Автомобиль жолдарының жабындарын қалпына келтіру және жөндеу машиналары мен жабдықтары

1. Автомобиль жолдарының жабындарын қалпына келтіру және жөндеу машиналары мен жабдықтары.

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

Бұл топты құрайтын машиналар мен жабдықтар жол жабындарың жөндеу мен асфальтбетон жабындары қалпына келтіруге байланысты барлық жұмыстар кешенің орындауға арналады. Мұндай машиналар жәрдемімен жабынды қирату, битумды тасымалдау мен тарату, асфальтбетон жабындарын қыздыру және оларды қалпына келтіру, жарықшаларды бітеу, жіктерді жөндеу, женіл-желпі және жабынды шұңқырлап жөндеу және т.б. жұмыстар орындалады.
Жол мен аэроалаң жабындарын жөндейтін және қайтадан құрылымдайтын машиналар екі топқа бөлінеді. Бірінші топты жөнделетін жабын қабатын суықтай аластайтын, ал екінші топты қабатты қыздырып аластайтын машиналар құрайды.
Суықтай аластайтын машиналар цементбетон және асфальтбетон жабындарын қалпына келтіруге және жөндеуге арналады. Мұнда асфальтбетон жабындары алдын ала қыздырылмай жөнделеді. Машинаның технологиялық процесіне жөнделетін жабын бетін жону, жаңа тұтқырғышты қосу, жасалған қоспаны араластыру, қоспаны төсеу, оны тарату және тығыздау жұмыстары жатады. Қосылатын тұтқырғыштың мөлшерін микропроцессормен бақылайды. Машина технологиялық операциялар кешенін толық немесе жеке түрлерін орындауға қолданылуы мүмкін.
Жөнделетін қабатты қыздырып аластайтын машиналар негізінен асфальтбетон жабындарын қалпына келтіріп, жөндеуге арналады. Машинаның технологиялық процесі мына операциялардан тұрады: жабын беткейін талапты тереңдікке қыздыру, тұтқырғышты қосу, жаңа асфальтбетон қоспасын қосу, араластырып жаңа материал жасау, қоспаны төсеу және оны тығыздау. Тұтқырғыштың нормасы және асфальтбетон қоспасының жаңа үлесін қосу микропроцессормен бақыланады. Ол жөндеу жұмысының жоғары деңгейде өтуін қамтиды.
Асфальтбетон жабындарын жөндеу кең тараған жабын қабатын қалпына келтіру немесе ремикс тәсілдерімен іске асады. Ремикс жұмыс тәсілі – ол жабын ақауын оның қабаттын аластату арқылы орындалатын технология. Жабын өнделінеді және ол жаңа жабынға қойылатын талапқа толық сәйкес болатындай болып жақсартылады. Бұл тәсіл үнемді, қоршаған ортаға зиянды әсері жоқ, құрылыс материалы үнемделеді және жөндеу мерзімін қысқартады.
Жөнделетін жабынның асфальт қабаты алдын ала қыздыру және ремиксер қондырғысымен қыздырылады, одан кейін жоңғышпен қопсытылады. Бар қоспаға түзетуші қоспа мен битумды қосады. Дайындалған қоспаны қайтадан жабынға төсейді. Барлық қайтадан қалпына келтіру процесі машинаның бір жұмыс өтімінде тікелей жолдың жүру бөлігінде қозғалыс барысында орындалады. Жабын 140 – 170 С температураға дейін қыздырылады. Жабын массасы жұмсарады. Қажетті жылу энергиясын пропанмен қоректенетін инфрақызыл сәулешығарғыштар жинағы береді. Қыздыру элементтері берілген жол бөлігінің еніне байланысты орналасады. Газ қысымы қыздыру элементтерінің әрқайсысында жеке реттеледі.

1. Т.Х. Тастанбеков – құрылыс және жол машиналары: жол машиналары, Өскемен 2004