«РПК Бектау» ЖШС-нің шаруашылық - қаржылық қызметі

МАЗМҰНЫ

1. Кәсіпорынның шаруашылық - қаржылық қызметінің

жалпы сипаттамасы. Бухгалтерлік есептің ұйымдастырылуы.

Есеп саясаты . . . 4

2. Ақшалай қаражаттары және олардың

баламаларының есебі мен ішкі аудиті . . . 8

3. Дебиторлық берешектердің есебі мен ішкі аудиті . . . 13

4. Қорлар есебі мен ішкі аудиті . . . 16

5. Ұзақ мерзімді активтердің есебі мен ішкі аудиті . . . 20

5. 1 Негізгі құралдардың және олардың

амортизациясының есебі мен ішкі аудиті . . . 20

5. 2 Материалды емес активтердің және

олардың амортизациясының есебі мен ішкі аудиті . . . 23

5. 3 Инвестициялар есебі мен ішкі аудиті . . . 27

6. Міндеттемелер есебі мен ішкі аудиті . . . 30

6. 1 Қарыздар есебі мен ішкі аудиті . . . 30

6. 2 Еңбек ақы және оны төлеу есебі мен ішкі аудиті . . . 31

6. 3 Салықтық міндеттемелердің есебі мен ішкі аудиті . . . 34

6. 4 Басқа да кредиторлық берешектер есебі мен ішкі аудиті . . . 36

7. Меншікті және резервтік капиталдың есебі мен ішкі аудиті . . . 36

8. Қаржылық нәтижелер және пайданың

жұмсалуының есебі мен ішкі аудиті . . . 39

9. Өндірістік шығындар мен өнімнің өзіндік құнын

калькуляциялау есебі мен ішкі аудиті . . . 42

10. Ұйымның қаржылық есептілігі: құрастыру мен ұсыну тәртібі.

Қаржылық есептілік аудиті . . . 43

11. Есепті кезеңдегі ұйымның қаржылық жағдайын талдау . . . 48

Қосымшалар

1. Кәсіпорынның шаруашылық-қаржылық қызметінің жалпы сипаттамасы. Кәсіпорында бухгалтерлік есептің ұйымдастырылуы. Есеп саясаты

«РПК Бектау» ЖШС-і Қазақстан Республикасы, Әділет Министрлігінің Алматы қаласындағы Әділет Департаментінде 2009 жылдың 29-маусымында тіркелген. Мемлекеттік тіркеу туралы Куәлігі №0399657 Сериясы В, тіркеу номері 98038-1910-ЖШС. Мәртебесі - Жауапкершілігі шектеулі серіктестік.

Орналасқан жері: Қазақстан Республикасы, Алматы қаласы, Алмалы ауданы, Брусиловский көшесі, 68 үй, 17-пәтер.

Ұйым Жарғысына сәйкес негізгі қызметі:

• Жарнамалық өнімді дайындау және жеткізу, жарнамалық-баспа қызметі, интернет-қызметтер;
• Қосымша қызмет ретінде ЖШС Қазақстан Республикасы заңнамасына қайшы келмейтін кез келген қызмет түрімен айналыса алады.

«РПК Бектау» ЖШС-і заңды тұлға құқығына тәртіпке сәйкес мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін ғана ие болады. Банкте есеп айырысу шоты, мөрі мен штампы бар, белгіленген үлгідегі бланкілер, қызмет көрсету және фирмалық белгілері бар. Лицензиялауды қажет ететін қызмет түрлері белгіленген тәртіпке сәйкес лицензияланады. Ұйым құрылтайшылары өз үлестеріне сәйкес зиян тәуекеліне, пайда алуға, сонымен қатар міндеттемелеріне жауап беруге міндетті. Қаржылық және салық есебі қолданыстағы заңдар мен нормативтерді ескере отырып, ұйымның есеп саясаты тәрізді қаржылық есептің маңызды әрі сенімді құралы арқылы жүзеге асырылады. Ұйым қызметінің ерекшелігін ескеретін, қаржылық және салық есебінің өзара байланысын нығайтатын есеп саясатының қалыптасуы ұйымдағы бухгалтерия қызметкерлерінің жұмысын тиімді етіп, сонымен қатар есептік мәліметтердің сенімділігін қамтамасыз етеді.

Есеп саясатының мақсаты: бухгалтерлік есеп операцияларын орындау барысында қателер жібермеу, фактілерді бұрмаламау, ұйымдардың қаржы жағдайын бағалау, шаруашылық қызметінің үздіксіздігін қамтамасыз ету, материалды активтерді бағалау мен есептен шығару, таза пайда қорын құру бағытындағы мейлінше жоғары дәрежедегі икемді есеп ақпараттарын қалыптастыру болып табылады.

Есеп саясатын Қазақстан Республикасы бухгалтерлік есеп жөніндегі департаментінің талабы бойынша немесе егер мұндай өзгерту неғұрлым дұрыс ақпарат алуға мүмкіндік жасайтын болса кәсіпорын өзі өзгертуі мүмкін. Есеп саясатын өзгерту нәтижесінде туындаған түзету сомасы бөлінбеген кірістің бастапқы сальдосын өзгерту жолымен есеп беруде көрсетіледі және есепті кезеңнің таза пайдасын (зиянын) анықтағанда ескеріледі. Егер есеп саясатындағы өзгерістер есепті кезеңге, алдыңғы кезеңге және кезекті есепті кезеңдерге елеулі түрде әсер ететін болса, онда түсіндірме жазуларда есеп саясатының өзгеру себебі, есепті кезең және әрбір бұрынғы кезеңдер үшін түзету сомасы, таза пайдасын (зиянын) анықтағанда ескерілген түзету сомасы, қайта есептелген салыстырмалы деректер немесе олардың қайта есептеудің мүмкін болмау себептері ашылып көрсетіледі.

Сонымен, ұйымның есеп саясаты - ақпараттың жалған фактілерінсіз, қосымша еңбек және қаржылық құралдар тартылмай, салық салынатын табысты дұрыс есептеу мен қаржылық есепте сенімді ақпараттың қалыптасуына бағытталған, есеп жүйесін құруда маңызды құрал болып табылады. 8 (IAS) Халықаралық қаржы есептілігінің стандартында «Есеп саясаты - бұл ұйым қаржы есептілігін дайындау және ұсыну үшін қолданатын нақты қағидаттар, негіздер, келісімдер, ережелер және практика» делінген. Олай болса, ұйымның басты ішкі құжаттарының бірі - есеп саясатында қандай мәліметтердің барлығын және ұйымның бухгалтерлік есебін жүргізу ерекшелігіне тоқталайын.

Ұйымдағы бухгалтерлік есептің басты мақсаты - ұйым қызметінің өсу қарқынын қамтамасыз ету, әр түрлі нұсқадағы салыстырмалы мәліметтер қалыптастыру, талдау шараларын орынды жүргізу арқылы басқарушылық шешім қабылдау болып табылады. Бұл мақсаттарды жүзеге асыру барысында ұйым тиісті нормативтік актілер мен ішкі ережелерге сүйенеді. Яғни, әрбір ұйым өзінің алға қойған мақсат-мүддесіне жету үшін өз қызметтеріне тән: өнім өндірудің технологиялық ерекшеліктері, басқарудың ұйымдық құрылымы, қызмет көлемінің түрі мен деңгейі, операциялар жүргізу, клиенттермен жұмыс істеудің тәртібі, ақпараттарды өңдеу т. б. ерекшеліктеріне байланысты ұйымдарда есеп саясатын қалыптастырудың мазмұны мен маңызын ашып көрсетудің негізін қалайды.

«РПК Бектау» ЖШС-нің бухгалтерлік есепті ұйымдастыру мен жүргізу тәртібі есеп саясатында белгіленген. Яғни, бухгалтерия жеке құрылымдық бөлімше ретінде бухгалтерлік есепті ұйымдастырады және жүргізеді деп көрсетілген. Бухгалтерияның қызметін бас бухгалтер басқарып, атқарылатын есеп-қисапқа тікелей жауапты болып табылады. Яғни, бухгалтерлік есепті жүргізуге және бухгалтерияның қызметін басқаруға құзіретті немесе жауапты тұлға болып бас бухгалтер табылады. Осыған орай «РПК Бектау» ЖШС-нің басшылығы бас бухгалтерге есеп саясатында белгіленген ережелерге сәйкес қаржылық есеп элементтері мен олардың құрылымдық бөлімдерінің есебіне, бағалануына, танылуы мен сыныпталуына, сонымен қатар оларға байланысты сұрақтарды, мәселелерді өз кәсіби біліктілігіне негізделе отырып ұйым пайдасына тиімді шешім қабылдауына рұқсат берілген. Бухгалтерия өзінің атқаратын қызметіне, жүктелген міндеттеріне байланысты бөлімдерге бөлінеді.

Бухгалтерия қызметі мен міндеттерін реттеуді белгілейтін нормативті-құқықтық құжат болып Бухгалтерия туралы Ереже, Бөлімдер туралы Ереже табылады. Ал бухгалтерия қызметкерлерінің қызметтік міндеттері қызметтік нұсқаулықта анықталып көрсетілген. «РПК Бектау» ЖШС-нің жалпы есеп жүйесі келесілерге бөлінеді: қаржылық есеп, статистикалық есеп, салықтық есеп, басқару есебі.

Ұйымда пайда болған мүлік пен міндеттеме және кез келген шаруашылық операция теңге мен тиын өлшемдерін қолдану арқылы жүргізіледі, ол 1С. Бухгалтерия компьютерлік бағдарламасы арқылы көрініс табады. Бастапқы есеп құжаттарын есепке алу барысында бухгалтерия жүргізіп отырған шаруашылық операцияларына бақылау жүргізуді және келесі бағыттарды іске асыратын түпкі бақылау процедурасын қамтиды:

1. Санкциялауды бақылау (әр шаруашылық операциясының нормативтік ережелерге сәйкес уақытылы аяқталуы керек) ;
2. Заңдылығын бақылау (әр шаруашылық операциясының қолданыстағы заңдық нормативтік ережелерге сәйкестігі тексеріліп, егер ауытқу анықталса ол жойылу керек) ;
3. Құзіреттілікті бақылау;
4. Мәліметтерді өңдеуді бақылау (құжат толтырылуы, оның айналысы мен жүйелілік жазуларының бақылануы) .

Мүлік, міндеттеме және шаруашылық операциялар есебі бухгалтерлік есептің жұмыс шот жоспарына сәйкес жүргізіледі. Жұмыс шот жоспары 22. 12. 2005 жылдың №426 жұмыс шот жоспарын құру нұсқаулығына сәйкес дайындалған. Шаруашылық операциялар мен оқиғалардың аналитикалық есебін жүргізу «РПК Бектау» ЖШС-нің қажеттілігіне байланысты белгіленіп, анықталады.

«РПК Бектау» ЖШС-нің есеп саясатының құжаттары болып осы есеп саясаты, бухгалтерлік есеп жұмыс шот жоспары және ЖШС-нің арнайы бекітілген реттеушілік құжаттарымен анықталған құжат айналым ереже-кестесі табылады.

«РПК Бектау» ЖШС-нің шаруашылық қызметін жүргізу фактісін құжаттау, тіркеу үшін Қазақстан Республикасының Қаржы Министрлігінің 19. 03. 2004 жылғы №123 бұйрығымен бекіткен алғашқы құжаттардың типтік формасын және 1С. Бухгалтерия компьютерлік бағдарламасында көрсетілген алғашқы құжаттар формасын қолданады.

«РПК Бектау» ЖШС-нің ұйымдыстырушылық, қаржылық есептік құжаттарға қол қою құқығына ие қызметкерлер арнайы басшы жарлығымен бекітілген. Бұрынырақ жіберілген қателіктерді түзеу барысында екіжақты түзету жазулары туралы бухгалтерлік анықтама жасалады. Бухгалтерлік анықтама оны жасаған қызметкер (бухгалтер) мен бас бухгалтер қолдары арқылы рәсімделеді. Бухгалтерлік есептегі алғашқы құжаттар қозғалысы (құжаттық құрылуы немесе басқа ұйымнан алынуы, есепке алу, өңдеу, архивке өткізу) арнайы регламенттік кестемен жүзеге асырылады. Бухгалтерияда әрбір есепті кезеңге арналған құжаттарды сақтау үшін арнайы іс (дело) (сақтау бірлігі) қалыптастырылады. Келесі сақтау мерзімдері белгіленген:

1. Жылдық қаржылық есептілік-үздіксіз;
2. Тоқсандық- 5 жыл;
3. НҚ қайта бағалау ведомосттарының түсу актілері- үздіксіз;
4. Жұмысшылардың жеке шоттары (жалақы есептеу ведомостері) - 75 жыл;
5. Басқа да құжаттар - 5 жыл.

Құжаттардың сақталу мерзімі олардың құрылған есепті кезеңінен кейінгі кезеңнің 1-қаңтардан бастап есептеледі. Екі немесе одан да көп айдың құжаттарын бірге тігуге қатаң тыйым салынған. Құжаттарды бухгалтерлік архивке сақтау мен архивтік кітапты жүргізу жауапкершілігі бухгалтердің орынбасарына жүктеледі.

«РПК Бектау» ЖШС-нің мүлкі мен құндылықтарын олардың орналасқан орнына байланыссыз түгендеу жүргізіледі. Сонымен қатар қаржы міндеттерінің барлық түрі мен ЖШС-не тиесілі емес бірақ бухгалтерлік есепте көрсетілген (жауапты сақтауда тұрған, жалға алынған) мүліктер де түгенделеді. Түгендеу жүргізу мен оның қорытындысын рәсімдеу үшін «РПК Бектау» ЖШС-нің басшысының бекітуімен тұрақты түгендеу комиссиясы құрылады. Жоспарсыз түгендеу тек басшы бұйрығымен жүзеге асырылады. Түгендеу барысында бухгалтерлік есеп мәліметі мен нақты қолда бар құндылықтар арасында ауытқулар анықталған жағдайдаолар келесі тәртіппен көрініс табады:

1. Қорлардың артық мөлшері нарықтық бағамен есепке алынады;
2. Жетіспеушілік пен мүліктің бүліну фактілері анықталса, олардың нақты құны бойынша есептік шоттардан шығысталады.

Жетіспеушілікке кінәлі тұлғалар анықталса олар еңбек келісім-шартында көзделген тәртіпке сай тиісінше түсініктеме жазып, құндылықтың орнын толтыруы керек. Ал егер кінәлілер анықталмаса жетіспеушілік шығындарға жатқызылады. Түгендеу аяқталғаннан кейін рәсімделген акт ЖШС-нің бухгалтериясына тексеру үшін және түгендеу қорытындысын есепте анықтау мен көрсету үшін өткізіледі. Түгендеу қорытындысы түгендеу аяқталған айдың есебі мен есептілігінде көрініс табады және түгендеу аяқталғаннан кейін 10 жұмыс күн ішінде материалды жауапты тұлғаға хабарланады.

«РПК Бектау» ЖШС-нің есеп саясатының әдістемелік бөлімі қаржылық есепті ұсыну тәртібі бөлімінде қаржылық есепті құруда ЖШС-гі 1 ХҚЕС (ІAS) «Қаржылық есепті ұсыну», 1 ХҚЕС (IFRS) «Халықаралық қаржы есептілігінің стандарттарын бастапқы қолдану», 7 ХҚЕС (ІAS) «Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есептер» т. б. стандарттарға сүйенеді делінген. Қаржылық есептілік Қазақстан Республикасының ұлттық валютасымен құрылады. Жоғарыдағы кестеден көріп отырғанымыздай, қаржылық есептілік бухгалтерлік баланс, табыс пен шығыс туралы есептілік, ақша қаражаттарының қозғалыстарының есебі, капитал қозғалысы туралы есептілік түсініктеме хат, қосымша кестелер мен т. б. ақпараттан құралады. Қаржылық есептіліктің әрбір көрсеткіші өткен есепті жылдың мәліметтерін де қамтиды. Өткен кезеңдер қателері дегеніміз ұйымның қаржылық есептілігіндегі бір немесе одан да көп кезең есептілігінде сенімсіз немесе қате ақпарат арқылы құрылған қаржылық есептегі елеулі қателердің орын алуы. Елеулі қате деп өткен есепті кезеңде негізгі қызметтен алынған жылдық табыс сомасының 1% мөлшерінен артық соманы атаймыз. Бұндай қателіктердің орын алуы фактілерін бас бухгалтер қадағалап уақытылы түзету жүргізуі тиіс. Сонымен қатар есеп саясатының әдістемелік бөлімі табыс, ақша қаражаттары, меншікті капитал, еңбекақы, займ, резервтер мен шартты шығындар, дебиторлық берешектер, кредиторлық берешектер, шығыстардың есепке алынуы мен танылуы тәрізді бөлімшелерден құралған.

2. Ақшалай қаражаттары және олардың

баламаларының есебі мен ішкі аудиті

Ақша қаражаттары - бұл кәсіпорынның кез‑келген деңгейдегі және түрлі міндеттемелерінің орындалуын қамтамасыз ететін ең жоғарғы өтімді қаржылық ресурстары. Ақша қаражаттары ағымдағы активтердің ең өтімді бөлігі және ол айналым капиталын құраушы болып табылады. Ақша қаражаттарына кассадағы ақша, есептік, ағымдағы, арнайы, валюталық және депозиттік шоттардағы ақшалар жатады. Ақша қаражаттары баланста бастапқы құны бойынша есепке алынады.

Заңды тұлға болып табылатын, өзінің жеке балансы бар және меншікті айналым қаражаттарымен ерекшеленетін әрбір субъект ҚР‑ң Ұлттық Банк Басқармасының 02. 06. 2006ж. № 266 «Клиенттің Қазақстан Республикасының банктерінде банктік шоттарды ашу, оны жүргізу мен жабу реті туралы ережелерді бекіту туралы» қаулысына сәйкес банктерде бос ақша қаражаттарын сақтау және есептесулер жүргізу үшін ағымдағы, корреспонденттік не жинақ щоттарын ашады. Ағымдағы және жинақ шоттары - бұл жеке және заңды тұлғалардың, заңды тұлғалардың жекелеген бөлімшелерінің (филиалдары мен өкілдері) банктік шоттары. Корреспонденттік шоттар - бұл банктік операциялардың жеке түрлерін жүзеге асыратын банктер мен ұйымдардың банктік шоттары. Корреспонденттік шоттарды аударым операцияларын жүргізетін субьект тек Ұлттық Банктің сондай операцияларды жүзеге асыруға арналған лицензиясы бар болғанда ғана аша алады. Банктік шоттар банктік шоттарды ашу туралы келісім шартқа сәйкес ашылады. Ағымдағы немесе корреспонденттік шоттарды ашу барысында банк клиент есебіне түсетін ақша қаражаттарын қабылдауға, клиенттің үшінші тұлғаға ақша қаражаттарының белгілі бір сомасын аудару туралы тапсырмасын орындауға және банктік шоттар келісім шартында қарастырылған басқа да қызметтерді көрсетуге міндеттенеді. Банктік құжаттарға бірінші қол қою құқығы ұйымның басшысына, ал екіншісі бас бухгалтерге тиесілі. Банктік шотқа номер тиесілі, ол клиентке айтылады және барлық құжаттарға қойылады, онымен барлық операциялар рәсімделеді.

Кәсіпорын кассасы кәсіпорында ұлттық және шетелдік валютада ақша қаражатарының бар болуы, бағалы қағаздардың және ақшалық құжаттардың тікелей сақталуын қамтамсыз етеді. Ақша қаражаттарының көп бөлігін кассада сақтау банкке қарағанда үлкен тәуекелге алып келеді, сондықтан қаржы менеджеріне ағымдағы күнге қажетті минималды соманы ғана кассада сақтау туралы қаржылық саясат жасау қажет. Ұйымдарның кассасында күнделікті саудадан түскен табыс түрінде, көрсетілген қызмет пен қолма-қол ақша түрінде түскен үлкен сомалы қаражаттар жиналады.

Ақша қаражаттары шоттары бойынша мысал ретінде «РПК Бектау» ЖШС-не келіп түскен сомаларды төмендегі кестеде былай көрсетеді:

Кесте 1.

Кассадағы ақша-қаражаттар есебі бойынша шоттар корреспонденциясы

Кассалық операцияларды жүзеге асыру арнайы Ережеге сәйкес жүзеге асырылады. Кассалық операцияларды жүргізу мақсатында ұйымдарында барлық қабылданған құндылықтарға жауап беретін кассир маманы болуы қажет. Кассирдің есеп беруі күнделікті жүргізіледі. Кассирді таңдау немесе оның міндеттемелерін басқа біреуге жүктеу ұйым басшысының бұйрығымен бекітіледі. Бұл бұйрық шыққанан кейін, ұйым басшысы кассирді кассалық операцияларды жүргізу тәртібімен, яғни ережелерімен таныстыру қажет. Ұйым басшысы кассирмен тауарлы-материалдық жауапкершілік туралы қабылданған дүние бойынша жеке материалдық жауапкершілік келісім шартқа отырып, кассалық операциялардың жүргізу тәртібімен таныс екені жөніндегі хаттаманы алуы керек. Кассирге өзінің қызметтерін басқа тұлғаларға тапсыруға қатаң түрде тиым салынады. Қажеттіліктен туындаған жағдайда кассир өз міндеттерін уақытша өткізуге мүмкіндігі бар, бірақ басқа тұлға міндетті түрде басшылықпен толық жеке материалдық жауапкершілік жөнінде әңгіме жүргізіп, хаттама түрінде бекітеді. Мұндай жағдайда уақытша кассир кассирден жұмысты бас бухгалтердің көзінше акт бойынша қабылдап алады. Кассирдің жұмыстан босатылуы да дәл осы тәртіппен сақталады.

Кассирдің жұмысты тез арада босатуы (ауру немесе т. б себептерге байланысты) кезінде ол бүкіл тауарлы-материалдық құндылықтарды инвентаризациялау комиссия көзінше акт бойынша санау нәтижелерін түгендеп, комиссия мүшелерінің қолы қойылған құндылықтарды өткізу актісі бойынша жүзеге асырылады. Ұйымдарның басшылары кассадағы ақша-қаражаттардың сақтылығын қамтамасыз ететін жағдайлар жасап, ұйым кассасынан банкке өткізуін сақтылығын қамтамасыз ету қажет.

Кассалық операциялар статистика органдарымен бекітілген меншік формалары мен ведомствалық бағынуына байланыссыз, өзгеріссіз қолданылатын құжатпен рәсімделеді. Ақша-қаражаттарды ұйым кассасына қабылдау бухгалтериямен берілген, тіркеу журналында тіркелген, бухгалтер немесе оның орнына уақытша қызмет атқаратын тұлға қол қойған кіріс кассалық ордер арқылы жүзеге асады. Тіркеу журналы кіріс және шығыс кассалық құжаттарға бөлек-бөлек ашылады. Мұнда кассалық кіріс құжатының мерзімі, нөмері және келіп түскен ақша-қаражаттарының жұмсау мақсатын көрсетеміз.

Кіріс кассалық ордерде (Қосымша 1) ақша-қаражаттар кімнен және не үшін алынғанын көрсетеді және олардың сомасы ордерді жазу негізіне сүйенген болып келеді. Кіріс кассалық ордерді тіркеп, бас бухгалтерлердің қолы қойылғаннан кейін бұл ордер кассирге ұсынылады да кассир бұл құжаттың дұрыс толтырылуын, бас бухгалтерлердің қолының растылығын тексеріп, ордерге қол қойып, ақшаны санап, қабылдап алады. Бұл ақшаны кассаға өткізген тұлғаға тапсырған фактісін дәлелдеу мақсатында кіріс кассалық органына тиісті бас бухгалтер және кассирдың жеке қолымен, ұйым мөрімен басылған түбіртекті табыс ету қажет. Кіріс кассалық ордері бойынша ақша тек осы құжат толтырылған күнге ғана қабылданады.

Кассадан қолма-қол ақшаны есептеп беру келесі жағдайларда рұқсат етіледі:

• Іс-сапар мақсатына байланысты берілетін сома шегінде қызметтік іс-сапарлармен байланысты шығыстар;
• ЖШС Бас директоры бұйрығы негізінде, қызметкердің қызметтік хатында көрсетілген сома шегінде, операциалық, шаруашылық және өкілдік шығыстар.

Қолданылмаған сома берілген мерзімі аяқталғаннан кейінгі үш күннен кешіктірілмей кассаға тапсырылуы тиіс. Қолма-қол ақшаны есептеп беру бұрын берілген сомалар бойынша толық есеп айырысқан жағдайда ғана ұсынылады. Бұл операция аванстық есеп беру құжаты арқылы рәсімделеді (Қосымша 2) .

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс