Қазіргі кезеңдегі ҚР салық жүйесі

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

ЭКОНОМИКА ЖӘНЕ БИЗНЕС ЖОҒАРЫ МЕКТЕБІ

«Қаржы» кафедрасы

«Қорғауға жіберілді»

Протокол № ___ « » 2013ж

Кафедра меңгерушісінің м. а.

Мустафина А. К.

«Қазіргі кезеңдегі ҚР салық жүйесі»

атты тақырыбында

ДИПЛОМ ЖҰМЫСЫ

050509 - «Қаржы» мамандығы

Орындаған:

«Қаржы» мамандығының

3 курс студенті Сaбитова М.

(қолы, күні )

Ғылыми жетекші:

Э. ғ. к., доцент Мухияева Д. М.

(қолы, күні )

Норма бақылаушы: Садыханова Д. А. (қолы, күні )

Алматы 2013

ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

«ЭКОНОМИКА ЖӘНЕ БИЗНЕС» ЖОҒАРЫ МЕКТЕБІ

«ҚАРЖЫ» КАФЕДРАСЫ

«ҚАРЖЫ» мамандығы

Сырттай оқу бөлімінің 3 курс студенті (колледжден кейін)

Сабитова Мадина

«Қазіргі кезеңдегі ҚР салық жүйесі»

атты тақырыбында диплом жұмысын орындауға арналған

ТАПСЫРМА

«22» қаңтарда 2013 ж. №4-268бұйрығымен бекітілді.

Аяқталған жұмысты тапсыру мерзімі «»

Жұмыстың бастапқы мәліметтері : жоғарғы басқарушы органдардың заңнамалық актілері, ҚР Президентінің үкімдері алынды, әр түрлі мемлекеттік құрылымдардың ақпараттары және ақпараттық жүйелер мәліметтері, Қазақстан Республикасының статистика бойынша агенттігінің статистикалық материалдары отандық және шетелдік ғылыми еңбектер.

Диплом жұмысындағы толықтырылуы қажет сұрақтар тізімі немесе жұмыстың қысқаша мазмұны:

a) Салық түсінігінің мәнін ашу, оның нарықтық жүйедегі рөлін қарастыру;

ә) Салық жүйесі және салық салу үдерісінің ұйымдастырылуына талдау жасау;

б) Жанама және тікелей салық түсімдеріне тоқталу;

в) Қазақстан Республикасының салық жүйесіндегі реформаларды тоқталып, салық жүйесінің даму кезеңдерін талдау;

г) Қазақстанның қазіргі сатыдағы салық саясатын талдау;

ғ) Салық саясатының қызмет ету механизмін баяндау;

д) Салық жүйесін жетілдіру жолдарын ұсыну.

Диплом жұмысын дайындау

кестесі

Тапсырманың берілген күні

Кафедра меңгерушісі

м. а. Мустафина А. К.

Жұмыс жетекшісі

э. ғ. к., доцент Мухияева Д. М.

Тапсырманы орындауға

алған студент Сабитова М.

РЕФЕРАТ

«Салық» ұғымы мен «салық жүйесі» ұғымы тығыз байланысты. Мемлекетте алынатын салықтар мен бюджетке төленетін басқа да міндетті төлем түрлерінің, оны құру мен алудың нысандары мен әдістерінің, принциптерінің, салық заңдары мен салыққа қатысты нормативті актілердің, салық қызметі органдарының жиынтығы мемлекеттің салық жүйесін құрайды.

Мемлекетке түсетін салықтардың, алымдардың, баждардың және басқа төлемдердің жиынтығы және олардың құрылуының формалары мен әдістерінің жиынтығы салық жүйесін құрайды.

Диплом жұмысы тақырыбы қазіргі таңдағы ҚР салық жүйесінің дамуы үшін өзекті мәселе болып отыр. Нарықтық экономиканың даму жолын таңдаған кез-келген мемлекеттің шынайы тәуелсіздігі мен егемендігі үшін мықты әрі тұрақты қаржылық негіздің болуы міндетті. Ал, салықтар мемлекет бюджетінің кіріс бөлігінің қайнар көзі болып қана қоймай, материалдық, экономикалық және құқықтық категория ретінде қарама-қайшылығы мол, күрделі құбылыс, әрі тауар өндірісінің барысына тікелей ықпал ететін және мемлекеттің экономикалық дамуының маңызды факторы болып табылады.

Осы жағдайды ескере отырып дипломдық жұмыстың мақсаты ретінде - Қазақстан Республикасының салық түрлерін, салық құрылымының реформалануын және салық салудың даму келешегін қарастырып, оны жетілдіру жолдары бойынша мәлімет көздерін әзірлеп, теориялық тұрғыдан жан-жақты ашып көрсеткен.

Дипломдық жұмыстың бірінші тарауында салық ұғымының теориялық негіздері зерттеліп, салық жүйесі мен салық салудың ұйымдастырудың мәні, қызметі, қағидалары, міндеттері мен мақсаты, ұйымдастырылуы мен құрылу үлгісін анықтап көрсетеді.

Дипломдық жұмыстың екінші тарауында қазіргі таңдағы Қазақстан Республикасының салық жүйесіндегі негізгі реформаларға тоқталып, еліміздің салық жүйесіндегі реформалардың кемшіліктері мен артықшылықтарының айқын көрсеткен. Сонымен қатар, Қазақстанның салық кезеңдеріне талдау жүргізген.

Дипломдық жұмыстың үшінші тарауында салық салу жүйесінің даму болашағына бірқатар болжаулар жасалып, жүйені бұдан әрі жетілдірудің негізгі бағыттары бойынша ұсыныстар әзірленген.

Қортытындыда дипломдық жұмыстың нәтижесі негізінде әзірленген тұжырымдар мен ұсыныстар беріледі.

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 6

1 САЛЫҚТАР ЖӘНЕ САЛЫҚ ЖҮЙЕСІН ҰЙЫМДАСТЫРУ . . . 8

1. Салық ұғымының әлеуметтік-экономикалық мәні және салық түрлері . . . 8
2. Салық жүйесі және салық салуды ұйымдастыру . . . 19

2 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ САЛЫҚ ЖҮЙЕСІНДЕГІ РЕ-ФОРМАЛАР ЖӘНЕ ОНЫҢ ДАМУ КЕЗЕҢДЕРІ . . . 28

1. Қазақстан Республикасының салық реформасының негізгі кезеңдері және салық реформасының қажеттілігі . . . 28
2. Қазақстан Республикасының салық жүйесіндегі тікелей салықтардың түсімі . . . 33
3. Қазақстан Республикасының салық жүйесіндегі жанама салықтардың түсімі . . . 50

3 САЛЫҚ РЕФОРМАЛАРЫ ЖӘНЕ САЛЫҚ САЛУ КЕЛЕШЕГІ . . . 62

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 67

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 69

К ІРІСПЕ

«Салық» ұғымы мен «салық жүйесі» ұғымы тығыз байланысты. Мемлекетте алынатын салықтар мен бюджетке төленетін басқа да міндетті төлем түрлерінің, оны құру мен алудың нысандары мен әдістерінің, принциптерінің, салық заңдары мен салыққа қатысты нормативті актілердің, салық қызметі органдарының жиынтығы мемлекеттің салық жүйесін құрайды.

Нарықтық экономиканың даму жолын таңдаған кез-келген мемлекеттің шынайы тәуелсіздігі мен егемендігі үшін мықты әрі тұрақты қаржылық негіздің болуы міндетті. Ал салықтар мемлекет бюджетінің кіріс бөлігінің қайнар көзі болып қана қоймай, материалдық, экономикалық және құқықтық категория ретінде қарама-қайшылығы мол, күрделі құбылыс, әрі тауар өндірісінің барысына тікелей ықпал ететін және мемлекеттің экономикалық дамуының маңызды факторы болып табылады.

Мемлекеттегі қолданылып жүрген салықтардың жиынтығы, салықтық қызмет органдарының жүйесі және салықтық заңнама мемлекеттің салықтық жүйесін құрайды. Салықтардың және бүтіндей салықтық жүйенің тиімділігіне қол жеткізу мемлекеттің экономикалық дамуы мен өркендеуінің сенімді арқауы болады.

Экономикалық жағынан салық жүйесі мемлекеттің, аймақтардың және муниципалды құрылымдардың қызметін қаржылай қамтамасыз етуге байланысты әр түрлі мемлекеттер, мемлекет пен салық төлеуші арасындағы, әр түрлі салық төлеушілер арасындағы, сондай-ақ оған тікелей қатысушы заңды және жеке тұлғалар арасындағы күрделі өзара байланысты әлеуметтік-экономикалық қатынастардың жиынтығын құрайды.

Салық жүйесіне қажетті негізгі талаптар мыналар:

• салық құрамы дәл анықталуы қажет. Ол үшін салық заңдылығында мемлекетте алынатын салықтардың толық тізімі мазмұндалуы керек;
• салық жүйесі салық төлеушілер үшін салықтан жалтару тиімсіз болатындай етіп жасалуы тиіс;
• салық жүйесінің қарапайымдылығы. Бұл әсіресе, салықтың дұрыс төленуі үшін бақылауды жүзеге асыруда маңызды;
• салық жүйесі салық төлеушінің өз қаражатын өндіріске салуына ықпал етуі керек.

Жалпы, салық жүйесі мемлекеттің қаржы көздерін жасақтаудың ең негізгі құралы болуымен қатар, ел экономикасын қайта құруға, өндірістің ұлғайып, дамуына және саяси-әлеуметтік шаралардың толығымен жүзеге асуына мүмкіндік туғызады.

Экономикалық категориялардың ішінде маңызды орын алатын - салық. Салықтың көмегімен мемлекет нарықтық экономикаға қатыса алады. Нарықтық қатынас жағдайларында әсіресе нарыққа өту кезеңінде салық жүйесі ең маңызды экономикалық реттеушінің бірі болып табылады.
Мемлекет салық саясатын нарықтың жағымсыз жағдайларын реттеуде кең түрде қолданады. Салықтар да салық жүйесі секілді нарықтық жағдайдағы экономиканы реттеуші күшті құрал болып саналады. Халық шаруашылығының тиімді қызмет жасауы салық салу жүйесінің қаншалықты дұрыс құрылғанына тәуелді. Елбасының Қазақстан халқына Жолдауында тиімді осы заманғы мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік басқару құрылымын құру мемлекеттің түйінді міндеттерінің бірі болып айқындалады.
Көптеген мемлекеттердің әлеуметтік-экономикалық даму жолдары мыналармен түсіндіріледі: мемлекеттік басқарудың жетістігі бюджеттік кездейсоқ, қиын мәселелерді шешулерге тәуелді. Себебі, бұл жерде барлық уақытта басты құрал болып салық саналады. Осыдан салық салу теориясы мен тәжірибесінің одан әрі жетістікке жету мәселелерін салық қызметшісі және талдау жасаушы мамандары көңіл аударуда.

Дипломдық жұмысты орындаудағы негізгі мақсатым - Қазақстан Республикасының салық түрлері және салық жүйесінің реформасының дамуын, салық құрылымының реформалануын және салық салудың даму келешектерін қарастырып талдау жасау.
Осы мақсатқа сәйкес дипломдық жұмыста келесі тапсырмалар қойылып, олардың шешу жолдарын қарастыру:

• Салық реформасының негізгі этаптары қаралады;
• Салық түрлері;
• Салық құрылымының реформалануы.

Дипломдық жұмыстың міндеттері - салық түсінігінің мәнін ашу, оның нарықтық жүйедегі рөлін қарастыру, жанама және тікелей салық түсімдеріне тоқталу, Қазақстан экономикасындағы салық жүйесінің реформаларға талдау жасау және оны жетілдіру жолдарын саралау.
Ақпараттық және құқықтық қамтамасыз ету ретінде димломдық жұмысқа Қазақстан Республикасының салық жүйесінің қызметін реттейтін заңды және нормативтік актілер, Қазақстан Республикасының статистика бойынша агенттігінің статистикалық материалдары қолданылады.
Жұмыстың құрылымы кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан, қолданылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

1 САЛЫҚТАР ЖӘНЕ САЛЫҚ ЖҮЙЕСІН ҰЙЫМДАСТЫРУ

1. Салық ұғымының әлеуметтік-экономикалық мәні және салық түрлері

Ұйымдық-құқықтық жағынан салықтар - бұл мемлекет біржақты тәртіппен заң жүзінде белгілеген, белгілі бір мөлшерде және мерзімде бюджетке төленетін қайтарусыз және өтеусіз сипаттағы міндетті ақшалай төлемдер.
Салықтардың экономикалық мәні олардың өзінің функциялары мен міндеттерін жүзеге асыру үшін мемлекет жұмылдыратын ұлттық табыстың бір бөлігі болып табылатындығында.
Салықтар каржының бастапқы категориясы болып табылады, олар мемлекетпен бірге пайда болды және мемлекеттің өмір сүріп, дамуының негізі болып саналады.
Салықтар барлық елдерде, олардың қоғамдық-экономикалық кұрылысы мен саяси іс-бағытына қарамастан, ұлттық табысты қайта бөлудің басты қаржылық кұралы, мемлекеттің кірістерін және бюджеттің кірістерін қалыптастырудың шешуші көзі болып табылады. Салықтарда мемлекеттің экономикалық мазмұны нақты түрде көрінеді, ал салықтардың әлеуметтік-экономикалық мәні, олардың түрлері мен рөлі қоғамның экономикалық кұрылысымен, мемлекеттің табиғатымен және функцияларымен айқындалады. Адамзат дамуының бүкіл тарихы бойына салық нысандары мен әдістері өзгерді, жетілдірілді, мемлекеттің кажеттіліктері мен сұрау салуына бейімделді. Салықтар тауар-ақшалай қатынастардың ахуалына әсер ете отырып, олардың дамыған жүйесінде айтарлықтай өрбіді. Бұл Карлл Маркске сол кездегі капиталистік қоғам салықтарының мәнін былайша білдіруге негіздеме берді: «Салық - бұл меншікпен, отбасымен, тәртіппен және дінмен қатар бесінші кұдай»; одан ары: «Салықтарда мемлекеттің экономикалық тұрғыдан айтылған өмір сүруі жүзеге асады». Мемлекет құрылымының өзгеруі, өркендеуі әрқашан салық жүйесінің қайта құрылуымен, жаңаруымен қабаттаса жүреді.
Салықтар мемлекеттің қаржылық ресурстарын қалыптастыруда заңи және жеке тұлғалардың қатысу міндеттілігін білдіреді. Белгілі философ Фрэнсис Бэкон салықтарды төлеу - әрбір азаматтың қасиетті борышы деген еді. Қазақстан Республикасы Конституциясының 35-інші бабында: заңды түрде белгіленген салықтарды, алымдарды және өзге міндетті төлемдерді төлеу әркімнің борышы, әрі міндеті болып табылады, - деп жазылған. Қайта бөлудің тетігі бола отырып, салықтар бөлу жүйесінде пайда болатын жаңылыстарды «өшіруді» және экономикалық субъектілер қызметін ынталандыруды немесе тежеуді талап етеді.
Мемлекет қаншама ғасыр өмір сүрсе, салықтар соншама ғасыр өмір сүреді және мемлекет соншама оңтайлы салық салудың кағидаттары мен әдістерін, яғни салық төлеушілер салық төлеу үшін, ал казына көптен-көп кіріс алу үшін салық жинауды қалай ұйымдастыру керектігін іздестірді.

Салықтарда ежелден салық жүктемесін (салық ауыртпалығын) бөлудің екі қағидасы қалыптасқан:
1) пайда (алынған игіліктер) қағидасы;
2) «қайыр көрсету» (төлем қабілеттілігі) қағидасы.
Бірінші жағдайда салық субъектілері салықтарды мемлекеттен алатын пайдаларға үйлесімді түрде төлеуі тиіс, яғни кімде-кім едәуір пайда алған болса, осы пайданы жасауды қаржыландыруға қажетті салықтар төлеуі тиіс деп топшыланады. Мысалы, кім жақсы жолдарды пайдаланғысы келсе, ол бұл жолдарды қолдап, ұстауға жұмсалынған шығындарды төлеуі тиіс.
Сонымен бірге бұл тұжырымдаманы жалпылама қолдану белгілі бір киыншылықтармен байланысты: мемлекеттің ұлттық қорғанысқа, ақысыз денсаулыққа, білім беруге және т. б. жұмсаған шығындарынан әрбір салық төлеуші іс жүзінде кандай жеке пайда және қандай мөлшерде алатынын дәл анықтау мүмкін емес. Оның үстіне бұл тұжырымдамаға ілессек, онда тұрмысы төмендерге, жұмыссыздарға олардың жәрдемақыларын төлеуді қаржыландыру үшін салық салу қажет болар еді, бұлай етудің мағынасы болмайды.
Екінші қағидатқа сәйкес «қайыр көрсету» субъектілер үшін қолайлы болатындай етіп оларға салық салынуы тиіс, яғни салық ауыртпалығы нақты табыс пен әл-ауқатка байланысты болуы тиіс. Бұл қағидат мынаны білдіреді: жоғары табыстары бар жекелеген адамдар, кәсіпкерлер және кәсіпорындар табыстары аздарға қарағанда абсолюттік, сондай-ақ салыстырмалы тұлғалауда неғұрлым жоғары салықтар төлейді. Сөйтіп, салықтарға ұшырататын табыстар алу кезіндегі нұқсанды теңгеру үшін алынатын табыстардың мөлшеріне сәйкес салықтардың бөліну мүмкіндігі қарастырылады, яғни бұл тұжырымдамаға сәйкес заңи және жеке тұлғалар алынған табыстың тура мөлшеріне қарай салықтар төлеулері тиіс. Сән-салтанат заттарына жұмсалатын қажетті шығыстардан төленетін салық пен ең қажетті заттарға жұмсалатын болжамды шығыстардан ұсталатын салықтың арасында айырма болатындықтан, әрине, бұл тұжырымдама үлкен ұтымдылығымен және әділдігімен ерекшеленеді.
Алайда бұл тұжырымдаманы да енгізгенде іс жүзінде ең алдымен тұлғаның салықтарды төлеу мүмкіндігін өлшеуге катаң ғылыми тәсілдеменің жоқтығына байланысты белгілі бір проблемалар пайда болады. Тек орташа тұтынушы ғана әрқашан ұтымды іс-әрекет ететіндігі анық, яғни бірінші кезекте өзінің табыстарын ең қажетті тауарлар мен қызметтерге, тек сонан кейін онша маңызды емес игіліктерге жұмсайды.
Сонымен бірге табыс салығының жоғары мөлшерлемесі кезінде (50%-дан жоғары) жалпы фирмалар мен халықтың іскерлік белсенділігі шұғыл төмендейтіндігі белгілі. Мұны профессор А. Лаффер бас болып америкалық экономистер теория жүзінде дәлелдеуге тырысып бақты. А. Лаффер бюджетке түсетін салықтар сомасының табыс салығының мөлшерлемелеріне тәуелділігін анықтады («Лаффер нәтижесі» деп аталады) .
Алынған игіліктерге және төлем қабілеттілігіне салық салудың кағидаттарын пайдалану салық мөлшерлемелерін белгілеуге және табыстың өсуіне қарай олардың өзгеруіне саяды.
Шотланд экономисі және философы А. Смит кез-келген экономикалық жүйеге қажет салық салудың төрт негіз қалаушы (классикалық болған) кағидаттарын тұжырымдаған еді, олар мыналар:
1) салық салу төлеушінің әрқайсысының табысына сәйкес алынуы тиіс (әділеттілік қағидаты) ;
2) салықтың мөлшері мен оны төлеу мерзімі алдын ала және дәл анықталуы керек (анықтылық кағидаты) ;
3) әрбір салық салық төлеуші үшін неғұрлым қолайлы уақытта және әдіспен алынуы тиіс (қолайлылық кағидаты) ;
4) салықты алудың шығындары өте аз болуы тиіс (үнем кағидаты) .
Бұдан басқа, салықты төлеудің тәсілі салық төлеушінің ұғуы үшін түсінікті болуы тиіс, ал салық объектінің қос салық салудан корғанышы болуы тиіс. Бұл қағидаттарды пайдалану салық салудағы зорлық-зомбылықты жоқ етті, бұл үдеріске регламенттеуді енгізді және А. Смитке « . . . салықтар оларды төлейтіндерге құлшылықтың нышаны емес, бостандықтың нышаны» деп қорытынды жасауға мүмкіндік берді. Салық салудың кейінгі даму барысында қағидаттардың тұжырымдамалары нақтыланды, толықтырылды.
Салық бюджетке төленетін міндетті төлем болып саналатын болса, ал салық салу салықтың түрлері бойынша енгізу, бекіту, есептеу және төлеу тәртібіндегі мемлекеттің жалпы ережесін қарастырады. Мемлекеттің тиімді салық салу процесін жүзеге асыру үшін бірнеше қағидалары бар. Салықтардың созылымдылық принципі - бұл принциптің мәні мынада, яғни мемлекет өзінің күнделікті сұранысына байланысты салық ставкасын көтере немесе төмендете алады. Салық салудың салық кодексімен басқару принципі былайша өрнектеледі, яғни салық төлеу бойынша міндетті осы салықтар салық кодексімен қарастырылған жағдайда ғана пайда болады. Салық салудың шындық принципі болып салық салудың экономикалық принципі табылады. Салық салудың шындық принципіне сәйкес әрбір адам өз табысына сай мемлекетті қолдауға қатысуы қажет.
Салық салудың үнемділік принципіне сәйкес, салық жинау ең төменгі шығындарда жүргізілуі қажет.
Қазақстан Республикасының салық заңдарының ережелері салық
кодексінде белгіленген салық салу принцтеріне қайшы келмеуі тиіс. Қазақстан Республикасының салық заңдары салық салудың бірнеше қағидаларына негізделеді, атап айтқанда.

• бірінші, салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді төлеудің міндеттілігі,
• екінші, салық салудың айқындылығы,
• үшінші, салық салудың әділдігі,
• төртінші, салық жүйесінің біртұтастығы,
• бесінші, салық заңдарының жариялылығы принциптері.

1. Салық салудың міндеттілік принципі. Салық төлеушілер салық заңдарына сәйкес салық міндеттемелерін толық көлемде және белгіленген мерзімдерде орындауға міндетті болуы тиіс. Бұл әрбір Қазақстандық азаматтардың негізі борышы, парызы болып саналады.

2. Салық салушылардың айқындық принципі. Қазақстан және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдері. Әрбір салық төлеуші үшін айқын болуы тиіс. Салық салу айқындығы салық төлеушінің салық міндеттемелерін туындауының, орындалуының және тоқтатылуының барлық негіздері мен тәртібі салық заңдарында белгіленген.

3. Салық салудың әділдік принципі. Қазақстан Республикасының салықсалу жалпыға бірдей және міндетті болып табылады. Кез келген салық төлеуші үшін салық салу жүйесі әділетті түрде шешілуі қажет. Жеке сипаттағы салық жеңілдіктерін беруге тыйым салынады.

4. Салық жүйесінің біртұтастық принципі. Қазақстан Республикасыныңсалық жүйесінің Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында барлық салық төлеушілерге қатысты біртұтас болып табылады.

5. Салық заңдарының жариялылық принципі. Салық салу мәселелерін реттейтін нормативтік құқықтық актілерін ресми басылымдарда міндетті түрде жариялануға тиіс. Салық және бюджетке төленетін басқа міндетті төлемдер айқын болуға тиіс. Салық салудың айқындығы салық төлеушінің салықтық міндеттемесі туындауының, орындалуының және тоқтатылуының барлық негіздері мен тәртібін, салық агентінің салықтарды есептеу, ұстау және аудару бойынша міндетін салық заңнамасында белгілеуді білдіреді.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс