Крахмал және спиртке картопты құрамалы өңдеу туралы мәлімет
Кіріспе
1. Крахмал
a) Крахмал құрылысы
b) Крахмалды алу
c) Крахмалдың қасиеттері
d) Крахмалдың маңызы мен қолданылуы
2. Крахмал және спиртке картопты өңдеу
a) Шикізатқа, негізгі және көмекші материалдарға сипаттама
b) Шикізатты жылумен өңдеу. Крахмалды шикізатты қайнату және қанттау
c) Периодты және жартылай үздіксіз қайнату және қанттау схемасы
d) Үздіксіз қайнату
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Крахмал
a) Крахмал құрылысы
b) Крахмалды алу
c) Крахмалдың қасиеттері
d) Крахмалдың маңызы мен қолданылуы
2. Крахмал және спиртке картопты өңдеу
a) Шикізатқа, негізгі және көмекші материалдарға сипаттама
b) Шикізатты жылумен өңдеу. Крахмалды шикізатты қайнату және қанттау
c) Периодты және жартылай үздіксіз қайнату және қанттау схемасы
d) Үздіксіз қайнату
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Крахмал — өсімдіктердің басты қосалқы көмірсуы; глюкоза қалдықтарынан түзілетін екі полисахаридтен (амилоза менамилопектин) тұрады. Ұн тәрізді ақ ұнтақ; көптеген өсімдіктерден алынады. Аспаздық пен кондитер фабрикаларында көбінесе картоп, бидай және жүгері крахмалын пайдаланады. Кисель, жеміс ботқаларын қоюлатуға, сондай-ақ кондитер бұйымдарына қосылады.
Полисахаридтер табиғи жоғары молекулалы қосылыстар. Полисахаридтердің жалпы формуласы (С6Н10О5)n, көптеген моносахарид молекуласының қалдықтарынан тұрады. Макромолекуладағы моносахаридтер қалдықтары полисахаридтерде де оттек "көпіршесі" арқылы жалғасқан:
R — О — R — О — R
Өсімдіктер мен жануарлар ағзасында ферменттердің әсерінен фотосинтез нәтижесінде түзілген моносахарид молекулалары поликонденсацияланып, полисахаридтер түзіледі:
6СО2 + 6Н2О → С6Н12О6 + 6О2
nС6Н12О6 → (С6Н10О5)n + nH2O
Полисахаридтердің маңызды өкілі — крахмал мен целлюлоза.
Крахмал (С6Н10О5)n табиғатта кең тараған полисахарид. Күріште 80%-ке дейін, бидай мен жүгеріде 70—75%, картоп түйіндерінде 20% крахмал болады.
Полисахаридтер табиғи жоғары молекулалы қосылыстар. Полисахаридтердің жалпы формуласы (С6Н10О5)n, көптеген моносахарид молекуласының қалдықтарынан тұрады. Макромолекуладағы моносахаридтер қалдықтары полисахаридтерде де оттек "көпіршесі" арқылы жалғасқан:
R — О — R — О — R
Өсімдіктер мен жануарлар ағзасында ферменттердің әсерінен фотосинтез нәтижесінде түзілген моносахарид молекулалары поликонденсацияланып, полисахаридтер түзіледі:
6СО2 + 6Н2О → С6Н12О6 + 6О2
nС6Н12О6 → (С6Н10О5)n + nH2O
Полисахаридтердің маңызды өкілі — крахмал мен целлюлоза.
Крахмал (С6Н10О5)n табиғатта кең тараған полисахарид. Күріште 80%-ке дейін, бидай мен жүгеріде 70—75%, картоп түйіндерінде 20% крахмал болады.
1. Иванов А.И. Оборудование спиртового производства. М.: Пищевая промышленность, 1972. - 216 с.
2. Климовский Д.Н., Смирнов В.А., Стабников В.Н. Технология спирта. - М.: Пищевая промышлнность, 1967. - С. 278-300.
3. Слонимер Б.М. Монтаж предприятий пищевой промышленности. Краткое справочное пособие. - М.: Машгиз, 1960. - С. 275-278.
4. Фертман Г.И., Шойхет М.И., Чепелева А.С. Технология бродильных производств. - М.: Высшая школа, 1966. - С. 93 -112.
5. Фертман Г.И., Шойхет М.И. Технология спиртового и ликероводочного производства. - М.: Пищевая промышленность, 1973. - С. 6 -218.
6. Халаим А.Ф. Технология спирта. - М.: Пищевая промышленность, 1972.-С. 107-113.
2. Климовский Д.Н., Смирнов В.А., Стабников В.Н. Технология спирта. - М.: Пищевая промышлнность, 1967. - С. 278-300.
3. Слонимер Б.М. Монтаж предприятий пищевой промышленности. Краткое справочное пособие. - М.: Машгиз, 1960. - С. 275-278.
4. Фертман Г.И., Шойхет М.И., Чепелева А.С. Технология бродильных производств. - М.: Высшая школа, 1966. - С. 93 -112.
5. Фертман Г.И., Шойхет М.И. Технология спиртового и ликероводочного производства. - М.: Пищевая промышленность, 1973. - С. 6 -218.
6. Халаим А.Ф. Технология спирта. - М.: Пищевая промышленность, 1972.-С. 107-113.
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
БАӨЖ №2
Тақырыбы: “ Крахмал және спиртке картопты құрамалы өңдеу”
Орындаған: Бейбітбек Н.Б.
Группа:БТ-307
Тексерген: Мирашева Г.О.
Семей,2015
Жоспар:
Кіріспе
1. Крахмал
a) Крахмал құрылысы
b) Крахмалды алу
c) Крахмалдың қасиеттері
d) Крахмалдың маңызы мен қолданылуы
2. Крахмал және спиртке картопты өңдеу
a) Шикізатқа, негізгі және көмекші материалдарға сипаттама
b) Шикізатты жылумен өңдеу. Крахмалды шикізатты қайнату және қанттау
c) Периодты және жартылай үздіксіз қайнату және қанттау схемасы
d) Үздіксіз қайнату
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Крахмал — өсімдіктердің басты қосалқы көмірсуы; глюкоза қалдықтар ынан
түзілетін екі полисахаридтен (амилоза менамил опектин) тұрады. Ұн тәрізді ақ
ұнтақ; көптеген өсімдіктерден алынады. Аспаздық пен кондитер фабр икаларында
көбінесе картоп, бидай және жүгері крахмалын
пайдаланады. Кисель, жеміс ботқалар ын қоюлатуға, сондай-ақ кондитер
бұйымдарына қосылады.
Полисахаридтер табиғи жоғары молекулалы қосылыстар. Полисахаридтердің
жалпы формуласы (С6Н10О5)n, көптеген моносахарид молекуласының
қалдықтарынан тұрады. Макромолекуладағы моносахаридтер қалдықтары
полисахаридтерде де оттек "көпіршесі" арқылы жалғасқан:
R — О — R — О — R
Өсімдіктер мен жануарлар ағзасында ферменттердің әсерінен фотосинтез
нәтижесінде түзілген моносахарид молекулалары поликонденсацияланып,
полисахаридтер түзіледі:
6СО2 + 6Н2О → С6Н12О6 + 6О2
nС6Н12О6 → (С6Н10О5)n + nH2O
Полисахаридтердің маңызды өкілі — крахмал мен целлюлоза.
Крахмал (С6Н10О5)n табиғатта кең тараған полисахарид. Күріште 80%-ке
дейін, бидай мен жүгеріде 70—75%, картоп түйіндерінде 20% крахмал болады.
Крахмал
Крахмал құрылысы. Крахмал — табиғи полимер. Ол екі полисахаридтен:
амилоза мен аминопектиннен тұрады. Полимерлену дәрежесі — n-нің мәні
крахмалдың әр түрлі молекуласында шамамен 200-ден 2000-ға дейін болады.
Крахмалдың молекулалық массасы бірнеше жүз мыңнан (амилоза) миллионға дейін
(амилопектин) жетеді. Крахмалдың макромолекуласы циклді α-глюкозаның
қалдықтарынан тұрады. Крахмал түзілу процесінің сызбанұсқасы:
Яғни, крахмалдың қарапайым буыны, - C6H10O5 -
Крахмалды алу. Өндірісте крахмалды картоптан немесе жүгеріден алады.
Картоптан крахмал алу үшін оны ұнтақтап турап, сүзгіге салып, сумен шаяды.
Сумен шайылған крахмалды ыдыстарда тұнғаннан кейін бөліп алып кептіреді.
Крахмалдың қасиеттері. Крахмал салқын суда ерімейтін ақ түсті ұнтақ
зат. Ыстық суда ісініп, коллоид ерітінді — клейстер түзеді. Крахмалдың
маңызды химиялық қасиеттерінің бірі — йодпен әрекеттескенде көк түстің
пайда болуы. Оны картоптың немесе ақ нанның кесіндісіне, крахмал клейстріне
йод ерітіндісін тамызып көруге болады. Бұл реакцияны тағам өнімдерінде
крахмалдың бар-жоғын анықтау үшін қолданады. Крахмал минерал қышқылдың
(H2SО4) немесе ферменттердің әсерінен гидролизденіп, глюкоза түзеді:
(С6Н10О5)n + nH2O → C6H12O6
Реакция жағдайына байланысты әр түрлі аралық өнімдер түзіліп, гидролиз
сатылап жүруі мүмкін:
(С6Н10О5)n → (C6Н10О5)m → xС12Н22O11 → nС6Н12O6
Макромолекуланың ыдырауы біртіндеп іске асады, әуелі ірі молекулалы
қосылыс декстрин, содан кейін дисахарид мальтоза және гидролиздің соңғы
өнімі глюкоза түзіледі.
Крахмалдың маңызы мен қолданылуы. Крахмал — негізгі азығымыздың бірі.
Бірақ оны ағза бірден сіңіре алмайды. Тағамның құрамындағы крахмал майлар
сияқты әуелі гидролизге ұшырайды. Гидролиздену процесі тамақты шайнағанда
сілекеймен бөлінетін ферменттердің әсерінен ауызда басталады. Гидролиздену
одан әрі асқазан мен ішекте жалғасады. Түзілген глюкоза ішектен қанға
сіңіп, одан бүкіл ағзаға тарайды. Глюкозаның артық мөлшері гликогенге
"жануар крахмалына" айналып, бауырда қор болып жиналады. Оның құрамы
крахмал сияқты (С6Н10О5)n бірақ құрылысы крахмалдан тармақты және
молекулалық массасы да үлкен болады. Организмнің гликоген жинауы шектеулі.
Адам салмағының 1 килограмына 50—60 г гликоген жиналған соң, одан артық
мөлшері майға айналып, адам толысып кетуі мүмкін. Гликоген қажеттілікке
байланысты глюкозаға айналып, биохимиялық процестерге қатысады. Крахмал
гидролизінің аралық өнімдері декстрин мен мальтозаны ағза оңай сіңіреді.
Тамақ дайындаған кезде крахмал декстринге айналады. Нан өнімдерін және
картопты пісірген кезде крахмалдың аздап гидролизденуінен декстрин
түзіледі. Өнеркәсіпте
крахмалды гидролиздеп, сірне мен глюкозаға ай налдырады. Ол үшін крахмалға
сұйылтылған күкірт қышқылын қосып қыздырады. Күкірт қышқылының артық
мөлшерін бормен бейтараптап, кальций сульфатына айналдырып бөліп тастайды.
Егер гидролизді соңына дейін жүргізбесе, декстрин мен глюкозаның қоспасы
сірне алынады. Сірнеден кондитер тағамдарын, кәмпиттер, мармелад, джем,
тосап жасайды. Декстрин желім ретінде пайдаланылады. Крахмал мата
өнеркәсібінде қолданылады. Ыстық үтіктің әсерінен крахмал декстринге
айналып, жұқа қабықша түзеді. Ол матаға әр береді және тез кірлеуден
сақтайды. Крахмалдан химия өнеркәсібінде глюкоза, этил спиртін, ацетон және
лимон қышқылын алады. Крахмал қағаз және картон өндірісінде қолданылады.
Спиртке картопты өңдеу.
Шикізатқа, негізгі және көмекші материалдарға сипаттама
Картоп – спирт өндiрiсiнiң таралған шикiзаты. Картоп спирт
заводтарының қатарында спирт және крахмалды құрамалы өңдеулерге ұшырайды.
Картоптың культурасы және сорты.Картоп Solanum, тұқымдасына
жатады.Бұл – оңтүстік америка өлкесінде болатын көп жыл өмір сүретін гүл
өсімдігі болып табылады, ал культурада – бір жыл жасайды. Картоп түйнегінің
химиялық құрамы сортына қарай өзгереді.
Құрғақ құрамы 25% орташа химиялық құрамы (%): су-75; крахмал-20,45; қант-
0,3;азоттық зат(N×6,25)-2,0;май-0,15; клечатка-1,0; күл-1,1 тең болады.
Картоп – алқа тұқымдасына жататын шөптес өсімдіктердің бір туысы. Картоптың
жер бетіндегі сабағы -3 қырлы; жапырағы тақ қауырсынды, гүлінің түсі әр
қилы; ақ, көгілдір, күлгін қызыл, желектері мен аталығы – 5; жемісі жидек,
оның ішінде сарғыш түсті көптеген тұқымы болады.
2 сурет - Картоп түйнегінің микроскоптық құрылысы
Крахмалды шикізатты қайнату және қанттау
Шикізат клеткасын бұзу ол өсімдік клеткасынан крахмалды бөліп
алу мақсатында жүргізіледі және жылумен өңдеу процесі жүреді. Қайнату сулы
ортада пардың әсерінен арнайы құрылғыда периодты және үздіксіз әдісімен
жүреді.
Температура жоғарылаған сайын шикізат жыли бастайды. Температура
70°С - қа жеткенде крахмал желімдене бастайды, ал температура 120°С – қа
жеткенде крахмал ерітінді күйге ауысады. Клеткалық қабырғалар температура
140°С - қа жеткенде өзегереді. Жоғары температура әсерінен катты заттар
ерітіндіге айналады, ұлпалар осал және майысқыш күйге ауысады. Ақуыз
заттары температура 100°С болғанда ерімейтін күйге жетеді. Ақуыз заттары
температура 140°С болғанда қайтадан ерітінді күйге ауысады. Жылумен өңдеу
арқылы картопта немесе дәнде керек өзгерістер тудырады. Температура 100°С
- та қант қата бастайды, ашытқыға кері әсер ететін заттар түзіледі.
Түзілген заттар қайнатылған массаға коңырқай түс береді. Сондықтан да
қайнату кезінде өте жоғары температура қолданылмайды.
Қайнату аппаратында қысым бірден ауысқанда ( 3,5 - 4,5 0,2 - 0,5
ат), тордан өткенде шикізат бірден ыдырайды. Және артық жылу қайнатылған
массадан бу пайда болуына әкеліп соғады. Жасуша қабықшасы бұзылған соң бу
қысымына шыдамай бөлініп кетеді. Шикізат өзінің құрамын өзгертіп,
ұсақталып, біркелкі массаға айналады.
Қайнатылған массада басты құрамды крахмал құрайды, өйткені ол желімді
тұрақтылық қасиет береді. Ерітіндіде крахмалдан басқа ақуыздар, тұздар және
өзге де еритін заттар кездеседі.
Температура неғұрлым жоғары болған сайын ерітіндіге крахмалды емес
заттар ерітіндіге өтеді.Қайнатылған массаны қанттаусыз суытуға болмайды,
өйткені крахмал ерімейтін күйге айналып, қатып қалады. Қайнатылған массаны
қанттауға суық ортаға қоюға болмайды .
Шикізатты қайнату үшін периодты схема бойынша арнайы цилиндрлі
араластырғыш қолданылады. Бұл пішін бу бөліну үшін ыңғайлы болып келеді.
Қайнату аппараты екі корпустан құралған, ол жүктеуші люктан және
үрлегіш қораптан тұрады. Қабырғалардың бұзылуынан сақтау үшін конустың
астыңғы бөлігінде қалыңдығы 3мм ауысымды гильза қойылады. Үрлегіш қорапқа
шикізатты ұсақтайтын және бөгде заттардан тазалайтын торша орналасқан.
Тордың астында қорапта торды тазалауға арналған люк орналасқан. Ал бу келте
құбырлар арқылы конденсатқа жеткізіледі.
Будың түсуі вентельмен реттеледі. Бу тасығыш құбырында кері
кайтаратын клапан орналасқан, ол шикізаттың бу құбырына түспеуін
қамтамасыз етеді.
Вентиль арқылы бу араласқан массаға түседі.
Қайнатқыш қақпағында ауа циркуляциясы үшін тормен қапталған 8 вентель
орналасқан. Одан басқа қайнатқышта қысымды қадағалайтын клапан орналасқан
және маномер орналасқан. Сынақ алу үшін кері оборотты құрылғы орналасқан.
Чемерлік схема. Схемада (9 сурет) дәнді бөлшектеу және картопты
ұнтақтағышта бөлектеу қаралған, иленуді дайындау, илендіні қосымша бумен
жылыту, қайнату аппаратында бытыраңқы күйде қайнату және ұстағышта қосымша
қайнату.
Илендіні қосымша бумен араластырғышта 50°С дейін жылытады. Қосымша
буды толық пайдалануға алдын ала жылыту аппаратында илендінің қайнауын
жалғастырады. Ол өзімен цилиндрлік сауытты конустық қақпағымен тубі бар
сауытты көрсетеді. Бұл аппараттың үстіңгі бөлігіне тозандатқыш диск
монтаждалған, күшті толқынмен бекітілген және 700 - 800 айнмин
жылдамдығымен айналады. Дәнді иленді немесе картоп ботқасын плунжерлік
насоспен осы аппараттың тозандатқыш дискісіне алып келеді; осы масса
көлденең кеңістікте тұтанады, аппарат қабырғаларына түсіп жұқа пленка
түрінде астыға ағады. Дәнді илендіні 50 - ден 85 - 90°С дейін қайнатады.
Жылуды тез жүргізеді, крахмал желімденуі болмайды, сондықтан да жылынған
иленді насос арқылы кайнату аппаратына еш кедергісіз шығарып алады.
Қайнату аппараты және ұстағыш өзімен цилиндрлік қайнатқышты
көрсетеді. Қайнату аппартының ішкі үстіңгі бөлігінде тозаңдатқыш диск
орналасқан, алдын ала жылыту аппаратындағы сияқты; астыңғы түбінен 1,8 м
биіктігінде реттегіш орналасқан, сонда қайнату аппартының көлемінің бір
бөлігі белгіленген температурада массаны ұсатуға арналған. Бу аппараттың
төменгі бөлігіне түседі және массаға кіргізеді. Қайнату аппаратында масса
қосымша тұтанады, бумен араласқан кезде тез жылиды және осы жерда 8 - 9 мин
ұстанады, картоп қайта өндеуде 130°С және бидайды 140°С өндейді.
Қайнату аппартынан қайнаған масса ұстағышқа түседі, ол жерде 26 -
30 мин ұстайды, содан кейін бу сепараторына өтеді. ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
БАӨЖ №2
Тақырыбы: “ Крахмал және спиртке картопты құрамалы өңдеу”
Орындаған: Бейбітбек Н.Б.
Группа:БТ-307
Тексерген: Мирашева Г.О.
Семей,2015
Жоспар:
Кіріспе
1. Крахмал
a) Крахмал құрылысы
b) Крахмалды алу
c) Крахмалдың қасиеттері
d) Крахмалдың маңызы мен қолданылуы
2. Крахмал және спиртке картопты өңдеу
a) Шикізатқа, негізгі және көмекші материалдарға сипаттама
b) Шикізатты жылумен өңдеу. Крахмалды шикізатты қайнату және қанттау
c) Периодты және жартылай үздіксіз қайнату және қанттау схемасы
d) Үздіксіз қайнату
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Крахмал — өсімдіктердің басты қосалқы көмірсуы; глюкоза қалдықтар ынан
түзілетін екі полисахаридтен (амилоза менамил опектин) тұрады. Ұн тәрізді ақ
ұнтақ; көптеген өсімдіктерден алынады. Аспаздық пен кондитер фабр икаларында
көбінесе картоп, бидай және жүгері крахмалын
пайдаланады. Кисель, жеміс ботқалар ын қоюлатуға, сондай-ақ кондитер
бұйымдарына қосылады.
Полисахаридтер табиғи жоғары молекулалы қосылыстар. Полисахаридтердің
жалпы формуласы (С6Н10О5)n, көптеген моносахарид молекуласының
қалдықтарынан тұрады. Макромолекуладағы моносахаридтер қалдықтары
полисахаридтерде де оттек "көпіршесі" арқылы жалғасқан:
R — О — R — О — R
Өсімдіктер мен жануарлар ағзасында ферменттердің әсерінен фотосинтез
нәтижесінде түзілген моносахарид молекулалары поликонденсацияланып,
полисахаридтер түзіледі:
6СО2 + 6Н2О → С6Н12О6 + 6О2
nС6Н12О6 → (С6Н10О5)n + nH2O
Полисахаридтердің маңызды өкілі — крахмал мен целлюлоза.
Крахмал (С6Н10О5)n табиғатта кең тараған полисахарид. Күріште 80%-ке
дейін, бидай мен жүгеріде 70—75%, картоп түйіндерінде 20% крахмал болады.
Крахмал
Крахмал құрылысы. Крахмал — табиғи полимер. Ол екі полисахаридтен:
амилоза мен аминопектиннен тұрады. Полимерлену дәрежесі — n-нің мәні
крахмалдың әр түрлі молекуласында шамамен 200-ден 2000-ға дейін болады.
Крахмалдың молекулалық массасы бірнеше жүз мыңнан (амилоза) миллионға дейін
(амилопектин) жетеді. Крахмалдың макромолекуласы циклді α-глюкозаның
қалдықтарынан тұрады. Крахмал түзілу процесінің сызбанұсқасы:
Яғни, крахмалдың қарапайым буыны, - C6H10O5 -
Крахмалды алу. Өндірісте крахмалды картоптан немесе жүгеріден алады.
Картоптан крахмал алу үшін оны ұнтақтап турап, сүзгіге салып, сумен шаяды.
Сумен шайылған крахмалды ыдыстарда тұнғаннан кейін бөліп алып кептіреді.
Крахмалдың қасиеттері. Крахмал салқын суда ерімейтін ақ түсті ұнтақ
зат. Ыстық суда ісініп, коллоид ерітінді — клейстер түзеді. Крахмалдың
маңызды химиялық қасиеттерінің бірі — йодпен әрекеттескенде көк түстің
пайда болуы. Оны картоптың немесе ақ нанның кесіндісіне, крахмал клейстріне
йод ерітіндісін тамызып көруге болады. Бұл реакцияны тағам өнімдерінде
крахмалдың бар-жоғын анықтау үшін қолданады. Крахмал минерал қышқылдың
(H2SО4) немесе ферменттердің әсерінен гидролизденіп, глюкоза түзеді:
(С6Н10О5)n + nH2O → C6H12O6
Реакция жағдайына байланысты әр түрлі аралық өнімдер түзіліп, гидролиз
сатылап жүруі мүмкін:
(С6Н10О5)n → (C6Н10О5)m → xС12Н22O11 → nС6Н12O6
Макромолекуланың ыдырауы біртіндеп іске асады, әуелі ірі молекулалы
қосылыс декстрин, содан кейін дисахарид мальтоза және гидролиздің соңғы
өнімі глюкоза түзіледі.
Крахмалдың маңызы мен қолданылуы. Крахмал — негізгі азығымыздың бірі.
Бірақ оны ағза бірден сіңіре алмайды. Тағамның құрамындағы крахмал майлар
сияқты әуелі гидролизге ұшырайды. Гидролиздену процесі тамақты шайнағанда
сілекеймен бөлінетін ферменттердің әсерінен ауызда басталады. Гидролиздену
одан әрі асқазан мен ішекте жалғасады. Түзілген глюкоза ішектен қанға
сіңіп, одан бүкіл ағзаға тарайды. Глюкозаның артық мөлшері гликогенге
"жануар крахмалына" айналып, бауырда қор болып жиналады. Оның құрамы
крахмал сияқты (С6Н10О5)n бірақ құрылысы крахмалдан тармақты және
молекулалық массасы да үлкен болады. Организмнің гликоген жинауы шектеулі.
Адам салмағының 1 килограмына 50—60 г гликоген жиналған соң, одан артық
мөлшері майға айналып, адам толысып кетуі мүмкін. Гликоген қажеттілікке
байланысты глюкозаға айналып, биохимиялық процестерге қатысады. Крахмал
гидролизінің аралық өнімдері декстрин мен мальтозаны ағза оңай сіңіреді.
Тамақ дайындаған кезде крахмал декстринге айналады. Нан өнімдерін және
картопты пісірген кезде крахмалдың аздап гидролизденуінен декстрин
түзіледі. Өнеркәсіпте
крахмалды гидролиздеп, сірне мен глюкозаға ай налдырады. Ол үшін крахмалға
сұйылтылған күкірт қышқылын қосып қыздырады. Күкірт қышқылының артық
мөлшерін бормен бейтараптап, кальций сульфатына айналдырып бөліп тастайды.
Егер гидролизді соңына дейін жүргізбесе, декстрин мен глюкозаның қоспасы
сірне алынады. Сірнеден кондитер тағамдарын, кәмпиттер, мармелад, джем,
тосап жасайды. Декстрин желім ретінде пайдаланылады. Крахмал мата
өнеркәсібінде қолданылады. Ыстық үтіктің әсерінен крахмал декстринге
айналып, жұқа қабықша түзеді. Ол матаға әр береді және тез кірлеуден
сақтайды. Крахмалдан химия өнеркәсібінде глюкоза, этил спиртін, ацетон және
лимон қышқылын алады. Крахмал қағаз және картон өндірісінде қолданылады.
Спиртке картопты өңдеу.
Шикізатқа, негізгі және көмекші материалдарға сипаттама
Картоп – спирт өндiрiсiнiң таралған шикiзаты. Картоп спирт
заводтарының қатарында спирт және крахмалды құрамалы өңдеулерге ұшырайды.
Картоптың культурасы және сорты.Картоп Solanum, тұқымдасына
жатады.Бұл – оңтүстік америка өлкесінде болатын көп жыл өмір сүретін гүл
өсімдігі болып табылады, ал культурада – бір жыл жасайды. Картоп түйнегінің
химиялық құрамы сортына қарай өзгереді.
Құрғақ құрамы 25% орташа химиялық құрамы (%): су-75; крахмал-20,45; қант-
0,3;азоттық зат(N×6,25)-2,0;май-0,15; клечатка-1,0; күл-1,1 тең болады.
Картоп – алқа тұқымдасына жататын шөптес өсімдіктердің бір туысы. Картоптың
жер бетіндегі сабағы -3 қырлы; жапырағы тақ қауырсынды, гүлінің түсі әр
қилы; ақ, көгілдір, күлгін қызыл, желектері мен аталығы – 5; жемісі жидек,
оның ішінде сарғыш түсті көптеген тұқымы болады.
2 сурет - Картоп түйнегінің микроскоптық құрылысы
Крахмалды шикізатты қайнату және қанттау
Шикізат клеткасын бұзу ол өсімдік клеткасынан крахмалды бөліп
алу мақсатында жүргізіледі және жылумен өңдеу процесі жүреді. Қайнату сулы
ортада пардың әсерінен арнайы құрылғыда периодты және үздіксіз әдісімен
жүреді.
Температура жоғарылаған сайын шикізат жыли бастайды. Температура
70°С - қа жеткенде крахмал желімдене бастайды, ал температура 120°С – қа
жеткенде крахмал ерітінді күйге ауысады. Клеткалық қабырғалар температура
140°С - қа жеткенде өзегереді. Жоғары температура әсерінен катты заттар
ерітіндіге айналады, ұлпалар осал және майысқыш күйге ауысады. Ақуыз
заттары температура 100°С болғанда ерімейтін күйге жетеді. Ақуыз заттары
температура 140°С болғанда қайтадан ерітінді күйге ауысады. Жылумен өңдеу
арқылы картопта немесе дәнде керек өзгерістер тудырады. Температура 100°С
- та қант қата бастайды, ашытқыға кері әсер ететін заттар түзіледі.
Түзілген заттар қайнатылған массаға коңырқай түс береді. Сондықтан да
қайнату кезінде өте жоғары температура қолданылмайды.
Қайнату аппаратында қысым бірден ауысқанда ( 3,5 - 4,5 0,2 - 0,5
ат), тордан өткенде шикізат бірден ыдырайды. Және артық жылу қайнатылған
массадан бу пайда болуына әкеліп соғады. Жасуша қабықшасы бұзылған соң бу
қысымына шыдамай бөлініп кетеді. Шикізат өзінің құрамын өзгертіп,
ұсақталып, біркелкі массаға айналады.
Қайнатылған массада басты құрамды крахмал құрайды, өйткені ол желімді
тұрақтылық қасиет береді. Ерітіндіде крахмалдан басқа ақуыздар, тұздар және
өзге де еритін заттар кездеседі.
Температура неғұрлым жоғары болған сайын ерітіндіге крахмалды емес
заттар ерітіндіге өтеді.Қайнатылған массаны қанттаусыз суытуға болмайды,
өйткені крахмал ерімейтін күйге айналып, қатып қалады. Қайнатылған массаны
қанттауға суық ортаға қоюға болмайды .
Шикізатты қайнату үшін периодты схема бойынша арнайы цилиндрлі
араластырғыш қолданылады. Бұл пішін бу бөліну үшін ыңғайлы болып келеді.
Қайнату аппараты екі корпустан құралған, ол жүктеуші люктан және
үрлегіш қораптан тұрады. Қабырғалардың бұзылуынан сақтау үшін конустың
астыңғы бөлігінде қалыңдығы 3мм ауысымды гильза қойылады. Үрлегіш қорапқа
шикізатты ұсақтайтын және бөгде заттардан тазалайтын торша орналасқан.
Тордың астында қорапта торды тазалауға арналған люк орналасқан. Ал бу келте
құбырлар арқылы конденсатқа жеткізіледі.
Будың түсуі вентельмен реттеледі. Бу тасығыш құбырында кері
кайтаратын клапан орналасқан, ол шикізаттың бу құбырына түспеуін
қамтамасыз етеді.
Вентиль арқылы бу араласқан массаға түседі.
Қайнатқыш қақпағында ауа циркуляциясы үшін тормен қапталған 8 вентель
орналасқан. Одан басқа қайнатқышта қысымды қадағалайтын клапан орналасқан
және маномер орналасқан. Сынақ алу үшін кері оборотты құрылғы орналасқан.
Чемерлік схема. Схемада (9 сурет) дәнді бөлшектеу және картопты
ұнтақтағышта бөлектеу қаралған, иленуді дайындау, илендіні қосымша бумен
жылыту, қайнату аппаратында бытыраңқы күйде қайнату және ұстағышта қосымша
қайнату.
Илендіні қосымша бумен араластырғышта 50°С дейін жылытады. Қосымша
буды толық пайдалануға алдын ала жылыту аппаратында илендінің қайнауын
жалғастырады. Ол өзімен цилиндрлік сауытты конустық қақпағымен тубі бар
сауытты көрсетеді. Бұл аппараттың үстіңгі бөлігіне тозандатқыш диск
монтаждалған, күшті толқынмен бекітілген және 700 - 800 айнмин
жылдамдығымен айналады. Дәнді иленді немесе картоп ботқасын плунжерлік
насоспен осы аппараттың тозандатқыш дискісіне алып келеді; осы масса
көлденең кеңістікте тұтанады, аппарат қабырғаларына түсіп жұқа пленка
түрінде астыға ағады. Дәнді илендіні 50 - ден 85 - 90°С дейін қайнатады.
Жылуды тез жүргізеді, крахмал желімденуі болмайды, сондықтан да жылынған
иленді насос арқылы кайнату аппаратына еш кедергісіз шығарып алады.
Қайнату аппараты және ұстағыш өзімен цилиндрлік қайнатқышты
көрсетеді. Қайнату аппартының ішкі үстіңгі бөлігінде тозаңдатқыш диск
орналасқан, алдын ала жылыту аппаратындағы сияқты; астыңғы түбінен 1,8 м
биіктігінде реттегіш орналасқан, сонда қайнату аппартының көлемінің бір
бөлігі белгіленген температурада массаны ұсатуға арналған. Бу аппараттың
төменгі бөлігіне түседі және массаға кіргізеді. Қайнату аппаратында масса
қосымша тұтанады, бумен араласқан кезде тез жылиды және осы жерда 8 - 9 мин
ұстанады, картоп қайта өндеуде 130°С және бидайды 140°С өндейді.
Қайнату аппартынан қайнаған масса ұстағышқа түседі, ол жерде 26 -
30 мин ұстайды, содан кейін бу сепараторына өтеді. ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz