негізгі себеп болды. XVI -- XVII ғасырларда саны өте азайып кетті. XVIII -- XIX ғасырларда ұяларының көп бөлігі жойылды. Ал 1844 жылы Ис-ландия жағалауында ақырғы бір жұбы елтірілді. Осымен бағалы кұс жер бетінен кұрыды.
Караказ (стеллера баклан). Алғашқы рет 1741 жылы Стеллер Беринг аралынан тапқан кұс. XIX ғасырдың ортасында кұрып кеткен. 1826 жылға дейін Командор аралында адам жок кезде өте көп тараған кұс. Кұрып кетуіне негізінен арал-ға коныс тепкен адамдардың аулауы себеп болған.
Бұдан басқа жер бетінен кұрып кеткен жануар-ларға көгілдір ақбөкенді (Оңтүстік Африка), Квагг зебрасын (Шығыс Африка), ұшпайтын дронет ке-гершінін (Индия мұхитының аралдары), каңғыоас көгершінді (Солтүстік Америка) жатқызуға болады.
166 бет
4.5. Құрып бара жатқан және аз кездесетін жануарларды қорғау
Саны өте аз калғандыктан кұрып кетуге жакын тұрған жануарлар ерекше корғауға алынуды кажет етеді. Совет Одағында саны таусылуға жакын
тұрғандарға негізінен кәсіптік жануарлар жатады.Бұрын біраз жылдар бұрын казіргі аз кездеседі деп журген жануарларымыз көп тараған және саны да жеткілікті болатын. Патшалық Россия кезінде аяусыз аулаудың әсерінен көптеген түрлер жойылу алдында ғана тұрды. Октябрь революциясынан кейін барлық саны аз хайуанаттар қорғауға алынып, аулауға тиым салынды. Олардың саны көп және жақсы сақталған жерлерінде қорықтар ұйымдастырылды. Сөйтіп өзен құндызы, бұлғын, жұпар тышкан (выхухоль), құлан сияқты хайуанаттар қамкорлыққа алынды. Жануарларды қорғаудың негізгі міндеті, оларды тіршілік ететін жерлерінде колайлы жағдай туғызу ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz