Қазақстандағы туристік өнім
Кіріспе
1. Қазақстандағы туристік өнім сипаттамасы
1.1. Жібек Жолы бойындағы мәдени туризм
1.2. Эко.хикаялы туризм
2. Туризм саласындағы халықаралық ынтымақтастығы
2.1. Халықаралық маңызы бар жобалар
2.2. Қазақстанның туристік беделін қалыптастыру
2.3. Туризмді дамытудың бағыттары
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиет
1. Қазақстандағы туристік өнім сипаттамасы
1.1. Жібек Жолы бойындағы мәдени туризм
1.2. Эко.хикаялы туризм
2. Туризм саласындағы халықаралық ынтымақтастығы
2.1. Халықаралық маңызы бар жобалар
2.2. Қазақстанның туристік беделін қалыптастыру
2.3. Туризмді дамытудың бағыттары
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиет
2005 жылғы Қазақстан Республикасында туристік қызметтен түскен табыс 30 млрд 553,4 млн теңге құрады. Салық түрінде туризмнен мемлекеттік бюджетке 6 млрд 526 млн теңге түсті.
Бүгінгі таңда туризмнің өзекті мәселелердің бірі бүкіл әлемге ашық және туристер үшін қауіпсіз Қазақстанның дамыған инфрақұрылымы мен туристік потенциалы бар мемлекет ретінде туристік беделін қалыптастыру стратегиясын құру.
Ежелгі кезеңдерден бастап біздің еліміз Ұлы Жібек жолының орталығы, Қытай мен Еуропаны байланыстыратын орталық болғанменен Қазақстан әлемде туристік бағыт ретінде аз танымал болып келді.
Берілген жұмыстың мақсаты:
1. Туризмді экономиканың жоғары табыс әкелетін сегменті ретінде көрсету.
2. Халықаралық нарық талаптарына жауап бере алатын, бәсекелестерге төтеп бере алатын сапалы туристік өнімді шығару, оны халықаралық нарыққа жылжыту жолдарын қарастыру.
3. Еліміздің туристік потенциалын жоғарылату.
Жұмыста Қазақсттаның негізгі туристік игерілетін аймақтар қарастырылады, еліміздің қазіргі туристік жағдайға талдау жасалынған.
Жұмыс міндеттері:
1. Тартымды туристік объект ретінде Қазақстан беделін қалыптастыру.
2. Туризм саласындағы халықаралық ынтымақтастықты дамыту.
3. Қоршаған ортаны қорғау жөніндегі шараларды қарастыру, турист жауапкершілігін арттыру.
Бүгінгі таңда туризмнің өзекті мәселелердің бірі бүкіл әлемге ашық және туристер үшін қауіпсіз Қазақстанның дамыған инфрақұрылымы мен туристік потенциалы бар мемлекет ретінде туристік беделін қалыптастыру стратегиясын құру.
Ежелгі кезеңдерден бастап біздің еліміз Ұлы Жібек жолының орталығы, Қытай мен Еуропаны байланыстыратын орталық болғанменен Қазақстан әлемде туристік бағыт ретінде аз танымал болып келді.
Берілген жұмыстың мақсаты:
1. Туризмді экономиканың жоғары табыс әкелетін сегменті ретінде көрсету.
2. Халықаралық нарық талаптарына жауап бере алатын, бәсекелестерге төтеп бере алатын сапалы туристік өнімді шығару, оны халықаралық нарыққа жылжыту жолдарын қарастыру.
3. Еліміздің туристік потенциалын жоғарылату.
Жұмыста Қазақсттаның негізгі туристік игерілетін аймақтар қарастырылады, еліміздің қазіргі туристік жағдайға талдау жасалынған.
Жұмыс міндеттері:
1. Тартымды туристік объект ретінде Қазақстан беделін қалыптастыру.
2. Туризм саласындағы халықаралық ынтымақтастықты дамыту.
3. Қоршаған ортаны қорғау жөніндегі шараларды қарастыру, турист жауапкершілігін арттыру.
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті
География факултеті
Туризм кафедрасы
Қазақстан туристік өнімі
Алматы, 2008 ж.
ЖОСПАР
Кіріспе
1. Қазақстандағы туристік өнім сипаттамасы
0.1. Жібек Жолы бойындағы мәдени туризм
0.2. Эко-хикаялы туризм
1. Туризм саласындағы халықаралық ынтымақтастығы
1.1. Халықаралық маңызы бар жобалар
1.2. Қазақстанның туристік беделін қалыптастыру
1.3. Туризмді дамытудың бағыттары
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиет
Кіріспе
2005 жылғы Қазақстан Республикасында туристік қызметтен түскен табыс 30 млрд 553,4 млн теңге құрады. Салық түрінде туризмнен мемлекеттік бюджетке 6 млрд 526 млн теңге түсті.
Бүгінгі таңда туризмнің өзекті мәселелердің бірі бүкіл әлемге ашық және туристер үшін қауіпсіз Қазақстанның дамыған инфрақұрылымы мен туристік потенциалы бар мемлекет ретінде туристік беделін қалыптастыру стратегиясын құру.
Ежелгі кезеңдерден бастап біздің еліміз Ұлы Жібек жолының орталығы, Қытай мен Еуропаны байланыстыратын орталық болғанменен Қазақстан әлемде туристік бағыт ретінде аз танымал болып келді.
Берілген жұмыстың мақсаты:
1. Туризмді экономиканың жоғары табыс әкелетін сегменті ретінде көрсету.
2. Халықаралық нарық талаптарына жауап бере алатын, бәсекелестерге төтеп бере алатын сапалы туристік өнімді шығару, оны халықаралық нарыққа жылжыту жолдарын қарастыру.
3. Еліміздің туристік потенциалын жоғарылату.
Жұмыста Қазақсттаның негізгі туристік игерілетін аймақтар қарастырылады, еліміздің қазіргі туристік жағдайға талдау жасалынған.
Жұмыс міндеттері:
1. Тартымды туристік объект ретінде Қазақстан беделін қалыптастыру.
2. Туризм саласындағы халықаралық ынтымақтастықты дамыту.
3. Қоршаған ортаны қорғау жөніндегі шараларды қарастыру, турист жауапкершілігін арттыру.
1.Қазақстандағы туристік өнім сипаттамасы.
Туризм экономиканың ең нәзік сегменті бола отырып, нарықтың ұсыныс пен сұраныс талаптарына жауап беру қажет. Бұл ретте халықаралық туризмді (көпмиллиарды айналымы бар үлкен механизм) және Қазақстан азаматтарына арналған ішкі туризмді атап кетуге болады. Қазақстан қатаң бәсекеге жауап бере алатын өзіне ғана тән уникалды және халық қажет ететін туристік өнімді құрастыру қажет.
ДТҰ нұсқауымен ҚР туризм және спорт агенттілігінің жасаған анализі бойынша қазақстандық туристік өнімінің екі негізгі компоненті бөлінген: Жібек жолының бойындағы мәдени туризм (қажылық және дәстүрлі) және осы берілген туризм түрімен тығыз байланысты эко-хикаялы туризм (сафари, рафтинг, орнитология, треккинг, альпинизм, аңшылық, балық аулау). Осыған орай эко-хикаялы туризм қажеттіліктеріне жауап беретін ресурстары бар аймақтар анықталған: Алматы, Жамбыл, Оңтүстік Қазақстан, Шығыс Қазақстан, Ақмола облыстары. Сонымен қатар осы аймақтар арқылы Жібек жолының маршруты да өтеді. Көрсетілген мәлімет бойынша туристік игерілуге жатқызылатын аймақтар:
1.Іле Алатауы (Алматы қаласы, Түрген елді-мекені, Есік, Талғар, Қаскелен, Ұзынағаш. Қапшағай);
2.Солтүстік Тянь-Шань (Кеген, Нарынкөл, Жалаңаш, Шыңжа, Көлжат);
3. Жаркент-Талдығорған аймағы (Жаркент, Көктал, Басшы, Текелі, Талдықорған, Жаркент-Арасан курорты);
4. Балхаш (Балхаш көлі, Балхаш маңы);
5. Солтүстік Жоңғар (Дружба, Алакөл аймағы, Лепсинск, Лепсі аймағы, Жарқұлақ, Көктума, Сарқанд, Арасан-Қапал курорты);
6. Түркістан (Түркістан қаласы, Тұрбат, Отырар, Шәуілдір, Баба-ата, Кентау, Шаян);
7. Жамбыл (Тараз, Меркі, Мойынқұм);
8. Сайрам-Шымкент (Шымкент қаласы, Сайрам, Арыс, Шардара, Сары-ағаш, Ленгер, Ванновка);
9. Жоғары Бұхтырма (Қатон-Қарағай, Берел, Рахман кілттері, Марқакөл аймағы);
10. Маңғыстау аймағы (Фетисово елді-мекені, Ақтау қаласы, Ералиев-Құрық аймағы).
Сондай-ақ туризмді ұйымдастыру үшін жоғары деңгейде аттрактивтілігі бар ұлттық мемлекеттік табиғат саябақтары бар.
Қазақстанның іскерлік туризм сегментінде де болашағы бар. Бұл - ең алдымен Алматы, Астана және Атырау қалалары. Осы орталықтар инфрақұрылымы халықаралық стандарттарға сай келеді. Алматы қаласы еліміз үшін стратегиялық қақпасы болып табылады. Әртүрлі жиындар өткізуге арналған құралдарынан басқа көңіл көтеру кешендері де бар. Сонымен қатар қала сыртында табиғи рекреациялық ресурстары да бар. Астана қаласы да осындай стратегиялық аймақ.
Туризм агенттігінің мамандарының пікірінше, қазақстандық туристік өнімінің ерекшелігін құрайтын маусымдылығы, бұл туризмнің маусымына тәуелсіз болатын альтенативті жолдарын іздеуді қажет етеді. Туризм инфрақұрылымына бірқатар талаптар қойылады. Бұлар, туристік маршрут бойында орналасқан, клиенттік 2-3 күн тұрақталуына ұйғарылған, қарапайым, орташа орналастыру құралдары (шамамен 25-100 орын, уақытша және стационарлы).
Басқа әлем елдер тәжірибелерінде, ішкі туристік өнім елге жалпы табыстың 30-50% әкеледі. ҚР келешегі үлкен. Бірақ, біздің ішкі туризм ұйымдастырылмаған және стихиялы сипатта. Тек қана көп емес курортта, санаторий мен туристік базалар іс-әрекеттері дұрыс ұйымдастырылған.
Қазақстан туристік Ассоциация директоры Рашида Шайкенованың айтуы бойынша, қазіргі туризм жағдайын 10 жыл бұрынғы туризм жағдайымен салыстыратын болсақ, ішкі туризмнің жаңғырғанын көре аламыз. Шетел туристерін тіркеу шараларын қатаңдыру Қазақстан Республикасының туризмнің құлдырауына әкеп соқтырды. Ондай жағдайда тап болмас үшін қазақстандық туризм индустриясының жаңа экономикалық жағдайға жедел икемдеу керек. Қазақстан Республикасының Үкіметінің қаулысы бойынша жұмысты белсенді ете түсу керек. Бұл қаулылар келесі: туристік салаларды дамытудың бірінші кезектегі шаралары туралы және Қазақстанның туристік беделін қалыптастыру бойынша кешенді шаралар туралы. Туризмнің дамуына Қазақстанның табиғи, тарихи-мәдени ресустары бар. Бірақ, инфрақұрылымы дамымаған.
Қазіргі таңда туризм даму мақсаты сапасы, халықаралық туристік рынок жағдайында өндіруге, сатуға және бәскелестікке төтеп беретін өнім өндіруге және сатуға қабілетті рентабельді туризм индустриясын құру жолымен туризмді экономикалық табысы жоғары салаға айналдыру.
Мемлекеттік басқару органдары шағын бизнес кәсіпорындарына, оның ішінде әлеуметтік туризм саласындағы қызметті жүзеге асыратын кәсіпорындарға қолдау көрсету тәжірибесін жалғасады. Әлеуметтік туризмге қатысты қайырымдылық, жебеушілік және демеушілік көтермеленуі тиіс. Әлеуметтік туризмді, оның ішінде өлкетану, спорттық, жеке, емдеу-сауықтыру, мәдени-танымдық, экологиялық туризмді, отбасылық туризмді, қарттарға және мүгедектерге арналған туризмді, жастар мен балалар туризмін дамытудың тәрбиелік және патриоттық маңызы үлкен.
Қазақстан территориясы негізгі бес аймаққа бөлінеді: Солтүстік Қазақстан, Оңтүстік Қазақстан, Шығыс Қазақстан, Батыс Қазақстан және Орталық Қазақстан. Әр аймақтың өзіне тән ерекшелігі бар. Табиғи жағынан қолайсыз аймақтың тарихи-мәдени ресурстары көп, ал тарихи - мәдени ресурстары жоқ аймақтың табиғи жағдайы өте жақсы аймақтары бар.
Солтүстік Қазақстанға Солтүстік Қазақстан, Ақмола, Қостанай және Павлодар облыстары кіреді. Аудан Қазақстанның солтүстігінде Есіл, Тобыл, Обаған өзендерінің бассейнінде орналасқан. Батыстан шығысқа қарай аудан 1300 км, ал, солтүстіктен оңтүстікке қарай 900 км созылған. Маңызды өзендері - Ертіс пен оның екі саласы: Есіл және Тобыл. Ірі өзендері: Құсмұрын, Сары Қопа (Қостанай облысы), Тенгіз, Қорғалжын (Ақмола облысы), Шағала, Шортан, Борабай (Солтүстік Қазақстан облысы). Кейбір көлдер өзінің емдік минералды тұздарымен және саздарымен танымал (Павлодар облысындағы Моялды көлі, Солтүстік Қазақстандағы Майбалық көлі). Климаты шұғыл қоңыржай, бірақ еліміздың басқа аймақтанан жұмсақ қысымен және салқын жазымен еркешеленеді. Көкшетаудың қайталанбас ландшафтысы, Баянауылдың экзотикалық жартастары, Қорғалжын қорығының бай фаунасы мен флорасы келген туристерге өз-өзін табиғаттың бір бөлшегі ретінде сезінуге мүмкіндік береді. Бұл аймақ өзінің табиғатымен ерекшелінді. Мұнда 20 табиғат ескерткіштері белгілі. Аймақ құстардың халықаралық миграция аймағы болып табылады. Халықаралық маңызы бар аймақ қатарына жатқызылады.
Оңтүстік Қазақстанға Алматы, Жамбыл, Оңтүстік Қазақстан және Қызылорда облыстары кіреді. Аудан батысында Арал теңізін және шығысында Жоңғар қақпалары, солтүстігінде Балхаш көлі мен оңтүстігінде Қызылқұмдарының бір бөлігін алады. Батыстан шығысына қарай шамамен 2000 км, ал солтүстіктен оңтүстікке қарай 700 км созылған. Бас өзендері Сырдария, Шы, Іле, Қараталу, Ақсу, Лепсі. Ірі көлдері: Балхаш, Алакөл, Сасықкөл. Алматы облысы Ұлыбританиядан үлкендеу. Бұл аймақ рельефтің алуан түрлі болуымен сипатталады. Бұл жерге келген туристер барлық ландшафты мен климаттық зоналарда бола алады: құмды шөлдерден мен далалардан мәңгі қарлар мен биік шыңдар бар. Шөл және шөлейт аймақтарда уникалды жануарлар дүниесі қызықтырады. Алматы облысында Шарын шатқалы, Іле жағалауындағы петроглифтер, Үлкен Алматы мен Көлсайдың көлдері, Шыңтүрген шыршалары тамашалауға болады.
Батыс Қазақстанға Батыс Қазақстан, Маңғыстау, Атырау, Ақтөбе облыстары кіреді. Аймақ батыстан шығысқа қарай 1300 км, солтүстіктен оңтүстікке қарай 1200 км созылған. Маңызды өзендері: Орал, Ембі. Ірі көлдері Индер, Аралсор, Қамыс-Самар көлдері.
Маңғыстаудың бүкіл территрориясы бойымен 2000 жыл бойы Ұлы Жібек жолы өткен. Бұл жол енді қызықты туристік маршрут.
Жайық өзенінің төменгі ағысында орналасқан. Атырау қаласынан 50 км жерде орналасқан XVIII ғ қала қалдықтары зерттеле бастады. XIII ғ - Жошы ұлысының әкімшілігі орталығы болатын Географиялық жағынан ыңғайлы орналасқан. Сол себепті Азиядан Еуропаға бағытталған трансконтинентальды керуен жолдары қаланың гүлденуіне ықпал еткен.
Мұнда жер асты құрылыстар орналасқан: Бекет ата, Шопан ата, Шақпақ ата, Сұлтан - эпе, 8 некрополь, олардың ішінде Қарағашты әулие бар. Бекет ата жер асты мешіті - өзінің маңыздылығы бойынша Қожа Ахмет Яссауи кесенесі мен Мұхамед пайғамбар мазарымен теңестірілген. Бұл жер асты мешіт. Мешітке жету үшін алғашқы 150 км асфальтталған жолмен өтіп, әрі қарай дала жолымен өтеді. Бекет ата мешітіне барар жолда Шопан ата мешіті орналасқан. Бірнеше ғасырлар бойы кешен қажылық ету орталығы болған. Жер асты мешітке жеткен соң Бекет ата киелі жерге өтіп, құрбандық шалынады. Бұл жерде түнеп, келесі күні жартастар арасымен өтіп, мешіттің өзіне келу. Бұл мешітте Бекет ата өзінің шәкірттерімен қажылық еткен.
Шеркалу қамалды қаласы - VIII-IX ғғ арабтарға белгілі болды. Ерекшелігі тау ішіне салынған қала. Тарихта қала-арыстан атымен белгілі. Себебі, арыстандай қорғалған, жауларды өткізбеген қала болатын.
Шақпақ ата жер асты мешіті - Алтықанатты киіз үйден сәл үлкендеу тау ішінде, жер асты мешіті. Мешіт қабырғалары ракушечниктен жасалған. Бұл тас мешітте сопы Шақпақ ата өзінің шәкірттерімен жау шапқыншылықтары кезінде тығылған.
Оғланды шатқалы - Осыдан 800 жыл бұрын қожа Ахмет Яссауи шәкірті Шопан ата ұстаздың таяғын тауып, таяқпен жерден мешіт қазып шыққан. Мешіт жер асты. Кіре берісінде Ахмет Иссауи таяғынан өсіп шыққан ағаш бүгінгі күнге дейін бізді қуантуда
Аймақ территориясына Шығыс Қазақстан облысы кіреді. Бұл аймақ Қытай, Монғолия, Ресей шекараларында орналасқан. Территорияның басым бөлігін Рудный тау жүйелері, Оңтүстік Алтай, Қалбы, Сауыр Тарбағатай алады. Таулар биіктігі 800 - 1500 м, Алтайдың қиыр шығысында 3000-4000 м дейін жетеді ( Белуха шыңы, 4506 м).
Маңызды өзендері Бұқтырма, Қатын. Ірі көлдері: Марқакөл, Зайсан, Алакөл, Маралды, Рахмановск.
Орталық Қазақстан Қазақстанның жүрегі. Ауданы 398,8 тысяч мың км2. Бұл аймақ табиғат байлықтарының қазынасы. Орталық Қазақстанда әлемнің ең ірі және уникалды көлдерінің бірі Балхаш, Қарқаралы тау-орман оазисі және Қазақстанның тарихи орталығы Ұлытау таулары орналасқан. Ұлытау таулары өзінің археологиялық және этнографиялық объекттермен белгілі. Орталық Қазақстан ғасырлар тоғысқан жер. Ұлы-Жібек жолының сол тармағы осы өлке арқылы өткен.
Ұшаң-теңіз Орталық Қазақстан даласы ежелден бастап осында тұрған тайпалар мен халықтардың мәдени - экономикалық өмірлеріне әсер еткен көптеген тарихи оқиғалар сахнасы, күәгері болып келді. Бұл, біздің заманымызға дейін сақталған ескерткіштерде көрініс тапқан.
Аймақ тарихи орталық Ұлытау тауларымен, рекреация ауданы Қарқаралы тауымен белгілі.
1992 жылы тәуелсіз Қазақстанда өткізілген ең алғашқы қазақтардың халықаралық құрылтайы әлемнің жан-жағынан қазақ ұлтының ең көрнекі өкілдерін жинады. өзінің тамарын сезініп, ата-бабалар рухына бас ию үшін келген жерлері - Ұлытау еді.
Ғалымдардың айтуы бойынша Ұлытау аймағында халық сәулет өнерінің ескерткіштері үлкен мөлшерде шоғырланған. Бұған тарихи оқиғалар, бұл орындардың оңтүстік аймақтардан солтүстікке апарған керуен жолдарына жақын орналасуы ықпал болған.
Ерте феодалдық кезеңде мұнда мазарлар құрылыстар түріндегі материалдық мәдениет орын алған.
Осы келтірілген бес аймақтың ерекшеліктерің ескере отырып отандық туризмді дамытуға болады.
1. Жібек Жолы бойындағы мәдени туризм.
Қазіргі кезеңде Жібек жолы қайта жаңғырып, түрлене түсуде. Ұлы Жібек жолы өз кезінде Қытай мен Орта Азияны Каспий жағалауы, Жерорта теңізі мен Батыс Еуропаны жалға, Жерорта теңізі мен Батыс Еуропаны жалғаған халықаралық дипломатиялық жол болып есептелген. Солтүстік немесе Далалық деп аталын бөлігі қазіргі Қазақстан аумағы арқылы өтіп, VI-VII ғғ халықаралық байланыстың негізгі қан тамырына айналғаны тарихтан белгілі. Осы Жібек жолының халықаралық және әлеуметтік экономикалық мәнін жете түсініп ЮНЕСКО және Дүниежүзілік туристік ұйым бірлесе отырып Ұлы Жібек жолын жаңғырту мен қалпына келтіру проблемалары атты бағдарлама жасаған. Жобаның бас мақсаты Қазақстан аумағындағы Жібек жолының тармағының қоғамдық, әлеуметтік-экономикалық және халықаралық маңызын жаңғырту болып табылады.
Қойылған міндеттерді орындалуы жол бойындағы археологиялық, архитектуралық, қалалық құрылыстар мен объекттерді зерттеу, тарихи-мәдени мұра туралы мәлімет базасын құру, консервация, музеефикация мен Ұлы Жібек жолының даму басты дәурлерін немесе элементтерін жаңғырту арқылы іске асады.
Жібек жолы жобасын іске асыру мақсатында 2002 жылы Қазақстан Жібек жолы бойынша Бұхара қаласында өткізілген төртінші семинарға қатысты, 2005 жылы берілген жобаны іске асыру мәселесі бойынша Ташкент пен Самарқанда қалаларында (Өзбекстан) отырыстар өткізілді.
Қазіргі таңда бар құрылыстар мен дәстүрлі тұрақтар базасының негізінде туризм инфрақұрылымын құрастырылуда: қызмет көрсету мен сауда мекемелері, қажылық және туристік кешендер, дәстүрлі қолданбалы өнер орталықтары, этнографиялық мұражай мен театрлар, тарихи-діни, рәсімді-мәдени орталықтарын мен басқа да туристік объекттерін салған дұрыс.
Қазақстандық Жібек жолының маңызды туристік-рекреациялық ресурстары Жетісуда, әсіресе Тараз, Түркістан, Алматыда шоғырланған.
Түркістан - бұл Қазақ хандығының алғашқы астанасы ғана емес, сондай-ақ мұсылман қауымының Екінші Меккесі ретінде танымал. Бұндай атақты XIV ғасырда Әмір Темір бұйрығымен Шэйх Ахмеда Яссауи жерленген орында зәулім кесене тұрғызылғаннан кейін алды. Кейін бұл территорияда Тәуке, Тәуекел, Жәңгір, Абылай хандарының кесенелері тұрғызылады. Мұның бәрі тарихи-мәдени мұраны жаңғыртып, Түркістан туристік инфрақұрылыман дамуына жағдай жасап, Қазақстанның қажылық орталығына айналуына ықпалын тигізеді.
Тараз Қазақсттаның ең ежелгі сауда-әкімшілік орталығы. Сондай-ақ Жібек жолының маңызды объекттері Құлан, Талхиз, Жаркент, Исфиджаб, Сауран, Тұрбат, Мерке болып табылады.
Қазақстан тарихында Отырар оазисінің маңызы зор. Бұл көшпелі және отырықшы мәдениеттерінің байланыс зонасы. Оазис Арыс және Сырдария өзендерінің қосылу аумағында орналасқан. Ауданы 200 шаршы шақырым. Орталығы Отырар төбе қалашығы, орта ғасырлардағы Отырар қаласы, болып табылады. Оазис археологиялық ескерткіштер: қалашықтар, некропольдер, ирригациялық жүйелер шоғырланған орны. Ең ірі қалашықтары Отырар төбе, Құйрық төбе, Алтын төббе, Мардан Құйық, Көк Мардан. 1971 жылдан бері мұнда ірі кешенді археологиялық жұмыстар жүргізілуде. Архзеологиялық қазбалар Қаңлы хандығының мәдениеті туралы, Қазақстанның урбендалу процессі мен үрдісі жөнінде үлкен материал берді.
Отырар қалашығы біздің заманымыздың алғашқы жылдары мен 18 ғасырлар аралығына жатқызылады, бұл орта ғасырлардағы Қазақстан қалалары туралы тарихи және географиялық деректерде кездесетін Отырар қаласының қалдықтары. Қала цитаделі мен шахристаны жоспарда биіктігі 18 метр ал ауданы 20 гектар боылп табылатын бес бұрышты төбе ретінде көрсетілген. Периметр бойынша төбе мұнаралары бар дуалдармен қоршалған. Дуалдардан ор көрініп тұр, қалаға кіретін үш кіріс есігі болған.
Отырар - ерте орта ғасырда Қазақстанда пайда болған ірі қалалардың бірі. Отырар қаласының екінші аты - Фараб. Отырар Арал бойындағы көшпелі тайпалармен сауда жасайтын орталық, Иран мен Орта Азиядан Сібірге, Монғолияға және Қытайға қатынайтын сауда жолындағы маңызды қала болды. Монғол шапқыншылығы салдарынан Отырар қиратылып, қала тұрғындары қырғынға ұшырады, тірі қалғандары Монғолияға айдап әкетілді. Бірақ, 1219 жылғы апаттан кейін Отырар қайта жанданды Отырарда дүниежүзілік сауда бұрынғысынша делдалдық роль атқарды. Ақ Орда хандары мұнда медреселер, ханакалар, мешіттер, мавзолейлер салған. Отырарда археологиялық қазба жұмыстары әлі де жүріп жатыр. Зерттеу қорытындылары Қазақстанның орта ғасырларға жататын қалалары өмірінен толық мәлімет беруге тиіс.
1998 ж 27 ақпанда Қазақстан Республикасының Президенті Жарлығымен Жібек жолының тарихи орталықтарын жаңғырту, түрік тілдес мемлекеттер мәдени мұраларын сақтау және сабақтастықпен дамыту, туризм инфрақұрылымын құру туралы Қазақстан Республикасының бағдарламасы бекітілді. Осы бағдарламаны жүзеге асыру үшін Жібек жолы - Қазақстан ұлттық компаниясы құрылды.
Азия аймағындағы ең жақсы туристік фирма ретінде Жібек жолы - Қазақстан ұлттық компаниясы Мадридтегі 27 - ші халықаралық сыйлығы Алтын өгізге ие болды.
Жібек жолы - Қазақстан ұлттық компаниясы инвистиция тарту бойынша айтарлықтай жұмыс жүргізеді. Дүниежүзілік банкпен Қазақстанның тарихи мәдени мұраларын және ескерткіштерін қалпына келтіру жобасын дайындау және іс жүзінде асыру туралы келісімге қол жеткізді. Банк басшысы жобаның алдын-ала зерттеулерін жүргізу және технологиялық - экономикалық дайындау үшін 440 мың АҚШ доллар көлемінде грант беруге дайын. Қазақстан Республикасының №772 қаулысымен бекітілген жоба мемлекеттік инвистиция жобасына енді. Қордай-Успеновка автокөлік жолының құрылысы бойынша Ислам даму банкімен 250 мың АҚШ доллар келісім жасалыпты.
1.2. Эко-хикаялы туризм
Жаппай экологизациялау мәселесі қазіргі қоғамның барлық жақтарын қамтыды. Экологиялық аспектілер көптеген ғылымдармен қарастырылады: биологиядағы- классикалық экология, медицинада - адам экологиясы, техникалық ғылымдарда - инженерлі экология, т.б. Экология мәселесі туризмді де қамтыды.
Қазіргі таңда елімездің экотуризмнің дамуына үш проект территория белгіленді:
Алакөл-Сасықкөл және Теңгіз-Қорғалжын жүйелерінің туристік потенциалы жоғарғы деңгейдегі эстетикалық тартымдылығымен сипатталады. Бұл проект территорияларында Қорғалжын және Алакөл қорықтары орналасқан. Қорықтар туристерді тартады. Жобаланып жатқан Ақжайық биосфералық резерваты да экотуризмнің дамуына әсер етеді. Белгіленген территорияларда мәдени мұра объекттері, археологиялық, тарихи объекттер мен ескерткіштер, мемориалдар орналасқан.
Экологиялық туризм қоршаған ортаны қорғау мен сақтауға үлесін ерекше қорғалатын табиғат территорияларды қолдау арқылы тигізеді. Тәжірибе көрсеткендей экологиялық туризмнің тиімділігі жергілікті деңгейде ЕҚТТ-ы қолдауды жүзеге асырылуынан байқалады. ЕҚТТ танымдық жағынан көркем, сұлу, қызықтыратын табиғи жерлерде орналасқан және жергілікті тұрғындарының табиғи резерваттарына тұру шаруашылық тірлікпен айналасуы қалыптасқан. Ерекше қорғалатын табиғат территорияларының (ЕҚТТ) әкімшілігі экологиялық туризмді дамытудың ең белсенді құрылымы:
- біріншіден, ЕҚТТ-да экологиялық туризмнің дамуы - бұл үйреншіксіз бизнес және максималды табыс алу басты міндеті болып табылмайды;
- екіншіден, эколого-ағарту мен экотуристік жұмыстарының өзара сабақтасуы ЕҚТТ-ң табиғатты қорғау деген міндетін ілгері қарай дамытады;
- үшіншіден, ЕҚТТ-ң ұйымдастырушылық құрылымында ғылыми бөлімдер қызмет атқарады. Бөлімдер функциялары экотуризм дамуымен тығыз байланысты және олар табиғатты қорғаудың ғылыми дәйектемесін құруға мүмкіндік береді.
Қорықтар - табиғат ландшафтысы немесе кез-келген шаруашылықтан қолданудан алынған сирек кездесетін құнды жануарлар мекені. Біздің елімізде бұлар табиғат құбылыстарын бақылайтын, жабайы табиғаттағы қатынастарды анықтайтын, табиғат ресурстарын дұрыс пайдалануды басқаратын ғылыми - зерттеу мекемелері болып табылады. Мұндағы ғылыми зерттеуде кең қолданылатын әдіс - қорғалатын аймақты осыған ұқсас көрші жатқан, қандай да болмасын шаруашылық іс-әрекеті жүргізілген аймақпен салыстыру. Жүргізілетін жұмыстарда табиғатты қорғауды насихаттау мен популяризациялау маңызды орын алады. Қорықтарда табиғат құбылыстары адамның іс-әрекетінің ықпалынсыз өтеді: мұнда табиғаттың кез - келген ресурсатрын пайдалануға, табиғаттың бүтіндігіне зиян клтіретін биотехникалық шаралар өткізуге тыйым салынған, мекен етеін жануарлар мен өсетін өсімдіктер ... жалғасы
География факултеті
Туризм кафедрасы
Қазақстан туристік өнімі
Алматы, 2008 ж.
ЖОСПАР
Кіріспе
1. Қазақстандағы туристік өнім сипаттамасы
0.1. Жібек Жолы бойындағы мәдени туризм
0.2. Эко-хикаялы туризм
1. Туризм саласындағы халықаралық ынтымақтастығы
1.1. Халықаралық маңызы бар жобалар
1.2. Қазақстанның туристік беделін қалыптастыру
1.3. Туризмді дамытудың бағыттары
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиет
Кіріспе
2005 жылғы Қазақстан Республикасында туристік қызметтен түскен табыс 30 млрд 553,4 млн теңге құрады. Салық түрінде туризмнен мемлекеттік бюджетке 6 млрд 526 млн теңге түсті.
Бүгінгі таңда туризмнің өзекті мәселелердің бірі бүкіл әлемге ашық және туристер үшін қауіпсіз Қазақстанның дамыған инфрақұрылымы мен туристік потенциалы бар мемлекет ретінде туристік беделін қалыптастыру стратегиясын құру.
Ежелгі кезеңдерден бастап біздің еліміз Ұлы Жібек жолының орталығы, Қытай мен Еуропаны байланыстыратын орталық болғанменен Қазақстан әлемде туристік бағыт ретінде аз танымал болып келді.
Берілген жұмыстың мақсаты:
1. Туризмді экономиканың жоғары табыс әкелетін сегменті ретінде көрсету.
2. Халықаралық нарық талаптарына жауап бере алатын, бәсекелестерге төтеп бере алатын сапалы туристік өнімді шығару, оны халықаралық нарыққа жылжыту жолдарын қарастыру.
3. Еліміздің туристік потенциалын жоғарылату.
Жұмыста Қазақсттаның негізгі туристік игерілетін аймақтар қарастырылады, еліміздің қазіргі туристік жағдайға талдау жасалынған.
Жұмыс міндеттері:
1. Тартымды туристік объект ретінде Қазақстан беделін қалыптастыру.
2. Туризм саласындағы халықаралық ынтымақтастықты дамыту.
3. Қоршаған ортаны қорғау жөніндегі шараларды қарастыру, турист жауапкершілігін арттыру.
1.Қазақстандағы туристік өнім сипаттамасы.
Туризм экономиканың ең нәзік сегменті бола отырып, нарықтың ұсыныс пен сұраныс талаптарына жауап беру қажет. Бұл ретте халықаралық туризмді (көпмиллиарды айналымы бар үлкен механизм) және Қазақстан азаматтарына арналған ішкі туризмді атап кетуге болады. Қазақстан қатаң бәсекеге жауап бере алатын өзіне ғана тән уникалды және халық қажет ететін туристік өнімді құрастыру қажет.
ДТҰ нұсқауымен ҚР туризм және спорт агенттілігінің жасаған анализі бойынша қазақстандық туристік өнімінің екі негізгі компоненті бөлінген: Жібек жолының бойындағы мәдени туризм (қажылық және дәстүрлі) және осы берілген туризм түрімен тығыз байланысты эко-хикаялы туризм (сафари, рафтинг, орнитология, треккинг, альпинизм, аңшылық, балық аулау). Осыған орай эко-хикаялы туризм қажеттіліктеріне жауап беретін ресурстары бар аймақтар анықталған: Алматы, Жамбыл, Оңтүстік Қазақстан, Шығыс Қазақстан, Ақмола облыстары. Сонымен қатар осы аймақтар арқылы Жібек жолының маршруты да өтеді. Көрсетілген мәлімет бойынша туристік игерілуге жатқызылатын аймақтар:
1.Іле Алатауы (Алматы қаласы, Түрген елді-мекені, Есік, Талғар, Қаскелен, Ұзынағаш. Қапшағай);
2.Солтүстік Тянь-Шань (Кеген, Нарынкөл, Жалаңаш, Шыңжа, Көлжат);
3. Жаркент-Талдығорған аймағы (Жаркент, Көктал, Басшы, Текелі, Талдықорған, Жаркент-Арасан курорты);
4. Балхаш (Балхаш көлі, Балхаш маңы);
5. Солтүстік Жоңғар (Дружба, Алакөл аймағы, Лепсинск, Лепсі аймағы, Жарқұлақ, Көктума, Сарқанд, Арасан-Қапал курорты);
6. Түркістан (Түркістан қаласы, Тұрбат, Отырар, Шәуілдір, Баба-ата, Кентау, Шаян);
7. Жамбыл (Тараз, Меркі, Мойынқұм);
8. Сайрам-Шымкент (Шымкент қаласы, Сайрам, Арыс, Шардара, Сары-ағаш, Ленгер, Ванновка);
9. Жоғары Бұхтырма (Қатон-Қарағай, Берел, Рахман кілттері, Марқакөл аймағы);
10. Маңғыстау аймағы (Фетисово елді-мекені, Ақтау қаласы, Ералиев-Құрық аймағы).
Сондай-ақ туризмді ұйымдастыру үшін жоғары деңгейде аттрактивтілігі бар ұлттық мемлекеттік табиғат саябақтары бар.
Қазақстанның іскерлік туризм сегментінде де болашағы бар. Бұл - ең алдымен Алматы, Астана және Атырау қалалары. Осы орталықтар инфрақұрылымы халықаралық стандарттарға сай келеді. Алматы қаласы еліміз үшін стратегиялық қақпасы болып табылады. Әртүрлі жиындар өткізуге арналған құралдарынан басқа көңіл көтеру кешендері де бар. Сонымен қатар қала сыртында табиғи рекреациялық ресурстары да бар. Астана қаласы да осындай стратегиялық аймақ.
Туризм агенттігінің мамандарының пікірінше, қазақстандық туристік өнімінің ерекшелігін құрайтын маусымдылығы, бұл туризмнің маусымына тәуелсіз болатын альтенативті жолдарын іздеуді қажет етеді. Туризм инфрақұрылымына бірқатар талаптар қойылады. Бұлар, туристік маршрут бойында орналасқан, клиенттік 2-3 күн тұрақталуына ұйғарылған, қарапайым, орташа орналастыру құралдары (шамамен 25-100 орын, уақытша және стационарлы).
Басқа әлем елдер тәжірибелерінде, ішкі туристік өнім елге жалпы табыстың 30-50% әкеледі. ҚР келешегі үлкен. Бірақ, біздің ішкі туризм ұйымдастырылмаған және стихиялы сипатта. Тек қана көп емес курортта, санаторий мен туристік базалар іс-әрекеттері дұрыс ұйымдастырылған.
Қазақстан туристік Ассоциация директоры Рашида Шайкенованың айтуы бойынша, қазіргі туризм жағдайын 10 жыл бұрынғы туризм жағдайымен салыстыратын болсақ, ішкі туризмнің жаңғырғанын көре аламыз. Шетел туристерін тіркеу шараларын қатаңдыру Қазақстан Республикасының туризмнің құлдырауына әкеп соқтырды. Ондай жағдайда тап болмас үшін қазақстандық туризм индустриясының жаңа экономикалық жағдайға жедел икемдеу керек. Қазақстан Республикасының Үкіметінің қаулысы бойынша жұмысты белсенді ете түсу керек. Бұл қаулылар келесі: туристік салаларды дамытудың бірінші кезектегі шаралары туралы және Қазақстанның туристік беделін қалыптастыру бойынша кешенді шаралар туралы. Туризмнің дамуына Қазақстанның табиғи, тарихи-мәдени ресустары бар. Бірақ, инфрақұрылымы дамымаған.
Қазіргі таңда туризм даму мақсаты сапасы, халықаралық туристік рынок жағдайында өндіруге, сатуға және бәскелестікке төтеп беретін өнім өндіруге және сатуға қабілетті рентабельді туризм индустриясын құру жолымен туризмді экономикалық табысы жоғары салаға айналдыру.
Мемлекеттік басқару органдары шағын бизнес кәсіпорындарына, оның ішінде әлеуметтік туризм саласындағы қызметті жүзеге асыратын кәсіпорындарға қолдау көрсету тәжірибесін жалғасады. Әлеуметтік туризмге қатысты қайырымдылық, жебеушілік және демеушілік көтермеленуі тиіс. Әлеуметтік туризмді, оның ішінде өлкетану, спорттық, жеке, емдеу-сауықтыру, мәдени-танымдық, экологиялық туризмді, отбасылық туризмді, қарттарға және мүгедектерге арналған туризмді, жастар мен балалар туризмін дамытудың тәрбиелік және патриоттық маңызы үлкен.
Қазақстан территориясы негізгі бес аймаққа бөлінеді: Солтүстік Қазақстан, Оңтүстік Қазақстан, Шығыс Қазақстан, Батыс Қазақстан және Орталық Қазақстан. Әр аймақтың өзіне тән ерекшелігі бар. Табиғи жағынан қолайсыз аймақтың тарихи-мәдени ресурстары көп, ал тарихи - мәдени ресурстары жоқ аймақтың табиғи жағдайы өте жақсы аймақтары бар.
Солтүстік Қазақстанға Солтүстік Қазақстан, Ақмола, Қостанай және Павлодар облыстары кіреді. Аудан Қазақстанның солтүстігінде Есіл, Тобыл, Обаған өзендерінің бассейнінде орналасқан. Батыстан шығысқа қарай аудан 1300 км, ал, солтүстіктен оңтүстікке қарай 900 км созылған. Маңызды өзендері - Ертіс пен оның екі саласы: Есіл және Тобыл. Ірі өзендері: Құсмұрын, Сары Қопа (Қостанай облысы), Тенгіз, Қорғалжын (Ақмола облысы), Шағала, Шортан, Борабай (Солтүстік Қазақстан облысы). Кейбір көлдер өзінің емдік минералды тұздарымен және саздарымен танымал (Павлодар облысындағы Моялды көлі, Солтүстік Қазақстандағы Майбалық көлі). Климаты шұғыл қоңыржай, бірақ еліміздың басқа аймақтанан жұмсақ қысымен және салқын жазымен еркешеленеді. Көкшетаудың қайталанбас ландшафтысы, Баянауылдың экзотикалық жартастары, Қорғалжын қорығының бай фаунасы мен флорасы келген туристерге өз-өзін табиғаттың бір бөлшегі ретінде сезінуге мүмкіндік береді. Бұл аймақ өзінің табиғатымен ерекшелінді. Мұнда 20 табиғат ескерткіштері белгілі. Аймақ құстардың халықаралық миграция аймағы болып табылады. Халықаралық маңызы бар аймақ қатарына жатқызылады.
Оңтүстік Қазақстанға Алматы, Жамбыл, Оңтүстік Қазақстан және Қызылорда облыстары кіреді. Аудан батысында Арал теңізін және шығысында Жоңғар қақпалары, солтүстігінде Балхаш көлі мен оңтүстігінде Қызылқұмдарының бір бөлігін алады. Батыстан шығысына қарай шамамен 2000 км, ал солтүстіктен оңтүстікке қарай 700 км созылған. Бас өзендері Сырдария, Шы, Іле, Қараталу, Ақсу, Лепсі. Ірі көлдері: Балхаш, Алакөл, Сасықкөл. Алматы облысы Ұлыбританиядан үлкендеу. Бұл аймақ рельефтің алуан түрлі болуымен сипатталады. Бұл жерге келген туристер барлық ландшафты мен климаттық зоналарда бола алады: құмды шөлдерден мен далалардан мәңгі қарлар мен биік шыңдар бар. Шөл және шөлейт аймақтарда уникалды жануарлар дүниесі қызықтырады. Алматы облысында Шарын шатқалы, Іле жағалауындағы петроглифтер, Үлкен Алматы мен Көлсайдың көлдері, Шыңтүрген шыршалары тамашалауға болады.
Батыс Қазақстанға Батыс Қазақстан, Маңғыстау, Атырау, Ақтөбе облыстары кіреді. Аймақ батыстан шығысқа қарай 1300 км, солтүстіктен оңтүстікке қарай 1200 км созылған. Маңызды өзендері: Орал, Ембі. Ірі көлдері Индер, Аралсор, Қамыс-Самар көлдері.
Маңғыстаудың бүкіл территрориясы бойымен 2000 жыл бойы Ұлы Жібек жолы өткен. Бұл жол енді қызықты туристік маршрут.
Жайық өзенінің төменгі ағысында орналасқан. Атырау қаласынан 50 км жерде орналасқан XVIII ғ қала қалдықтары зерттеле бастады. XIII ғ - Жошы ұлысының әкімшілігі орталығы болатын Географиялық жағынан ыңғайлы орналасқан. Сол себепті Азиядан Еуропаға бағытталған трансконтинентальды керуен жолдары қаланың гүлденуіне ықпал еткен.
Мұнда жер асты құрылыстар орналасқан: Бекет ата, Шопан ата, Шақпақ ата, Сұлтан - эпе, 8 некрополь, олардың ішінде Қарағашты әулие бар. Бекет ата жер асты мешіті - өзінің маңыздылығы бойынша Қожа Ахмет Яссауи кесенесі мен Мұхамед пайғамбар мазарымен теңестірілген. Бұл жер асты мешіт. Мешітке жету үшін алғашқы 150 км асфальтталған жолмен өтіп, әрі қарай дала жолымен өтеді. Бекет ата мешітіне барар жолда Шопан ата мешіті орналасқан. Бірнеше ғасырлар бойы кешен қажылық ету орталығы болған. Жер асты мешітке жеткен соң Бекет ата киелі жерге өтіп, құрбандық шалынады. Бұл жерде түнеп, келесі күні жартастар арасымен өтіп, мешіттің өзіне келу. Бұл мешітте Бекет ата өзінің шәкірттерімен қажылық еткен.
Шеркалу қамалды қаласы - VIII-IX ғғ арабтарға белгілі болды. Ерекшелігі тау ішіне салынған қала. Тарихта қала-арыстан атымен белгілі. Себебі, арыстандай қорғалған, жауларды өткізбеген қала болатын.
Шақпақ ата жер асты мешіті - Алтықанатты киіз үйден сәл үлкендеу тау ішінде, жер асты мешіті. Мешіт қабырғалары ракушечниктен жасалған. Бұл тас мешітте сопы Шақпақ ата өзінің шәкірттерімен жау шапқыншылықтары кезінде тығылған.
Оғланды шатқалы - Осыдан 800 жыл бұрын қожа Ахмет Яссауи шәкірті Шопан ата ұстаздың таяғын тауып, таяқпен жерден мешіт қазып шыққан. Мешіт жер асты. Кіре берісінде Ахмет Иссауи таяғынан өсіп шыққан ағаш бүгінгі күнге дейін бізді қуантуда
Аймақ территориясына Шығыс Қазақстан облысы кіреді. Бұл аймақ Қытай, Монғолия, Ресей шекараларында орналасқан. Территорияның басым бөлігін Рудный тау жүйелері, Оңтүстік Алтай, Қалбы, Сауыр Тарбағатай алады. Таулар биіктігі 800 - 1500 м, Алтайдың қиыр шығысында 3000-4000 м дейін жетеді ( Белуха шыңы, 4506 м).
Маңызды өзендері Бұқтырма, Қатын. Ірі көлдері: Марқакөл, Зайсан, Алакөл, Маралды, Рахмановск.
Орталық Қазақстан Қазақстанның жүрегі. Ауданы 398,8 тысяч мың км2. Бұл аймақ табиғат байлықтарының қазынасы. Орталық Қазақстанда әлемнің ең ірі және уникалды көлдерінің бірі Балхаш, Қарқаралы тау-орман оазисі және Қазақстанның тарихи орталығы Ұлытау таулары орналасқан. Ұлытау таулары өзінің археологиялық және этнографиялық объекттермен белгілі. Орталық Қазақстан ғасырлар тоғысқан жер. Ұлы-Жібек жолының сол тармағы осы өлке арқылы өткен.
Ұшаң-теңіз Орталық Қазақстан даласы ежелден бастап осында тұрған тайпалар мен халықтардың мәдени - экономикалық өмірлеріне әсер еткен көптеген тарихи оқиғалар сахнасы, күәгері болып келді. Бұл, біздің заманымызға дейін сақталған ескерткіштерде көрініс тапқан.
Аймақ тарихи орталық Ұлытау тауларымен, рекреация ауданы Қарқаралы тауымен белгілі.
1992 жылы тәуелсіз Қазақстанда өткізілген ең алғашқы қазақтардың халықаралық құрылтайы әлемнің жан-жағынан қазақ ұлтының ең көрнекі өкілдерін жинады. өзінің тамарын сезініп, ата-бабалар рухына бас ию үшін келген жерлері - Ұлытау еді.
Ғалымдардың айтуы бойынша Ұлытау аймағында халық сәулет өнерінің ескерткіштері үлкен мөлшерде шоғырланған. Бұған тарихи оқиғалар, бұл орындардың оңтүстік аймақтардан солтүстікке апарған керуен жолдарына жақын орналасуы ықпал болған.
Ерте феодалдық кезеңде мұнда мазарлар құрылыстар түріндегі материалдық мәдениет орын алған.
Осы келтірілген бес аймақтың ерекшеліктерің ескере отырып отандық туризмді дамытуға болады.
1. Жібек Жолы бойындағы мәдени туризм.
Қазіргі кезеңде Жібек жолы қайта жаңғырып, түрлене түсуде. Ұлы Жібек жолы өз кезінде Қытай мен Орта Азияны Каспий жағалауы, Жерорта теңізі мен Батыс Еуропаны жалға, Жерорта теңізі мен Батыс Еуропаны жалғаған халықаралық дипломатиялық жол болып есептелген. Солтүстік немесе Далалық деп аталын бөлігі қазіргі Қазақстан аумағы арқылы өтіп, VI-VII ғғ халықаралық байланыстың негізгі қан тамырына айналғаны тарихтан белгілі. Осы Жібек жолының халықаралық және әлеуметтік экономикалық мәнін жете түсініп ЮНЕСКО және Дүниежүзілік туристік ұйым бірлесе отырып Ұлы Жібек жолын жаңғырту мен қалпына келтіру проблемалары атты бағдарлама жасаған. Жобаның бас мақсаты Қазақстан аумағындағы Жібек жолының тармағының қоғамдық, әлеуметтік-экономикалық және халықаралық маңызын жаңғырту болып табылады.
Қойылған міндеттерді орындалуы жол бойындағы археологиялық, архитектуралық, қалалық құрылыстар мен объекттерді зерттеу, тарихи-мәдени мұра туралы мәлімет базасын құру, консервация, музеефикация мен Ұлы Жібек жолының даму басты дәурлерін немесе элементтерін жаңғырту арқылы іске асады.
Жібек жолы жобасын іске асыру мақсатында 2002 жылы Қазақстан Жібек жолы бойынша Бұхара қаласында өткізілген төртінші семинарға қатысты, 2005 жылы берілген жобаны іске асыру мәселесі бойынша Ташкент пен Самарқанда қалаларында (Өзбекстан) отырыстар өткізілді.
Қазіргі таңда бар құрылыстар мен дәстүрлі тұрақтар базасының негізінде туризм инфрақұрылымын құрастырылуда: қызмет көрсету мен сауда мекемелері, қажылық және туристік кешендер, дәстүрлі қолданбалы өнер орталықтары, этнографиялық мұражай мен театрлар, тарихи-діни, рәсімді-мәдени орталықтарын мен басқа да туристік объекттерін салған дұрыс.
Қазақстандық Жібек жолының маңызды туристік-рекреациялық ресурстары Жетісуда, әсіресе Тараз, Түркістан, Алматыда шоғырланған.
Түркістан - бұл Қазақ хандығының алғашқы астанасы ғана емес, сондай-ақ мұсылман қауымының Екінші Меккесі ретінде танымал. Бұндай атақты XIV ғасырда Әмір Темір бұйрығымен Шэйх Ахмеда Яссауи жерленген орында зәулім кесене тұрғызылғаннан кейін алды. Кейін бұл территорияда Тәуке, Тәуекел, Жәңгір, Абылай хандарының кесенелері тұрғызылады. Мұның бәрі тарихи-мәдени мұраны жаңғыртып, Түркістан туристік инфрақұрылыман дамуына жағдай жасап, Қазақстанның қажылық орталығына айналуына ықпалын тигізеді.
Тараз Қазақсттаның ең ежелгі сауда-әкімшілік орталығы. Сондай-ақ Жібек жолының маңызды объекттері Құлан, Талхиз, Жаркент, Исфиджаб, Сауран, Тұрбат, Мерке болып табылады.
Қазақстан тарихында Отырар оазисінің маңызы зор. Бұл көшпелі және отырықшы мәдениеттерінің байланыс зонасы. Оазис Арыс және Сырдария өзендерінің қосылу аумағында орналасқан. Ауданы 200 шаршы шақырым. Орталығы Отырар төбе қалашығы, орта ғасырлардағы Отырар қаласы, болып табылады. Оазис археологиялық ескерткіштер: қалашықтар, некропольдер, ирригациялық жүйелер шоғырланған орны. Ең ірі қалашықтары Отырар төбе, Құйрық төбе, Алтын төббе, Мардан Құйық, Көк Мардан. 1971 жылдан бері мұнда ірі кешенді археологиялық жұмыстар жүргізілуде. Архзеологиялық қазбалар Қаңлы хандығының мәдениеті туралы, Қазақстанның урбендалу процессі мен үрдісі жөнінде үлкен материал берді.
Отырар қалашығы біздің заманымыздың алғашқы жылдары мен 18 ғасырлар аралығына жатқызылады, бұл орта ғасырлардағы Қазақстан қалалары туралы тарихи және географиялық деректерде кездесетін Отырар қаласының қалдықтары. Қала цитаделі мен шахристаны жоспарда биіктігі 18 метр ал ауданы 20 гектар боылп табылатын бес бұрышты төбе ретінде көрсетілген. Периметр бойынша төбе мұнаралары бар дуалдармен қоршалған. Дуалдардан ор көрініп тұр, қалаға кіретін үш кіріс есігі болған.
Отырар - ерте орта ғасырда Қазақстанда пайда болған ірі қалалардың бірі. Отырар қаласының екінші аты - Фараб. Отырар Арал бойындағы көшпелі тайпалармен сауда жасайтын орталық, Иран мен Орта Азиядан Сібірге, Монғолияға және Қытайға қатынайтын сауда жолындағы маңызды қала болды. Монғол шапқыншылығы салдарынан Отырар қиратылып, қала тұрғындары қырғынға ұшырады, тірі қалғандары Монғолияға айдап әкетілді. Бірақ, 1219 жылғы апаттан кейін Отырар қайта жанданды Отырарда дүниежүзілік сауда бұрынғысынша делдалдық роль атқарды. Ақ Орда хандары мұнда медреселер, ханакалар, мешіттер, мавзолейлер салған. Отырарда археологиялық қазба жұмыстары әлі де жүріп жатыр. Зерттеу қорытындылары Қазақстанның орта ғасырларға жататын қалалары өмірінен толық мәлімет беруге тиіс.
1998 ж 27 ақпанда Қазақстан Республикасының Президенті Жарлығымен Жібек жолының тарихи орталықтарын жаңғырту, түрік тілдес мемлекеттер мәдени мұраларын сақтау және сабақтастықпен дамыту, туризм инфрақұрылымын құру туралы Қазақстан Республикасының бағдарламасы бекітілді. Осы бағдарламаны жүзеге асыру үшін Жібек жолы - Қазақстан ұлттық компаниясы құрылды.
Азия аймағындағы ең жақсы туристік фирма ретінде Жібек жолы - Қазақстан ұлттық компаниясы Мадридтегі 27 - ші халықаралық сыйлығы Алтын өгізге ие болды.
Жібек жолы - Қазақстан ұлттық компаниясы инвистиция тарту бойынша айтарлықтай жұмыс жүргізеді. Дүниежүзілік банкпен Қазақстанның тарихи мәдени мұраларын және ескерткіштерін қалпына келтіру жобасын дайындау және іс жүзінде асыру туралы келісімге қол жеткізді. Банк басшысы жобаның алдын-ала зерттеулерін жүргізу және технологиялық - экономикалық дайындау үшін 440 мың АҚШ доллар көлемінде грант беруге дайын. Қазақстан Республикасының №772 қаулысымен бекітілген жоба мемлекеттік инвистиция жобасына енді. Қордай-Успеновка автокөлік жолының құрылысы бойынша Ислам даму банкімен 250 мың АҚШ доллар келісім жасалыпты.
1.2. Эко-хикаялы туризм
Жаппай экологизациялау мәселесі қазіргі қоғамның барлық жақтарын қамтыды. Экологиялық аспектілер көптеген ғылымдармен қарастырылады: биологиядағы- классикалық экология, медицинада - адам экологиясы, техникалық ғылымдарда - инженерлі экология, т.б. Экология мәселесі туризмді де қамтыды.
Қазіргі таңда елімездің экотуризмнің дамуына үш проект территория белгіленді:
Алакөл-Сасықкөл және Теңгіз-Қорғалжын жүйелерінің туристік потенциалы жоғарғы деңгейдегі эстетикалық тартымдылығымен сипатталады. Бұл проект территорияларында Қорғалжын және Алакөл қорықтары орналасқан. Қорықтар туристерді тартады. Жобаланып жатқан Ақжайық биосфералық резерваты да экотуризмнің дамуына әсер етеді. Белгіленген территорияларда мәдени мұра объекттері, археологиялық, тарихи объекттер мен ескерткіштер, мемориалдар орналасқан.
Экологиялық туризм қоршаған ортаны қорғау мен сақтауға үлесін ерекше қорғалатын табиғат территорияларды қолдау арқылы тигізеді. Тәжірибе көрсеткендей экологиялық туризмнің тиімділігі жергілікті деңгейде ЕҚТТ-ы қолдауды жүзеге асырылуынан байқалады. ЕҚТТ танымдық жағынан көркем, сұлу, қызықтыратын табиғи жерлерде орналасқан және жергілікті тұрғындарының табиғи резерваттарына тұру шаруашылық тірлікпен айналасуы қалыптасқан. Ерекше қорғалатын табиғат территорияларының (ЕҚТТ) әкімшілігі экологиялық туризмді дамытудың ең белсенді құрылымы:
- біріншіден, ЕҚТТ-да экологиялық туризмнің дамуы - бұл үйреншіксіз бизнес және максималды табыс алу басты міндеті болып табылмайды;
- екіншіден, эколого-ағарту мен экотуристік жұмыстарының өзара сабақтасуы ЕҚТТ-ң табиғатты қорғау деген міндетін ілгері қарай дамытады;
- үшіншіден, ЕҚТТ-ң ұйымдастырушылық құрылымында ғылыми бөлімдер қызмет атқарады. Бөлімдер функциялары экотуризм дамуымен тығыз байланысты және олар табиғатты қорғаудың ғылыми дәйектемесін құруға мүмкіндік береді.
Қорықтар - табиғат ландшафтысы немесе кез-келген шаруашылықтан қолданудан алынған сирек кездесетін құнды жануарлар мекені. Біздің елімізде бұлар табиғат құбылыстарын бақылайтын, жабайы табиғаттағы қатынастарды анықтайтын, табиғат ресурстарын дұрыс пайдалануды басқаратын ғылыми - зерттеу мекемелері болып табылады. Мұндағы ғылыми зерттеуде кең қолданылатын әдіс - қорғалатын аймақты осыған ұқсас көрші жатқан, қандай да болмасын шаруашылық іс-әрекеті жүргізілген аймақпен салыстыру. Жүргізілетін жұмыстарда табиғатты қорғауды насихаттау мен популяризациялау маңызды орын алады. Қорықтарда табиғат құбылыстары адамның іс-әрекетінің ықпалынсыз өтеді: мұнда табиғаттың кез - келген ресурсатрын пайдалануға, табиғаттың бүтіндігіне зиян клтіретін биотехникалық шаралар өткізуге тыйым салынған, мекен етеін жануарлар мен өсетін өсімдіктер ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz