Әлеуметтік топтар және оларды зерттеу әдістері
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
Негізгі бөлім:
1. Әлеуметтік топтар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
2. Әлеуметтік топтарды зерттеудің әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... .7
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
Негізгі бөлім:
1. Әлеуметтік топтар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
2. Әлеуметтік топтарды зерттеудің әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... .7
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
Қоғам өз ішінде әлеуметтік топтарға, жіктерге және ұлттық қауымдастықтарға бөлінеді. Олардың бәрі өзара бір – біріне объективті түрде дәнекер болатын әлеуметтік – экономикалық, саяси, рухани байланыстар мен қатынастардан құралады. Сонымен бірге, олар тек осы байланыстар мен қатынастар шегінде ғана өмір сүреді және қоғамда өздерін көрсете алады. Қоғамның әлеуметтік құрылымы – адамдар қауымдастықтарының және әлеуметтік топтарының арасындағы экономикалық, әлеуметтік, саяси және рухани өмір жағдайларының байланыстары мен қатынастарының жиынтығы. Қоғамдық еңбек бөлінісі - әлеуметтік топтардың, таптардың, кәсіби топтардың, сонымен бірге қала мен ауыл адамдарынан, ой еңбегі мен дене еңбегі өкілдерінен тұратын үлкен топтардың пайда болып, одан әрі өмір сүрулеріне себепші болды.
Қоғамда өмір сүріп отырған әлеуметтік топтар мен адамдар қауымдастықтарының өзара байланысы статикалық емес керісінше динамикалық болып саналады, ол адамдардың өз қажеттіліктерін қанағаттандыру мен мүдделерін іске асыру мақсатында туындайтын әрекеттерінен көрінеді.
Қоғамда өмір сүріп отырған әлеуметтік топтар мен адамдар қауымдастықтарының өзара байланысы статикалық емес керісінше динамикалық болып саналады, ол адамдардың өз қажеттіліктерін қанағаттандыру мен мүдделерін іске асыру мақсатында туындайтын әрекеттерінен көрінеді.
1. Икенов А. И., Жүсіпова А. Д. Әлеуметтану негіздері. - Алматы, 2007
2. Сейталиев Қ. Жалпы психология. - Алматы, 2007
3. www.Google.kz
2. Сейталиев Қ. Жалпы психология. - Алматы, 2007
3. www.Google.kz
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
Негізгі бөлім:
1. Әлеуметтік топтар ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
2. Әлеуметтік топтарды зерттеудің әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ..7
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
Кіріспе
Қоғам өз ішінде әлеуметтік топтарға, жіктерге және ұлттық қауымдастықтарға бөлінеді. Олардың бәрі өзара бір - біріне объективті түрде дәнекер болатын әлеуметтік - экономикалық, саяси, рухани байланыстар мен қатынастардан құралады. Сонымен бірге, олар тек осы байланыстар мен қатынастар шегінде ғана өмір сүреді және қоғамда өздерін көрсете алады. Қоғамның әлеуметтік құрылымы - адамдар қауымдастықтарының және әлеуметтік топтарының арасындағы экономикалық, әлеуметтік, саяси және рухани өмір жағдайларының байланыстары мен қатынастарының жиынтығы. Қоғамдық еңбек бөлінісі - әлеуметтік топтардың, таптардың, кәсіби топтардың, сонымен бірге қала мен ауыл адамдарынан, ой еңбегі мен дене еңбегі өкілдерінен тұратын үлкен топтардың пайда болып, одан әрі өмір сүрулеріне себепші болды.
Қоғамда өмір сүріп отырған әлеуметтік топтар мен адамдар қауымдастықтарының өзара байланысы статикалық емес керісінше динамикалық болып саналады, ол адамдардың өз қажеттіліктерін қанағаттандыру мен мүдделерін іске асыру мақсатында туындайтын әрекеттерінен көрінеді.
1. Әлеуметтік топтар
Шағын топтар. Жеке адамдар (индивидтер) тұрақты бірлестіктерге кіреді, олар әр түрлі нысандар мен түрлерде әрекет етеді. Құндылықтары мен мүдделері ортақ, өзара байланысты және әлеуметтік институттармен қатынас орнатқан адамдардың құрамын жеке топ деп атауға болады. Алайда, жеке адамдар өздерінің бүкіл тұлғалық ерекшелерін түгелдей көрсете бермейді. Өзінін осы топтағы әлеуметтік роліне қатыстыларын ғана көрсетеді. Ал топ моральдық және адамгершілік принциптерін айқындайды, бұл принциптер топқа кіргендердің іс-әрекеттерінен көрініс табады. Мысалы, студент өзінің мінезімен, іс-әрекетімен студенттер қауымына лайықты болуға тиіс. Топтық мүдделері мен қызмет ету әдістерін тұлғаның саяси қызмет саласы айқындайды. Бұл тұрғыда топ саясаттың бірінші кезекті субъектісі, ал оның мүшелері екінші кезекті және туынды субъектісі болып табылады.
Қауымдастықтың тәжірибесі мол, танымал тұлғаларын референттік (кеңесші) топтар деп атайды. Олар бір мезгілде екі міндетат қарады. Біріншісі -- нормативтік, мұнда олар тұлғалардың іс-қимыл нормалары мен дағдыларын таратушылар ролін атқарады, екіншісі -- салыстырмалы, бұл міндет арқылы адам өзінің іс-әрекетін топтың жалпы жұмысымен салыстырады.
Демек, референттік жеке тұлға да, әлеуметтік орта да болып табылады. Референттік топ арқылы тап жеке тұлғаларға өзіндік билік орнатады.
Мүдделері бойынша топтар: Бұл топтардың мүшелері белгілі бір шешімдерді жүзеге асыру мақсатында ынтымақтасады. Бұл адамдарды немесе жекелеген топтарды біріктіретін ұйымдарды басшылықтың ерікті түрде немесе амалсыздан қабылдаған қолданылып жүрген зандарына сәйкес ортақ мүдделері мен ортақ кызметтерін терең түсініп, білуі байланыстырады. Саясаттанушылар оларды төмендегіше жіктейді:
1. Қызмет мақсаты. Мүшелері тиісті саяси шешімдерді жүзеге асыру жолымен кажетті іске қол жеткізу мақсатында ынтымақтасатын топтарды жіктеу мыналарды қамтиды:
а) экономикалық мүдделері бойынша топтар:
- негізгі емес (кооператив мүшелері, тұтынушылар, шаруалар, ұсақ кәсіпкерлер, еркін кәсіп өкілдері және т.б.);
- жұмыс істеушілер (кәсіптік одақтардың орталықтары);
-концерндердің, трестердің, синдикаттардың өкілдері болып табылатын капиталистер, менеджерлер, бұлардың саяси маңызы
4
мемлекеттен тыс жерлерге де белгілі болады;
б) саяси мүдделері бойынша топтар, бұлар белгілі бір саяси мақсатты көздейтін ұйымдар болып табылады, бірақ олар партиялармен байланысты болмайды (діни, мәдени, гуманитарлық, экологиялық және антиядролық бағыттағы бірлестіктер).
2. Қызмет орны. Саяси билік құрылымына күштерді орналастыратын жері бойынша (АҚШ-тың қысым жасау жүйесі, Италия мафиясы, үкіметтік дотацияға қол жеткізетін әрі өзін-өзі басқаратын ұйымдар).
3. Қызмет түрі. Топтық, мүдделер аймақтардың, діни сенімдердің, жіктердің және таптардың шегінде қалыптасады. Экономикалык және басқа мүдделерді үйлестіру нәтижесінде олар саяси сипатқа ие болады.
4. Кызмет әдістері. Бұл топ мейлінше пәрменді, ашық және ресми әрекет етеді немесе ол занды және ресми емес әдістерді (масондық құпия әрекеттер, террорлық ұйымдар) пайдалана отырып, орталық билік аппаратына қысым жасайды.
Қысым жасау топтары. Олар латентті (жасырын) саяси күш болып табылады. Ол кайсыбір жағдайларда тосыннан немесе бірте-бірте аса белсенді факторға айналуы мүмкін. Әдетте саясаттануда мұндай топтарды жеке адамдардың шоғыры ретінде көрсетеді, олар ортақ мүдденің ықпалымен өз талаптарын білдіреді, қоғамдық өмірдің басқа салаларына қатысты өздерінің қарсы пікірлерін тікелей немесе жанама түрде айтады. Тиісті жағдайда олар саяси күштер, партиялар, саясаттанған қозғалыстар ретінде саяси оқиғалардың алдыңғы легінен көріне алады.
Кейбір кәсіби ұйымдар өз ниеттестерінің қолдап, дем берумен өмір сүріп тұрған билікке қарсы билік құрамын құра алады. Белгілі бір қызмет саласындағы ықпалды адамдардың тобы саясатты жүзеге асыру ісінде мемлекеттік билікпен жарыс-тас болуы мүмкін.
Кәсіподақ күштері қоғамның топтары мен жіктерге белгілі бір бөліну кезеңінде пайда болады. Кәсіподақтар Англияда XVIII ғасырдың соңында пайда болып, өнеркәсібі дамыған елдерде жалдамалы қызметкерлердің еңбек пен ... жалғасы
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
Негізгі бөлім:
1. Әлеуметтік топтар ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
2. Әлеуметтік топтарды зерттеудің әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ..7
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
Кіріспе
Қоғам өз ішінде әлеуметтік топтарға, жіктерге және ұлттық қауымдастықтарға бөлінеді. Олардың бәрі өзара бір - біріне объективті түрде дәнекер болатын әлеуметтік - экономикалық, саяси, рухани байланыстар мен қатынастардан құралады. Сонымен бірге, олар тек осы байланыстар мен қатынастар шегінде ғана өмір сүреді және қоғамда өздерін көрсете алады. Қоғамның әлеуметтік құрылымы - адамдар қауымдастықтарының және әлеуметтік топтарының арасындағы экономикалық, әлеуметтік, саяси және рухани өмір жағдайларының байланыстары мен қатынастарының жиынтығы. Қоғамдық еңбек бөлінісі - әлеуметтік топтардың, таптардың, кәсіби топтардың, сонымен бірге қала мен ауыл адамдарынан, ой еңбегі мен дене еңбегі өкілдерінен тұратын үлкен топтардың пайда болып, одан әрі өмір сүрулеріне себепші болды.
Қоғамда өмір сүріп отырған әлеуметтік топтар мен адамдар қауымдастықтарының өзара байланысы статикалық емес керісінше динамикалық болып саналады, ол адамдардың өз қажеттіліктерін қанағаттандыру мен мүдделерін іске асыру мақсатында туындайтын әрекеттерінен көрінеді.
1. Әлеуметтік топтар
Шағын топтар. Жеке адамдар (индивидтер) тұрақты бірлестіктерге кіреді, олар әр түрлі нысандар мен түрлерде әрекет етеді. Құндылықтары мен мүдделері ортақ, өзара байланысты және әлеуметтік институттармен қатынас орнатқан адамдардың құрамын жеке топ деп атауға болады. Алайда, жеке адамдар өздерінің бүкіл тұлғалық ерекшелерін түгелдей көрсете бермейді. Өзінін осы топтағы әлеуметтік роліне қатыстыларын ғана көрсетеді. Ал топ моральдық және адамгершілік принциптерін айқындайды, бұл принциптер топқа кіргендердің іс-әрекеттерінен көрініс табады. Мысалы, студент өзінің мінезімен, іс-әрекетімен студенттер қауымына лайықты болуға тиіс. Топтық мүдделері мен қызмет ету әдістерін тұлғаның саяси қызмет саласы айқындайды. Бұл тұрғыда топ саясаттың бірінші кезекті субъектісі, ал оның мүшелері екінші кезекті және туынды субъектісі болып табылады.
Қауымдастықтың тәжірибесі мол, танымал тұлғаларын референттік (кеңесші) топтар деп атайды. Олар бір мезгілде екі міндетат қарады. Біріншісі -- нормативтік, мұнда олар тұлғалардың іс-қимыл нормалары мен дағдыларын таратушылар ролін атқарады, екіншісі -- салыстырмалы, бұл міндет арқылы адам өзінің іс-әрекетін топтың жалпы жұмысымен салыстырады.
Демек, референттік жеке тұлға да, әлеуметтік орта да болып табылады. Референттік топ арқылы тап жеке тұлғаларға өзіндік билік орнатады.
Мүдделері бойынша топтар: Бұл топтардың мүшелері белгілі бір шешімдерді жүзеге асыру мақсатында ынтымақтасады. Бұл адамдарды немесе жекелеген топтарды біріктіретін ұйымдарды басшылықтың ерікті түрде немесе амалсыздан қабылдаған қолданылып жүрген зандарына сәйкес ортақ мүдделері мен ортақ кызметтерін терең түсініп, білуі байланыстырады. Саясаттанушылар оларды төмендегіше жіктейді:
1. Қызмет мақсаты. Мүшелері тиісті саяси шешімдерді жүзеге асыру жолымен кажетті іске қол жеткізу мақсатында ынтымақтасатын топтарды жіктеу мыналарды қамтиды:
а) экономикалық мүдделері бойынша топтар:
- негізгі емес (кооператив мүшелері, тұтынушылар, шаруалар, ұсақ кәсіпкерлер, еркін кәсіп өкілдері және т.б.);
- жұмыс істеушілер (кәсіптік одақтардың орталықтары);
-концерндердің, трестердің, синдикаттардың өкілдері болып табылатын капиталистер, менеджерлер, бұлардың саяси маңызы
4
мемлекеттен тыс жерлерге де белгілі болады;
б) саяси мүдделері бойынша топтар, бұлар белгілі бір саяси мақсатты көздейтін ұйымдар болып табылады, бірақ олар партиялармен байланысты болмайды (діни, мәдени, гуманитарлық, экологиялық және антиядролық бағыттағы бірлестіктер).
2. Қызмет орны. Саяси билік құрылымына күштерді орналастыратын жері бойынша (АҚШ-тың қысым жасау жүйесі, Италия мафиясы, үкіметтік дотацияға қол жеткізетін әрі өзін-өзі басқаратын ұйымдар).
3. Қызмет түрі. Топтық, мүдделер аймақтардың, діни сенімдердің, жіктердің және таптардың шегінде қалыптасады. Экономикалык және басқа мүдделерді үйлестіру нәтижесінде олар саяси сипатқа ие болады.
4. Кызмет әдістері. Бұл топ мейлінше пәрменді, ашық және ресми әрекет етеді немесе ол занды және ресми емес әдістерді (масондық құпия әрекеттер, террорлық ұйымдар) пайдалана отырып, орталық билік аппаратына қысым жасайды.
Қысым жасау топтары. Олар латентті (жасырын) саяси күш болып табылады. Ол кайсыбір жағдайларда тосыннан немесе бірте-бірте аса белсенді факторға айналуы мүмкін. Әдетте саясаттануда мұндай топтарды жеке адамдардың шоғыры ретінде көрсетеді, олар ортақ мүдденің ықпалымен өз талаптарын білдіреді, қоғамдық өмірдің басқа салаларына қатысты өздерінің қарсы пікірлерін тікелей немесе жанама түрде айтады. Тиісті жағдайда олар саяси күштер, партиялар, саясаттанған қозғалыстар ретінде саяси оқиғалардың алдыңғы легінен көріне алады.
Кейбір кәсіби ұйымдар өз ниеттестерінің қолдап, дем берумен өмір сүріп тұрған билікке қарсы билік құрамын құра алады. Белгілі бір қызмет саласындағы ықпалды адамдардың тобы саясатты жүзеге асыру ісінде мемлекеттік билікпен жарыс-тас болуы мүмкін.
Кәсіподақ күштері қоғамның топтары мен жіктерге белгілі бір бөліну кезеңінде пайда болады. Кәсіподақтар Англияда XVIII ғасырдың соңында пайда болып, өнеркәсібі дамыған елдерде жалдамалы қызметкерлердің еңбек пен ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz