Кәсіпорындағы еңбек ақысын төлеудің ақпараттық жүйесі

Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 63 бет
Таңдаулыға:

ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

МЕХАНИКА-МАТЕМАТИКА ФАКУЛЬТЕТІ

АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР КАФЕДРАСЫ

«Кәсіпорындағы еңбек ақысын төлеудің ақпараттық жүйесі»тақырыбына жазылған

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Орындаған

(қолы)

Бүркіт Б. Ә.

Орындаған: Ғылыми жетекші

(қолы):

(қолы)

Бүркіт Б. Ә.: Шарипова Б. Д.

Орындаған: Норма бақылаушы

(қолы):

(қолы)

Бүркіт Б. Ә.: Кумалаков Б. А.

Орындаған:

Қорғауға жіберілді:

Кафедра меңг. қ. а, PhD доктор

(қолы):

(қолы)

Бүркіт Б. Ә.: Есенгалиева Ж. С.

Алматы 2015

Реферат

Дипломдық жұмыс 67 беттен, 9 суреттен, 6 кесте, 25 қолданылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

Кілт сөздер: Еңбекақыны автоматтандыру, Мәліметтер қоры, ERP System, Delphi бағдарламалау ортасы, SQL сұраныстары, Карточкалық жүйе, Мәліметтер қорын басқару жүйелері.

Зерттеy нысаны : АҚ «АТФ Банкі». Кәсіпорын қызметкерлерінің есептеулер мен төлемдер тарихын жүргізуге мүмкіндік беретін таза жалақыны есептеу үшін жағдай жасау қажет.

Жұмыс мақсаты: Кәсіпорында еңбекақы жүйесін тиімді қолдану негізіндегі ақпараттық жүйе құру.

Зерттеу әдісі: Кәсіпорында жұмысшылардың еңбекақыларын төлеу ісін автоматтандыру, сәйкесінше жұмысшылардың еңбекақылары қорына қатысты барлық мүмкін шарттарды басқару жүйесін құру, оны кәсіпорынның басқа да басқару жүйелері мен базаларымен байланыстыру арқылы тиімді әрі ыңғайлы бағдарлама құру, тәжірибеге енгізу арқылы кәсіпорындардың еңбекақысы жүйесінің сапасын жетілдіруге жағдайлар жасау.

Нәтижелер: «АТФ Банк»-нің қызметкерлерінің мәліметтері енгізіліп, олардың еңбекақыларының есептеулері жасалынады.

Ендіру дәрежесі: Қазақстанның жоғары дәрежелі кәсіпорындарының еңбекақы жүйесінде жұмыс жасап тұрған программа санаттарының қатарына енуі.

Қолданылу аймағы: Дипломдық жұмыс тақырыбына сай жасалынған программа еңбекақы жүйесіндегі кәсіпорын басшылықтары жұмысшылардың еңбекақыларын беру кестесін көре, жаңғырта, сәйкес статистикалық мағлұматтарын көре алады.

Жұмыстың экономикалық тиімділігі: қаржылық тұрғыдан қарастырғанда құрылған бағдарлама қол жетімді болып табылады, яғни тапсырыс беруші үшін артық шығынсыз, және уақыт үнемділігі мен тиімділігі, және жұмыс жасау ыңғайлылығы жұмысты экономикалық тұрғыдан қарастырғанда тиімділігін көрсетеді.

Реферат

Диплом состоит из 67 страниц, 9 рисунков, 6 таблиц и 25 использованных источников.

Ключевые слова: Автоматизация заработной платы, База данных, ERP System, Среда программирования Delphi, Карточная система, запросы SQL, система управлений база данных.

Объект иследования: АО "АТФ Банк". История расчетов и платежей для сотрудников компании. Необходимо создать условия, позволяющие для расчета чистого оклада.

Цель работы: Создание системы оплаты труда, основанной на эффективном использовании информационных систем на предприятии.

Методы иследования: Автоматизация выплата заработной платы работников на предприятии, все возможные условия в отношении заработной платы работников с созданием систем управления и других систем управления предприятием и базами данных, связанных с созданием эффективной и удобной программы, создать условия для повышения качества предприятий на основе внедрения зарплаты.

Результаты: Вводиться информации о сотрудников банка, и создается их расчеты трудовых расходов.

Степень внедрения: Внедрение в состав лучшей системы оплаты труда, которая работает в хороших предприятиях Казахстана.

Область применения: Сделанная программа которая соответствует с системой оплаты труда соответствующий с темой дипломной работы, можете увидеть налоги и расчеты оплаты труда, внедрить статистические данные и другие информаций.

Экономическая эффективность или значимость работы: Если рассмотреть с финансовой стороны этот проект в полне доступно, то-есть для заказчика это без лишней затраты, и выгодно и сэкономление времени, и работать с этой праграммой удобно и рассматривая с экомомической стороны выгодно.

Abstract

The Thesis consists of 67 pages, 9 figures, 6 tables and 25 sources used.

Keywords: Automatization salary, DATABASE, ERP System, Programming Environment Delphi, Rationing system, SQL queries, The system controls of database.

Object of research: JSC "ATF Bank". History of settlements and payments for employees. It is necessary to create the conditions that allow for the calculation of the net salary.

Objective: Creating a system of remuneration based on the effective use of information systems in the enterprise.

Methods: Automatization of the payment of wages of workers in the enterprise, all possible conditions in relation to the wages of workers with the establishment of control systems and other enterprise management systems and databases relating to the creation of an efficient and convenient program to create conditions for improving the quality of enterprises through the introduction of salary.

Results: Entering information about the bank's employees, and created their calculations of labor costs.

The degree of implementation: Implementation of the best pay system that works in good companies in Kazakhstan.

Applications: Make the program that fits with the system of remuneration according to the theme of the thesis, you can see the taxes and payments of wages, introduce statistics and other information.

Cost-effectiveness or value of the work: The project which was created in consideration of financial benefit is publicly available, that is those who offered the services get result efficiently and with saved time and for the establishment which offered programm get less expenses, the programm operates anytime and gives consideration on spending less money on utilities.

Мазмұны

КІРІСПЕ8

1 ЕҢБЕК АҚЫНЫ ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ10

1. 1 Еңбек ақының мәні, қызметтері және қағидалары. 10

1. 2 Еңбек ақының формалары мен жүйелері. 17

1. 3 Кәсіпорында еңбек ақы қорын пайдаланудың тиімділігі23

2 ЭКСПЕРИМЕНТАЛДЫҚ БӨЛІМ36

2. 1 Жалпы есеп қойылымы36

2. 2 DELPHI программалау ортасы37

2. 3 Access мәліметтер қорын басқару жүйесі41

2. 4 Кешеннің құжаттарының енгізілетін және шығатын формалары. 45

2. 5 Деректер қорының құрылымы. Кестелердің архитектурасы. 47

2. 6 Бағдарламаның жұмысы48

3 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ53

3. 1 Жобаның мақсаты53

3. 2 Қаржылық жоспар53

3. 2. 1 Еңбек ақы қорын есептеу53

3. 2. 2 Әлеуметтік қажеттіліктергі бөлінулер54

3. 3 Экономикалық эффект54

ҚОРЫТЫНДЫ57

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ58

Қосымша A60

АНЫҚТАМАЛАР

Microsoft SQL Server(MS SQL) - бұл клиент-серверлік реляционды дерекқорды басқаратын жүйе.

Ақпарат жүйелер - қойылған мақсатқа жету жолында ақпаратты сақтау, өңдеу және басқаларға беру үшін пайдаланылатын құралдардың, әдістердің және адамдардың өзара байланысты жиыны, пайдаланушылардың сұрауы бойынша ақпаратты сақтауға, іздестіруге және беруге арналған жүйе.

Модельдеу - зерттелетін нысанның моделін оқу мен құруға бағытталған ғылыми зерттеу әдісі және көшірме, модель, құбылыс пен процесті құру, сызба, кесте, қысқа сөздік мінездемесі, суреттердің көмегімен оқылатын процестер мен құбылыстардың көрнекі бейнесі.

БЕЛГІЛЕУЛЕР МЕН ҚЫСҚАРТУ

МБ - мәліметтер базасы;

МҚБЖ - мәліметтер қорын басқару жүйелері;

АҚ - акционерлік қоғам;

ОЖ - операциялық жүйе.

КІРІСПЕ

Нарықтық экономика жағдайында өндіріс тиімділігіне әсер ететін әртүрлі факторлардың маңызы арта түседі, себебі, бәсекенің күшеюі кәсіпорындардың өмір сүру жағдайы мен дамуына тікелей әсерін тигізеді. Осы факторлардың ішінде алдыңғы қатардағы орындардың бірін - адам факторы алады, яғни экономикалық өсу мен тиімділіктің, бәсекеге қабілеттіліктің негізін заводтар мен фабрикалар немесе құрал-жабдықтар мен өндіріс қорлары емес, тікелей адам капиталы құрайды.

Еліміздегі экономикалық және әлеуметтік өзгерістерге байланысты еңбек ақы және жұмысшыларды әлеуметтік қолдау мен қорғау саласында саясат та өзгеріске ұшырайды. Бұл саясатты жүзеге асырудың көптеген функцияларын мемлекет тікелей кәсіпорындарға артқан, яғни еңбек ақының формаларын, жүйелерін, мөлшерін кәсіпорындар өздері анықтайды. Жұмысшылардың еңбек нәтижесін ынталандыруға көп көңіл бөлінеді. «Еңбек ақы» түсінігі жаңа мазмұнымен толықтырылды және сонымен қатар әртүрлі премиялар, қосымша төлемдер және әлеуметтік жеңілдіктер, ақшалай және натуралды түрдегі барлық ақы түрлерін алып жатыр.

Еңбек ақы мәселелері тек экономикалық жағынан ғана емес, сонымен қатар, әлеуметтік жағынан да маңызды болғандықтан, экономикалық теорияда және іс жүзінде ерекше орынға ие. Сол себепті бұл дипломдық жұмыстың тақырыбы біздің қоғамымыздың қазіргі даму кезеңінде өте актуальды болып табылады. Сондықтан да, Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдаған «Қазақстан - 2030» стратегиялық бағдарламасында басты міндеттердің бірі - «жалақы мен төлемдерді, зейнетақыны толық және уақтылы төлеп тұру» екендігін айтқан [1] .

Әрбір жұмысшының еңбек ақысы оның жеке қосқан үлесімен және кәсіпорын жұмысының нәтижесімен анықталады. Ол салықтармен реттеледі, жоғарғы шегі шектелмейді. Ал, барлық ұйымдық - құқықтық формалардың жұмысшыларының еңбек ақысының ең төменгі мөлшері Қазақстан Республикасының заңдарымен және жыл сайын «Республикалық бюджет» заңымен анықталады.

Нарықтық экономика жағдайына көшуге байланысты еңбек ақы жүйесі түгелдей өзгеріске ұщырады. Қазақстан Республикасының 15. 05. 07 «Еңбек кодексі» заңына сәйкес, мемлекет кәсіпорындар мен ұйымдардың кәсіпкерлік қызметіне араласпайды, сонымен қатар, еңбек ақының мөлшерін, формаларын, жүйелерін анықтамайды, яғни оны ұйымдастырумен айналыспайды[2] . Мемлекет тек халықты әлеуметтік қорғаумен айналысады. Мысалы, еңбек ақының ең төменгі мөлшерін қояды, еңбек ақының салық салынбайтын мөлшерін бекітеді, Еңбек Кодексіне сәйкес жұмысшыларды жұмысқа қабылдау және жұмыстан шығару тәртібін бекітеді. Сондықтан, кәсіпорындар еңбекті және еңбек ақыны ұйымдастыру жұмыстарын өздері жүргізеді, бұл - олардан белгілі бір білім мен іс - тәжірибені талап етеді. Еңбек ақыны ұйымдастыру және төлеу саясаты кәсіпорынның жұмыс нәтижесіне тікелей ықпалын тигізеді. Еңбек қатынастарының жарғылық заңды түріндегі реттеу, сонымен қатар жұмысшыларға еңбек ақы төлеу облысында кәсіпорын компетенциясына кіретін еңбек ақы шарттары көрсетілген кәсіпорынның ұйымдық келісім шарты болып табылады.

1 ЕҢБЕК АҚЫНЫ ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ 1. 1 Еңбек ақының мәні, қызметтері және қағидалары.

Республикада тұратын халықтың көпшілігі үшін жалақы кірістің негізгі бөлігі болып табылады. Сондықтан оны көтеру адамдардын қалыпты тұрмыс деңгейін қамтамасыз ету үшін аса маңызды. Нарыктық экономикаға бағдарландырылған жалақыны мемлекеттік нормалаудың жаңа жүйесі еңбек ресурстарын тиімді пайдалану мақсатында және қызметкерлердің еңбек белсенділігін арттыру мен материалдық ынталандырудың механизмін әзірлеудің бастапқы базасы болып табылады.

Кәсіпорын жұмысшысының табысына өндіріс шығындарына кіретін жалақы, еңбек және әлеуметтік ақшалай төлемдер, пайдадан алынатын сыйақылар, сонымен қатар, кәсіпорын мүлкіне қосқан үлесі мен акцияларына алатын дивидендтер, заттай алатын өнімдер және т. б. табыстар кіреді. Жалақы - материалдық игіліктер мен көрсетілетін қызметтерді тұтыну қорының бір бөлігі болып табылады. Ол жұмысшыларға еңбектерінің саны мен сапасына және нәтижелілігіне байланысты төленеді.

Нарықтық экономика жағдайында жалақының мәні төмендегі аспектілерден құралады:

- жалақы - еңбек нарығындағы жұмыс күшінің бағасы;

- жұмыс күші бағасының материалдық, заттық көрінісі болып тұтыну заттарының бағалары (азық-түліктік және азық-түліктік емес тауарлардың, көрсетілетін қызметтердің, салықтардың және басқа төлемдердің бағалары) ; олар жұмыс күшінің ұдайы өндірісін, олардың физикалық және рухани қажеттіліктерін қамтамасыз етеді (жұмыс күшінің өзінің және оның асырауындағы адамдардың жұмыс қабілетін қалпына келтіреді) ;

- жалақы еңбектің саны, сапасы және нәтижесіне байланысты;

- жалақы ұжымдық еңбектің нәтижесіне де байланысты.

Қазіргі кезде шаруашылықты жүргізуде жалақыны ұйымдастыру төмендегі қағидаларға сәйкес жүргізіледі:

- еңбекке қарай бөлу қағидасы (еңбек ақыны, сыйлықтарды және т. б. уақтылы төлеу) ;

- өндіріс тиімділігінің артуы негізінде еңбек ақының деңгейін, жағдайын көтеру;

- еңбек ақыны еңбек нәтижесіне және шығындарына қарай төлеу;

- жұмысшыларды еңбек тиімділігін арттыруға материалдық жағынан ынталандыру;

- еңбек өнімділігінің өсу қарқыны жалақының өсуіне қарағанда артық болуы.

Сонымен бірге еңбекке ақы төлеу мөлшері барлық жағдайларда Казақстан Республикасында белгіленген ағымдағы жылдың мемлекеттік бюджеті туралы заңмен белгіленетін минимумнан төмен болмауы керек.

Еңбекке ақы төлеуді құқықтық реттеу екі әдіспен: орталықтанды-рылған және жергілікті әдіспен жүзеге асырылады.

Жалақыны реттеудің мемлекеттік орталықтандырылған әдісі қызметкерлер тобының біліктілігін жіктеудің разряд аралық тарифтік коэффициенттерін, барлық қызметкерлердің еңбегіне төлеудің «Бірыңғай тарифтік кестесін», жалақы тарифтерін еңгізу арқылы жүргізіледі . Еңбекке ақы төлеудің орталықтандырылған әдісі мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылатын ұйымдар мен кәсіпорындарда қолданылады .

Жалақыны номиналды, яғни жалақының ақшалай мөлшері және нақты жалақы, номиналды жалақыға қаншалықты тұтыну заттары мен көрсетілетін қызметтерді сатып алуға болатынын көрсететін жалақы де екіге бөледі:

Ур = Ун / Р (1)

Ур - нақты (реальная) жалақы;

Ун - номиналды жалақы;

Р - тұтыну заттары мен көрсетілетін қызметтер бағасының деңгейі.

Мұндағы нақты жалақы мөлшеріне сұраныс пен ұсыныстың әсері үлкен болады.

Жұмыс күшіне сұраныс көп болған жағдайда, нақты жалақы деңгейі де жоғары болады, ал еңбек ұсынысы жалақы динамикасына кері пропорциялық әсер етеді. 1 суретке сәйкес еңбек ұсынысы мен сұраныстары қисығын қосып, жалақының графикалық мөлшерін анықтауға болады [2] .

СС1 қисығы ұсынысты сипаттайды, ДД1 қисығы - жұмыс күшіне сұранысты көрсетеді, ОП1ЕК1 төртбұрышы жалақы мөлшерін анықтайды.

Е нүктесі - сұраныс пен ұсыныстың тепе-теңдік нүктесін көрсетеді.

Д1 С1

Р1 Д

Сурет 1 - Жалақы мөлшері

Кәсіпорындағы еңбекақының жалпы деңгейі төмендегі негізгі факторларға байланысты:

- кәсіпорындардың шаруашылық қызметінің нәтижесі, оның рентабельділік деңгейіне;

- кәсіпорындардың кадр саясатына;

- аймақтағы, облыстағы жұмыссыздық деңгейіне, қажетті мамандықтардағы жұмысшыларға;

- кәсіподақ, бәсекелестер және мемлекеттің ықпалы;

- кәсіпорынның қоғаммен байланыс саясаты.

Еңбекақы - еңбек кілісім шарты негізінде, әрбір қызметкер жұмсаған еңбектің саны мен сапасына қарай бөлініп, олардың жеке тұтынуына берілетін табыстың ақша түріндегі бөлігі. Еңбекақы экономикалық категория ретінде екі жақты сипатта болады, бір жағынан ол жалданған адам үшін - табыс, ал кәсіпорын үшін - өндіріс шығыны болып табылады.

Жұмыс күшіне деген шығындар жалақымен ғана шектелмейді. Кәсіпорынның жұмыс күшіне жұмсайтын шығындар қатарына сонымен қатар, жұмысшыларды әлеуміттік қорғау шығыстары, тұрғын ұймен қамтамасыз ету және әлеуметтік-тұрмыстық қызмет көрсету шығындары. Еңбекақы, кәсіпорынның қызметкерлерін жоғары өнімді еңбек уәждемесі мен ынталандыруды қамтамасыз ететін маңызды құрал.

Еңбекақы қоры - қызметкерлердің жұмсаған еңбектерінің саны мен сапасына қарай бөлініп, олардың жеке тұтынуына берілетін табыстың ақша түріндегі бөлігінің сомасы болып табылады және құрылымы бойынша әр түрлі элементтерден тұрады. (Сурет 2) .

Еңбекақының жоспарлы мөлшері немесе еңбекақы қоры (ЕАҚ), ірілендірілген немесе сараланған әдістерімен анықтауға болады.

Ірілендірілген жоспарлы еңбекақы қоры (ЕАҚЖОС) үш тәсілмен анықтауғ болады.

1) Өнім (қызмет) бірлігіне шаққанда келетін жалақының нормативі негізінде (НЖ) :

ЕАҚЖОС = Нж х QI (2)

Мұнда QI - жоспарланған өнім көлемі;

2) Өнім көлемінің өскен әрбір проценттіне келетін еңбекақы қорының өсуінің нормативі негізінде

ЕАҚЖОС = ЕАҚ БАЗ + ЕАҚ БАЗ (Нж х Ө) / 100% (3)

Мұнда Ө - өнім көлемінің өсуі, Н ж - өнім көлемінің өскен әрбір проценттіне келетін еңбекақы қорының өсу нормативі

3) Жұмысшылардың санына байланысты (СТ) және қосымша табыстары мен есептеулерін есепке алғанда орташа жылдық еңбекақылары (ЕАЖ) бойынша:

ЕАҚЖОС = ЕАЖ х СТ (4)

Жоғарыда көрсетілген тәсілдерімен, жалпы кәсіпорын бойынша және жеке қызметкерлер тобы мен категориялар бойынша ЕАҚ есептеуге болады.

Еңбеккерлердің еңбек ақы қоры

Кесімді есеп бойынша жалақы

Кесімділік сыйлықақы

Кесімділерге қосымша төлем

Мерзімнен тыс уақыт үшін қосымша төлем

Мерзімділік сыйлықақы

Тарифтік мөлшерлеме бойынша мерзімдік жалақы

Бос тұрып қалғанға төлемдер

Еңбек өткерген жылдар үшін сыйақы

Үстеме, және басқада төлемдер

(аудандық коэффициент, тегін қызмет көрсету және т. б.

Еңбек демалысқа

ақы төлеу

Сурет 2 - Еңбеккерлердің еңбек ақы қорының құрылымы

Сараланған (дифферициалды) әдісімен еңбекақы қорын (ЕАҚ) өнеркәсіптік-өндірістік қызметкерлердің категориялары бойынша жеке және жалпы кәсіпорын бойынша анықтауға болады. Оның құрамы ЕАҚ тарифтік, сағаттық, күндік және айлық есптеулерінен тұрады (Сурет 3) .

Кесімді жалақы

З _КЕС

Мерзімді

жалақы

З _МЕР

Сағат қорына дейінгі қосымша төлем Д _ч

Айлық қорына дейінгі

қосымша төлем Д _м

Күндік қорына дейінгі

қосымша төлем Д _дн

Еңбек ақының тарифтік қоры

ЕАҚ _Т = З _КЕС + З _МЕР

Жалақының сағаттық қоры

ЕАҚ _С = ЕАҚ _т + Д _ч

Жалақының күндік қоры

ЕАҚ _К = ЕАҚ _С + Д _дч

Жалақының айлық қоры

ЕАҚ _А = ЕАҚ _К + Д _м

Сурет 3 - Жалақының айлық (жылдық) қоры

Тарифтік ЕАҚ құрамы кесімді-жұмысшылар мен мерзімді - жұмысшылардың еңбекақыларынан тұрады.

Кесімді - жұмысшылардың ЕАҚ орындалған жұмыс көлеміне байланысты кесімді есептеу негізінде келесі формуламен есептелінеді:

ЕАҚ КЕС = P x N x K (5)

Мұнда P - өнім бірлігіне есептелген кесімді есеп (расценка;

N - тапсырма бойынша өнім саны (көлемі) ;

K - жоспарлы тапсырманы орындау коэффициенті.

Мерзімдік - жұмысшылардың ЕАҚ жұмыс істеу уақытына байланысты тарифтік ставкалар бойынша келесі формуламен анықталады:

ЕАҚ МЕР = Н x ТОС x K (6)

Мұнда Н - жұмыс көлемі, сағат-норма; ТОС - атқарылатын жұмыстың орташа сағаттық тарифтік ставкасы; К - жоспарлы тапсырманы орындау коэффициенті.

Кәсіпорынның бірқатар шығындары не болмаса ЕАҚ-на, немесе әлеуметтік сипаттағы төлемдер қатарына жатпайды: іссапар шығындары, жұмысшыларға мәдени-тұрмыстық қызмет көрсету шығындары, кәсіби дайындық шығындары, мемлекеттік әлеуметтік қорларға міндетті төлемдер және т. б.

Еңбек ақы қоры ай, тоқсан және жылға анықталады. Кейбір кәсіпорындарда еңбек ақы қоры қызметкерлердің жеке категориялары бойынша анықталады. Өнеркәсіпте категориялар бойынша еңбекақы қорына талдау жүргізу барысында жұмысшылардың сағаттық, күндік және айлық (жылдық) жалақылары ескеріледі.

Кәсіпорындарда еңбекақыны тиімді ұйымдастыру оның жұмысшыла-

рының еңбек нәтижелерін ынталандыруға, дайын өнімнің бәсекеге қабілеттілігін арттыруға, өнімнің пайдасын және рентабельділігін көтеруге ықпалын тигізеді.

Еңбекақыны тиімді ұйымдастырудың мақсаты - кәсіпорынның шаруашылық қызметінің жалпы нәтижелері мен жұмысшының еңбек үлесінің арасындағы үйлестікті қамтамасыз ету, яғни еңбек өлшемі мен тұтыну өлшемі арасындағы сәйкестікті қамтамасыз ету.

Кәсіпорындар қазіргі жағдайда, өзінің ұйымдастырушылық - құқықтық формасына назар аудармастан, еңбекақының түрлерін, жүйесін және мөлшерін өзі анықтайды. Бірақ, жұмысшылардың жұмсаған еңбегі мен олардың санаттылық біліктілігін толық есепке алатындай нарықтық механизмдер әлі құрылған жоқ. Сондықтан, мемлекет еңбекақының ең төменгі мөлшерін заңды түрде белгілеу арқылы, кәсіпорынның еңбекақыға бағытталған қаражаттарын салық салу арқылы реттеп, аудандық коэффициенттер мен пайыздарды (солтүстіктік қосылымдар) бекіту арқылы, мемлекеттік кепілді еңбекақыны бекітеді. Еңбекақыны ұйымдастыру ұжымдық келісім-шарттар негізінде құрылады, бұл келісім-шарттар, әдетте, жұмыс беруші мен жұмысшының арасында, кәсіподақтың араласуымен 1 - 3 жылға жасалады. Келісім-шарттарда мынадай сұрақтар реттеледі: еңбекақының мөлшері мен жүйелері, сыйақылар, төлемдер, қосымша төлеулер мөлшері және бағаның өсуі мен инфляция деңгейіне байланысты еңбекақының өзгеру механизмі, ұжымдық келісім-шарт көрсеткіштерінің орындалуы, жұмыспен қамту, қайта оқыту, жұмысшыларды жұмыстан босату талаптары, жұмыс уақыты мен демалыс уақытының ұзақтығы, жұмысшылардың еңбегін қорғау, жұмыс жағдайын жақсарту, денсаулық сақтау, еңбек қауіпсіздігін сақтау және жұмысшыларға берілетін жеңілдіктер.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.