Аяқталмаған өндірістің есебі туралы
1. Алыс.беріс шикізатынан өндіріс (өңдеуге келіп түскен, өндіріске беру, қолданылмаған шикізатты қайтару) есебі
2. Алыс.беріс шикізатын өңдеуден туындаған меншікті дайын өнім мен өндіріс шығындары есебі.
3. Өңдеу бойынша қызметті сату.
1. Басқа жақтың контрагентері үшін меншікті шикізатты өңдеу шығындарын есептеу.
2. Меншікті шикізатты өңдеуге беру және қайтарып алу.
3. Өндірістегі есеп бойынша арнайы есептілік
4. Дайын өнімді шығару, жұмысты орындау», «Өнім мен қызметің өзіндік құны», «Өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау», «Жанама шығындарды үлестіру» есептіліктері.
2. Алыс.беріс шикізатын өңдеуден туындаған меншікті дайын өнім мен өндіріс шығындары есебі.
3. Өңдеу бойынша қызметті сату.
1. Басқа жақтың контрагентері үшін меншікті шикізатты өңдеу шығындарын есептеу.
2. Меншікті шикізатты өңдеуге беру және қайтарып алу.
3. Өндірістегі есеп бойынша арнайы есептілік
4. Дайын өнімді шығару, жұмысты орындау», «Өнім мен қызметің өзіндік құны», «Өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау», «Жанама шығындарды үлестіру» есептіліктері.
Бітпеген өндіріс деп технологиялық процеспен қарастырылған өңдеудің барлық кезеңдерін (фазаларын, бөлісулерін) өтпеген өнімді немесе жабдықталмаған, сынақтан және техникалық қабылдаудан өтпеген бұйымдарды түсінеміз.
Бітпеген өндірістің қалдықтарының болуы және шамасы технологиялық процестердің сипаты мен ұзақтығына, өнімнің ерекшеліктеріне және оның шығарылымына байланысты болады. Бітпеген өндіріс қалдықтары шығындардың калькуляциялық кесуінде ақашалай бағалануға жатады.
Ағымдық айдың соңындағы бітпеген өндіріс қалдықтарының соммасы келесі айдың материалды шығындарының құрамына қосылады. Салық уақтысының бітуімен бітпеген өндіріс қалдықтарының салықтық уақыттың соңындағы соммасы келесі салықтық уақыттың материалды шығындарының құрамына қосылады.
«Қазақстанға арналған бухгалтерия» конфигурациясында бітпеген өндірістің соммаларын автоматты есептеу есептік уақыт барысында жүргізілмейді. Бітпеген өндірістегі қалдық уақыттың соңында дайын өнімді (жартылай фабрикаттарды) немесе өндірістік сипатты қызметтерді шығарудың фактісі болмаған жағдайда фактілі өндірістік өзіндік құн бойынша шығындардың тура мақалаларының құнына пропорционалды анықталады.
Ай соңында бітпеген өндіріс бойынша қалдықтар болған жағдайда олар қолданушымен өз бетінше бұл конфигурациядан тыс кәсіпорынның есептік саясатында қабылданған әдістеме бойынша бағалануы керек. Қалдықтарды бағалау тек соммалық өрнекте өндірістік шоттар, бөлімшелер және номенклатуралы топтардың кескінінде жүргізіледі. Одан кейін ағымдық айдың өнімнің (жартылай фабрикаттар мен қызметтер) фактілік өзіндік құнын есептеуден алынып тасталуы тиіс есептелген соммалар бағдарламада арнайы құжатпен – «Бітпеген өндірісті инвентаризациялау» («Өндіріс» мәзірі - «Бітпеген өндірісті инвентаризациялау») көрсетіледі.
«Бітпеген өндірісті инвентаризациялау» құжаты ешқандай қозғалыс құрамайды. Ол айдың соңында бітпеген өндіріс шоттарына тасымалдануы тиіс шығындар соммасын көрсетуге арналған. Құжат бітпеген өндірісі бар әрбір өндірістік бөлімше үшін құрылады. Әрбір бөлімше бойынша бітпеген өндіріс соммалары номенклатуралы топтар кескінінде көрсетіледі.
Құжатта көрсетілген деректер өнімнің (жартылай фабрикаттардың, қызметтердің) фактілі өзіндік құнын есептеу кезінде «Айды жабу» құжатынан «Өнімнің (қызметтердің) өзіндік құнын есептеу және түзету» тәртіптік процедурасын іске қосқан уақытта ескеріледі. Осылайша, есептік уақытта шығарылған өнімнің және өндірістік сипаттағы көрсетілген қызметтердің фактілі өзіндік құнын есептеу кезінде «Бітпеген өндірісті инвентаризациялау» құжатында көрсетілген деректер ескерілмейді.
Бітпеген өндіріс соммаларын өндірістік шоттардан бітпеген өндірісті есепке алу шоттарына тасымалдау және де бітпеген өндіріс шоттарынан соммаларды қайтадан өндірістік шоттарға қайтару автоматты түрде «Айдв жабу» құжатынан «Бітпеген өндірісті тасымалдау» тәртіптік процедурасын іске қосу кезінде құрылатын «Бітпеген өндірістітің қозғалысы» құжаттарымен жүргізіледі. Осы құжатпен жұмыс жасау толығырақ «Уақытты аяқтау» бөлімінде қарастырылатын болады.
Бітпеген өндірістің қалдықтарының болуы және шамасы технологиялық процестердің сипаты мен ұзақтығына, өнімнің ерекшеліктеріне және оның шығарылымына байланысты болады. Бітпеген өндіріс қалдықтары шығындардың калькуляциялық кесуінде ақашалай бағалануға жатады.
Ағымдық айдың соңындағы бітпеген өндіріс қалдықтарының соммасы келесі айдың материалды шығындарының құрамына қосылады. Салық уақтысының бітуімен бітпеген өндіріс қалдықтарының салықтық уақыттың соңындағы соммасы келесі салықтық уақыттың материалды шығындарының құрамына қосылады.
«Қазақстанға арналған бухгалтерия» конфигурациясында бітпеген өндірістің соммаларын автоматты есептеу есептік уақыт барысында жүргізілмейді. Бітпеген өндірістегі қалдық уақыттың соңында дайын өнімді (жартылай фабрикаттарды) немесе өндірістік сипатты қызметтерді шығарудың фактісі болмаған жағдайда фактілі өндірістік өзіндік құн бойынша шығындардың тура мақалаларының құнына пропорционалды анықталады.
Ай соңында бітпеген өндіріс бойынша қалдықтар болған жағдайда олар қолданушымен өз бетінше бұл конфигурациядан тыс кәсіпорынның есептік саясатында қабылданған әдістеме бойынша бағалануы керек. Қалдықтарды бағалау тек соммалық өрнекте өндірістік шоттар, бөлімшелер және номенклатуралы топтардың кескінінде жүргізіледі. Одан кейін ағымдық айдың өнімнің (жартылай фабрикаттар мен қызметтер) фактілік өзіндік құнын есептеуден алынып тасталуы тиіс есептелген соммалар бағдарламада арнайы құжатпен – «Бітпеген өндірісті инвентаризациялау» («Өндіріс» мәзірі - «Бітпеген өндірісті инвентаризациялау») көрсетіледі.
«Бітпеген өндірісті инвентаризациялау» құжаты ешқандай қозғалыс құрамайды. Ол айдың соңында бітпеген өндіріс шоттарына тасымалдануы тиіс шығындар соммасын көрсетуге арналған. Құжат бітпеген өндірісі бар әрбір өндірістік бөлімше үшін құрылады. Әрбір бөлімше бойынша бітпеген өндіріс соммалары номенклатуралы топтар кескінінде көрсетіледі.
Құжатта көрсетілген деректер өнімнің (жартылай фабрикаттардың, қызметтердің) фактілі өзіндік құнын есептеу кезінде «Айды жабу» құжатынан «Өнімнің (қызметтердің) өзіндік құнын есептеу және түзету» тәртіптік процедурасын іске қосқан уақытта ескеріледі. Осылайша, есептік уақытта шығарылған өнімнің және өндірістік сипаттағы көрсетілген қызметтердің фактілі өзіндік құнын есептеу кезінде «Бітпеген өндірісті инвентаризациялау» құжатында көрсетілген деректер ескерілмейді.
Бітпеген өндіріс соммаларын өндірістік шоттардан бітпеген өндірісті есепке алу шоттарына тасымалдау және де бітпеген өндіріс шоттарынан соммаларды қайтадан өндірістік шоттарға қайтару автоматты түрде «Айдв жабу» құжатынан «Бітпеген өндірісті тасымалдау» тәртіптік процедурасын іске қосу кезінде құрылатын «Бітпеген өндірістітің қозғалысы» құжаттарымен жүргізіледі. Осы құжатпен жұмыс жасау толығырақ «Уақытты аяқтау» бөлімінде қарастырылатын болады.
1. Друри К. Введение в управленческий и производственный учет. Москва Аудит ЮНИТИ 2000ж.
2. Хорнгрен Ч.Т., Фостер Дж, Ш.Датар «Управленческий учет» Санктъ – Петербург 2007
3. Айтжанова Ж.Н.Стратегический учет собственности Алматы 2003ж
4. Пашигорева Г.И., Савченко О.С. Системы управленческого учета и анализа Санктъ – Петербург 2002ж
5. Тайгашинова К.Т.Методические и теортетические основы управленческого учета Алматы 2002ж
6. Алан Апчерч. Управленческий учет: принципы и практика.Москва 2002
7. Радостовец В.К., Габдуллин С.К., Радостовец В.В., Шмидт О.И. Кәсіпорындағы бухгалтерлік есеп. Алматы 2000.
8. Тасмағамбетов Т.А. Басқару есебі, жоспарлау және стратегиялық талдау. Алматы 2000.
9. www.bigox.kz
10. www.stud.kz
2. Хорнгрен Ч.Т., Фостер Дж, Ш.Датар «Управленческий учет» Санктъ – Петербург 2007
3. Айтжанова Ж.Н.Стратегический учет собственности Алматы 2003ж
4. Пашигорева Г.И., Савченко О.С. Системы управленческого учета и анализа Санктъ – Петербург 2002ж
5. Тайгашинова К.Т.Методические и теортетические основы управленческого учета Алматы 2002ж
6. Алан Апчерч. Управленческий учет: принципы и практика.Москва 2002
7. Радостовец В.К., Габдуллин С.К., Радостовец В.В., Шмидт О.И. Кәсіпорындағы бухгалтерлік есеп. Алматы 2000.
8. Тасмағамбетов Т.А. Басқару есебі, жоспарлау және стратегиялық талдау. Алматы 2000.
9. www.bigox.kz
10. www.stud.kz
ҚАЗАҚСАТН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
МӨЖ
Пән: Тереңдетілген басқару есебі
Тақырыбы: Аяқталмаған өндірістің есебі
Орындаған: Токтаева А.С.
Есеп және аудит мамандығы,
МУА-501 тобы
Тексерген: Зейнуллина А.Ж.
Семей 2015
Мазмұны
1. Алыс-беріс шикізатынан өндіріс (өңдеуге келіп түскен, өндіріске беру,
қолданылмаған шикізатты қайтару) есебі
2. Алыс-беріс шикізатын өңдеуден туындаған меншікті дайын өнім мен өндіріс
шығындары есебі.
3. Өңдеу бойынша қызметті сату.
1. Басқа жақтың контрагентері үшін меншікті шикізатты өңдеу шығындарын
есептеу.
2. Меншікті шикізатты өңдеуге беру және қайтарып алу.
3. Өндірістегі есеп бойынша арнайы есептілік
4. Дайын өнімді шығару, жұмысты орындау, Өнім мен қызметің өзіндік құны,
Өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау, Жанама шығындарды үлестіру
есептіліктері.
Бітпеген өндіріс деп технологиялық процеспен қарастырылған өңдеудің
барлық кезеңдерін (фазаларын, бөлісулерін) өтпеген өнімді немесе
жабдықталмаған, сынақтан және техникалық қабылдаудан өтпеген бұйымдарды
түсінеміз.
Бітпеген өндірістің қалдықтарының болуы және шамасы технологиялық
процестердің сипаты мен ұзақтығына, өнімнің ерекшеліктеріне және оның
шығарылымына байланысты болады. Бітпеген өндіріс қалдықтары шығындардың
калькуляциялық кесуінде ақашалай бағалануға жатады.
Ағымдық айдың соңындағы бітпеген өндіріс қалдықтарының соммасы келесі
айдың материалды шығындарының құрамына қосылады. Салық уақтысының бітуімен
бітпеген өндіріс қалдықтарының салықтық уақыттың соңындағы соммасы келесі
салықтық уақыттың материалды шығындарының құрамына қосылады.
Қазақстанға арналған бухгалтерия конфигурациясында бітпеген өндірістің
соммаларын автоматты есептеу есептік уақыт барысында жүргізілмейді.
Бітпеген өндірістегі қалдық уақыттың соңында дайын өнімді (жартылай
фабрикаттарды) немесе өндірістік сипатты қызметтерді шығарудың фактісі
болмаған жағдайда фактілі өндірістік өзіндік құн бойынша шығындардың тура
мақалаларының құнына пропорционалды анықталады.
Ай соңында бітпеген өндіріс бойынша қалдықтар болған жағдайда олар
қолданушымен өз бетінше бұл конфигурациядан тыс кәсіпорынның есептік
саясатында қабылданған әдістеме бойынша бағалануы керек. Қалдықтарды
бағалау тек соммалық өрнекте өндірістік шоттар, бөлімшелер және
номенклатуралы топтардың кескінінде жүргізіледі. Одан кейін ағымдық айдың
өнімнің (жартылай фабрикаттар мен қызметтер) фактілік өзіндік құнын
есептеуден алынып тасталуы тиіс есептелген соммалар бағдарламада арнайы
құжатпен – Бітпеген өндірісті инвентаризациялау (Өндіріс мәзірі -
Бітпеген өндірісті инвентаризациялау) көрсетіледі.
Бітпеген өндірісті инвентаризациялау құжаты ешқандай қозғалыс
құрамайды. Ол айдың соңында бітпеген өндіріс шоттарына тасымалдануы тиіс
шығындар соммасын көрсетуге арналған. Құжат бітпеген өндірісі бар әрбір
өндірістік бөлімше үшін құрылады. Әрбір бөлімше бойынша бітпеген өндіріс
соммалары номенклатуралы топтар кескінінде көрсетіледі.
Құжатта көрсетілген деректер өнімнің (жартылай фабрикаттардың,
қызметтердің) фактілі өзіндік құнын есептеу кезінде Айды жабу құжатынан
Өнімнің (қызметтердің) өзіндік құнын есептеу және түзету тәртіптік
процедурасын іске қосқан уақытта ескеріледі. Осылайша, есептік уақытта
шығарылған өнімнің және өндірістік сипаттағы көрсетілген қызметтердің
фактілі өзіндік құнын есептеу кезінде Бітпеген өндірісті
инвентаризациялау құжатында көрсетілген деректер ескерілмейді.
Бітпеген өндіріс соммаларын өндірістік шоттардан бітпеген өндірісті есепке
алу шоттарына тасымалдау және де бітпеген өндіріс шоттарынан соммаларды
қайтадан өндірістік шоттарға қайтару автоматты түрде Айдв жабу құжатынан
Бітпеген өндірісті тасымалдау тәртіптік процедурасын іске қосу кезінде
құрылатын Бітпеген өндірістітің қозғалысы құжаттарымен жүргізіледі. Осы
құжатпен жұмыс жасау толығырақ Уақытты аяқтау бөлімінде қарастырылатын
болады.
Берілетін шикізаттан өндірісті есепке алу
Ұйым өнімді тек өзінің шикізатынан ғана шығарып қоймай, сонымен қатар
берілетін шикізатты қайты өңдеу бойынша қызмет көрсете алады, яғни тапсырыс
берушінің шикізатынан өнім шығара алады. Осылайша, берілетін шикізаттың
мәнісі шикізат иесінің (берушінің) мақсаты осы шикізаттан өнім өндіру болып
табылатындығына алып келеді. Осы мақсатқа жету үшін беруші осы шикізаттан
өнім алу үшін сәйкес ресурстары бар басқа ұйыммен (қайта өңдеушімен)
келісім-шартқа отырады, оған сәйкес соңғысы (қайта өңдеуші) берілген
шикізаттан өнім өндіреді және оны тапсырыс берушіге береді. Айта кету
керек, бұл операцияны жүргізу кезінде берілетін шикізат пен дайындалған
өнімнің меншік құқығы қайта өңдеушіге берілмейді.
Қазақстанға арналған бухгалтерия конфигурациясы берілетін шикізатты
қолданумен өндірісті есепке алу бойынша келесі операцияларды көрсетуге
мүмкіндік береді:
• Берілетін шикізаттың қайта өңделуге түсуі;
• Шеттегі контрагенттің шикізатын өндіріске жібері;
• Берілетін шикізаттан өнім өндіруге кететін өз шығындарын есепке алу;
• Берілген шикізатты қайта өңдеу нәтижесінде алынған дайын өнімді
тапсырыс берушіге беру;
• Берілетін шикізатты өңдеу бойынша қызметтерді іске асыру;
• Контрагентке өндірісте қолданылмаған берілетін шикізатты қайтару.
Берілетін шикізаттың өндіріске түсуі
Шеттегі контрагенттің шикізатының қайта өңделуге түскенін бағдарламада
Тауарлар мен қызметтердің түсуі құжаты арқылы Өңделуге операция түрімен
көрсетуге болады.
Құжатты рәсім кезінде берілетін шикізаттың кепілді бағамен кірістелетінін
ескеру қажет (яғни, берілген шикізатты құртып алу, жоғалтып алу кезінде
тапсырыс берушінің шығындарын өтейтін баға бойынша). Қайта өңделуге
қабылданған шикізат пен материалдар Қоймадағы материалдар 9021 баланстық
шотында есепке алынады, себебі қайта өңдеуші кәсіпорынның берілетін
шикізатқа ешқандай меншік құқығы жоқ.
Есептеулержі есепке алу шоттары қосымшасы осы контрагентпен есептесу
кезінде қолданылатын шоттар туралы ақпараттардан тұрады (қарыздарды есепке
алу шоты және алдын-ала төлемдерді есепке алу шоты).
Шеттегі контрагенттің шикізатын өндіріске беру
Тапсырыс берушінің материалдарын өндіріске жіберу Талап-қаптама құжатымен
орындалады. Құжатты Тауарлар мен қызметтердің түсуі құжаты Өңделуге
операция түрі негізінде құруға болады.
Тапсырыс берушінің материалдары қосымшасында қоймадан өндіріске
берілетін шикізат туралы ақпарат көрсетіледі. Егер құжат Тауарлар мен
қызметтердің түсуі құжаты Өңделуге операция түрі негізінде құрылатын
болса, онда бұл қосымша автоматты түрде толтырылады. Бұл кезде, егер
өндіріске берілетін шикізат көлемі қоймаға қабылданған шикізат көлемінен
ерекшеленетін болса, онда Талап-қаптама құжатының Тапсырыс берушінің
материалдары кестелік бөлігінде санын қолмен түзету жүргізіледі.
Берілетін шикізаттан өнім өндіру кезінде қайта өңдеуші кәсіпорын сондай-ақ
өз материалдарын да қолдана алады. Бұл материалдар Материалдар
қосымшасында көрсетіледі. Бұл жағдайда Шығындарды есепке алу шоттары
қосымшасында берілетін шикізатты қайта өңдеу кезіндегі материалды шығындар
жатқызылатын өндірістік шот пен талдау көрсетіледі.
Берілетін шикізаттан өнім өндіруге кеткен өз шығындарын есепке алу
Берілетін шикізаттан өнім өндіруге кететін шығындарға өз материалдарынан
бөлек, берілетін шикізатты қайта өңдеумен айналысатын жұмысшылардың еңбек
ақысы, берілетін шикізатты қайта өңдеуге қатысатын негізгі құралдардың
амортизациясының шығындары және т.б. жатқызылуы мүмкін.
Бұл шығындарды құру принципі өз өнімін өндіруге кеткен шығындарды құруға
ұқсас болады.
Берілетін шикізатты қайта өңдеу нәтижесінде алынған дайын өнімді
есепке алу
Берілетін шикізатты қайта өңдеуге кететін шығындар толық жиналғаннан кейін
тапсырыс берушінің материалдарынан өнім шығарығандығы көрсетілетін
Ауысымдағы өндіріс есебі құжатын құру кереу (Өндіріс мәзірі –
Ауысымдағы өндіріс есебі). Бұл құжат берілетін шикізатты есепке алу
бойынша номенклатуралы топпен жинақталған жоспарлы шғындарды сәйкес
өндірістік шоттан берілетін шикізаттан алынған дайын өнімді есепке алу
шотына тасымалдау операциясымен айналысады.
Құжаттың басында өндірістік шот, бөлу коды, және берілетін шикізатты қайта
өңдеу бойынша кеткен шығындарды жинау ұйымдастырылған номенклатуралы топ
көрсетіледі. Өнім қосымшасында берілетін шикізатты қайта өңдеу
нәтижесінде алынған өнімдер тізімі құрылады. Бұл жағдайда жоспарлы өзіндік
құн ретінде берілетін шикізатты қайта өңдеудің өзіндік құны көрсетіледі.
Қахақстанға арналған бухгалтерия конфигурациясында берілетін шикізаттан
өндірілген өнімді есепке алу үшін Берілетін шикізаттан өндіру 8120 шоты
арналған. Дәл осы шот дайын өнімді есепке алу шоты ретінде Ауысымдағы
өндіріс есебі құжатының Өнім кестелік бөлігінде көрсетіледі. Осы шоттан
кейіннен берілетін шикізатты қайта өңдеуге кеткен шығындар алынатын болады.
Ауысымдағы өндіріс есебі құжатын толтыруды жеңілдету үшін Берілетін
шикізаттан өндіру 8120 шоты Номенклатураны есепке алу шоттары мәліметтер
регистрінде берілетін шикізатты қайта өңдеу нәтижесінде алынған дайын өнім
болып табылатын Номенклатура анықтамалығындағы номенклатуралы позициялар
үшін үнсіздік бойынша есепке алу шоты ретінде орнатылуы мүмкін.
Берілетін шикізатты қайта өңдеу бойынша қызметтерді іске асыру
Тапсырыс берушінің материалдарынан дайын өнім шығарылғаннан кейін осы
шикізатты қайта өңдеу бойынша қызметтерді іске асыру фактісін көрсету
керек. Бұл операция Қайта өңдеу бойынша қызметтерді іске асыру құжатымен
рәсімделеді (Өндіріс мәзірі – Қайта өңдеу бойынша қызметтерді іске
асыру).
Өнім (қайта өңдеу бойынша қызметтер) қосымшасының кестелік бөлігі
автоматты түрде Толтыру батырмасының көмегімен келесі тәсілдердің бірімен
толтырылуы мүмкін:
• Ауысымдағы өндіріс есебі құжаты бойынша (бұл жағдайда
толтыруды орындау керек Ауысымдағы өндіріс есебі құжатын көрсету керек.
Бұл кезде кестелік бөлік шығарылымы осы құжатта көрсетілген дайын өніммен
толтырылады);
• Берілетін шикізаттан өндіру 8120 шоты қалдықтары бойынша
(бұл тәсіл 8120 шотына шығындар Ауысымдағы өндіріс есебі бірнеше
құжаттарымен жатқызылған жағдайда қолданылады).
Тапсырыс берушінің материалдары қосымшасында осы дайын өнімді алу үшін
шығындалған берілетін шикізат көрсетіледі.
Материалдар тізімі автоматты түрде Толтыру батырмасының көмегімен келесі
тәсілдердің бірімен толтырылуы мүмкін:
• Көрсетілген контрагент бойынша Өндіріске берілген материалдар 9022
шотының қалдықтары бойынша;
• Спецификациясы бойынша (бұл жағдайда Өнім (қайта өңдеу бойынша
қызметтер) қосымшасында көрсетілген дайын ... жалғасы
ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
МӨЖ
Пән: Тереңдетілген басқару есебі
Тақырыбы: Аяқталмаған өндірістің есебі
Орындаған: Токтаева А.С.
Есеп және аудит мамандығы,
МУА-501 тобы
Тексерген: Зейнуллина А.Ж.
Семей 2015
Мазмұны
1. Алыс-беріс шикізатынан өндіріс (өңдеуге келіп түскен, өндіріске беру,
қолданылмаған шикізатты қайтару) есебі
2. Алыс-беріс шикізатын өңдеуден туындаған меншікті дайын өнім мен өндіріс
шығындары есебі.
3. Өңдеу бойынша қызметті сату.
1. Басқа жақтың контрагентері үшін меншікті шикізатты өңдеу шығындарын
есептеу.
2. Меншікті шикізатты өңдеуге беру және қайтарып алу.
3. Өндірістегі есеп бойынша арнайы есептілік
4. Дайын өнімді шығару, жұмысты орындау, Өнім мен қызметің өзіндік құны,
Өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау, Жанама шығындарды үлестіру
есептіліктері.
Бітпеген өндіріс деп технологиялық процеспен қарастырылған өңдеудің
барлық кезеңдерін (фазаларын, бөлісулерін) өтпеген өнімді немесе
жабдықталмаған, сынақтан және техникалық қабылдаудан өтпеген бұйымдарды
түсінеміз.
Бітпеген өндірістің қалдықтарының болуы және шамасы технологиялық
процестердің сипаты мен ұзақтығына, өнімнің ерекшеліктеріне және оның
шығарылымына байланысты болады. Бітпеген өндіріс қалдықтары шығындардың
калькуляциялық кесуінде ақашалай бағалануға жатады.
Ағымдық айдың соңындағы бітпеген өндіріс қалдықтарының соммасы келесі
айдың материалды шығындарының құрамына қосылады. Салық уақтысының бітуімен
бітпеген өндіріс қалдықтарының салықтық уақыттың соңындағы соммасы келесі
салықтық уақыттың материалды шығындарының құрамына қосылады.
Қазақстанға арналған бухгалтерия конфигурациясында бітпеген өндірістің
соммаларын автоматты есептеу есептік уақыт барысында жүргізілмейді.
Бітпеген өндірістегі қалдық уақыттың соңында дайын өнімді (жартылай
фабрикаттарды) немесе өндірістік сипатты қызметтерді шығарудың фактісі
болмаған жағдайда фактілі өндірістік өзіндік құн бойынша шығындардың тура
мақалаларының құнына пропорционалды анықталады.
Ай соңында бітпеген өндіріс бойынша қалдықтар болған жағдайда олар
қолданушымен өз бетінше бұл конфигурациядан тыс кәсіпорынның есептік
саясатында қабылданған әдістеме бойынша бағалануы керек. Қалдықтарды
бағалау тек соммалық өрнекте өндірістік шоттар, бөлімшелер және
номенклатуралы топтардың кескінінде жүргізіледі. Одан кейін ағымдық айдың
өнімнің (жартылай фабрикаттар мен қызметтер) фактілік өзіндік құнын
есептеуден алынып тасталуы тиіс есептелген соммалар бағдарламада арнайы
құжатпен – Бітпеген өндірісті инвентаризациялау (Өндіріс мәзірі -
Бітпеген өндірісті инвентаризациялау) көрсетіледі.
Бітпеген өндірісті инвентаризациялау құжаты ешқандай қозғалыс
құрамайды. Ол айдың соңында бітпеген өндіріс шоттарына тасымалдануы тиіс
шығындар соммасын көрсетуге арналған. Құжат бітпеген өндірісі бар әрбір
өндірістік бөлімше үшін құрылады. Әрбір бөлімше бойынша бітпеген өндіріс
соммалары номенклатуралы топтар кескінінде көрсетіледі.
Құжатта көрсетілген деректер өнімнің (жартылай фабрикаттардың,
қызметтердің) фактілі өзіндік құнын есептеу кезінде Айды жабу құжатынан
Өнімнің (қызметтердің) өзіндік құнын есептеу және түзету тәртіптік
процедурасын іске қосқан уақытта ескеріледі. Осылайша, есептік уақытта
шығарылған өнімнің және өндірістік сипаттағы көрсетілген қызметтердің
фактілі өзіндік құнын есептеу кезінде Бітпеген өндірісті
инвентаризациялау құжатында көрсетілген деректер ескерілмейді.
Бітпеген өндіріс соммаларын өндірістік шоттардан бітпеген өндірісті есепке
алу шоттарына тасымалдау және де бітпеген өндіріс шоттарынан соммаларды
қайтадан өндірістік шоттарға қайтару автоматты түрде Айдв жабу құжатынан
Бітпеген өндірісті тасымалдау тәртіптік процедурасын іске қосу кезінде
құрылатын Бітпеген өндірістітің қозғалысы құжаттарымен жүргізіледі. Осы
құжатпен жұмыс жасау толығырақ Уақытты аяқтау бөлімінде қарастырылатын
болады.
Берілетін шикізаттан өндірісті есепке алу
Ұйым өнімді тек өзінің шикізатынан ғана шығарып қоймай, сонымен қатар
берілетін шикізатты қайты өңдеу бойынша қызмет көрсете алады, яғни тапсырыс
берушінің шикізатынан өнім шығара алады. Осылайша, берілетін шикізаттың
мәнісі шикізат иесінің (берушінің) мақсаты осы шикізаттан өнім өндіру болып
табылатындығына алып келеді. Осы мақсатқа жету үшін беруші осы шикізаттан
өнім алу үшін сәйкес ресурстары бар басқа ұйыммен (қайта өңдеушімен)
келісім-шартқа отырады, оған сәйкес соңғысы (қайта өңдеуші) берілген
шикізаттан өнім өндіреді және оны тапсырыс берушіге береді. Айта кету
керек, бұл операцияны жүргізу кезінде берілетін шикізат пен дайындалған
өнімнің меншік құқығы қайта өңдеушіге берілмейді.
Қазақстанға арналған бухгалтерия конфигурациясы берілетін шикізатты
қолданумен өндірісті есепке алу бойынша келесі операцияларды көрсетуге
мүмкіндік береді:
• Берілетін шикізаттың қайта өңделуге түсуі;
• Шеттегі контрагенттің шикізатын өндіріске жібері;
• Берілетін шикізаттан өнім өндіруге кететін өз шығындарын есепке алу;
• Берілген шикізатты қайта өңдеу нәтижесінде алынған дайын өнімді
тапсырыс берушіге беру;
• Берілетін шикізатты өңдеу бойынша қызметтерді іске асыру;
• Контрагентке өндірісте қолданылмаған берілетін шикізатты қайтару.
Берілетін шикізаттың өндіріске түсуі
Шеттегі контрагенттің шикізатының қайта өңделуге түскенін бағдарламада
Тауарлар мен қызметтердің түсуі құжаты арқылы Өңделуге операция түрімен
көрсетуге болады.
Құжатты рәсім кезінде берілетін шикізаттың кепілді бағамен кірістелетінін
ескеру қажет (яғни, берілген шикізатты құртып алу, жоғалтып алу кезінде
тапсырыс берушінің шығындарын өтейтін баға бойынша). Қайта өңделуге
қабылданған шикізат пен материалдар Қоймадағы материалдар 9021 баланстық
шотында есепке алынады, себебі қайта өңдеуші кәсіпорынның берілетін
шикізатқа ешқандай меншік құқығы жоқ.
Есептеулержі есепке алу шоттары қосымшасы осы контрагентпен есептесу
кезінде қолданылатын шоттар туралы ақпараттардан тұрады (қарыздарды есепке
алу шоты және алдын-ала төлемдерді есепке алу шоты).
Шеттегі контрагенттің шикізатын өндіріске беру
Тапсырыс берушінің материалдарын өндіріске жіберу Талап-қаптама құжатымен
орындалады. Құжатты Тауарлар мен қызметтердің түсуі құжаты Өңделуге
операция түрі негізінде құруға болады.
Тапсырыс берушінің материалдары қосымшасында қоймадан өндіріске
берілетін шикізат туралы ақпарат көрсетіледі. Егер құжат Тауарлар мен
қызметтердің түсуі құжаты Өңделуге операция түрі негізінде құрылатын
болса, онда бұл қосымша автоматты түрде толтырылады. Бұл кезде, егер
өндіріске берілетін шикізат көлемі қоймаға қабылданған шикізат көлемінен
ерекшеленетін болса, онда Талап-қаптама құжатының Тапсырыс берушінің
материалдары кестелік бөлігінде санын қолмен түзету жүргізіледі.
Берілетін шикізаттан өнім өндіру кезінде қайта өңдеуші кәсіпорын сондай-ақ
өз материалдарын да қолдана алады. Бұл материалдар Материалдар
қосымшасында көрсетіледі. Бұл жағдайда Шығындарды есепке алу шоттары
қосымшасында берілетін шикізатты қайта өңдеу кезіндегі материалды шығындар
жатқызылатын өндірістік шот пен талдау көрсетіледі.
Берілетін шикізаттан өнім өндіруге кеткен өз шығындарын есепке алу
Берілетін шикізаттан өнім өндіруге кететін шығындарға өз материалдарынан
бөлек, берілетін шикізатты қайта өңдеумен айналысатын жұмысшылардың еңбек
ақысы, берілетін шикізатты қайта өңдеуге қатысатын негізгі құралдардың
амортизациясының шығындары және т.б. жатқызылуы мүмкін.
Бұл шығындарды құру принципі өз өнімін өндіруге кеткен шығындарды құруға
ұқсас болады.
Берілетін шикізатты қайта өңдеу нәтижесінде алынған дайын өнімді
есепке алу
Берілетін шикізатты қайта өңдеуге кететін шығындар толық жиналғаннан кейін
тапсырыс берушінің материалдарынан өнім шығарығандығы көрсетілетін
Ауысымдағы өндіріс есебі құжатын құру кереу (Өндіріс мәзірі –
Ауысымдағы өндіріс есебі). Бұл құжат берілетін шикізатты есепке алу
бойынша номенклатуралы топпен жинақталған жоспарлы шғындарды сәйкес
өндірістік шоттан берілетін шикізаттан алынған дайын өнімді есепке алу
шотына тасымалдау операциясымен айналысады.
Құжаттың басында өндірістік шот, бөлу коды, және берілетін шикізатты қайта
өңдеу бойынша кеткен шығындарды жинау ұйымдастырылған номенклатуралы топ
көрсетіледі. Өнім қосымшасында берілетін шикізатты қайта өңдеу
нәтижесінде алынған өнімдер тізімі құрылады. Бұл жағдайда жоспарлы өзіндік
құн ретінде берілетін шикізатты қайта өңдеудің өзіндік құны көрсетіледі.
Қахақстанға арналған бухгалтерия конфигурациясында берілетін шикізаттан
өндірілген өнімді есепке алу үшін Берілетін шикізаттан өндіру 8120 шоты
арналған. Дәл осы шот дайын өнімді есепке алу шоты ретінде Ауысымдағы
өндіріс есебі құжатының Өнім кестелік бөлігінде көрсетіледі. Осы шоттан
кейіннен берілетін шикізатты қайта өңдеуге кеткен шығындар алынатын болады.
Ауысымдағы өндіріс есебі құжатын толтыруды жеңілдету үшін Берілетін
шикізаттан өндіру 8120 шоты Номенклатураны есепке алу шоттары мәліметтер
регистрінде берілетін шикізатты қайта өңдеу нәтижесінде алынған дайын өнім
болып табылатын Номенклатура анықтамалығындағы номенклатуралы позициялар
үшін үнсіздік бойынша есепке алу шоты ретінде орнатылуы мүмкін.
Берілетін шикізатты қайта өңдеу бойынша қызметтерді іске асыру
Тапсырыс берушінің материалдарынан дайын өнім шығарылғаннан кейін осы
шикізатты қайта өңдеу бойынша қызметтерді іске асыру фактісін көрсету
керек. Бұл операция Қайта өңдеу бойынша қызметтерді іске асыру құжатымен
рәсімделеді (Өндіріс мәзірі – Қайта өңдеу бойынша қызметтерді іске
асыру).
Өнім (қайта өңдеу бойынша қызметтер) қосымшасының кестелік бөлігі
автоматты түрде Толтыру батырмасының көмегімен келесі тәсілдердің бірімен
толтырылуы мүмкін:
• Ауысымдағы өндіріс есебі құжаты бойынша (бұл жағдайда
толтыруды орындау керек Ауысымдағы өндіріс есебі құжатын көрсету керек.
Бұл кезде кестелік бөлік шығарылымы осы құжатта көрсетілген дайын өніммен
толтырылады);
• Берілетін шикізаттан өндіру 8120 шоты қалдықтары бойынша
(бұл тәсіл 8120 шотына шығындар Ауысымдағы өндіріс есебі бірнеше
құжаттарымен жатқызылған жағдайда қолданылады).
Тапсырыс берушінің материалдары қосымшасында осы дайын өнімді алу үшін
шығындалған берілетін шикізат көрсетіледі.
Материалдар тізімі автоматты түрде Толтыру батырмасының көмегімен келесі
тәсілдердің бірімен толтырылуы мүмкін:
• Көрсетілген контрагент бойынша Өндіріске берілген материалдар 9022
шотының қалдықтары бойынша;
• Спецификациясы бойынша (бұл жағдайда Өнім (қайта өңдеу бойынша
қызметтер) қосымшасында көрсетілген дайын ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz