ADSL технологиясын Алматы каласында автоматизациялау



КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9
1 Асинхронды сандық абонеттік желі технологиясы
1.1ADSL технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
1.2 ADSL технологиясын сипаттау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .11
1.3 ADSL тұжырымдамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..15
1.4 Тасымалдау әдісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .17
1.5 Дискретті көпүнді моділяция (DTM) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18
1.6 Қателерді түзейтін кодтар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 23
1.7 Кадр форматы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ...24
2 Негізгі бөлім. Alcatel компаниясының ADSL жабдықтарының технологиялық сипаттамасы
2.1 ADSL жабдығының жалпы сипатты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..28
2.2 Желіні сипаттау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...29
2.3 ADSL қатынаудың ішжүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..31
3 ТЕХНИКАЛЫҚ БӨЛІМ. ADSL абоненттерінің жүктемесін есептеу
3.1 ADSL абоненттерінен жүктемені есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .35
3.2.ADSL.технологиясы бойынша коммутациялық буманы есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 38
3.3 Арнаның өткізу қабілетін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .41
4 Бизнес жопар
4.1 Жобаның мәні ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..46
4.2 Маркетинг ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 46
4.3 Финанстық жоспар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..51
5 Өміртіршілік қауіпсіздігі
5.1 Еңбек жағдайын талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...58
5.2 Табиғи жарықтануды есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 60
5.3 Жасанды жарықтануды есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .62
5.4 Өрт қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...65
5.5 Кондициорлеу және кондиционерді таңдап, есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 66
ҚОРЫТЫНЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..71
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...72
ҚОСЫМША А
ҚОСЫМША Б
Оn-line режімінде деректерді тарату қызметтерінің Қазақстандағы нарығының дамуы бастапқы кезеңінде жүр. Негізгі тоқтатып тұрған себебі қызметтердің үлкен өзіндік құны мен тұтынушылардың төлемқабілеттілігінің арасындағы сәйкеспеушілік болып табылады, оның нәтижесінде осындай текті қызметтерді бүгінгі күндері тек орта және үлкен бірлескен тұтынушылар пайдалана алады. Қызметтердің өзіндік құнын азайту тек «соңғы мильдің», яғни абоненттерді орналастыруды оператордың қатынау нүктесіне қосатын тораптарды ұйымдастыруға арналған деректерді тарату ортасын таңдауда маңызды міндетті атқаратыны құпия емес. Бұқаралық пайдаланушыларға есептелген желіні тұрғызғанда, «соңғы мильге» арналған технологияны таңдауы тарифтерге ықпал жасау тұрғыдан қарағанда ұстанымды болады.
Деректерді жоғары жылдамдықты тарату мүмкіншіліктері көп жылдары мәлім экономикалық түсініктерімен бөлектелген талшық – оптикалық желілерді қолдануды өздеріне рұқсат ете алмайтын, шағын бизнестің және жеке абоненттердің миллиондаған өкілдеріне таралған жоқ. Бірақ, абоненттердің осы топтарының сандық тарату технологияларындағы қажеттілігі әрқашан өскен және өседі, соңғы уақытқа дейін оларға тек ортақ пайдаланудың телефондық желі тораптарын қолданатын, деректер тарату ортасынының құралдарына сену ғана қалған. DSL технологиялары (сандық абоненттік желілер) осындай текті мәселелерді шешудің басты құралдарының бірі болып табылады.
DSL технологияларын телефондық желінің абоненттеріне қолдану абоненттік кабельдік желіні деректерді жоғары жылдамдықты тарату желісінің бөлігіне айналдыру мүмкіншілігін берді. Телефондық компаниялар өз абоненттеріне қолайлы бағамен деректерді жоғары жылдамдықты тарату мүмкіншіліктерін беру үшін бар кабельдік телефондық желіні қолданып, өз кірістерін жоғарлату мүмкіншілігін берді.
DSL асиметриялық технологиясы қазақстан нарығына нақты баса – көктеп кірді. Және бұл бәріненде бұрын «Қазақтелеком» ААҚ берілген қызметтерін беретін, байланыстың басым болушы оператор жерлеріндегі ұйымдастырылған сұрақтармен байланысты. Негізінде оны ISDN технологиясымен салыстыруға болады, бірақ, деректердің тасмалдау нәтижесі бойынша ADSL технология ISDN желілерде қолданылатын, ақпаратты тарату әдістері басым болады. ISDN сияқты ADSL –дің негізгі нарығы Интернетке қатынау нарығы болып саналады. Бүгінгі күндері Қазақстанда осы технологияны қажетті магистралды инфрақұрылымның жоқ болуынан (өйткені ADSL сервис магистралды деңгейде АТМ технологиясында негізделеді), және де АТМ желісінің трафигін телефондық арналардың трафигіне және керісінше түрлендіруге арналған желіде телефондық шлюздердің жоқ болуынан, «Қазақтелеком» ААҚ деректерін тарататын АТМ желісінің бар сегменттерінде телефондық шлюздердің жоқ болуынан мүмкіндік көрсетілмейтін бірлескен желілерге арналған шешім ретінде қарастыруға болады. Бірақ, белгілі бір сенімдер бар, бизнесті болашақты жобалау мен дамыту Қазақстандағы DSL нарығындағы бірлескен қосымшаларда ADSL – ді қолдану жолын ашты.Әзірше біз ADSL – ді тек Интернетке қатынау және қалалық АТС – тардан бір телефондық арна алу үшін қолданумен шектелеміз, бұл негізінде қызметтердің осы спектрінде халықтың өте кең қажеттілігін жабады.
1. Н. Кунегин Технологии xDSL. Учебное пособие. 2001- 41с
2. А. Филимонов Алгоритмы модуляций технологий xDSL. 2003.
3. Бакланов И.Г. Технологии ADSL/ADSL2+ теория и практика применения – М.: Метротек, 2007.
4. Технология ADSL. http// www.ixbt.com, 1999
5. VDSL Technical FAQ. http:// www.adsl.com, 1999
6. Оборудование ADSL. http://www.comtek..ru/dsl/, 200
7. В. Олифер, Н. Олифер. Компьютерные сети. Принципы. Технологии, протоколы, С-П, Интермир, 2000, 267с
8. В.Горальски Технологии ADSL/DSL Учебное пособие – Москва, 2007.
9. Е.А. Голубицкая, Г.М. Жигульская Экономика связи Москва: «Радио и Связь» 2000, 193 с.
10. Методические указания к выполнению дипломных проектов для студентов специальности 652400 – Радиоэлектроника и телекоммуникации./ Алибаева С.А – Алматы: АИЭС, 2001.
11. Баклашов Н. И., Китаев Н. Ж. Охрана труда на предприятиях связи и охрана окружающей среды – М: Радио и связь, 1989.
12. Кошулько Л.П., Суляева Н.Г., Генбач А.А. Производственное освещение. Методические указания в выполнению раздела «Охрана труда» в дипломном проекте – Алматы: РУМК,1989.-40с СНиП РК 2.04-05-2002. Естественное и искусственное освещение. Общие требования. – Астана, 2002.
13. СНиП РК 2.04-05-1991. Обшие строительные нормы и правила устройства систем вентиляции и кондиционирования воздуха. Административные и бытовые здания. – Алмтаы, 1991.
14. Т.Е. Хакимжанов. Охрана труда. Учебное пособие. – Алматы, 2002.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ
ҚАЗАҚСТАН ИНЖЕНЕРЛІК-ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Махмудов Бакытжан Маратович

ADSL технологиясын Алматы каласында автоматизациялау

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Мамандық 5В070200 - Автоматтандыру және басқару

Алматы- 2013 ж.

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министірлігі
Қазақстан инженерлік-технологиялық университеті

Қорғауға жіберілді.
Есептеу техникасы, автоматтандыру және телекоммуникация кафедрасының
меңгерушісі т.ғ.д., профессор Қайым Т.Т.
__________________________2013ж .
________________________________

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: ADSL технологиясын Алматы каласында автоматизациялау

Мамандық 5В070200 - Автоматтандыру және басқару

Орындаған Махмудов Б.М.

Ғылыми жетекшісі т.ғ.д., профессор Султангазинов С.К.

Алматы, 2013 ж.

Факультет Инженерлік- технологиялық
Мамандығы 5В070200 - Автоматтандыру және басқару
Кафедра Есептеу техникасы, автоматтандыру және телекоммуникация

ТАПСЫРМА

Дипломдық жұмысты орындауға арналған

Студентке __________________________Махмудов Бакытжан Маратович

Тақырыбы: ADSL технологиясын Алматы каласында автоматизациялау

ЖОО бұйрығымен бекітілген № 2013ж.
Аяқталған жұмыстың өткізу уақытты _ _____________20___ ж.
Жұмысқа пайдаланған мәліметтер:
1) Әдістемелік нұсқау;
2) Ақпараттық жабдықтау;
3) Бағдарламалық құралдар;
4) Техникалық құралдар.

1) Дипломдық жұмыстың сұрақтары және қысқаша мазмұнын қарастыру тізімі:
2) Кіріспе(тақырыптың маңыздылығы, жаңалығы және тәжірбиелік мәні, зерттеудің тапсырмасы және мақсаты)
3) Негізгі бөлім. Техникалық бөлім(объектілер, әдістер, оларды зерттеудің нәтижесі)
4) Экономикалық бөлім(техникалық-экономикалық көрсеткіштер)
5) Еңбекті және қоршаған ортаны қорғау(зертханадағы техника қауіпсіздігі және еңбекті қорғау)
6) Қорытынды. Әдебиеттер тізімі.

Графикалық құрылымдың тізімі ( слайд, кесте, сызба және т.б):
1) Мазмұны. Кіріспе. ADSL технологиясының құрылымдық сұлбасы
2) ADSL модемдерінің жылдамдықтары
3) Мекеме байланыс желісінің сұлбасы
4) Есептеу нәтижелері
5) Өмір тіршілік қауіпсіздігі
6) Қорытынды

Ұсынылған әдебиеттер:
1. Н. Кунегин Технологии xDSL. Учебное пособие. 2001- 41с
2. А. Филимонов Алгоритмы модуляций технологий xDSL. 2003.
3. Бакланов И.Г. Технологии ADSLADSL2+ теория и практика применения - М.: Метротек, 2007.
4. В. Олифер, Н. Олифер. Компьютерные сети. Принципы. Технологии, протоколы, С-П, Интермир, 2000, 267с
5. В.Горальски Технологии ADSLDSL Учебное пособие - Москва, 2007.
6. Е.А. Голубицкая, Г.М. Жигульская Экономика связи Москва: Радио и Связь 2000, 193 с.
7. Методические указания к выполнению дипломных проектов для студентов специальности 652400 - Радиоэлектроника и телекоммуникации. Алибаева С.А - Алматы: АИЭС, 2001.

Жұмыстың бөлімдеріне қатысты кеңес және нұсқау беру:
Бөлім
Кеңес
Уақыт
Қолы
Кіріспе
т.ғ.д., проф. Султангазинов С.К.
18.03.13-25.03.13

Негізгі бөлім. Техникалық бөлім
т.ғ.д., проф. Султангазинов С.К.
26.03.13-20.04.13

Экономикалық бөлім
аға оқыт. Артықбаева Л.К.
20.04.13-04.05.13

Еңбекті және
қоршаған ортаны қорғау
аға оқыт. Касымов Н. Ж.
04.05.13-15.05.13

Қорытынды. Әдебиеттер тізімі.
т.ғ.д., проф. Султангазинов С.К.
15.05.13- 25.05.13

Сызба
Дипломдық жұмысқы дайындықтың кестесі
№ пп
Бөлімдердің атауларының құрастырылған сұрақтар тізімі
Жетекшіге көрсетілген уақыт тізімі
Ескертулер
1
Кіріспе, әдебиеттерге шолу
18.03.13-25.03.13

2
Негізгі бөлім. Техникалық бөлім
26.03.13-20.04.13

3
Экономикалық бөлім
20.04.13-04.05.13

4
Еңбекті және
қоршаған ортаны қорғау
04.05.13-15.05.13

5
Қорытынды.
15.05.13- 25.05.13

Тапсырманың берілген мерзімі ____ 20 ж.
Кафедра меңгерушісі ________________ т.ғ.д., профессор Қайым Т. Т.
Норма бақылаушысы ж.ғ.м.,аға оқытушы Желилова К.А.
Ғылыми
жұмыстың жетекшісі ___________ т.ғ.д., профессор Султангазинов С.К..

Студент дайындаған
тапсырманы қабылдады________ Махмудов Б.М.

АНДАТПА
Осы диплом жұмысында тұтынушыларға ADSL технологиясы бойынша Интернет желісіне қосылу қызметтерін, қала ішіндегі (санды арналарды) қада аумағындағы алшақ офистердің жергілікті желілерін қоуға, банктік pos-терминалдарды (банкоматтар) және т.б. ұсыну мақсатында Алматы қаласының моральды ескірген телекоммуникация желісін жаңғырту және автаматтандыру жүзеге асырылатын болады.
Gigabit Ethernet технология базасында байланыс операторы деңгейінде Metro Ethernet желіні құру жұмыстарының мақсаты болып табылады. Жобалаған жүйе Алматы қаласының аумағында транспорттық желілер мен қосылу желілері ретінде пайдалануға арналған.
Өміртіршілік қауіпсіздігі бойынша мәселелер қаралды және дипломдық жобаның бизнес-жоспары жасалады.

АННОТАЦИЯ
В данном дипломном работе будет осуществлена модернизация морально устаревшей телекоммуникационной сети города Алматы с целью предоставления клиентам услуг доступа к сети Интернет по технологии ADSL,внутри городских "цифровых каналов" для подключения локальных сетей удаленных офисов на территории города, банковских pos-терминалов (банкоматов) и др.
Целью работ является создание Metro Ethernet сети уровня оператора связи на базе технологии Gigabit Ethernet. Проектируемая сеть предназначена для использования в качестве транспортной сети и сети доступа на территории города Алматы.
Рассмотрены вопрос по безопасности жизнедеятельности и составлен бизнес-план проекта

ANNOTATION
In given degree work will is realized modernization to morally outdated telecommunication network of the city Almaty for the reason granting client services of the access to network Internet on technologies ADSL, inwardly town "digital channel" for connection of the local-area networks of the remote offices on territory of the city, bank pos-terminal (the банкоматов) and others Purpose of the work is a creation Metro Ethernet network level operator relationship on the base of the technologies Gigabit Ethernet.
The Designed network is intended for use as transport network and network of the access on territory of the city Almaty.
Considered question on safety of vital activity and is formed business plan of the project.

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
1 Асинхронды сандық абонеттік желі технологиясы
1.1ADSL технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
1.2 ADSL технологиясын сипаттау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11
1.3 ADSL тұжырымдамасы ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
1.4 Тасымалдау әдісі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17
1.5 Дискретті көпүнді моділяция (DTM) ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ..18
1.6 Қателерді түзейтін кодтар ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 23
1.7 Кадр форматы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ...24
2 Негізгі бөлім. Alcatel компаниясының ADSL жабдықтарының технологиялық сипаттамасы
2.1 ADSL жабдығының жалпы сипатты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..28
2.2 Желіні сипаттау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .29
2.3 ADSL қатынаудың ішжүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 31
3 ТЕХНИКАЛЫҚ БӨЛІМ. ADSL абоненттерінің жүктемесін есептеу
3.1 ADSL абоненттерінен жүктемені есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .35
3.2.ADSL.технологиясы бойынша коммутациялық буманы есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..38
3.3 Арнаның өткізу қабілетін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .41
4 Бизнес жопар
4.1 Жобаның мәні ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 46
4.2 Маркетинг ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...46
4.3 Финанстық жоспар ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..51
5 Өміртіршілік қауіпсіздігі
5.1 Еңбек жағдайын талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...58
5.2 Табиғи жарықтануды есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 60
5.3 Жасанды жарықтануды есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .62
5.4 Өрт қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .65
5.5 Кондициорлеу және кондиционерді таңдап, есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..66
ҚОРЫТЫНЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .71
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...72
ҚОСЫМША А
ҚОСЫМША Б

КІРІСПЕ

Оn-line режімінде деректерді тарату қызметтерінің Қазақстандағы нарығының дамуы бастапқы кезеңінде жүр. Негізгі тоқтатып тұрған себебі қызметтердің үлкен өзіндік құны мен тұтынушылардың төлемқабілеттілігінің арасындағы сәйкеспеушілік болып табылады, оның нәтижесінде осындай текті қызметтерді бүгінгі күндері тек орта және үлкен бірлескен тұтынушылар пайдалана алады. Қызметтердің өзіндік құнын азайту тек соңғы мильдің, яғни абоненттерді орналастыруды оператордың қатынау нүктесіне қосатын тораптарды ұйымдастыруға арналған деректерді тарату ортасын таңдауда маңызды міндетті атқаратыны құпия емес. Бұқаралық пайдаланушыларға есептелген желіні тұрғызғанда, соңғы мильге арналған технологияны таңдауы тарифтерге ықпал жасау тұрғыдан қарағанда ұстанымды болады.
Деректерді жоғары жылдамдықты тарату мүмкіншіліктері көп жылдары мәлім экономикалық түсініктерімен бөлектелген талшық - оптикалық желілерді қолдануды өздеріне рұқсат ете алмайтын, шағын бизнестің және жеке абоненттердің миллиондаған өкілдеріне таралған жоқ. Бірақ, абоненттердің осы топтарының сандық тарату технологияларындағы қажеттілігі әрқашан өскен және өседі, соңғы уақытқа дейін оларға тек ортақ пайдаланудың телефондық желі тораптарын қолданатын, деректер тарату ортасынының құралдарына сену ғана қалған. DSL технологиялары (сандық абоненттік желілер) осындай текті мәселелерді шешудің басты құралдарының бірі болып табылады.
DSL технологияларын телефондық желінің абоненттеріне қолдану абоненттік кабельдік желіні деректерді жоғары жылдамдықты тарату желісінің бөлігіне айналдыру мүмкіншілігін берді. Телефондық компаниялар өз абоненттеріне қолайлы бағамен деректерді жоғары жылдамдықты тарату мүмкіншіліктерін беру үшін бар кабельдік телефондық желіні қолданып, өз кірістерін жоғарлату мүмкіншілігін берді.
DSL асиметриялық технологиясы қазақстан нарығына нақты баса - көктеп кірді. Және бұл бәріненде бұрын Қазақтелеком ААҚ берілген қызметтерін беретін, байланыстың басым болушы оператор жерлеріндегі ұйымдастырылған сұрақтармен байланысты. Негізінде оны ISDN технологиясымен салыстыруға болады, бірақ, деректердің тасмалдау нәтижесі бойынша ADSL технология ISDN желілерде қолданылатын, ақпаратты тарату әдістері басым болады. ISDN сияқты ADSL - дің негізгі нарығы Интернетке қатынау нарығы болып саналады. Бүгінгі күндері Қазақстанда осы технологияны қажетті магистралды инфрақұрылымның жоқ болуынан (өйткені ADSL сервис магистралды деңгейде АТМ технологиясында негізделеді), және де АТМ желісінің трафигін телефондық арналардың трафигіне және керісінше түрлендіруге арналған желіде телефондық шлюздердің жоқ болуынан, Қазақтелеком ААҚ деректерін тарататын АТМ желісінің бар сегменттерінде телефондық шлюздердің жоқ болуынан мүмкіндік көрсетілмейтін бірлескен желілерге арналған шешім ретінде қарастыруға болады. Бірақ, белгілі бір сенімдер бар, бизнесті болашақты жобалау мен дамыту Қазақстандағы DSL нарығындағы бірлескен қосымшаларда ADSL - ді қолдану жолын ашты.Әзірше біз ADSL - ді тек Интернетке қатынау және қалалық АТС - тардан бір телефондық арна алу үшін қолданумен шектелеміз, бұл негізінде қызметтердің осы спектрінде халықтың өте кең қажеттілігін жабады.
Қазіргі кездің DSL технологиясы қарапайым телефондық кабельді жоғары жылдамдықты сандық арналарға түрлендіріп, әрбір үй немесе әрбір орта және шағын бизнестің кәсіпорнына Интернетке жоғары жылдамдықты қатынауды ұйымдастыру мүмкіншілігін береді. Деректерді тарату жылдамдығы пайдаланушы мен провайдерді қосатын, желілердің сапасы мен ұзындығынан тәуелді.

1 АСИНХРОНДЫ САНДЫҚ АБОНЕНТТІК ЖЕЛІНІҢ ТЕХНОЛОГИЯСЫ

1.1 ADSL технологиялары

Соңғы жылдары ақпаратты тарату мөлшерінің көбейуі, қолданыстағы желіліерге қатынау арналарының өткізгіштік қасиетінің төмендеуіне алып келегені байқалады. Бірлескен күйде бұл мәсәлә бір шама шешіліп жатыр десек, пәтерләк және шағын бизнес секторларында бұл мәсәлә әлі де орын алып тұр.
Бүгінгі күнде тұтыныушының жерлілікті тораппен, және жалпы қолданыстағы тораппен байланысуының негізгі тәсілі телефондық желілерді және сандық ақпаратты аналогты абоненттік телефондық желілері арқылы тарату құрылғысы - модемдерді қолдану арқылы жүзеге асады. Мұндай байланыстың жылдамдығы үлкен, максималды жылдамдық 56 кбитс-қа дейін жетуі мүмкін. Бұл интернетке қатынауға жеткілікті, бірақ беттердің графика мен бейнеге қанық болуы, электронды поштаның және құжаттардың көлемінің үлкен болуы, жақын арада-ақ өткізгіштік қасиетті ары қарай үлкейту жолдарын іздестіру мәсәлесін қайта алға қояды.
Қазіргі кезде ең тиімдісі ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line) технологиясы болып табылады. Бұл - стандатты аналогты абонентік телефондық желілерді жоғары жылдамдықты қатынау желілеріне айналдыратын жаңа модемдік технология. ADSL технологиясы тұтынушыға ақпаратты 6 Мбитс-қа дейін жылдамдықпен тарату мүмкіндігін туғызады. Кері бағытта 640 кбитс-қа дейінгі жылдамдығы қолданылады. Бұл мынаған байланысты, өйткені заманауи желілік қызмет көрсетушілердің бірқатары тұтынушыдан аз мөлшердегі жылдамдықты талап етеді. Мысалы, MPEG-1 форматындағы бейнефильмдерді жазып алу үшін 1,5 Мбитс өткізу жолағы қажет. Абоненттен келетін қызметші ақпарат үшін 64-128 кбитс та жеткілікті (1.1-сурет).

7.1 сурет - ADSL технологиясының құрлымдық сұлбасы.

1.2 ADSL қызметін ұйымдастыру заңдылықтары

ADSL қызметі (сурет 1.1- де) ADSL модемі және DSL Access Module деп аталатын ADSL модемдерінің жинағы арқылы жүзеге асады. Айтарлықты барлық DSLAM-дар Ethernet 10 Base-T портымен жабдықталады. Бұл қатынау түйіндерінде қарапайым концентраторлар, коммутаторлар мен маршрутизаторларды қолдануға мүмкіндік береді.
Бір шама жасапшығарушылар DSLAM-ды АТМ интерфейстерімен жабдықтай бастады, бұл оларды аумақтық-үлестіруші тораптардың АТМ-коммутаторларна тікелей қосу жолын ашады. Сонымен қатар жасапшығарушылардың бір қатары ADSL модемі болып келетін, бірақ ақпарттық қамсыз үшін АТМ бейімделушісі болып табылатын тұтынушы модемін жасап шығарды.
ADSL модем мен DSLAM аралығындағы аймақта үш ағым жүзеге асады (функционалады): абонентке жоғары жиілікті, екі жақты қызметші және ТЖ арнасының стандартты жиіліктер диапазонындағы (0,3-3,4кГц) дыбыстық арна. Жиіліктік бөлгіштер (POTS Splitter) телефондық ағымды бөліп алады да, оны қарапайым телефондық аппаратқа жібереді. Мұндай сұлба бір мезетте телефон арқылы сөйлесуге және ақпарат таратуға мүмкіндік береді және де ADSL құрылғысы істен шыққан жағдай да телефондық қызмет үзілмейді. Құрлымдық түрде телефондық бөлгіш ADSL модеміне айналады, әрі дербес құрылғы ретінде де жұмыс жасай алатын жиіліктік сүзгі болып табылады.
Шеннон теоремасына сүйенсек, модемдер арқылы 33,6 кбитс-тен артық жылдамдыққа жету мүмкін емес. ADSL технологиясында сандық ақпарат стандартты ТЖ арнасының жиіліктер диапазонынан тыс таратылады. Мұнын салдарынан, телефондық станцияда орнатылған сүзгілер 4 кГц-тен жоғары жиілікті кесіп тастайды, сондықтан әр телефондық станцияда аумақтық-үлестіруші тораптарға қатынау құрылғыларын (коммутатор немесе маршрутизатор) орнату қажет.
Абонентке ақпарат тарату 1,5-нан 6,1 Мбитс дейінгі жылдамдықта жүзге асырылады, қызметтік арна жылдамдығы 15-тен 640 кбитс-қа дейін құрайды. Әр арна бірнеше төмен жылдамдықты логикалық арналарға бөліне алады.
ADSL модемдері қамтамасыз етенін жылдамдықтар Т1, Е1 сандық арналардың жылдамдықтарына сәйкес. Минималды үлесімде ақпарат 1,5 немесе 2,0 Мбитс жылдамдықта таратылады. Негізінде, қазіргі кезде деректерді 8 Мбитс жылдамдықпен тарататын құрылғылар бар, бірақ стандарттарда мұндай жылдамдықтар көрсетілмеген.
ADSL модемдерінің жылдамдығы арналар санына тәуелді 1.1 кесте - де көрсетілген

1.1 кесте - ADSL модемдерінің жылдамдығы арналар санына тәуелді
Негізгі жылдамдық
Арналар саны
Жылдамдық
1,536 Мбитс
1
1,536 Мбитс
1,536 Мбитс
2
3,072 Мбитс
1,536 Мбитс
3
4,608 Мбитс
2,048 Мбитс
1
2,048 Мбитс
2,048 Мбитс
2
4,096 Мбитс
2,048 Мбитс
3
6,144 Мбитс

Желінің максималды жылдамдығы желі ұзындығы мен телефондық кабельдің қалыңдығын қосқа қарастырғанда бірқатар жағдайларға тәуелді. Желі сипаттамалары оның ұзындығының артуы мен өткізгіш сымның қимасы кішірейген сайын нашарлайды. 1.2-кестеде жылдамдықтың желі параметрлеріне тәуелділігінің бірнеше нұсқасы келтірілген [2].

7.2 кесте - жылдамдықтың желі параметірлеріне тәуелділігі

Желі ұзындығы (км)
Өткізгіш қимасы (2 мм)
Максималды жылдамды (Мбис)
2,7
0,4
6,1
3,7
0,5
6,1
4,6
0,4
1,5 немесе 2
5,5
0,5
1,5 немесе 2

1.2.1 Арналарды жиіліктік бөлу

Осы механизмді қолданған кезде жіберлетін деректердің төмен жылдамдықты арнасы аналогты телефонияны жіберу үшін қолданылатын жиіліктердің жолағынан кейін бірден орналасады. Қабылданатын деректердің жоғары жылдамдықты арнасы жоғары жиіліктерде орналасады. Жиіліктердің жолағы бір сигналмен жіберлетін биттің санынан тәуелді
Жалпы алғанда, желінің барлық өткізгіштік қасиеті екі бөлімге ажыратылады. Бірінші бөлім дыбысты таратуға арналған, және 0,3-3,4 кГц диапазонынды орналасқан. Деректерді таратуға арналған сигнал диапазоны 4 кГц-тен 1 МГц шегінде орналасқан. (1.2 - суретінде көрсетілген). Көптеген желілердің физикалық параметрлері деректерді 1МГц-тен артық жылдамдықта тарату мүмкіндік бермейді. Өкінішке орай көп желілер (әсіресе ұзаққа созылғандарында) бұл сипаттамаларға да ие емес, сондықтан өткізу жолағын кемітуге тура келеді, ал ол өз алдында тарату жылдамдығын азайтады. Бұл ағымдарды жасауда екі тәсіл қолданылады: арналарды жиіліктік бөлу тәсілі және эхокомпенсация тәсілі.

1.2 сурет - телефондық желі жиіліктерінің өткізу жолағындағы ағымдардың бөліну сұлбасы

Жиіліктік бөліну әдісі мынаған негізделген, әр ағым үшін өз жиіліктерді өткізу жолағы бөлінеді. Жоғары жылдамдықты ағым бір немесе бірнеше төмен жылдамдықты ағымдарға бөлінеді. Осы ағымдардың таратылуы дискретті көпарналы модуляция (DTM) әдісі арқылы жүзеге асады.
Эхо компенсация әдісі мынаған негізделген, жоғары жылдамдықты және қызметші ағымдар диапазондары бір біріне беттеседі. Ағымдарды бөлу модемге орнатылған дифференциалды жүйе көмегімен жүзеге асады. Бұл тәсіл заманауи V.32 мен V.34 модемдерінің жұмысында қолданылады. Жоғары жылдамдықты ағым бір немесе бірнеше төмен жылдамдықты ағымдарға бөлінеді алады. Осы ағымдардың таратылуы дискретті көпарналы модуляция (DTM) әдісі арқылы жүзеге асады.
Ағымдар көптігін тарату кезінде олардың әрқайсысы блоктарға бөлінеді. Әр блок қатені түзету кодымен жабдықталады (ЕСС).
Салыстыру:
oo жаңғырту компенсациясы өнімділікті 2дБ-ға жақсарту мүмкіндігін береді, бірақта оны ұйымдастыру өте қиын.
oo EC артықшылығы ISDN немесе 384 кбитс жылдамдықтағы видеотелефония сияқты жоғары жылдамдықты технологияларды қолданған кезде өседі. Осы жағдайларда FDM өшуді көбейту және таратудың максималды қашықтығын қысқартуға алып келетін, жоғары жиіліктерді қабылданатын деректердің жоғары жылдамдықты арнасында бөлектеуді талап етеді.
oo бір жиілікте екі арнаны біріктіру, ЕС қолданған кезде FDM қолданғанда жоқ болатын өзіндік NEXT әсерінің пайда болуына әкеледі.
oo ADSL стандартты FDM мен ЕС механизмін қолданатын, әртүрлі жабдықтар арасындағы әрекетті алдын-ала қарастырады, нақты механизмді таңдау қосуды орнатқан кезде анықталады.

1.2.1 ADSL технологиясын сипаттау

Жоғары жиілікті аналогты сигналды тарату бойынша мыс есулі қоссымның мүмкіншіліктері бәріне мәлім. Аналогты модемдер стандартты телефондық арнасымен 28 Кбитс дейін жылдамдыққа жету мүмкіншілігін береді. Модуляцияның осыған ұқсас әдістерін қолданып, ADSL технологиясы бәсең ағынның (стансадан пайдаланушыға) жылдамдығын бірнеше Мбитс дейін жеткізе алады. Төменгі жылдамдықты арнада пайдаланушыдан стансаға бұл технология пайдаланушыға бәсең ағындарды басқару мүмкіншілігін береді (1.3 - суретте келтірілген [3] ). Модуляция мен кодалаудың қазіргі кездегі алгоритмдері теориялық шегіне жақындайтын, ADSL жылдамдығын қамтамасыз ететінін атап өтейік.

1.3 сурет -. ADSL абонент желісі.

Бәсең ағынның жоғары жылдамдығы үй пайдаланушыларының қосымшаларының көбісі асимметриялық болғандықтан таңдалған. Симметриялық жоғары жылдамдықты қосымшаларды қажет ететін бизнес пайдаланушылар деректерді жоғары жылдамдықты екі жақты айырбастауды қамтамасыз ететін оптикалық немесе коаксиалды кабельді қолданады. Сондықтан, ADSL технологиясы бірінші кезекте үй тұтынушылардың нарығы үшін өңделген.
Осыған байланысты, пайдаланушы бұрыннан бар телефондық байланысты пайдалануды жалғастыра алады. Іс-жүзінде бұл пайдаланушы ADSL жабдығын қолданып деректерді таратқан кезде телефондық шақыруларды іске асыра алады.
Экрандалмаған есулі қоссымды қолданатын модемдердің дамуының қысқаша тарихы (1.3 - кестесінде келтірілген).

1.3 кесте - Бөліп шығарған қос симметриялы кабельді қолданылатын модемдер

Жыл
Технология
Сипаттама
АрақашықтықтарДиаметр
1985
UDSL
160 Мбитс жылдамдықта бір экрандалмаған қос екі жақты тарау
8-10 км максималды 4 км0.4 м
1990
HDSL
2 Мбитс жылдамдықта 2 немесе 3 экрандалмаған қос екі жолақты татару
2 UTP.2.4 км0.4
2 UTP.2.6 км0.6
3 UTP.3.9 км0.4
3 UTP.4.9 км0.6 мм
1995
ADSL
1.5 - 8 Мбитс шығатын ағын, 640 - 1000 Кбитс кіретін ағын
1 - 5.4 км максималды
1997
VDSL
20 - 50 Мбитс
3 UTP

1.3 ADSL тұжырымдамасы

ADSL тұжырымдамасы AT&T Bell Laboratories компаниялары мен Стэндфордтық университетімен осы оң жылдың басында ұсынылған. Содан бері компьютерлік эмулияциялар мен зертханалық прототиптерден бастап, көп кешікпей интегралданған жүйелерге ұластайтын, стандартты желілерді шығаруға дейінгі жолы өткізілген.
Принцип мыс қоссыммен жоғары жылдамдықты бәсең ағынды пайдаланушыға және төмен жылдамдықты үдеме ағынды пайдаланушыдан телефонға ықпалын көрсетпей желіге бір уақытта жеткізуде негізделеді [1].
Жоғары жылдамдықты бәсең ағын мен төмен жылдамдықты үдеме ағында сандық ақпарат тасмалданады. Осыған қосымша ADSL технологиясында ТЧ ұлттық арнамен салыстырғанда жоғары жиіліктерде сандық ақпаратты мультиплекстеу мүмкіндігі бар.

1.4 сурет - Қолданылатын жиіліктер спектрі.

Басқаша айтқанда, аналогты телефонияны қолданатын тұтынушылар оны ADSL - мен бірге бір уақытта қолдана алады. Осы функция арнайы құрылғы - сплиттердің (ТЖС) көмегімен іске асырлады.
1.5 - суретте ADSL - дің сыртқы сипаттамалары бейнеленген. Үдеме және бәсең ағындардың өткізу қабілеттілігі сәйкесінше бірнеше Кбитс және бірнеше Мбитс құрайды. Қашықтығы артқан сайын максималды жетуге болатын өткізу қабілеттілігі төмендейді.

1.5 сурет - ADSL сыртқы сипаттамасы.

Мысалы, ADSL 2 Мбитс жылдамдықта істейтін құрылғы қашықтығы өте үлкен пайдаланушылардың көптігін қосу мүмкіншілігін береді. Онда 6 Мбитс жылдамдықтарда істейтін ADSL сияқты құрылғылар біршама аз қашықтықтағы пайдаланушыларды қосады.
Үдеме ағын бәсең ағынмен салыстырғанда өте төмен жиілікте тасмалданады, өтпелі бөгеуілдер симметриялық жүйелерді қолданған кездегіден өте аз болады. Осындай бөгеуілдердің жоқ болуы ADSL құрылғысын үлкен қашықтықтарда қолдануды рұқсат етеді.
ADSL қабылдаптаратқышы стандартты телефондық құрылғылардан қарағанда өте жоғары жиіліктерде функциялайды, сондықтан қажетсіз шудан (декадтық тоқтың нөмірін жіберу және шақырылған тоқты жұмсаған кезде туындайтын) қорғануды қамтамасыз ететін сүзгілеу болған кезде , ADSL құрылғылары телефондық құрылғыларымен бірге бір телефондық қосты қолдана алады.
Осындай жолмен, ADSL технологиясы кеңжолақты қызметтерге қатынауды қамтамасыз етуге арналған жоғары жылдамдықты қоссымдарының болуын болжайды. Бір модем ADSL - мультиплексорында орнатылады және Интернет, сұраныс бойынша видео және басқаларға қатынауды беретін, қызметтердің провайдерімен жоғары жылдамдықты желі арқылы қосылады. Екінші модемі пайдаланушының үй - жайында орналасады және қызметтердің бір немесе одан көп модулдерімен (Service Module - SM) қосылады. SM - бұл ақырғы пайдаланушының құрылғысы, мысалы, дербес компьютер (ДК).

1.6 сурет - ADSL ұйымының сипаттамасы

1.4 Тасымалдау әдістері

Жүйені стандарттаудағы маңызды мәселелердің бірі қолданылатын модуляцияның түрін таңдау мәселесі болып табылады. ADSL - ді стандарттау процесінде ANSI модулияцияның үш потенциалды түрін анықтады:
oo квадратурдық амплитудалық модуляция (Quadrature Amplitude Modulation - QAM)
oo тасмалдаушысы нығыз амплитудты-фазалық модуляция (Cariereless AmplitudePhase Modulation - CAP)
oo дискретттік көпүнді модуляция (Discrete MultiTone Modulation - DMT)
oo зерттеу ең өнімділігі DMT екенін көрсетті. 1993 жылдың наурыз айында ANSI T1E1.4 жұмыс тобы DMT әдісінде негізделген базалық интерфейсті анықтады. Соңынан ETSI - те DMT - ді ADSL - ге қолдану үшін стандартталғаннына келісті.

1.4.1 Квадратурдық амплитудалық модуляция

Жиіліктің бір жолағында таратуға арналған қарапайым әдіс амплитудалық модуляция болып табылады(Pulse Amplitude Modulation - PAM), ол дискреттік қадамдармен амплитуданың өзгеруінде болады. QAM амлитуда және фаза - екі параметрдің модуляциясын қолданады. Осы жағдайда үлкен үш битті кодалау үшін салыстырмалы фазалық модуляция қолданылады, ал соңғы биті әрбір фазалық сигналға арналған амплитуданың екі мәндерінің біреуін таңдап кодаланады.
Теорияда символға биттің санын КAM разрядтылықты жоғарлату арқылы көбейтуге болады. Бірақта, разрядтылықты көбейткен сайын фаза мен деңгейді детективтеу қиынға түседі. 1.4 - кестеде [5] КAM әртүрлі разрядтылыққа арналған, BER 10-7 бойынша қателер коэффициенті бар SNR - ға (сигналшу қатынасы) қойылатын талаптар көрсетілген.

1.4 кесте - SNR қойылатын талаптар
(r) символындағы бит саны
QAM (2r-QAM) разряды
BERүшін SNR (дБ) қажет
4
6
8
16 - QAM
64 - QAM
256 - QAM
21.8
27.8
33.8
9
512 - QAM
36.8
10
1024 - QAM
39.9
12
4096 - QAM
45.9
14
16384 - QAM
51.9


1.5 Дискретттік көпүнді модуляция (DMT)

DMT көп тасымалдаушысы бар модуляцияны қолданады. Уақыт символдың стандартты периодына (symbol period) бөлінеді, олардың әрбіреуіне биттердің белгіленген санын тасымалдайтын бір DMT - символ беріледі. Биттер топтарға біріктірледі және әртүрлі жиіліктің сигналдық тасымалдаушысын меншіктейді. Осыдан, жиіліктік тұрғыдан, DMT арнаны көп санды ішарналарға бөледі. Өткізу қабілеті жиіліктердің жолағынан тәуелді, яғни, өткізу қабілеті үлкен ішарналар көп битті тасымалдайды. Әрбір ішарнаға арналған биттер күрделі санға түрленеді, оның мәнінен жиіліктің сәйкес келетін сигналдық тасымалдаушысының амплитудасы мен фазасы тәуелді. Осындай жолмен, DMT - ді әрбір жиілікте DMT ішарнасының тасмалдаушы сәйкес келетін жиілігіне параллелді функциялайтын, КAM жүйелерінің жиыны сияқты көрсетуге болады (1.7 суретті қараңыз [7]). Сонымен, DMT таратушы жиіліктік ішарналардың сәйкес келетін санына арналған сигналдық тасымалдаушылардың дестелерін бірге біріктіріп және содан кейін оларды DMT символ сияқты желіге жіберіп, оларды қалыптастыру арқылы модулияцияны іске асырады.
Көп тасымалдаушыны қолданатын модуляциядемодуляция Фурье тез түрлендіру ФТТ (Fast Fourier Transform - FFT) дамыған әдістерінің көмегімен толық сандық сұлбада іске асырылады (1.7 суретті қараңыз). DMT - ның бұрыңғы орындауы ішарналар арасындағы тең аралықтарды қамтамасыз етудің күрделігінен жаман функциялаған. Қазіргі кездегі орындауы КAM - модуляцияланған тасымалдаушылардың сомасын тиімді синтездеу мүмкіншілігін беретін, ФТТ - түрлендіруді аспап түрінде орындайтын, интегралды микросұлбаларының арқасында сәтті функциялайды.
Оңтайлы тиімділігіне жетуүшін негізгі тапсырма ішарналардың санын (N) таңдау болып табылады. Абоненттік телефондық желілер үшін оңтайлысы N=256 мәні, ол тек оңтайлы өнімлікке жету ғана емес, сонымен қатар жүйенің орындауының өте қарапайымдылықты сақтау мүмкіншілігін береді.

1.7 сурет - ADSL сигналдарын тарату үшін жиіліктерді орналастыру.

Деректер түскен кезде олар буферде сақталады. Деректер R битс жылдамдықпен келіп түссін дейік. Олар соңынан DMT символын меншіктейтін биттер тобына бөлген болу керек. DMT символдың тарату жылдамдығы оның ұзақтығына кері пропорционал, осындай жолмен символға меншіктелетін биттің саны b=R.T болады (яғни, символдық жылдамдық 1Т болады). Осылардан b бит, bi бит (i=1, ..., N=256) I ішарнада қолдануға арналған, осындан:

N ішарналардың әрбіреу үшін, оған сәйкес келетін bi биттері сәйкес келетін амплитудасы мен фазасы бар Xi күрделі символға DMT кодерімен трансляцияланады. Әрбір Xi символы fi тасмалдаушы жиілігіндегі КAM модуляция процесінің векторлық көрсетілімі сияқты қарастырылған болуы мүмкін. Осы вектор үшін 2bi мүмкін болатын мәндер болады. Нақты айтқанда
әрбір bi биттер DMT символындағы i меншіктелген белгілі арнаны, КAM сигналдық торындағы нүктені көрсетеді (1.7 суретті қараңыз). Нәтижесінде N КAM векторлары алынады. N векторлардың деректері терістеу Фурье тез түрлендіру (Inverse Fast Fourier Transform - IFFT) блогының кірісіне келіп түседі. Әрбір Xi символ КAM модуляциясының сәйкес келетін амплитуда мен фазасы бар, белгілі бір жиілікте көрсетілген. Нәтижесінде N КAM векторлары өзінен берліген жиілік және фазасы бар бір бірінен тең қашықтықтағы жиіліктердің N=256 - нан жиынды білдіреді. Осы жиын IFFT уақыт тізбегіне түрленеді. IFFT Nшығыстары параллельді сигналды тізбекке түрлендіретін конвертерге келіп түседі. Ары қарай САТ (DAC) көмегімен сандыаналогты түрлену іске асырылады. Желіге тікелей жіберудің алдында DMT- символ пайдаланушыдан пайдаланушыға жіберу бағыттарының жиілігі бойынша бөлу үшін қажет (жіберу бағытынан көріп тұрғанымыздай жүйе арналарды жиіліктік бөлу (АЖБ) жүйе болып табылады), аналогты жолақты сүзгі арқылы жіберіледі. Қабылдаушы үшін кері әрекет іске асырылады.

1.8 сурет - DMT қабылдағыш таратқыш.

ISI маңызды проблема болып келеді. Символ аралық интерференция алдыңғы DMT символының қорытынды бөлігі келесі символдың басында бұрмалалағанда көрінеді, қандай да қорытынды бөлігі өз кезегінде одан кейінгі символдың басында бұрмалайды. Басқаша айтқанда ішарналар жиіліктік тұрғыдан қарағанда бір бірінен толығымен тәуелді есем. ISI әсерінің бар болуы тасмымалдаушылар арасында интерференцияның (Inter-Carrier Interference - ICI) пайда болуына алып келеді. Осы мәселені шешуге арналған үш әдіс бар:
oo әрбір символдың алдында қосымша интервал енгізу. Осы жағдай да желімен таратуда қалқу болады, осындай қалқудың ұзындығы DMT символының ұзындығына тең. Бірақта осы жағдай да қалқу барлық уақыттың 30% алады, яғни, ADSL жүйесінің тиімділігін төмендетеді.
oo арнамен тарату функциясын компенсациялау үшін уақыт түзеушісін (Time Domain Equalizer - TEQ) енгізу. Бірақта бұл шешім аспапты орындаудың, және де коэффициенттердің оңтайлы жиынын есептеуге қажет алгоритмдерді орындаудың күрделігіне маңызды әсер көрсетеді.
oo циклдық префикс (cyclic prefix) енгізу, ол әрбір модуляцияланған сигналға қосылады. Осындай префиксте символдар саны N - нен өте аз болу керек. Түзеткіш осы префикстің бар болуына іздеу салады, және ISI болған кезде интерференция осы префикстен кейін таралмайды деп болжанады. Циклдік префикс қабылдағышта жойылатын болғагдықтан, мүмкін болатын ISI ФТТ көмегімен демодуляциядан процесінен бұрын жойылады (1.8 суретті) қараңыз. Бұл әдіс аспапты орындаудың күрделігін төмендетеді, және онымен бірге жоғары тиімділікке жету мүмкіншілігін береді. Мысалы, префикспен қосылатын 5% артықшылық көп емес.
Ішкі ішарналарды қолдануда осы ішарна үшін кабельдің сипаттамалары сызықты болатын артықшылығы болады. Сондықтан, әрбір ішарнаның шектеріндегі импульстің дисперсиясы, қабылдағыштағы түзетудің қажеттілігі ең аз болады.

1.9 сурет - DMT қолдана отырып битті ішарна жиілігімен орналастырамыз.

Импульстік шудың бар болуынан қабылданған символ бұрмаланған болады, бірақта, ФТТ ішарналардың үлкен саны бойынша осы әсерді лақтырады, нәтижесінде қатенің ықтималдығы аз болады.
DMT қолданған кезде әрбір ішарнамен жіберілетін деректердің бит саны осы ішарнаның шу және сигнал деңгейінен тәуелді түрлене алады. Бұл тек әрбір нақты абоненттік желі үшін өнімділікті жоғарлатуды ғана емес, сонымен қатар өтпелі бөгеуілдер немесе RFI сияқты әсердің ықпал жасауын азайту мүмкіншілігін береді (1.8 сурет) [8]. Әрбір ішарнамен жіберлетін деректердің биттер саны инициализация фазасында анықталады. Жалпы жағдай да өте жоғары жиіліктерді қолдануы КAM өте төмен разрядтылығын қолдану қажетілігіне алып келетін, өте жоғары өшуді тудырады. Екінші жағынан, төменгі жиіліктегі өшу КAM жоғары разрядтылықты қолдану мүмкіншілігін береді. Осыған қосымша ішарнамен биттер санын тарату арна санынан тәуелді, деректерді тасымалдау фазасында икемделеді.

1.6 Қателерді түзейтін кодалар

Импульстік шудың бар болуына байланысты ADSL қабылдағыштаратқышқа осы әсерге қарсы тұру, және де тасымалдаудың жақсы сапасын қамтамасыз етуге арналған қателер коэффициентінің (BER) қажет етілетін мәнін қолдау мүмкіншілігін беретін құралдар сипатталған болуы керек. Осы мақсат үшін қателерді түзейтін кодтар қолданылады.
Осы әртүрлі кодтардың көптеген түрінен, ANSI Рида-Соломон (Reed-Solomon - RS) кодын ADSL барлық қабылдағыштаратқыштары үшін таңдады. RS кодының көменгімен қателерді жөндеуге артықшылықты енгізу арқылы жетеді. Сонымен қатар, RS кодтық сөзін көбейту арқылы жөнделетін қателердің еселігін жоғарлату мүмкіндігіде бар, әрине бұл қосымша кідірістің пайда болуына әкеледі.
DMT - ді CAP - пен салыстыру
Осы бөлім модуляцияның DMT және CAP әдістерін салыстыруға арналған.
DMT - ге пайдалы аргументтер :
oo Шайқасу жылдамдғы аз қадаммен өзгере алады (бірнеше кбитс). DMT аппаратты қамтамасыз ету пайдаланушыдан пайдаланушыға деректердің әртүрлі жылдамдығын қолдау үшін оңай бағдарламаланадыРадиожиіліктік интерференциядан жақсы қорғанған.
oo Мүмкіншіліктерінің арқасында DMT символға меншіктелетін ақпарат, және де тасымалдау қуатының санын бейімді өзгерте алады, қолайлыжелілерді қолданады.
oo Қуаттың өте икемді баптауы, қуат әрбір арнада көбее немесе азая алады.
oo DMT CAP - дан қарағанда импульстік шуға төзімді. Бірақта, ұзақтығы өте үлкен импульсті шу пайда болуы жүйе жұмысын бұзатын болса, онда бұл қателердің қалқуғана алып келеді. Сондықтан, DMT символының және қателерді түзейтін кодтың ұзындығын таңдаған кезде импульсті шудың ұзақтығы мен тізбекті символдардың келіп түсу арасындағы уақыт ескерілуі керек. Алкатель компаниясының жүйелері екі DMT символын, оларға қатенің пайда болуысыз ұзақтығы 700 мксек - қа дейінгі импульстік шуға қарсы тұру мүмкіндігін беріп жөндеу жолымен жобаланған.
oo CAP - та секундта милиондаған операциядағы (Million Operations Per Seconds - MIPS) сигналды процессор үшін есептеп шығарылатын орындаудың күрделігі болады.
oo DMT - ге кері аргументтер:
oo DMT блоктық түрлендіруді қолданатын болғандықтан кідіріс өте үлкен болады. Бірақта, жүйенің пішінүйлесімділігі дұрыс болса, осы кідіріс кідіріске сезімтал қызметтер үшін де маңызды емес болады, мысалы, телефония немесе тарыжолақты ЦСИС.
oo CAP DMT - нен қарағанда қателерді түзейтін, өте қарапайым кодтарды қолданады.

1.6.1 Сызықты блоктық кодтар

Сызықты блоктық кодтар (n,k) түрінде жазылған, жұптылық таңдау кодтарын білдіреді. Кодер k мәнді символдардан (хабар векторы) блокты n кодалық символдардан (кодалық вектор) одан ұзынырақ блокқа ауыстырылады.
Әлпе екі элементтен (0 және 1) тұрған жағдайда код екілік болады, және екілік символдан немесе екілік биттен тұрады.
Жалпы жағдайда n кодтық бит k мәнді биттер мен n-k тексеруші биттерден тұруы міндетті емес. Бірақта, аспапты орындауды жеңілдету үшін жүйелі сызықты блоктық кодтар ғана қарастырылады. Осы жағдайда кодалық векторы хабар векторына тексеруші биттерді қосу арқылы пайда болады.
Кодалық векторды алу үшін, хабар векторын туынды матрицаға көбейтеді. Қабылдау жақта кодалық вектор тексеруді орындауға арналған тексеруші матрицасына көбейтіледі, ол кодалық сөздердің рұқсат етілген жиынына келіп түседі. Қабылданған вектор оны тексеруші матрицасына көбейткенде нәтижесі нөлге тең болған жағдайда ғана дұрыс болып саналады.

1.7 Кадр форматы

АТМ тораптар мен қызметтерді біріктіру жолындағы тағы бір қадам болып табылады. Кез келген трафик түрі үшін кепілді қызмет сапасы және ақпаратты жоғары жылдамдықта таратуды қамтамасыз ету арқылы бұл технология жергілікті әрі аймақтық желілерде құруда әмбебап құрал болуға құқылы.
АТМ-ның xDSL абоненттік қатынау технологиясын жасап шығарушылар да жоғары бағалады. Мұнда бір сұрақ орынды болады: айтарлықты төмен жылдамдықты DSL-транспортына бұл жанастыру не үшін қажет? АТМ-ге арналған басылымдар мен оқулықтарда бұл сұрақ сирек кездеседі. Сондықтан оған қайтқанды жөн көрдік. Ең кең тараған технология - ADSL-ды қарастырайық. Техникалық толытырылуларына аса зер қоймастан, түсінуге тырысайық АТМ-ды DSL-ге жастыруды (ATMDSL) телекоммуникация және ақпараттық қызмет көрсету саларында қолдана отырып төмендегі өзара қатынастық қатынасушылары қандай жетістіктершге жететінін түсінуге тырысайық: тұтынушы; оператор (NSP - торабының провайдері); қызмет- және контент-провайдерлері.
ADSL, B-ISDN, Internet. ADSL технологиясы бүгнгі күнде үй тұтынушықы мен шағын кеңселер (SOHO) нарығының сегментінде бірігшілікті қолда ұстай тұрып, өзі лайықты танымалдыққа ие. Біздің мемлекетімізде соңғы шақырыммен байланыс мәселесін оптикалық тәсілмен шешуді әркімнің де қалтасы көтере бермейді, сондықтан бұл технологияны жарқын келешек күтуде. Алдын ADSL ISDN-де қолдану қолдану меңзелген болатын. Бірақ ақпарат алмасудың негізгі жылдамдығы 64 кбитс және қымбаттығы мен күрделілігімен ерекшеленетін ISDN технологиясы деректерді тарадудың басқа технологияларымен бәсекеге төсе алмайды. Сондықтан осы технологияны қолдаушылар уақыт өте келе кең жолақты телекоммуникация нарығының елеулі бөлігін баса алатын, оның жақсартылған үлгісін (Broadband ISDN, B-ISDN) жасап шығарған. B-ISDN тораптары мен қызметтері АТМ-ға негізделген және оның барлық пайдалы қасиеттерімен сипатталады: кепілді қызмет көрсету сапасымен; кең өткізу жолағымен; IP-трафигін қосағ барлық тарфикер түрлерінің біріктірілуімен. Сонымен қатар, жалпы қабылданған жай мынадай, тұтынушылардың көпшідігі B-ISDN жиынына қарағанға Интернет қызметін басым көреді. Мүмкін, талқылау тақырыптан біршама ауытқып кеткендей болар. Бірақ ADSL тұтынушыға Интернеттік те , әрі B-ISDN қызметтерін жеткізудің нұсқаларының бірі болып табылатынын еске түсірелік. Сондықтан, ADSL-де бұл мәселелер қалай шешілетінін көрсеткеніміз тиімді болар.
Құрметпен ADSL жайында. DSL технологиясы туралы аз жазылан деу бекер. Барлығы керісінше. Орнаған салт бойынша, DSL туралы мәліметтер авторлар сызықты кодтау әдістерін, олардың энергиялық әсерлігі мен кедергілерге түзімділігін сипаттау және салыстырумен ғана шектеледі. Осылайша, оқырманда ADSL туралы жақын арадағы физика деген ой туады. Даусыз, көпқабатты телекомуникация әлемінде DSL дәл сол жерді алуда. Бірақ ден қойып қарар болсақ, DSL-дың (және АDSL) өзі деңгейлік құрлымға ие екенін байқаймыз. АDSL оқталған көзбен қарасақ, біз өзіміз үшін көптеп қызықтар табамыз. Осылайша, көпдеңгейлі АDSL құрлымына мыналар кіреді:
oo сипатталуына басылым авторлары көп жігер салған физикалық деңгей (мүмкін DMT-CAP форматтарының шайқасы бітпеген болғандықтан шығар?);
oo логикалық деңгей, көптеп міндеттемелерге ие, бірақ ол туралы ақпарат сирек кездеседі.
Бір емес бірнеше рет қарастырылған физикалық деѕгей DТМ сызықтық кодындағы биттерді ұсыну және айырып танумен толы. Осы ақпаратпен шектелелік те, бұл деңгейді әрі қарай қозғамайық. Мұнан жоғары орналасқан логикалық деңгей келесі маңызды қызметтерді орындайды:
oo байланыс құрлымын суреттеу - қандай логикалық арналар құрастырылєан (олра туралы төменде айтылады), қай жылдамдықта олар жұмыс жасайды, кадрдың қай бөлігі деректердің қай түріне тиесілі және т.б.;
oo қайталанатын (цикличный) артық кодтар көмегімен қателерді анықтау(CRC)
oo басқару және қолдау операциялары (БҚО), мысалы, пилот-сигналдың жоғалуының индикациясы, қашықтықта байлансу жағдайыны индикациясы, CRC-қателрінің бар болуының қосынды индикациясы және т.б.;
oo байланыс құрлымын ұйымдастыру (басқару арнасы арқылы) және жылдамдықтың логикалық арналар арқылы мыс өткізгіш сымның сапасына және кедергілік ортаға қатысты бейімделіп таралуы.
ADSL желісі арқылы таратылатын биттік ағым кадрларға ұйымдастырылады (реттелген биттік құрлымдар), өз ретінде, олардан суперкадр құрылады, 1.10-сурет [3]. Кадр Ethernet-ке (Ethernet-тің өзі-ақ ADSL-дың суперкадрында орналаса алады) қарағанда Е1 кадрына ұқсас келеді. Биттер бір мезетте жетіге дейінгі логикалық арналарға топтаса алады (іліескен октеттер реті).
Арнаға арналған деректер екіге бөлінеді:
oo саны тґрке дейінгі кіріс ағымның тәуелсіз симплексті арналары (AS0...AS3)
oo саны ішке дейінгі дуплесті арналар (LS0...LS2).

1.10 сурет -. ADSL кадрының және суперкадрының құрлымы

Арналардың құрлымы және олар арқылы екі жаққа тарату жылдамдығы ADSL-жалғанулардың индикациясы кезінде анықталады. Жылдамдықтың өсуінің бөліктік қадамы 32кбитс-қа тең. ADSL-дыѕ логикалық арналар құрлымын және арналық жылдамдықты анықтайтын мүмкін болған нұсқаларының ерекшелемесі (спецификация) бар. Әине, түтынушы-торап бағытында тек LS арналары ғана қарастырылған. Әрбір кадр екі бөліктен тұрады: лездік (тежелуге бейімсіз, бірақ кателерге төзімді) және тізбекті (кері ерекшеліктерге ие) хабар таратуға арналған (1.10-суретке қараңыз). Сәйкес деректер ADSL-дің қабылдау-тарату құрылғыларының аттас буферлеріне жазылады. Айта кетер жай, тізбектелу термині буферді тарату құрылғысымен толтыру әдісіне емес, деректерді қателерден қорғау тәсіліне қатысты. Деректердің буферлерге үлестіру және байланысты инициализациялау кезінде буфердің көлемін анықтау механизмдері коммутаторлар мен маршрутизаторлардың таңдауына байланыссыз бастапқы деректердің таңдалуының белгілі бір жүйесін құрайды. Осылайша, ADSL қосылуы арқылы деректердің таралуы екі жолы туралы айтуға болады:
oo лездік деректер жолы (fast path);
oo тізбекті ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Желіге қатынаудың шектелуі
PON желісі архитектурасы
ATM over ADSL технологиясының дамуы мен қолданылуы
TRIPLE PLAY ТЕХНОЛОГИЯСЫН ТАЛДАУ
NGN қызметтеріне қосылуды ұйымдастыру
Қолданыстағы желіні талдау
ATM over ADSL технологиясы
PON желілер сәулеті
DLS және ISDN технологиялары
Қол жеткізу деңгейі
Пәндер