Қазақстан Республикасындағы туризм дамуының қазіргі жағдайы мен болашағы
Кіріспе
І.Қазақстан Республикасындағы туризм саласы.
1.1 Қазақстан Республикасындағы туризм саласының тарихы
1.2 Қазақстан Республикасындағы туризм саласын талдау
ІІ . Қазақстан Республикасындағы туризм дамуының қазіргі жағдайы және болашағы .
2.1 Қазақстандағы туризм дамуының қазіргі жағдайы: проблемалары және даму болашағы
2.2 Туризмды дамытудың негізгі бағыттары
І.Қазақстан Республикасындағы туризм саласы.
1.1 Қазақстан Республикасындағы туризм саласының тарихы
1.2 Қазақстан Республикасындағы туризм саласын талдау
ІІ . Қазақстан Республикасындағы туризм дамуының қазіргі жағдайы және болашағы .
2.1 Қазақстандағы туризм дамуының қазіргі жағдайы: проблемалары және даму болашағы
2.2 Туризмды дамытудың негізгі бағыттары
1.1 Қазақстан Республикасындағы туризм саласының тарихы.
Ұлы Жiбек жолы бойында орналасқандықтан Қазақстан аумағындағы қалалар мен табиғаты ғажайып қорықты жерлер ежелден саяхат және туризм нысандары болып табылған. Қазақстандағы алғашқы туристiк ұйымдар 20 ғ-дың 20 — 30-жылдары пайда болды. 1929 ж. Алматы қ-нда тұңғыш туристiк жорық ұйымдастырыды. Оған Г.И. Белоглазов пен Ф.Л. Савин басқарған 17 мектепмұғалiмдерiқатысты. Жорық Алматы төңiрегiненбасталыпЕсiк к-нде (62 км) аяқталды. 1930 ж. Алматы өлкетанумұражайыжанындаПролетарлықтуризм және экскурсия қоғамыныңөлкелiкбөлiмшесiжұмысiстейбастады. Оныңалғашқытөрағасыболып В.Г. Горбунов сайланды. Осы жылы Алматы қалалық телеграф пен поштақызметкерлерiнен (16 адам) құралған топ (Ф.Л. Савин басқарған) Медеу — Көкжайлау — Үлкен Алматы к. жағалауынадейiн барды.Туризмнiң бұл түрiне В.Зимин, А.Бергрин, Д.Литвинов, Х.Рахимов, Г.Белоглазов, т.б. көп үлес қосты. 1931 ж. қаңтарда Алматыдан Зиминнiң бастауымен алғаш рет шаңғышылар жорығы ұйымдастырылды. “Еңбек және қорғаныс” эстафетасын алған бұл жорыққа қатысқан 8 шаңғышыға ұлттық атты әскер полкiнiң сегiз шабандозы қосылды. Олар Алматыдан шығып, Ұзынағаштан өтiп Қордай асуы арқылы эстафетаны Қырғызия командасына табыс еттi. Сол жылы Алматыдағы Жетiсу губ. мұражайдың жанынан Бүкiлодақтық пролетарлық туризм мен экскурсия ерiктi қоғамының 10 мүшесi бар алғашқы ұясы ұйымдастырылды. Ол кейiннен Қазақстан өлкелiк кеңесiне айналды. Әуесқой туристердiң бастауымен Алатау қойнауындағы Күйгенсай (Горельник) шатқалында туристер үшiн шағын үй салынды. 1936 ж. бұл жерде республикадағы ең алғашқы 50 кiсiлiк “Горельник” турбазасының шаңырағы көтерiлдi. 1938 ж. Көкжайлаушатқалында (Алматы маңында) алғашқазақстандықтуристерслетiөттi. Оған 200-дей туристерқатысты. 1943 жылдыңбасынан “Горельник” турбазасындаКеңесармиясының тау атқыштарындаярлайтынБүкiлодақтықнұсқаушылармектебiорналасты.Ұлыотансоғысынанкейiн “Горельник” тау шаңғышылары мен альпинистеркадрларындаярлайтынбазағаайналды. Адамдардыңбелсендiдемалысымақсатында 1952 ж. ҚазақстандаТуристiк-экскурсиялықбасқарма (ТЭУ) құрылды. 1961 ж. АлматыдаРесп. жастуристер ст. ашылды. 1960 ж. кәсiподақтардыңҚазақресп. кеңесiжанынан туризм жөнiндегiресп. басқармаұйымдастырылды. 1962 ж. Туристiк-экскурсиялықбасқарма Туризм жөнiндегiкеңесболыпқайтақұрылды. 1965 ж. Қазақстандаресп. және 5 обл. (Алматы, Қарағанды, Шығ. Қазақстан, Орал, Шымкент) туристiккеңесжәнеәроблыстаэкскурсиялық бюро ашылды.1950 — 60 ж. Алматы жоғарыоқуорындарында тау туризмi, альпинизм (шыңғашығу), спорттық туризм дами бастады.
Ұлы Жiбек жолы бойында орналасқандықтан Қазақстан аумағындағы қалалар мен табиғаты ғажайып қорықты жерлер ежелден саяхат және туризм нысандары болып табылған. Қазақстандағы алғашқы туристiк ұйымдар 20 ғ-дың 20 — 30-жылдары пайда болды. 1929 ж. Алматы қ-нда тұңғыш туристiк жорық ұйымдастырыды. Оған Г.И. Белоглазов пен Ф.Л. Савин басқарған 17 мектепмұғалiмдерiқатысты. Жорық Алматы төңiрегiненбасталыпЕсiк к-нде (62 км) аяқталды. 1930 ж. Алматы өлкетанумұражайыжанындаПролетарлықтуризм және экскурсия қоғамыныңөлкелiкбөлiмшесiжұмысiстейбастады. Оныңалғашқытөрағасыболып В.Г. Горбунов сайланды. Осы жылы Алматы қалалық телеграф пен поштақызметкерлерiнен (16 адам) құралған топ (Ф.Л. Савин басқарған) Медеу — Көкжайлау — Үлкен Алматы к. жағалауынадейiн барды.Туризмнiң бұл түрiне В.Зимин, А.Бергрин, Д.Литвинов, Х.Рахимов, Г.Белоглазов, т.б. көп үлес қосты. 1931 ж. қаңтарда Алматыдан Зиминнiң бастауымен алғаш рет шаңғышылар жорығы ұйымдастырылды. “Еңбек және қорғаныс” эстафетасын алған бұл жорыққа қатысқан 8 шаңғышыға ұлттық атты әскер полкiнiң сегiз шабандозы қосылды. Олар Алматыдан шығып, Ұзынағаштан өтiп Қордай асуы арқылы эстафетаны Қырғызия командасына табыс еттi. Сол жылы Алматыдағы Жетiсу губ. мұражайдың жанынан Бүкiлодақтық пролетарлық туризм мен экскурсия ерiктi қоғамының 10 мүшесi бар алғашқы ұясы ұйымдастырылды. Ол кейiннен Қазақстан өлкелiк кеңесiне айналды. Әуесқой туристердiң бастауымен Алатау қойнауындағы Күйгенсай (Горельник) шатқалында туристер үшiн шағын үй салынды. 1936 ж. бұл жерде республикадағы ең алғашқы 50 кiсiлiк “Горельник” турбазасының шаңырағы көтерiлдi. 1938 ж. Көкжайлаушатқалында (Алматы маңында) алғашқазақстандықтуристерслетiөттi. Оған 200-дей туристерқатысты. 1943 жылдыңбасынан “Горельник” турбазасындаКеңесармиясының тау атқыштарындаярлайтынБүкiлодақтықнұсқаушылармектебiорналасты.Ұлыотансоғысынанкейiн “Горельник” тау шаңғышылары мен альпинистеркадрларындаярлайтынбазағаайналды. Адамдардыңбелсендiдемалысымақсатында 1952 ж. ҚазақстандаТуристiк-экскурсиялықбасқарма (ТЭУ) құрылды. 1961 ж. АлматыдаРесп. жастуристер ст. ашылды. 1960 ж. кәсiподақтардыңҚазақресп. кеңесiжанынан туризм жөнiндегiресп. басқармаұйымдастырылды. 1962 ж. Туристiк-экскурсиялықбасқарма Туризм жөнiндегiкеңесболыпқайтақұрылды. 1965 ж. Қазақстандаресп. және 5 обл. (Алматы, Қарағанды, Шығ. Қазақстан, Орал, Шымкент) туристiккеңесжәнеәроблыстаэкскурсиялық бюро ашылды.1950 — 60 ж. Алматы жоғарыоқуорындарында тау туризмi, альпинизм (шыңғашығу), спорттық туризм дами бастады.
1. С.Р. Ердавлетов «История туризма» Алматы, «Қазақ университеті» 2010 жыл
2. «Тұралаған туризмді калай тірілтеміз? » Дәурен Әбдіраманов, Шымкент қаласы, «Алаш айнасы» газеті 24 маусым 2009 жыл
3. Алиева Ж.Н. «Туризмология негіздері» 2004 жыл-128 бет
4. Уикипедия. «Қазақ энциклопедиясы» 5 том ашық энциклопедиясы http:// kk.wikipedia.org/wiki/
2. «Тұралаған туризмді калай тірілтеміз? » Дәурен Әбдіраманов, Шымкент қаласы, «Алаш айнасы» газеті 24 маусым 2009 жыл
3. Алиева Ж.Н. «Туризмология негіздері» 2004 жыл-128 бет
4. Уикипедия. «Қазақ энциклопедиясы» 5 том ашық энциклопедиясы http:// kk.wikipedia.org/wiki/
Жоспар
Кіріспе
І.Қазақстан Республикасындағы туризм саласы.
1.1 Қазақстан Республикасындағы туризм саласының тарихы
1.2 Қазақстан Республикасындағы туризм саласын талдау
ІІ . Қазақстан Республикасындағы туризм дамуының қазіргі жағдайы және болашағы .
2.1 Қазақстандағы туризм дамуының қазіргі жағдайы: проблемалары және даму болашағы
2.2 Туризмды дамытудың негізгі бағыттары
ҚОРЫТЫНДЫ
Әдебиеттер тізімі
Қазақстан Республикасындағы Туризм саласы
І.Қазақстан Республикасындағы туризм саласы.
1.1 Қазақстан Республикасындағы туризм саласының тарихы.
Ұлы Жiбек жолы бойында орналасқандықтан Қазақстан аумағындағы қалалар мен табиғаты ғажайып қорықты жерлер ежелден саяхат және туризм нысандары болып табылған. Қазақстандағы алғашқы туристiк ұйымдар 20 ғ-дың 20 -- 30-жылдары пайда болды. 1929 ж. Алматы қ-нда тұңғыш туристiк жорық ұйымдастырыды. Оған Г.И. Белоглазов пен Ф.Л. Савин басқарған 17 мектепмұғалiмдерiқатысты. Жорық Алматы төңiрегiненбасталыпЕсiк к-нде (62 км) аяқталды. 1930 ж. Алматы өлкетанумұражайыжанындаПролетарлықт уризм және экскурсия қоғамыныңөлкелiкбөлiмшесiжұмысiстей бастады. Оныңалғашқытөрағасыболып В.Г. Горбунов сайланды. Осы жылы Алматы қалалық телеграф пен поштақызметкерлерiнен (16 адам) құралған топ (Ф.Л. Савин басқарған) Медеу -- Көкжайлау -- Үлкен Алматы к. жағалауынадейiн барды.Туризмнiң бұл түрiне В.Зимин, А.Бергрин, Д.Литвинов, Х.Рахимов, Г.Белоглазов, т.б. көп үлес қосты. 1931 ж. қаңтарда Алматыдан Зиминнiң бастауымен алғаш рет шаңғышылар жорығы ұйымдастырылды. "Еңбек және қорғаныс" эстафетасын алған бұл жорыққа қатысқан 8 шаңғышыға ұлттық атты әскер полкiнiң сегiз шабандозы қосылды. Олар Алматыдан шығып, Ұзынағаштан өтiп Қордай асуы арқылы эстафетаны Қырғызия командасына табыс еттi. Сол жылы Алматыдағы Жетiсу губ. мұражайдың жанынан Бүкiлодақтық пролетарлық туризм мен экскурсия ерiктi қоғамының 10 мүшесi бар алғашқы ұясы ұйымдастырылды. Ол кейiннен Қазақстан өлкелiк кеңесiне айналды. Әуесқой туристердiң бастауымен Алатау қойнауындағы Күйгенсай (Горельник) шатқалында туристер үшiн шағын үй салынды. 1936 ж. бұл жерде республикадағы ең алғашқы 50 кiсiлiк "Горельник" турбазасының шаңырағы көтерiлдi. 1938 ж. Көкжайлаушатқалында (Алматы маңында) алғашқазақстандықтуристерслетiөттi. Оған 200-дей туристерқатысты. 1943 жылдыңбасынан "Горельник" турбазасындаКеңесармиясының тау атқыштарындаярлайтынБүкiлодақтықнұс қаушылармектебiорналасты.Ұлыотансоғ ысынанкейiн "Горельник" тау шаңғышылары мен альпинистеркадрларындаярлайтынбазағ аайналды. Адамдардыңбелсендiдемалысымақсатынд а 1952 ж. ҚазақстандаТуристiк-экскурсиялықбас қарма (ТЭУ) құрылды. 1961 ж. АлматыдаРесп. жастуристер ст. ашылды. 1960 ж. кәсiподақтардыңҚазақресп. кеңесiжанынан туризм жөнiндегiресп. басқармаұйымдастырылды. 1962 ж. Туристiк-экскурсиялықбасқарма Туризм жөнiндегiкеңесболыпқайтақұрылды. 1965 ж. Қазақстандаресп. және 5 обл. (Алматы, Қарағанды, Шығ. Қазақстан, Орал, Шымкент) туристiккеңесжәнеәроблыстаэкскурсия лық бюро ашылды.1950 -- 60 ж. Алматы жоғарыоқуорындарында тау туризмi, альпинизм (шыңғашығу), спорттық туризм дамибастады. Мұныңнәтижесiндетуристiкнұсқаушылар тобықалыптасты. Осы жылдарыС.Күдерин, Ү.Үсенов, Н.Дубицкий, В.Г. Хомулло, т.б. мамандароқушылар мен студенттерарасындатуризмдiдамытудаү лкенүлесқосты. 1958 ж. Зимингетұңғышрет туризм бойынша КСРО-ның спорт шеберiатағы берiлдi.1970 ж. құрылған Туризм жәнесаяхатшылықтыңресп. кеңесiтуризмнiңоданәрiдамуынаәсерет тi.1971 -- 75 жылдарыҚазақстандатуризмнiңматериал дықбазасыннығайып, саяхаттық-туристiкұйымдаркөбейдi, жаңатуристiкбазалар мен мейманханаларпайдалануғаберiлдi. 1978 ж. Қазақстанда экскурсия мен туризмнiңресп. кеңесiжәне 14 обл. кеңес, 17 туристiк база мен мейманханалар, 26 саяхат, экскурсия бюроларыжәнешет ел туристерiнеқызметкөрсететiн 3 бюро, Алматы, Орал, Шымкент қ-ларындатуристiкавтомоб. базаларықұрылды. Туристiкбазалар мен мейманханалардағыорын саны 7 мыңғажеттi.1988 жылы туризм құрылымындабiршамаөзгерiстерболды. Жаңадантуристiк экскурсия қауымдастықтарықұрылды. Осы жылдарыҚазақстантуризмiнiңдамуына Н.И. Самойленко, С.Әбденбаев, Т.Жездiбаев, А.Чукреев, О.Мазбаев, С.Р. Ердәулетов, т.б. үлкенүлесқосты. ТәуелсiздiкалғанҚазақстанда 1991 жылдан туризм саласыдамудыңжаңасатысынакөштi. 1993 ж. ҚазақстанДүниежүзiлiк туризм ұйымынамүшеболды. Осы жылы туризм индустриясындамытуғаарналғанұлттықб ағдарламақабылданды. 1997 ж. ҚазақстанРеспубликасыныңҰлыЖiбекжол ыныңтарихиорталықтарынқайтаөрлету, түркiтiлдесмемлекеттердiңмәденимұра ларсабақтастығындамытутұжырымдамасы , жалпы туризм дамуыныңстратегиясыжасалды. 2001 ж. 13 маусымда "ҚазақстанРеспубликасындағытуристiк қызметтуралы" заңқабылданды. Ондареспубликадағытуристiксаланыдам ытудыңбiрiншiкезектегiшаралары, туристiкқызметтiлицензиялау, т.б. мәселелертұжырымдалды. Қазақстанныңтабиғи, тарихи, геосаясиорнытуристiкнысандардыұтымд ыпайдалануғамүмкiншiлiкбередi, соныменқатарэкономиканыңбастытармақ тарыныңбiрiретiндедамытудықажет етедi.2002 жылыреспубликада 430 туристiкұйымдар, фирмалар мен әртүрлiбюроларжұмысiстедi. Оларда 6 мыңадам, оныңiшiнде 1500 кәсiптiк экскурсия жүргiзушiлер (гидтер) қызметкөрсетедi. Қазақстанныңтуристiкфирмаларыдүниеж үзiнiң 80-ге жуықелiменқарым-қатынасжасайды. Алматы қ-ның 25 фирмасыжәне 5 облысорталығыҮндiстанға, Түркияға, Бiрiккен Араб Әмiрлiгiне, Пәкстанға, Корея Республикасына, Грекияға, Польшаға, т.б. елдергечартерлiкәуерейстерiнжолғақо йған.Қазақстанда туризмнiң барлық түрлерi (танымдық, ойын-сауық, этн., экол., денсаулық сауықтыру, балалар, спорттық, аң аулау, балық аулау, атпен серуендеу), т.б. бойынша жүргiзiледi. Бұл үшiн Қазақстан аумағы бойынша 700-ден астам саяхаттық маршруттар белгiленген. Оларға Қазақстанда жиынтық сыйымд. 33 мың орынды 372 әр түрлi категориялы қонақ үйлер қызмет көрсетедi.
1.2 Қазақстан Республикасындағы туризм саласын талдау.
Туризм көптеген дамыған және дамушы елдер үшін валюталық түсімдерінің кайнар көзі болып табылады. Қазіргі кезде Қазақстан үшін де бұл экономика секторы маңызды мәселе болып отыр. Қазақстан Республикасында көптеген туризм түрлерін және туристік қызметтің формаларын дамыту үшін ресурстары мен мүмкіншіліктері жетерлік.Туристік қызметтердің ұйымдастырылуы мен оларды жетілдірудің ұтымды жолдарын қарастыруда, іздену жұмысымызды туризм нарығындағы кәсіпкерлік субъектілердің туристік қызметтер көрсетуге деген казіргі қатынастарынан бастадық.Өкінішке орай, Қазақстан және дамыған еуропа нарығында да туризмде көрсетілген қызметтің сапасына көп көңіл бөлінбейді. Туризм саласында кәсіпкерлер өз тәжірибелеріне және жұмыс өтіліне сүйене отырып, іс әрекет жасайды.Көптеген туристік кәсіпорындар осы саладағы түбегейлі ғылыми зерттеулерсіз және сапалы іс-шараларсыз пайдаларын жоғарылатуға мүмкіндіктері болмай, клиенттері мен қызмет өндірісінің көлемін кеңейте алмады.Туризм саласындағы жоғары деңгейдегі сұраныстың пайда болуы осы саладағы ғылыми зерттеулер мен басқа да іс-шараларды жоспарлауға көп көңіл бөлу керектігін негіздеді.Туризм индустриясы көптеген шағын және орта кәсіпорындармен сипатталады. Олардың қазіргі кезде кажетті зерттеу құралдары, ноу-хау, немесе тәжірибелі жұмыстарды атқаруға жұмысшыларды жалдайтын қаражаты жоқ. Олар тек қана жарнама жүргізуді, өткізуді және нарықты зерттеу мен өнімді жетілдіру әрекеттерін жасайды. Бұл қызмет көрсетудің көптеген салаларында колданылады. Бәсекенің күшеюі және клиенттердің талаптарының көбеюі туристік ұйымдардың көпшілігі үшінмаркетингті қолдануына алып келеді, яғни бәсекелік күресте жетістікті қамтамасыз ету және сыртқы орта өзгерістеріне бейімделуі үшін стратегиялык маркетингтік жоспар құрады.
Туризм саласының дамуы мен туристік қызметтерді зерттеуші экономист-ғалымдардың пікірлерін жалпылай келе, біздің көзқарасымыз бойынша: Туризмді дұрыс ұйымдастыру - нарықтағы кәсіпорынның мінез-құлқының тұжырымдамасы, стратегиясы және тактикасы. Туризмді дұрыс ұйымдастырудың мақсаты - сатып алушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыру және осының негізінде оның өсуі мен мол пайда табу мақсатына жетуін көздейді - деп тұжырымдауға болады. Туризмді ұйымдастырудың еуропалық үлгісі әлемге әйгілі курорттарымен танымал Италия, Испания және Франция елдерінде қолданылады. Бұл елдердегі туризмді дамыту мәселелері көп салалы министрлік деңгейінде шешіледі. Туристік саламен айналысатын министрліктің бөлімі мемлекеттік реттеу бойынша мынадай іс-шаралар жүргізеді: нормативтік-құқықтық негізін дайындайды, осы саладағы халықаралық ынтымақтастықты дамыту мәселелерімен айналысады, статистикалық мәліметтерді өңдейді, аймақтардың осы бағыттағы қызметтерін реттейді, осы салаға қатысты көрмелер ұйымдастырады және шет елдердегі туристік өкілдіктерді басқарады.Дамыған еуропалық елдердегі мемлекеттік туристік әкімшілік жергілікті басқару орындарымен және жеке бизнеспен бірлесе отырып тірлік жасайды. Ал, бұл өз кезегінде туризмді дамытудағы мемлекеттік бағдарламалардың міндеттерін шешуде жеке қаржылық ресурстарды тартуға мүмкіндік береді. Бұл саясаттың нәтижесі ретінде туристік қызметтерді реттеудегі аралас (мемлекеттік-жеке) меншікті институттарды алуға болады.Туризмді басқарудың мұндай жүйесінің арқасында, аталған елдер жоғары индустриялы туризмі бар әлемдік туристік орталықтарға айналып отыр. Бұл елдердегі туризмнен келетін кірістер бюджеттің маңызды баптарына кіреді.Туризм дамуының бастапқы кезеңінде мемлекеттік басқару органдарының маңызы үлкен. Оның себебі, алғашқы кезеңде туристік саланың инфрақұрылымын жасау үшін қуатты қаржылық салымдар қажет болады. Мұндай қаржылық көмекті тек мемлекет бере алады. Мемлекетке кірістер әкеле бастайтын жоғары дамыған және бәсекелестік мүмкіншілігі үлкен туризм саласы қалыптасқаннан кейін, мемлекеттік органдар негізінен туризм дамуын реттеуші қызметіне ауысады. Туристік индустрияны ұйымдастырудың азиялық үлгісі Түркия, Египет, Тунис, Марокко және Қытай елдерінде таралған. Бұл үлгідегі елдерде туристік саланы ұйымдастыру мен басқару беделді әрі күшті министрлікке жүктелген. Бұл елдерде туризм экономиканың басым бағыттарының бірі болып саналады. Мемлекеттің көмегінің нәтижесінде аталған елдерде туризм мен курорттар жоғары ырғақпен дамуда.
ІІ . Қазақстан Республикасындағы туризм дамуының қазіргі жағдайы және болашағы..
2.1 Қазақстандағы туризм дамуының қазіргі жағдайы: проблемаларыт даму болашағы.
Қазақстан Республикасында туризмді дамытудың 2007 - 2011 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын іске асырудың бірінші жылының қорытындысы бойынша туристік қызмет көрсеткіштерінің тұрақты өсу үрдісінің сақталғаны байқалады. Айталық, 2008 жылдың қорытындысы бойынша 2007 жылмен салыстырғанда тұтастай республика бойынша туристердің саны 3,1 %-ға көбейді. Туризм түрлері бойынша туристік индустрияның түрлі бағыттағы даму үрдістері байқалады: 2007 жылғы ұқсас кезеңмен салыстырғанда сыртқа шығушы туристер саны 15,4 %-ға артты және 5 242,6 мың адамды құрады, ішкі туризмдегі келушілер саны 8,2 %-ға артты және 4 254,1 мың адамды құрады.Көрсетілген қызметтердің жалпы көлемі 22,6 %-ға артты және 66 045,9 млн. теңгені құрады, сатылған жолдамалар құны 16 926, 8 млн. теңгені құрады.Есепті кезеңде туристік қызметпен айналысатын 1163 туристік фирма және 64 жеке кәсіпкер 497,1 мың келушіге қызмет көрсетті, бұл экономикадағы әлемдік жағдайдың салдарынан 2007 жылғы деңгеймен салыстырғанда 12,3 %-ға кем.Туристік индустрия субъектілерінің туристік қызметінен түскен жалпы табыс 2008 жылы 66,6 млрд. теңгені құрады және бюджетке аударылған салық сомасы 9,3 млрд. теңгені құрады.Республикада қолданыстағы қонақ үй шаруашылығының 1149 кәсіпорны 2 576,2 мың адамға қызмет көрсетті және 50 559,4 млн. теңгеге қызмет көрсетті. Есепті кезеңнің қорытындылары бойынша орналастыру объектілерінде 29 504 нөмір бар, олардың біржолғы сыйымдылығы 64 377 төсек-орынды құрады.Алайда, әлемдік экономикалық дағдарыс және әлеуетті туристердің сатып алу мүмкіндігінің төмендеуі республикаға келу санына кері әсерін тигізді, осылайша, 2008 жылдың қорытындысы бойынша 2007 жылмен салыстырғанда сырттан келушілер туризмі 11,1 %-ға азайды және 4 721,5 мың адамды құрады.Елімізде қазақстандық және шетелдік азаматтардың әр түрлі туристік қызметтерге деген сұраныстарын қанағаттандыру үшін кең мүмкіндіктерді қамтамасыз ететін қазіргі заманғы аса тиімді және бәсекеге қабілетті туристік кешенді іске асыруға жағдай жасалып жатыр, ұлттық туристік өнімнің сапасын қамтамасыз ету үшін стандарттар әзірленді және қабылданды. Қазақстан Республикасында туризмнің материалдық-техникалық базасын дамытуға инвестиция тарту үшін шарттар анықталды.
Туризм және спорт саласының аясында ерлер және әйелдердің тең құқығы және тең мүмкіндіктері олардың өзіндік ерекшеліктері есепке алына отырып, табысты іске асып жатқандығын атап өткен жөн: туризм индустриясында туристік ұйымдардың басшылығында және қызмет көрсету аясында әйелдер көбірек еңбекпен қамтылған (барлық еңбекпен қамтылғандар санының 98 %-ға жуығы). Спортта әдетте ерлер көш бастап жүрген спорт түрлерін көптеген әйел азаматтар белсенді игеріп жатыр.
Бұдан басқа, бүгінде бірқатар проблемалық мәселелер туындап отыр, олардың шешу көзделген мақсатқа - Қазақстанды Орталық Азия өңіріндегі туризм орталығы ретінде қалыптастыруға қол жеткізуге мүмкіндік береді.
1. Туристік және көліктік инфрақұрылымдардың жеткіліксіз дамуы
Қонақ үйлерді, пансионаттарды, демалыс үйлері мен базаларын қоса алғанда, орналасу объектілерінің, сонымен қатар санаторийлік-курорттық мекемелердің материалдық базасы жоғары дәрежеде моральдық және физикалық тозғандығымен сипатталады. Бүгінгі таңда туризм ауқымы, сапа түрлері және туристер үшін ұсынылатын тұратын жерлер халықаралық талаптарға сай емес.
2. Қызмет көрсетудің төмен сапасы және Ұлы Жібек жолының қазақстандық бөлігінде таңбалы тарихи орындардың қиындық тудыруы ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе
І.Қазақстан Республикасындағы туризм саласы.
1.1 Қазақстан Республикасындағы туризм саласының тарихы
1.2 Қазақстан Республикасындағы туризм саласын талдау
ІІ . Қазақстан Республикасындағы туризм дамуының қазіргі жағдайы және болашағы .
2.1 Қазақстандағы туризм дамуының қазіргі жағдайы: проблемалары және даму болашағы
2.2 Туризмды дамытудың негізгі бағыттары
ҚОРЫТЫНДЫ
Әдебиеттер тізімі
Қазақстан Республикасындағы Туризм саласы
І.Қазақстан Республикасындағы туризм саласы.
1.1 Қазақстан Республикасындағы туризм саласының тарихы.
Ұлы Жiбек жолы бойында орналасқандықтан Қазақстан аумағындағы қалалар мен табиғаты ғажайып қорықты жерлер ежелден саяхат және туризм нысандары болып табылған. Қазақстандағы алғашқы туристiк ұйымдар 20 ғ-дың 20 -- 30-жылдары пайда болды. 1929 ж. Алматы қ-нда тұңғыш туристiк жорық ұйымдастырыды. Оған Г.И. Белоглазов пен Ф.Л. Савин басқарған 17 мектепмұғалiмдерiқатысты. Жорық Алматы төңiрегiненбасталыпЕсiк к-нде (62 км) аяқталды. 1930 ж. Алматы өлкетанумұражайыжанындаПролетарлықт уризм және экскурсия қоғамыныңөлкелiкбөлiмшесiжұмысiстей бастады. Оныңалғашқытөрағасыболып В.Г. Горбунов сайланды. Осы жылы Алматы қалалық телеграф пен поштақызметкерлерiнен (16 адам) құралған топ (Ф.Л. Савин басқарған) Медеу -- Көкжайлау -- Үлкен Алматы к. жағалауынадейiн барды.Туризмнiң бұл түрiне В.Зимин, А.Бергрин, Д.Литвинов, Х.Рахимов, Г.Белоглазов, т.б. көп үлес қосты. 1931 ж. қаңтарда Алматыдан Зиминнiң бастауымен алғаш рет шаңғышылар жорығы ұйымдастырылды. "Еңбек және қорғаныс" эстафетасын алған бұл жорыққа қатысқан 8 шаңғышыға ұлттық атты әскер полкiнiң сегiз шабандозы қосылды. Олар Алматыдан шығып, Ұзынағаштан өтiп Қордай асуы арқылы эстафетаны Қырғызия командасына табыс еттi. Сол жылы Алматыдағы Жетiсу губ. мұражайдың жанынан Бүкiлодақтық пролетарлық туризм мен экскурсия ерiктi қоғамының 10 мүшесi бар алғашқы ұясы ұйымдастырылды. Ол кейiннен Қазақстан өлкелiк кеңесiне айналды. Әуесқой туристердiң бастауымен Алатау қойнауындағы Күйгенсай (Горельник) шатқалында туристер үшiн шағын үй салынды. 1936 ж. бұл жерде республикадағы ең алғашқы 50 кiсiлiк "Горельник" турбазасының шаңырағы көтерiлдi. 1938 ж. Көкжайлаушатқалында (Алматы маңында) алғашқазақстандықтуристерслетiөттi. Оған 200-дей туристерқатысты. 1943 жылдыңбасынан "Горельник" турбазасындаКеңесармиясының тау атқыштарындаярлайтынБүкiлодақтықнұс қаушылармектебiорналасты.Ұлыотансоғ ысынанкейiн "Горельник" тау шаңғышылары мен альпинистеркадрларындаярлайтынбазағ аайналды. Адамдардыңбелсендiдемалысымақсатынд а 1952 ж. ҚазақстандаТуристiк-экскурсиялықбас қарма (ТЭУ) құрылды. 1961 ж. АлматыдаРесп. жастуристер ст. ашылды. 1960 ж. кәсiподақтардыңҚазақресп. кеңесiжанынан туризм жөнiндегiресп. басқармаұйымдастырылды. 1962 ж. Туристiк-экскурсиялықбасқарма Туризм жөнiндегiкеңесболыпқайтақұрылды. 1965 ж. Қазақстандаресп. және 5 обл. (Алматы, Қарағанды, Шығ. Қазақстан, Орал, Шымкент) туристiккеңесжәнеәроблыстаэкскурсия лық бюро ашылды.1950 -- 60 ж. Алматы жоғарыоқуорындарында тау туризмi, альпинизм (шыңғашығу), спорттық туризм дамибастады. Мұныңнәтижесiндетуристiкнұсқаушылар тобықалыптасты. Осы жылдарыС.Күдерин, Ү.Үсенов, Н.Дубицкий, В.Г. Хомулло, т.б. мамандароқушылар мен студенттерарасындатуризмдiдамытудаү лкенүлесқосты. 1958 ж. Зимингетұңғышрет туризм бойынша КСРО-ның спорт шеберiатағы берiлдi.1970 ж. құрылған Туризм жәнесаяхатшылықтыңресп. кеңесiтуризмнiңоданәрiдамуынаәсерет тi.1971 -- 75 жылдарыҚазақстандатуризмнiңматериал дықбазасыннығайып, саяхаттық-туристiкұйымдаркөбейдi, жаңатуристiкбазалар мен мейманханаларпайдалануғаберiлдi. 1978 ж. Қазақстанда экскурсия мен туризмнiңресп. кеңесiжәне 14 обл. кеңес, 17 туристiк база мен мейманханалар, 26 саяхат, экскурсия бюроларыжәнешет ел туристерiнеқызметкөрсететiн 3 бюро, Алматы, Орал, Шымкент қ-ларындатуристiкавтомоб. базаларықұрылды. Туристiкбазалар мен мейманханалардағыорын саны 7 мыңғажеттi.1988 жылы туризм құрылымындабiршамаөзгерiстерболды. Жаңадантуристiк экскурсия қауымдастықтарықұрылды. Осы жылдарыҚазақстантуризмiнiңдамуына Н.И. Самойленко, С.Әбденбаев, Т.Жездiбаев, А.Чукреев, О.Мазбаев, С.Р. Ердәулетов, т.б. үлкенүлесқосты. ТәуелсiздiкалғанҚазақстанда 1991 жылдан туризм саласыдамудыңжаңасатысынакөштi. 1993 ж. ҚазақстанДүниежүзiлiк туризм ұйымынамүшеболды. Осы жылы туризм индустриясындамытуғаарналғанұлттықб ағдарламақабылданды. 1997 ж. ҚазақстанРеспубликасыныңҰлыЖiбекжол ыныңтарихиорталықтарынқайтаөрлету, түркiтiлдесмемлекеттердiңмәденимұра ларсабақтастығындамытутұжырымдамасы , жалпы туризм дамуыныңстратегиясыжасалды. 2001 ж. 13 маусымда "ҚазақстанРеспубликасындағытуристiк қызметтуралы" заңқабылданды. Ондареспубликадағытуристiксаланыдам ытудыңбiрiншiкезектегiшаралары, туристiкқызметтiлицензиялау, т.б. мәселелертұжырымдалды. Қазақстанныңтабиғи, тарихи, геосаясиорнытуристiкнысандардыұтымд ыпайдалануғамүмкiншiлiкбередi, соныменқатарэкономиканыңбастытармақ тарыныңбiрiретiндедамытудықажет етедi.2002 жылыреспубликада 430 туристiкұйымдар, фирмалар мен әртүрлiбюроларжұмысiстедi. Оларда 6 мыңадам, оныңiшiнде 1500 кәсiптiк экскурсия жүргiзушiлер (гидтер) қызметкөрсетедi. Қазақстанныңтуристiкфирмаларыдүниеж үзiнiң 80-ге жуықелiменқарым-қатынасжасайды. Алматы қ-ның 25 фирмасыжәне 5 облысорталығыҮндiстанға, Түркияға, Бiрiккен Араб Әмiрлiгiне, Пәкстанға, Корея Республикасына, Грекияға, Польшаға, т.б. елдергечартерлiкәуерейстерiнжолғақо йған.Қазақстанда туризмнiң барлық түрлерi (танымдық, ойын-сауық, этн., экол., денсаулық сауықтыру, балалар, спорттық, аң аулау, балық аулау, атпен серуендеу), т.б. бойынша жүргiзiледi. Бұл үшiн Қазақстан аумағы бойынша 700-ден астам саяхаттық маршруттар белгiленген. Оларға Қазақстанда жиынтық сыйымд. 33 мың орынды 372 әр түрлi категориялы қонақ үйлер қызмет көрсетедi.
1.2 Қазақстан Республикасындағы туризм саласын талдау.
Туризм көптеген дамыған және дамушы елдер үшін валюталық түсімдерінің кайнар көзі болып табылады. Қазіргі кезде Қазақстан үшін де бұл экономика секторы маңызды мәселе болып отыр. Қазақстан Республикасында көптеген туризм түрлерін және туристік қызметтің формаларын дамыту үшін ресурстары мен мүмкіншіліктері жетерлік.Туристік қызметтердің ұйымдастырылуы мен оларды жетілдірудің ұтымды жолдарын қарастыруда, іздену жұмысымызды туризм нарығындағы кәсіпкерлік субъектілердің туристік қызметтер көрсетуге деген казіргі қатынастарынан бастадық.Өкінішке орай, Қазақстан және дамыған еуропа нарығында да туризмде көрсетілген қызметтің сапасына көп көңіл бөлінбейді. Туризм саласында кәсіпкерлер өз тәжірибелеріне және жұмыс өтіліне сүйене отырып, іс әрекет жасайды.Көптеген туристік кәсіпорындар осы саладағы түбегейлі ғылыми зерттеулерсіз және сапалы іс-шараларсыз пайдаларын жоғарылатуға мүмкіндіктері болмай, клиенттері мен қызмет өндірісінің көлемін кеңейте алмады.Туризм саласындағы жоғары деңгейдегі сұраныстың пайда болуы осы саладағы ғылыми зерттеулер мен басқа да іс-шараларды жоспарлауға көп көңіл бөлу керектігін негіздеді.Туризм индустриясы көптеген шағын және орта кәсіпорындармен сипатталады. Олардың қазіргі кезде кажетті зерттеу құралдары, ноу-хау, немесе тәжірибелі жұмыстарды атқаруға жұмысшыларды жалдайтын қаражаты жоқ. Олар тек қана жарнама жүргізуді, өткізуді және нарықты зерттеу мен өнімді жетілдіру әрекеттерін жасайды. Бұл қызмет көрсетудің көптеген салаларында колданылады. Бәсекенің күшеюі және клиенттердің талаптарының көбеюі туристік ұйымдардың көпшілігі үшінмаркетингті қолдануына алып келеді, яғни бәсекелік күресте жетістікті қамтамасыз ету және сыртқы орта өзгерістеріне бейімделуі үшін стратегиялык маркетингтік жоспар құрады.
Туризм саласының дамуы мен туристік қызметтерді зерттеуші экономист-ғалымдардың пікірлерін жалпылай келе, біздің көзқарасымыз бойынша: Туризмді дұрыс ұйымдастыру - нарықтағы кәсіпорынның мінез-құлқының тұжырымдамасы, стратегиясы және тактикасы. Туризмді дұрыс ұйымдастырудың мақсаты - сатып алушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыру және осының негізінде оның өсуі мен мол пайда табу мақсатына жетуін көздейді - деп тұжырымдауға болады. Туризмді ұйымдастырудың еуропалық үлгісі әлемге әйгілі курорттарымен танымал Италия, Испания және Франция елдерінде қолданылады. Бұл елдердегі туризмді дамыту мәселелері көп салалы министрлік деңгейінде шешіледі. Туристік саламен айналысатын министрліктің бөлімі мемлекеттік реттеу бойынша мынадай іс-шаралар жүргізеді: нормативтік-құқықтық негізін дайындайды, осы саладағы халықаралық ынтымақтастықты дамыту мәселелерімен айналысады, статистикалық мәліметтерді өңдейді, аймақтардың осы бағыттағы қызметтерін реттейді, осы салаға қатысты көрмелер ұйымдастырады және шет елдердегі туристік өкілдіктерді басқарады.Дамыған еуропалық елдердегі мемлекеттік туристік әкімшілік жергілікті басқару орындарымен және жеке бизнеспен бірлесе отырып тірлік жасайды. Ал, бұл өз кезегінде туризмді дамытудағы мемлекеттік бағдарламалардың міндеттерін шешуде жеке қаржылық ресурстарды тартуға мүмкіндік береді. Бұл саясаттың нәтижесі ретінде туристік қызметтерді реттеудегі аралас (мемлекеттік-жеке) меншікті институттарды алуға болады.Туризмді басқарудың мұндай жүйесінің арқасында, аталған елдер жоғары индустриялы туризмі бар әлемдік туристік орталықтарға айналып отыр. Бұл елдердегі туризмнен келетін кірістер бюджеттің маңызды баптарына кіреді.Туризм дамуының бастапқы кезеңінде мемлекеттік басқару органдарының маңызы үлкен. Оның себебі, алғашқы кезеңде туристік саланың инфрақұрылымын жасау үшін қуатты қаржылық салымдар қажет болады. Мұндай қаржылық көмекті тек мемлекет бере алады. Мемлекетке кірістер әкеле бастайтын жоғары дамыған және бәсекелестік мүмкіншілігі үлкен туризм саласы қалыптасқаннан кейін, мемлекеттік органдар негізінен туризм дамуын реттеуші қызметіне ауысады. Туристік индустрияны ұйымдастырудың азиялық үлгісі Түркия, Египет, Тунис, Марокко және Қытай елдерінде таралған. Бұл үлгідегі елдерде туристік саланы ұйымдастыру мен басқару беделді әрі күшті министрлікке жүктелген. Бұл елдерде туризм экономиканың басым бағыттарының бірі болып саналады. Мемлекеттің көмегінің нәтижесінде аталған елдерде туризм мен курорттар жоғары ырғақпен дамуда.
ІІ . Қазақстан Республикасындағы туризм дамуының қазіргі жағдайы және болашағы..
2.1 Қазақстандағы туризм дамуының қазіргі жағдайы: проблемаларыт даму болашағы.
Қазақстан Республикасында туризмді дамытудың 2007 - 2011 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын іске асырудың бірінші жылының қорытындысы бойынша туристік қызмет көрсеткіштерінің тұрақты өсу үрдісінің сақталғаны байқалады. Айталық, 2008 жылдың қорытындысы бойынша 2007 жылмен салыстырғанда тұтастай республика бойынша туристердің саны 3,1 %-ға көбейді. Туризм түрлері бойынша туристік индустрияның түрлі бағыттағы даму үрдістері байқалады: 2007 жылғы ұқсас кезеңмен салыстырғанда сыртқа шығушы туристер саны 15,4 %-ға артты және 5 242,6 мың адамды құрады, ішкі туризмдегі келушілер саны 8,2 %-ға артты және 4 254,1 мың адамды құрады.Көрсетілген қызметтердің жалпы көлемі 22,6 %-ға артты және 66 045,9 млн. теңгені құрады, сатылған жолдамалар құны 16 926, 8 млн. теңгені құрады.Есепті кезеңде туристік қызметпен айналысатын 1163 туристік фирма және 64 жеке кәсіпкер 497,1 мың келушіге қызмет көрсетті, бұл экономикадағы әлемдік жағдайдың салдарынан 2007 жылғы деңгеймен салыстырғанда 12,3 %-ға кем.Туристік индустрия субъектілерінің туристік қызметінен түскен жалпы табыс 2008 жылы 66,6 млрд. теңгені құрады және бюджетке аударылған салық сомасы 9,3 млрд. теңгені құрады.Республикада қолданыстағы қонақ үй шаруашылығының 1149 кәсіпорны 2 576,2 мың адамға қызмет көрсетті және 50 559,4 млн. теңгеге қызмет көрсетті. Есепті кезеңнің қорытындылары бойынша орналастыру объектілерінде 29 504 нөмір бар, олардың біржолғы сыйымдылығы 64 377 төсек-орынды құрады.Алайда, әлемдік экономикалық дағдарыс және әлеуетті туристердің сатып алу мүмкіндігінің төмендеуі республикаға келу санына кері әсерін тигізді, осылайша, 2008 жылдың қорытындысы бойынша 2007 жылмен салыстырғанда сырттан келушілер туризмі 11,1 %-ға азайды және 4 721,5 мың адамды құрады.Елімізде қазақстандық және шетелдік азаматтардың әр түрлі туристік қызметтерге деген сұраныстарын қанағаттандыру үшін кең мүмкіндіктерді қамтамасыз ететін қазіргі заманғы аса тиімді және бәсекеге қабілетті туристік кешенді іске асыруға жағдай жасалып жатыр, ұлттық туристік өнімнің сапасын қамтамасыз ету үшін стандарттар әзірленді және қабылданды. Қазақстан Республикасында туризмнің материалдық-техникалық базасын дамытуға инвестиция тарту үшін шарттар анықталды.
Туризм және спорт саласының аясында ерлер және әйелдердің тең құқығы және тең мүмкіндіктері олардың өзіндік ерекшеліктері есепке алына отырып, табысты іске асып жатқандығын атап өткен жөн: туризм индустриясында туристік ұйымдардың басшылығында және қызмет көрсету аясында әйелдер көбірек еңбекпен қамтылған (барлық еңбекпен қамтылғандар санының 98 %-ға жуығы). Спортта әдетте ерлер көш бастап жүрген спорт түрлерін көптеген әйел азаматтар белсенді игеріп жатыр.
Бұдан басқа, бүгінде бірқатар проблемалық мәселелер туындап отыр, олардың шешу көзделген мақсатқа - Қазақстанды Орталық Азия өңіріндегі туризм орталығы ретінде қалыптастыруға қол жеткізуге мүмкіндік береді.
1. Туристік және көліктік инфрақұрылымдардың жеткіліксіз дамуы
Қонақ үйлерді, пансионаттарды, демалыс үйлері мен базаларын қоса алғанда, орналасу объектілерінің, сонымен қатар санаторийлік-курорттық мекемелердің материалдық базасы жоғары дәрежеде моральдық және физикалық тозғандығымен сипатталады. Бүгінгі таңда туризм ауқымы, сапа түрлері және туристер үшін ұсынылатын тұратын жерлер халықаралық талаптарға сай емес.
2. Қызмет көрсетудің төмен сапасы және Ұлы Жібек жолының қазақстандық бөлігінде таңбалы тарихи орындардың қиындық тудыруы ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz