Еңбек құқығының қайнар көздері (нысандары)
1.Еңбек құқығының қайнар көздері (нысандары) түсінігі,олардың жіктелуі.
2.Еңбек заңдылығын жетілдіру туралы Қазақстан Республикасының құқықтық саясатының Концепциясы.
3.Жергілікті актінің түсінігі.
2.Еңбек заңдылығын жетілдіру туралы Қазақстан Республикасының құқықтық саясатының Концепциясы.
3.Жергілікті актінің түсінігі.
Еңбек құқығының қайнар көздері деп еңбек қатынастары саласындағы өкілетті органдардың барлық қажетті жағдайларда қолдануға болатын нормативтік нұсқаулары бөлінген құқықтық актілерді айтады. Еңбек құқығының қайнар көздері бұл қай органның қандай мәселелерге қатысты қабылдағанына байланысты ерекшеленетін еңбек заңнамасының нормативтік-құқықтық актілері. В.Н. Уваров атап өткендей, еңбек құқығы қайнар көзінің түсінігі тура мағынада еңбек құқығының нормаларына бастама беретін, еңбек туралы нормаларды туындататын және олардың мазмұны анықталатын қасиеттен тұрады.
Тақырыбы: Еңбек құқығының қайнар көздері (нысандары).
Орындаған:
Қарастырылатын сұрақтар:
1.Еңбек құқығының қайнар көздері (нысандары) түсінігі,олардың жіктелуі.
2.Еңбек заңдылығын жетілдіру туралы Қазақстан Республикасының құқықтық саясатының Концепциясы.
3.Жергілікті актінің түсінігі.
Еңбек құқығының қайнар көздері деп еңбек қатынастары саласындағы өкілетті органдардың барлық қажетті жағдайларда қолдануға болатын нормативтік нұсқаулары бөлінген құқықтық актілерді айтады. Еңбек құқығының қайнар көздері бұл қай органның қандай мәселелерге қатысты қабылдағанына байланысты ерекшеленетін еңбек заңнамасының нормативтік-құқықтық актілері. В.Н. Уваров атап өткендей, еңбек құқығы қайнар көзінің түсінігі тура мағынада еңбек құқығының нормаларына бастама беретін, еңбек туралы нормаларды туындататын және олардың мазмұны анықталатын қасиеттен тұрады. Сондықтан еңбек құқығының қайнар көздерін 2 құрамдас бөліктің: еңбек туралы құқықтық нормалардың материалдық мазмұнының және нысанының біртұтастығы ретінде сипаттауға болады. Еңбек құқығы қайнар көздерінің материалдық мазмұны еңбек қатынастарымен байланысты. Еңбек қатынастары барысында бірлескен еңбек жүзеге асырылған кезде қызметкер мен жұмыс берушінің экономикалық, саяси және әлеуметтік қажеттіліктері, олардың мүдделері қарама-қайшы болуы мүмкін. Мұндай жағдайда оларды реттеудің, еңбек қатынастары жүйесіндегі белгілі бір құқықтық нормаларды, жүріс-тұрыс ережелерін анықтаудың қажеттігі туады. Еңбек қатынастары жүйесіндегі бұл нормаларды, жүріс-тұрыс ережелерін мемлекеттің арнайы органдары анықтайды. Яғни, еңбек құқығы қайнар көздерінің түсінігі мемлекеттік орандардың құқықты қалыптастыру, оған заңдар, жарлықтар, қаулылар және өзге де нормативтік-құқықтық актілер нысанын беру жөніндегі тікелей қызметімен байланысты. Бұл жерде біз еңбек құқығының қайнар көздері түсінігінің формальді немесе заңды мағынасын байқаймыз. Сонымен, еңбек құқығының қайнар көздері ретінде мемлекеттің құзіретті органдарының еңбек және өзге де қоғамдық қатынастарды реттеу аласындағы құқық шығарушы қызметтің нәтижелерін тануға болады. Басқаша айтар болсақ, еңбек құқығының қайнар көздері - бұл жалданбалы қызметкерлердің еңбегін пайдалану және ұйымдастыру жөніндегі қатынастарды, еңбек нарығын реттейтін нормативтік-құқықтық актілер. Еңбек құқығының қайнар көздері осы саланың нормаларынан тұрады және оларды осы нормаларды қолдану актісімен шатастыруға болмайды. Мысалы, ҚР Еңбек туралы заңы еңбек құқығының жұмыстан босату туралы нормалардан тұратын қайнар көзі , ал ұйым басшысының жұмыстан босату туралы бұйрығы құқыққолдану актісі болып табылады.Еңбек қатынастарын реттеуге арналған мемлекеттің уәкілетті органдарының қабылдаған нормативтік құқықтық актілерінің жиынтығы еңбек құқығының қайнар көздері болып табылады.
Еңбек қатынастарын құқықтық реттеу негіздерін айқындайтын, тікелей қолданылатын бсты заң Қазақстан Республикасының Кнституциясы. Еңбек құқығының қайнар көздері болып:
1. ҚР-ның Конституциясы;
2. ҚР Еңбек кодексі және соған сәйкес қабылданған заңдар және ҚР Президентінің жарлықтары;
3. ҚР Үкіметінің қаулылары;
4. ҚР Конституциялық Кеңесінің нормативтік қаулылары;
5. ҚР Жоғарғы Сотының нормативтік қаулылары;
6. Министрліктер мен Ведомстволардың нормативтік құқықтық актілері;
7. Жергілікті Мәслихаттардың өз құзіреті шегіндегі нормативтік актілері;
8. ҚР Президентінің қаулылары;
9. Жергілікті (локальді) нормативтік актілер;
10. Жұмыс берушінің актілері;
Қайнар көздерінің классификациялануы:
- Маңыздылығына сәйкес
- Еңбек құқығы жүйесіне сәйкес
- Формасына сәйкес
- Қызмет ету сферасына байланысты және т.б
Қазіргі қазақстандық құкық салаларының ішіндегі еңбек құқығы басты орындардың бірінде, өйткені ол қоғамдық еңбек қатынастарын реттейді.Ал енді В.Н.Уваров атағандай,Нормативтік құқықтық актілер екіге бөлінеді:негізгі және туынды. Еңбек құқығының пәні деп - ұжымдық еңбекті ұйымдастырудағы өндірістік қатынастарды және оған тығыз байланысты қарым-қатынастарды айтады.Еңбек құқығының пәніне жататын қоғамдық қарым-қатынастардың түрлері туралы қазіргі қолданыста жүрген ғылыми басылымдардағы, оқу құралдарындағы пікірлер алуан түрлі, өйткені нарықтық экономика жағдайында өмірге прогрессивтік жаңа еңбек қатынастары келеді. Бұл қоғамдық қарым-қатынастардың пайда болуы олардың бір-бірімен байланысы еңбекті ұйымдастырудағы ерекшеліктеріне, оның мазмұнына байланысты.Қазіргі кезде еңбек құқығының қатынастары бұрынғыдай тек жұмыскер мен мемлекеттік кәсіпорын, мекеме, ұйым арасындағы қатынастар емес, жаңа жағдайда заңға сәйкес меншік түріне байланысты занды тұлғалар мен жеке адамдар арасындағы еңбек катынастары.
Жаңа жағдайда пайда болған барлық еңбек құқығының қатынастары мынадай топтарға жіктеледі:
Бірінші топқа бұрыннан қалыптасқан мемлекет меншігіне байланысты пайда болған еңбек қүқығы қатынастарын жатқызуға болады. Мұндағы ерекшелік, еңбек ұжымдары заң жүзінде кәсіпорынның мүлкіне меншік иесі бола алмайды, бірақ бұл жағдайда енбек ұжымы кәсіпорынды басқарудан мүлде шеттетілді деуге де болмайды, өйткені олар кәсіпорынды, оның кұрылымдарын жалға немесе ұжымдық меншікке айналдыра алады.
Мемлекеттік кәсіпорындардағы еңбек қатынастарын құқықтық реттеудегі басты қағида ол мемлекет тарапынан басқаруды еңбек ұжымының өзін-өзі басқаруымен және кәсіпорын әкімшілігінің жеке-дара басқаруымен тығыз бай-ланыстыру.
Екінші топқа кооперативтік, акционерлік занды ұйымдардың меншігіне негізделген еңбек қатынастары кіреді. Бұл еңбек катынастарының өзіндік ерекшеліктері бар, оның тараптары: бір жағынан - меншік иесінің ұжымы, оның өкілдері (баскарма, бастық); екінші жағынан әрбір меншік иесі (өзі еңбеккер болуы мүмкін), жалдамалы жұмысшы болып саналады, ал кәсіпорынды басқару - өзін-өзі толық басқаруға негізделген.
Кооперативтерді ұйымдастыру, олардың шаруашылық жағдайы Қазақстан Республикасы Президентінің 1995 жылы шыкқан Өндірістік кооператив туралы заң күші бар Жарлығы негізінде және кооперативтің жалпы жиналысында қабылдан-ған жарғысы бойынша анықталады. Еңбек ... жалғасы
Орындаған:
Қарастырылатын сұрақтар:
1.Еңбек құқығының қайнар көздері (нысандары) түсінігі,олардың жіктелуі.
2.Еңбек заңдылығын жетілдіру туралы Қазақстан Республикасының құқықтық саясатының Концепциясы.
3.Жергілікті актінің түсінігі.
Еңбек құқығының қайнар көздері деп еңбек қатынастары саласындағы өкілетті органдардың барлық қажетті жағдайларда қолдануға болатын нормативтік нұсқаулары бөлінген құқықтық актілерді айтады. Еңбек құқығының қайнар көздері бұл қай органның қандай мәселелерге қатысты қабылдағанына байланысты ерекшеленетін еңбек заңнамасының нормативтік-құқықтық актілері. В.Н. Уваров атап өткендей, еңбек құқығы қайнар көзінің түсінігі тура мағынада еңбек құқығының нормаларына бастама беретін, еңбек туралы нормаларды туындататын және олардың мазмұны анықталатын қасиеттен тұрады. Сондықтан еңбек құқығының қайнар көздерін 2 құрамдас бөліктің: еңбек туралы құқықтық нормалардың материалдық мазмұнының және нысанының біртұтастығы ретінде сипаттауға болады. Еңбек құқығы қайнар көздерінің материалдық мазмұны еңбек қатынастарымен байланысты. Еңбек қатынастары барысында бірлескен еңбек жүзеге асырылған кезде қызметкер мен жұмыс берушінің экономикалық, саяси және әлеуметтік қажеттіліктері, олардың мүдделері қарама-қайшы болуы мүмкін. Мұндай жағдайда оларды реттеудің, еңбек қатынастары жүйесіндегі белгілі бір құқықтық нормаларды, жүріс-тұрыс ережелерін анықтаудың қажеттігі туады. Еңбек қатынастары жүйесіндегі бұл нормаларды, жүріс-тұрыс ережелерін мемлекеттің арнайы органдары анықтайды. Яғни, еңбек құқығы қайнар көздерінің түсінігі мемлекеттік орандардың құқықты қалыптастыру, оған заңдар, жарлықтар, қаулылар және өзге де нормативтік-құқықтық актілер нысанын беру жөніндегі тікелей қызметімен байланысты. Бұл жерде біз еңбек құқығының қайнар көздері түсінігінің формальді немесе заңды мағынасын байқаймыз. Сонымен, еңбек құқығының қайнар көздері ретінде мемлекеттің құзіретті органдарының еңбек және өзге де қоғамдық қатынастарды реттеу аласындағы құқық шығарушы қызметтің нәтижелерін тануға болады. Басқаша айтар болсақ, еңбек құқығының қайнар көздері - бұл жалданбалы қызметкерлердің еңбегін пайдалану және ұйымдастыру жөніндегі қатынастарды, еңбек нарығын реттейтін нормативтік-құқықтық актілер. Еңбек құқығының қайнар көздері осы саланың нормаларынан тұрады және оларды осы нормаларды қолдану актісімен шатастыруға болмайды. Мысалы, ҚР Еңбек туралы заңы еңбек құқығының жұмыстан босату туралы нормалардан тұратын қайнар көзі , ал ұйым басшысының жұмыстан босату туралы бұйрығы құқыққолдану актісі болып табылады.Еңбек қатынастарын реттеуге арналған мемлекеттің уәкілетті органдарының қабылдаған нормативтік құқықтық актілерінің жиынтығы еңбек құқығының қайнар көздері болып табылады.
Еңбек қатынастарын құқықтық реттеу негіздерін айқындайтын, тікелей қолданылатын бсты заң Қазақстан Республикасының Кнституциясы. Еңбек құқығының қайнар көздері болып:
1. ҚР-ның Конституциясы;
2. ҚР Еңбек кодексі және соған сәйкес қабылданған заңдар және ҚР Президентінің жарлықтары;
3. ҚР Үкіметінің қаулылары;
4. ҚР Конституциялық Кеңесінің нормативтік қаулылары;
5. ҚР Жоғарғы Сотының нормативтік қаулылары;
6. Министрліктер мен Ведомстволардың нормативтік құқықтық актілері;
7. Жергілікті Мәслихаттардың өз құзіреті шегіндегі нормативтік актілері;
8. ҚР Президентінің қаулылары;
9. Жергілікті (локальді) нормативтік актілер;
10. Жұмыс берушінің актілері;
Қайнар көздерінің классификациялануы:
- Маңыздылығына сәйкес
- Еңбек құқығы жүйесіне сәйкес
- Формасына сәйкес
- Қызмет ету сферасына байланысты және т.б
Қазіргі қазақстандық құкық салаларының ішіндегі еңбек құқығы басты орындардың бірінде, өйткені ол қоғамдық еңбек қатынастарын реттейді.Ал енді В.Н.Уваров атағандай,Нормативтік құқықтық актілер екіге бөлінеді:негізгі және туынды. Еңбек құқығының пәні деп - ұжымдық еңбекті ұйымдастырудағы өндірістік қатынастарды және оған тығыз байланысты қарым-қатынастарды айтады.Еңбек құқығының пәніне жататын қоғамдық қарым-қатынастардың түрлері туралы қазіргі қолданыста жүрген ғылыми басылымдардағы, оқу құралдарындағы пікірлер алуан түрлі, өйткені нарықтық экономика жағдайында өмірге прогрессивтік жаңа еңбек қатынастары келеді. Бұл қоғамдық қарым-қатынастардың пайда болуы олардың бір-бірімен байланысы еңбекті ұйымдастырудағы ерекшеліктеріне, оның мазмұнына байланысты.Қазіргі кезде еңбек құқығының қатынастары бұрынғыдай тек жұмыскер мен мемлекеттік кәсіпорын, мекеме, ұйым арасындағы қатынастар емес, жаңа жағдайда заңға сәйкес меншік түріне байланысты занды тұлғалар мен жеке адамдар арасындағы еңбек катынастары.
Жаңа жағдайда пайда болған барлық еңбек құқығының қатынастары мынадай топтарға жіктеледі:
Бірінші топқа бұрыннан қалыптасқан мемлекет меншігіне байланысты пайда болған еңбек қүқығы қатынастарын жатқызуға болады. Мұндағы ерекшелік, еңбек ұжымдары заң жүзінде кәсіпорынның мүлкіне меншік иесі бола алмайды, бірақ бұл жағдайда енбек ұжымы кәсіпорынды басқарудан мүлде шеттетілді деуге де болмайды, өйткені олар кәсіпорынды, оның кұрылымдарын жалға немесе ұжымдық меншікке айналдыра алады.
Мемлекеттік кәсіпорындардағы еңбек қатынастарын құқықтық реттеудегі басты қағида ол мемлекет тарапынан басқаруды еңбек ұжымының өзін-өзі басқаруымен және кәсіпорын әкімшілігінің жеке-дара басқаруымен тығыз бай-ланыстыру.
Екінші топқа кооперативтік, акционерлік занды ұйымдардың меншігіне негізделген еңбек қатынастары кіреді. Бұл еңбек катынастарының өзіндік ерекшеліктері бар, оның тараптары: бір жағынан - меншік иесінің ұжымы, оның өкілдері (баскарма, бастық); екінші жағынан әрбір меншік иесі (өзі еңбеккер болуы мүмкін), жалдамалы жұмысшы болып саналады, ал кәсіпорынды басқару - өзін-өзі толық басқаруға негізделген.
Кооперативтерді ұйымдастыру, олардың шаруашылық жағдайы Қазақстан Республикасы Президентінің 1995 жылы шыкқан Өндірістік кооператив туралы заң күші бар Жарлығы негізінде және кооперативтің жалпы жиналысында қабылдан-ған жарғысы бойынша анықталады. Еңбек ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz