Мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйретуде студенттердің ізденушілік - ақпараттық біліктілігін қалыптастыру

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 48 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ

МИНИСТРЛІГІ

АБЫЛАЙ ХАН АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАТЫНАСТАР ЖӘНЕ ӘЛЕМ ТІЛДЕРІ УНИВЕРСИТЕТІ

Магистратура

Мамандығы: 6МО11900 - Шетел тілі: екі шетел тілі

МАГИСТРЛІК ДИССЕРТАЦИЯ

Мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйретуде студенттердің ізденушілік - ақпараттық біліктілігін қалыптастыру

Орындаған:

Мұханова Ш. С.

Ғылыми жетекші:

п. ғ. к., профессор

Артықбаева А. Қ.

Қорғауға жіберілді

ЖООКББ бастығы

Білім беру бағдарламасының жетекшісі:

п. ғ. к., профессор Кузнецова Т. Д.

«___» 2013 ж.

Алматы, 2013

РЕФЕРАТ

Магистрлік диссертацияның көлемі: бет

Қолданылған әдебиеттер саны:

Кілттік сөздер тізімі: мәдениетаралық қатысым, шеттілдік білім беру, ақпараттық-коммуникативтік технология, жазу әрекетін ұйымдастыру мен үйрету тәсілдері, ізденушілік-ақпараттық біліктілік, Интернет-ресурстары, веб сайттар және т. б.

Зерттеу жұмысының мақсаты: тілдік жоғары оқу орындарының студенттерін мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйретуді дамытуда ізденушілік-ақпараттық біліктілікті қалыптастырудың әдістемесін жасау.

Зерттеу материалдары: мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйретуде студенттердің ізденушілік - ақпараттық біліктілігін қалыптастыру мақсатында ақпараттық-коммуникативтік технологияларды пайдалану, оқу бағдарламасына сәйкес Интернет-ресурстарын дұрыс пайдалану туралы әдістемелік зерттеу жұмыстары мен материалдары.

Зерттеу жұмысының әдістері:

Зерттеу барысында мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйретуде студенттердің ізденушілік-ақпараттық біліктілігін қалыптастыру мақсатында шетел тілін үйрету таралы ғылыми-педагогикалық, әдістемелік зерттеулер мен арнайы әдебиеттерді талдау;
Шетел тілінде студенттердің жазу әрекетін жақсарту мақсатымен тақырыпқа сай материалдарды сипаттау, салыстыру, сараптау, жинақтау, жүйелеу, қорыту, тәжірибеден өткізу және бақылау әдістерін қолдану;
Ақпараттық-ізденушілік технологияларды пайдалану арқылы шеттілдік білім алып жатқан студенттердің жазу әрекетін қалай жақсарту мәселесімен тәжірибелік-эксперименттік жұмыстарды жүргізіп, нәтижелерін қорытындылау.

Алынған нәтижелер:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

І. Мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйретудің теориялық негізі

1. 1 Мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйретудің сипаттамасы

1. 2 Шетел тіліндегі жазу әрекетін жүргізу тәсілдері мен түрлері

1. 3 Жазу әрекетін ұйымдастырудың ерекшеліктері

1. 4 Жазу әрекетін үйретудегі жаттығулар топтамасы

Тұжырым

ІІ. Мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйретуде студенттердің ізденушілік-ақпараттық біліктілігін қалыптастыру әдістемесі

2. 1 Ізденушілік-ақпараттық біліктіліктің сипаттамасы

2. 2 Ақпараттық ресурстарының мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйретудегі рөлі

2. 3 Ақпараттық ресурстарының мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйретудегі үлгісі

2. 4 Ізденушілік-ақпараттық біліктілікті мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйрету барысында қалыптастыруға арналған жаттығулар тобы

Тұжырым

ІІІ. Мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйретуде студенттердің ізденушілік-ақпараттық біліктілігін қалыптастыру әдістемесінің тиімділігін бағалау мақсатында тәжірибелік-эксперименттік жұмыс

3. 1Тәжірибелік-эксперименттік жұмыстың міндеттері мен болжамдары

3. 2 Тәжірибелік-эксперименттік оқытудың негізгі сатыларына сипаттама

3. 3 Тәжірибелік-эксперименттік оқытуды жүргізу

3. 4 Тәжірибелік-эксперименттік жұмыс нәтижелерін қорытындылау

Тұжырым

ҚОРЫТЫНДЫ

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

ҚОСЫМША МАТЕРИАЛ

КІРІСПЕ

Елімізде білім саласында үлкен жетістіктерге жету мақсатында, білім сапасын арттыру негізінде, Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасында алға қойған мақсаттардың бірі ретінде: “ . . . жоғары білім берудің негізгі үрдісі мамандар даярлау сапасын арттыру, қарқынды ғылыми зерттеу қызметі мен ықпалдастырылған инновациялық білімді дамыту, жоғары оқу орындары зерттеулерінің әлеуметтік сала мен экономикалық қажеттіліктерімен тығыз байланысты, білім беру мен ақпараттық технологияны жетілдіру болып табылады”[1] . Яғни, шеттілдік білім беру саясатын жүзеге асыру мақсатында жоғары оқу орындары мекемелерінің алдына қойған мақсаттарының бірі - білім саласына ақпараттық-коммуникативтік технологияларды іске қосу. Айталық, мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйретуде студенттердің ізденушілік-ақпараттық біліктілігін қалыптастыру мақсатында осы технологиялардың атқаратын маңызы зор деп білеміз.

Зерттеу жұмысының өзектілігі:

Заман талабына сай, шетел тілін жетік меңгерген мамандарды даярлау мақсатында, жоғары оқу орындарында оқу әдістемесін дұрыс ұйымдастыруға бағытталған үрдістерді қолдану кеңінен жүзеге асуда. Айталық, Құнанбаева С. С. өз еңбектерінде мәдениетаралық қатысымның мәнін айқындап, студенттердің шетел тілін оқып отырған елдің мәдениетімен таныс болып, өз ана тілімен салыстыруы дұрыс болады деп көрсеткен. Сондықтан, студенттердің шеттілдік білім алуда жақсы нәтижеге жету мақсатында олардың сол ел өкілдерімен тығыз байланыста болуына жоғары оқу орындары тарапынан көп еңбек жасалуда деп ойлаймыз. Оқытушылар тарапынан студенттердің болашақ маман ретінде дұрыс білім алып ел болашағы ретінде өз білімін еліміздің дамуына бағыттауы және олардың “мәдениетаралық қатысымның субъектілері” [2], яғни тұлға ретінде қалыптасуына жағдай жасау білім мекемелерінің алға қойған міндеттерінің бірі деп ойлаймыз. Алайда оқу барысында студенттер оқу бағдарламасын дұрыс меңгере алмай болашақ маман ретінде көптеген қиындықтарға кездесіп отырады. Сол қиындықтардың бірі - өз ойын жазбаша жеткізу, сөз әрекеттерінің бірі жазу әрекетін дұрыс ұйымдастыру деп ойлаймыз. Туындаған мәселе бойынша мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйретуде студенттердің ізденушілік-ақпараттық біліктілігін қалыптастыруға негізделген әдістемені жасау және оның тиімділігін анықтау мақсатында тәжірибелік-эксперименттік жұмыс жүргізу керек деп тұжырымдаймыз.

Мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйрету негізінде жоғары оқу орындарын ақпараттық технологиялық құралдармен жабдықтау және оларды пайдалану кезінде қандай үрдісті пайдалану керек екені және қандай әдіс-тәсілдерді қолдануға болытыны туралы әдістемелер көптеген атақты отандық және шетелдік ғалымдар, зерттеуші-әдіскерлер мен оқыту-тәжірибешілер назарында болып келеді осы ғалымдардың еңбектерінде оны қарай дамыту мақсатында қандай Интернет-ресурстарын қолдану керек екені туралы көп әдістемелер, еңбектер жарық көрді деп ойлаймыз. Мысалы: шетелдік және отандық әдістемелерде бұл мәселемен Фоломкина С. К., Полат Е. С., Щукин А. Н., Подопригорова Л. А., Клычникова З. И. Құнанбаева С. С., Нұрғалиева Г. К., Қараев Ж. А. және басқада ғалымдар айналысқан сонымен қатар, осы мәселе төңірегінде көптеген теориялық мағлұматтар жиналған және баспа беттерінде жарық көрген.

Қазақстан Республикасында жоғары оқу орындары студенттерін мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйретуде білім саласында көптеген жаңалықтар енгізілді. мысалы: заман талабына сай студенттердің жазба жұмысының лингва-әдістемелік зерттеулері мына талаптарға бағытталған деп есептейміз:

а) жазу әрекетін тестілеудің лингвистикалық негіздері (Солдатова Н. В. ) [3] ;

ә) жазуда өз ойын жеткізудің жалпы қағидасы (Антонова И. Б. ) [4] ;

б) әр түрлі жанрдағы мәтіндерді жазуға үйрету (Вейзе А. А., Заева Л. К. ) [5] және т. б.

Мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйрету туралы мағлұмат алатын болсақ, шетелдік ғалымдардың бірі Т. Хедждің жазу әрекетінің төрт түрін атағанын көрсете аламыз. Мысалы:

Академиялық жазу (academic writing) - конспекттер және мақалалар (notes), рецензиялар және шолулар (reviews), эссе (essays) және т. б. ;
Кәсіби жазу (professional/business writing) - іс хаттары (business letters), жарнама (advertisements/public notices), іс жазулары (memos), мақала (articles) ж. т. б. ;
Жеке хаттар (private letters), электрондық хаттар(e - mails) ж. т. б. ;
Жеке дара хаттар (personal writing) - мекен-жай мағлұматы (addresses), рецепттер (recipies) ж. т. б. [6] . Осы көрсетілген топтамадағы жазба жұмыстары бүгінде кең ауқымда жүргізілуде және заман талабына сай күрделенуде деп ойлаймыз.

Студенттердің жазу әрекетін ұйымдастыру негізінде біз оқу үрдісінде әртүрлі әдіс-тәсілдерді қолданамыз, мысалы ақпараттық-коммуникативтік технологияларды пайдалану арқылы студенттердің ізденушілік-ақпараттық біліктілігін қалыптастыруға ықпал ететінін айта аламыз. Ізденушілік-ақпараттық біліктілік туралы анықтамалар көптеген ғылыми әдебиеттерде басылып шығады және осы мәселемен көп ғалымдар айналысады. Айталық,

Зайцева О. Б. өз еңбегінде ақпараттық біліктілікке жалпы түсініктеме береді және оны жеке-дара-психологиялық білім деп көрсетеді[7] . Сонымен қатар, осы мәселемен Семенов А. Л., Пекшева А. Г. және тағы басқа ғалымдар айналысқан және өз еңбектерінде ақпараттық біліктілікті дамыту туралы ойларын дәлелдеген.

Шеттілдік білім беру ордаларында мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйрету кезінде студенттердің білімін ары қарай жетілдіру мақсатында, сонымен қатар олардың ізденушілік-ақпараттық біліктілігін қалыптастыруда ақпараттық технологияларды сабақ бағдарламасына енгізу олардың білім сапасын арттыратынына күмәніміз жоқ. Айталық, сабақ үстінде немесе сабақтан тыс үй тапсырмасы ретінде Интернет-ресурстарын пайдаланудың ғылыми негізделген әдістемесін құру әр студенттің тұлға ретінде қалыптасуына мүмкіндік береді деп ойлаймыз, өйткені Интернет халықтардың көпұлтаралық, мәдени аралық қоғам, яғни әлемнің миллиондаған адамдарының электронды түрде қарым-қатынас жасауы кезінде студенттер нағыз өмірлік жағдайларға тап болады. Мысалы, компьютер студенттердің жұмысына сын айтпайды, керісінше өзіндік қабілеттерін дамытып, олардың сенімін арттыра отырып қолайлы әлеуметтік психологиялық атмосфера құрайды деп тұжырымдаймыз.

Шеттілдік білім беру ордаларының алға қойған мақсаттарының бірі - студеттердің мәдениетаралық және кәсіби қатысымдық біліктерін қалыптастыру болғандықтан, заман тапсырысы бойынша оқу үрдісінде жаңа технологияларды қолдану маңызды, себебі осы технологиялар арқылы студенттер алған білімін ары қарай жетілдіріп, сол елдің тілі иен мәдениетін кызыға оқуына көп ықпал болады және студенттердің шығармашылық өсуіне әсер етеді деп көрсетілген [8] . Ақпараттық технологияларды оқу үрдісіне енгізу арқылы студенттер өз білімін шыңдайды, сөз әрекеттерін меңгеруге талпынады. Жазба әрекетін дамыту арқылы шетел тілін жақсы меңгеруге тырысады, өз ойын нақты және жүйелі түрде қағаз бетіне түсіруді, мәтіндік, сандық және графикалық ақпаратты көп мөлшерде жіберу және қабылдау, өздеріне берілген мәліметті зерделеуге дағдыланады. Студенттер таңдауды, мәліметті пайдалануды, болжам жасауды және шешім қабылдауды үйренеді. Студенттер чаттар, видеоконференциялар, форумдармен электронды пошта арқылы тілдесе алады. Олар өмір жайлы жан жақты мәліметтер алады. Мысалы; тарих, әдебиет және басқада құндылықтар. Бұл әсіресе студенттер үшін маңызды, себебі бізде шетел тілін күнделікті қолдану мүмкіншілігі өте аз. Ізденушілік-ақпараттық жұмысты дұрыс ұйымдастырған жағдайда біздің зерттеу тақырыбымыз бойынша студенттер жазу әрекетін оңтайлы меңгеруге мүмкіндік алады.

Зерттеудің нысаны:

Тілдік жоғары оқу орындарындағы шетел тілі сабақтарында мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне ақпараттық ресурстар негізінде үйрету үрдісі.

Зерттеу пәні:

Тілдік жоғары оқу орнындағы ақпараттық ресурстарын мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйретуде пайдалану әдістемесі.

Зерттеу мақсаты:

Тілдік жоғары оқу орындары студенттерін мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйретуді дамытуда ізденушілік-ақпараттық біліктілікті қалыптастырудың әдістемесін жасау.

Зерттеудің міндеттері:

Шығыстану факультетінің мәдениетттану бөлімінің 2 курс студенттеріне мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйретудің сипаттамасын беру
Шетел тіліндегі жазу әрекетінің түрлерін анықтау, ұйымдастыру және жүргізу тәсілдерін белгілеу
Ізденушілік-ақпараттық біліктілікті қалыптастыру сипаттамасын беру
Мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйретудегі ролін анықтау
Ізденушілік-ақпараттық ресурстарының мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйретудегі үлгісін жасау
Ұсынылатын әдістеменің тиімділігін анықтау мақсатында тәжірибелік-эксперименттік жұмыс жүргізу

Зерттеудің әдіснамалық негіздері ретінде шетел тілінде білім берудің мәдениетаралық қатысымның теориясы (Құнанбаева С. С. ), жазу әрекетін ұйымдастырудың теориясы, негіздері (Колкер Я. М., Солдатова Н. В. ), шетел тілін оқыту психологиясы (Зимняя И. А. ), жазу әрекетіне арналған еңбектер (Крундышев А. А., Бендецкая М. Е., Гец М. Г. ), ақпараттық ресурстарды пайдалану туралы еңбектер (Сидоренко О. Н., Полат Е. С. )

Мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйретуде студенттердің ізденушілік - ақпараттық біліктілігін қалыптастыру Аталған ғалымдардың осы мәселеге қатысты жазған қағидалары, тұжырымдары жинақталды. Зерттеу жұмысында жазу әрекетінің теориялық заңдылықтары, қазіргі отандық және шетелдік шетел тілдерін оқытудағы әдістемелелер, психология, педагогика, лингвистика жетістіктері негізге алынды.

Зерттеу әдістері:

Зерттеу барысында тақырып бойынша ғылыми-педагогикалық, әдістемелік зерттеулер мен арнайы әдебиеттерді талдау
Жұмыс барысында сонымен қатар сипаттау, салыстыру, сараптау, жинақтау, жүйелеу, қорыту, тәжірибеден өткізу және бақылау әдістерін қолдану

Зерттеудің ғылыми болжамы:

Мәдениетаралық қатысымның жазбаша түріне үйретуде студенттердің ізденушілік - ақпараттық біліктілігін қалыптастыруға үйрету тиімдірек болады егер шетел тілінде білім берудің оқыту үрдісі студенттердің тұлға ретінде қалыптасуына қарай бағытталса, оларға өздігінен креативті жұмыс жасау барысында жазу әрекетінің ұйымдастыру тәсілдері көрсетілсе, әдістемелік үлгісі жасалынса, онда студенттердің мәдениетаралық қатысымның тұлғасы ретінде қалыптасуына мүмкіндік беріледі, олардың өз бетінше ақпараттық ресурстарды пайдаланып жазу әрекетін дамытуына жағдай жасалады, үйрету әдістемесі нәтижелі болады, себебі , шетел тілінде білім алып жатқан студенттердің кәсіби тұлға ретінде қалыптасуына жағдай жасалынып олардың ізденушілік - ақпараттық біліктілігін қалыптастыруна бағытталған тапсырмалардың маңызы зор болады.

Зерттеу жұмысының ғылыми мәні:

Ізденушілік-ақпараттық біліктіліктің мәдениетаралық қатысымның жазбаша түрін үйретудегі үлгісі жасалады.
Мәдениетаралық қатысымның жазбаша түрін үйретуде студенттердің ізденушілік-ақпараттық біліктіліктілігін қалыптастыруға арналған жаттығулар тобы беріледі.

Зерттеу жұмысының теориялық маңыздылығы:

Шетел тілін оқыту әдістемесінде жазу әрекетінің атқаратын қызметі мен түрлеріне байланысты тұжырымдалған қағидалар тілді үйрену теорияларын жетілдіреді. Студенттердің жазу әрекетін үйренуде ізденушілік-ақпараттық ресурстарын пайдаланудың психологиялық ерекшеліктерімен әдістемелік негіздері беріледі. Жазу әрекетін жақсарту үшін жасалған әдістеме, ұсынылған жаттығу тапсырмалары оқыту сапасын арттырады. Әдістемелік тұрғыдан студенттердің өз бетінше білім алуына мүмкіндік жасап олардың ізденушілік-ақпараттық біліктілігін қалыптастыруға бағытталған үлгісін жасау.

Зерттеу жұмысының практикалық құндылығы:

Зерттеу жұмысы мәдениетаралық қатысымның жазбаша түрін үйретуде студенттердің ізденушілік - ақпараттық біліктілігін қалыптастыруға жасалған үлгі студенттердің жазу әрекетін дамытуға және жетілдіруге жәрдемін тигізеді. Жұмыстағы берілген тапсырма түрлері тіл үйренушілердің тілге деген қызығушылықтарын арттырып, ынта-жігерлерін оятады. Зерттеу барысында студенттердің ізденушілік-ақпараттық біліктілігін қалыптастырудың тиімді жолдары олардың өздігінен жұмыс істеуіне мүмкіндік беріп, креативті жұмыс істеуіне ықпал етеді.

Зерттеу бойынша қорғауға ұсынылған негізгі тұжырымдар:

Апробация:

Диссертацияның құрылымы: магистрлік диссертация кіріспе, үш бөлім, қорытынды, ғылыми әдебиеттер тізімі және қосымшадан тұрады

І Тарау. МӘДЕНИЕТАРАЛЫҚ ҚАТЫСЫМНЫҢ ЖАЗБАША ТҮРІНЕ ҮЙРЕТУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗІ

МӘДЕНИЕТАРАЛЫҚ ҚАТЫСЫМНЫҢ ЖАЗБАША ТҮРІНЕ ҮЙРЕТУДІҢ СИПАТТАМАСЫ

Елімізде жоғары оқу орындарында алға қойылған міндеттердің бірі - студенттерге жоғары деңгейде білім алуына мүмкіншілік жасап, бағыт-бағдар беру және олардың өздігінен білім алуына көмек бере отырып, үздіксіз өз бетінше өрлеуіне қажетті жағдай жасау болып табылады. Ел Президенті Назарбаев Н. Ә. “Болашақтың іргесін бірге қалаймыз” атты Қазақстан халқына Жолдауында “Біз білім беруді жаңғыртуды одан әрі жалғастыруға тиіспіз. Бүгінде мектептерді толық компьютерлендіру толықтай аяқталды. Орта білім берудің 12 жылдық моделі енгізілуде. “Өмір бойы білім алу” әрбір қазақстандықтың жеке кредосына айналуы тиіс” делінген[1] . Осы мәселе төңірегінде білім сапасын арттыру мақсатында әр бір оқу ордасында білімді сапалы түрде беру үшін барлық жұмыстар жүргізілуде деп ойлаймыз.

Заман талабына сай білім саласында көптеген оңтайлы өзгерістер болып жатыр. Жоғары оқу орны студенттерін мәдениетаралық қатысымның жазба түріне үйретудің маңызы зор, өйткені кәзіргі жас буын ертеңгі ел болашағы ретінде алған білім іс-жүзінде көрсетуге дайын болу керек деп ойлаймыз. Мысалы, шеттілдік білім алған студент болашақ жас маман ретінде өзге ел мәдениетін, тілін толық меңгеріп алдағы уақытта жұмыс барысында немесе басқада жағдайларда сол елдің өкілдерімен қарым-қатынасқа түсуіне толық дайын болу керек деп тұжырымдаймыз. Сондықтан шетел тілін меңгеру кезінде олар сөйлеу, жазу, тыңдау және тағы басқа да әрекеттерді жақсы игергені жөн.

Мәдениетаралық қатысымның жазба түріне үйрету мақсатында мәдениетаралық қатысымға түсініктеме бергеніміз жөн болар, яғни “мәдениетаралық қатысым” дегеніміз әртүрлі мәдениет өкілдерінің қарым-қатынасы, атап айтсақ, адамдар арасындағы қарым қатынас. Бұл анықтаманы 1950 жылы американдық мәдени антрополог Эдвар Т. Холл енгізген. Мәдениетаралық қатысымның сипаттамасы бойынша қарым-қатынасқа түсетін адамдар арнайы тілдік нұсқалар және дискурсивті стратегиялар қолданады. 1972 жылы Самовар Л. мен Портер Р. -дің “Коммуникация между культурами” (“Communication between Сultures”) атты оқулығында мәдениетаралық қатысымға анықтама беріледі[2] .

Шеттілдік білім беруде мәдениетаралық қатысымның маңызы туралы зерттеп жүрген отандық ғалымдардың бірі Құнанбаева С. С. “Қазіргі шеттілдік білім беру теориясы мен практикасы” атты еңбегінде шетел тілін меңгеру барысында, сол елдің мәдениетін білу керек екенін айқындаған. Яғни, осы аталған еңбекте “Қарым-қатынасқа түсуші әріптестің әлеуметтік-рухани және ұлттық ерекшелігінің мәнін білудің маңызды екеніне дау жоқ, осы этнос мәдениетіндегі қайталанбас ерекшеліктердің тіл өкілінің сөзінде бейнеленуі тілді мәдениетаралық қарым-қатынас құралы ретінде қолдануға мүмкіндік береді және ол мәдениет өкілдері мен қоғамның бірін-бірі түсінуінің алғышарты болып табылады. Тілдер мен мәдениеттер арасында қаншалықты айырмашылық болса, шетел тілін қарым-қатынас құралы ретінде меңгеру соншалықты күрделі екені аян . . . “Қарым-қатынас” ұғымы онтогенезде тарихи тұрғыдан мәдениетаралық қатысым теориясында мәдениетаралық қарым-қатынас ретінде өзінің ғылыми интерпретациялық анықтамасында кеш қол жеткізеді, өйткені мәдениетаралық қатысым теориясы дербес ғылыми сала ретінде Америкада ХХ-ғасырдың ортасында ғана көрсетіле бастады” делінген[3] . Осы берілген анықтама негізінде өзге тілде қарым-қатынасқа түсу мақсатында білім ордасында оқытушылар мен студенттердің алдында көптеген мәселелер тұрады және мақсатқа жету үшін көп еңбек қажет етіледі деп ойлаймыз.

‘Мәдениетаралық қатысымның” білім саласында пайда болуы мемлекетаралық қарым-қатынасты жақсартуға және экономикалық тұрғыдан үлкен жетістіктерге жетуіне ықпалын тигізеді деп ойлаймыз, өйткені мұндағы негізгі мақсат шеттілдік білімді жетілдіру кезінде тек ауызша ған тілдеспей сонымен қатар жазу арқылы да қарым-қатынасты жүргізуге болады. Сондықтан студенттер ресми хат, сауанамаға дұрыс жауап беруге немесе тест сияқты жазба жұмыстарды дұрыс меңгергені жөн.

Жазба тілдің мәдениетаралық қатысымда алатын орны ерекше деп ойлаймыз сондықтан жазба тір туралы ақпарат бергеніміз дұрыс деп есептейміз. “Энциклопедиялық анықтамада” берілген анықтама бойынша жазба тіл адамзаттың сонау көне дәуірінен бастап, осы заманға дейінгі ғылым мен техника, әдебиет пен өнер саласында жасаған байлығын сақтауына және оны ары қарай жетілдіруге мүмкіндік берді. Жазудың пайда болу тарихына көз салатын болсақ, ол - адамның ой-пікірін, басқа адамға хабрлап айтқысы келген ақпаратын, мағлұматын таңбалар арқылы жеткізуді қамтамасыз ететін белгілер жүйесі болып есептелінген.

Жазудың алғашқы нұсқалары өте ерте заманда жасалды және ол қарым-қатынас құралы ретінде пайдаланылған суреттер мен шартты белгілерден кейін пайда болған. Өз ойын басқаға жеткізу үшін адамадар әуелде заттың өзін пайдаланды. Мысалы, кеткен бағытын көрсету үшін жолға бұтақ тастаған. Кейін осы мақсатпен ағашқа садақтың оғын кадап кеткен. Ойды зат арқылы білдіру үрдісі ежелгі замандарда тайпалар арасындағы елшілік қарым-қатынастарда пайдаланылған. Мысалы, үндістер соғысатынын хабарлау үшін қарсы жаққа айбалта жіберетін болған. Елші оны әкеліп жерге қояды, егер жау жақ оны көтерсе - соғысуды мақұлдағаны. Кейін мұндай рәміздік зат орнына таңбалар бедерленген бұйымдар қолданылған. Осылайша алғашқы жазу пайда болған. Адамдар алғашқы жазу құралы ретінде саз-балшықтан жасаған тақтаны ағаштың қабығын және тағы басқада заттарды пайдаланған. Жазу жүйесі таңбалардың жиынтығынан құралған және сол таңбалар тұтас хабарды, немесе сөзді, буынды, дыбысты белгілеген. Сонымен қатар, әр таңбанынң графикалық формасы, белгілі бір мағынасы болған деп көрсетеді деректер.

Адамзат тарихында жазу төрт түрге бөлінеді:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.