Есептеу жүйесі. ДК архитектурасы
1)Есептеу жүйесі. Дамуы. Тарихы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
2)Позициялық санау жүйелеріндегі арифметикалық амалдар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
3)Есептеу жүйесінің құрамы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
4) Дербес компьютердің архитектурасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7
5)Дербес компьютердің классификациясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
2)Позициялық санау жүйелеріндегі арифметикалық амалдар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
3)Есептеу жүйесінің құрамы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
4) Дербес компьютердің архитектурасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7
5)Дербес компьютердің классификациясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
Сан ұғымы математика ғылымындағы ең негізгі ұғымдардың бірі.Адамзат мәдениет есігін аша бастағанда математикадағы ең бірінші амал нәрселерді санау болды.Нәрселерді санаудың нәтижесінде натурал сандар шыққан.Натурал сандырдың әрқайсысын белгілеу үшін жасалған таңбалар цифрлар деп аталады.
Цифрлар: 1,2,3,4,5,6,7,8,9, және 0. Бұл цифрлар алғашқыда Үнді (Индия) елінде қолданылған, бірақ Еуропаға бұл цифрлардың арабтар әкелген.Осыдан бұл цифрлар араб цифрлары деп аталған.Осындай цифрлардан сандар құрастырылып, олар белгілі бір тәсілмен аталып таңбаланған.Сандардың аталуының және таңбалануының жалпы тәсілін санау жүйесі деп атайды.Санау жүйелері-сандарды өрнектеудің қандайда бір тәсілі және оған сәйкес сандармен әрекет жасау ережелері деп те айтады.Бұрынғы және қазіргі қолданылып жүрген барлық санау жүйелері позициялық және позициялық емес санау жүйелері болып екі үлкен топқа бөлінеді.
Цифрлар: 1,2,3,4,5,6,7,8,9, және 0. Бұл цифрлар алғашқыда Үнді (Индия) елінде қолданылған, бірақ Еуропаға бұл цифрлардың арабтар әкелген.Осыдан бұл цифрлар араб цифрлары деп аталған.Осындай цифрлардан сандар құрастырылып, олар белгілі бір тәсілмен аталып таңбаланған.Сандардың аталуының және таңбалануының жалпы тәсілін санау жүйесі деп атайды.Санау жүйелері-сандарды өрнектеудің қандайда бір тәсілі және оған сәйкес сандармен әрекет жасау ережелері деп те айтады.Бұрынғы және қазіргі қолданылып жүрген барлық санау жүйелері позициялық және позициялық емес санау жүйелері болып екі үлкен топқа бөлінеді.
- Информатика, 8 сынып (Н. Т. Ермеков)
- Wikipedia.org
- Санау жүйесі, (Елеуов А. А.)
- Wikipedia.org
- Санау жүйесі, (Елеуов А. А.)
Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
ФИЛОСОФИЯ ЖӘНЕ САЯСАТТАНУ ФАКУЛЬТЕТІ
Тақырыбы:
1) Есептеу жүйесі
2) ДК архитектурасы
Орындаған: Жанұзақова Ұ.Н.
Тексерген: Максутова Б. А.
Алматы, 2012 жыл
Мазмұны
1)Есептеу жүйесі. Дамуы. Тарихы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
2)Позициялық санау жүйелеріндегі арифметикалық амалдар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
3)Есептеу жүйесінің құрамы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
4) Дербес компьютердің архитектурасы ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
5)Дербес компьютердің классификациясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
А) Есептеу жүйесі. Дамуы. Тарихы.
Сан ұғымы математика ғылымындағы ең негізгі ұғымдардың бірі.Адамзат мәдениет есігін аша бастағанда математикадағы ең бірінші амал нәрселерді санау болды.Нәрселерді санаудың нәтижесінде натурал сандар шыққан.Натурал сандырдың әрқайсысын белгілеу үшін жасалған таңбалар цифрлар деп аталады.
Цифрлар: 1,2,3,4,5,6,7,8,9, және 0. Бұл цифрлар алғашқыда Үнді (Индия) елінде қолданылған, бірақ Еуропаға бұл цифрлардың арабтар әкелген.Осыдан бұл цифрлар араб цифрлары деп аталған.Осындай цифрлардан сандар құрастырылып, олар белгілі бір тәсілмен аталып таңбаланған.Сандардың аталуының және таңбалануының жалпы тәсілін санау жүйесі деп атайды.Санау жүйелері-сандарды өрнектеудің қандайда бір тәсілі және оған сәйкес сандармен әрекет жасау ережелері деп те айтады.Бұрынғы және қазіргі қолданылып жүрген барлық санау жүйелері позициялық және позициялық емес санау жүйелері болып екі үлкен топқа бөлінеді.
Санау жүйелері
Позициялық Позициялық емес
Позициялық санау жүйесінің негізі деп онда қолданылатын цифрлар санын айтады. Жүйенің негізі ретінде екі, үш, төрт, т.с.с. - кез келген натурал санды алуға болады. Демек, позициялық жүйенің сансыз көп болуы мүмкін: екілік, үштік, төрттік, т.с.с.
Негізгі q санау жүйелерінің әрқайсысында сандардың жазылуы
an-1qn-1+ an-2qn-2+ ∙∙∙ + a1q1+ a0q0+ a-1q-1+ ∙∙∙ + a-mq-m
Өрнегінің қысқартылған жазылуын білдіреді, мұнда ai - санау жүйесінің цифрлары; n мен m - сәйкес бүтін және бөлшек разрядтың саны.
Позициялық санау жүйелерінде цифрдың мәні орналасу мәніне тәуелді,ал позициялық емес санау жүйелерінде тәуелді емес.Позициялық емес санау жүйелерінің мынадай кемшіліктері бар:
1)үлкен сандарды жазу үшін әрдайым жаңа таңбалардыенгізіп отыру қажет;
2)бөлшек және теріс таңбалы сандарды өрнектеу мүмкін емес;
3)орындау алгоритмі болмағандықтан,арифметикалық амалдарды орындау қиын;
Позициялық емес санау жүйесінің мысалы ретінде Римдіктерде қалыптасқан бестік санау жүйесін айтуға болады. Сандарды Рим цифрларымен жазуда осы бестік жүйе қолданылған:
I
V
X
L
C
D
M
1
5
10
50
100
500
1000
Римдік санау жүйесі позициялық емес.Сонда Рим цифрлары: I,V,X,L,C,D,M.Рим цифрларымен сандарды жазуда қосу,азайту принциптері қолданылады.Егер мәні кіші цифр мәні үлкен цифрдан кейін тұрса,онда олардың мәндері қосылады.Мысалы,7 саны VII,51 сан LI, 110 саны CX, 550 саны DL түрінде жазылады.Егер мәні кіші цифр мәні үлкен цифрдың алдында тұрса, онда үлкен мәннен кішісі азайтылады.Мысалы, 4 саны IV, 9 саны IX, 990 сан XM, т.б. Рим цифрлары қазіргі кезенде көбінесе кітап тарауларын,айларды, ғасырларды,т.б. нөмірлеу үшін қолданылады.
Әрбір позициялық жүйенің нақты анықталған цифрлар алфавиті мен негізі бар.
oo Санау жүйесінің ішіндегі тұңғыш пайда болғаны екілік санау жүйесі.Бұл жүйе бойынша қолданылатын сандар: бір және екі. Австралия және Полинезия тайпалары осы бір мен екі сандарынан үшті,төртті,бесті,алтыны құрастырған.Алтыдан артық сандарды көп немесе сан жетпес сандар деген.Америкалық ғалым Джон фон Нейман принципі бойынша ЭЕМ арифметикалық есептеулерді екілік санау жүйесінде орындайды,яғни кез-келген мәлімет 0 және 1-ге сәйкес сигналдардың 2 түрлі тізбегімен қолданылады.Мысалы:Қазіргі кездегі электрондық есептегіш машиналардың құрылысы осы екілік жүйеге негізделген.Дүниені, табиғат құбылыстарын зерттеудегі қажеттіліктен адамзат сандарды атаумен қатар, жазуға да үйренген.Екілік санның әрбір разрядын бит деп атайды. Санның цифрына бөлінетін позицияны разряд деп атайды.
oo Қазіргі кезеңдерде қолданылатын халықаралық санау жүйесі - ондық жүйе.Ондық жүйедегі кез келген разрядтың 10 бірлігі, одан жоғарғы келесі разряд бірлігін құрайды.Натурал сандар осы ондық жүйемен жазылады.Ондық жүйедегі әрбір цифрдың мәні оның жазылуындағы тұрған орнына байланысты.Сондықтан бұл санау жүйесін позициялық ондық санау жүйесі деп те атайды.Позициялық ондық санау жүйесі шығыс елдерінде IX ғасырдан бастап тарады.Адамда он саусақ бар,ал ол алғашқы құрал болғандықтан 10 саны санаудың негізі ретінде бекінді.Сонымен, ондық санның кез келген цифрының салмағын онның белгілі бір бүтін дәрежесі, ал дәреженің мәнін сәйкес цифрдың позициясы көрсетеді.
oo Ертедегі вавилондық астрономдар санау жүйесі үшін алпыстық жүйені алған, осыған байланысты уақыттың (сағаттың), бұрыштың градустық өлшемін санау тәсілі алпыстық жүйемен алынғаны белгілі.Санаудың позициялық принципке негізделген көне жүйесі алпыстық жүйе болып есептелінеді.Ол ежелгі Вавилонда бұдан шамамен 4000 жыл бұрын шықты.
oo Сегіздік санау жүйесінің негізі 8-ге тең0,1,2,3,4,5,6,7 сандары алфавиттік болып табылады.
oo Он алтылық санау жүйесі көп жағдайда мәліметтерді өрнектеу үшін және компьютерлерде жадыны адрестеу үшін қолданылады.
Екілік жүйе
Сегіздік жүйе
000
0
001
1
010
2
011
3
100
4
101
5
110
6
111
7
Ондық жүйе
Екілік жүйе
Он алтылық жүйе
0
0000
0
1
0001
1
2
0010
2
3
0011
3
4
0100
4
5
0101
5
6
0110
6
7
0111
7
8
1000
8
9
1001
9
10
1010
A
11
1011
B
12
1100
C
13
1101
D
14
1110
E
15
1111
F
Сандарды позициялық санау жүйелеріне көшіру:Сандарды ондық санау жүйесіне көшіру.Екілік,сегіздік,он алтылық санау жүйелерінде жазылған сандарды ондық жүйеге түрлендіруді орындау өте жеңіл.Бұл үшін санды жаймаланған түрде жазып,оның мәнін есептеу жеткілікті.
Сандарды екілік жүйеден ондыққа көшіру.Кез келген екілік жүйедегі санды 11,012 аламыз. Оны жаймаланған түрде жазып, есептеулер жүргіземіз:
11,012=1*21+1*20+0*2-1+1*2-2=2+1+0+ 14=3.2510
Cандарды сегіздік жүйеден ондыққа көшіру.Кез келген сегіздік санды,мысалы 17,48 аламыз.Оны жаймаланған түрде жазып,есептеулер жүргіземіз:17,48=1*8+7*80+4*81=8+7+ 48=15,510
Сандарды он алтылықтан ондыққа көшіру.Кез келген он алтылық санды, мысалы, 51С16 аламыз. Оны жаймаланған түрде жазып,есептеу жүргіземіз.
15С16=5*162+1*161+12*160=1280+16+12 =130810
Санды екілік санау жүйесінен сегіздік және он алтылық жүйелерге көшіру.Екілік санау жүйесінде берілген санды сегіздікке көшіру үшін оны оңнан солға қарай 3 цифрдан топтап бөлген соң,әрбір топты сегіздік цифрға түрлендіреміз.Егер соңгы сол жақтағы топ 3 цифрдан аз болса,оны нөлдермен сол жақтан толтыру қажет.
Екілік санау жүйесіндегі 1011112 санын сегіздік жүйеге көшіру мысалын қарастырайық:1011112--1*22+0*21+1* 20 1*22+1*21+1*20--558--578
Екілік жүйедегі бүтін санды он алтылық санау жүйесіне көшіру үшін оны оңнан солға қарай топтап,4 цифрдан бөлу қажет.Әрбір топты он алтылық цифрға түрлендіреміз.Егер соңғы сол жақ топтағы цифрлардың саны төрттен аз болса,оны нөлдермен сол жақтан толықтыру қажет.
Екілік жүйедегі 00101112 санын он алтылық жүйеге көшіру;
0010 11112--0*23+0*22+1*21+0*20 1*23+1*22+1*21+1*20--2Ғ16
Позициялық санау жүйелеріндегі арифметикалық амалдар:
Қосу.Екілік жүйеде сандарды қосу екілік жүйедегі сандарды қосу кестесіне негізделген.Екілік жүйеде қосу кестесі өте қарапайым.Тек 1+1 қосу амалын орындағанда ғана жоғары разрядқа көшіру орындалады.
0+0=0
0+1=1
1+0=1
1+1=10
Екілік жүйедегі сандарды қосуға бірнеше мысардар қарастырайық;
1001 1101 11111 1010011,111
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1010 1011 1 11001,110
10011 11000 100000 1101101,101
Ондық санау жүйесін есептеуге тексеру жүргіземіз.Ол үшін екілік санау жүйесіндегі санды ондық санау жүйесіне көшіріп,оларды қосамыз;
10012=1*23+0*22+0*21+1*20=910
10102=1*23+0*22+1*21+0*20=1010
910+1010=1910
Енді алынған нәтижені ондыққа көшіреміз;
100112=1*24+0*23+0*22+1*21+1*20=191 0
Нәтижелерді салыстыра отырып,қосудың дұрыс орындалғанына көз жеткіземіз.
Азайту.Екілік жүйеде азайту амалын орындау екілік жүйедегі сандарды азайту кестесіне негізделген.Азайту амалын орындау барысында әрдайым абсалют шамасы бойынша үлкенінен кішісі алынып,үлкен санның таңбасы қойылады.
0-0=0
10-1=1
1-0=1
1-1=0
Екілік сандарды азайтудың бірнеше мысалдарын қарастырайық;
10111001,1 110101101
- -
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
10001101,1 101011111
00101100,0 001001110
Есептеу жүйесінің құрамы:
Есептеу жүйесінің құрамын оның конфигурациясы деп атайды. Есептеу жүйесінің аппараттық және программалық кұралдары әрқайсысы өз алдына жеке қарастырылатындықтан, сәйкесінше есептеу жүйесінің аппараттық конфигурациясы мен программалық конфигурациясы да жеке жеке қарастырылады.Аппараттық жасақтамаға есептеу техникасының аппараттық конфигурациясын құрайтын құрылғылары жатады. Қазіргі заманғы компьютерлер мен есептеу кешендері блокгы-модульді құрылымнан тұрады, яғни олар нақты бір жұмыс түрін атқаруға ыңғайландырылып дайын түйіндер мен блоктардан жиыстырылатындай аппараттық конфигурациядан тұрады.Орталық процессорға қатысты алғанда құрылғылар ішкі және сыртқы болып екіге бөлінеді. Енгізу-шығару құрылғыларының көбі және ақпаратты ұзақ уакыт сақтауға арналған құрылғылар сыртқы құрылғыларға жатады.Жеке түйіндер мен блоктар арасындағы үндестік аппараттың интерфейс деп аталатын аппараттық-логикалық құрылғылардың көмегімен орындалады. ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
ФИЛОСОФИЯ ЖӘНЕ САЯСАТТАНУ ФАКУЛЬТЕТІ
Тақырыбы:
1) Есептеу жүйесі
2) ДК архитектурасы
Орындаған: Жанұзақова Ұ.Н.
Тексерген: Максутова Б. А.
Алматы, 2012 жыл
Мазмұны
1)Есептеу жүйесі. Дамуы. Тарихы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
2)Позициялық санау жүйелеріндегі арифметикалық амалдар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
3)Есептеу жүйесінің құрамы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
4) Дербес компьютердің архитектурасы ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
5)Дербес компьютердің классификациясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
А) Есептеу жүйесі. Дамуы. Тарихы.
Сан ұғымы математика ғылымындағы ең негізгі ұғымдардың бірі.Адамзат мәдениет есігін аша бастағанда математикадағы ең бірінші амал нәрселерді санау болды.Нәрселерді санаудың нәтижесінде натурал сандар шыққан.Натурал сандырдың әрқайсысын белгілеу үшін жасалған таңбалар цифрлар деп аталады.
Цифрлар: 1,2,3,4,5,6,7,8,9, және 0. Бұл цифрлар алғашқыда Үнді (Индия) елінде қолданылған, бірақ Еуропаға бұл цифрлардың арабтар әкелген.Осыдан бұл цифрлар араб цифрлары деп аталған.Осындай цифрлардан сандар құрастырылып, олар белгілі бір тәсілмен аталып таңбаланған.Сандардың аталуының және таңбалануының жалпы тәсілін санау жүйесі деп атайды.Санау жүйелері-сандарды өрнектеудің қандайда бір тәсілі және оған сәйкес сандармен әрекет жасау ережелері деп те айтады.Бұрынғы және қазіргі қолданылып жүрген барлық санау жүйелері позициялық және позициялық емес санау жүйелері болып екі үлкен топқа бөлінеді.
Санау жүйелері
Позициялық Позициялық емес
Позициялық санау жүйесінің негізі деп онда қолданылатын цифрлар санын айтады. Жүйенің негізі ретінде екі, үш, төрт, т.с.с. - кез келген натурал санды алуға болады. Демек, позициялық жүйенің сансыз көп болуы мүмкін: екілік, үштік, төрттік, т.с.с.
Негізгі q санау жүйелерінің әрқайсысында сандардың жазылуы
an-1qn-1+ an-2qn-2+ ∙∙∙ + a1q1+ a0q0+ a-1q-1+ ∙∙∙ + a-mq-m
Өрнегінің қысқартылған жазылуын білдіреді, мұнда ai - санау жүйесінің цифрлары; n мен m - сәйкес бүтін және бөлшек разрядтың саны.
Позициялық санау жүйелерінде цифрдың мәні орналасу мәніне тәуелді,ал позициялық емес санау жүйелерінде тәуелді емес.Позициялық емес санау жүйелерінің мынадай кемшіліктері бар:
1)үлкен сандарды жазу үшін әрдайым жаңа таңбалардыенгізіп отыру қажет;
2)бөлшек және теріс таңбалы сандарды өрнектеу мүмкін емес;
3)орындау алгоритмі болмағандықтан,арифметикалық амалдарды орындау қиын;
Позициялық емес санау жүйесінің мысалы ретінде Римдіктерде қалыптасқан бестік санау жүйесін айтуға болады. Сандарды Рим цифрларымен жазуда осы бестік жүйе қолданылған:
I
V
X
L
C
D
M
1
5
10
50
100
500
1000
Римдік санау жүйесі позициялық емес.Сонда Рим цифрлары: I,V,X,L,C,D,M.Рим цифрларымен сандарды жазуда қосу,азайту принциптері қолданылады.Егер мәні кіші цифр мәні үлкен цифрдан кейін тұрса,онда олардың мәндері қосылады.Мысалы,7 саны VII,51 сан LI, 110 саны CX, 550 саны DL түрінде жазылады.Егер мәні кіші цифр мәні үлкен цифрдың алдында тұрса, онда үлкен мәннен кішісі азайтылады.Мысалы, 4 саны IV, 9 саны IX, 990 сан XM, т.б. Рим цифрлары қазіргі кезенде көбінесе кітап тарауларын,айларды, ғасырларды,т.б. нөмірлеу үшін қолданылады.
Әрбір позициялық жүйенің нақты анықталған цифрлар алфавиті мен негізі бар.
oo Санау жүйесінің ішіндегі тұңғыш пайда болғаны екілік санау жүйесі.Бұл жүйе бойынша қолданылатын сандар: бір және екі. Австралия және Полинезия тайпалары осы бір мен екі сандарынан үшті,төртті,бесті,алтыны құрастырған.Алтыдан артық сандарды көп немесе сан жетпес сандар деген.Америкалық ғалым Джон фон Нейман принципі бойынша ЭЕМ арифметикалық есептеулерді екілік санау жүйесінде орындайды,яғни кез-келген мәлімет 0 және 1-ге сәйкес сигналдардың 2 түрлі тізбегімен қолданылады.Мысалы:Қазіргі кездегі электрондық есептегіш машиналардың құрылысы осы екілік жүйеге негізделген.Дүниені, табиғат құбылыстарын зерттеудегі қажеттіліктен адамзат сандарды атаумен қатар, жазуға да үйренген.Екілік санның әрбір разрядын бит деп атайды. Санның цифрына бөлінетін позицияны разряд деп атайды.
oo Қазіргі кезеңдерде қолданылатын халықаралық санау жүйесі - ондық жүйе.Ондық жүйедегі кез келген разрядтың 10 бірлігі, одан жоғарғы келесі разряд бірлігін құрайды.Натурал сандар осы ондық жүйемен жазылады.Ондық жүйедегі әрбір цифрдың мәні оның жазылуындағы тұрған орнына байланысты.Сондықтан бұл санау жүйесін позициялық ондық санау жүйесі деп те атайды.Позициялық ондық санау жүйесі шығыс елдерінде IX ғасырдан бастап тарады.Адамда он саусақ бар,ал ол алғашқы құрал болғандықтан 10 саны санаудың негізі ретінде бекінді.Сонымен, ондық санның кез келген цифрының салмағын онның белгілі бір бүтін дәрежесі, ал дәреженің мәнін сәйкес цифрдың позициясы көрсетеді.
oo Ертедегі вавилондық астрономдар санау жүйесі үшін алпыстық жүйені алған, осыған байланысты уақыттың (сағаттың), бұрыштың градустық өлшемін санау тәсілі алпыстық жүйемен алынғаны белгілі.Санаудың позициялық принципке негізделген көне жүйесі алпыстық жүйе болып есептелінеді.Ол ежелгі Вавилонда бұдан шамамен 4000 жыл бұрын шықты.
oo Сегіздік санау жүйесінің негізі 8-ге тең0,1,2,3,4,5,6,7 сандары алфавиттік болып табылады.
oo Он алтылық санау жүйесі көп жағдайда мәліметтерді өрнектеу үшін және компьютерлерде жадыны адрестеу үшін қолданылады.
Екілік жүйе
Сегіздік жүйе
000
0
001
1
010
2
011
3
100
4
101
5
110
6
111
7
Ондық жүйе
Екілік жүйе
Он алтылық жүйе
0
0000
0
1
0001
1
2
0010
2
3
0011
3
4
0100
4
5
0101
5
6
0110
6
7
0111
7
8
1000
8
9
1001
9
10
1010
A
11
1011
B
12
1100
C
13
1101
D
14
1110
E
15
1111
F
Сандарды позициялық санау жүйелеріне көшіру:Сандарды ондық санау жүйесіне көшіру.Екілік,сегіздік,он алтылық санау жүйелерінде жазылған сандарды ондық жүйеге түрлендіруді орындау өте жеңіл.Бұл үшін санды жаймаланған түрде жазып,оның мәнін есептеу жеткілікті.
Сандарды екілік жүйеден ондыққа көшіру.Кез келген екілік жүйедегі санды 11,012 аламыз. Оны жаймаланған түрде жазып, есептеулер жүргіземіз:
11,012=1*21+1*20+0*2-1+1*2-2=2+1+0+ 14=3.2510
Cандарды сегіздік жүйеден ондыққа көшіру.Кез келген сегіздік санды,мысалы 17,48 аламыз.Оны жаймаланған түрде жазып,есептеулер жүргіземіз:17,48=1*8+7*80+4*81=8+7+ 48=15,510
Сандарды он алтылықтан ондыққа көшіру.Кез келген он алтылық санды, мысалы, 51С16 аламыз. Оны жаймаланған түрде жазып,есептеу жүргіземіз.
15С16=5*162+1*161+12*160=1280+16+12 =130810
Санды екілік санау жүйесінен сегіздік және он алтылық жүйелерге көшіру.Екілік санау жүйесінде берілген санды сегіздікке көшіру үшін оны оңнан солға қарай 3 цифрдан топтап бөлген соң,әрбір топты сегіздік цифрға түрлендіреміз.Егер соңгы сол жақтағы топ 3 цифрдан аз болса,оны нөлдермен сол жақтан толтыру қажет.
Екілік санау жүйесіндегі 1011112 санын сегіздік жүйеге көшіру мысалын қарастырайық:1011112--1*22+0*21+1* 20 1*22+1*21+1*20--558--578
Екілік жүйедегі бүтін санды он алтылық санау жүйесіне көшіру үшін оны оңнан солға қарай топтап,4 цифрдан бөлу қажет.Әрбір топты он алтылық цифрға түрлендіреміз.Егер соңғы сол жақ топтағы цифрлардың саны төрттен аз болса,оны нөлдермен сол жақтан толықтыру қажет.
Екілік жүйедегі 00101112 санын он алтылық жүйеге көшіру;
0010 11112--0*23+0*22+1*21+0*20 1*23+1*22+1*21+1*20--2Ғ16
Позициялық санау жүйелеріндегі арифметикалық амалдар:
Қосу.Екілік жүйеде сандарды қосу екілік жүйедегі сандарды қосу кестесіне негізделген.Екілік жүйеде қосу кестесі өте қарапайым.Тек 1+1 қосу амалын орындағанда ғана жоғары разрядқа көшіру орындалады.
0+0=0
0+1=1
1+0=1
1+1=10
Екілік жүйедегі сандарды қосуға бірнеше мысардар қарастырайық;
1001 1101 11111 1010011,111
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1010 1011 1 11001,110
10011 11000 100000 1101101,101
Ондық санау жүйесін есептеуге тексеру жүргіземіз.Ол үшін екілік санау жүйесіндегі санды ондық санау жүйесіне көшіріп,оларды қосамыз;
10012=1*23+0*22+0*21+1*20=910
10102=1*23+0*22+1*21+0*20=1010
910+1010=1910
Енді алынған нәтижені ондыққа көшіреміз;
100112=1*24+0*23+0*22+1*21+1*20=191 0
Нәтижелерді салыстыра отырып,қосудың дұрыс орындалғанына көз жеткіземіз.
Азайту.Екілік жүйеде азайту амалын орындау екілік жүйедегі сандарды азайту кестесіне негізделген.Азайту амалын орындау барысында әрдайым абсалют шамасы бойынша үлкенінен кішісі алынып,үлкен санның таңбасы қойылады.
0-0=0
10-1=1
1-0=1
1-1=0
Екілік сандарды азайтудың бірнеше мысалдарын қарастырайық;
10111001,1 110101101
- -
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
10001101,1 101011111
00101100,0 001001110
Есептеу жүйесінің құрамы:
Есептеу жүйесінің құрамын оның конфигурациясы деп атайды. Есептеу жүйесінің аппараттық және программалық кұралдары әрқайсысы өз алдына жеке қарастырылатындықтан, сәйкесінше есептеу жүйесінің аппараттық конфигурациясы мен программалық конфигурациясы да жеке жеке қарастырылады.Аппараттық жасақтамаға есептеу техникасының аппараттық конфигурациясын құрайтын құрылғылары жатады. Қазіргі заманғы компьютерлер мен есептеу кешендері блокгы-модульді құрылымнан тұрады, яғни олар нақты бір жұмыс түрін атқаруға ыңғайландырылып дайын түйіндер мен блоктардан жиыстырылатындай аппараттық конфигурациядан тұрады.Орталық процессорға қатысты алғанда құрылғылар ішкі және сыртқы болып екіге бөлінеді. Енгізу-шығару құрылғыларының көбі және ақпаратты ұзақ уакыт сақтауға арналған құрылғылар сыртқы құрылғыларға жатады.Жеке түйіндер мен блоктар арасындағы үндестік аппараттың интерфейс деп аталатын аппараттық-логикалық құрылғылардың көмегімен орындалады. ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz