Сұйықтың кеуекті изотропты ортадағы фильтрациясын модельдеу және зерттеу

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 4

1 КЕУЕКТІ ОРТА ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 6

1.1 Кеуекті орта ұғымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 6

1.2 Кеуек ортаның өткізгіштігі. Дарси заңындағы тұрақтылық ... ... ... ... ... 8

1.3 Сұйық қозғалысының дифференциалдық теңдеуі ... ... ... ... ... ... ... ... . 11

2 ЕСЕПТІҢ ҚОЙЫЛЫМЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 15

2.1 Есептің қойылымын аппраксимациялау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 15

2.1 Нәтижелерді бейнелеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 17

2.2 Нәтижелерді салыстыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20

ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 23

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 24

Қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 25

Бұл дипломдық жұмыстың мақсаты жер астындағы сұйықтардың кеуекті орта арқылы сүзілуінің моделін зерттеу. Мұндағы кездесетін мәселелер, ол құмның өткізгіштігі, сұйықтың сүзілуі, қысымның таралуы. Есептің негізінен қолданатын жерлері: мұнай өндіру саласында, уран өндіру саласында, жер асты байлықтарын өндіруде қолданылады.
Өткізгіштігі жоғары кеуекті ортада сұйыққа аз қысым бере отырып, керекті шикізатты мол түрде өндіріп алынады. Ал егер өткізгіштігі нашар кеуекті орта болатын болса, онда өнімді сұйыққа көп қысым беріп өндіруге тура келеді. Оған кететін шығын салыстырмалы түрде өте көп. 1,а-суретте өткізгіштігі жоғары, ал 1,б-суретте өткізгіштігі нашар кеуекті орталардың мысалдары келтірілген.

1. Баренблатт Г. И., Ентов В. М., Рыжик В. М. Движение жидкостей и газов в природных пластах.- М.: Недра, 1984. -211 б.
2. Лейбензон Л.С. Движение природных жидкостей и газов в пористой среде.- М.: О Г И 3, 1947. -244 б.
3. Маскет М. Течение однородных жидкостей в пористой среде.- М.: Ижевск, 2004. -628 б.
4. Басииев К. С., Кочина И. Н., Максимов В. М. Подземная гидромеханика.- М.: Недра, 1993. -416 б.
5. Лойцянский Л. Г. Механика жидкости и газа.- М.: Наука, 1970. -904 б.
6. Джеймсон Э., Мюллер Т., и др., Численные методы в динамике жидкости. - М.: Мир, 1981. -408 б.
7. Жумагулов Б.Т., Ажиханов Н.Т., Қуатбеков Б.Н.,Темиров Б.М. О численном решений трехмерной задачи фильтрации в неоднородной пористой среде.// Поиск. серия естественных технических наук. №3, 2005г. 221-224б.

Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
әл-Фараби атындағы қазақ ұлттық университеті

Қорғауға жіберілді _______________
Кафедра меңгерушісі ________________ Қалтаев А.Ж.
ф.-м.ғ.д., профессор

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: СҰЙЫҚТЫҢ КЕУЕКТІ ИЗОТРОПТЫ ОРТАДАҒЫ ФИЛЬТРАЦИЯСЫН МОДЕЛЬДЕУ ЖӘНЕ ЗЕРТТЕУ

мамандық 050603 - механика

Орындаған ______________________ Рахымжанов С.М.

Ғылыми жетекші _______________ Қалтаев А.Ж.
ф.-м.ғ.д., профессор

Норма бақылаушы ______________ Туралина Д.Е.
ф.-м.ғ.к., доцент

Алматы 2012
Реферат

Жұмыстың көлемі: кіріспе, үш бөлім, жиырма жеті бет, он сурет, үш кесте, қосымша және пайдаланылған әдебиеттерден тұрады.
Зерттеу объектісі: сұйықтың кеуекті изотропты ортадағы қозғалысын зерттеу.
Жұмыстың мақсаты: Сұйықтың кеуекті изотропты ортадағы фильтрациясын модельдеу және зерттеу. Программалық кешен құру. Алынған есептеу нәтижелерін тәжірбиелік деректермен салыстырып, қорытынды жасау.
Зерттеу әдісі: сұйықтың кеуекті ортадағы қозғалысы кезіндегі жылдамдығы мен қысымының өзгеруін Visual Studio тілін қолданып шешу.
Түйінді сөздер: кеуекті орта, изотроп, сүзілу.

Мазмұны

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 4

1 КЕУЕКТІ ОРТА ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6

1.1 Кеуекті орта ұғымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6

1.2 Кеуек ортаның өткізгіштігі. Дарси заңындағы тұрақтылық ... ... ... ... ... 8

1.3 Сұйық қозғалысының дифференциалдық теңдеуі ... ... ... ... ... ... ... ... . 11

2 ЕСЕПТІҢ ҚОЙЫЛЫМЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15

2.1 Есептің қойылымын аппраксимациялау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 15

2.1 Нәтижелерді бейнелеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17

2.2 Нәтижелерді салыстыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 20

ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 23

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24

Қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 25
Шартты белгілер:

Re - Рейнольдс саны

d - кеуекті арналардын диаметрі

k - өткізгіштік коэффициенті

u - тұтқұрлық коэффициенті

p - судың қысымы

∇p- қысымның өзгерісі

L - резервуардың ұзындығы

Q - судың шығыны

S - құмның бетінің ауданы

V - судың жылдамдығы

ρ - судың тығыздығы

g - гравитациялық тұрақты

h - судың биіктігі

КІРІСПЕ

Бұл дипломдық жұмыстың мақсаты жер астындағы сұйықтардың кеуекті орта арқылы сүзілуінің моделін зерттеу. Мұндағы кездесетін мәселелер, ол құмның өткізгіштігі, сұйықтың сүзілуі, қысымның таралуы. Есептің негізінен қолданатын жерлері: мұнай өндіру саласында, уран өндіру саласында, жер асты байлықтарын өндіруде қолданылады.
Өткізгіштігі жоғары кеуекті ортада сұйыққа аз қысым бере отырып, керекті шикізатты мол түрде өндіріп алынады. Ал егер өткізгіштігі нашар кеуекті орта болатын болса, онда өнімді сұйыққа көп қысым беріп өндіруге тура келеді. Оған кететін шығын салыстырмалы түрде өте көп. 1,а-суретте өткізгіштігі жоғары, ал 1,б-суретте өткізгіштігі нашар кеуекті орталардың мысалдары келтірілген.

а) б)
1 сурет - Кеуекті орталар

Біртекті ортада (құм, топырақ, ұсақ тас, т.б.) сұйықтың таралу бағыты, жылдамдығы барлық бағыт бойынша бірдей.

u=-k∇р

Дарси заңындағы k - өткізгіштігі тұрақты болады.
Егер орта біртексіз болса, яғни құм-майда құм, құм-ұсақ тас ретінде болса, онда олардың беттескен жерінде сұйықтың таралу бағыты, жылдамдығы әр түрлі бағытта болады. Дарси заңындағы k - өткізгіштігі айнымалы ретінде қолданылады. Мұндағы k=kx түрінде болады.

2 сурет - Өткізгіштігі әр түрлі орталар

Дарси заңын қолдана отырып изотропты құм үшін және бірқалыпты сұйықтың қозғалысының дифференциалды теңдеуін қорытып шығару керек. Есеп аналитикалық жолмен шешіліп, моделі жасалынды. Нәтижелері Tecplot программасында алынды. Оны тәжірбие жүзінде жүргізілген нәтижемен салыстырып, айырмашылықтары мен ұқсастықтары байқалды.
Есептің Дарси заңымен өрнектелетін теңдеуді қарастырылды. Ол кеуекті орта үшін жазылған.
u=-k∇p

∇u=0

мұндағы k - өткізгіштік коэффиценті, u - жылдамдық, p - қысым.
Судың және сұйықтың ұңғымадағы радиальды және радиальды емес жазықтықтығы қозғалысы, ағынды судың фильтрациясы, сұйықтың кеуек ортадағы үш өлшемді ағыны, ұңғыманы жасау және жасамау теориясын білу қажет. Сұйықтың қозғалысының гравитациялық ағымдағы жағдайын ескеруді қажет етеді.
Кеуекті ортаның құрамына қарай өткізгіштігі әр түрлі болады. Осы өндірістік практикада кеуекті орта ретінде құмды, ал сұйықты - су ретінде қарастырылды. Құмның көлемі - 0,1 м3, ал диапазоны 0,6-2 мм. Құрылғы "Armfield" жер асты суларының қозғалысын зерттеуге арналған.

1 КЕУЕКТІ ОРТА

1.1 Кеуекті орта ұғымы

Кеуекті ортаны цементтелмеген құм, топырақты қарастыруымызға болды. Мұндай ортада құм және қатты бөлшектердің арасындағы әр түрлі шаманың ұяшық және ұяшық кеңістігі жасаушы пішіндегі немесе ара қашықтықтары шексіз мөлшерде болады. Әрбір осындай ұяшық жіңішке каналдар арқылы басқалармен байланысқан, осылайша бір бірімен аралық каналдар арқылы толығымен байланысқан күрделі ұяшықтар жүйесін құрайды. Осы ұяшықтар арқылы осы ортадағы сұйықтықтар қозғалады. Бір бірімен тығыз байланысқан көптеген майда ұяшықтардан тұратын идеал борпылдақ орта қарастырып жатқан заттың гидродинамика немесе гидравликадан айырмашылығын анықтайды. Гидравликаның қиындығы су өтпейтін қабырғалармен шектелген ашық каналдарға қатысты. Ал бұл жерде көптеген ұяшықтарды байланыстыратын, кеңістікте шектелген, су өтпейтін каналдар жүйесімен, яғни геометриялық өткізгіш жүйемен жұмыс жасаймыз. Борпылдақ өткізгіш ортаның фундаменталды ерекшелігі де осында. Гидравликада қарастырылатын кәдімгі труба немесе капилляр байланысушы ұяшықтарға эквивалент екенін есте ұстаған жөн. Алайда борпылдақ затпен құрылған каналдар бір ғана қатар емес, кесе көлденең орналасқан бірнеше элементтерден тұруы мүмкін. Капилляр трубада не трубкада ламинар режимде ағатын сұйықтық жылдамдығы біркелкі болмайды, ол парабола бойымен үлестіріледі. Ең үлкен жылдамдық каналдың ось сызығына сәйкес келеді. Борпылдақ заттан тұратын сызықтық жүйеде жекелеген ұяшықтың жылдамдық сипаттамасы да осындай болады. Ал егер барлық орта бойынша макроскопиялық жылдамдығын қарастырсақ ол тұрақты болады.
Ғылыми әдістемелік тұрғысынан қарағанда араласқан бөтен түйіршіктері бар сұйықты сүзгілеп тазарту үрдісін сипаттайтын көрсеткіштердің ішінде оның гидравликалық жағын бөліп жеке қарастырудың маңызы ерекше. Сүзгілеу үрдісінің негізінде кеуекті дененің ішімен сүзіліп ағу (фильтрация) үрдісі жатқаны белгілі. Құйма бөлшектер жасау өндірісінде құю жүйесінің арнасына орнатылатын сүзгі сұйық металл ағынын тежеу арқылы құю режімін бұзу қауіпін тудырып, іске жарамды құйма алудың өзін екіталай мәселеге айналдырады. Осыдан сүзгілеу үрдісінің жылдамдығы C өзінің маңыздылығы бойынша бірінші орынға шығып отырған көрсеткіш екенін көреміз.
Сүзгілеу жылдамдығы екі түрлі әрекетімен маңызды болады. Біріншіден, сүзгілеу жылдамдығының сүзгінің металл емес кірінділерді ұстау үрдісіне тигізер әсері бар. Бұл мәселені тереңдей қарастырғанда зерттеушілер екі түрлі пікірге ойысады. Біреулері сүзгілеу жылдамдығы төмен болса кірінділердің тұтылу үрдісі жақсара түседі десе, екіншілері оған кері ұстанымды байқатады. Дегенмен бірінші топтағылардың саны көбірек. Екіншіден, сүзгілеу жылдамдығы металды құю жылдамдығына тікелей ықпал ететінін білеміз. Ал, құю жылдамдығы болса артық-кемі жоқ белгілі бір оңтайлы шамада болуы керек екені мәлім.
Сүзгі кедергісінің ζс тәуелді болатын факторы ондағы тесіктер мен кеуек арналардың өлшемі немесе диаметрі dтес. Ең көп қолданылатын көбіккерамикалық сүзгілердің (1,а - сурет) ішкі арналарының белгілі бір тұрақты пішіні мен өлшемі жоқ, бұралаң-қалтарыстары көп және тарылып-кеңейіп отырады. Орташа есеппен алғанда кеуек арналарының бір қуысы мен екінші қуысын жалғайтын каналдың диаметрі үш түрлі сүзгіде 1270, 760 және 560 мкм немесе 1,27...0,56 мм құрайды [6]. Кеуек қуыстарының өлшемі 0,83-тен 2,5 мм-ге дейін өзгереді.
Ұялы сүзгі торлардың (1,ә - сурет) тесіктері (ұясы) дұрыс геометриялық пішіндегі цилиндр немесе призма түрінде орындалады да орналасу жиілігі 1 см2 аумағында 8-ден 64-ке дейін, ал ең тығыз орналасқанда диаметрі 1мм болып келеді. Тесіктерінің диаметрі 5 мм-ден үлкен сүзгілер де кездеседі (1,г - сурет).

3 сурет - Кеуекті орталардың түрлері

Сүзгілеу кезіндегі металл ағысын сипаттайтын маңызды гидравликалық көрсеткіштің бірі - ағын режімі. Сүзгілеу режімі турбулентті болғанда майда кірінділерден, ал ламинарлы болса ірі кірінділер мен тотық қабықшаларынан тиімді тазартуға жағдай жасалатыны айтылған. Балқыма бойында кірінділердің майдасы мен ірісі бірге кездесетіндіктен турбулентті және ламинарлы режімдер қосарласып жататын өтпелі режімді пайдаланған ұтымды болады деп көрсетеді. Сүзгілеу үрдісі ламинарлы режімде өтуі үшін Рейнольдс критериі өте аз болуы керек, Re 2...10. Бірақ, оның нақты шамасы Re = 45...700 екені бұл режімнің мүмкін еместігіне нұсқайды. Оған қоса бұралаң тесікті сүзгілерде ламинарлықты бұзатын тосын өзгерістер көп болатыны белгілі.
Сүзгілеу режімінің ламинарлықтан алшақ болуы зерттеулер бағытын түбегейлі өзгертетін жәйт екенін басып айтқан жөн. Ыңғайлы болғандықтан сүзгілеу үрдісін математикалық өрнектеуге жаппай қолданып жүрген Дарси заңы тек қана ламинарлық ағынға арна - лып, сүзгіден өткенде жоғалатын арын шығынын ағын жылдамдығының бірінші дәрежесіне пропорционал деп есептейді. Құйма бөлшектер өндірісіндегі құю жүйесінде ағын жылдамдығы үлкен, жергілікті кедергілер бір-біріне жақын орналасқандықтан онда әбден дамыған турбуленттік режім орныққан. Мұнда ламинарлық Дарси заңына жүгіну үлкен олқылықтарға апарады. Құю жүйесіне қойылған сүзгі ағын жылдамдығының екінші дәрежесіне пропорционалды арын шығынын береді деп күту орынды болмақ.

1.2 Кеуек ортаның өткізгіштігі. Дарси заңындағы тұрақтылық

Біз мұнда градиенттік қысымның табиғи пропорционалдық тұрақтылығын және сызықтық жолдағы ағыстық жылдамдығын қарастырамыз және екінші түрдегі зерттеуге шолу береміз. Сызықтық жолдағы қысымның графиентін dpdx арқылы және макроскопиялық жылдамдықты v арқылы белгілеп, тұрақтылықты мынадай қатыс арқылы көрсетуге болады:

v=constdpdx (1.1)

Соңғы бөлімге қарайлай отырып, (1) теңдеудегі тұрақтылық мына көрсетілген теңдеу арқылы анықталады:

v=constd2μdpdx (1.2)

Мұндағы d ашық қуыстардың немесе ұнтақтардың эффективті диаметрі болып табылады, μ-сұйықтың тұтқырлығы, ал қалған тұрақты өлшемсіз көлем болуы керек. Яғни, барлық жүйенің (кеуек орта және сұйық) физикалық элементі, бірінші үшін d квадрат арқылы өрнектеледі және екінші үшін тұтқырлық арқылы өрнектеледі. Сұйықтың қысымы теңдеуде болмайды, dpdx әртүрлі сұйықта айырмашылығы болады, сондай-ақ газ және сұйық үшін олардың тұтқырлығының айырмашылығы болады.
Қалған өлшеусіз тұрақтылық ағыстың өлшеусіз параметрін қамтуы керек, тек қана кеуек ортаның геометриялық қасиеті қарастылады, мысалы, түйіршік ортаның формасы, цементацияның дәрежесі. Бір уақытта, түйіршік ортаның бөлінуі оның өлшеміне қарай анықтамасына енеді.
Бұдан, кеуек ортаның және сұйықтың тұтқырлығы табиғаттағы нақты білімі (1) теңдеудегі тұрақтының сандық мәні арқылы алдын ала білуді шешуі тиіс. Тәуелділік анықтамасы, эффективті соңғы білім көмегімен алуға болады, көптеген зерттеулерге көмегі тиеді. Барлық тұжырымдардың ортақ гертасы, тұрақтылық зернаның кеуек ортасының қандайда бір орта диаметрінің квадратына сәйкес өзгеруі керек, яғни шарты (2) теңдеуге қажетті. Бұл зерттеулер кең көлемді жүргізілген, Слихтердің классикалық анализдерінен бастап, шар өлшемдеріне сәйкес жекелеген ұқсас арқылы ағысы есептелген Пуазейлдің негізгі заңындағы жекелеген формадағы және кеуектің ұзындығындағы есептеулерді қабылдауға, Фэнчер, Льюнс және Бэрнестің кең көлемді тәжірибелерінде. Соңғы тәжірибе әртүрлі құмның сызықтық орналасуына байланысты жасалған, тіреу коэфиценті бірлік графигіндегі сызықтың Рейнальдс санына қатысты өзгеріс береді.
Жүргізілген зерттеулерде толық мүмкін емес нәтижеге жету үшін, ең болмағанда шағын ауқымдағы ақиқаттық пен көзқарастағы мынадай мәселелер: тұрақтыны және (2) теңдеудегі d2 өлшемін бір параметрге біріктіру қажет, кеуек ортаның толық сұйықтың жылдамдығына қатысты
Жалпы тұрақты, кеуек ортаның динамикалық формадағы ламинарды қозғалыстағы сұйықтың таратушысы ретінде анықталды, k символы арқылы белгіленеді және өткізгішті өрнектейді. Ол 1 μ көпмүшелігімен қабылданады немесе коэфицент өткізгіштігі немесе тарату коэфиценті - немісше, жіберу қабілеттілігі немесе гидрологиялық тұрақты және (2) теңдеуде соңғы нәтижеде, мынадай түрге ие болады:

v=kμdpdx (1.3)

Осы негізде кеуек ортаның өткізгіштігі сұйықтың тұтқырлығының көлемі бірге тең, кеуекті ортаның ауыспалы қимасы арқылы өтеді, бірге тең, яғни бірлік уақыттағы қысымның құлауына байланысты, яғни бірге тең. Бұл тұрақты тек қана ортаның құрылымы арқылы анықталады және сұйықтың табиғатына тәуелді емес.
Өткізгіштің өлшемі, (2) және (3) теңдеулерде салыстырмалы түрде көрінеді, беттің өлшемі болады, немесе:

k=[L2] (1.4)

[L2] өлшемі k үшін μ k-дан шығады және 2 энергетиканың көзі құлаған қысымы арқылы өрнектеледі. Біртекті сұйықтың барлық түрі үшін және ығыстырғыш энергия көзінің барлық түрі үшін жеткілікті қамтылған анализ жасау қажет, мысалы, графитациялық қысым, репрессиялар немесе олардың комбинациялары, практикалық көзқараста ықшамдауға болады, k өндірістік жұмыстың шектелген сандағы сұйықтан басқа және жұмысшылар агенттігі. Инженерлік облыстағы қаруы, судың пластина арқылы сүзілуіне, техникалық милорацияда судың канал және орлар арқылы сүзілуі немесе кез келген ортадағы сұйықтың біртекті қозғалысы кеуек орта арқылы, мұндағы ауырлық күші жұмысшы агенттігі, Дарси заңындағы қысым градиенті гидравликалық градиент арқылы толық өрнектеледі. Бұл жағдайдағы сұйық ретінде бізді қызықтырып отырған су, оның тұтқырлығы, температураның өзгеруін есептеуде, cондай-ақ өткізгіштіктігіде қоса алынған. Онда Дарси заңын мындай формада жазылуыда мүмкін:

v = kμdpdx = k⋅γgμ⋅dhdx = kdhdx (1.5)

Мұндағы k-сұйықтың қысымы және dhdx - гидравликалық градиент.
k коэфиценті сәйкес бастапқы Дарси формуласындағы с тұрақтысына және күрделі жүйенің эффективтті өткізгіштігін анықтайды: кеуек орта және сұйық k=k⋅γgμ барлық қатаң түрдегі гравитациялық ағыстың проблемаларынан өзгешеленеді.
Өткізгіштің кеуек ортаның құрылымдық ерекшелігіне байланысты сұраққа қайта келетін болсақ, мысалы, кеуектік, түйіршіктің өлшеміне бөлінеді, түйіршік формасына және цементтелген дәрежесіне, тәжірибелік көзқараста қарайтын болсақ, кез келген формула құм түрінің барлық шектелген облысына байланысты ақиқат. Мысалы, алдын ала анық, кеуек. k өлшемінің шешуші факторы болмайды. Егер алатын болсақ, кеуек орта қуыс кеңістіктің жоғарғы пайызын алады және қуыстар арасындағы ішкі бірігуге жол бермейді, онда кеуектік күрделі түрде өткізгіштік өлшеміне енеді. Басқа жағынан, құмның өткізгіштігі, бірдей өлшемдегі түйіршіктердің сферасынан тұрады, егер ортаның кеуектігі тұрақы болып қалатын болса, берілген жағдайда түйіршіктің диаметрінің квадраттарына пропорционалды өзгеруі мүмкін.
Фенчер,Льюнс және Бэрнес зерттеулерінде, кейбір үлгілерінде d-ның мәні 2% ғана ерекшеленеді. k мәнін қабылдалуы, өзара 45 рет айырмашылығы бар. Осы авторлармен жинақталған кейбір ұқсас наблюд-ң арасындағы басқа берілгендерді оңай анықтауға болады. Нәтижесінде, цементтелген дәрежесі сондай-ақ қиын құрастыру факторы болады, оны есептесу құмның өткізгіштігіне кері әсерін тигізеді. Бұл жеткілікті 3 кестеде көрсетілген, Хоу Хедсон кейбір кеуек тақташаны балшықты байланысының құрамының жалған өзгеруі мәнде оқылады, балшықты жердің тұрады.

Кесте 3
Мағынасын біріктіру, %
Кеуектік, %
Өткізгіштік, дарси
5,6
46,2
375
10,5
40,2
317
15,0
35,2
243
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.