Интернет тәуелділіктің пайдасы мен зияны



Адам өркениеті көптеген өзгерістерді басынан өткеріп, дамудың түрлі кезеңдерінен өтті. Осыған қарамастан адам қоғамының барлық уақыттарында қарым-қатынас және тілдесу басты құндылық болып саналған. Бірақ, адамдар арасындағы қарым-қатынас ешқашан ХХІ ғасырдағыдай ғаламдық болған емес, бұл ақпараттық технологиялар дәуірімен байланысты. Бүкіләлемдік тордың пайда болысымен санаулы секундтар арасында түрлі бағыттар бойынша орасан зор көлемде ақпарат алу немесе шектеусіз көлемде достар табу мүмкін болды. Жаһандық желі ойлап тапқаннан бері күн сайын көптеген адамдар танысып, достық қарым-қатынас орнатуда, жаңа байланыстар құрылып, махаббат өмірге келуде.

Интернеттің пайда болуына дейін мыңдаған шақырым алыстықта орналасқан адамдар арасында танысу мен тілдесу әлдеқайда қиын болған. Бірақ, қазіргі таңда Интернеттің көптеген мүмкіндіктерін пайдалана отырып, онлайн режимінде қалағаныңша араласуға болады.

Желіде танысу мен арласу заманауи қоғамның ажырамас бөлігі, сол арқылы әлемнің әр түкпіріндегі түрлі мәдениет өкілдері жақындасады. Дегенмен, өкінішке орай көптеген заманауи адамдар ақпараттық технологияларды орнымен пайдаланудың шегі таусылып, шамадан тыс әуесқойлықтың басталуын түсіне қоймайды. Осыған байланысты, жасөспірімдер мен жастар арасында интернетке тәуелді буын саны өсуде, олар виртуалдық қарым-қатынастың құрбанына айналған, сол себептен шынайы өмір өте ауыр көрінеді. Түрлі зерттеулер мәліметтеріне байланысты, әлем бойынша интернет пайдаланушыларының 10 пайызы тәуелділікке ұшыраған.

1995 жылы әлем алғаш рет интернетке тәуелділік тақырыбын талқылай бастады. Бұл туралы америкалық психиатр Айвен Голдберг баяндаған болатын. Бүгінгі таңда бұл мәселені зерттеумен айналысатын психологтар саны лезде өсті, оған себеп – тәуелділер санының өсуі. Кейбір елдерде нақты мәселе бойынша мамандандырылған кеңестік-диагностикалық қызметтер, клиникалар мен емханалар жұмыс істейді. Бірқатар елдер интернетке тәуелділікке байланысты нақты реформалар өткізеді, мысалы Финляндияда тәуелділікке шалдыққан бозбалаларды әскерден қалдырады. Психологтар интернетке тәуелділіктің бірнеше түрін белгіледі:

1)Әлеуметтік, пайдаланушыға желідегі үздіксіз қарым-қатынас қажет;

2)Ақпараттық, пайдаланушы ақпараттардың тұрақты ағымын қажетсінеді;

3)Интернет-порнография мен онлайн ойындарға тәуелділік.

Бүгінде интернетке тәуелділіктің әлеуметтік түрі ең көп таралғаны болып табылады, яғни интернет-тәуелділікке шалдыққандардың көпшілігі виртуалды қарым-қатынаспен шектен тыс әуестенеді.
1. Иманғалиев, Е. Жеке тұлғаны әлеуметтік-психологиялық болжау әдістері.- Астана, 2008
2. Прихожан А. М. Тревожность у детей и подростков: психоло¬гическая природа и возрастная динамика. — М., 2010.
3. Психологическая диагностика /Под ред. К. М. Гуревича. — М., 2000.
4. Равич-Щербо И. В, Марютина Т. М., Григоренко Е. Л. Психоге¬нетика. - М., 2002.
5. Романова Е. С. Графические методы в практической психоло¬гии. - СПб., 2009.

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

СӨЖ

Тақырыбы:Интернет тәуелділіктің пайдасы мен зияны

Тексерген:Абдуллина Г.К
Орындаған:Қапезқызы Г

Семей 2015
Адам өркениеті көптеген өзгерістерді басынан өткеріп, дамудың түрлі кезеңдерінен өтті. Осыған қарамастан адам қоғамының барлық уақыттарында қарым-қатынас және тілдесу басты құндылық болып саналған. Бірақ, адамдар арасындағы қарым-қатынас ешқашан ХХІ ғасырдағыдай ғаламдық болған емес, бұл ақпараттық технологиялар дәуірімен байланысты. Бүкіләлемдік тордың пайда болысымен санаулы секундтар арасында түрлі бағыттар бойынша орасан зор көлемде ақпарат алу немесе шектеусіз көлемде достар табу мүмкін болды. Жаһандық желі ойлап тапқаннан бері күн сайын көптеген адамдар танысып, достық қарым-қатынас орнатуда, жаңа байланыстар құрылып, махаббат өмірге келуде.

Интернеттің пайда болуына дейін мыңдаған шақырым алыстықта орналасқан адамдар арасында танысу мен тілдесу әлдеқайда қиын болған. Бірақ, қазіргі таңда Интернеттің көптеген мүмкіндіктерін пайдалана отырып, онлайн режимінде қалағаныңша араласуға болады.

Желіде танысу мен арласу заманауи қоғамның ажырамас бөлігі, сол арқылы әлемнің әр түкпіріндегі түрлі мәдениет өкілдері жақындасады. Дегенмен, өкінішке орай көптеген заманауи адамдар ақпараттық технологияларды орнымен пайдаланудың шегі таусылып, шамадан тыс әуесқойлықтың басталуын түсіне қоймайды. Осыған байланысты, жасөспірімдер мен жастар арасында интернетке тәуелді буын саны өсуде, олар виртуалдық қарым-қатынастың құрбанына айналған, сол себептен шынайы өмір өте ауыр көрінеді. Түрлі зерттеулер мәліметтеріне байланысты, әлем бойынша интернет пайдаланушыларының 10 пайызы тәуелділікке ұшыраған.

1995 жылы әлем алғаш рет интернетке тәуелділік тақырыбын талқылай бастады. Бұл туралы америкалық психиатр Айвен Голдберг баяндаған болатын. Бүгінгі таңда бұл мәселені зерттеумен айналысатын психологтар саны лезде өсті, оған себеп - тәуелділер санының өсуі. Кейбір елдерде нақты мәселе бойынша мамандандырылған кеңестік-диагностикалық қызметтер, клиникалар мен емханалар жұмыс істейді. Бірқатар елдер интернетке тәуелділікке байланысты нақты реформалар өткізеді, мысалы Финляндияда тәуелділікке шалдыққан бозбалаларды әскерден қалдырады. Психологтар интернетке тәуелділіктің бірнеше түрін белгіледі:

1)Әлеуметтік, пайдаланушыға желідегі үздіксіз қарым-қатынас қажет;

2)Ақпараттық, пайдаланушы ақпараттардың тұрақты ағымын қажетсінеді;

3)Интернет-порнография мен онлайн ойындарға тәуелділік.

Бүгінде интернетке тәуелділіктің әлеуметтік түрі ең көп таралғаны болып табылады, яғни интернет-тәуелділікке шалдыққандардың көпшілігі виртуалды қарым-қатынаспен шектен тыс әуестенеді.

Неліктен адамдар виртуалдық қарым-қатынасқа тәуелді болады? Интернетте араласа отыра адам өзін барынша еркін сезінеді, оған әңгімелесушімен байланыс орнатуға оңай, ыңғайсыз немесе жағымсыз жағдайға түскен кезде, кез-келген уақытта желіден шығып, осылайша қалаған уақытында әңгімені аяқтай алады. Интернет ұғымы ХХ ғасырдың аяғында пайда болса да, жүрдек пойыздың жылдамдығын еске салатындай жедел қарқынмен кең қанат жайып келеді. Әйгілі Ер Төстік ертегісінде Төстік жыл санап емес, ай санап, күн санап өсіпті дейтін жері болатын. Сол Ер Төстіктің ер жетуі сияқты дамып отырған бір сала болса, ол - бүкілғаламдық желі - Интернет деп санар едім.
Оның өзі шығу тарихы да қызық. 1957 жылы Кеңестер Одағы жасанды жер серігін ғарышқа ұшырған соң, АҚШ Қорғаныс министрлігі егер соғыс бола қалған жағдайда Америкаға сенімді ақпарат алмасу жүйесі керек болады деп есептеген. Ондай жүйені АҚШ-тың Орталық барлау басқармасының қызметкерлері ойлап тапқан деседі. Бұл мақсатта Лос-Анджелес, Юта және Калифорния штаттарындағы университеттерге және Стэнфорд зерттеу орталығына компьютерлерді бір-бірімен жалғайтын желі жасау тапсырылады. ARPANET деп аталатын жоба 1969 жылы 29 қазанда төрт мекеменің компьютерлерін телефон арқылы байланыстырады.
Содан соң ARPANET дамып-жетіліп, оны түрлі сала ғалымдары пайдалана бастайды. 1983 жылы бұл атау Интернет деген ұғыммен алмастырылды.
Бұл күнде Интернетті тұрақты пайдаланушылар саны бүкіл әлем бойынша 1,5 млрд адамнан асыпты. Бұл - жер шарын мекендейтін халықтың төрттен бір бөлігі ғаламтор игілігін өз кәдесіне жаратуда деген сөз.
Интернеттің жеке-дара қожайыны жоқ. Оны ешкім бір жерден басқара да алмайды. Интернетте көптеген пайдалы да қажетті ақпараттарды табуға болады

1.Алысты жақындату

2.Қоғамға (адамға) байланысты мүмкіншіліктерді арттыру.

3.Сана-сезімді жоғарылату.

4.Ізденіс талпынысқа қашықтықтан оқу бағдарламаларына сұранысты арттыру.

5.Қажеттілікті толығымен қанағаттандыру.

6.Дамыған мемлекеттермен тең дәрежеде бәсекелесу.

7.Әлемде болып жатқан жаңалықтардан сол сәтте хабардар болу.

8.Халықтарға түрлі жолдармен көмек көрсету.

9. Интернет арқылы мәтінді, хабарламаны, құжаттарды, фото, аудио, видео материалдарды

қабылдап алуға не керісінше жіберуге болады;
10.Күн сайын емес, сағат сайын, сәт сайын бүкіл әлем жаңалықтарымен танысып отыруға;
- Кез келген тақырыпқа қатысты материалдар, анықтамалар алуға;
- Қашықтықтан оқуға, яғни үйде отырып білім алуға;
- Қызмет түрлерін ұсынуға, тауар сатып алуға не сатуға;
- Қаржылық операциялар жасауға;
- Maіl.Ru Агент, Facebook, Skype т.б. арқылы реалды уақытта тіл қатысуға да, бейнебайланыс орнатуға да болады. Бұдан өзге біз біліп-біле бермейтін жаңа көкжиектерін айтып тауысу мүмкін емес... (материалдарды және моральді жағынан ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Жасөспірімдер және әлеуметтік желі
Әлеуметтік желінің пайдасы мен зияны
Компьютер - адамзаттың өркениет жолымен дамуына ықпал ететін басты құралдардың бірі
Компьютердің бала денсаулығына кері әсері
Интернетке тәуелділік
Әлеуметтік желілердің мектеп жасындағы балалардың агрессивті мінез - құлқына әсер ететін психологиялық жағдайлар негіздері
КОМПЬЮТЕРЛІК ОЙЫНДАРДЫ ҚҰРУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ
Жасөспірім шақтағы интернет-тәуелділіктің теориялық негіздері
Вертуальды және интернет тәуелділігінің психикалық аспектілері
Алкогольдің адам ағзасына асері
Пәндер