N-винилкапролактам негізіндегі (СО)полимерлердің физика-химиялық және термосезімтал қасиеттері

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

Нұрбабаева Ж. Н.

N-винилкапролактам негізіндегі (со) полимерлердің физика-химиялық және термосезімтал қасиеттері

5B072100 - “Органикалық заттардың химиялық технологиясы” мамандығы

Алматы 2014

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Әл - Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

Химия және химиялық технология факультеті

Органикалық заттар, табиғи қосылыстар мен полимерлер химиясы және технологиясы кафедрасы

“ Қорғауға жіберілді”

кафедра меңгерушісі

х. ғ. д., профессор Ж. А. Әбілов

Дипломдық жұмыс

Тақырыбы: “N-винилкапролактам негізіндегі (со) полимерлердің физика-химиялық және термосезімтал қасиеттері”

5B072100 - “Органикалық заттардың химиялық технологиясы” мамандығы бойынша

Орындаған

4 курс студенті: Ж. Н. Нұрбабаева

Ғылыми жетекшісі

х. ғ. к., доцент: П. И. Үркімбаева

Норма бақылаушы: Н. Б. Сарова

х. ғ. к., аға оқытушы

Алматы 2014

Реферат

Дипломдық жұмыс 52 беттен, 13 суреттен, 5 кестеден және 52 әдебиет көзінен тұрады.

Түйінді сөздер: N-винилкапролактам (ВК), 2-гидроксиэтилакрилат (ГЭА), поливинил спирті (ПВС), сополимер (СПЛ), интерполимерлі комплекс (ИПК) .

Жұмыстың мақсаты: жаңа термосезімтал сызықты, жалғанған құрылымды N-винилкапролактам мен 2-гидроксиэтилакрилат және поливинил спирті негізіндегі сополимерлерді алу және олардың қасиеттерін зерттеу.

Міндеттері:

• N-винилкапролактам мен 2-гидроксиэтилакрилат негізіндегі сополимерлерді алу және олардың термосезімталдық қасиетін зерттеу;
• N-винилкапролактам мен 2-гидроксиэтилакрилат негізіндегі сополимердің поликарбон қышқылымен комплекс түзу үрдісін зерттеу;
• N-винилкапролактам мен 2-гидроксиэтилакрилат және поливинил спирті негізінде жалғанған сополимерлер және олардың негізінде үлдірлер алу.

Зерттеу әдістері: радикалдық және жалғанған сополимерлену, УК-спектрофотометрия, термогравиметрия, ИК- және ¹ H ЯМР спектроскопия, микровискозиметр.

Алынған нәтижелер және олардың жаңалығы . N-винилкапрлактам, поливинил спирті және 2-гидроксиэтилакрилат негізіндегі сополимерлер радикалдық және жалғанған сополимерлеу әдісі арқылы алынды. N-винилкапрлактам мен 2-гидроксиэтилакрилат негізіндегі сополимердің әртүрлі қатынастағы сулы ерітінділері дайындалып, олардың термосезімталдық қасиеті турбидиметрия және вискозиметрия әдістері арқылы зерттеледі. : N-винилкапролактам негізіндегі сополимерлердің суда ерігіштік, биоүйлесімділік, улы емес, сулы ерітіндіде термосезімтал және комплекстүзу қабілеті сияқты қасиеттердің болуы, оның практикалық қолданысының келешегін айқындатады. N-винилкапролактам мен 2-гидроксиэтилакрилат негізіндегі жаңа сополимерлер термосезімтал және биоыдырайтын қасиеттерінің болуына байланысты медицинада дәрілік заттарды полимерлік тасымалдағыш ретінде, сондай-ақ өндірісте биоыдырайтын қораптар алуда маңызды қосылыс болып табылады.

РЕФЕРАТ

Дипломная работа состоит из 52 страниц, 13 рисунков, 5 таблиц и 52 использованных литератур.

Основные слова: N-винилкапролактам (ВК), 2-гидроксиэтилакрилат (ГЭА), поливиниловый спирт (ПВС), сополимер (СПЛ), интерполимерный комплекс (ИПК) .

Цель работы: методами радикальной и привитой сополимеризации получить новые термочувствительные сополимеры на основе N-виникапролактама, 2-гидроксиэтилакрилата и поливинилового спирта и изучить их свойства.

Задачи работы:

• Получить и изучить термочувствительные свойства сополимеров на основе N-винилкапролактам и 2-гидроксиэтилакрилата;

• Изучить комплексобразование сополимеров на основе N-винилкапролактам и 2-гидроксиэтилакрилата с поликарбоновой кислотой;
• Привитые сополимеры на основе N-винилкапролактама, 2-гидроксиэтилакрилата и поливинилового спирта и получить пленки на их основе.

Методы исследования: радикальная и привитая сополимеризация, УФ-спектрофотометрия, термогравиметрия, ИК- и ¹ H ЯМР спектроскопия, микровискозиметрия.

Полученные результаты и их новизна : методами радикальной и привитой сополимеризации были получены новые термочувствительные сополимеры на основе N-виникапролактама, 2-гидроксиэтилакрилата и поливинилового спирта. М . етодам ИК-спектроскопии определены составы и методами турбидиметрии и вискозиметрии изучены термочувствительные свойства. Так как сополимеры на основе N-виникапролактама не токсичны, водорастворимы, биоразлагаемые и биосовместимые они имеют очень важное практическое применение в медицине и в производстве биоразлагаемых коробок.

ABSTRACT

Structure and volume of diploma work. Thesis consists of 52 pages and includes introduction, 3 sections, conclusions, appendixes, 5 tables, 13 figures, 52 used literature sources.

Keywords: N-vinylcaprolactam (NVCL), 2-Hydroxyethyl acrylate (HEA), poly(vinyl alcohol) (PVA), copolymer, interpolymer complex (IPC) .

The objective of study: Synthesis of new thermo-sensitive copolymers based on N-vinylcaprolactam, 2-hydroxyethyl acrylate and poly(vinyl alcohol) by free radical and grafting copolymerization and study their properties.

Tasks of work:

• Synthesis and study of thermo-sensitive properties of copolymers based on N-vinylcaprolactam and 2-hydroxyethyl acrylate;
• Study of complexation of copolymers based on N-vinylcaprolactam and 2-hydroxyethyl acrylate with poly(carboxylic acid) ;
• Preparation of polymeric film based on N-vinylcaprolactam, 2-hydroxyethyl acrylate and poly(vinyl alcohol) grafted copolymers.

Methods of investigation: free radical and grafting copolymerization, UV/Vis-spectrophotometry, thermogravimetry, FTIR- and ¹ H-NMR spectrophotometries, microviscometry.

Results of study and their novelty: new thermo-sensitive copolymers based on N-vinylcaprolactam, 2-hydroxyethyl acrylate and poly(vinyl alcohol) have been synthesized by free radical and grafting copolymerization and studied their properties. The copolymer composition of obtained polymers were determined by FTIR and ¹ H-NMR spectra as well as their thermo-sensitive properties were studied by turbidimetry and viscometry methods.

The practical significance: Since the copolymers based on N-vinylcaprolactam are non-toxic, water-soluble, biocompatible and biodegradable, they have very important practical application in medicine and in the manufacture of biodegradable materials.

Қысқартылған сөздер

БМҚ - бастапқы мономерлік қоспа

ВК - винилкапролактам

ГЭА - 2-гидроксиэтилакрилат

ПВС - поливинилспирті

ДАҚ - динитрил азо-бисизомай қышқылы

ПАҚ - полиакрил қышқылы

НИПААМ - N-изопропилакриламид

ПВК -поливинилкапролактам

ПВС- поливинилспирті

ПНИПААМ - поли-N-изопропилакриламид

СПЛ - сополимер

ИПК- интерполимерлі комплекс

ТКЕТ - төменгікритикалық еру температурасы

кіріспе

Жұмыстың өзектілігі: Соңғы жылдары сыртқы параметрлердің (қоршаған ортаның температурасы, рН-ы, жарық сәулесінің интенсивтілігі және т. б. ) аздаған өзгеруінен өзінің физикалық күйін өзгертетін полимерлерге деген қызығушылық артуда. Ондай полимерлерді «стимул-сезімтал» деп атайды. Стимул - сезімтал полимерлер шумақ-глобулаға ауысуын зерттеудегі ыңғайлы модельді нысан болып табылады және хроматография, жасушаға дәрілік заттарды тасымалдау, мембрана жасау технологиясы, сондай-ақ иммобильденген катализаторлар дайындау саласында кеңінен қолданыс тапқан.

Бірақ, қазіргі таңда дифильді суда еритін, құрамында бір уақытта гидрофильді топтар және гидрофобты фрагменттері бар мономерлерді гомо- және сополимерлеумен алатын термосезімтал полимерлер аясы шектеулі. Осыған сәйкес өндірісте қол жетімді мономерлер негізінде жаңа термосезімтал полимерлер алу ғылыми, сондай-ақ практикалық жақтан маңызды мәселе болып келеді.

Сондай полимерлердің бірі - поливинилкапролактам. Бұл полимердің маңызды ерекшелігі - физиологиялық температурада тұнбаға түсу қабілеті. N-винилкапролактам негізіндегі сополимерлердің комплекстүзу қасиеті мен термосезімталдылығын макромолекуланың гидрофильді-гидрофобты балансын өзгерту арқылы түрлендіруге болатыны белгілі. Сонымен бірге маңызды қасиеттерінің бірі - сулы ерітіндіде әр түрлі органикалық және бейорганикалық төмен молекулалық компоненттермен комплекстүзуі.

Құрамында оңай ыдырайтын альдегидтік топтың болуынан биоыдырайтын қасиет көрсетеді. Осы қасиетіне байланысты капролактам негізіндегі биоыдырайтын қораптар алуда қолданылады. Сонымен бірге термосезімталдық қасиетті құрамындағы гидрофобты топ көрсетеді. Сол қасиетіне байланысты биомедицинада жасанды мүшелер мен терілер жасауда, дәрілік затты бақылап шығару жүйелерінде де кең қолданылады. Яғни, N-винилкапролактам негізіндегі сополимерлердің қасиеттерін зерттеу өзекті болып келеді.

Жұмыстың мақсаты: N-винилкапролактам негізіндегі (со) полимерлердің физика-химиялық және термосезімтал қасиеттерін зерттеу.

Міндеттері:

• N-винилкапролактам мен 2-гидроксиэтилакрилат негізіндегі сополимерлерді алу және олардың термосезімталдық қасиетін зерттеу;
• N-винилкапролактам мен 2-гидроксиэтилакрилат негізіндегі сополимердің поликарбон қышқылымен комплекс түзу үрдісін зерттеу;
• N-винилкапролактам мен 2-гидроксиэтилакрилат және поливинил спирті негізінде жалғанған сополимерлер және олардың негізінде үлдірлер алу.

Практикалық маңыздылығы: N-винилкапролактам мен 2-гидроксиэтилакрилат негізіндегі жаңа сополимерлер термосезімтал қасиеттерінің болуына байланысты медицинада дәрілік заттарды полимерлік тасымалдағыш ретінде, тазалау технологиясында ауыр металдар сорбенттері ретінде, мембрана және биотехнологияда заттарды бөлу үшін қолдануда тиімді болып келеді.

Басылымдар: зерттеу жұмысының нәтижелері бойынша «Ғылым әлемі» атты студенттер мен жас ғылымдардың Халықаралық ғылыми конференциясында баяндама жасалып, I дәрежелі дипломмен марапатталған және “ Әуезов оқулары -12: “ Ғылым, білім және мәдениеттің инновациялық бағыттарын дамытудағы аймақтық университеттің рөлі”” атты Халықаралық ғылыми тәжірибелік конференциясында баяндама жасалды және 1 баяндама тезисі, 1 мақала жарық көрген:

1. ӘДЕБИ ШОЛУN-винилкапролактам негізіндегі термосезімтал полимерлер

Соңғы жылдары сыртқы параметрлердің (температура, рН орта, жарық сәулесінің интенсивтілігі) аздаған өзгеруінен өзінің физикалық күйін өзгертетін полимерлерге деген қызығушылық артуда. Ондай полимерлерді “сезімтал” деп атайды [1] . Бұндай жүйелер биотехнологи мен медицинада үлкен қызығушылыққа ие болатыны анық. Сонымен бірге, бұл жүйелере биологиялық активті заттарды бөлу және тазалауда, биокатализаторларды иммобилдеуде практикалық қолданыс тапқан. Олар дәрілік заттың бақыланып шығарылуында, биосенсорларды алуда қолданылуы мүмкін.

Полимерлі жүйе “ақылды ” болуы үшін, онда бірінші ретті фазалық ауысу жүруі, сондай - ақ, макромолекуланың меншікті көлемінің лезде кішіреуімен жүруі керек. Бұндай үрдістердің теориялық негіздерін Флори қалаған. Сызықты немесе ісінген полимерлі торларда критикалық көріністердің болуының негізі “нашар” еріткіштің әсерінен. Бұл еріткіште полимерлі тізбектердің сегменттері арасында тартылу күштері тебілу күштерін жеңе алу мүмкін.

Термосезімтал полимерлерді зерттеу аймағындағы болашағы бар бағыттардың бірі - конформациялық айналуды өзгерту мен бір жүйеде әр түрлі сыртқы параметрлерге жауап беруін біріктіруге мүмкіндік беретін қосымша топтарды енгізу арқылы олардың қасиеттерін түрлендіру. Функционалды топтарды сополимерлеу және полимераналогты түрлендіру арқылы енгізеді. Функционалды топтарды термосезімтал полимерлерге енгізу сезімтал полимерлердің қасиеттер спектрін кеңейтуде, түбегейлі жаңа қасиеттерге ие жүйелер ойлап табуда перспективті болып келеді [2] .

Синтетикалық полимерлер арасында көп зерттелгені термосезімтал қасиетке ие НИПААМ болып табылады. Ол суда 32 ^о С температурада шумақталған глобула күйіне өтеді.

1. 1. 1-сурет . Температураға жауап беретін «ақылды» полимерлер схемасы

Қазіргі таңда бірқатар ғалымдардың қызығушылығын термосезімтал полимер - поливинилкапролактам тартуда. мономері N-винилкапролактам - гидрофильді карбоксил және амид топтары бар және амид тобы гидрофобты винил тобымен байланысқан амфифильді мономер. ВК-ды полимерлеу винил тобын тізбекті полимерлеу арқылы жүзеге асады, сондықтан полимердің негізі - винил типті полимер болады [3] . ПВК- ды винилкапролактамды органикалық еріткіштерде [4] немесе блокта [5] радикалды полимеризация арқылы алады. ПВК ерітінділерінің фазалық ауысуының термодинамикасын Тагер және басқалары [6] зерттеген. ПВК ерітінділерінің ТКЕТ- сы молекулалық массасына байланысты молекулалық массасына байланысты 31 ^о С (125) пен 40 ^о С (15500) арасында болады[7] . Температура жоғарылағанда ығысудың экзотермиялылығы төмендейді. ПВК сулы ерітінділерінде полимердің гидрофобты - гидрофильді гидратациясы жүреді деген болжам бар. Бинодальға жақын температура мен құрамда гидрофобты гидратация басым болады, салдарынан полимермен судың араласуы төмендеп, фазалық бөліну жүреді[6] .

ВК құрамында алты көміртек атомы бар сақинадан тұрады, сондықтан ол жазық конформациялы болмайды. Жеті мүшелі ВК сақинасының қос байланыспен байланысқан қозғалмайтын амид тобынан құралуы, оған «кресло» конформациясын ыңғайлы етеді. Кирш және басқалары ВК құрылысын кванттық химия әдісімен анықтағанын мәлімдеген болатын. 3-сурет ВК-ның кванттық химия әдісімен анықталған құрылысын көрсетеді [8, 9] .

1. 1. 2-сурет . N-винилкапролактамның кванттық химия әдісімен анықталған құрылысы

Поли N - винилкапролактам ионогенді емес, улылығы жоқ, суда еритін, жылуға сезімтал, биологиялық үйлесімді полимер. Ол карбоксилді және амидті топтардан тұрады. Поли N - винилкапролактам температураның физиологиялық диапазонында төмен критикалық еру температурасын көрсетеді. Осы қасиеттеріне байланысты биотехнологияда, оның ішінде жасанды мүшелер мен терілер алуда, ферменттерді тазалауда, сондай - ақ дәрілік заттарды шығару жүйесінде қолданылады. Медицинада, биотехнологияда, экологияда және фармакологияда [10] кең қолданылуына байланысты суда еритін, термосезімтал полимерлер интенсивті түрде зерттелуде. Ондай полимерлер РН факторға, температураға, ионды күшке және электрлік өріске стимул - сезімтал [11, 12] . Термосезімтал амфифильді суда еритін полимерлер қыздырғанда өздігінен бейімделеді. Поли N - винилкапролактамда көптеген қызықтыратын қасиеттері бар, соған байланысты биотехнология мен биомедицинада кең қолданылады.

Тэйлор мен Церановский өздерінің жұмыстарында ереже ашқан, ол ереже бойынша полимерлі ерітінділерде ТКЕТ көрсететін аймақ бар[13] . Шостаковский соавторлармен бірге ПВК-ның термосезімталдылығын 1957 жылы анықтап, ТКЕТ мәні 32 ^о С шамасында екенін көрсеткен [14] . ПВК негізіндегі гельдер 1996 жылы алғаш синтезделген болатын [15] . ПВК-ның фазалық бөліну температурасы полимердің молекулалық массасына тәуелді екені [16] жұмыста айтылады. Тагер және басқалары ПВК М _w =5·10 ⁵ г/моль болғанда фазалық бөліну температурасы полимердің ерітіндідегі концентрациясына байланысты 32 ^о С және 34 ^о С аралығында болатыны дәлелденген [17] . Махаев әріптестерімен ВК және метакриал қышқылы (МАҚ) негізіндегі сызықты сополимердің рН және ББЗ концентрациясына байланысты ісінуін динамикалық жарықшашырату әдісімен зерттеген [18]

Галаев пен Маттиасонның шолуында [7] ТКЕТ бар көптеген полимерлердің тізімі көрсетілген. Әр түрлі ТКЕТ бар полимерлі жүйелер синтезделген [19] . Қазіргі кезде солардың көбісінің биотехнологияда қолданылу мүмкіндіктері қарастырылуда. Олардың ішінде поли- N -изопропилакриламид (поли-НИППА), поли - N - алкмлакриламидтер және басқада полимвинилметилді эфирлер (ПВМЭ) . Соңғы кездері зерттеушілердің назарына ПВК, этилен және пропилен оксидтерінің сополимерлері түсуде.

Көптеген зерттеушілер поли N - винилкапролактам негізіндегі жүйелерді зерттеген. Солардың ішінде Соломон және басқалары поли N - винилкапролактамды әр түрлі инициаторлар қатысында азот және ауа атмосферасында [20] полимерленуді жүргізген. Ең эффективті инициатор AIBN екені анықталған. Яғни, AIBN- ның аз концентрациясының өзінде 60-80 ^º C температура диапазонында полимердің үлкен өзгерістері болған.

[21] Жұмыста құрамында әртүрлі функционалды топтары бар термосезімтал полимерлердің судағы ерітінділерінің конформациялық және химиялық қасиеттері зерттеледі. Мысалы, N-винилкапролактам мен метакрил қышқылының сополимері температураны және РН-ты өзгерткенде оның конформациялық өзгеруіне құрамының әсерін келтіруге болады.

N-винилкапролактам мен әртүрлі құрамды метакрил қышқылының сополимерлері алынып, сулы ерітінділерінде РН және термосезімтал қасиеттері зерттелді: ерімейтін макромлолекулярлы комплекстер әлсіз қышқылдық ортада түзілгенде РН-сезімтал қасиет көрсетеді; бейтарап ортада сополимерлер термосезімтал қасиет көрсетеді, яғни, ерітіндінің температурасын арттырғанда кооперативті фазалық ауысуға ұшырайды.

Додецилсульфат натрийді сополимерге қосқанда, фазалық ауысу температурасы жоғарылайды және әлсіз қышқылдық ортада полимер/БАЗ жүйесі пайда болуы салдарынан ерімейтін макромолекулярлы комплекстердің тұнуына кедергі жасалады.

ПВК-МАК сополимерін 2-аминоэтансульфон қышқылымен түрлендіру әдісі жасалған, бұл кезде түрленген полимер термосезімтал қасиетін сақтап, бірақ РН-сезімтал қасиет көрсетпейтіні анықталған.

[22] жұмыста N-винилкапролактам негізіндегі сополимерлердің сериясы синтезделген. Сополимер құрамындағы функционалды топтарға байланысты шумақ-глобулаға фазалық ауысуы зерттелген. Cинтезделген термосезімтал сополимерлермен мақта матасы түрлендірілген. Термосезімтал түрленген матаны зерттегенде мынандай нәтижелер көрсеткен, бетке тігілген маталар термосезімталдық қасиетті сақтайды. сондай-ақ, сополимердің конформациялық ауысуы тек суда ғана емес, сондай-ақ ауада да жүзеге асады және де бу өткізуі 30%-ға жақсарғаны анықталған.

Алғаш ВК мен хитозанның жалғанған радикалды сополимерлеуі [23] инициатор - калий персульфаты және динитрил азо-изомай қышқылының (ДАҚ) қатысында су-сірке қышқылы-изопропанол еріткішінде алынған. Зерттеу нәтижелері көрсеткендей калий персульфаты қатысында хитозан тізбегінің деструкциясы байқалып, ДАҚ қатысында хитозан тізбегі сақталған. Синтезделген сополимерлер өндірістік глицеринді темір иондары, ақуыздар және акролеин қоспаларынан тазартуда жақсы сорбенттер ретінде, сондай-ақ жұмсақ контактты линзаларды сақтауда және тазартуда қолданылатын ерітінділердің полимерлі компоненті ретінде қолданыла алатындығы анықталған.

[24] жұмыста ПВК және оның сополимерлерінің, поли-N, N- сулы ерітіндісін қыздырғанда фазалық бөліну температурасына және дисперсияның жарық шашырату интенсивтілігіне ортаның қышқылдығының әсері зерттелген. ВК буындарымен байытылған ПВК және оның сополимерлерінің фазалық бөліну температурасы мен лайлануы рН-қа тәуелді емес екені көрсетілген. Полимердің рН- және термосезімтал қасиеттеріне ББЗ-ның әсер ету түрі ББЗ-мен байланысу механизмімен анықталған. Гидрофобты әрекеттесу нәтижесінен пайда болатын бейтарап макромолекула мен ББЗ иондарының «адсорбциясы» және полимер тізбегінде электрлік зарядталған полярлы топтар ерітіндінің термотұрақтылығын жоғарылатқан. ББЗ иондарының өзінің ионогенді топтарымен қарама-қарсы зарядталған полимермен электростатикалық әрекеттесуі ерітіндінің термотұрақтылығын төмендеткен. Осындайда ПВК-ның мысалында көрсетілгендей ББЗ қатысынсыз рН-қа сезімтал емес полимердің рН- және термосезімтал қасиеттерін пайда болу мүмкіндігі туады.

Охапкин И. М. және әріптестері [25] N-винилкапролактам мен метакрил қышқылының сополимерін N-этил-N’-(3-диметиламинопропил) карбомидінің қатысында 2-аминоэтансульфон қышқылын егу жолымен түрлендіруді жүзеге асырған болатын. ВК мен МАҚ-тың әр түрлі қатынастағы сополимерлері алынып, сулы ерітінділерінің рН- және термосезімтал қасиеттері зерттелген. 2-аминоэтансульфон қышқылымен түрлендіру, сондай-ақ ВК мен МАҚ сополимеріне анионды ББЗ қосу гидрофобты комплекс түзуге кедергі келтірген. Сополимердің рН-сезімтал қасиеттері ВК мен МАҚ буындарының амид және карбоксил топтары арасындағы сутектік байланыспен тұрақтанған ерімейтін макромолекулалы комплекстің әлсіз қышқылды ортада байқалатыны, ал термосезімтал қасиеттері рН-тың әлсіз қышқылды тар интервалында, ерімейтін комплекс түзу рН-нан 0, 2 бірлікке жоғарыда әлсірейтіні дәлелденген. ВК-МАҚ сополимерін 2-аминоэтансулфон қышқылымен (таурин) түрлендіру барысында термосезімтал қасиеттері сақталып, рН-сезімталдылығы байқалмайтындығы анықталған.

[26] жұмыста N-винилкапролактам-винилацетат (ВК-ВА), N-винилкапролактам-винил спирті (ВК-ВС) және N-винилкапролактам-винилметилацетамидтің (ВК-ВМА) сополимерленуі зерттеліп, сополимерлеу константасы анықталған. ВК негізіндегі сополимерлердің сулы ерітіндісінің фенолды қосылыстармен, бояғыштармен, стероидтермен комплекстүзуі зерттеліп, комплекстүзу барысында макромолекуланың конформациялық өзгеруі байқалған. Температураның жоғарылауы комплекстүзуді күшейтетінін көрсетеді. ВК негізіндегі сополимердің фазалық бөліну температурасын сополимердегі буындар қатынасын және сомономердің табиғатын өзгерту арқылы; бинарлы еріткіштің құрамын және табиғатын өзгерту арқылы реттеуге болатыны анықталған. Сополимерге лактам буынымен байланысатын полярсыз гидрофобты фрагменттерді (ВА буындарын) енгізгенде, барлық макромолекуланы еріген күйде ұстауға су молекуласы жетпейді. Осыған байланысты сополимерлердің ТКЕТ мәні төмендейді. Лактам буындарымен байланысқа түспейтін гидрофильді фрагменттерді қосу ВК буындарын сиретіп, олардың арасындағы гидрофобты әрекеттесуді бәсеңдетіп, ТКЕТ мәнінің жоғарылауына алып келетіні туралы айтылады.

N-винилкапролактам мен полиэтиленгликольдің (ПЭГ) жалғанған блок-сополимері ТКЕТ төмен температурада мицеллярлы типті құрылыс түзетін, оның ішінде мицелла ядросын ПВК тізбектері, ал шетін ПЭГ жіптері құрайтын қабілеттілігі анықталынған [27] . Осы сополимерлердің: ПВК, ПНИПААМ, сондай-ақ ПЭГ жасушаға уыттылығы зерттелген. Жасушаның ПВК және ПВК-ПЭГ-ке толеранттылығы әлдеқайда жоғары болып, жасушалық белсенділікті басатын белгілер ерітіндіде жасушаның инкубациясы кезінде 3 сағат аралығында байқалмағаны айтылады. ПНИПААМ және ПЭГ үшін, керісінше жасушалық белсенділікті жоятын эффект тән болған.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс