Жанұядағы дағдарыс

«Отбасылық өмірдің дағдарысы бүгін әлемнің қай елінде де бар. Тек кей мемлекеттерде отбасы құндылықтары көбірек бағаланса, кей елдерде отбасылық идеология әлсіз. Отбасын құрып жатқан адамдар өзінің жауапкершілігін сезіне бермейді. Ол күнде жұмыс жасауы керек. Өзінің жары отбасында үйлесімде сезінуі үшін өзімен көп жұмыс жасауы керек. Мысалы Еуропада үйленген жұптардың 20-24 пайызы дәм-тұзы жараспай ажырасып жатады. Сонымен қатар, Испанияда бала туу көрсеткіші өте төмен. Өйткені, испандықтар бала туудан гөрі мансабын, бойдақ өмірді қалайды», - деді Хавьер Эскрива Иварс.Шетелдік профессордың айтуынша, Голландияда жалғызбасты аналар өте көп. Мұнда балалардың 30 пайызы тек аналарымен тұрады.Ал Қазақстандағы статистика да көңіл көншітпейді. Айталық, жыл басынан бері 6 мың жұп отбасын құрса, 2 мыңы некесін бұзып үлгерді.«Басқаша айтқанда, бізде әр үшінші жұп дәм-тұзы жараспай ажырасып жатыр. Бұл жастардың әлеуметтік-психологиялық даярлығының жоқтығын көрсетеді. Сондықтан, отбасылық құндылықтарды түсіндіретін мамандарды даярлау қажеттігі туып отыр. Бүгін Қазақстандағы отбасы институтының негізін қалау үшін С.Асфендияров атындағы медициналық университет пен Испаниядағы Наварра отбасылық инстиуты арасында өзара серіктестік жайлы меморандумға қол қойылды. Наварра институты әлемдегі үздік институттардың бірі екендігі рас. Енді бізде де білікті мамандар отбасын құруға кеңес беретін болады», - деді Алматы қалалық Жастар мәселесі жөніндегі басқарма басшысы Санжар Боқаев.
Отбасы жүйесін- біріңғай білім беру деңгейі ретінде қарастыруға болады, белгілі құрылымдық ерекшелікті меңгерген, қызметі және дамуы болады.Отбасындағы құрылымдық қатынас кез-келген нуклеарлы ( жеке адамдар: күйеуі, әйелі және олардың балалары) топта негізгі төрт жүйе бөліктерінен тұрады. Алғашқы топ жеке адамдар-отбасы мүшелерінен тұрады; екінші топ диада- ері- әйелінен құралады; үшінші топ –сиблингті, төртінші топ - ата-ана диадасы –баладан құралады.Әр топ бөліктерінде өз алдына белгілі шекара, қажеттілік және үміт етулері болады.Отбасы жүйесі дұрыс теңдестірілсе, онда жүйе бөліктерінің қажеттіліктері бірдей өтелетін болады.Сонымен қатар отбасы түрлі маңызды топтармен: достарымен, көршілерімен, әлеуметтік орта өкілімен, өзара әрекетте болуы шарт.
Отбасы қызметі- құрылымдық ұйымдастыру және дамумен тығыз байланысты. Отбасы тәртіп ережесі сыртқы орта және отбасы мүшелерінің өзара қарым – қатынас сипатына да әсер етеді.
Отбасы қызметі негізі екі тұрғыда қарастырылады:
- әлеуметтік ортада қосымша өкілеттік алған отбасы мүшелері қызметіндегі өзекті міндеттер.
- отбасында көрініс алатын мінез – құлық феномені және процестері.
Әлеуметтік ортада қосымша өкілеттік алған отбасы мүшелерінің басты қызметтері: сыртқы зиян келтіретін факторлардан отбасын қорғау, отбасы мүшелерінің бір – біріне көмек көрсетуі, сау қалуын қамтамасыз етуі, балаларды тәрбиелеу, отбасы мүшелерінің экономикалық, әлеуметтік, эмоционалдық және дене жағынан жекелік дамуы үшін алғы шарттарын құру, бір – бірімен тығыз эмоционалды байланысынта болуына қолдау жасау, сондай-ақ өзара мінез-құлыққа әлеуметтік бақылау жасау.

1.Владин В.Е., Капустин Д.З. Гармония семейных отношений. А., 1991
2.Сысенко В.А. Супружские конфликты. М., 1989
3.Трапезникова Т.М. Этика и психология семейных отношений. Учебн. Пособие.Л., 1988
4.Рогов Е.И. Психология отношений мужчины и женщины. М., 2002